Қалдықтар.қауіпті қалдықтар және олардың жіктелуі

Пән: ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности), Защита труда
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Қауіпті қалдықтар

Қауіпті қалдықтар деп құрамында зиянды заттектері бар қауіпті қасиеттер тән немесе жұқпалы аурулардың қоздырғыштары бар, сонымен қатар өздігінен немесе басқа заттектермен қосылғанда адамның денсаулығына және қоршаған ортаға қауіп төндіретін қалдықтарды айтады.

Қалдықтардың қоршаған ортаға әсері олардың сапалық және сандық құрамына байланысты. Қалдықтардың химиялық құрамы әркелкі себебі олар әртүрлі физикалық қасиеті бар күрделі поликомпанентті заттектердің қоспасынан тұрады.

Зиянды және қауіпті қалдықтардың сипаттамасы

Улылық Өрттік жарылғышты

Химиялық Коррозиялық Биологиялық

активтілігі активтілігі активтілігі

Қалдықтарды жіктеу

Адам баласының кез келген шаруашылық әрекеті қалдықтармен биосфераны ластайды, бұл халықтың денсаулығы мен өміріне, флора мен фауна түрлерінің қысқаруына, қоршаған ортадағы тепе теңдікке қауіп төндіреді.

Қалдықтар шығаратын негізгі көздерге өнеркәсіп ауыл шаруашылығы, үй жәй шаруашылығы жатады. Өнеркәсіп қалдықтарының мөлшері бір адамға шаққанда тұрмыс қалдықтарынан жиырма есе артық. Әр өнеркәсіп өндірістері өнім өндіруге ғана қарамай, қоршаған орта ластануын сақтайды. Аз немесе қалдықсыз технология кешендер ұйымдастыру қажеттілігі айқын, бір бір жердің шеңберінен аспайтын қалдықсық өндірістер емес, қалдықсыз өндірістік кешендер. Бұл жағдайда бір өндірістің қалдығы басқа өндіріске шикізат.

Қалдықтар өте көп мөлшерде пайдалы кендерді шығарғанда және байытқанда пайда болады. Бастапқы алынған шикізаттың он пайызы қалдыққа айналады. Осыдан бос жыныстан тұратын таулар, көп көлемді сулар ағымға жіберіледі.

Қалдықтардың мөлшерін азайту үшін әртүрлі халық шаруашылығы салаларының арасында байланыс ұйымдастырып, шикізатты кешенді түрде пайдалану мәселелерін шешу қажет.

Өнеркәсіп қалдықтары

Газ тәрізді Сұйық Қатты

Шығарын- Түтін- Сулы Сусыз Шаң Жанған-

ды дер ерітінділер нан

қалған

қалдық

Шыққан көздеріне байланысты өндірістегі қалдықтар екі топқа бөлінеді - өндіріс қалдықтарына және тұтыну қалдықтарына.

Өндіріс қалдықтарына бұйым алу процесінде шыққан және жартылай немесе түгелімен өзінің бастапқы тұтыну сапасын жоғалтқан шикізаттың материалдардың, шала бұйымдардың қалдықтары жатады. Бұл топқа шикізатты физикалық-химиялық жолмен өңдегенде, пайдалы кендерді шығарғанда және байытқанда өндәрәстәк процестің бағытталған мақсатына жатпайтын өнімдер кіреді.

Тұтыну қалдықтарына пайдалануда болғаны үшін тозып, өздерінің тұтыну қасиетін жойған бұйымдар мен материалдар жатады. Олар өндіріс жағдайында белгілі тәртіппен шығынға шығарылады.

Полигондар .

Полигондар бұл кәдеге асыруға жатпайтын өнеркәсіп қалдықтарын зиянсыздау мен көмуге бағытталған арнайы табиғат қорғау құбылыстары. Полиган құрудың негізгі мақсаты қалдықтарды көмуге берліген арнайы табиғат құбылыстары. Жергілікті суды қорғаумен санитарлық эпидемиялық қызмет мекемелері мен келісілген нұсқауларда полиганмен қабылданатын және қабылдауға жатпайтын улы қалдықтардың түрлері анық көрсетіледі. Қалдықтар мәндетті түрде паспорттандырудан өткізіледі. Әр өнеркәсіп мекемесі санитарлық ережелерді негізге ала отырып, қалдықтарды жинауға, сақтауға, буып түйуге тасымалдауға тағы басқа істерге қатысатын адамдарға арналған қауіпсіздік техникасының нұсқауларын жасайды. Полигон басшыларымен және жергілікті санитарлық эпидемиялық қызмет мекемесімен келісілгеннен кейін бұл құжатты өнеркәсіп басшысы бекітеді.

Қалдықтарды орналастыру үшін арнайы обьектілер жасалады. ҚТҚ сақтайтын обьектілерді сақтайтын геологиялық, гидрогеологиялық және басқа да барлау жұмыстары жүргізіледі, осыны негізге ала отырып мемлекеттік экологиялық сараптау қорытындысы жасалып, полигонға рұқсыт етіледі.

Тәуләк ішінде полигонның бір алағына қалдықтарды орналастырып, оларды әр екі метр биіктікке бульдозормен тығыздап отырады. Екінші тәулікте қалдықтарды басқа алаңға әкеліп орналастыра береді, ал алдыңғы алаң қалыңдығы бір метр жекелегіш қабатпен жабылады. Бұл жекелегіш қабатпен жабу және тығыздау жұмыстарын жүргізу ауаның ластануы мен шыбын шіркейлер және кеміргіштердің таралуын шектейді.

Қалдықтар - потенциялдық шикізат көзі.

Қалдықтарды қосымша шикізат ретінде тиімді пайдалану көптеген проблемалардың шешу жолдарын ашуға мүмкіндік береді. Қалдықтарды қайтадан қолдану қоршаған ортаны қорғаумен, бастапқы материалдарды, электроэнергияны үнемдеумен, еңбек ресурстарын босатумен байланысты көптеген мәселелерді шешеді. Біздің халық шаруашылығымыздан жыл сайын шығатын қалдықтың көлемі бір миллиард. Статистикалық мәліметке сүйенсек біздің елде жиналған қатты өндіріс қалдықтарының көлемі жиырма миллиард тонна. Оның ішінде бес миллиард тоннасы түсті металлургия өндірісінің меншігіне жатады. Сонымен қатар әр түрлі қоймалар мен кен байыту фабрикаларының тұндырғыштарында көп мөлшерде сұйықтық жинақталған. Қалдықтардың жетпіс бес пайызы тау кен өндірісіне кіреді. Қалдықтардың негізгі көлеме тау кен қазбаларынан, химия мұнай, ағаш, қағаз құрылыс материалдарын өндірітін өнеркәсіптер мен ауыл шаруашылығы және үй шаруашылығынан шығып отырады. Өнеркәсіп қалдықтарының көбісінің құндылығы едәуір, оны оларды дұрыс пайдаланғанда білуге болады. Егер де қалдықтар айналымға түсірілсе, олар қоршаған ортаны жақсартумен қатар, жердегі шикізат қорын да үнемдейді. Маңызды шикізат қорына қалдықтардың ішінде күл мен қоқыстарды жатқызамыз. Ол құнды материалдың кәзіргі кезде жиырма проценттен аспайтын бөлігі ғана бар. Қазақстанның түсті металургиясын шикізат базасы ретінде тек күлді ғана емес өндірілетін руданың құрамында бірқатар металдың мөлшері көптеген жылдар бойы мол жинақталған жүздеген тонна шлақтардың пайдалануда қолданылады. Геологиялық барлау жасауда, тасымалдауға рудниктер және байыту фабрикаларын салуға қаражат жұмсалмайтынына байланысты шлактардан алынған металдардың өзіндік құны рудадан алынғанан бірнеше есе төмен.

Азот тыңайтқыштарын алуға оттекті өндіргенде шыққан металургиялық өнеркәсіп қалдықтары пайдалынады. Сульфитті рудаларды күйдіргенде бқлінген газдардан алынған күкірт қышқылы амонии супер фасфатын, сульфатын және гидросульфатын алуға қолданылады.

Метал сынықтары өнеркәсіп қалдықтарын ішінде ерекше назар аударуға тұратын қалдыққа жатады. Өндіріс процесстерінен шығатын металл снықтарының жалпы көлемін алпыс жеті пайызы металл ұнтақтарыннан жонқадан, табақша үгінділерінен тұрады.

Экологиялық мониторинг .

Экологиялық мониторинг - табиғи құбылыстардың және антропогендік іс әрекеттердің әсерінен қоршаған орта жағдайының өзгеруін бақылау, бағалау, тексеру. Бұл термин БҰҰ қоршаған орта жөніндегі Стокгольм конференциясының алдында бақылау ұғымын толықтыру ретінде пайда болды. Табиғи және антропогендік әсерлердің ерекшеліктері жеткілікті. Антропогенді әсердің деңгейін шектеуші көрсеткіш болып экологиялық шектеулі рауалы жүктеме.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.