Аударма

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..бет
1 Аударманың пайда болуы және даму ерекшеліктері ... ... ...
1.1 Әдеби мәтінді ағылшын тілінен қазақ тіліне аударудағы ерекшліктер...
1.2 әдеби мәтіндерді ағылшын тілінен орыс тіліне аударудағы ерекшліктер
2 Аударма . тілдік және мәдениаралық қарым.қатынас құралы ... .
2.1 қазіргі заманғы аударманың тұжырымдамасы ... ... ... ... ... ... ...
3 Аударма саласындағы өзекті мәселе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.1 әдеби мәтінді аударғандағы кейбір теориялық мәселелер
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ...

Адамзат аударма арқылы араласып – құраласады. Біз өмір сүріп жатқан әлемнің іштей белгілі бір жүйеге құрылғандығы, адам тіршілігінің кез келген қимыл- әрекеті өзінше шағын жүйе екендігі, онсыз әлемнің тұтас жүйесі жасалмайтындығы белгілі. Әлем халықтары тілдерінің арасында да қарым – қатынастың өз жүйесі, яғни трансляторы болуы керек. Тілдер арасындағы осындай байланыстырушы жүйенің ең қарапайым шешімі – аударма адамзатты біріктіріп тұрған факторлардың бірі деуге де болады.
Көркем аударма – аударматанудағы ең бір күрделі де күрмеулі сала. Көптеген зерттеушілердің аударм теориясы тұрғысынан көркем аударманы «Жалпы аударма» курсының дербес пәні ретінде қарастыруды ұсынатыны тегін емес.
Олай дейтініміз – көркем аудармада шығармашылық белгі – сипаттарының лингвистикалық және өзге түрлеріне қарағанда айрықша бедерленіп көрінеді. Ал көркем шығармаларды аударуда ерекше жауапкершілік жүктелетіндіктен, аудармашыдан лингвистика мен аударма теориясы саласында жеткілікті айындықпен қатар, әдебиетшілік, мәдениеттанушылық, стилистік дарын да талап етіледі.
Қазақ тілтанымында аударманы лингвистика ғылымының аспектісінде зерделеу ісі қазақ тілін теориялық тұрғыдан танып – білудің негізін салған белгілі ғалым Құдайберген Жұбановтың еңбектерінен басталады. Ол өзге тілден қазақ тілін тәжімалау ісіндегі синтаксистік құрылымдардың қандай ерекшеліктері болатындығын, стильдік айырмашылықтарды талдады. Өткен ғасырдың орта тұсында атақты тұлға Мұхтар Әуезовтің пікірлері осы саладағы басты мәселелерді айқындап берді.Жазушы тәржіма ісі саласындағы нақты міндеттерді шешу үшін аудармадағы ұлттық дәстүр, ұлттық форма қалай беріліуі керек, синонимдер, идиома, мақал – мәтел, афоризмдер қалай аударылған, аудармашы өз тарапынан қандай – қандай жаңа сөз туындыларын қосты, жаңадан қандай сөз байланыстарын жасады, төл сөздердің мағыналарын қаншалықты тереңдетіп, жаңартты, - міне, осы аталгандарды зерттеу қажет деп санап, аудармаға тілтанымдық тұрғыдан келудің мағыздылығына баса назар аудартты.

1. Кеңесбаев I. Казақ тілінің фразеологиялық сөздігі. –Алматы: Ғылым, 1977. – 632 б.
2. Смағұлова Г. Фразеологизмдердің варианттылығы. –Алматы: Санат, 1996. – 420 б.
3. Болғанбайұлы Ә., Қалиұлы Г. Қазіргі қазақ тілінің лексикалогиясы мен фразеологиясы. –Алматы: Санат, 1997. –187 б.
4. Шанский Н.М. Фразеология современного русского языка. 3-е изд. –Москва: Высшая школа, 1985. –462 б.
5. Кеңесбаев I. Казақ тіліндегі тұрақты сөз тіркестері. –Алматы, 1954. –706 б.
6. Аханов Қ. Тіл біліміне кіріспе. –Алматы: Мектеп, 1969. –416 б.
7. Аманжолов С. Қазақ тілі теориясының негіздері. –Алматы: Ғылым, 2002. – 624 б.
8. Кеңесбаев I. Қазақ тілінің фразеологиялық сөздігі. – Алматы: Ғылым, 1977. –712 б.
9. Kuzmin S.S. Translating Russian idioms. – Moscow: Vysshaya shkola, 1977. – 210 p.
10. Балақаев М., Қордабаев Т. Қазіргі қазақ тілі грамматикасы. – Алматы: Мектеп, 1966.
11. Кунин А.В. Курс фразеологии современного английского языка. – Москва: Высшая школа, 1996. – 381с.
12. Peter Watcyn-Jones. Test your idioms. – China: Penguin English Guides, 2002. –133 p.
13. Баймахан Т., Байтелиева А., Утешова Н. Английские пословицы и их эквиваленты в русском, казахском и турецком языках. – Туркестан: Туран, 2010. –176 с.