Ясперс Карл (23.2.1883 жылы, олденбург, – 26.2.1969 жылы, базель)

Жоспар
Кіріспе

1. К.Ясперс өмірбаяны
2. К.Ясперстің ғылымдағы рөлі
3. Ғылыми еңбектері
4. «Тарихтың мәні мен міндеті» еңбегі
5. К.Ясперс философиясы

Ясперс Карл (23.2.1883 жылы, Олденбург, – 26.2.1969 жылы, Базель) – неміс экзистенциалист философы. Оның әкесі көпестер жанұясынан шыққан, ал анасышаруаның қызы болатын. 1901 ж. Ясперс классикалық, гимназияны бітіріп, Гейдельбергуниверситетінде құқықтануды оқи бастайды. Бірақ үш семестрден соң медицинафакультетіне ауысып, оны 1908 ж. тәмамдайды. 1909-1915 жж. Гейдельбергуниверситетінің психиатрлық және неврологиялық клиникасында дәрігердің ғылымикөмекшісі қызметін атқарды. Бұл жерде ол өзінің «Жалпы психопатология» атты (1913ж.) алғашқы ірі еңбегін жазып, диссертация ретінде қорғап, психология ғылымының докторы атағын алды.
Өз қызметін психиатр ретінде бастаған. Ясперстің экзистенционалдық ойлау стилі жалпы батыс зистенционализміне ортақ адам өмірінің пәнилігімен байланысты туындайтын этикалық және социологиялық ой - қорытындыларынан көрінеді. Ясперс түсінігінше адам өзінің бұл дүниеде мәңгі еместігін ұмытпай, түйсінуі оның мінез - құлқын, әрекетін, арманын және моральдық, құқықтық, эстетикалық құндылықтарын анықтайды. Шексіз, транцедентті болмысқа адам санасы тек әдеттен тыс халде (медитация) шыға алады.

Пән: Тарихи тұлғалар
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
1. К.Ясперс өмірбаяны
2. К.Ясперстің ғылымдағы рөлі
3. Ғылыми еңбектері
4. Тарихтың мәні мен міндеті еңбегі
5. К.Ясперс философиясы

Ясперс Карл (23.2.1883 жылы, Олденбург, - 26.2.1969 жылы, Базель) - неміс экзистенциалист философы. Оның әкесі көпестер жанұясынан шыққан, ал анасышаруаның қызы болатын. 1901 ж. Ясперс классикалық, гимназияны бітіріп, Гейдельбергуниверситетінде құқықтануды оқи бастайды. Бірақ үш семестрден соң медицинафакультетіне ауысып, оны 1908 ж. тәмамдайды. 1909-1915 жж. Гейдельбергуниверситетінің психиатрлық және неврологиялық клиникасында дәрігердің ғылымикөмекшісі қызметін атқарды. Бұл жерде ол өзінің Жалпы психопатология атты (1913ж.) алғашқы ірі еңбегін жазып, диссертация ретінде қорғап, психология ғылымының докторы атағын алды.
Өз қызметін психиатр ретінде бастаған. Ясперстің экзистенционалдық ойлау стилі жалпы батыс зистенционализміне ортақ адам өмірінің пәнилігімен байланысты туындайтын этикалық және социологиялық ой - қорытындыларынан көрінеді. Ясперс түсінігінше адам өзінің бұл дүниеде мәңгі еместігін ұмытпай, түйсінуі оның мінез - құлқын, әрекетін, арманын және моральдық, құқықтық, эстетикалық құндылықтарын анықтайды. Шексіз, транцедентті болмысқа адам санасы тек әдеттен тыс халде (медитация) шыға алады. Психопатология құбылыстардан Ясперс жеке адамның құлдырау бейнесін ғана емес, қайта адамның өз даралығын ширыға іздестіруін көреді. Осы жанға батарлық ізденістерді нағыз философияға салынудың ұйтқысы деп санаған Ясперс мынадай тұжырымға келді: дүниенің кез келген рационалды көрінісін ешқашан ақырына дейін ұғынылмайтын жан құлшыныстарын рационализациалау деп қарауға болады. Ясперс пікірінше, болмыстың шын мағынасы аса терең күйзелістер (ауру, өлім, күнәсін сезіну, т.б.) кезеңінде ашылады. Ясперстің жалпы адамзаттың уақыт пен кеңістіктегі түсіністігіне сенімі "уақыт ұйтқысы" (Axenzeіt) - тарихтың әмбебап мәнісі жайлы теориясына себеп болды.
1916 ж. ол психология жөніндегі ассистент, 1920 ж. -- философия жөніндегі ассистент, ал 1921 ж. -- Гейдельберг университетінің философияпрофессоры болып тағайындалды. Оның көп жылдық -- Дүниетаным психологиясыатты еңбегі 1919 ж. жарияланып, оған үлкен танымалдық әкелді.1931-1932жж. Ясперстің Философия атты, он жылын сарп еткен, үш томдықшығармасы шықты. Бұл академиялық стильдегі философиялық, жүйенің әдеттегібаяндамасы емес, ойшылдың экзистенциалдық философиялығын мазмұндайтын, барлықойлар мен тұжырымдарды жүйелеумен реттестіруге деген талпыныс болатын.Нацизм кезеңінде философтың өмірінде ауыр және күрделі кезең орнайды. 1910 ж. оныңеврей жұбайымен отасуы және саяси ұстанымдарының арқасында ол, 1933 ж. ұлттық -социалистерден алшақтатылып және барлық, әкімшілік қызметтерден босатылды, ал1937 ж. ол ұстаздық қызметтен де босатылады. 1938 ж. философтың еңбектерінжариялауға тыйым салынады. К.Ясперс көп жылдар бойы Гейдельбергте қалып, көпуақытын Библияны зерттеуге арнайды. Соғыстан кейін, 1945 ж., қызметте қалпынакелтіріп, университетте немістердің кінәсі мен ядролық соғыс қаупі туралы ашық пікірайта бастады. Оның саясат мәселелері жөніндегі және философиялық тақырыпқаарналған радио мақалалары белгілі. К.Ясперс университеттерді денацификациясынжасау ойын іске асырмақшы болды. 1947 ж. ол Базель университетінің философияғылымының профессоры болып, ұстаздық қызметтен бастартып, өзін толықтайғылымға және публицистикаға арнайды. Ясперс ұзақ ғұмыр кешіп, 1969 ж. 26 ақпанында,Базельде қайтыс болды.
К.Ясперстің Тарихтың мәні мен міндеті атты кітабы -- 1948 ж. жарияланғанТарихтың қайнар көзімен оның мақсаты, Философиялық сенім және Дәуірдің рухани жағдайы үш кітаптан тұрады.Еуропада XX ғ. бірінші жартысында кеңінен таралған мәдени кезеңдер теориясынанерекше, К.Ясперс адамның бірдей пайда болуы мен мәдениеттің бір тарихынжорамалдайтын Шпенглердің әдісін сынай отырып, Ясперс, ол тек рухани тіршіліктің құбылыстарын, өнердің стильдері мен көңіл-күй түрлерін түсіндіруге мүмкіндікбереді, бірақ заңдарды анықтау мүмкіндігін бермейді деп тұжырымдайтын. Соныменқатар Ясперс Шпенглер мәдени типтер концепциясында кеңінен пайдаланатын, жәнесоның салдардан тарих фаталистік сипатқа енетін, биологиялық аналогтардың дұрысеместігіне назар аударады. Сондай-ақ, ол тарихты марксшілдікпен материалистіктұғырдан түсіндіруге де -- мәдениет тарихында экономикалық, факторлар емес, рухани нышандар басым мәнге ие деп, қарсы болатын. Осылайша, К.Маркспен сөз таласа отырып, Ясперс мәдениет тарихының рухани құрамдасының басымдылығынатабандайтын. Дегенмен бүл тұжырымға ғылыми дәлел табу, Ясперстің ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.