Теломеразалы белсенділік туралы ақпарат

I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
1) Теломералар қызмет
2) Теломерлер құрамы
3) Нобельдік теломерлер
4) Теломеразалар
5) Теломеразалар әрекетінің тетіктері
6) Теломеразаның әр түрлі адам жасушаларындағы активтілігі туралы мәліметтер
III. Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Теломер ─ хромосомалардың дәл ұшында орналасқан бөлік. Теломераның белгілі қарама-қарсылық сипаты бар, сол себептен хромосомалар бір-бірімен бос ұштарымен қосылып кете алмайды. Теломералардың жоғалуы (иондық радиацияның т.б. заттардың әсерінен) әр түрлі хромосомалардың бір-бірімен оңай қосылып, олардың морфологиясының өзгеруіне әкеледі.
Теломер терминін 1932 жылы неміс ғалымы Г.Меллер ұсынды.Теломер грекше-ден аударғанда telos-ұшы,meros-бөлік деген мағына береді.
Теломералар қызметі
1. Механикалық қызметі:
a) Теломералар хромосомалардың ядро матриксіне бекінуіне қатынасады;
b) Теломералар хромосома хроматидаларының ұштарын бір-бірімен тіркестіреді;
2. Тұрақтандырушы қызметі:
a) Жасушада теломераза болмаған жағдайларда ДНҚ-ның кодтаушы бөлімін толық репликацияланбаудан сақтайды;
b) Егер жасушада теломераза болса, үзілген хромосома ұштарын тұрақтандырады;

• Молекулалық биология; С.Әбилаев.
• Молекулярная биология; Н.Мушкамбаров.