Кен орындары

Қазақстан Республикасы үшін ең басты экономикалық мәселе материалдық - техникалық базаны жасаудан маңызды роль ауыр индустрияға тиесілі, және оның ішінде алдымен энергетика, қара металлургия, мұнай, газ, химия және мұнайхимия өнеркәсіптері, машина жасау.

Қазіргі кезде материалдық өндірістің бірде - бір саласы мұнай мен газ өнеркәсібінің өнімін пайдаланбай дами алмайды.

Мұнай мен газдың мұнайхимия өндірістерде шикізат ретінде қолданудың өсуіне байланысты мұнай мен газ өнеркәсібінің ары қарай жетілуі қарастырылған.

Өндіру тиімділігін жоғарлатуға рационалды игеру жүйелерін қолдану, бұрғылау жұмыстарының технологиясын жетілдіру, олардың техникалық жабдықталуын жақсарту, қабаттар мұнай бергіштігін арттырудың қазіргі жаңа әдістерін кеңінен еңгізу және прогрессивтік технологиялық процестерді пайдалану арқылы қол жеткізуге болады.

Қазіргі кезде су айдау - мұнай кен орындарын пайдаланғанда қолданылатын ең негізгі әдістердің бірі. Су айдаудың әртүрлі әдістері болады, бірақ олардың әрқайсысының артықшылықтары мен кемшіліктері бар. Жобалау кезінде су айдау жүйесін таңдау толығымен кеніштің құрылысына байланысты.

Өзен кен орны өнеркәсіптік игеруге 1965 ж. берілген. 1998 ж. мұнай өндіру жоспары орындалған жоқ, бұған ең басты себептердің бірі - игерудің басынан бастап ұсынылған жобалық технологиялық ережелердің сақталмауы (су айдауға көшірілудің тым кеш болуы, әсіресе ыстық суға) .

Дипломдық жобада Өзен кен орнындағы осы және басқа да проблемалар шешімдерін табу көзделген.

Өзен кен орны Маңғыстау түбегінің геологиялық әдебиеттерде Оңтүстік Маңғыстау ойысы деп аталатын оңтүстік шөл дала бөлігінде орналасқан.

Әкімшілік жағынан кен орны территориясы Маңғыстау облысы құрамына кіреді. Ең жақын елді мекен Жаңаөзен қаласы, ол кен орнынан оңтүстікке қарай 8 - 15 км - де орналасқан. Батысында 80 км - Жетібай қаласы, ал 150 км - Ақтау қаласы.

Орографиялық жағынан Оңтүстік Маңғыстау ауданы теңіз жаққа, оңтүстік-батысқа қарай сәл көлбеуленген, төмпешікті үстірт түрінде, оның абсолютті белгілері солтүстігінде +260 м және оңтүстігінде +24 м. Ауданның орталық және оңтүстік бөлігінде үлкен ойпаттар бар, олардың ішіндегі ең ірісі минималды абсолюттік белгісі - 132м "Қарагие" ойпаты.

Аудан рельефі өте күрделі құрылысымен сипатталады. Орталық бөлігін Өзен және Түнқарақшы ойпаттарының ортасында жатқан үстірт алады. Үстірттің абсолюттік белгілері солтүстігінде +260 м және оңтүстігінде +200 м. Батысы мен солтүстік-батысында кен орнының аумағы шегінде үстірт Өзен ойпаты жағынан қарай кемерлер түрінде күрт үзіледі.

Өзен ойпаты 500км² ауданды алады. Ойпаттың түбі жыралармен кескіленген. Минималды абсолюттік белгісі +31 м.

Қарастырылып отырған аудан топырағы мен өсімдіктерінің сипатына қарай шөлді аймаққа жатады. Ауданның шөл далалары негізінен су көзі жетіспеушілігінен және өсімдік жабынының маусымдылығынан пайдаланылмайды. Аудан климаты күрт континенталды, шөлейтті, тәуліктік температураның күрт өзгеретіндігімен, ыстық, құрғақ жазымен және салыстырмалы суық қысымен сипатталады. Жаздамаксималды температура +45 ºС, минималды температура қыста -30 ºС.

Ауданда күшті желдер соғады. Қыста қар аз. Атмосфералық жауын-шашын сирек және негізінен көктем-күз мезгіліне келеді.

Атмосфералық жауын- шашынның орташа жылдық мөлшері 100 мм шамасында, және қардан жаңбыр көп жауады.

Жаңаөзен қаласына ауыз су Сауысқан-Бостанқұм массивтеріне бұрғыланған геологиялық скважиналардан 70 км суөткізгіш құбырлармен тасымалданады. Техникалық сумен қамтамасыз ету альб-сеноман горизонттарының жер асты сулары арқылы іске асырылады.

Ауданның елді мекендерін тас жол байланыстырады. Облыстың аудан орталықтарын байланыстыратын темір жол бар.

Кен орнында өндірілген мұнай Атырау қаласына және одан ары Ресейге жөнелтіледі. Өндірілген мұнай ілеспе газы және табиғи газ Қазақ газ өңдеу зауытына, және сондай-ақ Ақтау қаласының пластмасса зауытына, маңғыстау энерго комбинатына (МАЭК) тасымалданады.

Өзен кен орнында терең барлау бұрғылаумен қалыңдығы шамамен 3600 м шөгінді мезозойлық жыныстардың қабаты ашылған, оның құрлымында триас, юра, бор, палеоген, неоген және төрттік шөгінділері орын алады. Олардың былай белгіленуі скважина үлгітастарын зерттегенде алынған палеонтологиялық мәліметтерге және Маңғыстаудың басқа аудандарының ұқсас шөгінділерімен салыстыруға негізделген. Бөлімдер, ярустар және подярустар арасындағы шекаралар шартты, негізінен электрокаротаж бойынша жүргізілген. Соңғы кезде микрофауна мен т. б. зерттеулер арқасында қолда бар стратиграфиялық үлгілерді өзгертуге және анықтауға мүмкіндік туып отыр.

Өзен кен орнының мұнайгаздылығы юра және кейде бор шөгінділері

байланысты. Кен орнының геологиялық қимасында бор және юра шөгінділеріне қарасты 26 құмды горизонттары анықталған. I-XII горизонттар (жоғарыдан төмен қарай) жасы бор-газды, XIII-XVIII горизонтар - жоғарғы және орта юра - кен орнының негізгі мұнай - газды қабаты, жеке күмбездерде төменгі юраның XIX - XXIV горизонттары мұнайгазды.

Пермь - триас (РТ) шөгінділері Өзен кен орнының ең көне жыныстары болып табылады.

Пермь - триас жүйесі (РТ)

Жоғарғы пермь терең метаморфизм іздері бар күңгірт полимикті құмтастармен және қара сланецтермен көрінеді. Төменгі триас (Т) шөгінділері қоңыр аргиллиттермен және орта түйіршікті құмтастармен орын алады. Бұл шөгінділердің оңтүстік Маңғыстаудағы қалындығы 440 метрге жетеді, жабынында шайылудың ізі бар.

Оленек және орта триас жыныстары құмтастар мен қышқылды туфтар қабатшалары бар қара және қарасұр аргиллиттер, әктастар, алевролиттердің біртұтас, едәуір біртекті тобын құрайды. Бұл шөгінділері жалпы қалыңдығы1500 - 1600м болатын біртұтас оңтүстік Маңғыстау тобына бөлінген.

Юра жүйесі (J)

Юра жүйесі шөгінділерінде барлық үш бөлім де кездеседі: төменгі, орта және жоғарғы, жалпы қалыңдығы 1300м.

Төменгі бөлім (J ₁ )

Қиманың төменгі юра бөлігі құмтастар, алевролиттер мен саздың араласуынан тұрады. Құмтастар сұр және ақшыл сұр, көбіне ұсақ және орта түйіршікті. Ірі түйіршікті түрлері қиыршық тас түйіршіктері қоспасымен бірге сирек те болса кездеседі. Кейде құмтастар ақшыл сұр алевролиттерге немесе сазды құмтастарға ауысады.

Құмтастар мен алевролиттер цементі сазды немесе сазды - кремнийлі. Саздардың түсі сұр және күңгірт, кейде қоңыр. Олар әдетте аргиллитке ұқсас және көмір тектес затпен байытылған. Құмтастар, алевролиттер мен саздардың алмасуы негізінен қиғаш қабатталады. Төменгі юраның жабынында сазды бүйрек тәрізді құрлымы дамыған, оның қалыңдығы шайылу нәтижесінде күрт өзгерістерге ұшыраған. Төменгі юра шөгінділерінің қалыңдығы 120 - 130 м. Төменгі юра қимасында XXIV - XXV екі өнімді горизонт айқындалған.

Ортаңғы бөлім (J ₂ )

Оңтүстік Маңғыстаудың орта юра шөгінділері мұнайгаздылығы жағынан ең ірісі. Сондықтан орта юраны бөлшектеп стратиграфиялық мүшелеу өнімді горизонттарда олардың корреляциясын айқындаумен тығыз байланысты. Орта юрада жалпы қалыңдылығы 700 м аален, байос және бат ярустары айқындалады.

Аален ярусы (J ₂ а)

Аален ярусы негізінен мортсынғыш, құмды - галькалы жыныстардан құралған және орта юра қимасының базальді қабаты ретінде қарастырылуы мүмкін. Ярустың қимасында сұр және қоңыр әртүрлі түйіршікті құмтастар басым, олардың арасында орта және ірі түйіршіктілері кең жайылған. Кейде соңғылары гравелиттермен алмасады. Аален құмтастары мен гравелиттерінің цементі негізінен сазды, кейде карбонатты және байланысқыш түрлі болады. Біршама көп жұқа қабаттар түрінде құмтастар мен гравелиттер арасында ұсақ галькалы конгломераттар да кездеседі. Саздар әдетте, сұр, қарасұр, кейде қоңыр түсті, тығыз, аргиллитке ұқсас.

Ярустың жалпы қалыңдығы 330 м. Аален мен байос ярустары арасындағы шекара XXII горизонттың табанымен өтеді.

Байос ярусы (J ₂ b)

Байос шөгінділері ең көп және барлық жерде тараған. Байос ярусының шөгінділері негізінен арасында көмір қабатшалары бар алевролиттер мен саздардан құралған континентальды фациялармен белгіленді. Байос ярусы қимасының төменгі бөлігінде сазды және алевролитті жыныстар жоғарғы бөлігінде құмтасты жыныстар басым. Олардың қалыңдығы 500 - ден 520 м-ге дейін өзгереді. Зерттеулер кешені бойынша байос ярусының шөгінділері екі подярусқа бөлінеді.

Төменгі байос (J ₂ b ₁ )

Бұл подярустың шөгінділерінің жалпы қалыңдығы 470м, және саздар, құмтастар мен алевролиттердің, көмір тектес заттың қабатшалары алмасуымен көрінеді. Жыныстар негізінен жұқа қабаттармен қатталады. Құмтастар мен алевролиттердің түсі негізінен сұр және ақшыл сұр, кейде қоңыр және сары да болады. Сирек қарасұр түсті құмтас-алевролит жыныстар да кездеседі. Саздар көбіне қарасұр, тіпті қара, кейде қоңыр түсті.

Өзен кен орнының төменгі байос шөгінділерінде XXII, XXI, XX, XIX, XVIII және XVII горизонттар орналасқан.

Жоғарғы байос және бат ярустары (J ₂ b ₂ +bt)

Олардың шөгінділері арасында саз қабатшалары бар біршама қалың құмтастар мен алевролиттер қабаттарынан тұрады. Құмтастар сұр, қоңыр-сұр, нашар және орташа цементтелген.

Алевролиттер сазды, құмтасты, ірі түиіршікті және құрамы айқын емес. Саздар қара қоңыр-сұр. Байос және бат шөгінділерінің арасындағы шекара шартты түрде XV горизонттың табанымен өтеді. Жоғарғы байос-бат шөгінділерінің қалыңдығы 100-150 м.

Жоғарғы бөлім (J ₃ )

Жоғарғы юра бөлімінде негізінен теңіз шөгінділері мен

жануарлар қалдықтары түрінде кездесетін келловей, оксфод және

кембридж ярустары ерекшеленеді.

Келловей ярусы (J ₃ k)

Құмтастар, алевролиттер мен кейде әктастар қабатшалары араласқан сазды қалың қабаттар түрінде кездеседі. Келловей ярусының саздары сұр, қарасұр, күлдей сұр, кейде жасыл және қоңыр түсті. Құмтастар мен алевролиттердің түсі сұр, жасыл-сұр, кейде қарсұр және қоңыр. Құмтастар арасында ұсақ түйіршіктілері көп. Келловей ярусында XIV горизонттың жоғарғы бөлігі мен XIII горизонт орналасқан. Оның қалыңдығы 50-135 м.

Оксфорд-кембридж шөгінділері (J ₃ O-km)

Юра шөгінділерінің мұнайгаздылығын бағалағанда оксфорд-кембридж шөгінділері аален-келловей кешені мұнайлы қабатының үстін жапқан сазды-карбонатты жабын ретінде. Ол саз-мергель жыныстарының біршама қалың қабатынан құралған, ара-арасында құмтастар, алевролиттер мен әктастар жұқа қабатшалар түрінде кездеседі. Оксфорд-кембридж шөгінділерінің қалыңдығы төменгі будақ үшін 50-55 м, жоғарғысы үшін 30-97 м.

Бор жүйесі (K)

Бор жүйесінің шөгінділері жоғарғы юра шөгінділерінің шайылған бетінде орналасады және төменгі, жоғарғы бөлімдері мен барлық ярустарымен орын алған. Литологиялық және генетикалық белгілері бойынша бор шөгінділері үш бөлікке бөлінеді: төменгі терриген-карбонаттық, ортаңғы терриген (альб, сеноман) және жоғарғы карбонат (турондат) ярусттары. Төменгі бөлікке XII горизонт, ал ортаңғы және жоғарғы бөліктерге І, ІІ, ІІІ, IV, V, VI, VII, VIII, IX, X және XI газды горизонттар жатады. Бор шөгінділерінің қалыңдығы 1100 м шамасында. Бор шөгінділерінің өнімді қалыңдығы алевролит және саз қабаттары мен будақтарының біртекті астарласуы ретінде көрінеді.

Кайнозой тобы (KZ)

Кайназой тобында палеоген және неоген жыныстары орын алған. Палеоген шөгінділеріне мергель-әктас жыныстары мен саздардың бірқалыпты қабаты жатады. Палеоген шөгінділерінің қалыңдығы 150-170 м. Неоген жүйесі тортон және сармат ярустарымен көрінеді. Тортон ярусының қалыңдығы 19-25 м, сармат ярусы - 80 -90 м.

Палеоген жүйесі (P)

Палеоген шөгінділеріне эоцен және олигоцен бөлімдері жатады. Эоцен бөлімі саз қабатшалары араласқан мергель және әктастар түрінде. Олигоцен бөлімі сұр және ақшыл сұр түстес саздардың бірқалыпты қабаты түрінде. Палеогеннің қалыңдығы 150-170 м.

Неоген жүйесі (N)

Неоген шөгінділері тортон және сармат ярустарының шөгінділері түрінде кездеседі. Тортон ярусына саздар, мергелдер, құмтастар мен әктастар қабатшалары кіреді. Сармат ярусы әктастар, мергелдер мен саздардың астарласуынан тұрады. Неоген жүйесінің жалпы қалыңдығы 115 м-ге жетеді.

Төрттік жүйесі (Q)

Төрттік жүйе эмовиаль-демовиаль текті құмдар, саздар, суглиноктармен көрінеді. Шөгінділер қалыңдығы 5-7 м.

Оңтүстік Маңғыстау ойыстары жүйесінің солтүстік қанатына жататын Жетібай-Өзен тектоникалық баспалдағының шектерінде қазіргі уақытта біршама құрылымдар шоғырлары айқындалған, олармен мұнай және газ кен орындары байланысты. Олардың қатарына Өзен, Жетібай, Қарамандыбас, Теңге, Тасболат, Асар, Оңтүстік Жетібай, Ақтас, Шығыс Жетібай кіреді.

Солтүстігінде Өзен құрлымы оңтүстік - шығыс антиклиналь аймағымен шектеседі, олардың арасында жіңішке Қызылсай ойысы жатыр, солтүстік қанатта жыныстардың құлау бұрышы 3º. Жыныстардың құлау бұрышы 5-6º болатын оңтүстік бөліктің қатпары да осындай жіңішке ойыспен Теңге көтерілуінен бөлінеді. Ауданның батыс бөлігінде Өзен қатпарының периклиналі үлкен емес белес арқылы Қарамандыбас құрылымымен жалғасады. Ауданның шығыс бөлігінде, Түнқарақшы ойпатының шығыс шегінде Өзен көтерілуі күрт төмендейді.

Өзен кен орны ірі брахиантиклиналь қатпарына жатады, оның өлшемдері 9х39 км. Қатпар пішіні симметриялы емес. Оның күмбезі шығысқа ығысқан, соның нәтижесінде шығыс периклиналь қатты созылған солтүстік-батыс периклиналге қарағанда қысқа. Оңтүстік қанат шамалы тіктеу. Мұнда XIV горизонттың жабыны бойынша құлау бұрышы 6-8º. Қатпардың солтүстік бөлігі біршама жайпақтау. Солтүстік қанаттың батыс жартысында XII горизонтың жабыны бойынша құлау бұрышы 1- 3º. Құрылымының батыс бөлігінде мұнай кеніштері бар күмбездер ерекшеленеді: Солтүстік - батыс және Парсымұрын.

Өлшемдері үлкен емес Парсымұрын күмбезі Өзен құрылымының оңтүстік қанатын күрделіндіреді. XVIII горизонттың жабыны бойынша көтерілу амплитудасы 30 метрге жетеді, және соңғы 1300 м тұйық изогипс бойынша құрылым өлшемдері 2. 9-0. 9 км. Солтүстік-батыс күмбез

Өзен құрылымының солтүстік қанатын күрделілендіреді. 1300 м изогипс

бойынша көтерілу өлшемдері 3. 5-2 км, амплитудасы 32 м.

Қатпар периклиналы де симетриялы емес. Солтүстік-батыс периклиналдің оңтүстік бөлігінен басқа жағы төмендеген, өте жайпақ, қатты созылған. Өзен қатпарының периклиналдық аяқталуы мұнда XIII горизонт жабынында 1700 м изогипспен ерелекшеленеді. Келесі изогипстер Өзен және Қарамандыбас қатпарларын 58 скважина ауданында кішкене ойпат арқылы тұтас көтерілімге біріктіріледі. Шығыс периклиналь ендік бағытта созылған. Мұнда XIII горизонттың жабыны бойынша құлау бұрышы 3-4º.

Құрылым өсінің ундуляциясы назар аударады, оның нәтижесінде негізінен құрылымның ұзын өсіне тураланған күмбез тәріздес көтерілулер қатары белгіленеді. Өзен көтерілуінің орталық бөлігіне Құмұрын күмбезі кірігеді, онда да мұнай кеніштері бар. XIV горизонт жабыны бойынша күмбез өлшемдері 10. 8-4. 5 км, амплитудасы 105 м.

1. 4 Өнім қабаттарының жинауыштық қасиеттері

Өнімді қабат горизонтының фильтрациялық коллекторлық касиеттері математио-статикалық анализбен есептеледі. Коллекторлардың кеуектілігі жоғарғы горизонттан төменгі горизонтқа карай шамасы түседі. Ең үлкен кеуектілік 1-ші горизонтта керннін анализі арқылы табылып мына шаманы құрайды -0, 218, ал ең кіші шамасы -0, 173-0, 175, ХІІ, ХІП горизонтында орналасқан.

Өткізгіштігі 0, 001 мкм ² пен ондық бөлігін құрайды. Жалпы оның шамасы 0, 1 мкм ² шамасынан аспайды. Мұнай қабатының коллекторлары өткізгіштігінің төменгі шегі -0, 003 мкм ² , ал газ үшін 0, 001 мкм ² .

Мұнай қанықтылық газды қабатта қалдығы 0, 06 мен 0, 1 арасында. Есептеуге арналған мұнай және газдық қанықтылық 1. 3-кестеде берілген.

1. 3-кесте. Қабат параметрінің сипаттамасы

1. 5 Мұнай мен газдың физика- химиялық қасиеттері

Мұнай қабатының физикалық қасиетінің зерттеуі 1968 жылы басталды. Бірақ ең көп зерттеулер 12-ші горизонтқа түсті. Сонымен орай 5, 6, 11 горизонттары әлі физико-химиялық зерттеуді керек етеді.

Мұнай қабатының қасиеті

Жоғарғы горизонттан төменгі горизонтқа дейін қанығу қысымы өседі, темперратурасы, газ қанықтылығы (85 тен 161 м ³ /т), көлемдік коэффициенті (1, 25-1, 41) және мұнай тығыздығы (0, 77-0, 7 г/см ³ ), тұтқырлығының (3, 04-1 СПЗ) азаюы байқалады. Горизонттардың әр деңгейдегі нәтижелерінің шамалары СМШ ауданы бойынша салыстырмалы болып келеді. Барлық горизонттарға арналған мұнай деңгей шамасы 50-60 км/см ² .

Дегазирленген мұнайдың қасиеті

Өнімді комплекстің мүнайы екі топқа жіктеуге болады. Бірінші топқа 4-6 горизонттарының динамикалық тұтқырлығы 50'С-та 25-30 СПЗ, тығыздығы (0, 86-0, 87 г/смЗ) . Құрамы асфальт пен шайырдың мөлшері 15-17%.

Екінші топқа 8-13 горизонттары жатады. Олардың фильтрациялық қасиеті жақсы. Тығыздығы 0, 866 ден 0, 850 г/см ³ , тұтқырлығы 50 ⁰ С 8 ден 12 СПЗ, асфальт пен жоғары молекулалық көмірсутекті парафиннің (18-25%) болуы. Оның салдарынан мұнайдың қатуы 28-34 ⁰ С байқалады. Парафиннің бөлінуі 37-48 ⁰ С, күкірттің мөлшері аз -0, 2%.

Тереңдікте жүргізген анализі бойынша ілеспе газдар 5-12 горизонтында меншікті салмағы 1, 058-1, 175г/л. Метан қоспасы 62-67% көмір қышқыл газы 0-1, 2%, азот 4, 04-10, 85%.

2. ТЕХНИКАЛЫҚ БӨЛІМ

2. 1 Қабат қысымының түсінігі

Мұнай қабаттан ұңғыға қабат және ұңғыманың түп қысымдарының өзгеру әсеріне көтеріледі. Қабат қысымы-негізгі фактор, кеніштің ағымдағы энергетикалық қалпын анықтайды. Қысым күшін әртүрлі терминдер бар, олар мұнай кенорындары және ұңғыны пайдаланудағы барлық технологиялық процесстерге әсер ету немесе параметрлерді анықтауға байланысты болады.

Статикалық қысым- бұл ұңғы түбіндегі, ұзақ анықталудан кейінгі, тоқталған қысым. Ол өлшенетін ұңғы биіктігіндегі, сұйық дәрежесінің тереңдікке дейінгі арақашықтық сұйық дәрежесінің гидростатикалық қысымына тең. әдетте мұндай тереңдік үшін ашылған қабатқалыңдығының орта интервалы алынады. Басқа жағынан алғанда, бұл қысым ашылған ұңғының қабат іші қысымына тең, сондықтан ол қабат қысымы деп аталады.

Қалыпты ұңғы арнайы жағдайлардан тоқтатылып, ондағы сұйық бағана дәрежесі атмосфералық қысымның әсер еткен жағдайы-статикалық дәрежесі деп аталады. Егер ұңғы аузы гермотизациаланға болса, онда ұңғының жоғарғы бөлігінде газ жиналады, ол сұйық дәрежесіне әсер ететін қысым тығыздығы. Бұл жағдайда сұйық дәрежесі статикалық деп аталмайды, бірақ ұңғы статикалық ережелерге сәйкес келеді және ұңғының түп қысымы газ қысымы мен сұйық бағанасының гидростатикалық қысымы қосындысына тең.

Ұңғы түбіндегі динамикалық қысымы ұңғыға сұйық немесе газды таңдау уақытында анықталады. Динамикалық қысым түпте болғандықтан, түп қысым деп аталады. Статикалық-қысым қабат қысымы деп аталады. Бірақ статикалық та, динамикалық қысымдар түп қысымдар болып табылады.

Сұйықтың динамикалық қысымы деп, атмосфералық қысыммен қатынаста бар, іске қоысылып тұрған ұңғы дәрежесі. Герметизацияланған құбыр ішіндегі динамикалық қысым, түп деңгейінен басталған сұйық бағанасының гидростатикалық қысымы мен сол бағанаға әсер етуші газ қысымы қосындысына тең. Сұйық бағанасының биіктігі тік (вертикал) түрде өлшенеді. Сондықтан көлденең бұрғыланған ұңғыларда гидростатикалық қысымды есептегенде, оның қисығы түзетілген жағдайдағы мәндерді қолданады.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс