Валюта нарығы және валюталық операциялар

1.1 Валюта нарығы және валюталық операциялар
1.2. Валюталық нарығын реттеудің мағынасы мен қажеттілігі
1.3. Валюта нарығын бақылау
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер

Жалпы, валюта нарығы дегеніміз шетелдік валютаны және шетелдік валютадағы төлем құжаттарын сату – сатып алу жөніндегі әлеуметтік – экономикалық және ұйымдық қатынастар жүйесі.
Валюталық жүйелердің дамуы өз кезегінде валюта нарықтарының дамуына септігін тигізді. Валюта нарығы – FOREX (Foreign Exchange Operations – шетелдік айырбас операциялары) деп аталады.
Қазіргі уақытта валюта нарығы ең үлкен қаржы нарығы. Қазақстан Республикасына бүгінгі таңда валюта нарғына маманданған көптеген дилингтік компаниялар келіп жатыр.
Қазақстан Республикасының халықаралық нарыққа шығуына кедергі жасап тұрңан мәселелердің бірі – теңгенің айырбасталымдылығы. Бір жағынан қазақстандық теңге бірнеше валюталық шектеулері бар айырбасталатын валюта болып саналады. Бірақ бұл шектеулер, Қазақстанның дүниежүзілік валюта нарығының толық құқылы қатысушысы бола алмауына жеткілікті.

1. Қаржы нарығы және делдалдар. Ұ.М.Искаков, Д.Т.Бохаев, Э.А. Рузиева. Алматы 2008ж
2. ҚР “Бағалы қағаздар нарығы”туралы Заңы. Егемен қазақстан 3 шілде 2003ж.
3. Ғ.С.Сейтқасымов. Ақша, несие, банктер. А, 2001.
4. Мақыш С.Б. Ақша айналысы және несие. А.,2004
5. Банк ісі С.Б.Макыш Алматы 2007 ж
6. Интернет желісі

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

Баяндама
Тақырыбы: Валюта нарығы

Тексерген: Кукиев А
Орындаған:Зейфолда А
Тобы: Ф10К1

Алматы 2012 жылы
МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ
1.1 Валюта нарығы және валюталық операциялар
1.2. Валюталық нарығын реттеудің мағынасы мен қажеттілігі
1.3. Валюта нарығын бақылау
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер

Кіріспе
Жалпы, валюта нарығы дегеніміз шетелдік валютаны және шетелдік валютадағы төлем құжаттарын сату - сатып алу жөніндегі әлеуметтік - экономикалық және ұйымдық қатынастар жүйесі.
Валюталық жүйелердің дамуы өз кезегінде валюта нарықтарының дамуына септігін тигізді. Валюта нарығы - FOREX (Foreign Exchange Operations - шетелдік айырбас операциялары) деп аталады.
Қазіргі уақытта валюта нарығы ең үлкен қаржы нарығы. Қазақстан Республикасына бүгінгі таңда валюта нарғына маманданған көптеген дилингтік компаниялар келіп жатыр.
Қазақстан Республикасының халықаралық нарыққа шығуына кедергі жасап тұрңан мәселелердің бірі - теңгенің айырбасталымдылығы. Бір жағынан қазақстандық теңге бірнеше валюталық шектеулері бар айырбасталатын валюта болып саналады. Бірақ бұл шектеулер, Қазақстанның дүниежүзілік валюта нарығының толық құқылы қатысушысы бола алмауына жеткілікті.
Мемлекетіміздің ішкі валюталық нарығы әлі қалыптасқан жоқ, ол қалыптасу сатысында. Қазақстан нарығының жастығынан кез келген ірі қаржы институты, соның ішінде шетелдік де, өзіне пайда түсіре алды. Еліміздің коммерциялық банктері сыртқы қарыздарын өтегенде нарыққа валютаның айтарлықтай қаражат көлемін шығарады, бұл да теңгеге әсер етпей қоймайды. Валюта туралы заңдар қарама - қайшы және толық емес. Еліміздің валюта нарығының ерекшелігі, ол пайда болғанда үкімет теңгенің ішкі айырбасталымдылық жолына тұруымен анықталады. Валютаны еркін алып-сату отандық экономиканы долларландыруға әкеліп соқты. Қаржы нарығындағы болып жатқан өзгерістер валюта нарығына тікелей әсер етуде

І ТАРАУ. Валюта нарығы және валюталық реттеу
1.1 Валюта нарығы және валюталық операциялар
Валюта дегеніміз - мемлекеттердің заңды төлем құралы ретінде қабылданған ақша бірлігі немесе банкноттар, қазыналық билеттер мен тиындар, соның ішінде қымбат металдардан жасалған тиындар (айналымнан алынған немесе алынатын, бірақ айналымда жүрген ақша белгісі мен айырбастауға жататын тиындар) түріндегі қолма-қол және аударым нысанындағы құнның ресми стандарттары, сондай-ақ, шоттардағы, соның ішінде халықаралық ақша немесе есеп айырысу бірлігіндегі қаражат.
Валюта арқылы сыртқы тауарлар мен қызметтерді пайдалануға, туризм және мемлекетгің жеке ақша қозғалысын және т.б. көптеген қызметтерді жасауға болады.
Валюталық нарық дегеніміз - ұлттық валютаны шетелдік валютаға алып сатқан кезде, ұсыныс пен сұраныс нәтижесінде қалыптасқан белгілі-бір ресми орын.
Халықаралық есеп айрысу спецификасының маңызы мынада: валюталық баға төлем құралы ретінде көбінесе шетелдік валютаны қолданады, өйткені әлі халықаралық бүкіл мемлекетгерде алуға тиісті белгілі-бір валюта жоқ, сондықтан да сыртқы саудада, несиеде, инвестицияда мемлекет аралық есеп айрысу үшін бір валютаны екінші валютаға сату керек. Валюталық курстың бағамы оны сатып алу қабілеті арқылы белгіленеді.
Валюталық бағам дегеніміз - бір ақша бірлігінің екінші ақша бірлігі- мен алғандағы бағасы. Ол нарықты экономика жағдайында сұраныс пен ұсыныстың нәтижесінде анықталады және экономиканың жағдайын көрсетеді. Валюталық бағам халықаралық сауда және капитал қозғалысында өте үлкен роль атқарады. Валюталық бағамның өзгерісін байқасақ, ол сол валютаның құнсызданғанын немесе құнының жоғарлағанын көрсетеді.
Валюталық нарықты айтқанда онда көбінесе нақты және номиналды валюталық бағам деген сөздер кездеседі. Екі елдің тауарларының қатынасы негізінде (сол елдің валютасы негізінен алынған) нақты валюталық бағамды анықтауға болады. Мемлекеттің валюталық нарығында көрсетілген валюталық бағамды - номиналды бағам деп атайды.
Валюталық бағамның үш түрі бар:
:: белгіленген;
:: өзгермелі;
:: аралас;

Белгіленген валюталық бағам деп - берілген мерзім ішінде өзгермей қалынған бағам; сол бағамның өзгермеуіне мемлекет өзі кепілдік береді. Белгіленген жүйенің мысалы ретінде Бреттон-Вудск жүйесі қалыптасқан.
Өзгермелі валюталық бағам кезінде ол сол валютаға байланысты бағамның сұраныс пен ұсыныс нәтижесінде қалыптасуы.
Аралас валюталық бағамның мысалы ретінде көптеген дамыған елдерді айтуға болады; оларда өзгермелі бағам да және кейбір жерлерінде белгіленген валюталық бағам да бар
Қазақстан Республикасында валюталық реттеу туралы заң 1996 жылы 24 желтоқсанда қабылданды. Осы заңға сәйкес валюталық операцияға мынадай түсініктер берді
1.Валюталық операциялар дегеніміз - ол меншік құқығының және өзге де құқықтардың валюталық құндылықтарға ауысуына байланысты операциялар. Соның ішінде төлем құралы ретінде шетел валютасының және шетел валютасындағы өзге төлем құралдарын пайдаолануға байланысты мәмлелер.
2. Валюталық операция-валюталық құндылықтарды кез келген тәсілмен Қазақстан Республикасына әкелу және жөнелту, сондай-ақ Қазақстан Республикасынан әкету және жөнелту болып табылады.
Мұндағы валюталық құндылықтарға мыналар жатады:
:: Шетел валютасы
:: Номиналы шетел валютасында көрсетілген бағалы қағаздар және төлем құралдары.
:: Тазартылған құйма алтын
:: Ұлттық валюта, резиденттер мен бейрезиденттер арасында олармен операциялар жасалған жағдайда ұлттық валютамен көрсетілген бағалы қағаздар және төлем құжаттары
:: Табиғи асыл тастар (изумруд, алмас, сатфир және т.б)
Валюталық операциялар 2ге бөлінеді
1. ағымдагы операциялар
2. капитал қозгалысына байланысты операциялар болып бөлінеді.
Ағымдагы операцияларға жататындар:
:: тауарлар, жұмыстар мен қызметтер үшін төлемнің не аванс төлемінің мерзімін 180 күннен аспайтын мерзімге ұзартуды көздейтін экспорт-импорт мәмілелері бойынша есеп айрысуларды жүзеге асыруға арналған аударымдар;
:: 180 күннен аспайтын мерзімге кредиттер беру және алу;
:: салымдар (депозиттер), инвестициялар, заем және өзге операциялар бойынша девиденттерді, сыйақыларды жөне өзге кірістерді аудару және алу;
:: гранттарды қоса алғанда, сауда сипатына жатпайтын аударымдар, мұрагерлік сомманы, жалақыны, зейнетақыны, алименттерді және басқа соммаларды аудару;
:: капитал қозғалысына байланысты операцияларға жатқызылмайтын барлық өзге де валюталық операциялар.
Капитал қозғалысына байланысты операцияларға жататындар мыналар:
:: инвестицияларды жүзеге асыру;
:: интелектуалдық меншік объектілеріне ерекше құқықты толық беруді көздейтін мәмілелер бойынша есеп айрысуды жүргізуге арналған аударымдар;
:: жылжымайтын мүлікке мүліктік құқықтарды төлеуге аударымдар;

:: тауарлар, жұмыстар және қызметгер үшін төлемнің не аванс төлемінің мерзімін 180 күннен асатын мерзімге ұзартуды көздейтін экспор-импорт мәмілелері бойынша есеп айрысуларды жүзеге асыруға арналған аударымдар;

:: 180 күннен асатын мерзімге кредиттер беру және алу3;

1.2. Валюталық нарығын реттеудің мағынасы мен қажеттілігі

Мемлекеттің әлем экономикасына кіруі валюталық қатынастар жүйесінің дамуына әкеледі және олар мемлекет нарығының қалыптасуына әсер етеді. Мемлекеттік реттеу елдің экономикалық қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, сыртқы экономикалық байланыстарын кеңейтуге, экономиканың тез көтерілуіне жәрдемдеседі. Мемлекетіміздің әлемнің сауда-саттық бірлестігіне кіруіне жағдайна бейімделген.
Валюталық бақылау мынандай бағыттарда жүзеге асырылады:
:: экспорттық-импорттық валюта бақылауы;
:: қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын жүргізуді бақылау;
:: капитал қозғалысына байланысты операцияларды бақылау;
:: валюта нарығындағы субектілерге инспекция жүргізу.
Қазақстан Республикасында Валюталық реттеу туралы заң 1996 жылы 24 желтоқсанда қабылданып кейін толықтырулар енгізілді.
ҚР-да валюта операцияларын жүргізу ережесі Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының 2001 жылғы 20 сәуірдегі № 115 қаулысымеп бекітілген.
Осы Ереже Валюталық реттеу туралы және Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы Қазақстан Республикасының зандарына сәйкес жасалды, ол валюта операцияларын жүргізу тәртібін айқындайды және валюталық бақылауды жүзеге асырудың негізгі принциптерін белгілейді
Валюталық реттеу дегеніміз - уәкілетті мемлекеітік органдардың (валюталық реттеу органдарының) елдің төлем балансын нығайту, ұлттық валютаның тұрақтылығың, ішкі валюта рыногын дамытуды қамтамасыз ету мақсатында валюталық операциялар жүргізу ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.