Мемлекеттік басқару туралы

Пән: Мемлекеттік басқару
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР

Кіріспе

ҚР МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУДЫҢ ТИІМДІЛІГІН АРТТЫРУ

ҚР мемлекеттік басқару стилін жетілдіру

Мемлекеттік басқарудағы жауапкершілікті арттыру

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Өзара сіңісу және динамизм жағдайында араны бөлу, менталитет және мәдениетке қарамастан біздің елде болып жататын әлеуметтік, саяси және экономика саласындағы процестерді сауатты басқару бойынша бірінші орынға шығады. Қазақстанда мемлекеттік қызметті реформалау жағдайында мемлекеттік органдар қызметі приоритеттік бағыт сияқты ерекше маңызды болады. Қазақстан интеграция жағдайында әлемдік саяси және экономикалық қоғамдастықта ерекше маңызды және осы бағыттың жетістігінен біздің елдің мемлекеттік басқару тиімділігі және әлемдегі отандық менеджмент беделі тәуелді болады.

«Қазақстан-2030» негізгі бағыттардың ішінде қазақстандықтардың өмір сүру сапасын жақсарту анықталған. Бұл аспекті бойынша білім және жоғары менеджмент принциптерін тәжірибеде қолдану, мемлекеттік қызметтің әлемдік стандартқа сай болуы мен сапасын арттыруға көңіл бөлінген. Басқару ісі - қолданбалы сипаттағы құбылыс, себебі ол басқару мақсаты мен функцияларын жүзеге асыруға, басқарушылық шешімдер мен әрекеттерді әзірлеп, нақты өмірде қолдануға бағытталған.

Басқару қызметінің жағдайы мен сапасын талдау және бағалау басқару стилін жетілдірудің келесі бағытын құрайды. Оның басты мақсаты - басқарылатын үрдістер жөнінде шындыққа жанасатын мәліметтер алу негізінде қабылданатын басқару шешімдері мен жүзеге асырылатын ic-әрекеттердің тиімділігін қамтамасыз ету. Сонымен мемлекеттік билік және жергілікті бақару органдары мемлекеттік басқару мақсаттары мен функцияларын кәсіби даярлықты және қажетті амалдарды, тәсілдерді, нысандарды, әдістерді қолдануды талап ететін адамдар еңбегінің ерекше түрі - басқару ісі арқылы жүзеге асырылады.

Басқару қызметкерлерінің қоғаммен, әр турлі ұйымдармен, топтармен, бірлестіктермен байланыстарын күшейтудің де басқару стилін жетілдіруде маңызы зор. Лауазымды тұлғалардың азаматтармен өзара байланыстар, қарым-қатынастар орнатуы арқылы басқару тікелей қабылданып, кездесу барысында алған әсер негізінде басқарудың мән-мағынасы айқындалады.

Бүгінде еліміздің алдында Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың Қазақстан халқына дәстүрлі Жолдауынан туындайтын басымдықтарды жүзеге асырудың кезек күттірмейтін міндеттері тұрса, солардың бірі демократияны одан әрі дамыту және саяси жүйені жаңғырту болып табылады. Елбасы өзінің биылғы Жолдауында атап көрсеткеніндей, еліміздегі саяси жүйе мен мемлекеттік құрылымның тиімділігін арттыруға бағытталған ауқымды реформалар жалғастырыла беруі тиіс.

ΙΙ ҚР МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУДЫҢ ТИІМДІЛІГІН АРТТЫРУ

2. 1 ҚР мемлекеттік басқару стилін жетілдіру

Зерттеулер көрсеткендей, қазір шет елдерде мемлекеттік қызмет жүйелі және тиімді. Басқару стилі, қызметкерлердің біліктілігі, тәртібі жоғары. Заң бұзушылықтардың алдын алудың ең басты шарасы - оқыту. Сондықтан да оларды қайта даярлауға, біліктілігін көтеруге ерекше көңіл бөліне бастады. Президент Жарлығына сәйкес мемлекеттік қызметкер әр үш жылда біліктілігін арттыруы тиіс. Ал, мемлекеттік қызметке алғаш қабылданған және басшы лауазымға жаңадан тағайындалған азаматтар үш айдың ішінде міндетті түрде қайта даярлықтан өтуі керек. Бұл бағытта біздің басқарма мемлекеттік қызметкерлерді және бюджеттік сала қызметкерлерін қайта даярлау және олардың біліктілігін арттыру өңірлік орталығымен тығыз байланыста жұмыс жасайды. Өткен жылы 449 мемлекеттік қызметкер оқудан өтті. Сонымен бірге, тиісті министрліктер мен ведомстволарда аумақтық мемлекеттік органдардың 196 қызметкері, Қазақстан Республикасы Президенті жанындағы Мемлекеттік басқару академиясында жергілікті мемлекеттік органдардың 27 қызметкері, 2 саяси мемлекеттік қызметкер біліктілігін арттыру курстарында оқуда болды.

Шет елдерде 13 мемлекеттік қызметкер білім алды. Алайда, жергілікті жерлерде кейбір лауазым иелерінің білім деңгейі қазіргі заман талабына сәйкес емес. Оған облыстан, аудан орталықтарынан шалғай елді мекендерде жеке қабылдаулар өткізгенде көзім жетті. Бұл бір жағынан халыққа етене жақын болуға жол ашса, екінші жағынан, облыс орталығына келе алмайтын кісілердің арыз-шағымдарын тыңдауға мүмкіндік береді. Және бұл шара көптеген мәселенің бетін ашады. Осы сапарларда кейбір ауыл, аудан әкімдерінің бүгінгі уақыт талабына сай келмейтінін байқағанда, қынжыласың. Мұндай олқылықтың орнын толтырудың бірден-бір жолы - мемлекеттік қызметке орналасуды конкурстық негізде іріктеу арқылы жүргізу. Өткен жылы оған 1230 адам қатысып, бір орынға 6 адамнан келді. Үміткерлердің 583-і, яғни 47, 3 пайызы әйелдер болды.

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің Қызылорда облысы бойынша басқармасы базасында ұйымдастырылған тестілеу сатысына барлығы 1182 адам қатысып, 890-ы оң нәтижеге ие болып, конкурстық іріктеудің келесі сатысы - әңгімелесуге жіберілді. Қорытындысында 179 үміткер бос мемлекеттік әкімшілік лауазымға орналасу құқығына ие болды. Менің пайымдауымша, конкурстық жүйе мемлекеттік қызметкерлердің кәсіби деңгейін көтеруге жағдай жасайды. Германия, Франция, Австрия, Швейцария, Испания секілді елдердің тәжірибесі осыған дәлел. Тестілеудің мақсаты - үміткердің немесе аттестацияланушының білімі мен қабілетін әділ бағалау. Бұл керек, өйткені, тиісті заңдардан хабары жоқ адам мемлекеттік қызметті алып жүре алмайды. Біліктілігі мен білімі төмен қызметкердің лайықты шешім қабылдай алмайтыны тағы белгілі. Оларды дұрыс іріктеу үшін тестілеуді объективті өткізген абзал. Тестілеу компьютерлік түрде өткізіледі, оған ешкімнің араласуына мүмкіндік жоқ. Қандай да бір күдік туған жағдайда, оның нәтижесімен компьютер арқылы толық танысуға болады.

Тәртіптік кеңестің қарауына 2007 жылы түскен 312 арыз-өтініштің, 44-і құқық қорғау және мемлекеттік органдардан. Оның отырыстарында 61 қызметкерге байланысты тәртіптік іс қозғалып, Қазақстан Республикасы “Мемлекеттік қызмет туралы”, “Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы” заңдарының және Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызметшілерінің Ар-намыс кодексі талаптарының сақталу мәселелері бойынша 10 мемлекеттік орган басшысының есебі тыңдалды. 36 қызметкерге тәртіптік жаза қолдануға ұсыныс жасалды. Олардың ішінде ауылдық округ әкімдері, мемлекеттік органдардың аумақтық бөлімшелерінің, жергілікті және аудандық атқарушы органдардың, құқық қорғау және өзге де мемлекеттік құрылымдардың қызметкерлері бар. Атап айтқанда, мемлекеттік қызметкерлердің Ар-намыс кодексі тұрғысынан Қармақшы ауданы әкімінің орынбасары Қ. Тоғызбаевқа сөгіс, облыстық мемлекеттік санитарлық эпидемиологиялық қадағалау департаменті директорының орынбасары Т. Сердалиевке және Қазалы ауданы әкімі аппаратының мемлекеттік-құқықтық жұмыс бөлімінің меңгерушісі Ш. Қартабайға қатаң сөгіс берілсе, сыбайлас жемқорлық сипатындағы қылмыстық әрекетке жол берген Қармақшы ауданы әкімінің орынбасары Е. Ешекенов пен Арал ауданы Жақсықылыш ауылдық округі әкімі Ж. Әуесханов қызметтерінен босатылды. Сондай-ақ, Дәрменсіз борышкерлермен жұмыс комитетінің Қызылорда облысы бойынша басқармасы бастығының міндетін атқарушы Ф. Нұрмахова 2007 жылдың сәуір айында тиісті құжаттарсыз іссапарда болған және осы күндерге табельге толық жұмыс уақытын көрсетіп, нәтижесінде негізсіз 20 539 теңге алған. Сонымен қатар, басқарманың 3, 4 сәуір күндеріндегі (жұмыста болмаса да) барлық кідіріс-шығыс құжаттарына нұсқама жазған. Осы заңсыздықтарға байланысты комитет төрағасының бұйрығымен оған сөгіс берілді.

Басқарма - тәртіптік кеңес заң талаптарының сақталуын қадағалау, оны бұзған қызметкерлерді жауапкершілікке тарту мәселелерімен қатар құқық бұзушылықтың алдын алу, мемлекеттік қызметкерлердің құқықтық сауаттылығын көтеру, сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы заңды насихаттау, осындай өзекті мәселелерді ортаға салу, пікірлесу мақсатында өткен жылы сексенге жуық семинар-кеңес, оқулар мен дөңгелек үстел өткізді. “Нұр Отан” ХДП Саяси кеңесінің кеңейтілген отырысында Елбасы жоғары оқу орнын бітірушілерден топ құрып, жоғары басшылық қызметке жылжыту үшін тиянақты оқытумен айналысу керек деген ой білдірді. Осының негізінде елімізде басшы кадрлардың жаңа буыны қалыптасатыны сөзсіз.

2. 2 Мемлекеттік басқарудағы жауапкершілікті арттыру

Өмір тәжірибесі, қоғамдық қатынастағы өзгерістер жергілікті билікке қатысты мынадай негізгі ойларды ортаға салуды жөн көретіндей. Біріншіден, қаржылай қолдау арқылы еркіндік аясын кеңейте түсу қажет. Екіншіден, шаруашылық нысандары мен қоғамдық ұйымдарға ықпал ету тетігін айқындаған жөн. Үшіншіден, әркім заң аясындағы өз шаруасымен айналысуы керек. Кейде қоғамдық, коммерциялық ұйымдар, тіпті, мәслихаттар өз жұмысын көрсету үшін (ол игі ниеттерге негізделгеннің өзінде) жергілікті биліктің қызметіне араласып кететінін аңғармайды. Қолдан жасалатын қолайсыздықтардың пайдасынан залалы көбірек. Сондықтан, күш-қайырымы төмендеген заңдарымызға ой елегімен қайта қарайтын уақыт келген сияқты.

Сонау кеңес заманында қалыптасқан дәстүр бойынша басшылар белгілі бір күндерде азаматтарды жеке шаруасымен қабылдау жалғасып келеді. Меніңше, құқықтық мемлекет орнықтыру үрдісін неғұрлым дұрыс бағытта дамыта түсу үшін бұл мәселеде де ашықтық, жариялылық, бұқаралық сипаттағы тәсілдер қажет. АҚШ-тың Фресно қаласында әр аптаның бір күні түске дейін қала мэрі, депутаттары үлкен мәжіліс залында жеке өтініш-арызымен, қоғамдық жұмыс жөніндегі ұсыныстарымен келген азаматтарды бәрі бірге отырып ашық қабылдайды екен. Залда отырғандар кезек-кезегімен 10-15 минут ішінде келген шаруасын айтып, жауабын алып кетіп жатады. Жаңадан келгендер құжаттарын көрсетіп, тіркеліп, аспай-саспай күтіп отырды.

Әрине, біздің халық бар мұңын бастыққа жеткізуге тырысып үйреніп қалғандықтан, мұндай жаппай қабылдаулар алғаш біраз қиындықтар туғызуы мүмкін. Бірақ бірте-бірте бәрі қалыпқа түсері сөзсіз. Өйткені, құқықтық мемлекетте әкімдік, мәслихат барлық мәселемен айналысуға тиіс емес, оған елдің тез-ақ көзі жететін болады. Оның үстіне дәл сол күні басқа құқықтық-әлеуметтік органдар да осындай қабылдаулар өткізіп тұрса, қаншама адам босқа әуре-сарсаңға түспей, шаруасын бітірудің төте жолын тапқан болар еді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.