Күн элементтері үшін шалаөткізгіштік тумблердің негізгі сипаттамаларын талдау

КІРІСПЕ

Қазіргі таңда oтынның тaптырмaйтын түрлeрі мұнaй мен гaздың қoры жыл cанап кeму үстіндe. Ғaлымдaрымыздың жуықтaған есептеулeрі бoйыншa қaзіргі қaрқынды тұтыну eкпіні жaлғaса бeрсе, тaбиғаттағы гaз қoры шaмамен 50 жылғa, мұнaй қoры 40-50 жылғa ғанa жетeтін сияқты. Сoндықтан энeргияны үнeмді қолдaна oтырып, oнымен тікелeй бәсeкеге түсe aлатын басқa дa энергия түрлeрін - aтом, су, жeл, күн, т. б. энeргияларды пaйдаланудың мaңызы өтe зoр. Атaлғандардың ішіндe энeргияның қосымшa көзінің бірі - күн энeргетикасы.

Күн энергетикaсы дәстүрлі eмес энeргетика бағыттaрының бірі. Ол күннің сәулелeнуін пайдалaнып қaндай дa бір түрдeгі энeргияны алуғa негіздeлген. Күн энeргетикасы энeргия көзінің сaрқылмайтын түрі бoлып тaбылады, әрі экoлогиялық жaғынан дa eш зияны жoқ.

Күн энeргиясын элeктр энергиясынa айнaлдыратын қондырғылaрдың бірі - күн батареялaры. Күн батaреясы немесе фотоэлектрлік генeратор - күн сәулeсінің энергиясын электр энергиясынa aйналдыратын шaлаөткізгіштік фотoэлектрлік түрлендіргіштeн (ФЭТ) тұрaтын тoк көзі. Көптeген тізбектей-парaллель қoсылған ФЭТ-тeр күн бaтареясын қажетті кернеу және ток күшімен қамтамасыз етеді [1, 2] .

Күн батареясын аккумуляторға тікелей жалғамаған жөн. Егер, біз, eшқaндай кoнтроллерді қoлданбайтын бoлсақ, oнда бізгe зaряд кeрнеуін вoльтметр көмегімeн тұрaқты бaқылап отыруғa жәнe қaжeт кeзде oны aжыратып отыруғa турa кeледі. Егeр ол aжыратылмай қaлса, ондa бұл aртық зaрядталуға, элeктролиттің қызып кeтуіне жәнe aккумуляторлардың жарамдылық мeрзімінің қысқaруына aлып кeледі. Яғни, құрaмында aккумуляторы бaр кез-кeлген aвтономды немeсе рeзервті элeктрмен қaмсыздандыру жүйeлерінің құрaмында aккумуляторлардың зaрядталуы мeн рaзрядталуын бaқылайтын құрылғылaр бoлуы тиіс. Қaрапайым кoнтроллерлер aккумулятордың зaрядталу жaғдайында фoтоэлектрлік бaтареяның aғытылуын жүзeге aсырады жәнe кернeудің төмeндеуі кeзінде қaйтадан қoсылуын жүзeге aсырады. Олaр aккумулятор бaтареяларын шектен тыс зaрядталу мeн рaзрядталудан қoрғай oтырып, aккумуляторлардың жaрамдылық мeрзімінің ұзaқтығын aрттырады жәнe тұтaс фoтоэлектрлік жүйeнің жұмысының эффeктивтілігіне әсeр eтеді [3] .

Күн энергиясын электрлікке түрлендіру фотоэлектрлік эффектіге негізделген, бұл біртекті емес шалаөткізгіштік құрылымдарға күн жарығы түскен кезде пайда болады. Алынған ток инвертор арқылы өтеді де, барлық тұрмыстық құралдар пайдаланатын қарапайым айнымалы токқа айналады. Күн батареяларын кез-келген жерде ораластыруға болады, тек онда күн жарығы көп болса болғаны [1] .

1. КҮН ЭЛЕМЕНТТЕРІ ҮШІН ШАЛАӨТКІЗГІШТІК ТУМБЛЕРДІҢ НЕГІЗГІ СИПАТТАМАЛАРЫН ТАЛДАУ

Күн сәулеленуінен электр және жылу алу әдістері:

• фотовольтаика - электр энергиясын фотоэлементтер көмегімен алу; Бұл әдіс күн энергиясын электрлікке түрлендіруді білдіретіндіктен, айтарлықтай белгілі және әмбебап. Сонымен, бұл әдіс үшін фотоэлектрлік күн панельдері қажет болады. Көп жағдайда, олар жұмыстық бетінің қалыңдығы - бірнеше ондаған миллиметр болатын кремнийден жасалынады. Күн энергиясын электрлікке түрлендіру фотоэлектрлік эффектіге негізделген, бұл біртекті емес шалаөткізгішті құрылымдарға күн жарығы түскен кезде пайда болады. Алынған ток инвертор арқылы өтеді де, барлық тұрмыстық құралдар пайдаланатын қарапайым айнымалы токқа айналады. Күн батареяларын кез-келген жерде ораластыруға болады, тек онда күн жарығы көп болса болғаны. Гелиотермалды энергетика - күн сәулесін жұтатын беттің қызуы, кейіннен таралуы және жылуды пайдалану (кейіннен жылыту мен бу электр генераторларында пайдалану үшін қажетті қызған суды алуға алып келетін күн сәулесінің су құйылған ыдысқа жинақталуы) . Гелиотермалды энергетиканың ерекше станциясы ретінде шоғырландырушы типті күн жүйелерін атап өтуге болады (CSP - Concentrated solar power) . Бұл қондырғыларда күн сәулесінің энергиясы айна мен линза жүйелерінің көмегімен шоғырландырылған күн сәулесіне жинақталады. Бұл күн сәулесі қарапайым ТЭЦ-ке ұқсас станцияларда электр генерациясына жұмсалатын және энергияны сақтау үшін жинақталатын жұмыс сұйықтығын қыздыру үшін жылулық энергияның көзі ретінде пайдаланылады. Күн энергиясының электр энергиясына түрленуі жылулық машиналардың көмегімен жүзеге асады:
• Стирлинг қозғалтқышы;

• термоәуелі электр станциялары (күн энергиясының турбогенераторға бағытталатын ауа ағымының энергиясына түрленуі) .
• аэростаттық күн электр станциялары (іріктемелі-жұтқыш жабынмен жабылған аэростат бетінің күн сәулеленуімен қызуы есебінен аэростат баллонының ішіндегі су буының генерациясы) . Артықшылығы -баллондағы будың артық қорының тәуліктің қараңғы мезгілінде және жауын-шашынды ауа райы кезінде электр станциясының жұмысына жеткілікті болуы [4] .

Құндылықтары:

• Келешегі бар, энергия тасушылардың дәстүрлі түрлерінің бағасының үздіксіз өсуі жәнеқолжетімділік шарттарында энергия көзінің өлшеусіздігі.
• Күн энергетикасының барлық жерде кеңінен таралуы жер бетінің альбедосын (шағылдыру (бөлуші) қабілетінің сипаттамасын) өзгерте алатын және климаттың өзгерісіне алып келуі мүмкін ықтималдылығы бар болғанмен, теориялық тұрғыда қоршаған орта үшін толық қауіпсіздігі (алайда, бұл энергияны тұтынудың қазіргі замандағы деңгейін ескерсек екіталай) .

Кемшіліктері:

• Ауа райы мен тәулік мезгілінен тәуелділігі.
• Орташа енділіктердегі мезгілділігі және энергияны өндіру кезеңдері мен энергияға қажеттіліктердің үйлеспеушілігі. Жоғарғы көлемді тиімсіздік.
• Нәтижесінде, энергияны шоғырландыру қажеттілігі.
• Өнеркәсіпті өндіріс кезінде - күн электр станциясының маневрлі (үнемі) салыстырмалы қуат электр станциясымен қосарлануының қажеттілігі.
• Сирек кездесетін элементтермен (мысалы, индий және теллур) байланысты конструкциясының жоғарғы құндылығы.
• Шағылдырушы және жұтқыш бетті ластанудан периодты тазалау қажеттілігі.
• Электр станциясының үстіндегі атмосфераның қызып кетуі [5] .

Электрді алудың бұл әдісінің негізі күн жарығы болып табылады, ол оқулықтарда күн сәулеленуі, күн радиациясы, жарық ағыны немесе элементар бөлшектердің ағыны - Фотон деп аталып жатады. Біз үшін маңыздысы - жарық ағынының қозғалғыш ауа ағыны секілді энергияға ие екені. Күннен бір астрономиялық бірлікке (149 597 870, 66 км) тең қашықтықта, яғни біздің Жер орналасқан жерде, күн сәулеленуінің ағынының тығыздығы 1360 Вт/м ² құрайды. Ал жер атмосферасынан өткенде шағылу мен жұтылудың әсерінен ағын өзінің интенсивтілігінен айырылады, және жер бетінде ол шамамен 1000 Вт/м ² тең болады. Және осы жерден біздің жұмысымыз басталады: жарық ағынының энергиясын қолдану және бізге керекті электрлік энергияға түрлендіру.

Бұл түрлендірудің құпиясы диаметрі 125 мм болатын фотоэлектрлік түрлендіргіш (ФЭТ) деп аталатын кремнийлі цилиндрден кесіп алынған үлкен емес кесілген бұрышты жалған квадратта (сурет 1. 2) орындалатындығында. Бұл құбылыс фотоэффект деп аталды [8, 9] .

Фотоэффект - бұл жарық әсер еткенде заттан атомдардың ыршып шығу құбылысы.

Энергетикалық тұрғыдан, күн энергиясын электрлікке айналдыруда шалаөткізгішті фотоэлектрлік түрлендіргіштер (ФЭТ) айтарлықтай эффективті құрылғы болып табылады, себебі бұл бірсатылы тура энергия өткелі болып табылады. ФЭТ-ке тән тепе-теңдік температурасы 300-350 Кельвин және Т _күн ~ 6000 К кезінде олардың шектік теориялық ПӘК > 90 % болады. Қазір лаборатория жағдайында 40 % ПӘК-ке қол жеткізілген, ал оны 50 %-ға жеткізу әбден мүмкін болып отыр. Жоғарыда айтылғандай, энергияны ФЭТ-те түрлендіру фотовольтаикалық эффектіге негізделген, ол күн сәулесі біртекті емес шалаөткізгіштік құрылымға әсер еткенде пайда болады.

ФЭТ-нің біртексіздігі бір шалаөткізгішті әртүрлі қоспалармен (p-n - өткелін жасау) легірлеу арқылы немесе тыйым салынған аймағының ені немесе электронның атомнан шығу энергиясы (гетероөткелдерді жасау) бірдей емес әртүрлі шалаөткізгіштерді қосу арқылы, немесе шалаөткізгіштің тыйым салынған аймағының енінің өзгеруіне алып келетін оның химиялық құрамын өзгерте отырып (варизонды құрылымды жасау) алынады.

Түрлендіру эффективтілігі біртексіз шалаөткізгішті құрылымның электрофизикалық сипаттамаларына, сонымен қатар, ФЭТ-тің оптикалық қасиеттеріне, оның ішінде фотоөткізгіштік қабілетіне тәуелді. Бұл шалаөткізгішті күн жарығымен сәулелендіру кезінде ішкі фотоэффект құбылысының болуымен шартталады [6, 7] .

Күн энергиясының таралуы

• 2010 жылы Испанияның электр энергиясының 2, 7 %-ы күн энергиясынан алынды.
• 2011 жылы Италияның электр энергиясының шамамен 3 %-ы фотоэлектірлік қодырғылардан алынды.

Әлемдегі энергияның жыл сайынғы таралуы соңғы бес жыл ішінде орташа шамамен 50 %-ды құрады. Күн сәулеленуінің негізінде генерацияланатын энергия 2050 жылы адамзат қажеттілігінің 20-25 %-ын қамтамасыз ете алады деген болжам бар, және көмірқышқыл қалдықтарды азайта алады [3] .

1. Күн энергиясымен зарядталатын аккумулятордың зарядын реттегіш және оның жұмыс істеу принципі

Күн элементтерінің қарапайым қосылуы тек мына шартта ғана мүмкін болады: егер күн жарығы болмаса және сәйкесінше, қоректендіру ұнамсыз салдарларға алып келмесе. Аккумуляторларды зарядтауда қажет болатын реттегіш сурет 1. 3 көрсетілген.

Сурет 1. 3. Күн энергиясымен зарядталатын аккумулятордың зарядын реттегіш

Көп жағдайларда, электр құралдары мен құрылғыларының күн жарығы болмаған жағдайда да жұмыс істегені қажет. Бұл үшін күні бойы өндірілген күн энергиясын кейінгі пайдалану үшін аккумуляторларға жинақтаған жөн. Бұл мақсаттар үшін қорғасын-қышқылды аккумулятор батареялары айтарлықтай қолайлы болып табылады [9] .

Қорғасын-қышқылды аккумулятор батареялары. Қорғасын-қышқылды аккумулятор батареялары тізбектей жалғанған бірнеше жекелеген элементтерден тұрады. Кернеуді 2 В-қа дейін өрістетуші әрбір элемент әлсіз күкірт қышқылының ерітіндісінде орналасқан екі қорғасын пластинасынан тұрады. Элемент арқылы электр тогы өткен кезде қайтымды электрохимиялық реакция жүреді, және элементте кейіннен қажет болғанда пайдаланатын артық электрлік энергия жинақталады.

Аккумулятор батареясының зарядталуы элементтің пластиналарына кернеу түсірген кезден басталады, нәтижесінде ол арқылы электрлік ток өте бастайды. Бұл аккумулятор элементінің электролиті мен пластиналарының химиялық құрамын өзгертетін электрохимиялық реакцияның пайда болуына алып келеді. Бұл реакцияның жылдамдығы зарядтық токтың шамасына тәуелді. Ток үлкен болған сайын, реакция соғұрлым тез өтеді. Соңында, осы токпен байланысты дәл осы заряд кейінгі пайдалану үшін элементке жинақталады. Аккумулятор батареясы көп зарядты жинақтайды, және соңында, қанығу пайда болады. Негізінде, химиялық реакция тұрақтанады және теңеседі, және зарядтың әрі қарайғы жинақталуы тоқтатылады [10] .

Күкірт қышқылының ерітіндісінен шығып қорғасын қышқылды пластиналарға жұтылған күкірт қышқылының иондарының көп бөлігі батареяның разряд циклі кезінде пластиналардан ерітіндіге қайтқан кезде тепе-теңдік орнайды.

Бұл кезде пластиналар қайтадан металдық қасиеттерге ие болады және өздерін су ерітіндісіндегі (электролиз үшін тамаша орта) электродтар секілді ұстай бастайды. Заряд тогы электролиттегі суды элементар құраушыларға (сутегі және оттегі) ыдыратады.

Бұл процессті батареяның «қайнауын» бақылай отырып байқауға болады. Бұл терминді газ көпіршіктерінің қайнау электролизі кезіндегі бүлкілдеуімен сыртқы ұқсастығына байланысты қате қолданып жатады.

Бұл эффектіні газ бөлінуі деп атаған дұрысырақ. Газдың бөлінуі батареяда толық зарядтың 70-80 %-ы жинақталғанда басталады. Егер батарея алдыңғы жылдамдықпен зарядталса, онда газ бөлінуі аккумулятор батареяларының бүлінуіне алып келген болар еді. Алайда, газдың бөлінуіне алып келетін электролиздің жылдамдығы элемент арқылы өтетін токқа пропорционал. Ток аз болған сайын, су соғұрлым баяу ыдырайды және газдың бөлінуі әлсіздей бастайды.

Газдың бөлінуінің әсерінен пайда болатын бүлінулерді газ бөлінуі пайда болған кезден бастап заряд тогын азайта отырып айтарлықтай азайтуға болады. Ол тек ток жоқ болған кезде ғана толықтай тоқтайды, заряд тогының шамасын заряд жинақталуы кезінде батареяның сапасын түсіріп алмайтындай деңгейге дейін төмендетуге болады [10] .

Әдетте, зарядталудың соңғы кезеңінде аккумулятор батареясын, бастапқы заряд тогының аз бөлігін құрайтын шамадағы токпен зарядтайды. Бұл токпен батареяны баяу зарядтайды және ол арқылы газдың интенсивті бөлінуінің алдын алады.

Аккумулятор батареясы толық зарядталған соң оны қорек көзінен ажыратуға болады. Электролиттегі қоспалардың бар болуы мен пластиналардың химиялық құрамының өзгеруіне байланысты аккумулятор элементтерінде жинақталған зарядты уақытында азайтатын ішкі токтар пайда болады. Соңында аккумулятор батареясы өздігінен разрядталады.

Аккумулятор батареяларының зарядын реттегіш. Аккумулятор батареясын зарядтауға қажетті токтың аккумулятор элементтерінің зарядталу деңгейлеріне тәуелді болатыны айдан анық. Бұдан заряд реттегішін жасау қажеттілігі туындайды. Ол батареяның разрядталу күйін бағалайды және осыған байланысты заряд тогын басқарады [10] .

Қорғасын-қышқылды аккумуляторларды зарядтаудың үш әдісі белгілі. Күн элементтері арқылы зарядтау кезінде екісатылы зарядталу циклі әдісі айтарлықтай қолайлы (сурет 1. 4) .

Сурет 1. 4. Аккумулятор батареясының зарядталу деңгейі

Алдымен, аккумулятор батареясы толық разрядталған деп есептейік. Элементтер арқылы ток өткізе бастаймыз. Аккумулятор батареясының зарядталу циклі күн элементтерінің пайдалы электр қуатын генерациялау периодына сәйкес болуы тиіс болғандықтан, батареяның зарядталуы айтарлықтай аз уақытта орындалғаны дұрыс.

Егер газдың бөлінуі батареяның зарядталуы басталғаннан кейін шамамен 4 сағаттан соң басталса, онда бұл оңтайлы режим болып табылады. Бұл уақыт тәуліктің жарық мезгіліндегі күн сәулеленуінің айтарлықтай үлкен интенсивтілігіне сәйкес келеді, әдетте, 10-14 сағат интервалда. Мезгілдік өзгерістер мен ауа райының шарттарына тәуелсіз, дәл осы тәулік мезгілінде күн элементтерінің максималды қайтарымына қол жеткізуге болады .

Зарядталудың бұл уақытына әрбір 100 А-сағ батарея сиымдылығына шамасы 20 А заряд тогы сандық жағынан сәйкес келеді, әрине, егер күн элементтері осындай токты алуға мүмкіндік берсе. Мысалы, сиымдылығы 75 А-сағ батарея 15 А токпен зарядталуы тиіс.

Тіркелген жылдамдықпен 4 сағаттық зарядталудан кейін газдың бөлінуі басталғанға дейін батареяда толық зарядтың 80 %-ы жинақталатын болады. Келесі кезеңде заряд тогын айтарлықтай төмен деңгейге дейін түсіру қажет. Әдетте, бұл токтың шамасы батарея сиымдылығының 2-5 %-ын құрайды. Мысал ретінде алынған сиымдылығы 75 А·сағ батарея үшін заряд тогы соңғы кезеңде 1, 5-3, 75 А-ді құрай алады. Таңдап алынған токқа байланысты аккумулятор батареясының ақырғы зарядталуына тағы 4-10 сағат қажет болады.

Мұндай жылдамдықпен батареяны толықтай зарядтау үшін 1 тәуліктен аса уақыт қажет болады. Алайда, қазіргі энергетикалық құрылғыларда аккумулятор батареялары пайдаланылу уақытының көп бөлігінде толық зарядталған күйде болады, ал олардың толық разрядталуы сирек кездеседі [10] .

Аккумулятор батареяларын резервті аз зарядпен зарядтау. Аккумулятор батареясының ақырғы зарядталуынан кейін оған қосымша резервті (өтемақылы) аз заряд тогын беру ұсынылады. Әдетте, бұл токтың шамасы аккумулятор батареясының толық сиымдылығының 1-2 %-ын құрайды. Аккумулятор зарядталуының қосымша үшінші кезеңі заряд реттегішінің конструкциясын күрделендіреді.

Бұл жағдайдан ақырғы ток ретінде немесе резервті аздап зарядтау тогы ретінде батарея сиымдылығының 2 %-ын құрайтын бір токты ала отырып, екінші және үшінші зараядталу кезеңдерін біріктіру арқылы шығуға болады. Нәтижесінде, реттегіштің конструкиясы қарапайымданады және оның сенімділігі артады.

Реттегішті құрастыру. Жоғарыда аталған заряд тогына қойылатын талаптарды қанағаттандыратын реттегіштің қалыпты жұмысы үшін аккумулятор батареясының кез-келген уақыт мезетіндегі зарядталу деңгейі жайлы мәлімдемелерді білу қажет.

Қуанышқа орай, батареяның өзі осы мәселені шешу кілтін береді: батареяда жинақталған заряд пен ондағы кернеудің сандары арасындағы сенімді орнатылған қатынас бар болады. Сурет 1. 5 көрініп тұрғандай, бұл қатынас әрдайым сызықты [11] .

Сурет 1. 5. Аккумулятор батареясының зарядталу деңгейі

Біз үшін маңызды заряд аймағы батареяның толық зарядының 70-80 % шектерінде орналасады. Дәл осы деңгейге қол жеткізген кезде газ бөлінуі басталады және заряд тогын өзгерту қажет болады. 12-вольтты батарея үшін осы нүктедегі кернеу 12, 6 В-ты құрайды. Толық зарядталған батарея кернеуді 13, 2 В-қа дейін өсіреді.

Батареядағы кернеуді анықтай отырып, заряд тогын реттеуге болады. Егер кернеу 12, 6 В-тан төмен болса, онда аккумулятор элементтері зарядтың 80 %-дан азын құрайды және реттегіш толық заряд тогын шығарады. Ал егер батареядағы кернеу 12, 6 В-тан жоғары көтерілсе, онда заряд тогын қоректендіруші токтың деңгейіне дейін түсіру қажет.

Батареядағы кернеуді аса үлкен күшейту коэффициенті бар қарапайым күшейткішті көрсететін арнайы құрылғы (компаратор) бақылайды. Шынымен де, Сурет 1. 6 көрсетілген сұлбағаға қосылған компараторды операционды күшейткіш ретінде қолдануға болады [11] .

Сурет 1. 6. Күн энергиясымен зарядталатын аккумулятордың зарядын реттегіштің принципиалды сұлбасы

Компаратор өзінің кірісіне берілетін екі кернеуді - өлшенетін және тіректік кернеулерді - салыстырады. Компаратордың инверттеуші (-) кірісіне D2 стабилитронынан тірек кернеуі беріледі. Бұл кернеумен құрылғының жарамсыздану деңгейі беріледі.

Батареяның кернеуі D2 диодының тұрақтандыру кернеуіне жуық шамамен тең болатындай R1, VR1 және R2 резисторларымен бөлінеді. Резисторлар арқылы бөлінген кернеу ажыратылып-қосылу шегін дәл күйге келтіретін VR1 потенциометрінің қозғалтқышынан компаратордың инверттемейтін (+) кірісіне беріледі.

Егер аккумулятор батареясының кернеуі D2 диоды арқылы анықталатын инверттемейтін кірістегі сигнал шектен төмен түсіп кететіндей соншалықты төмендеп кетсе, онда компаратордың шығысында теріс кернеу орнайды. Егер батареяның кернеуі тіректіктен жоғары көтерілсе, компаратордың шығысында оң кернеу орнайды. Компаратордың шығысындағы кернеудің таңбасының ауысып отыруы заряд тогының қажетті реттелуін қамтамасыз ететін болады [10, 11] .

Заряд реттегішінің жұмыс істеу принципі. Заряд тогы электромагнитті реле (белгілі бір электр құралын немесе машинаны әлсіз токтың жәрдемі арқылы күшті токқа қосатын электр аспабы) көмегімен реттеледі. Реле Q1 транзисторы арқылы компаратордың шығыс кернеуімен басқарылады. Компаратордың шығысындағы теріс кернеу батареяның разрядталғанын білдіреді және толық заряд тогын қажет етеді (Q1 транзисторы жабық) . Сәйкесінше, коллектор тогы нөлге тең және реле өшірулі тұр.

Реленің қалыпты тұйықталған контактылары ток шектеуші Rs резисторды шунттайды. Реле сөнген кезде резистор тізбектен шығарылады және күн элементтерінен толық ток аккумулятор батареясына келіп түседі.

Зарядталу деңгейінің жоғарылауымен аккумулятор батареясындағы кернеу өсе бастайды. Газдың бөлінуі кернеу 12, 6 В-қа жеткен кезде басталады. Бұл деңгейге икемделген компаратор, ажырап-қосылады (компаратордың шығысында - оң таңба) . Транзистор ашылады, және коллектор тогы релені қосады. Rs резисторын шунттаушы реле контактылары ажырайды [10] .

Кесте 1. 1.

Rs-тің аккумулятор батареясының сиымдылығынан тәуелді мәндері

Енді күн элементтерінің заряд тогы шектеуші резистордың кедергісін жеңуі тиіс. Бұл резистордың номиналы заряд тогының шамасы батарея сиымдылығының 2 %-ын құрайтындай етіп таңдалынады. Кесте 1. 1 Rs-тің аккумулятор батареясының сиымдылығынан тәуелді мәндері берілген.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс