Кабель өнімін электротехникалық зертханасында сапасын талдау

Мазмұны

КІРІСПЕ

Жұмыстың жалпы сипаттамасы . Қазіргі таңда Қазақстан экономикасының электр тұтыну көлемі орташа алғанда жылына 5-7 пайызға өсуімен қарқынды дамып келеді. Электр энергетикасы саласында электр станцияларының қуатын арттыру, ұлттық және өңірлік электр тораптарын дамыту қазіргі таңда өзекті мәселе болып табылады.

Қысқа мерзімді перспективада 2015 жылға қарай елімізде 125 млрд. кВт/сағ. көлемінде, 5 млрд. кВт/сағ. дейін экспорттық әлеуетімен және 10 млрд. кВт/сағ. дейін транзиттік әлеуетімен электр энергиясына деген қажеттілікті қамтамасыз ететін инфрақұрылым құру жоспарланып отыр.

Бүгінгі күні Қазақстанда электр энергиясы саласын стратегиялық дамытудың нақты жоспары бар, онда салынған инвестициялардың деңгейіне қажетті жобалар бойынша нақты мерзімдер анықталған.

Дипломдық жұмыста "Прикаспийский Центр Сертификаций" ЖШС-нің сынау орталығында кабельді сынау және оған сертификат беру процедуралары талданады.

Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Техникалық регламент бойынша өнімнің сапа көрсеткіштерін талдау.

Жұмыстың мақсаты: Кабель сапасын техникалық шарттағы сынау әдістерімен талдау.

Зерттеудің міндеттері:

1) Кабель өнімінің сапасын талдау арқылы әр процестерге қатысты мәселелерге кең түрде шолу жасау

2) Каспий сараптама орталығында кабельді сынау және оған сертификат беру процедураларын талдау.

Зерттеу нысаны-кабель сапасын талдау жолдары.

Зерттеу тақарыбы- Каспий сараптама орталығындағы электротехникалық өнім сапасын талдау.

Зерттеудің жаңалығы. Қазақстан Республикасындағы кабель сапасына талдау жасалды. Өнімді сынау және сертификат жүргізу тәртібіне талдау жасалды.

Қорғауға жіберілген нәтижелер. Қазақстан Республикасындағы кабель сапасына талдау және өнімді сынау және сертификат жүргізу тәртібіне талдаулар нәтижелері.

Жұмыстың апробациясы. Жұмыстағы негізгі нәтижелер Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ жас ғылымдар мен студенттердің «Ғылым әлемі» VI Халықаралық конгресі (Алматы, 23-26 сәуір 2012ж. ) атты конференцияда баяндалды. Шайхиева Ж. Б., Каспий сараптама орталығындағы электротехникалық өнім сапасын талдау (135) .

Жұмыстың практикалық мәнділігі. Жұмыста көрсетілген талдау нәтижелері практика жүзінде қолданыс табуы әбден мүмкін.

1 НЕГІЗГІ ЖӘНЕ АНЫҚТАМАЛЫҚ МӘЛІМЕТТЕР

Бастапқы ақпарат негізінен мына түрлерге бөлінеді: негізгі, анықтамалық. Берілген жағдайда дипломдық жұмысты әзірлеуге базалық және анықтамалық ақпарат ұсынылған.

Негізгі ақпарат: "Прикаспийский Центр Сертификаций" ЖСШ құрылымдық сұлбасы, даму тарихы, электротехникалық өнім туралы ақпарат, өткізілген сертификаттау жұмыстарының құжаттары, сынау әдістері, сынау орталығының, өндіріс орнының суреттері.

Анықтамалық ақпаратқа мыналар кіреді: ГОСТ 12. 2. 006-87- Электр бақылау-өлшеу құралдары және лабораториялық жабдықтың қауiпсiздiгi. 1-шi бөлiм. Жалпы талаптар.

ГОСТ 12. 2. 007. 0-75- ССБТ. Электротехникалық бұйымдар. Қауiпсiздiктiң жалпы талаптары.

ГОСТ 12. 2. 007. 14-75- ССТБ. Кабелдер және кабелдiк арматура. Қауiпсiздiк талаптары.

ГОСТ 12. 2. 091-2002- Электрлік бақылау-өлшеу құралдарының және лабораториялық жабдықтың қауіпсіздігі. Бөлім1. Жалпы талаптар.

ГОСТ 12177-79- Оптикалық кабелдер. Конструкция.

ГОСТ 2990-78- Оптикалық кабелдер. Кернеумен сынау.

ГОСТ 3345-76- Оптикалық кабелдер. Изоляциялардың электр кедергiсi.

ГОСТ 12182. 8-80- Оптикалық кабелдер. Механикалық әсер.

ГОСТ 12182. 3-80

ГОСТ 18690-82- Оптикалық кабелдер. Маркировка.

ГОСТ Р МЭК 793-1-93 Оптикалық тал жiптер. Жалпы техникалық талаптар. ГОСТ Р МЭК 794-1-93 Оптикалық кабелдер. Жалпы техникалық талаптар.

ГОСТ Р МЭК 60811-2-1-2002 Электр және оптикалық кабелдер қабықтар изоляциясының серпiмдiлiк өлшегiш композициялықтарының арнайы сынау әдiстерi . Озон табандылық, жылулық деформацияны және майға төзiмдiлiкке сынаулар.

1. 1 КО СЭҚ ТН код бойынша өнімді талдау

Бірегей кедендік тариф - кедендік одақтың сыртқы экономикалық қызметінің бірегей Тауарлық номенклатурасына (КО СЭҚ ТН) сәйкес жүйелендірілген үшінші елдерден бірегей кедендік аймаққа енгізілетін тауарларға қолданылатын кедендік салықтың үстемесі.

Қазақстан Республикасының сыртқы экономикалық қызметінің Тауарлық номенклатурасындағы тауарлардың классификациясы мынадай ережелерге сәйкес жүзеге асырылады:

1. Тараулардың, топтар мен кіші топтардың атаулары КО СЭҚ ТН қолдану ыңғайлы болуы үшін келтіріледі; заңды мақсаттарда КО СЭҚ ТН тауарлардың классификациясы тауарлық бағыттардың мәтіндері мен тарауларға немесе топтарға қойылатын сәйкес ескертулерге қатысты жүзеге асырылады, егер аталмыш мәтіндерде мынадай қағидаларға қатысты өзге шарттар қарастырылмаса:

а) қандай да бір тауарға тауарлық бағыт атауына кез келген сілтеме осындай түрдегі толығымен жабдықталмаған немесе аяқталмаған түрдегі тауарға да қатысты болуы тиіс, егер жабдықталмаған немесе аяқталмаған түрінде осы тауардың аталған жабдықталған немесе аяқталған түрдегі тауардың негізгі қасиеттеріне ие болса, сонымен қатар жиналмаған немесе бөлшектелген түрдегі аяқталған немесе жабдықталған сілтеме ретінде қарастырылуы тиіс;

б) қандай да бір материалға немесе затқа тауарлық бағыттың атауындағы кез келген сілтеме осы материалдың қоспасына немесе ерітідісіне сілтеме ретінде қарастырылуы тиіс. Белгілі бір материалдан немесе заттан жасалынған тауарға кез келген сілтеме осы материалдан немесе заттан толығымен немесе ішінара жасалынған тауарларға сілтеме ретінде де қабылданады. Бірден көп материалдан немесе заттан жасалынған тауарлардың классификациясы
3 ереженің қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

(IV) Оптикалық тал жiптер, талшықты-оптикалық таспа және кабелдер үшiн жалғағыш құрал-саймандар

«Оптикалық тал жiптер, талшықты-оптикалық таспа және кабелдер үшiн жалғағыш құрал-саймандар» 8536 терминнiң тауарлық позициясында желiлiк байланыстың сандық жүйесіндегі оптикалық тал жiптердiң аяқтарын жай ғана механикалық жалғастыратын жалғағыш құрал-саймандар дегенді бiлдiредi. Олар күшейтулер, қалпына келтiру немесе сигналдың өзгерiсi сияқты басқа функцияларды орындамайды. Оптикалық тал жiптер үшiн жалғағыш құрал-саймандар осы тауарлық позицияларда кабелдерсiз болып қалады, бiрақ бұл жалғағыш құрал-саймандар (8544 немесе 9001-шi тауарлық позиция) кабельдермен шығарылады.

Талшықты-оптикалық кабелдер үшiн қосқыштар 8536 70 000 1-8536 70 000 4 субпозицияларда классификациялайды.

8544 70 000 0

Осы тауарлық позиция талшықты-оптикалық кабелдерді (1-сурет) де қосады, мысалы, телекоммуникацияларда қолданулар үшiн қорғайтын корпуста орналастырылған екi қабат полиакрилден жеке қабықтары бар тал жiптерден қосып жасалған қолайлы. Корпус жұмсақ акрилаттан iшкi қабығы және қатты акрилаттан сыртқы қабығы, әр түрлi түстiң кешiрек жабылатын қабаттан тұрады. Жеке оптикалық тал жiптiң қабығы қорғауды және конструкцияның берiктiгiн қамтамасыз етедi, мысалы, бұрылыстан жеке тал жiптердiң қорғауы арқылы.

1- сурет. Оптикалық-талшықты кабель

1- (шыны талшығы ) оптикалық тал жiптiң (бастаушы өзек) өзегi;

2- (шыны талшығы ) оптикалық тал жiптiң қабығы; 3- жұмсақ акрилаттан ішкi қабығы; 4- бояу коды; 5- қатты акрилаттан сыртқы қабығы.

1. 2 Оптикалық кабельдердің конструкциясын және классификациясын талдау

1) Оптикалық -талшықты кабель туралы

Оптикалық өткізгіштер қымбатырақ, олар шыныталшықты кабель деп те аталады. Олар арқылы мәліметтердің таратылу жылдамдығы секундына бірнеше гигабитке жетеді. Жою мүмкіндігі 50 км. астам. Бөгеуілдердің сыртқы әсері жоқ деуге болады. Қазіргі уақытта бұл ЛВС үшін ең қымбат тұратын қосылу. Электромагнитті бөгеуілдер полелері болатын және қайталауларды пайдаланбай ақпаратты өте үлкен ара қашықтыққа беруді талап етілген кезде қолданылады. Олар төмендетуге қарсы қасиеттері бар, өйткені оптикалық- талшықты кабельдердегі бөлшектеу техникасы өте қиын.

Оптикалық-талшықты кабельде сандық мәліметтер модульденген жарық импульстері түрінде оптикалық талшықтар бойынша таратылады. Бұл берудің сенімді әдісі, өйткені бұл кезде электрлік сигналдар берілмейді. Осыдан шығатын қорытынды, оптикалық кабельді ашып мәліметтерді тартып ала алмайды, бұдан электрлі сигнал өткізетін кез келген кабель сақтандырылмаған.

Оптикалық -талшықты сызықтар үлкен көлемді мәліметтердің өте жоғары жылдамдықта жылжуына арналған, өйткені олардағы сигналдар өшпейді және бүлінбейді.

Оптикалық талшық - жіп (жила) (core) деп аталатын өте жіңішке шыны цилиндр, қабық деп аталатын жіптен өзгеше сыну коэффициенті бар шыны қабатымен жабылған (2-сурет) . Кейде оптикалық талшықты пластикадан жасайды. Пластикті пайдалану оңай, бірақ ол шыны оптикалық талшықпен салыстырғанда жарық импульстарын аз қашықтыққа береді.

Әрбір шыны оптикалық талшық сигналдарды тек бір бағытта береді, сондықтан кабель жеке коннекторлары бар екі талшықтан тұрады. Олардың біреуі беру үшін, ал басқасы - қабылдау үшін қызмет етеді. Талшықтардың қаттылығы пластикамен жабылуымен, ал беріктілігі кевлардан жасалған талшықпен ұлғайтылған. 2-суретте кевларлы жабудың үлгісі ұсынылған. Кевларлы талшықтар пластикке бекітілген екі кабель арасына орналасады.

Оптикалық-талшықты кабельмен беру электрлік бөгеуілдерге ұшырамайды және өте жоғары жылдамдықта жүргізіледі (осы уақытта 100 Мбит/с дейін, теориалылық мүмкін жылдамдық - 200 Мбит/с) . Онымен жарық импульстерін көптеген километрлерге беруге болады.

Егер мәліметтерді өте жоғары жылдамдықпен үлкен ара қашықтарға және сенімді орта бойынша жөнелту жоспарланып отырса, оптикалық- талшықты кабельді пайдалану керек.

Оптикалық -талшықты кабельді, егер:

• минимальды тұратын желі қажет болса;
• оптикалық талшықты желілік құрылғыларды дұрыс орнату мен түзу қосу үшін қажетті дағды болмаса пайдаланбаған жөн.

2-сурет. Оптикалық-талшықты коннектор

Сигналдарды беру

Кабель бойынша кодталған сигналдарды беру үшін екі технологияны қолданылады - тар жолақты беру және кең жолақты беру.

Тар жолақты беру

Тар жолақты (baseband) жүйелер мәліметтерді бір жиіліктегі сандық сигнал түрінде береді. Дискретті электрлік және жарықтық импульстар сигналдары болады. Осындай коммуникациондық каналдың барлық сыйымдылығы бір импульсты беру үшін пайдаланылады, немесе, басқа сөзбен айтқанда, сандық сингал кабельдің өткізуінің барлық жолағын пайдаланады. Кабельдің өткізу жолағы - бұл кабель бойынша беріле алатын максимальды және минимальы жиілік арасындағы айырмашылық.

Желідегі тар жолақты хабары бар әрбір құрылғы мәліметтерді екі бағытта жібереді, ал кейбіреулері бір мезгілде оларды жібере де алады, және қабылдай да алады (3-сурет) .

3-сурет. Тар жолақты жөнелту. Екі бағытты сандық толқын.

Кабель бойынша жылжи отырып сигнал біртіндеп өшеді, және нәтижесінде бүлінуі мүмкін. Егер кабель тым ұзын болса, оның алыс шетінде берілетін сигнал тани алмайтындай болып өзгеруі немесе жоғалып кетуі мүмкін.

Бұны болдырмау үшін тар жолақты жүйелерде сигналдарды күшейтіп және қосымша сегменттерге ретрансляциалайтын репитерлерді пайдаланады, бұл кабельдің жалпы ұзындығын үлкейтуге мүмкіндік береді.

Кең жолақты беру

Кең жолақты берулер (broadband) жүйесі мәліметтерді жиіліктің кейбір интервалдарын пайдаланатын аналогты сигналдар түрінде береді. Сигналдар үздіксіз (дикретті емес) электромагнитті немесе оптикалық толқындар түрінде болады. Мұндай тәсіл арқылы сигналдар физикалық орта бойынша бір бағытта беріледі (4-сурет) .

4-сурет. Кең жолақты беру. Бір бағытты аналогты толқын.

Егер өткізуге қажетті жолақты қамтамасыз етсе, онда бір кабельде бір мезгілде, кабельді телевидение және мәліметтерді беру сияқты, бірнеше жүйелердің хабары беріле алады.

Әрбір беретін жүйеге өткізу жолағының бөлігі бөлінеді. Бір жүйемен байланысты барлық құрылғы, өткізу жолағының бөлінген бөлігімен жұмыс істеу үшін бапталған болу керек.

Егер тар жолақты жүйелерде сигналды орнына келтіру үшін репитерлерді пайдаланса, кең жолақтыларда - күшейткіштерді (amplifiers)

пайдаланады.

Кең жолақты жүйелерде сигналдар тек бір бағытта беріледі, сондықтан, барлық құрылғылар мәліметтерді қабылдап және бере алуы үшін сигналдың өтуін екі жолмен қамтамасыз ету қажет(1-кесте) . Екі негізгі шешім жасалған:

• әртүрлі жиіліктерде жұмыс істейтін өткізу жолағын екі каналға бөлу; бір канал сигналдарды беруге, екіншісі - қабылдауға арналған;
• екі кабельді пайдалану; бір кабель сигналдарды беруге, екіншісі - қабылдауға арналған.

1-кесте. Кабельдердің салыстырмалы анализі

1-кесте (жалғасы)

2) Тағайындауы бойынша конструкциясы

OK конструкциялары негiзiнде тағайындаумен және олардың қолдану облыстарымен анықталады. Көп конструктивтiк варианттарда осыған байланысты болады. Дәл қазiр әр түрлi елдерде кабелдердiң түрлерiнiң үлкен санынан өндеп өндiрiледi (5- сурет) .

5- сурет. Оптикалық кабелдердiң типтік конструкциялары

ОК типтік конструкциясының түрлері:1- концентрлi бұра; 2- айнала пiшiнделген өзектiң бұрасы; 3- жазық конструкция; ОК типтік конструкциясының құрамы:1- талшық; 2- күш беретін элемент; 3- демперленетiн қабық; 4-қорғайтын қабық; 5-пішінделген өзек; 6-ленталар талшықтармен

Кабелдердiң қазiргi түрлерiнiң барлық алуантүрлiгi дегенмен үш топқа бөлуге болады:

1) концентрлi бұраның кабелдері

2) фигуралы өзекпен кабелдерi

3) ленталық түрдiң жазық кабелдерi.

Бiрiншi топтың кабелдерi электрлiк кабельдермен ұқсастығы бойынша өзектiң концентрлi бұралары дәстүрлi болады. Әрбiр келесi өзек алдыңғылармен салыстырғанда алты талшыққа көбiрек алады. Мұндай кабелдер талшықтың 7, 12, 19-шы санымен көбiнесе белгiлi. Талшықтар жиiрек жеке пластмасса тұрбаларында модулдар құрастыра орналасады.

Екiншi топтың кабелдерi орталықта ОТ-тар жайласатын саңылауларымен фигуралы пластмасса өзегi болады. Саңылаулар және талшық сәйкесiнше геликоид бойынша орналасады, және сондықтан олар үзiлуге ұзына бойына әсерлердi тарттырмайды. Мұндай кабелдер 4, 6, 8 және 10 талшықтар бола алады. Егер үлкен сыйымдылықты кабельді алу керек болса, онда бiрнеше алғашқы модулдарды қолданылады.

Ленталық типтің кабелi (6-сурет) ОТ-тың нақтылы саны орнататын жазық пластмасса ленталарының стопкасынан тұрады. Лентада көбінесе 12 талшық орналасады, ленталардың саны 6, 8 және 12 құрайды. Мұндай 12 ленталарда кабель 144 талщықтарды құрайды. [3]

6-сурет. Ленталық типті кабель

7-сурет. Оптикалық-талшықты кабель [4]

3) Қолданылу облысы бойынша классификациясы

OK қолдану облысы бойынша классификациялайды:

Ж - (канализацияда, тұрбалар, блоктер, коллекторлар, барлық дәрежелердiң жерлерi, суда соның iшiнде болот қиылысуда, көлдер және максимал тереңдiгi бар өзендер 10 м-дан аспайтын) жер астындағы төсем үшiн;

Ә- (өзiн көтеретiн орталық күш беретiн элементпен соның iшiнде шлангте жылжыған күш беретiн элементпен өзiн көтеретiн өткiзгiш немесе күш беретiн элемент оралатын өткiзгiш немесе күш беретiн элемент кiрiстiрiлген аспалы) әуе төсемi үшiн;

Г - (соның iшiнде тереңдiктi батпақ, көл және өзеннен кейiн 10 м-дан астам, теңiзде және мұхиттер, өзендер, көлдер, теңiздердiң жағалаудағы бөлiмшелерiне, және мұхиттер) ұзына бойына және көлденең герметизациясы бар су асты төсемi үшiн;

Н - (монтаж, тұрақты төсемнiң ішкіқұрылғылы үшiн соның iшiнде бөлiмдердiң iшi, кеме аралық төсем сұрыптау, борт сыртындағы төсемiнен кейiн биiк қысымның герметикалық құрылғысынан кейiн) теңiздегi техникасының жылжымалы объекттерi үшiн су асты жүккөтермейтіндер;

С- төсемдер үшiн бөлмелердiң iшi және (соның iшiнде таратушы, абоненттiк, станциялық) тұрақты объекттер;

М - монтаждығы;

Б - (баулар) ерекше солқылдақ;

Қ - (салатын әуе орталарында, су бетi және су асты орталары, топырақпен соның iшiнде) қашықтан басқару үшiн;

Б - (жылжымалы объекттер үшiн) бүйiрi әуе, су бетi және су асты орталарында;

Ж - бiрнеше рет төсем үшiн жазық;

М - (мақсаттық ) арнайы тағайындау.

2- кесте. Негiзгi мiнездемелері

2 «ПРИКАСПИЙСКИЙ ЦЕНТР СЕРТИФИКАЦИЙ» ЖШС ТУРАЛЫ ҚЫСҚАША МӘЛІМЕТ

2. 1 Сапа облысындағы «П Ц С» ЖШС қызметін талдау

«Прикаспийский Центр Сертификации» ЖШС нарықта стандартизация, метрология, тауар тегінің сараптамасын және өнiм сәйкестiгiнiң растауы, қызмет және менеджмент жүйелерi облыстарындағы қызмет көрсетуi бойынша динамикалық дамитын серiктестiктердің бiрі.

2005 жылы негiзделген, ол бүгiн стандартизация, метрология және сертификация төңiрегiдегi ең iрi серiктестiктердің бестiгiне кiредi.

Серiктестiк қазiргi бизнестің ең маңызды қағидаларының бiрi- әрбiр клиентке жеке ықпал етудi өз қызметiнде iске асырады. Серіктестік әрдайым өзінің клиенттерімен сенiмдi қатынас орнатуға ұмтылады.

Іскер қатынастарда серіктестік клиенттермен кәсiби әдептiң нормаларын қатал ұстайды. «ПЦС» ЖШС тұрақты әрiптестерiмен қатынастарда икемді қаржы саясатын ұстайды, арнайы ұсыныстар жүйесін пайдаланады, барлық ынталандыратын сұрақтар бойынша тегiн консультациялар береді.

Компания тұрақты клиенттермен тиiмдi эксклюзивтiк шарттарды тұжырымдайды. Әрбiр менеджер және қызметкер тапсырысты ең төменгi мерзiмдерде толық көлемде орындайды.

Серiктестiктiң кеңсесi Ақтау қаласында орналасқан. Алматы және Атырау қалаларында өкiлдiгi бар.

Сынақ хаттамасы түрiндегi растайтын құжатты, сәйкестiк туралы декларациялар, сәйкестiк сертификатарын беруiмен, жұмыс жылдамдығы 15 минуттан 24 сағатқа дейінгі бағыт бойынша.

Соңғы 5 жылда- 2010 жылдың басында қызметкерлердiң штаты төрт есе үлкейдi.

Бүгiн «Прикаспийский Центр Сертификации» ЖШС сенiммен келешекке қарайды, ары қарай ынтымақтастықта өзінің ескiлi-жаңалы клиенттерiн күтеді және барлық клиенттерiне өз қызметтерiнiң биiк сапасына нақты кепiлдiк бередi.

«Прикаспийский Центр Сертификаций» ЖШС -да ИСО 9001 халықаралық стандартының талаптарына сәйкес әзірленген және сертификаттау жүйесінде сертификатталған сапа менеджменті жүйесі енгізілген және жұмыс істеуде.

Кәсіпорын төмендегі жұмыстарды атқарады:

- стандарттау бойынша;

-сәйкестікті растау бойынша;

-метрология бойынша;

-сынау саласында;

-тауардың шығу тегін сараптау бойынша.

Қызметкерлердің жалпы саны - 82 адам, соның ішінде:

-ӘБҚ - 11 адам;

-сәйкестікті растау бөлімі - 23 адам;

... жалғасы

Прикаспийский Центр Сертификаций ЖШС-нің сынау орталығында кабельді сынау және оған сертификат беру процедуралары

Бетон өнімінің қоспаларын сынау

Бетонның құрылыс материалының түрлері

Қалыптардың тегістеуден

Машина жасау өнеркәсібі

Электр монтаждау жұмыстары

ЖШС КазЭкспо Аудит бойынша жүргізілген іс - тәжірибе

«TSC Group» корпорациясының даму тарихы және бүгіні

Қазақстан түсті металлургия өнеркәсібінің басты саласы - мыс өнеркәсібі

Машина жасау өндірісінің салалары

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс