Өндірістік цикл аудиті
КІРІСПЕ
1. Өндірістік цикл түсінігі,оның маңызы
2. Көмекші өндіріс пен негізгі өндірістің айырмашылығы
3. Өндіріс циклі шоттарының өзара байланысы.
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
1. Өндірістік цикл түсінігі,оның маңызы
2. Көмекші өндіріс пен негізгі өндірістің айырмашылығы
3. Өндіріс циклі шоттарының өзара байланысы.
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Өндіріс процесі – кәсіпорынның шаруашылық қызметіндегі негізгі, сондықтан өндіріс шығындары есебі мен аудиті – бухгалтерия жұмысы мен аудиторлық тексерудің жауапты учаскесі. Сондықтан осы циклды тексеру кезінде аудитор өндіріс пен дайын өнімді тиеуге, шикізаттың босалқы қорларын сақтауға қатысты қолданылатын бақылау процедураларын түсіну керек. Мұндай ақпаратқа сүйене отырып, аудитор нақты шаруашылық операцияларына арналған бақылау саясаты мен процедурасының дұрыс дайындалғанын және кәсіпорында дұрыс қолданылып отырғанын анықтайды. Аудиторға клиенттің ішкі бақылау жүйесі алға қойылған мақсаттарға табысты қол жеткізуге деген әкімшіліктің толық сенімділігі үшін дайындалған процедуралар мен әдістемелік басшылықтан тұруы мүмкін екені белгілі болу керек. Оның ішінде өндіріс циклындағы операцияларды есепке алу үшін кәсіпорын әдетте бағалаудың негізгі жолдары мен таңдап алынған әдістерін есеп саясатында немесе оның жеке қағидаларында бейнелейді. Бұл кезде есеп саясаты немесе ереже келесідей аспектілерді сақтауы керек:
• тауарлық – материалдық босалқыларды бағалау әдісі, сонымен бірге бағалау әдісі барлық ТМБ үшін бірдей болу керек,
• соның негізінде өнім өндіріс процесі бухгалтерлік есепте тіркелетін бастапқы құжаттар тізімі;
• басшы бекіткен өндіріс циклі бойынша құжат айналымының графигі;
• тауарлы – материалдық босалқыларды есептен шығару тәртібі;
• ТМБ түгендеу жүргізу тәртібі мен мерзімі (материалдарды, аяқталмаған өндірісті, тауарларды);
• ТМБ жіктелімі, бухгалтерлік есеп тізімі және аналитикалық есепті ұйымдастыру. Өндірістік цикл сату үшін өндірілетін материалдық құндылықтармен өзара байланысты. Оны тексеру – ең күрделі және қиын. Аудиторлық дәлелдемелердің көздерінің ең үлкен бөлігі экономикалық субъектінің өзі құрған ішкі құжаттары болып табылады. Бұл аудит үшін олардың құндылығы төмендетеді. Сондықтан тексеруді табысты жүргізу үшін аудитордың клиент бизнесінің ерекшелігін, олардың өндірістік процесінің мәнін жеткілікті түсінуі, цехтардағы өндіріс процестерімен, қоймалар және басқа өндірістік бөлмелермен тікелей танысу аса маңызды болып табылады. Өндірістік процесінің мәнін білу төменде келтірілген ақпаратты қамтиды. Өнімді дайындаудың технологиялық процесінің күрделігіне байланысты өндіріс қарапайым және күрделі болып бөлінеді. Қарапайым деп, өнімді өндіру мен өңдеудің бірегей үздіксіз процесіне тән болатын өндіріс деп есептеледі (мысалы, көмір өндіру, т.б.). Әдетте қарапайым өндірістің циклы қысқа болады және аяқталмаған өндірісі болмайды.
• тауарлық – материалдық босалқыларды бағалау әдісі, сонымен бірге бағалау әдісі барлық ТМБ үшін бірдей болу керек,
• соның негізінде өнім өндіріс процесі бухгалтерлік есепте тіркелетін бастапқы құжаттар тізімі;
• басшы бекіткен өндіріс циклі бойынша құжат айналымының графигі;
• тауарлы – материалдық босалқыларды есептен шығару тәртібі;
• ТМБ түгендеу жүргізу тәртібі мен мерзімі (материалдарды, аяқталмаған өндірісті, тауарларды);
• ТМБ жіктелімі, бухгалтерлік есеп тізімі және аналитикалық есепті ұйымдастыру. Өндірістік цикл сату үшін өндірілетін материалдық құндылықтармен өзара байланысты. Оны тексеру – ең күрделі және қиын. Аудиторлық дәлелдемелердің көздерінің ең үлкен бөлігі экономикалық субъектінің өзі құрған ішкі құжаттары болып табылады. Бұл аудит үшін олардың құндылығы төмендетеді. Сондықтан тексеруді табысты жүргізу үшін аудитордың клиент бизнесінің ерекшелігін, олардың өндірістік процесінің мәнін жеткілікті түсінуі, цехтардағы өндіріс процестерімен, қоймалар және басқа өндірістік бөлмелермен тікелей танысу аса маңызды болып табылады. Өндірістік процесінің мәнін білу төменде келтірілген ақпаратты қамтиды. Өнімді дайындаудың технологиялық процесінің күрделігіне байланысты өндіріс қарапайым және күрделі болып бөлінеді. Қарапайым деп, өнімді өндіру мен өңдеудің бірегей үздіксіз процесіне тән болатын өндіріс деп есептеледі (мысалы, көмір өндіру, т.б.). Әдетте қарапайым өндірістің циклы қысқа болады және аяқталмаған өндірісі болмайды.
1. Абленов Д.О. «Аудит негіздері» Экономика, 2005
2. З.Н.Әжібаева, Н.Ә.Байболтаева, Ж.Ғ.Жұмағалиева «Аудит»: Оқулық. - Алматы: 2006
3. А.К. Абленов, «Аудит теориясы» : Оқулық. - Алматы: 2003
2. З.Н.Әжібаева, Н.Ә.Байболтаева, Ж.Ғ.Жұмағалиева «Аудит»: Оқулық. - Алматы: 2006
3. А.К. Абленов, «Аудит теориясы» : Оқулық. - Алматы: 2003
Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министрлігі
әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
Экономика және Бизнес Жоғарғы мектебі
Реферат
Тақырыбы: Өндірістік цикл аудиті
Орындаған:Орынбаева.Ж
Есеп және аудит 09к2 тобы
Тексерген:Бейсенбаева А.К
Алматы 2012.
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
1. Өндірістік цикл түсінігі,оның маңызы
2. Көмекші өндіріс пен негізгі өндірістің айырмашылығы
3. Өндіріс циклі шоттарының өзара байланысы.
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
КІРІСПЕ
Өндіріс процесі - кәсіпорынның шаруашылық қызметіндегі негізгі, сондықтан өндіріс шығындары есебі мен аудиті - бухгалтерия жұмысы мен аудиторлық тексерудің жауапты учаскесі. Сондықтан осы циклды тексеру кезінде аудитор өндіріс пен дайын өнімді тиеуге, шикізаттың босалқы қорларын сақтауға қатысты қолданылатын бақылау процедураларын түсіну керек. Мұндай ақпаратқа сүйене отырып, аудитор нақты шаруашылық операцияларына арналған бақылау саясаты мен процедурасының дұрыс дайындалғанын және кәсіпорында дұрыс қолданылып отырғанын анықтайды. Аудиторға клиенттің ішкі бақылау жүйесі алға қойылған мақсаттарға табысты қол жеткізуге деген әкімшіліктің толық сенімділігі үшін дайындалған процедуралар мен әдістемелік басшылықтан тұруы мүмкін екені белгілі болу керек. Оның ішінде өндіріс циклындағы операцияларды есепке алу үшін кәсіпорын әдетте бағалаудың негізгі жолдары мен таңдап алынған әдістерін есеп саясатында немесе оның жеке қағидаларында бейнелейді. Бұл кезде есеп саясаты немесе ереже келесідей аспектілерді сақтауы керек:
:: тауарлық - материалдық босалқыларды бағалау әдісі, сонымен бірге бағалау әдісі барлық ТМБ үшін бірдей болу керек,
:: соның негізінде өнім өндіріс процесі бухгалтерлік есепте тіркелетін бастапқы құжаттар тізімі;
:: басшы бекіткен өндіріс циклі бойынша құжат айналымының графигі;
:: тауарлы - материалдық босалқыларды есептен шығару тәртібі;
:: ТМБ түгендеу жүргізу тәртібі мен мерзімі (материалдарды, аяқталмаған өндірісті, тауарларды);
:: ТМБ жіктелімі, бухгалтерлік есеп тізімі және аналитикалық есепті ұйымдастыру. Өндірістік цикл сату үшін өндірілетін материалдық құндылықтармен өзара байланысты. Оны тексеру - ең күрделі және қиын. Аудиторлық дәлелдемелердің көздерінің ең үлкен бөлігі экономикалық субъектінің өзі құрған ішкі құжаттары болып табылады. Бұл аудит үшін олардың құндылығы төмендетеді. Сондықтан тексеруді табысты жүргізу үшін аудитордың клиент бизнесінің ерекшелігін, олардың өндірістік процесінің мәнін жеткілікті түсінуі, цехтардағы өндіріс процестерімен, қоймалар және басқа өндірістік бөлмелермен тікелей танысу аса маңызды болып табылады. Өндірістік процесінің мәнін білу төменде келтірілген ақпаратты қамтиды. Өнімді дайындаудың технологиялық процесінің күрделігіне байланысты өндіріс қарапайым және күрделі болып бөлінеді. Қарапайым деп, өнімді өндіру мен өңдеудің бірегей үздіксіз процесіне тән болатын өндіріс деп есептеледі (мысалы, көмір өндіру, т.б.). Әдетте қарапайым өндірістің циклы қысқа болады және аяқталмаған өндірісі болмайды.
1.ӨНДІРІСТІК ЦИКЛ ТҮСІНІГІ,ОНЫҢ МАҢЫЗЫ
Өндірістік цикл - өндірістік бұйымды (өнімді) дайындау үдерісінен бастап аяқтағанға дейінгі күнтізбелік уақыт аралығы.
Өндірістік цикл операцияларының бухгалтерлік есеп жүйесі мен оларға қолданылатын бақылау процедураларын зерттей отырып, аудитор ең алдымен жұмсалған өндірістік шығындарға рұқсат берілді ме, дәл бекітілді және жинақталды деген кепілдік беретін процедураларға қызығушылық білдіреді. Бақылаудың бұл мақсаттары аудит мақсаттарымен, оның ішінде өндірістік цикл шеңберінде, бірінші кезекте шикізаттың босалқы қорының, аяқталмаған өндірістің және дайын өнімнің, сонымен қатар сатылған өнімнің өзіндік құнының толықтығы, дәлдігі және болуымен тығыз байланысты болады.
Шығындарды есепке алудың ең күрделі жүйесі шикізат пен аяталмаған өндіріс, аяқталмаған өндіріс пен дайын өнім арасында шығындарды бөлу, сонымен бірге материалдар мен жұмыс күшіне жұмсалған шығындарды бекіту және қосу, шығындар туатын орталықтар, өндірілген өнімдер тапсырыстары мен партиялары бойынша үстеме шығындар туралы ақпаратпен қамтамасыз етуі керек.
Өндірістік шығындар шоттарына жатқызылған жұмыс күшінің жиынтық шығындары еңбекке ақы төлеу жөніндегі құжаттарда көрсетілген жалпы бақылау сомасына сай және апарылғанын анықтау үшін жүргізіледі. Мұндай жүйе тоқырау туралы, оның ішінде техникалық немесе ұйымдық себептер бойынша, жөндеуге кеткен уақыт туралы, техникалық қызмет көрсету ақауды жөндеу және т.б. туралы мәліметтерді алуды қамтамасыз етеді.
Кез-келген кәсіпорын өнім өндірісін бастамас бұрын, ол қандай пайда ала-алатынын анықтап алады. Кәсіпорынның өндірістік шешімдері, жұмыстары нарық жағдайлары мен өндірістік шығындар арқылы анықталады. Жалпы түрде өндіріс шығындары және өткізу (өнімнің, жұмыстың, қызметтің өзіндік құны) өнім өндірісі процесінде қолданылатын (жұмыс, қызмет) табиғи ресурстар, шикізат, материал, жанармай, энергия, негізгі қор, еңбек ресурстары және басқа да өнім өндірісіне және өткізуге шығындарды бағалық талдау болып табылады. Материалдық құндылықтар өндірісі, тауар саудасы, сонымен қатар қызмет көрсету адамдық, мтериалдық, ақшалай ресурс шығындарын қажет етеді. Бұл қолданылған ресурстар соңында әртүрлі нысанда және көлемде өзіндік құнға негізделеді.
Өндірістік цикл ерекшелігі - бастапқы құжаттардың негізгі бөлігін кәсіпорынның қызметкерлері толтырып болғанан операцияларды тіркейді,сондықтан ол құжаттардың мәліметтері барлық уақытта шынайы болуына кумәнмен қараған дұрыс сияқты.Ең алдымен шығындар есебі бойынша ,яғни басқару есебінің қағидаларының дұрыс орындалып жатқандығын тексеру қажет.
Өндірістік цикл:
:: жұмыс уақыты
:: табиғи уақыт;
:: жұмыстағы үзіліс болып бөлінеді.
Жұмыс уақыты -- еңбек заттарына тікелей әсер ететін, сонымен қатар жүмысшылардың аппараттық және автоматты тетіктердің жұмысын бақылауға жұмсайтын уақыты.
Жұмыс уақыты тиісінше тағы да екіге бөлінеді:
:: негізгі процестерді атқаруға;
:: көмекші, яғни цех аралық және цех ішінде түрлі жұмыстарды орындауға жұмсалатын уақыттар.
Өндірістік циклдің тиімділігін анықтағанда келесі көрсеткіштер тексеріледі:
1.Арифметикалық дұрыстығын;
2.Шоттардың өзара байланысын
3.Құжаттар айналымын т.б.
4.Жоспардағы шығындар деңгейінен мен нақты шығындар деңгейінің ауытқуы;
5. Өкілеттілік пен жауапкершіліктің дұрыс бөлінгенін;
6.Есептілік пен өндіріс есебінің дұрыстығын;
Өндірістік циклдің аудиті келесілерді анықтауға мүмкіндік береді.
Толықтық критерийі бойынша:
1. Бухгалтерлік есепте барлық өндірісте қолданылған материалдардың көрсетілгенін, еңбекақы төлеуге кеткен шығындардың көрсетілгенін;
2. Өнімнің өзіндік құнына өндіріспен байланысты барлық шығындардың көрсетілгенін;
3. Бухгалтерлік есепте аяқталмаған өндірістің толығымен көрсетілгенін;
4. Существование критерийі бойынша:
5. Барлық жазбалар құжатпен мақұлданғаны;
6. Аяқталмаған өндіріс құжатпен мақұлданғаны;
Ұсыну критерийі бойынша:
1. Ақша-қаражаттары дұрыс класификацияланған;
2. Ақша-қаражаттарына қатысты ақпарат ұлттық және шетел валютасында ашылған;
3. Бағалау критерийі бойынша:
4. Ақша-қаражаттарының дұрыс бағаланғаны;
5. Міндеттемелер дұрыс бағаланған;
Салық салу критерийі бойынша:
1. Ақшаның келіп түсуіне байланысты қосылған құн салығының дұрыс төленуі;
2. Салықтардың дұрыс есептелуі;
3. Өндіріс циклында сәйкестікке жүргізілетін тексеру
Сәйкестік тексерулер ішкі бақылау жүйесі сапасына тест жүргізуге және елде қабылданған нормативті құқықтық құжаттарға сәйкестікке бағытталған белгілі.Өнім өндірісі циклы бойынша негізгі нормативтік құқықтық құжаттар:
Ішкі бақылау жүйесіне тест жүргізу
Ішкі бақылау мен тауарлы-материалды босалқыладың бухгалтерлік есеп жүйесін бастапқы бағалауды дәлелдеу үшін аудитор алынған ақпарат негізінде алдын ала даярланған тестерді толтырады.Тест нәтижелері бойынша жүйе сенімділігінің бағасы орнатылады және аудитті жоспардау кезеңінде алынған алғашқы бағамен салыстырылады.
Өндірістік циклдың шаруашылық операцияларынң құрамы мен саны негізінен өндірістік процесс күрделілігіне байланысты болады. Өндірістік циклдың әдеттегі операцияларына мыналардың жататыны белгілі:
-Шикізатты (материалды өндіріске жіберу;
- Жалақыны есептеу және төлеу;
- Дайын өнімнің өзіндік құнын қалыптастыру;
-Дайын өнімді шығару және оның қозғалуы;
-Шикізат пен дайын өнімді сақтау;
-Шикізатты (материалды) өндіріске жіберу.
Өндірістік цикл операцияларының бухгалтерлік есеп жүйесі мен оларға қолданылатын бақылау процедураларын зерттей отырып, аудитор ең алдымен жұмсалған өндірістік шығындарға рұқсат берілді ме, дәл бекітілді және жинақталды деген кепілдік беретін процедураларға қызығушылық білдіреді. Бақылаудың бұл мақсаттары аудит мақсаттарымен, оның ішінде өндірістік цикл шеңберінде, бірінші кезекте шикізаттың босалқы қорының, аяқталмаған өндірістің және дайын өнімнің, сонымен қатар сатылған өнімнің өзіндік құнының толықтығы, дәлдігі және болуымен тығыз байланысты болады.
2.КӨМЕКШІ ӨНДІРІС ПЕН НЕГІЗГІ ӨНДІРІСТІҢ АЙЫРМАШЫЛЫҒЫ
Негізгі өндірісті шығару үшін арнайы кәсіпорын (ұйым) құрылған өнімді дайындауға арналған өндіріс жатады.
Өнеркәсіптің түрлі салаларындағы негізгі өндіріс номенклатурасы сан түрлі болады. Мысалы, негізгі өндіріске жатады: металл өңдеуші кәсіпорындарда - құю, ұста, мартен, өңдеу, және басқа цехтар.
Көмекші негізгі өндіріс пен жалпы барлық барлық кәсіпорындарға қызмет көрсететін өндіріс жатады. Қызмет көрсету аспаптарды, құрал - жабдықтарды, ғимараттарды және т.б. дайындау немесе жөндеуден көрінеді.
Көмекші өндіріс қатарына: аспаптық, жөндеу - механикалық, жөндеу құрылыс цехтары, элекростанция, буын қазаны, компрессор станциясы, автокөлік және т.б. Көмекші өндіріс өнімінің бөлігін (жұмыс, қызмет көрсету) басқа жаққа сатуға болады.
Негізгі өндіріс тұтынатын өнімді шығарып жұмыс жасайтын және қызмет көрсететін өндіріс көмекші өндіріс деп аталады. Бұл - қазандық , электр станциялары, сумен жабдықтау, жөндеу-механикалық цехы, автотранспорт және т.б. Көмекші өндірістердің әрбір цехтары бойынша шығындарды есепке алу цехтар шығындары деп аталатын ведомоста жүргізіледі. Ведомосқа жазбалар талдамалық кестелерден немесе бастапқы құжаттардан алып жазылады.
Көмекші өндірістің талдамалық (аналитикалық) есебі әрбір цехта, өнім түрлері (егер олар әрқилы болса) және шығын баптары бойынша жүреді. Шығын номенклатурасы өндірістің күделілігі мен сипатына тәуелді болып келеді. Әдетте, ол өзіне: негізгі материалдарды, көмекші материалдарды, отын-энергетикалық және технологиялық шығыстарды, электр энергиясын, өндіріс мақсаты ұшін пайдаланатын буды және суды, негізгі және қосымша жалақыны, жалақыдан аударылатын аударымдарда, үстеме шығыстарды қосады.
Қосымша өндірістің күрделілігі, сондай-ақ шығарылатын өнімнің біртектестігі немесе біртектес еместігі көмекші өндірістің көрсеткен қызметінің өзіндік құнын есептеу үшін әртүрлі әдісті қолдануға мәжбүр етеді.
Көмекші өндірістің есеп айырысуы мен калькуляциясы біршама ерекшеленеді, өйткені кейбір цехтар бір-бірімен тығыз байланыста болады және тұрақты түрде бір - біріне қызмет көрсетеді: жөндеу - механикалық цехы жүк автомашина цехына ағымдағы жөндеу жұмысын жүзеге асырады, ал автотранспорт цехы жөндеу-механикалық цехына жүкті тасымалдайды.
Өндірістік циклдың шаруашылық операцияларының құрамы мен саны негізінен өндірістік процесс күрделілігіне байланысты болады. Өндірістік циклдың әдеттегі операцияларына мыналардың жататыны белгілі:
:: Шикізатты (материалды өндіріске жіберу;
:: Жалақыны есептеу және төлеу;
:: Дайын өнімнің өзіндік құнын қалыптастыру;
:: Дайын өнімді шығару және оның қозғалуы;
:: Шикізат пен дайын өнімді сақтау;
Шикізатты (материалды) өндіріске жіберу.
Өндірістік цикл операцияларының бухгалтерлік есеп жүйесі мен оларға қолданылатын бақылау процедураларын зерттей отырып, аудитор ең алдымен жұмсалған өндірістік шығындарға рұқсат берілді ме, дәл бекітілді және жинақталды деген кепілдік беретін процедураларға қызығушылық білдіреді. Бақылаудың бұл мақсаттары аудит мақсаттарымен, оның ішінде өндірістік цикл шеңберінде, бірінші кезекте шикізаттың босалқы қорының, аяқталмаған өндірістің және ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
Экономика және Бизнес Жоғарғы мектебі
Реферат
Тақырыбы: Өндірістік цикл аудиті
Орындаған:Орынбаева.Ж
Есеп және аудит 09к2 тобы
Тексерген:Бейсенбаева А.К
Алматы 2012.
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
1. Өндірістік цикл түсінігі,оның маңызы
2. Көмекші өндіріс пен негізгі өндірістің айырмашылығы
3. Өндіріс циклі шоттарының өзара байланысы.
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
КІРІСПЕ
Өндіріс процесі - кәсіпорынның шаруашылық қызметіндегі негізгі, сондықтан өндіріс шығындары есебі мен аудиті - бухгалтерия жұмысы мен аудиторлық тексерудің жауапты учаскесі. Сондықтан осы циклды тексеру кезінде аудитор өндіріс пен дайын өнімді тиеуге, шикізаттың босалқы қорларын сақтауға қатысты қолданылатын бақылау процедураларын түсіну керек. Мұндай ақпаратқа сүйене отырып, аудитор нақты шаруашылық операцияларына арналған бақылау саясаты мен процедурасының дұрыс дайындалғанын және кәсіпорында дұрыс қолданылып отырғанын анықтайды. Аудиторға клиенттің ішкі бақылау жүйесі алға қойылған мақсаттарға табысты қол жеткізуге деген әкімшіліктің толық сенімділігі үшін дайындалған процедуралар мен әдістемелік басшылықтан тұруы мүмкін екені белгілі болу керек. Оның ішінде өндіріс циклындағы операцияларды есепке алу үшін кәсіпорын әдетте бағалаудың негізгі жолдары мен таңдап алынған әдістерін есеп саясатында немесе оның жеке қағидаларында бейнелейді. Бұл кезде есеп саясаты немесе ереже келесідей аспектілерді сақтауы керек:
:: тауарлық - материалдық босалқыларды бағалау әдісі, сонымен бірге бағалау әдісі барлық ТМБ үшін бірдей болу керек,
:: соның негізінде өнім өндіріс процесі бухгалтерлік есепте тіркелетін бастапқы құжаттар тізімі;
:: басшы бекіткен өндіріс циклі бойынша құжат айналымының графигі;
:: тауарлы - материалдық босалқыларды есептен шығару тәртібі;
:: ТМБ түгендеу жүргізу тәртібі мен мерзімі (материалдарды, аяқталмаған өндірісті, тауарларды);
:: ТМБ жіктелімі, бухгалтерлік есеп тізімі және аналитикалық есепті ұйымдастыру. Өндірістік цикл сату үшін өндірілетін материалдық құндылықтармен өзара байланысты. Оны тексеру - ең күрделі және қиын. Аудиторлық дәлелдемелердің көздерінің ең үлкен бөлігі экономикалық субъектінің өзі құрған ішкі құжаттары болып табылады. Бұл аудит үшін олардың құндылығы төмендетеді. Сондықтан тексеруді табысты жүргізу үшін аудитордың клиент бизнесінің ерекшелігін, олардың өндірістік процесінің мәнін жеткілікті түсінуі, цехтардағы өндіріс процестерімен, қоймалар және басқа өндірістік бөлмелермен тікелей танысу аса маңызды болып табылады. Өндірістік процесінің мәнін білу төменде келтірілген ақпаратты қамтиды. Өнімді дайындаудың технологиялық процесінің күрделігіне байланысты өндіріс қарапайым және күрделі болып бөлінеді. Қарапайым деп, өнімді өндіру мен өңдеудің бірегей үздіксіз процесіне тән болатын өндіріс деп есептеледі (мысалы, көмір өндіру, т.б.). Әдетте қарапайым өндірістің циклы қысқа болады және аяқталмаған өндірісі болмайды.
1.ӨНДІРІСТІК ЦИКЛ ТҮСІНІГІ,ОНЫҢ МАҢЫЗЫ
Өндірістік цикл - өндірістік бұйымды (өнімді) дайындау үдерісінен бастап аяқтағанға дейінгі күнтізбелік уақыт аралығы.
Өндірістік цикл операцияларының бухгалтерлік есеп жүйесі мен оларға қолданылатын бақылау процедураларын зерттей отырып, аудитор ең алдымен жұмсалған өндірістік шығындарға рұқсат берілді ме, дәл бекітілді және жинақталды деген кепілдік беретін процедураларға қызығушылық білдіреді. Бақылаудың бұл мақсаттары аудит мақсаттарымен, оның ішінде өндірістік цикл шеңберінде, бірінші кезекте шикізаттың босалқы қорының, аяқталмаған өндірістің және дайын өнімнің, сонымен қатар сатылған өнімнің өзіндік құнының толықтығы, дәлдігі және болуымен тығыз байланысты болады.
Шығындарды есепке алудың ең күрделі жүйесі шикізат пен аяталмаған өндіріс, аяқталмаған өндіріс пен дайын өнім арасында шығындарды бөлу, сонымен бірге материалдар мен жұмыс күшіне жұмсалған шығындарды бекіту және қосу, шығындар туатын орталықтар, өндірілген өнімдер тапсырыстары мен партиялары бойынша үстеме шығындар туралы ақпаратпен қамтамасыз етуі керек.
Өндірістік шығындар шоттарына жатқызылған жұмыс күшінің жиынтық шығындары еңбекке ақы төлеу жөніндегі құжаттарда көрсетілген жалпы бақылау сомасына сай және апарылғанын анықтау үшін жүргізіледі. Мұндай жүйе тоқырау туралы, оның ішінде техникалық немесе ұйымдық себептер бойынша, жөндеуге кеткен уақыт туралы, техникалық қызмет көрсету ақауды жөндеу және т.б. туралы мәліметтерді алуды қамтамасыз етеді.
Кез-келген кәсіпорын өнім өндірісін бастамас бұрын, ол қандай пайда ала-алатынын анықтап алады. Кәсіпорынның өндірістік шешімдері, жұмыстары нарық жағдайлары мен өндірістік шығындар арқылы анықталады. Жалпы түрде өндіріс шығындары және өткізу (өнімнің, жұмыстың, қызметтің өзіндік құны) өнім өндірісі процесінде қолданылатын (жұмыс, қызмет) табиғи ресурстар, шикізат, материал, жанармай, энергия, негізгі қор, еңбек ресурстары және басқа да өнім өндірісіне және өткізуге шығындарды бағалық талдау болып табылады. Материалдық құндылықтар өндірісі, тауар саудасы, сонымен қатар қызмет көрсету адамдық, мтериалдық, ақшалай ресурс шығындарын қажет етеді. Бұл қолданылған ресурстар соңында әртүрлі нысанда және көлемде өзіндік құнға негізделеді.
Өндірістік цикл ерекшелігі - бастапқы құжаттардың негізгі бөлігін кәсіпорынның қызметкерлері толтырып болғанан операцияларды тіркейді,сондықтан ол құжаттардың мәліметтері барлық уақытта шынайы болуына кумәнмен қараған дұрыс сияқты.Ең алдымен шығындар есебі бойынша ,яғни басқару есебінің қағидаларының дұрыс орындалып жатқандығын тексеру қажет.
Өндірістік цикл:
:: жұмыс уақыты
:: табиғи уақыт;
:: жұмыстағы үзіліс болып бөлінеді.
Жұмыс уақыты -- еңбек заттарына тікелей әсер ететін, сонымен қатар жүмысшылардың аппараттық және автоматты тетіктердің жұмысын бақылауға жұмсайтын уақыты.
Жұмыс уақыты тиісінше тағы да екіге бөлінеді:
:: негізгі процестерді атқаруға;
:: көмекші, яғни цех аралық және цех ішінде түрлі жұмыстарды орындауға жұмсалатын уақыттар.
Өндірістік циклдің тиімділігін анықтағанда келесі көрсеткіштер тексеріледі:
1.Арифметикалық дұрыстығын;
2.Шоттардың өзара байланысын
3.Құжаттар айналымын т.б.
4.Жоспардағы шығындар деңгейінен мен нақты шығындар деңгейінің ауытқуы;
5. Өкілеттілік пен жауапкершіліктің дұрыс бөлінгенін;
6.Есептілік пен өндіріс есебінің дұрыстығын;
Өндірістік циклдің аудиті келесілерді анықтауға мүмкіндік береді.
Толықтық критерийі бойынша:
1. Бухгалтерлік есепте барлық өндірісте қолданылған материалдардың көрсетілгенін, еңбекақы төлеуге кеткен шығындардың көрсетілгенін;
2. Өнімнің өзіндік құнына өндіріспен байланысты барлық шығындардың көрсетілгенін;
3. Бухгалтерлік есепте аяқталмаған өндірістің толығымен көрсетілгенін;
4. Существование критерийі бойынша:
5. Барлық жазбалар құжатпен мақұлданғаны;
6. Аяқталмаған өндіріс құжатпен мақұлданғаны;
Ұсыну критерийі бойынша:
1. Ақша-қаражаттары дұрыс класификацияланған;
2. Ақша-қаражаттарына қатысты ақпарат ұлттық және шетел валютасында ашылған;
3. Бағалау критерийі бойынша:
4. Ақша-қаражаттарының дұрыс бағаланғаны;
5. Міндеттемелер дұрыс бағаланған;
Салық салу критерийі бойынша:
1. Ақшаның келіп түсуіне байланысты қосылған құн салығының дұрыс төленуі;
2. Салықтардың дұрыс есептелуі;
3. Өндіріс циклында сәйкестікке жүргізілетін тексеру
Сәйкестік тексерулер ішкі бақылау жүйесі сапасына тест жүргізуге және елде қабылданған нормативті құқықтық құжаттарға сәйкестікке бағытталған белгілі.Өнім өндірісі циклы бойынша негізгі нормативтік құқықтық құжаттар:
Ішкі бақылау жүйесіне тест жүргізу
Ішкі бақылау мен тауарлы-материалды босалқыладың бухгалтерлік есеп жүйесін бастапқы бағалауды дәлелдеу үшін аудитор алынған ақпарат негізінде алдын ала даярланған тестерді толтырады.Тест нәтижелері бойынша жүйе сенімділігінің бағасы орнатылады және аудитті жоспардау кезеңінде алынған алғашқы бағамен салыстырылады.
Өндірістік циклдың шаруашылық операцияларынң құрамы мен саны негізінен өндірістік процесс күрделілігіне байланысты болады. Өндірістік циклдың әдеттегі операцияларына мыналардың жататыны белгілі:
-Шикізатты (материалды өндіріске жіберу;
- Жалақыны есептеу және төлеу;
- Дайын өнімнің өзіндік құнын қалыптастыру;
-Дайын өнімді шығару және оның қозғалуы;
-Шикізат пен дайын өнімді сақтау;
-Шикізатты (материалды) өндіріске жіберу.
Өндірістік цикл операцияларының бухгалтерлік есеп жүйесі мен оларға қолданылатын бақылау процедураларын зерттей отырып, аудитор ең алдымен жұмсалған өндірістік шығындарға рұқсат берілді ме, дәл бекітілді және жинақталды деген кепілдік беретін процедураларға қызығушылық білдіреді. Бақылаудың бұл мақсаттары аудит мақсаттарымен, оның ішінде өндірістік цикл шеңберінде, бірінші кезекте шикізаттың босалқы қорының, аяқталмаған өндірістің және дайын өнімнің, сонымен қатар сатылған өнімнің өзіндік құнының толықтығы, дәлдігі және болуымен тығыз байланысты болады.
2.КӨМЕКШІ ӨНДІРІС ПЕН НЕГІЗГІ ӨНДІРІСТІҢ АЙЫРМАШЫЛЫҒЫ
Негізгі өндірісті шығару үшін арнайы кәсіпорын (ұйым) құрылған өнімді дайындауға арналған өндіріс жатады.
Өнеркәсіптің түрлі салаларындағы негізгі өндіріс номенклатурасы сан түрлі болады. Мысалы, негізгі өндіріске жатады: металл өңдеуші кәсіпорындарда - құю, ұста, мартен, өңдеу, және басқа цехтар.
Көмекші негізгі өндіріс пен жалпы барлық барлық кәсіпорындарға қызмет көрсететін өндіріс жатады. Қызмет көрсету аспаптарды, құрал - жабдықтарды, ғимараттарды және т.б. дайындау немесе жөндеуден көрінеді.
Көмекші өндіріс қатарына: аспаптық, жөндеу - механикалық, жөндеу құрылыс цехтары, элекростанция, буын қазаны, компрессор станциясы, автокөлік және т.б. Көмекші өндіріс өнімінің бөлігін (жұмыс, қызмет көрсету) басқа жаққа сатуға болады.
Негізгі өндіріс тұтынатын өнімді шығарып жұмыс жасайтын және қызмет көрсететін өндіріс көмекші өндіріс деп аталады. Бұл - қазандық , электр станциялары, сумен жабдықтау, жөндеу-механикалық цехы, автотранспорт және т.б. Көмекші өндірістердің әрбір цехтары бойынша шығындарды есепке алу цехтар шығындары деп аталатын ведомоста жүргізіледі. Ведомосқа жазбалар талдамалық кестелерден немесе бастапқы құжаттардан алып жазылады.
Көмекші өндірістің талдамалық (аналитикалық) есебі әрбір цехта, өнім түрлері (егер олар әрқилы болса) және шығын баптары бойынша жүреді. Шығын номенклатурасы өндірістің күделілігі мен сипатына тәуелді болып келеді. Әдетте, ол өзіне: негізгі материалдарды, көмекші материалдарды, отын-энергетикалық және технологиялық шығыстарды, электр энергиясын, өндіріс мақсаты ұшін пайдаланатын буды және суды, негізгі және қосымша жалақыны, жалақыдан аударылатын аударымдарда, үстеме шығыстарды қосады.
Қосымша өндірістің күрделілігі, сондай-ақ шығарылатын өнімнің біртектестігі немесе біртектес еместігі көмекші өндірістің көрсеткен қызметінің өзіндік құнын есептеу үшін әртүрлі әдісті қолдануға мәжбүр етеді.
Көмекші өндірістің есеп айырысуы мен калькуляциясы біршама ерекшеленеді, өйткені кейбір цехтар бір-бірімен тығыз байланыста болады және тұрақты түрде бір - біріне қызмет көрсетеді: жөндеу - механикалық цехы жүк автомашина цехына ағымдағы жөндеу жұмысын жүзеге асырады, ал автотранспорт цехы жөндеу-механикалық цехына жүкті тасымалдайды.
Өндірістік циклдың шаруашылық операцияларының құрамы мен саны негізінен өндірістік процесс күрделілігіне байланысты болады. Өндірістік циклдың әдеттегі операцияларына мыналардың жататыны белгілі:
:: Шикізатты (материалды өндіріске жіберу;
:: Жалақыны есептеу және төлеу;
:: Дайын өнімнің өзіндік құнын қалыптастыру;
:: Дайын өнімді шығару және оның қозғалуы;
:: Шикізат пен дайын өнімді сақтау;
Шикізатты (материалды) өндіріске жіберу.
Өндірістік цикл операцияларының бухгалтерлік есеп жүйесі мен оларға қолданылатын бақылау процедураларын зерттей отырып, аудитор ең алдымен жұмсалған өндірістік шығындарға рұқсат берілді ме, дәл бекітілді және жинақталды деген кепілдік беретін процедураларға қызығушылық білдіреді. Бақылаудың бұл мақсаттары аудит мақсаттарымен, оның ішінде өндірістік цикл шеңберінде, бірінші кезекте шикізаттың босалқы қорының, аяқталмаған өндірістің және ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz