Химияның негізгі түсініктері. негізгі стехиометриялық заңдар

Пән: Химия
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны мен мақсаты

1. Атом-молекулалық ілімнің негізгі қағидалары.

2. Химияның негізгі стехиометриялық заңдары

Химия- заттардың бірі- біріне айналып өзгеруін зерттейтін ғылым. Химия- заттардың құрамын, құрылысын, қасиеттерін, химиялық өзгерістерін, өзгеріс жағдайын, әрі өзгерістермен қабат болатын құбылыстарды зерттейтін ғылым.

Химияның негізгі стехиометриялық заңдары

1. Құрам тұрақтылық заңы

Прусттың 1801ж ашқан құрам тұрақтылық заңы:Әрбір таза заттың элементтік құрамы әрқашанда тұрақты, ол заттардың алу әдісіне байланысты емес. мысалы әр түрлі жолмен алынса да көміртек диоксидінде 27, 29 процент көміртек және 72, 71 оттек бар. 19ғасырдың басында Бертолле кейбір заттардың құрамы ауыспалы болатындығын ескертіп, заңға күмән келтірді. Пруст пен Бертолле арасындағы таласты, орыс ғалымы Курнаков шешті. Курнаков құрамы тұрақты қосылыстарды дальтонидтер деп, дальтонидтерге қарсы құрамы тұрақсыз қосылыстарды бертолидтер деп атады. 2. Эквиваленттер заңы. Эквиваленттер заңы-химиялық заңдардың ең бір негізгісі . Олар химиялық элементтер бір-бірімен өздерінің химиялық эквиваленттеріне сай, белгілі сандық қатынаста әрекеттесетінін белгілейді. Эквивалент дегеніміз бағалары тең деген сөз. Эквивалент деп берілген қышқылдық негіздік реакцияда сутектің 1 катионына, немесе берілген тотығу-тотықсыздану реакциясында 1 электронға сәйкес шартты немесе нақты бөлшекті айтады. Зттың эквивалентінің 1 моль мөлшерінің массасын оның эквивалентінің молярлық массасы деп атайды. оның өлшем бірлігі-г/моль. 3. Еселі қатынас заңы. Дальтон 1803ж еселі қатынастар заңын өрнектеді: егер екі элемент өзара бірнеше химиялық қосылыстар түзсе, онда бір элементтің массасы осы қосылыстардағы екінші элементтің массаларына бүтін сандар ретінде қатынасады. Дальтон айтуы бойынша, атомның абсолюттік массасын анықтау мүмкін емес, сутектің атомдық массасын бірге тенестіріп, салыстырмалы атомдық масса туралы түсінік енгізді. Сутекте, оттекте изотоптар бар болғандықтан оны көміртекке өзгертті. Химиялық элементтің салыстырмалы атомдық массасы-өлшеусіз шама, олар көміртек бірлігімен өлшенетін атомдық масса болады. Атомның массасы көміртек массасы бірлігінің оның салыстырмалы массасының көбейтіндісіне тең. 4. Авогадро заңы. Моль-заттың мөлшері. Көміртектің С12 изотопының 6, 02*1023 атомдары бар. Мына сан 6, 02*1023 Авогадро тұрақтылығы деп аталады. яғни, моль-заттың мөлшері, ол құрылыстық бірлікке 6, 02*1023 дискретті. Авогадро заңы-бірдей жағдайда алынған газдардың тең көлемінде молекулалар саны да бірдей болады. Авогадро заңынан мына салдар шығады:молекулалық сандар бірдей газдардың, бірдей жағдайда, көлемі де бірдей болады.

2. Еселі қатынас заңы

Кейбір элементтер қосылысқанда бір ғана емес бірнеше қосылыс түзеді, демек бұл қосылыстарда ол элементтердің салмақ мөлшерінде әр түрлі қатынаста болады. Екі элемент бірімен- бірі бірнеше қосылыс түзетін болса, ол қосылыстарда сол элементтердің біреуінің бірди етіп алынуы алынған салмақ бөлігіне екіншісінің сай келетіні салмақ бөліктерінің өзара қатынасмы, кішкене бүтін сандар қатынасындай болды. Дальтон осындаи еселі қатынасты көміртек пен сутектің қосылыстары- метан мен этиленге, көміртек пен оттектің қосылыстары- көміртек диоксиді мен көміртек оксидіне тапқан. Химия саласынан ашылңан бұл заң диалектика заңдарына тура келеді. Екі элементтің өзара түзген бірнеше қосылыстарының к\қайысы болса да бірінен- брірінің салмақтық құрамы жағынан айырмашылығы үлкен болады. Демек екі элементтің өзара түзген қосылыстарын салыстырып қарасақ олардың құрамы секірмелі түрде өзгерет екен.

3. Эквиваленттер заңы.

Эквиваленттер заңы-химиялық заңдардың ең бір негізгісі. Олар химиялық элементтер бір-бірімен өздерінің химиялық эквиваленттеріне сай, белгілі сандық қатынаста әрекеттесетінін белгілейді. Эквивалент дегеніміз бағалары тең деген сөз. Элементтің химиялық эквиваленті деп сутек массасының 1, 008 бөлігі немесе оттек массасының 8, 0бөлігі қосылатын осы элементтердің мөлшерін немесе қосылыстарында орнын басатын осындай мөлшерді айтады. Эквивалент деп берілген қышқылдық негіздік реакцияда сутектің 1 катионына, немесе берілген тотығу-тотықсыздану реакциясында 1 электронға сәйкес шартты немесе нақты бөлшекті айтады. Бөлшектің берілген қышқылдық- негіздік реакцияда сутектің бір катионына сәйкес, немесе берілген тотығу-тотықсыздану реакциясында 1 электронға сәйкес келетін үлесін эквиваленттік фактор fэкв деп атайды. Заттың эквивалентінің 1 моль мөлшерінің массасын оның эквивалентінің молярлық массасы деп атайды. оның өлшем бірлігі-г/моль. Күрделі заттың эквиваленттік массасын есептеу негізіне оның массалық бірлікпен алынған г/моль молярлық массасы алынады. Оксидтің экв. массасы массалық бірлікпен алынған оның молярлық массасының, металдың валенттілігі мен оның атомдар саны арасындағы көбейтіндіге бөлінген теңдеуге тең. Гидроксидтің экв. Массасы оның молярық массасының металдың валенттігіне немесе гидроксил топтарының санына бөлінген теңдеуге тең. Қышықылдың экв. массасы оның молярлық массасының қышқылдың негіздік санына бөлінген теңдеуге тең. Тұздың экв. массасы оның молярлық массасының, металдың. Күрделі заттың эквивалентті дегеніміз- басқа заттың эквивалеттімен қалдықсыз реакцияласатын салмақ мөлшері. Күрделі заттардың эквиваленттін есептеп шығаратын әдістері бар. Анорганикалық химиядағы күрделі заттар- оксид, қыщқыл, негіз, тұз. Қышқылдарджың эквиваленттін табу үщін оның молекулалық массасынын негізінде қышқылдың молекуласындағы металға ауыса алатын сутек атомының санына бөледі. Негіздің эквивалетті оның молекулалық массасын құрамындағы гидроксид тобының санына бөледі. Тұздардың эквивалентін табу үшін молекулаларының массасын құрамындағы металл атомдарының валеттік бірлігінінң жаопы санына бөледі. Күрделі заттардың эквиваленттілік мәндері бірнешеу бола алады. Жаи немесе күрделі заттардың қатынасы барлық химиялық реакцияларда заттардың өзара эквиивлентіті мөлшерлері әрекеттеседі.

4. Гей-Люссактың көлемдік қатынастар

Реакциялаушы газдардың көлем қатынасын зерттеген Гей-Люссак еді. Гей- Люсак эвдиометр аспабын жасап соның көмегімен реакциялаушы және реакциядан шығатын газдардың көлемін, көлем қатынасын зерттеп, мынандай жағдайды анықтайды:

1 көлем сутек пен 1 көлем хлордан 2 көлем хлорсутек шығады.

2 >> >> 1 >> оттектен 2 >> су буы шығады.

3 >> >> 1 >> азоттан 2>> аммиак

Ешбір реакцияда жарты немесе ширек көлем жоқ, сондықтан Гей- Люссак газдардың көлем қатынас заңын ұсынады(1808ж)

Реакциялаушы және реакциядан шығатын газдардың көлемдерінің өзара қатынасы кішкене бүтін сандар қатынасындай болады.

5. Авогодра заңы

Авогодро элементтің ең ұсақ бөлігі атом екенін дәлелдеген. Авогадро пікірінше газ күиіндегі жай заттардың кіші бөлігі атом емес, екі атомнан түзілген молекула. Сөйтіп. Ломоносовтың молекула туралы идеясына Авогадро қайта оралып, Берцелуис жорамалынв қарсы өз гипотезасын ұсынады:

Бірди жағдайда алын, ан әр түрлі газдардың бірдей көлемдетіндегі молекулалардың саны да бірдей болады.

6. Массаның сақталу заңы

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.