Алматы қаласындағы аудандық орталық аурухана
Кіріспе
1. Мекеменің жалпы сипаттамасы және оның қызметі
2. Басқару құрылымының талдауы
3.Мекеменің персоналдарының сипаттамасы
4. Мекемедегі еңбек ақы төлеуді ұйымдастыру
5. Негізгі техника экономикалық көрсеткіштер талдау
6. Персоналды таңдау және қабылдау әдістері
7. Персоналдарды оқыту жүйесін ұйымдастыру
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1. Мекеменің жалпы сипаттамасы және оның қызметі
2. Басқару құрылымының талдауы
3.Мекеменің персоналдарының сипаттамасы
4. Мекемедегі еңбек ақы төлеуді ұйымдастыру
5. Негізгі техника экономикалық көрсеткіштер талдау
6. Персоналды таңдау және қабылдау әдістері
7. Персоналдарды оқыту жүйесін ұйымдастыру
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Аудандық орталық аурухана Қазақстан Республикасының территориясында Алматы қаласында орналасқан.
Аурухана өз қызметінде Қазақстан Республикасының қаулысымен басқарылып, басқару органдармен орындаушы және заңға сәйкес актілерінің Қазақстан Республикасының заң аясында қызмет көрсетеді
Аудандық орталық аурухана заңды тұлға болып табылады. Ұйымның заңды мекен жайы ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
Аудандық орталық аурухананың жеке меншік мүліктері бар.
Аурухананың мүліктерінің қалыптасуы және қаржылай ресурстары болып табылатындар:
- бюдеттік және бюжжеттік емес қаражаттар;
- жеке меншік және атқарушы органдармен берілген мүліктер;
- кызмет көрсетуден түскен кірістер, сонымен қатар түрлі қызмет үшін аурухана берілген шаруашылық түрлері;
- амортизациялық аударымдар;
- банк несиелері және т.б несиелендірушілер
- капиталдық салымдар және бюджет жәрдем қаржысы;
- қайтарымсыз және қайырымдылық қаржылар;
-ҚР заңына сәйкес қаржыландыру көздері;
Аурухананы құрудағы мақсаты мамандандырылған және білікті мамандардың аудан тұрғындарына медициналық көмекті көрсетуі болып табылады.
Аудандық орталық аурухана қызметінің негізігі мақсаттары болып:
- азаматтардың қажеттілігін толық қанағаттандыруда аурухананың жұмысын үздіксіз қамтамасыз ету;
- тұрғындарға казіргі заманға сай білікті көмек көрсету;
- әлеуметтік экономикалық дамуға ағымды және перспективалық бағдарламаларды жасау
- қызмет көрсерту территориясында саланың қызметінің кеңеюін қамтамасыз ету және тұрғындарға көмек көрсетуде жаңа қызметтің түрін енгізуді жетілдіру;
- жедел және күтпеген жағдайларға қатысты іс шараларды жүзеге асыру
Осы мақсаттар негізінде аудандық орталық аурухана келесі қызметтерді атқарады:
- жұмыстың тиімділігін арттыруда өмірге іс - шараларды енгізеді, ұйымдастыру әдістерін жетілдіреді, өндірістік процесте және қызмет көрсетуде техниканының жаңа түрлерін игеру, өндірістік, еңбектік, материалдық және қаржылық қорларды қолдануды жетілдіру;
-бухгалтерлік есепті, статистикалық есепті, есеп беру мен бақылауды игеру бойынша жұмыс атқару. Есептік мәліметтерді берілген уақытта талап ететін мекен -жайға тапсыру;
Аурухана өз қызметінде Қазақстан Республикасының қаулысымен басқарылып, басқару органдармен орындаушы және заңға сәйкес актілерінің Қазақстан Республикасының заң аясында қызмет көрсетеді
Аудандық орталық аурухана заңды тұлға болып табылады. Ұйымның заңды мекен жайы ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
Аудандық орталық аурухананың жеке меншік мүліктері бар.
Аурухананың мүліктерінің қалыптасуы және қаржылай ресурстары болып табылатындар:
- бюдеттік және бюжжеттік емес қаражаттар;
- жеке меншік және атқарушы органдармен берілген мүліктер;
- кызмет көрсетуден түскен кірістер, сонымен қатар түрлі қызмет үшін аурухана берілген шаруашылық түрлері;
- амортизациялық аударымдар;
- банк несиелері және т.б несиелендірушілер
- капиталдық салымдар және бюджет жәрдем қаржысы;
- қайтарымсыз және қайырымдылық қаржылар;
-ҚР заңына сәйкес қаржыландыру көздері;
Аурухананы құрудағы мақсаты мамандандырылған және білікті мамандардың аудан тұрғындарына медициналық көмекті көрсетуі болып табылады.
Аудандық орталық аурухана қызметінің негізігі мақсаттары болып:
- азаматтардың қажеттілігін толық қанағаттандыруда аурухананың жұмысын үздіксіз қамтамасыз ету;
- тұрғындарға казіргі заманға сай білікті көмек көрсету;
- әлеуметтік экономикалық дамуға ағымды және перспективалық бағдарламаларды жасау
- қызмет көрсерту территориясында саланың қызметінің кеңеюін қамтамасыз ету және тұрғындарға көмек көрсетуде жаңа қызметтің түрін енгізуді жетілдіру;
- жедел және күтпеген жағдайларға қатысты іс шараларды жүзеге асыру
Осы мақсаттар негізінде аудандық орталық аурухана келесі қызметтерді атқарады:
- жұмыстың тиімділігін арттыруда өмірге іс - шараларды енгізеді, ұйымдастыру әдістерін жетілдіреді, өндірістік процесте және қызмет көрсетуде техниканының жаңа түрлерін игеру, өндірістік, еңбектік, материалдық және қаржылық қорларды қолдануды жетілдіру;
-бухгалтерлік есепті, статистикалық есепті, есеп беру мен бақылауды игеру бойынша жұмыс атқару. Есептік мәліметтерді берілген уақытта талап ететін мекен -жайға тапсыру;
Денсаулық сақтаудағы менеджмент және фармация факультеті
Денсаулық сақтаудағы менеджмент және құқық ісіндегі фармация
кафедрасы
Өнідірістік тәжірибе
КҮНДЕЛГІ
Алматы 2010
Денсаулық сақтаудағы менеджмент және фармация факультеті
Денсаулық сақтаудағы менеджмент және құқық ісіндегі фармация
кафедрасы
Студенттің аты- жөні ________________________
050507 Менеджмент мамандығы
Топ ________________________
Өнідірістік тәжірибенің басталуы ____ _________________ 2010жыл
Факультет деканы ____________________________ Токмурзаева Г.Ж
Өнідірістік тәжірибенің басталуы ____ _________________ 2010жыл
Ұйымдағы өндірістік жетекшісі ___________________________________
(Аты – жөні)
(мөр
орны)
Уақыты Тәжірибе мазмұны Қолы
МО Ұйымдағы өндірістік жетекшісі ___________________________________
(Аты – жөні)
С. Д Асфендияров атындағы КазҰМУ 050507 Менеджмент мамандығының сырттай
оқу бөлімінің ________ курс студентінің өндірістік тәжірибеден өтуіне
Сын- пікір
Тәжірибеден өтуші ___________________________________ ___________
(Фирманың,
ұйымның аты- жөні)
___________________________________ _____________________________________
________________
1. Тәжірибеден өтуде студенттің қызметке қабылдануы және қызметінің аты
жөні ___________________________________ _________________
2. Студентпен қызметтік міндеттері орындауына қысқаша сын- пікір және
оның кәсіптік даярлығы___________________________ _______
___________________________________ __________________________________
___________________________________ ________________
3.
Мазмұны
Кіріспе
1. Мекеменің жалпы сипаттамасы және оның қызметі
2. Басқару құрылымының талдауы
3.Мекеменің персоналдарының сипаттамасы
4. Мекемедегі еңбек ақы төлеуді ұйымдастыру
5. Негізгі техника экономикалық көрсеткіштер талдау
6. Персоналды таңдау және қабылдау әдістері
7. Персоналдарды оқыту жүйесін ұйымдастыру
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1. Мекеменің жалпы сипаттамасы және оның қызметі
Аудандық орталық аурухана Қазақстан Республикасының территориясында
Алматы қаласында орналасқан.
Аурухана өз қызметінде Қазақстан Республикасының қаулысымен
басқарылып, басқару органдармен орындаушы және заңға сәйкес актілерінің
Қазақстан Республикасының заң аясында қызмет көрсетеді
Аудандық орталық аурухана заңды тұлға болып табылады. Ұйымның заңды
мекен жайы ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, ,,,,
Аудандық орталық аурухананың жеке меншік мүліктері бар.
Аурухананың мүліктерінің қалыптасуы және қаржылай ресурстары болып
табылатындар:
- бюдеттік және бюжжеттік емес қаражаттар;
- жеке меншік және атқарушы органдармен берілген мүліктер;
- кызмет көрсетуден түскен кірістер, сонымен қатар түрлі қызмет үшін
аурухана берілген шаруашылық түрлері;
- амортизациялық аударымдар;
- банк несиелері және т.б несиелендірушілер
- капиталдық салымдар және бюджет жәрдем қаржысы;
- қайтарымсыз және қайырымдылық қаржылар;
-ҚР заңына сәйкес қаржыландыру көздері;
Аурухананы құрудағы мақсаты мамандандырылған және білікті мамандардың
аудан тұрғындарына медициналық көмекті көрсетуі болып табылады.
Аудандық орталық аурухана қызметінің негізігі мақсаттары болып:
- азаматтардың қажеттілігін толық қанағаттандыруда аурухананың жұмысын
үздіксіз қамтамасыз ету;
- тұрғындарға казіргі заманға сай білікті көмек көрсету;
- әлеуметтік экономикалық дамуға ағымды және перспективалық
бағдарламаларды жасау
- қызмет көрсерту территориясында саланың қызметінің кеңеюін
қамтамасыз ету және тұрғындарға көмек көрсетуде жаңа қызметтің түрін
енгізуді жетілдіру;
- жедел және күтпеген жағдайларға қатысты іс шараларды жүзеге асыру
Осы мақсаттар негізінде аудандық орталық аурухана келесі қызметтерді
атқарады:
- жұмыстың тиімділігін арттыруда өмірге іс - шараларды енгізеді,
ұйымдастыру әдістерін жетілдіреді, өндірістік процесте және қызмет
көрсетуде техниканының жаңа түрлерін игеру, өндірістік, еңбектік,
материалдық және қаржылық қорларды қолдануды жетілдіру;
-бухгалтерлік есепті, статистикалық есепті, есеп беру мен бақылауды
игеру бойынша жұмыс атқару. Есептік мәліметтерді берілген уақытта талап
ететін мекен -жайға тапсыру;
Сонымен қатар көздеген мақсатқа жетуде аудандық орталық аурухана
өздігінен қызмет атқара алады:
- өндірісті материалдақ- техникалық қамтамасыз ету және мекеме саласын
дамтыту сонымен қатар қызметін жоспарлау;
- қалыптасқан тәртіп бойынша штаттық кесте құру және бекіту;
- ҚР мемлекеттік билік субьектілерінің және жергілікті органдардың
заңды тәртібімен бекітілген салықтық және басқа дай жеңілдіктерді
пайдалану;
- аудандық орталық аурухана өндірістік және қаржылық қызметінің
талдауын жасайды, есеп берудің уақтылы және толық, сенімді болуына
жауапкершілікті алады;
Медициналық мекеменің негізігі бағдарламасы амбулаторлы –емханалық
және стационарлық қызмет көрсету.
Мұнда келесі қызметтің түрін бөліп көрсетіге болады:
- дәрігерлердің емдік- диагностикалық қабылдауы, диагностикалық
зерттеулер, емдік үрдістер;
-тіс емдеу;
-үйге көмекке келу;
-жедел медициналық көмек;
-дәрігер мамандардың қарауы, кеңес беруі және т.б кәсіптік қызметтер,
еңбекке жарамсыз қағаздарын құжаттау, емдік дәрі- дәрмек алуда нұсқаулар;
-қазіргі заман әдістерімен ем алудың емдік үрдістері, электорлық және
лазерлік терапия, ультрадыбыс, массаж, мануалды терапия, рефлекстік терапия
және т.б
- рентгенолдық, электрографикалық, ултьрадыбыстық, эндоскопиялық және
т.б жаңа әдістердің құралдық диагностикасы;
- жалпы емханалық, биохимиялық, гематологиялық, бактериологиялық,
гормоналдық, иммунологиялық және т.б лабораторлық зерттеулер;
- көлік жүргізуді растайтын, қару ұстауға рұқсат беретін, санаторлы-
курорттық қарталар, санитарлық кітапшалар және т.б анықтамаларды құжаттау;
Тісті емдеуге қызмет көрсету. Тісті алу, тасын, пародонтасын емдеу,
ауыз қуысы ауруларын қабынуларын емдеу, тісті гиперистензинін қатты
ұлпаларын лакпен қаптау. Протездеу және косметикалық үрдістер.
Дәрігерді үйге шақыру. Медициналық қызметтің бұл түрі аурудың
асықынған түрін басу, егерде ауырған адам денсаулығына байланысты емхананың
емдеу бөліміне келе алмаса, кеңес беру және қажет медициналық тексеру
жүргізіледі.
Жедел медициналық жәрдем. Жедел көмек көрсету бригадасының құрамына:
көлік жүргізуші, дәрігер және фельдшер кіреді. Мұнда ең бастысы- ауырған
адамға керек уақытысында көмек көрксету.
Стационарлық қызмет көрсетуге жедел госпитализациялау немесе жедел
және жоспарлы госпитализациялау, сонымен қатар профилактикалық
госпитализациялау.
Аудандық орталық аурухана келесі қызметтің түрін көрсетеді:
- бастапқы медициналық - санитарлық көмек;
- амбулаторлы- емханалық көмек;
- стационарлық көмек;
- тұрғындарды санитарлы- гигиеналық тәрбиелеу және салауатты өмір
салытын құруға тәрбиелеу;
- азаматтық қауыпсіздікті қамтамасыз етуге қызметі;
- қаржы – шаруашылық қызмет;
- фармацевтикалық қызмет;
Амбулаторлы – емханалық көмек келесі қызметтің түрлерін ұсынады:
- терапевтикалық, хирургиялық; педиаторлық, офтальмологиялық;
- акушерлі-гинекологиялық, отоларингологиялық, неврологиялық;
- психиатриялық, наркологиялық, онкологиялық, стоматологиялық;
-физиаторлық, дерматовенерологиялық, рентгенологиялық,
физиотерапевтикалық, эндоскопиялық, ультрадыбыстық және қызметтік
диагностикалық, жанұяны жоспарлау, емдік егілерді ұйымдастыру және
жоспарлау, тұғындарды диспансеризациялау, профилактикалық тексерулер,
медициналық куәландырулар және реабилитациялық көмек;
- зертханалық тексерулер
2.Басқару құрылымының талдауы
Басқару – бұл жоспарлау процессі, ұйымның мақсатын құру және оған
жетудегі ынталандыру және бақылауды қалыптастыру. Ұйымның құрылымын
жоспарлау негізінен стратегиялық жоспарға негізделеді. Ұйым жетекшісінің
басты мақсаты барлық мақсаттар мен міндеттерге толық жауап беретін ұйым
құрылымын таңдау. Ал құрылымдық жүйе бойынша ең тиімдісі ұйымның ішкі орта
мен қарым қатынасы, өз қызметкерлерін тұтынушылардың қажеттіліктерін
қанағаттандыруға бағыттай отырып, жоғары тиімділікпен өз мақсаттарына
жету.
Қазіргі замандық мекемелерді басқаруды ұйымдастыру көп жақты
қызметтерді атқарады: нарық құрылымын зерттеуді талдау жұмысы, ұсыныс пен
сұраныс қызметі, стратегиялық жоспарлау, өндірістік қызметті ұйымдастыру,
персоналдардың жұмысын ынталандыру, ұйымның басқару жүйесін жобалау.
Мекеменің басқару құрылымын ұйымдастыру түсінігі өкілеттіліктің
үйлесімі, қызмет, құқық, міндет, басқарушылық және өндірістік бөліктер
арасындағы жауапкершілікті қарастырады.
Аудандық орталық аурухананың басқару құрылымы мекеме алдында тұрған
мақсатқа жетуді қамтамсыз етді:
- өндіріс шығындары мен өндіріс сыйымдылығын төмендету,
- әріптестерінің белсенділігін көтеру;
- көрсетіліген қызметтің сапасын жоғарлату
Технологиялық процесті басқару мекеменің нақты құрылымдық жағдайына,
сонымен қатар кәсіпорынның қызметтік жүйесінің әдісіне де байланысты.
Аурухананы басқару ҚР заңына сәйкес каулысымен жүргізіледі. Жоғарығы
қызметтік тұлға бас дәрігер болып табылады. Бас дәрігер ұйымның қаулысы
және ҚР заңы аясында қызмет атқарады.
Сонымен қатар жетекшілердің құрамына: бас дәрігердің емдік бөлімі
бойынша орынбасары, ұйымдық -әдістемелік жұмысы бойынша, емдік – экспертік
жұмысы бойынша орынбасары, бас бухгалтер, әкімшілдік шаруашылық бөлімі
бойынша жетекшінің орынбасары кіреді.
Дәрігерлер жоғары мамандандырылған дәрігерлер (хирург, терапевт,
акушер-гинеколог, педиатр) және қысқа мамандандырылған дәрігерлер
(стоматолог, отоларинголог, офтальмолог, нарколог, инфекционист,
дерматовенеролог, фтизиатр, невропатолог, рентгенолог, психиатр,
анестезиолог) бөліп бөлінеді.
Осы мамандардың қарамағында барлық қызметтік міндеттемелері бойынша
жұмыс атқаратын орта және кіші медициналық персоналдар қызмет жасайды.
Аудандық орталық аурухананың бас дәрігері бөлімшелердің
қызметін қамтамсыз ету мақсатында келесі қызметтер мен міндеттерді
орындайды:
- мекемедегі жетекшіліктің заңға сәйкес қызмет атқарылуын қамтамсыз
етді;
- осы аурухананың соттық және басқадай органдар алдында көзқарасын
қорғайды;
- ұжымның жұмысын ұйымдастырады;
- өндірістік, әкімшілдік шаруашылық және қаржылық қызметтің
ұйымдастырылуына жауап береді;
-бағалау көрсеткіштері жұмыстары негізінде мекеменің қызметіне талдау
жасайды және жұмыстың әдістері мен түрлерін жақсарту негізініде қажетті
шешімдерді қабылдайды;
- ішкі мөлшерлер және бекітілген тәртіптердің, еңбекті қорғау және
техникалық сақтандыруды бойынша, құрал- жабдықтар мен құрылғылардың
техникалық эксплуатациялануының орындалуына бақылау жасайды;
- штаттық ксетені бекітеді
- аурухана жүмысшыларына міндетті болып табылатын бұйрықтар,
тапсырмалар береді;
Мекеменің және бөлімшелердің жұмысшылары басқарудың нақты қызметін
атқарушы техникалық, экономикалық, өндірістік, шаруашылықтың ішкі
байланыстары және басқарудың әлеуметтік жүйесін бөліп көрсетеді.
Мекеменің жұмысын басқару қызметі жеке жұмысшылар мен бөлімшелер
арасында жүргізіледі, соныман қатар экономикалық, ұйымдық, әлеуметтік,
психологиялық қатынаста бір- бірімен байланысқа түседі. Қызметтік
байланыстардың көптігі және олардың бөлімшелері мен жұмысшыларының
арасындағы басқару құрылымының ұйымдық түрлерін бөлістірудің мүмкін
әдістерін қарастырады. Бұл түрлер негізігі төрт ұйымдық құрылымдарға
негізделеді:
- сызықтық;
- қызметтік;
- сызықтық – қызметтік;
- матрицалық;
Сызықтық түрі өндірісті басқару жүйесінің бөлімінде қолданылады. Ол
үлкен кәсіпорынды басқаруға негізделген, сонымен қатар ғылыми ұйымдар,
тұтынушылар және жабдықтаушылармен байланысын жүйесін жасамайды.
Қызметтік түрі. Оның сипаттамалық белгісі қызметтік бөлудегі басқару
еңбегін тереңдету, қызметтің жан -жақтылығы және бөлімшелерді басқаруға
мамандану.Ол бірақ тәжірибеде қолданылмайды өйткені басқару бірілігінің
қағидаты бұзылады, орындауға жауапкершілік төмендейді.
Аралас түрі – құрылымда көп қолданылады. Онда қызметтік бөлімшелер
сызықтық жетекшілік штабында қызмет жасайды және олар басқарушылық есепті
шешуге көмектеседі.
Матрицалық түрі – басқару құрылымының ұйымдастырылуы дәстүрлі сызықтық
– қызметтік түрлерінің үйлесімділігімен құрылады, мамандар топтарының
мәселесінің тақырыптарын жасайды.
Нақты иерархиалық еңбектің бөлінісі және басқару аппаратының
бөлімшесінің мамандандырылған ұйымдық құрылымның жаңа бағытын құру болып
табылады.
Аурухананың құрылымында келсі бөлімшелерді бөліп көрсетуге болады:
- жалпы ауруханалық, емхана, стационар, көмекші, бухгалтария,
архивтік шаруашылық бөлім
Сызықтық – басқару құрылымы денсаулық сақтау сияқты салаларды
басқарғанға ыңғайлы. Осыған байланысты жұмыс нақты және сапалы.
Аудандық орталық аурухана мекемесінің басқару құрылымын келесі сызбада
көрсетуге болады:
Сурет 1. Мекеменің басқару құрылымын ұйымдастыру
Аурухананың бас дәрігері:
- мекеменің барлық жұмысын ұйымдастырады;
-ұжымының еңбек жағдайын және оның жұымысына толық жауап береді;
-барлық мекемелері мен ұйымының атынан қызмет атқарады;
- еңбек заңына сәйкес мекемелерге бұйрық береді, жұмысшыларды
қабылдайды және шығарады;
- марапаттау шараларын жасайды және мекеме жұмысшыларнан алымдар
алынады:
- мекеме банктерден счет ашады
Бас дәрігерлердің орынбасарлары:
- бас дәрігерге толық бағынады;
- жетекшілер эксплутациялық қызметпен айналысады;
- біліктілігін көтеру мақсатында медициналық персоналдарды оқытуды
ұйымдастырады;
Бас бухгалтер:
-материалды және ақша ресурстарына байланысты шаруашылық
операциялардың және мекеменің қаражатарынаң есебін жүргізеді;
-мекеменің қаржы шаруашылық қызметінің нәтижесін қалыптастырады;
-штаттық кесте жасайды;
- еңбек және еңбек ақы бойынша жылдық, кварталдық, айлық жоспарлар
жасайды, сонымен қатар оның орындалуын бақылауға алды;
- еңбек өнімділігі және еңбек ақының прогрессивті жүйесін енгізу
бойынша іс- шаралар ұйымдастырады;
Экономист:
- жылдық жоспар және болашақтағы жобаны дайындаудаға жетекшілік
жасайды;
- құрылымдық бөлімшелерді бекітілген жоспар бойынша қамтамасыз ету;
-мекеменің барлық қызметінің түрі бойынша экономикалық талдау
жүргізумен қамтамсыз ету, материалдық, еңбектік және қаржы ресурстарын
тиіміді пайдалануға, өнімнің өзіндік құнын төмендетуге, өндіріс
табыстылығын жоғарлатуға, қателіктерді жөндеу және шығындарды азайту
жөнінде уақтылы іс шараларды жасау.
Ауруханадағы қалған қызметтер және бөлімшелер қызметтік нұсқаулықтар
бойынша жұмыс атқарады, өздерінің толық қызметтік міндеттерін толық біледі,
жұмысқа мамандандырылған.
Мекемеде мынадай қызметтер орталықтандырылған материалды техникалық
жабдықтау, медикаментоздық қамтамасыз ету, көлікпен қамтамасыз ету,
тамақтандыру, электрлік, су, жылу жүйесіне капиталдық жөндеу жүргізу.
3.Мекеменің персоналдарының сипаттамасы
Аудандық орталық ауруханада 2009 жылдың аяғында 216 адамдарды
құрайтын жұмысшылардан тұрды. Оның ішінде ерлер 29 адам, яғни 13,4%,
әйелдер 187 адамды, яғни 86,6% құрайды.
Жұмысшылар көлемі бойынша орталық аурухана аудандағы ең ірі мекеме
болып саналады.
Нақты мекемедегі медициналық персоналдардың орташа тығыздығы 175 адам
немесе 81,02% құрайды, басқа да персоналдар 41адам, яғни 18,98% құрайды.
Кәсіпорындағы жалпы жұмысшылардың ішіндегі 7 адам басқару аппаратын
құрайды, яғни орташа тығыздығы 3,24% құрайды
Аудандық орталық ауруханада мекемесінің басқару құрылымының
аппаратына кіретіндер:
-Аудандық орталық аурухананың бас дәрігері;
- Бас дәрігердің емдік бөлімі бойынша орынбасары
- Бас дәрігердің емдік – экспертік жұмысы бойынша орынбасары
- Бас дәрігердің ұйымдық -әдістемелік жұмысы бойынша
орынбасары
- Бас дәрігердің әкімшілдік шаруашылық бөлімі бойынша орынбасары
- Бас медициналық бике
- Бас бухгалатер
Ұйымдағы персоналды басқару қызметі
- Бас дәрігер
- Бас дәрігердің емдік бөлімі бойынша орынбасары
- Бас медициналық бике
- кадр бөлімінің инмпекторы
Медициналық персоналдар ішіндегі дәрігерлер – 36 адам, орташа
тығыздығы 16,67%. Оның ішінде әйелдер саны 25% орташа тығыздығы 11,57%.
Орташа медициналық персонал – 106 адам, яғни орташа тығыздығы 49,07%.
Кіші медициналық персонал 43 адам, немесе 19,91%.
Басқадай персонал – 31 адам, 14,35% құрайды.
Аудандық орталық ауруханада мекемесінің персонал құрылымының сызбасын
сурет 2 көруге болады.
49,07%
Орташа медициналық
персонал
19,91%
Кіші медициналық
персонал
16,67% 14,35%
Дәрігерлер Басқадай
персоналдар
Сурет 2. Аудандық орталық аурухананың персоналдар құрылымы
Штаттық кесте құрылымға сәйкес келеді. Аудандық орталық аурухананың
жұмысшыларның орташа жасы катергориялары бойынша:
Басқару аппараты – 43 жас.
Дәрігерлер – 37 жас.
Орташа медициналық персоналдар – 35 жас.
Кіші медициналық персоналдар – 34 жас.
Басқа да персоналдар – 33 жас.
43 жас
Басқару
аппараты
37 жас
Дәрігерлер
35 жас
Орташа
медициналық
персоналдар
34 жас
Кіші
медициналық
персоналдар
33 жас
Басқа да
персоналдар
Сурет 3. Аудандық орталық аурухананың персоналдарының орташа жасы.
Мекемедегі жұмысбасты 35 адамның жоғарғы білімі бар, жалпы жұмысшылар
санан орташа тығыздығы 17,59% құрайды.
Олардың ішінде:
- медициналық 16,58%
- медициналық емес 1,01%
111 адамның – орташа кәсіптік білімі бар. Олардың ішінде:
- медициналық 48,24%
- медициналық емес 7,54%
Ұйымдағы персоналдар саны 2006 жылы 9 адамға өсті, бұл штаттың және
қорлардың кеңейтумен байланысты:
- орташа медициналық персонал +4 адам;
- кіші медициналық персонал +4 адам;
- басқадай персоналдар + 1 адам;
Ұйымдағы персоналдар саны 2007 жылы 6 адамға төмендеді. Кіші және
басқадай персоналдарға штаттың қысқаруына байланысты болды.
- дәрігер +1 адам;
- кіші медициналық персонал– 6 адам, соның ішінде
Жүктілік демалыста 3 адам, пенсияға шыққандар саны 3 адам
- басқадай персоналдар – 1 адам, соның ішінде 1 адам өз еркімен.
Ұйымдағы персоналдар саны 2009 жылы 8 адамға төмендеді. Бұл кіші және
басқадай персоналдарға штаттың қысқаруына байланысты болды.Соның ішінде 2
пенсияға шықты, 6 адам өз еркімен жұмыстан кеткен (еңбек ақы көлеміне
қанағаттанбағандықтан).
Аудандық орталық аурухананың персоналдар қозғалысын талдай отырып
келесі қорытындыларды жасауға болады:
-2009 жылы аудандық орталық ауруханда персоналдармен қамтылу 96,3%
құрады.
- 55,78% орта кәсіптік білімі бар мамандар, ал а 17,59% жоғары білімі
бар мамандар бұл көрсеткіш ұйымның потенциялының жоғары екенін және осы
салада болашақта бәсекеге қабілетті болу мүмкіндіктері бар екенін көрсетеді
- персоналдардың орташа жасы кәрілеу екенін көрсетеді бұл
денсаулық сақтау саласында жиі кездеседі және дұрыс
4 Мекемедегі еңбек ақы төлеуді ұйымдастыру
Кадрларды дайындау және жұмыстарды орындауды ұйымдастыру тәртібті
бойынша еңбекті квалификациялық бөлудің маңыздылығы бар.
Ол жұмыстың әртүрлі күрделілігіне байланысты қарапайым аз біліктілікті
жұмыстан күрделіге, яғни оның орындалуы жұмысшыдан жоғары тәжірибе мен
білімді қажет етеді.
Категория бойынша жұмысшылардың құрамы әрқашан өзгеріп отырады және
жетілдіріледі, ал техникалық процесстің жағдайын байланысты және тұрғындар
денгейінің жалпы мәдени денгейінен жоғарлауына қарай жұмысшылардың
біліктілік денгейі де көтеріледі, жаңа мамандықтар пайда болады.
Жылдан жылыға жұмысшылардың саны өсуде, өндірісті оқытудың барлық
түрі, бірақ техникалық процесске байланысты жаңа құралдар мен құрылғылардың
жаңа түрін игеру, қиындатылған технологиямен жасалған болуына байланысты
кадрларға деген қажеттілікті төмендетпейді.
Білікті мамандардың саны өсуде. Тәжірибе алушы мамандардың құрамы
жүйелі түрде, техникалық денгейінің жоғарлауы, кешкі және сырттай түрде
оқуға тартылуы жақсарып келетіндіген көрсетеді. Өнідірістің сипаттамалық
белгісі еңбекті материалдық – моралдық марапаттау. Материалдық ынталандыру
еңбек өніміділігінің жоғарлауына үлкен әсерін тигізеді, кадрлардың мәдини –
техникалық өсуіне және оларды елдің аудандары бойынша, халық шаруашылығының
салалары бойынша, мекемелер, қызметтер және жұмыс орындары бойынша біркелкі
жоспар негізінде бөлу. Осы аталған ерекшеліктерге байланысты еңбек ақы
төлеу көптеген принциптерге сай келуі керек. Еңбек өнімділігін өсу темпі
еңбек ақының өсуі темпін басып озуы керек. Ұдай өндірістің кеңейуі тек
осылай жүзеге асырылады. Еңбек ақы төлеу өнідірілген өнімнің саны және
сапасына сай нәтижесіне толық сәйкес болуы тиіс. Еңбек ақыны еңбек
біліктілігін және теориялық денгейін көтеруге ынта ретінде болуы тиіс.
Еңбек есебі және еңбек ақы жұмысшының еңбек белсенділігін көтеруге септігін
тигізіп, жұмыс уақытын және өнідірістік корларды жақсы қолданғандарға еңбек
өнімділігінің жоғарлайтыны сөзсіз.
Еңбек есебі және еңбек ақының алдында мақсатты орындауда мекеменің
жеке құрамының нақты есебін жүргізу қажет, кеткен жұмыс уақыты, орындалған
жұмыстың сапасы мен саны, жұмысшыларға уақытылы еңбек ақысын дұрыс санап
беруді қамтамсыз ету, еңбек ақы қорларының дұрыс жұмсалуын қадағалау болып
табылады.
Жұмысшылардың жіберілген уақыт шығындарын біліп отыру үшін ұйым
табелдік есеп жүргізеді. Табелдік есепте жұмысшының жұмысқа келген, кеткен
уақтысы және кешіккен уақыты тіркеледі. Табелдік есеп жұмысшылардың жұмыс
орынындағы жұмыс күнін бақылауға алады. Табелдік есеп еңбек тәртібін
бұзғандардың еңбек ақысына әсер ету арқылы жүргізіледі.
Аудандық орталық аурухананың еңбек төлемі бірыңғай тарифтік жүйесі
негізінде жүзеге асырылады.
Еңбек төлемі жүйесі ҚР үкіметінің 14 желтоқсан 1992 жылдың № 785
қаулысы негізінде Бюджеттік сферадағы жұмысшылардың еңбек ақысын төлеуді
дифференциациялау бұйрығы № 48 от 24.02.1998 года ҚР денсаулық сақтау
жұмысшыларына еңбек ақы төлеу бойынша жүзеге асырылады.
Денсаулық сақтау саласындағы бюджеттен бірыңғай тариф бойынша
қаржыландырылатын қағидатты қарастырады, сонымен қатар ынталандыруды
сипаттайтын өтемдік беріледі, яғни атқарылып жатқан жұмысының күрделілігі
берілетін бірыңғай тарифтік жүйенің негізінде анықталатын еңбек ақы
мөлшерлемесінде ескеріледі.
1. Жалпы жағдай
1.1. Аудандық орталық аурухананың барлық жұмысшыларына еңбек ақының
төлеудің тарифтік жүйесі бойынша қаулысы толық таралған;
1.2. Қаулы жұмысшылардың төлем ақы жүйесінің ұжымның соңғы
нәтижелерімен байланысын көрсетуге негізделген;
1.3. Тарифтік жүктеме мөлшерінің біріншілік разряды ҚР қаулысымен
қалыптастырылады.
Жүктеме және қалған жұмысшылар разрядының еңбек ақысының тарифтік
жүктемесі біріншілік разряды сәйкесінше тарифтік коэффициентке көбейту
арқылы жүзеге асырылады.
2. Еңбек ақының жалпы қорымен штаттық кестеге сәйкес ай сайын
бекітілген мөлшерлеме бойынша қалыптасып анықталады.
2.1. Еңбек ақының мөлшері экономистермен аудандық орталық аурухананың
бас дәрігеріне бір жылға кварталдарға бөлу арқылы беріледі.
2.2. Еңбек ақының мөлшері қалдық принципі бойынша қалыптасады: еңбек
ақының жалпы қорынан ҚР ұжымдық келісімшарты бойынша кепілденген төлемдер
алынып тасталынады.
3. Еңбек төлемінде әр түрлі сапаның қарым- қатынасы.
3.1. Медициналық және фармацептикалық қызметтің еңбек төлемі 18
разрядтық бірыңғай тарифтік жүйе бойынша біліктілік категоряларын, ғылыми
атағын, лауазым құрметін ескере отырып беріледі.
3.2. Ауылдық жерлерде қызмет жасайтын мамандарға қалалық жерде жұмыс
атақаратын мамандармен салыстырғанда 25% жоғары еңбек ақы беріледі
3.3. Денсаулық сақтау мекемелерінің жұмысшыларына, сонымен қатар
санитарлы автокөлікітікте түнгі уақытта жұмыс жасағаны үшін 50% сағаттық
жүктеме тарифы әрбір түнгі уақыттың сағатында қызмет атқарғаны үшін
беріледі. Шұғыл және жедел жәрдем көрсеткені үшін медициналық персоналдарға
түнгі уақытқа 100% сағаттық тариф жүктемесі мөлшерінде беріледі. Түнгі
уақыт деп кешкі сағат 22 бастап, азанғы 6 сағатқа дейінгі аралық саналады.
3.4. Мекемелердің жұмысшыларына мамандықтарды біріктіріп жұмыс
атқарғаны үшін, қызмет көрсету аясын кеңейткені үшін, атқарылатын жұмыстың
көлемін жоғарлатқаны үшін қосымша төлем төленеді.
5 . Негізгі техника экономикалық көрсеткіштер талдау
Қаржы - шаруашлық қызметтің экономикалық талдауының ақпараттарын
қолдана отрып қаржылық сипаттамасы бар, келесі мақсаттармен:
- мекеменің ағымдық және перспективтік жағдайын бағалау;
- мүмкін және жалпылама мекеменің даму темпін қаржылық тұрғыдан
бағалау;
- қол жетерлік қаражат көздерін табу және олардың жалпылама
мүмкіндігін жеделдетуді бағалау;
- капитал нарығында мекеменің жағдайын бағалау
Тәжірибе мекеменің экономикалық талдауын жүргізуде көптеген жалпы
талаптар жасады, оларға келісілерді жатқызуға болады:
Талдау нақты көрсеткіштер жүйесіне негізделіп жалпы және жеке
бөліктерін қолдана отырып мекеменің қаржы шаруашылық қызметін көрсетеді.
Талдау екі жолмен жүзеге асырылады:
- жалпыдан жекеге – дедуктивті (қаржы -экономикалық);
- жекеден жалпыға – индивидуалды (технико-экономикалық).
Жалпы талдаудың екі аспектісі қолданылады, ол талдау нәтижесін
тереңдетуге және толық ашуға көмектеседі.
Кесте 1 – Мекеменің соңғы 3 жылдағы қызметінің негізгі экономикалық
көрсеткіштері
№ Көрсеткіштер 2007 г. 2008 г. 2009 г. 2009- дан 2007-ші
рс жылға ауытқуы
Абсол., %
мың.
тенге
1 2 3 4 5 6 7
Көрсетілген қызметтің 4126336 4139896 4167066 40730 1,009
бағасы, тенге
Жұмысшылардың саны, 208 210 216 8 103,84
адам
Бір адамға шаққандағы
еңбек өнімділігі, тенге19838,1 19713,7 19291,9 -546,2 0,97
Еңбек ақы қоры, мың
тенге 4071,4 5241,2 7481,2 3409,8 183,75
Бір адамға шаққандағы
еңбек ақының орташа 1,631 2,080 2,886 1,255 176,94
мөлшері,тенге
Негізігі қорлардың
бағасы, тенге 16542 18275 19682 3140 118,98
Өндірістік шығындар, 4099336 4107896 4114066 14730 100,35
тенге.
Көрсетілген қызметтің
кіріс, тенге 27 32 53 37 196,3
Табыстылық, % 0,659 0,779 1,288 0,729 1,954
Мекеменің негізгі экономикалық көрсеткіштері негізігі жағдайын сипаттап
2009 жылы 2007 салыстырғанда 128,77%, сонымен қатар бір уақытта 103,84%
жоғарлағанан және оның еңбек өнімділігіне әсер етіп 2009 жылы 2008 жылмен
салыстырғанда 124,01% құрағанын көрсетеді. 2007 жылмен салыстырғанада нақты
еңбек ақының көлемі өсуі 1,255 мың тенгені (176,94%) құрады. Негізігі
қорлардың бағасының өсуі жылдар бойынша көп байқалмайды абсолттік
көрінісі 2007жылы 3140 мың тенге, ал пайыздық қатынасы 118,98% құрады.
Жалпы өндірістік шығындар 2007жылға қарағанда
абсолттік жағдайда 14730 мың тенгені ал пайыздық қатынасы 100,35%
құрады. Сәйкесінше табыста өседі. 2007жылы алынған кіріс 27 мың тенге 2009
жылы өткізуден түскен кіріс 53 мың тенгені құрады, пайыздық қатынасы 196,3%
құрады. Табыстылық 2007 жылмен салыстығанда аз ғана өседі яғни 1,954
пайызды құрады.
Өндіріс тиімділігінің негізгі көрсеткіштері еңбек өнімділігі болып
табылады. Еңбек өнімділігінің өсуінің артуы – өндірістің болшақтағы даму
жағдайының негізгісі оның жекеленуі және тиімділігінің жоғарлауы.
Еңбек өнімділігінің өсуі жаңа техника мен технологияны игерумен,
қаражаттарды қолдануды жаксартумен, өндірісті ұйымдастыруды жетілдірумен,
ғылымға негізделген басқару және еңбек, жұмыс уақытын қолдануды
жақсартумен, техникалық мөлшерлеуді жетілдірумен, еңбек тәртібін
қалтастыруды нығайтумен, марапаттаудың материалдық және моралдық түрін
игерумен жасалады.
Осымен қатар еңбек өнімділігін және еңбек ақының ролін талдауды
нығайтуға да көп көңіл бөлінеді. Осындай талдаудың мақсаты мекемедегі еңбек
өнімділігінің өсу мүмкіншілігін жоғарлауын анықтайды. Негізгі мақсат болып
мекеменің еңбек ресурстарын: жұмысшылардың саны, құрамы, жұмыс уақытын
зерттеу болып табылады. Еңбек өнімділігінің талдауы еңбек ақы қорын және
орташа еңбек ақыны талдаумен қатар жүргізіледі.
Еңбек өнімділігі уақыт бірлігіндегі өндірілген өнім көлемімен немесе
бір өнімді өндіруге кеткен жұмыс уақытының санымен анықталады. Көп уақытта
біріншісі, уақыт бірлігіне өндірілген өнім қолданылады.
Жоспарда және есепте еңбек өнімділігі мекеме бойынша ақшалай түрдегі
өнім көлемінің негізгі қызметтегі жұмысшылардың орташа санына қатынасы
арқылы анықталады.
Еңбек өнімділігің талдауы алдынғы жылмен салыстырғанда жоспардың
орындалуы және темпінің өсуі арқылы анықталады. Сонмен қатар бір уақытта
өнім көлемінің көрсеткіштері және жұмысшылардың саны қарастырылады (кесте
2).
Кесте 2 – Еңбек өнімділігінің өсу қарқыны және жоспардың орындалуы
нәтижесі
Көрсеткіштер өлшем 2008 жыл2009 есептік жыл
атауы бірліг
і
Жоспар Орындалуы
2007
Нақты Пайызбен
орындалуы
2007
Жоспарға Алдынғы
жылға
1 2 3 4 5 6 7
Өнім көлемі мың 4126 4500 4569 101,5 110,7
тенге
Жұмысшылардың адам 210 216 216 100 102,8
саны
Еңбек тенге 19,647 20,833 21,152 101,5 108,0
өнімділігі
Келтірілген мәліметтер еңбек өнімділігін жоспарының орындалғанын
көрсетеді. Еңбек өнімділігінің нақты денгейі 1,5% пайызға жоспардан артық
орындалғанын еңбек өнімділігінің өсу қарқынының жоғарлағанын көрсетеді.
Егерде жоспарда еңбек өнімділігі өсуі қарастырылса, есепті жылы
алдынғы жылмен салыстырғанда 6,4 (20,833-19,647)19,647*100%, нақты еңбек
өнімділігі 8% пайызға өсті.
Кесте 3 – Еңбек өнімділігі мен еңбек ақының динамикасы
№ рсКөрсеткіштер 2008 2009 Абсол. Өсу қарқыны, %
ауытқу
1 2 3 4 5 6
1 Көрсетілген қызметтің 4126 4569 443 10,74
құны, мың тенге
2 Жұмысшылардың саны, адам210 216 6 2,86
3 Бір адамға шаққандағы 19,65 21,15 1,74 7,63
еңбек өнімділігі, тенге
4 Еңбек ақы қоры, мың 524,1 748,1 224 42,7
тенге
5 Бір адамға шаққандағы 2,080 2,886 0,81 38,75
еңбек ақының орташа
көлемі мың тенге
Кестеден көріп отырғанымыздай еңбек өнімділігінің, қызмет көрсетудің
құны мен еңбек ақының орташа мөлшерінің жағымды динамикасы байқалады.
Шығарлығын өнім көлеміне (Q) еңбек өнімділігінің өзгеруіне интенсивті
фактордың әсер етуін (Пт) және жұмысшылардың санының өзгеруіне (Ч)
экстенсивті факторлардың әсер етуі.
Q=Пт*Ч (1) IQ=IПт*Iч (2)
Өсу қарқын (көрсеткіштер индексі) үшін байланыс сақталады. 1,1074 =
1,0763 * 1,0286. Кәсіпорынмен көрсетілген қызметтің құндық көлемі еңбек
өнімділігінің 7,63% мен жұмысшылар санының 2,86% өсуі есебінен 10,74%
жоғарлады.
Абсолюттық жағдайда өсу (∆ Q) былай анықталады:
а) еңбек өнімділігінің өзгеру есебінен ∆ Q =(Пт1 – Пт0) * Ч1 (3)
∆ Q (Пт) =1,74*216 - 375,84 мың тенге
б) жұмысшылар санының өзгеру есебінен ∆ Q =(Ч1 – Ч0)*Пт0 (4)
∆ Q (Ч) =6*19,65 = 117,9 мың тенге
∆ Q=∆ Q(Пт)+ ∆ Q(Ч)=375,84-117,9=257,94 мың тенге
Еңбек өнімділігінің өсуі бір адамға шаққандағы орташа еңбек ақының
38,75% жоғарлауына әсер етті.
Ауданыдық орталық аурухананың қызметін талдай отырып 2009 жылы жұмыс
денгейі және қорытынды нәтижеге жету денгейін жоғары деп бағалауға болды.
Бұл көрсеткіш мекемедегі өңбек өніміділігінің жоғары екенін көрсетеді.
Өндірістік жағдайдың потенциалы – мекеменің негізігі қызмет факторының
тиіміділігі яғни қаржылық тұрақтылығы. Талдауда активтің бір бөлімі
зерттеледі. Бұл бөлімнің негізігі элементі – нақтылық, мекеменің
өндірістік потенциялының өзгеруі немесе негізігі құралдар.
Өндіріс процессінде негізігі құралдар ұсталады және тозады. Физикалық
тозу процессі денгейіне амортизациялық аударымдар бөлінеді. Бұл есептің
мәліметтері бойынша жарамдық коэффициенті және тозу коэффициенті
есептелінеді.
И ос
Ки = х 100%, (5)
Г ос
Мұнда Ки = тозу коэффициенті,
Иос = негізігі құралдардың тозуы ,
Гос = негізгі құралдардың бастапқы жағдайы.
Кг = 100 – Ки, (6)
где Кг = жарамдық коэффициенті
Ки = тозу коэффициенті.
Негізігі құралдардың жағдайын бағалауда үлкен көңіл олардың қозғалу
көрсеткіштеріне де бөлінеді: жаңарту коэффициенті және істен шығу
коэффициенті
+ F ос
К об = х 100%, (7)
F кг
мұнда К об – жаңарту коэффициенті,
+ F ос – істен шыққан негізгі құралдардың құны,
F кг – негізгі құралдардың құны жыл соңына құны.
F ос
К выб. = х 100%, (8)
F нг
где К выб – істен шығу коэффициенті,
- F ос – келген негізігі құралдардың құны
F нг – жыл басындағы негізігі құралдардың
Кесте 4 – Мекеменің негізігі құралдарының жағдайының сипаттамасы
№ рсКөрсеткіштер Жыл басына Жыл соңына
1 2 3 4
1. Негізгі құралдардың бастапқы 20026738 19564923
құны, мың тенге
2. Негізгі құралдардың тозуы, мың 14272948 14581724
тенге
3. Негізгі құралдардың келіп түсу, - 531165
мың тенге
4. Негізгі құралдардың істен шығуы, - 876813
мың тенге
5. Жарамдылық коэффициенті, % 28,7 25,5
6. Тозу ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Денсаулық сақтаудағы менеджмент және құқық ісіндегі фармация
кафедрасы
Өнідірістік тәжірибе
КҮНДЕЛГІ
Алматы 2010
Денсаулық сақтаудағы менеджмент және фармация факультеті
Денсаулық сақтаудағы менеджмент және құқық ісіндегі фармация
кафедрасы
Студенттің аты- жөні ________________________
050507 Менеджмент мамандығы
Топ ________________________
Өнідірістік тәжірибенің басталуы ____ _________________ 2010жыл
Факультет деканы ____________________________ Токмурзаева Г.Ж
Өнідірістік тәжірибенің басталуы ____ _________________ 2010жыл
Ұйымдағы өндірістік жетекшісі ___________________________________
(Аты – жөні)
(мөр
орны)
Уақыты Тәжірибе мазмұны Қолы
МО Ұйымдағы өндірістік жетекшісі ___________________________________
(Аты – жөні)
С. Д Асфендияров атындағы КазҰМУ 050507 Менеджмент мамандығының сырттай
оқу бөлімінің ________ курс студентінің өндірістік тәжірибеден өтуіне
Сын- пікір
Тәжірибеден өтуші ___________________________________ ___________
(Фирманың,
ұйымның аты- жөні)
___________________________________ _____________________________________
________________
1. Тәжірибеден өтуде студенттің қызметке қабылдануы және қызметінің аты
жөні ___________________________________ _________________
2. Студентпен қызметтік міндеттері орындауына қысқаша сын- пікір және
оның кәсіптік даярлығы___________________________ _______
___________________________________ __________________________________
___________________________________ ________________
3.
Мазмұны
Кіріспе
1. Мекеменің жалпы сипаттамасы және оның қызметі
2. Басқару құрылымының талдауы
3.Мекеменің персоналдарының сипаттамасы
4. Мекемедегі еңбек ақы төлеуді ұйымдастыру
5. Негізгі техника экономикалық көрсеткіштер талдау
6. Персоналды таңдау және қабылдау әдістері
7. Персоналдарды оқыту жүйесін ұйымдастыру
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1. Мекеменің жалпы сипаттамасы және оның қызметі
Аудандық орталық аурухана Қазақстан Республикасының территориясында
Алматы қаласында орналасқан.
Аурухана өз қызметінде Қазақстан Республикасының қаулысымен
басқарылып, басқару органдармен орындаушы және заңға сәйкес актілерінің
Қазақстан Республикасының заң аясында қызмет көрсетеді
Аудандық орталық аурухана заңды тұлға болып табылады. Ұйымның заңды
мекен жайы ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, ,,,,
Аудандық орталық аурухананың жеке меншік мүліктері бар.
Аурухананың мүліктерінің қалыптасуы және қаржылай ресурстары болып
табылатындар:
- бюдеттік және бюжжеттік емес қаражаттар;
- жеке меншік және атқарушы органдармен берілген мүліктер;
- кызмет көрсетуден түскен кірістер, сонымен қатар түрлі қызмет үшін
аурухана берілген шаруашылық түрлері;
- амортизациялық аударымдар;
- банк несиелері және т.б несиелендірушілер
- капиталдық салымдар және бюджет жәрдем қаржысы;
- қайтарымсыз және қайырымдылық қаржылар;
-ҚР заңына сәйкес қаржыландыру көздері;
Аурухананы құрудағы мақсаты мамандандырылған және білікті мамандардың
аудан тұрғындарына медициналық көмекті көрсетуі болып табылады.
Аудандық орталық аурухана қызметінің негізігі мақсаттары болып:
- азаматтардың қажеттілігін толық қанағаттандыруда аурухананың жұмысын
үздіксіз қамтамасыз ету;
- тұрғындарға казіргі заманға сай білікті көмек көрсету;
- әлеуметтік экономикалық дамуға ағымды және перспективалық
бағдарламаларды жасау
- қызмет көрсерту территориясында саланың қызметінің кеңеюін
қамтамасыз ету және тұрғындарға көмек көрсетуде жаңа қызметтің түрін
енгізуді жетілдіру;
- жедел және күтпеген жағдайларға қатысты іс шараларды жүзеге асыру
Осы мақсаттар негізінде аудандық орталық аурухана келесі қызметтерді
атқарады:
- жұмыстың тиімділігін арттыруда өмірге іс - шараларды енгізеді,
ұйымдастыру әдістерін жетілдіреді, өндірістік процесте және қызмет
көрсетуде техниканының жаңа түрлерін игеру, өндірістік, еңбектік,
материалдық және қаржылық қорларды қолдануды жетілдіру;
-бухгалтерлік есепті, статистикалық есепті, есеп беру мен бақылауды
игеру бойынша жұмыс атқару. Есептік мәліметтерді берілген уақытта талап
ететін мекен -жайға тапсыру;
Сонымен қатар көздеген мақсатқа жетуде аудандық орталық аурухана
өздігінен қызмет атқара алады:
- өндірісті материалдақ- техникалық қамтамасыз ету және мекеме саласын
дамтыту сонымен қатар қызметін жоспарлау;
- қалыптасқан тәртіп бойынша штаттық кесте құру және бекіту;
- ҚР мемлекеттік билік субьектілерінің және жергілікті органдардың
заңды тәртібімен бекітілген салықтық және басқа дай жеңілдіктерді
пайдалану;
- аудандық орталық аурухана өндірістік және қаржылық қызметінің
талдауын жасайды, есеп берудің уақтылы және толық, сенімді болуына
жауапкершілікті алады;
Медициналық мекеменің негізігі бағдарламасы амбулаторлы –емханалық
және стационарлық қызмет көрсету.
Мұнда келесі қызметтің түрін бөліп көрсетіге болады:
- дәрігерлердің емдік- диагностикалық қабылдауы, диагностикалық
зерттеулер, емдік үрдістер;
-тіс емдеу;
-үйге көмекке келу;
-жедел медициналық көмек;
-дәрігер мамандардың қарауы, кеңес беруі және т.б кәсіптік қызметтер,
еңбекке жарамсыз қағаздарын құжаттау, емдік дәрі- дәрмек алуда нұсқаулар;
-қазіргі заман әдістерімен ем алудың емдік үрдістері, электорлық және
лазерлік терапия, ультрадыбыс, массаж, мануалды терапия, рефлекстік терапия
және т.б
- рентгенолдық, электрографикалық, ултьрадыбыстық, эндоскопиялық және
т.б жаңа әдістердің құралдық диагностикасы;
- жалпы емханалық, биохимиялық, гематологиялық, бактериологиялық,
гормоналдық, иммунологиялық және т.б лабораторлық зерттеулер;
- көлік жүргізуді растайтын, қару ұстауға рұқсат беретін, санаторлы-
курорттық қарталар, санитарлық кітапшалар және т.б анықтамаларды құжаттау;
Тісті емдеуге қызмет көрсету. Тісті алу, тасын, пародонтасын емдеу,
ауыз қуысы ауруларын қабынуларын емдеу, тісті гиперистензинін қатты
ұлпаларын лакпен қаптау. Протездеу және косметикалық үрдістер.
Дәрігерді үйге шақыру. Медициналық қызметтің бұл түрі аурудың
асықынған түрін басу, егерде ауырған адам денсаулығына байланысты емхананың
емдеу бөліміне келе алмаса, кеңес беру және қажет медициналық тексеру
жүргізіледі.
Жедел медициналық жәрдем. Жедел көмек көрсету бригадасының құрамына:
көлік жүргізуші, дәрігер және фельдшер кіреді. Мұнда ең бастысы- ауырған
адамға керек уақытысында көмек көрксету.
Стационарлық қызмет көрсетуге жедел госпитализациялау немесе жедел
және жоспарлы госпитализациялау, сонымен қатар профилактикалық
госпитализациялау.
Аудандық орталық аурухана келесі қызметтің түрін көрсетеді:
- бастапқы медициналық - санитарлық көмек;
- амбулаторлы- емханалық көмек;
- стационарлық көмек;
- тұрғындарды санитарлы- гигиеналық тәрбиелеу және салауатты өмір
салытын құруға тәрбиелеу;
- азаматтық қауыпсіздікті қамтамасыз етуге қызметі;
- қаржы – шаруашылық қызмет;
- фармацевтикалық қызмет;
Амбулаторлы – емханалық көмек келесі қызметтің түрлерін ұсынады:
- терапевтикалық, хирургиялық; педиаторлық, офтальмологиялық;
- акушерлі-гинекологиялық, отоларингологиялық, неврологиялық;
- психиатриялық, наркологиялық, онкологиялық, стоматологиялық;
-физиаторлық, дерматовенерологиялық, рентгенологиялық,
физиотерапевтикалық, эндоскопиялық, ультрадыбыстық және қызметтік
диагностикалық, жанұяны жоспарлау, емдік егілерді ұйымдастыру және
жоспарлау, тұғындарды диспансеризациялау, профилактикалық тексерулер,
медициналық куәландырулар және реабилитациялық көмек;
- зертханалық тексерулер
2.Басқару құрылымының талдауы
Басқару – бұл жоспарлау процессі, ұйымның мақсатын құру және оған
жетудегі ынталандыру және бақылауды қалыптастыру. Ұйымның құрылымын
жоспарлау негізінен стратегиялық жоспарға негізделеді. Ұйым жетекшісінің
басты мақсаты барлық мақсаттар мен міндеттерге толық жауап беретін ұйым
құрылымын таңдау. Ал құрылымдық жүйе бойынша ең тиімдісі ұйымның ішкі орта
мен қарым қатынасы, өз қызметкерлерін тұтынушылардың қажеттіліктерін
қанағаттандыруға бағыттай отырып, жоғары тиімділікпен өз мақсаттарына
жету.
Қазіргі замандық мекемелерді басқаруды ұйымдастыру көп жақты
қызметтерді атқарады: нарық құрылымын зерттеуді талдау жұмысы, ұсыныс пен
сұраныс қызметі, стратегиялық жоспарлау, өндірістік қызметті ұйымдастыру,
персоналдардың жұмысын ынталандыру, ұйымның басқару жүйесін жобалау.
Мекеменің басқару құрылымын ұйымдастыру түсінігі өкілеттіліктің
үйлесімі, қызмет, құқық, міндет, басқарушылық және өндірістік бөліктер
арасындағы жауапкершілікті қарастырады.
Аудандық орталық аурухананың басқару құрылымы мекеме алдында тұрған
мақсатқа жетуді қамтамсыз етді:
- өндіріс шығындары мен өндіріс сыйымдылығын төмендету,
- әріптестерінің белсенділігін көтеру;
- көрсетіліген қызметтің сапасын жоғарлату
Технологиялық процесті басқару мекеменің нақты құрылымдық жағдайына,
сонымен қатар кәсіпорынның қызметтік жүйесінің әдісіне де байланысты.
Аурухананы басқару ҚР заңына сәйкес каулысымен жүргізіледі. Жоғарығы
қызметтік тұлға бас дәрігер болып табылады. Бас дәрігер ұйымның қаулысы
және ҚР заңы аясында қызмет атқарады.
Сонымен қатар жетекшілердің құрамына: бас дәрігердің емдік бөлімі
бойынша орынбасары, ұйымдық -әдістемелік жұмысы бойынша, емдік – экспертік
жұмысы бойынша орынбасары, бас бухгалтер, әкімшілдік шаруашылық бөлімі
бойынша жетекшінің орынбасары кіреді.
Дәрігерлер жоғары мамандандырылған дәрігерлер (хирург, терапевт,
акушер-гинеколог, педиатр) және қысқа мамандандырылған дәрігерлер
(стоматолог, отоларинголог, офтальмолог, нарколог, инфекционист,
дерматовенеролог, фтизиатр, невропатолог, рентгенолог, психиатр,
анестезиолог) бөліп бөлінеді.
Осы мамандардың қарамағында барлық қызметтік міндеттемелері бойынша
жұмыс атқаратын орта және кіші медициналық персоналдар қызмет жасайды.
Аудандық орталық аурухананың бас дәрігері бөлімшелердің
қызметін қамтамсыз ету мақсатында келесі қызметтер мен міндеттерді
орындайды:
- мекемедегі жетекшіліктің заңға сәйкес қызмет атқарылуын қамтамсыз
етді;
- осы аурухананың соттық және басқадай органдар алдында көзқарасын
қорғайды;
- ұжымның жұмысын ұйымдастырады;
- өндірістік, әкімшілдік шаруашылық және қаржылық қызметтің
ұйымдастырылуына жауап береді;
-бағалау көрсеткіштері жұмыстары негізінде мекеменің қызметіне талдау
жасайды және жұмыстың әдістері мен түрлерін жақсарту негізініде қажетті
шешімдерді қабылдайды;
- ішкі мөлшерлер және бекітілген тәртіптердің, еңбекті қорғау және
техникалық сақтандыруды бойынша, құрал- жабдықтар мен құрылғылардың
техникалық эксплуатациялануының орындалуына бақылау жасайды;
- штаттық ксетені бекітеді
- аурухана жүмысшыларына міндетті болып табылатын бұйрықтар,
тапсырмалар береді;
Мекеменің және бөлімшелердің жұмысшылары басқарудың нақты қызметін
атқарушы техникалық, экономикалық, өндірістік, шаруашылықтың ішкі
байланыстары және басқарудың әлеуметтік жүйесін бөліп көрсетеді.
Мекеменің жұмысын басқару қызметі жеке жұмысшылар мен бөлімшелер
арасында жүргізіледі, соныман қатар экономикалық, ұйымдық, әлеуметтік,
психологиялық қатынаста бір- бірімен байланысқа түседі. Қызметтік
байланыстардың көптігі және олардың бөлімшелері мен жұмысшыларының
арасындағы басқару құрылымының ұйымдық түрлерін бөлістірудің мүмкін
әдістерін қарастырады. Бұл түрлер негізігі төрт ұйымдық құрылымдарға
негізделеді:
- сызықтық;
- қызметтік;
- сызықтық – қызметтік;
- матрицалық;
Сызықтық түрі өндірісті басқару жүйесінің бөлімінде қолданылады. Ол
үлкен кәсіпорынды басқаруға негізделген, сонымен қатар ғылыми ұйымдар,
тұтынушылар және жабдықтаушылармен байланысын жүйесін жасамайды.
Қызметтік түрі. Оның сипаттамалық белгісі қызметтік бөлудегі басқару
еңбегін тереңдету, қызметтің жан -жақтылығы және бөлімшелерді басқаруға
мамандану.Ол бірақ тәжірибеде қолданылмайды өйткені басқару бірілігінің
қағидаты бұзылады, орындауға жауапкершілік төмендейді.
Аралас түрі – құрылымда көп қолданылады. Онда қызметтік бөлімшелер
сызықтық жетекшілік штабында қызмет жасайды және олар басқарушылық есепті
шешуге көмектеседі.
Матрицалық түрі – басқару құрылымының ұйымдастырылуы дәстүрлі сызықтық
– қызметтік түрлерінің үйлесімділігімен құрылады, мамандар топтарының
мәселесінің тақырыптарын жасайды.
Нақты иерархиалық еңбектің бөлінісі және басқару аппаратының
бөлімшесінің мамандандырылған ұйымдық құрылымның жаңа бағытын құру болып
табылады.
Аурухананың құрылымында келсі бөлімшелерді бөліп көрсетуге болады:
- жалпы ауруханалық, емхана, стационар, көмекші, бухгалтария,
архивтік шаруашылық бөлім
Сызықтық – басқару құрылымы денсаулық сақтау сияқты салаларды
басқарғанға ыңғайлы. Осыған байланысты жұмыс нақты және сапалы.
Аудандық орталық аурухана мекемесінің басқару құрылымын келесі сызбада
көрсетуге болады:
Сурет 1. Мекеменің басқару құрылымын ұйымдастыру
Аурухананың бас дәрігері:
- мекеменің барлық жұмысын ұйымдастырады;
-ұжымының еңбек жағдайын және оның жұымысына толық жауап береді;
-барлық мекемелері мен ұйымының атынан қызмет атқарады;
- еңбек заңына сәйкес мекемелерге бұйрық береді, жұмысшыларды
қабылдайды және шығарады;
- марапаттау шараларын жасайды және мекеме жұмысшыларнан алымдар
алынады:
- мекеме банктерден счет ашады
Бас дәрігерлердің орынбасарлары:
- бас дәрігерге толық бағынады;
- жетекшілер эксплутациялық қызметпен айналысады;
- біліктілігін көтеру мақсатында медициналық персоналдарды оқытуды
ұйымдастырады;
Бас бухгалтер:
-материалды және ақша ресурстарына байланысты шаруашылық
операциялардың және мекеменің қаражатарынаң есебін жүргізеді;
-мекеменің қаржы шаруашылық қызметінің нәтижесін қалыптастырады;
-штаттық кесте жасайды;
- еңбек және еңбек ақы бойынша жылдық, кварталдық, айлық жоспарлар
жасайды, сонымен қатар оның орындалуын бақылауға алды;
- еңбек өнімділігі және еңбек ақының прогрессивті жүйесін енгізу
бойынша іс- шаралар ұйымдастырады;
Экономист:
- жылдық жоспар және болашақтағы жобаны дайындаудаға жетекшілік
жасайды;
- құрылымдық бөлімшелерді бекітілген жоспар бойынша қамтамасыз ету;
-мекеменің барлық қызметінің түрі бойынша экономикалық талдау
жүргізумен қамтамсыз ету, материалдық, еңбектік және қаржы ресурстарын
тиіміді пайдалануға, өнімнің өзіндік құнын төмендетуге, өндіріс
табыстылығын жоғарлатуға, қателіктерді жөндеу және шығындарды азайту
жөнінде уақтылы іс шараларды жасау.
Ауруханадағы қалған қызметтер және бөлімшелер қызметтік нұсқаулықтар
бойынша жұмыс атқарады, өздерінің толық қызметтік міндеттерін толық біледі,
жұмысқа мамандандырылған.
Мекемеде мынадай қызметтер орталықтандырылған материалды техникалық
жабдықтау, медикаментоздық қамтамасыз ету, көлікпен қамтамасыз ету,
тамақтандыру, электрлік, су, жылу жүйесіне капиталдық жөндеу жүргізу.
3.Мекеменің персоналдарының сипаттамасы
Аудандық орталық ауруханада 2009 жылдың аяғында 216 адамдарды
құрайтын жұмысшылардан тұрды. Оның ішінде ерлер 29 адам, яғни 13,4%,
әйелдер 187 адамды, яғни 86,6% құрайды.
Жұмысшылар көлемі бойынша орталық аурухана аудандағы ең ірі мекеме
болып саналады.
Нақты мекемедегі медициналық персоналдардың орташа тығыздығы 175 адам
немесе 81,02% құрайды, басқа да персоналдар 41адам, яғни 18,98% құрайды.
Кәсіпорындағы жалпы жұмысшылардың ішіндегі 7 адам басқару аппаратын
құрайды, яғни орташа тығыздығы 3,24% құрайды
Аудандық орталық ауруханада мекемесінің басқару құрылымының
аппаратына кіретіндер:
-Аудандық орталық аурухананың бас дәрігері;
- Бас дәрігердің емдік бөлімі бойынша орынбасары
- Бас дәрігердің емдік – экспертік жұмысы бойынша орынбасары
- Бас дәрігердің ұйымдық -әдістемелік жұмысы бойынша
орынбасары
- Бас дәрігердің әкімшілдік шаруашылық бөлімі бойынша орынбасары
- Бас медициналық бике
- Бас бухгалатер
Ұйымдағы персоналды басқару қызметі
- Бас дәрігер
- Бас дәрігердің емдік бөлімі бойынша орынбасары
- Бас медициналық бике
- кадр бөлімінің инмпекторы
Медициналық персоналдар ішіндегі дәрігерлер – 36 адам, орташа
тығыздығы 16,67%. Оның ішінде әйелдер саны 25% орташа тығыздығы 11,57%.
Орташа медициналық персонал – 106 адам, яғни орташа тығыздығы 49,07%.
Кіші медициналық персонал 43 адам, немесе 19,91%.
Басқадай персонал – 31 адам, 14,35% құрайды.
Аудандық орталық ауруханада мекемесінің персонал құрылымының сызбасын
сурет 2 көруге болады.
49,07%
Орташа медициналық
персонал
19,91%
Кіші медициналық
персонал
16,67% 14,35%
Дәрігерлер Басқадай
персоналдар
Сурет 2. Аудандық орталық аурухананың персоналдар құрылымы
Штаттық кесте құрылымға сәйкес келеді. Аудандық орталық аурухананың
жұмысшыларның орташа жасы катергориялары бойынша:
Басқару аппараты – 43 жас.
Дәрігерлер – 37 жас.
Орташа медициналық персоналдар – 35 жас.
Кіші медициналық персоналдар – 34 жас.
Басқа да персоналдар – 33 жас.
43 жас
Басқару
аппараты
37 жас
Дәрігерлер
35 жас
Орташа
медициналық
персоналдар
34 жас
Кіші
медициналық
персоналдар
33 жас
Басқа да
персоналдар
Сурет 3. Аудандық орталық аурухананың персоналдарының орташа жасы.
Мекемедегі жұмысбасты 35 адамның жоғарғы білімі бар, жалпы жұмысшылар
санан орташа тығыздығы 17,59% құрайды.
Олардың ішінде:
- медициналық 16,58%
- медициналық емес 1,01%
111 адамның – орташа кәсіптік білімі бар. Олардың ішінде:
- медициналық 48,24%
- медициналық емес 7,54%
Ұйымдағы персоналдар саны 2006 жылы 9 адамға өсті, бұл штаттың және
қорлардың кеңейтумен байланысты:
- орташа медициналық персонал +4 адам;
- кіші медициналық персонал +4 адам;
- басқадай персоналдар + 1 адам;
Ұйымдағы персоналдар саны 2007 жылы 6 адамға төмендеді. Кіші және
басқадай персоналдарға штаттың қысқаруына байланысты болды.
- дәрігер +1 адам;
- кіші медициналық персонал– 6 адам, соның ішінде
Жүктілік демалыста 3 адам, пенсияға шыққандар саны 3 адам
- басқадай персоналдар – 1 адам, соның ішінде 1 адам өз еркімен.
Ұйымдағы персоналдар саны 2009 жылы 8 адамға төмендеді. Бұл кіші және
басқадай персоналдарға штаттың қысқаруына байланысты болды.Соның ішінде 2
пенсияға шықты, 6 адам өз еркімен жұмыстан кеткен (еңбек ақы көлеміне
қанағаттанбағандықтан).
Аудандық орталық аурухананың персоналдар қозғалысын талдай отырып
келесі қорытындыларды жасауға болады:
-2009 жылы аудандық орталық ауруханда персоналдармен қамтылу 96,3%
құрады.
- 55,78% орта кәсіптік білімі бар мамандар, ал а 17,59% жоғары білімі
бар мамандар бұл көрсеткіш ұйымның потенциялының жоғары екенін және осы
салада болашақта бәсекеге қабілетті болу мүмкіндіктері бар екенін көрсетеді
- персоналдардың орташа жасы кәрілеу екенін көрсетеді бұл
денсаулық сақтау саласында жиі кездеседі және дұрыс
4 Мекемедегі еңбек ақы төлеуді ұйымдастыру
Кадрларды дайындау және жұмыстарды орындауды ұйымдастыру тәртібті
бойынша еңбекті квалификациялық бөлудің маңыздылығы бар.
Ол жұмыстың әртүрлі күрделілігіне байланысты қарапайым аз біліктілікті
жұмыстан күрделіге, яғни оның орындалуы жұмысшыдан жоғары тәжірибе мен
білімді қажет етеді.
Категория бойынша жұмысшылардың құрамы әрқашан өзгеріп отырады және
жетілдіріледі, ал техникалық процесстің жағдайын байланысты және тұрғындар
денгейінің жалпы мәдени денгейінен жоғарлауына қарай жұмысшылардың
біліктілік денгейі де көтеріледі, жаңа мамандықтар пайда болады.
Жылдан жылыға жұмысшылардың саны өсуде, өндірісті оқытудың барлық
түрі, бірақ техникалық процесске байланысты жаңа құралдар мен құрылғылардың
жаңа түрін игеру, қиындатылған технологиямен жасалған болуына байланысты
кадрларға деген қажеттілікті төмендетпейді.
Білікті мамандардың саны өсуде. Тәжірибе алушы мамандардың құрамы
жүйелі түрде, техникалық денгейінің жоғарлауы, кешкі және сырттай түрде
оқуға тартылуы жақсарып келетіндіген көрсетеді. Өнідірістің сипаттамалық
белгісі еңбекті материалдық – моралдық марапаттау. Материалдық ынталандыру
еңбек өніміділігінің жоғарлауына үлкен әсерін тигізеді, кадрлардың мәдини –
техникалық өсуіне және оларды елдің аудандары бойынша, халық шаруашылығының
салалары бойынша, мекемелер, қызметтер және жұмыс орындары бойынша біркелкі
жоспар негізінде бөлу. Осы аталған ерекшеліктерге байланысты еңбек ақы
төлеу көптеген принциптерге сай келуі керек. Еңбек өнімділігін өсу темпі
еңбек ақының өсуі темпін басып озуы керек. Ұдай өндірістің кеңейуі тек
осылай жүзеге асырылады. Еңбек ақы төлеу өнідірілген өнімнің саны және
сапасына сай нәтижесіне толық сәйкес болуы тиіс. Еңбек ақыны еңбек
біліктілігін және теориялық денгейін көтеруге ынта ретінде болуы тиіс.
Еңбек есебі және еңбек ақы жұмысшының еңбек белсенділігін көтеруге септігін
тигізіп, жұмыс уақытын және өнідірістік корларды жақсы қолданғандарға еңбек
өнімділігінің жоғарлайтыны сөзсіз.
Еңбек есебі және еңбек ақының алдында мақсатты орындауда мекеменің
жеке құрамының нақты есебін жүргізу қажет, кеткен жұмыс уақыты, орындалған
жұмыстың сапасы мен саны, жұмысшыларға уақытылы еңбек ақысын дұрыс санап
беруді қамтамсыз ету, еңбек ақы қорларының дұрыс жұмсалуын қадағалау болып
табылады.
Жұмысшылардың жіберілген уақыт шығындарын біліп отыру үшін ұйым
табелдік есеп жүргізеді. Табелдік есепте жұмысшының жұмысқа келген, кеткен
уақтысы және кешіккен уақыты тіркеледі. Табелдік есеп жұмысшылардың жұмыс
орынындағы жұмыс күнін бақылауға алады. Табелдік есеп еңбек тәртібін
бұзғандардың еңбек ақысына әсер ету арқылы жүргізіледі.
Аудандық орталық аурухананың еңбек төлемі бірыңғай тарифтік жүйесі
негізінде жүзеге асырылады.
Еңбек төлемі жүйесі ҚР үкіметінің 14 желтоқсан 1992 жылдың № 785
қаулысы негізінде Бюджеттік сферадағы жұмысшылардың еңбек ақысын төлеуді
дифференциациялау бұйрығы № 48 от 24.02.1998 года ҚР денсаулық сақтау
жұмысшыларына еңбек ақы төлеу бойынша жүзеге асырылады.
Денсаулық сақтау саласындағы бюджеттен бірыңғай тариф бойынша
қаржыландырылатын қағидатты қарастырады, сонымен қатар ынталандыруды
сипаттайтын өтемдік беріледі, яғни атқарылып жатқан жұмысының күрделілігі
берілетін бірыңғай тарифтік жүйенің негізінде анықталатын еңбек ақы
мөлшерлемесінде ескеріледі.
1. Жалпы жағдай
1.1. Аудандық орталық аурухананың барлық жұмысшыларына еңбек ақының
төлеудің тарифтік жүйесі бойынша қаулысы толық таралған;
1.2. Қаулы жұмысшылардың төлем ақы жүйесінің ұжымның соңғы
нәтижелерімен байланысын көрсетуге негізделген;
1.3. Тарифтік жүктеме мөлшерінің біріншілік разряды ҚР қаулысымен
қалыптастырылады.
Жүктеме және қалған жұмысшылар разрядының еңбек ақысының тарифтік
жүктемесі біріншілік разряды сәйкесінше тарифтік коэффициентке көбейту
арқылы жүзеге асырылады.
2. Еңбек ақының жалпы қорымен штаттық кестеге сәйкес ай сайын
бекітілген мөлшерлеме бойынша қалыптасып анықталады.
2.1. Еңбек ақының мөлшері экономистермен аудандық орталық аурухананың
бас дәрігеріне бір жылға кварталдарға бөлу арқылы беріледі.
2.2. Еңбек ақының мөлшері қалдық принципі бойынша қалыптасады: еңбек
ақының жалпы қорынан ҚР ұжымдық келісімшарты бойынша кепілденген төлемдер
алынып тасталынады.
3. Еңбек төлемінде әр түрлі сапаның қарым- қатынасы.
3.1. Медициналық және фармацептикалық қызметтің еңбек төлемі 18
разрядтық бірыңғай тарифтік жүйе бойынша біліктілік категоряларын, ғылыми
атағын, лауазым құрметін ескере отырып беріледі.
3.2. Ауылдық жерлерде қызмет жасайтын мамандарға қалалық жерде жұмыс
атақаратын мамандармен салыстырғанда 25% жоғары еңбек ақы беріледі
3.3. Денсаулық сақтау мекемелерінің жұмысшыларына, сонымен қатар
санитарлы автокөлікітікте түнгі уақытта жұмыс жасағаны үшін 50% сағаттық
жүктеме тарифы әрбір түнгі уақыттың сағатында қызмет атқарғаны үшін
беріледі. Шұғыл және жедел жәрдем көрсеткені үшін медициналық персоналдарға
түнгі уақытқа 100% сағаттық тариф жүктемесі мөлшерінде беріледі. Түнгі
уақыт деп кешкі сағат 22 бастап, азанғы 6 сағатқа дейінгі аралық саналады.
3.4. Мекемелердің жұмысшыларына мамандықтарды біріктіріп жұмыс
атқарғаны үшін, қызмет көрсету аясын кеңейткені үшін, атқарылатын жұмыстың
көлемін жоғарлатқаны үшін қосымша төлем төленеді.
5 . Негізгі техника экономикалық көрсеткіштер талдау
Қаржы - шаруашлық қызметтің экономикалық талдауының ақпараттарын
қолдана отрып қаржылық сипаттамасы бар, келесі мақсаттармен:
- мекеменің ағымдық және перспективтік жағдайын бағалау;
- мүмкін және жалпылама мекеменің даму темпін қаржылық тұрғыдан
бағалау;
- қол жетерлік қаражат көздерін табу және олардың жалпылама
мүмкіндігін жеделдетуді бағалау;
- капитал нарығында мекеменің жағдайын бағалау
Тәжірибе мекеменің экономикалық талдауын жүргізуде көптеген жалпы
талаптар жасады, оларға келісілерді жатқызуға болады:
Талдау нақты көрсеткіштер жүйесіне негізделіп жалпы және жеке
бөліктерін қолдана отырып мекеменің қаржы шаруашылық қызметін көрсетеді.
Талдау екі жолмен жүзеге асырылады:
- жалпыдан жекеге – дедуктивті (қаржы -экономикалық);
- жекеден жалпыға – индивидуалды (технико-экономикалық).
Жалпы талдаудың екі аспектісі қолданылады, ол талдау нәтижесін
тереңдетуге және толық ашуға көмектеседі.
Кесте 1 – Мекеменің соңғы 3 жылдағы қызметінің негізгі экономикалық
көрсеткіштері
№ Көрсеткіштер 2007 г. 2008 г. 2009 г. 2009- дан 2007-ші
рс жылға ауытқуы
Абсол., %
мың.
тенге
1 2 3 4 5 6 7
Көрсетілген қызметтің 4126336 4139896 4167066 40730 1,009
бағасы, тенге
Жұмысшылардың саны, 208 210 216 8 103,84
адам
Бір адамға шаққандағы
еңбек өнімділігі, тенге19838,1 19713,7 19291,9 -546,2 0,97
Еңбек ақы қоры, мың
тенге 4071,4 5241,2 7481,2 3409,8 183,75
Бір адамға шаққандағы
еңбек ақының орташа 1,631 2,080 2,886 1,255 176,94
мөлшері,тенге
Негізігі қорлардың
бағасы, тенге 16542 18275 19682 3140 118,98
Өндірістік шығындар, 4099336 4107896 4114066 14730 100,35
тенге.
Көрсетілген қызметтің
кіріс, тенге 27 32 53 37 196,3
Табыстылық, % 0,659 0,779 1,288 0,729 1,954
Мекеменің негізгі экономикалық көрсеткіштері негізігі жағдайын сипаттап
2009 жылы 2007 салыстырғанда 128,77%, сонымен қатар бір уақытта 103,84%
жоғарлағанан және оның еңбек өнімділігіне әсер етіп 2009 жылы 2008 жылмен
салыстырғанда 124,01% құрағанын көрсетеді. 2007 жылмен салыстырғанада нақты
еңбек ақының көлемі өсуі 1,255 мың тенгені (176,94%) құрады. Негізігі
қорлардың бағасының өсуі жылдар бойынша көп байқалмайды абсолттік
көрінісі 2007жылы 3140 мың тенге, ал пайыздық қатынасы 118,98% құрады.
Жалпы өндірістік шығындар 2007жылға қарағанда
абсолттік жағдайда 14730 мың тенгені ал пайыздық қатынасы 100,35%
құрады. Сәйкесінше табыста өседі. 2007жылы алынған кіріс 27 мың тенге 2009
жылы өткізуден түскен кіріс 53 мың тенгені құрады, пайыздық қатынасы 196,3%
құрады. Табыстылық 2007 жылмен салыстығанда аз ғана өседі яғни 1,954
пайызды құрады.
Өндіріс тиімділігінің негізгі көрсеткіштері еңбек өнімділігі болып
табылады. Еңбек өнімділігінің өсуінің артуы – өндірістің болшақтағы даму
жағдайының негізгісі оның жекеленуі және тиімділігінің жоғарлауы.
Еңбек өнімділігінің өсуі жаңа техника мен технологияны игерумен,
қаражаттарды қолдануды жаксартумен, өндірісті ұйымдастыруды жетілдірумен,
ғылымға негізделген басқару және еңбек, жұмыс уақытын қолдануды
жақсартумен, техникалық мөлшерлеуді жетілдірумен, еңбек тәртібін
қалтастыруды нығайтумен, марапаттаудың материалдық және моралдық түрін
игерумен жасалады.
Осымен қатар еңбек өнімділігін және еңбек ақының ролін талдауды
нығайтуға да көп көңіл бөлінеді. Осындай талдаудың мақсаты мекемедегі еңбек
өнімділігінің өсу мүмкіншілігін жоғарлауын анықтайды. Негізгі мақсат болып
мекеменің еңбек ресурстарын: жұмысшылардың саны, құрамы, жұмыс уақытын
зерттеу болып табылады. Еңбек өнімділігінің талдауы еңбек ақы қорын және
орташа еңбек ақыны талдаумен қатар жүргізіледі.
Еңбек өнімділігі уақыт бірлігіндегі өндірілген өнім көлемімен немесе
бір өнімді өндіруге кеткен жұмыс уақытының санымен анықталады. Көп уақытта
біріншісі, уақыт бірлігіне өндірілген өнім қолданылады.
Жоспарда және есепте еңбек өнімділігі мекеме бойынша ақшалай түрдегі
өнім көлемінің негізгі қызметтегі жұмысшылардың орташа санына қатынасы
арқылы анықталады.
Еңбек өнімділігің талдауы алдынғы жылмен салыстырғанда жоспардың
орындалуы және темпінің өсуі арқылы анықталады. Сонмен қатар бір уақытта
өнім көлемінің көрсеткіштері және жұмысшылардың саны қарастырылады (кесте
2).
Кесте 2 – Еңбек өнімділігінің өсу қарқыны және жоспардың орындалуы
нәтижесі
Көрсеткіштер өлшем 2008 жыл2009 есептік жыл
атауы бірліг
і
Жоспар Орындалуы
2007
Нақты Пайызбен
орындалуы
2007
Жоспарға Алдынғы
жылға
1 2 3 4 5 6 7
Өнім көлемі мың 4126 4500 4569 101,5 110,7
тенге
Жұмысшылардың адам 210 216 216 100 102,8
саны
Еңбек тенге 19,647 20,833 21,152 101,5 108,0
өнімділігі
Келтірілген мәліметтер еңбек өнімділігін жоспарының орындалғанын
көрсетеді. Еңбек өнімділігінің нақты денгейі 1,5% пайызға жоспардан артық
орындалғанын еңбек өнімділігінің өсу қарқынының жоғарлағанын көрсетеді.
Егерде жоспарда еңбек өнімділігі өсуі қарастырылса, есепті жылы
алдынғы жылмен салыстырғанда 6,4 (20,833-19,647)19,647*100%, нақты еңбек
өнімділігі 8% пайызға өсті.
Кесте 3 – Еңбек өнімділігі мен еңбек ақының динамикасы
№ рсКөрсеткіштер 2008 2009 Абсол. Өсу қарқыны, %
ауытқу
1 2 3 4 5 6
1 Көрсетілген қызметтің 4126 4569 443 10,74
құны, мың тенге
2 Жұмысшылардың саны, адам210 216 6 2,86
3 Бір адамға шаққандағы 19,65 21,15 1,74 7,63
еңбек өнімділігі, тенге
4 Еңбек ақы қоры, мың 524,1 748,1 224 42,7
тенге
5 Бір адамға шаққандағы 2,080 2,886 0,81 38,75
еңбек ақының орташа
көлемі мың тенге
Кестеден көріп отырғанымыздай еңбек өнімділігінің, қызмет көрсетудің
құны мен еңбек ақының орташа мөлшерінің жағымды динамикасы байқалады.
Шығарлығын өнім көлеміне (Q) еңбек өнімділігінің өзгеруіне интенсивті
фактордың әсер етуін (Пт) және жұмысшылардың санының өзгеруіне (Ч)
экстенсивті факторлардың әсер етуі.
Q=Пт*Ч (1) IQ=IПт*Iч (2)
Өсу қарқын (көрсеткіштер индексі) үшін байланыс сақталады. 1,1074 =
1,0763 * 1,0286. Кәсіпорынмен көрсетілген қызметтің құндық көлемі еңбек
өнімділігінің 7,63% мен жұмысшылар санының 2,86% өсуі есебінен 10,74%
жоғарлады.
Абсолюттық жағдайда өсу (∆ Q) былай анықталады:
а) еңбек өнімділігінің өзгеру есебінен ∆ Q =(Пт1 – Пт0) * Ч1 (3)
∆ Q (Пт) =1,74*216 - 375,84 мың тенге
б) жұмысшылар санының өзгеру есебінен ∆ Q =(Ч1 – Ч0)*Пт0 (4)
∆ Q (Ч) =6*19,65 = 117,9 мың тенге
∆ Q=∆ Q(Пт)+ ∆ Q(Ч)=375,84-117,9=257,94 мың тенге
Еңбек өнімділігінің өсуі бір адамға шаққандағы орташа еңбек ақының
38,75% жоғарлауына әсер етті.
Ауданыдық орталық аурухананың қызметін талдай отырып 2009 жылы жұмыс
денгейі және қорытынды нәтижеге жету денгейін жоғары деп бағалауға болды.
Бұл көрсеткіш мекемедегі өңбек өніміділігінің жоғары екенін көрсетеді.
Өндірістік жағдайдың потенциалы – мекеменің негізігі қызмет факторының
тиіміділігі яғни қаржылық тұрақтылығы. Талдауда активтің бір бөлімі
зерттеледі. Бұл бөлімнің негізігі элементі – нақтылық, мекеменің
өндірістік потенциялының өзгеруі немесе негізігі құралдар.
Өндіріс процессінде негізігі құралдар ұсталады және тозады. Физикалық
тозу процессі денгейіне амортизациялық аударымдар бөлінеді. Бұл есептің
мәліметтері бойынша жарамдық коэффициенті және тозу коэффициенті
есептелінеді.
И ос
Ки = х 100%, (5)
Г ос
Мұнда Ки = тозу коэффициенті,
Иос = негізігі құралдардың тозуы ,
Гос = негізгі құралдардың бастапқы жағдайы.
Кг = 100 – Ки, (6)
где Кг = жарамдық коэффициенті
Ки = тозу коэффициенті.
Негізігі құралдардың жағдайын бағалауда үлкен көңіл олардың қозғалу
көрсеткіштеріне де бөлінеді: жаңарту коэффициенті және істен шығу
коэффициенті
+ F ос
К об = х 100%, (7)
F кг
мұнда К об – жаңарту коэффициенті,
+ F ос – істен шыққан негізгі құралдардың құны,
F кг – негізгі құралдардың құны жыл соңына құны.
F ос
К выб. = х 100%, (8)
F нг
где К выб – істен шығу коэффициенті,
- F ос – келген негізігі құралдардың құны
F нг – жыл басындағы негізігі құралдардың
Кесте 4 – Мекеменің негізігі құралдарының жағдайының сипаттамасы
№ рсКөрсеткіштер Жыл басына Жыл соңына
1 2 3 4
1. Негізгі құралдардың бастапқы 20026738 19564923
құны, мың тенге
2. Негізгі құралдардың тозуы, мың 14272948 14581724
тенге
3. Негізгі құралдардың келіп түсу, - 531165
мың тенге
4. Негізгі құралдардың істен шығуы, - 876813
мың тенге
5. Жарамдылық коэффициенті, % 28,7 25,5
6. Тозу ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz