Спандияр Көбеев

Спандияр Көбеев - Ыбырай Алтынсарин үлгісіндегі педагог-жазушы. Өз ұстазына еліктеп, ол ағартушылық идеясын педагогтік қызметі арқылы жүзеге асырған, қазақ халқы ішінде орыс әдебиетін насихаттаған. Сол негізде Спандиярұлы Абай мен өз ұстазы Ыбырай Алтынсарин негізін салған казақ әдебиетіндегі демократтың, ағартушылық идеяны әрі қарай жалғастырды және жаңа жағдайға лайық дамытты.
Спандияр 1878 жылдың 1-қазанында бұрынғы Торғай облысы, Николай уезі Обаған болысына қарасты № 3 ауылда туған. «Менен бұрын бес баласы, бір қызы бар ата-ана мен дүниеге келгенде, сірә, қуана қоймаған болу керек,— дейді жазушы естелігінде. Ес біліп, етек жапқан кезде анамыз: «Сен әрі суық, әрі қатты мұқтаждық көрген кезімізде туып едің»,- деуші еді.
Спандиярдың әкесі Кебей - мұсылманша хат таныған, шыншыл, қолөнерімен (етік тігу, балташылдық кәсіп, т.б.) күн көрген адам. Ол балаларын оқыту жағын көбірек қарастырған. Анасы Айтбоз да, жазушының өзінің айтуынша, өте қайратты және есті, ауылдың ортақ анасы сияқты қадірлі адам болған. Жарастықты еемьяның үлгілі тәрбиесі болашақ педагог-жазушының мінез-құлқының қальштасуына да әсер еткен.
Спандияр мектеп жасына жетіп қалған кезде ауылда «Ыбырай Алтынсарин мектеп ашады» деген хабар тарап, әкесі баласын осы мектепке орналастыруды армандаған. Бірақ мектеп ашу ісі созылыңқырап кетеді де, Көбей тоғыз жасар Спандиярды ескіше оқуға береді. Алайда діни-схоластикалық мектептің адам тезбестік қатал дене жазасына шыдай алмай, Спандияр оқуды тастап кетеді.
1887 жылы Ыбырай мектебі ашылады да, Спандияр үлы ағартушының өз көмегімен сол мектепке орналасады. Оны 1892 жылы бітіреді. Содан кейінгі жылдары Қарағайлыкөл деген жердегі төрт жылдық болыстық мектепте (1892—1895), Қостанай қаласындағы екі кластық орыс-қазақ мектебінде (1895—1897) оқиды.
Болашақ педагог-жазушы бұдан кейін тағы да оқып, мұғалім болып шығуды армандайды. «Ыбырайдың өлімі менің оқытушы болатын деген