Қазақстандағы техникалық реттеу мәселелері және оны шешу жолдары

Кіріспе

“Орталықтандырылған жоспарлау экономикасының мұрасы нарықтық экономикада реттеудің рөлінің кең таралған түсiнбеушілігіне әлi де алып келуде. Реттеу, оның алуан түрлi формаларында - парламенттiк заңдардан бастап, министрлiк бұйрықтар және заңға қосымша нормативтiк актiлерге дейін - жеке сектордың қызметiнiң тиiмдiлiгiне едәуір қысым көрсетеді. ”
“Реттеу ” терминінің астарында экономикалық, саяси және әкімшілік билікті жүзеге асыру механизмін түсіне отырып, мүдделі тараптардың қатысуын, заңның ұлылығын, нәтижелілікті, мөлдірлікті, тиімділікті, өнімділікті көздейтін, “жақсы реттеу” терминін бөлектей отырып, және барлық мүдделі тараптардың пікірлерін есепке алусыз, шенеулік тұлғамен жеке жүзеге асырылатын “жаман реттеу” деп ерекшелеп, жіктеу жасауға болады.
Анықтама бойынша, техникалық реттеу-санитарлық және фитосанитарлық шараларды қоспағанда, сәйкестікті растау, аккредиттеу және белгіленген талаптардың сақталуын мемлекеттік бақылау жөніндегі қызметті қоса алғанда, өнімге, көрсетілетін қызметке, процестерге қойылатын міндетті және ерікті талаптарды анықтауға, белгілеуге, қолдануға және орындауға байланысты қатынастарды құқықтық және нормативтік реттеу.
Техникалық реттеудің өзінде әлдебір екі жақтылық бар: бір жағынан, бұл тұтынушыларды тауарлар мен қызметтерді өндірушілердің арам ниеттілігінен қорғау, басқа жағынан- бизнестің дамуына кедергі болатын тосқауыл.
Техникалық реттеу тұтынушыларды қауіпті өнімдерден сақтауға және тұтынушыға залал тигізген және тигізуі мүмкін өнімдерді пайдаланғанда және қолданғанда болатын залалдардың орын толтыруға міндетті әділ талаптар құру керек. Демек, техникалық реттеу нарыққа қауіпті өнімнің түсуіне кедергі болатын сол тосқауыл.

Пән: Менеджмент
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Жолдаспаев Серік Түсіпұлы, "Қарағандылық сапа институты" ЖШС директоры, сапа менеджменті және өндірістік қауіпсіздік сұрақтары бойынша ГОСТ Р эксперті, Қазақстандық кәсiпкерлер қауымдастығының вице-президентi.

Қазақстандағы техникалық реттеу мәселелері және оны шешу жолдары.

"Орталықтандырылған жоспарлау экономикасының мұрасы нарықтық экономикада реттеудің рөлінің кең таралған түсiнбеушілігіне әлi де алып келуде. Реттеу, оның алуан түрлi формаларында - парламенттiк заңдардан бастап, министрлiк бұйрықтар және заңға қосымша нормативтiк актiлерге дейін - жеке сектордың қызметiнiң тиiмдiлiгiне едәуір қысым көрсетеді. "
"Реттеу " терминінің астарында экономикалық, саяси және әкімшілік билікті жүзеге асыру механизмін түсіне отырып, мүдделі тараптардың қатысуын, заңның ұлылығын, нәтижелілікті, мөлдірлікті, тиімділікті, өнімділікті көздейтін, "жақсы реттеу" терминін бөлектей отырып, және барлық мүдделі тараптардың пікірлерін есепке алусыз, шенеулік тұлғамен жеке жүзеге асырылатын "жаман реттеу" деп ерекшелеп, жіктеу жасауға болады.

Анықтама бойынша, техникалық реттеу-санитарлық және фитосанитарлық шараларды қоспағанда, сәйкестікті растау, аккредиттеу және белгіленген талаптардың сақталуын мемлекеттік бақылау жөніндегі қызметті қоса алғанда, өнімге, көрсетілетін қызметке, процестерге қойылатын міндетті және ерікті талаптарды анықтауға, белгілеуге, қолдануға және орындауға байланысты қатынастарды құқықтық және нормативтік реттеу.
Техникалық реттеудің өзінде әлдебір екі жақтылық бар: бір жағынан, бұл тұтынушыларды тауарлар мен қызметтерді өндірушілердің арам ниеттілігінен қорғау, басқа жағынан- бизнестің дамуына кедергі болатын тосқауыл.
Техникалық реттеу тұтынушыларды қауіпті өнімдерден сақтауға және тұтынушыға залал тигізген және тигізуі мүмкін өнімдерді пайдаланғанда және қолданғанда болатын залалдардың орын толтыруға міндетті әділ талаптар құру керек. Демек, техникалық реттеу нарыққа қауіпті өнімнің түсуіне кедергі болатын сол тосқауыл.
Біздің мемлекетімізде қауiпсiздiк сұрақтарына қатынастың қайта қаралуы кеңестен кейiнгі аймақтағы барлық мемлекеттерге тән факторлар қатарына байланысты :
Әлемдік экономикалық кеңістікке Қазақстанның ықпалдастығы;
Қауіпсіздікке талаптардың айқын ерекшелінуі жоқ ескірген стандарттар;
Стандарттың екi жақтылығы(дуализм) - ерiктi қолдану үшiн мiндеттi талаптар мен жағдайлардың қосылуы;
Мiндеттi сертификаттау тiзiміне қосылған тауарлар мен қызметтердiң түбегейлi көлемі және кең қамтуы;
Қатандатылған мемлекеттiк бақылау және қадағалау;
Заңның экономиканың мүмкiндiктеріне және қажеттiліктеріне сәйкессіздігі, жүйесiздiк, келiсiлмегендiк және өнiм мен қызметтердің қауiпсiздiк сұрағында сабақтастықтың жоқтығы;
Қадағалау - бақылау функциялары мен норма жасауды мекемелік қосу;
Көлем бойынша артықшылыққа және мемлекеттердi бақылау функцияларының номенклатурасына әкелетін сәйкестік бағасының жетілмегендігі;
Процедуралардың қымбатшылығы, қағаздарға бақылаудың нақты сараптамасының ауыстырып жiберілуі;
Мемлекеттiк бақылау және қадағалаудың басқа формаларынан сертификациялау жүйесiнiң айырылғандығы;
Өткізілетін сертификаттық сынақтардың төмен сапасы, сынау әдiсi және сынау жабдықтары жағынан стандарттардың мешеулiгi;
2004 жылда ҚР-да "Техникалық реттеу туралы" заң қабылданды.1999 жылдан бастап кәсіпкерлік қабылдануы қажет екендігі туралы мәлім еткен бұл заң, өнiмнiң қауiпсiздiгiнiң қамтамасыз ету сұрақтарына қатынасты өзгерту және жоғарыда келтірілген кемшіліктерді жою керек еді.
"Техникалық реттеу туралы" ҚР заңын дайындау кезінде мынадай мақсаттар көзделді:
1) Нормативтік құжаттардың екі деңгейлі жүйесін жасау, мыналардан тұратын:
Өнімге қойылатын міндетті талаптардан тұратын, оның шығын деңгейі жағынан қарағанда тиімді болатын, қауіпсіздікке кепіл беретін техникалық регламенттерден;
Техникалық регламенттердің талаптарын орындау тәртібін ашатын, ерікті негіздерде атқарылатын стандарттардан;
1) Міндетті талаптарды тек қана ерекше аталып өткен жағдайларда техникалық регламенттер ретінде шыққан заң актілерімен орнату;
Парламенттің қаулыларымен;
Президенттің жарлықтарымен;
1) Көптеген жолдардың (схемалардың) сәйкестікті,соның ішінде түпнұсқалықты, растау кезіндегі мүмкіндігі;
2) Техникалық регламенттердің талаптарының орындалуының дәлелдік базасы ретінде стандарттардың сақталуы;
3) Техникалық регламенттердің талаптарына бейімделу үшін экономикаға (кәсіпкерлікке) қажетті ауыспалы мерзімнің енгізілуі;
"Техникалық реттеу туралы" заңмен техникалық реттеудің мақсаттылығы және мақсатқа қол жеткізуі, техникалық реттеу процестеріне қатысу үшін мемлекеттің және мүдделі тараптардың мүдделерінің балансын, тең мүмкіншілікті қамтамасыз етуі, мемлекеттің экономикасының даму деңгейіне, материалдық-техникалық және ғылыми-техникалық базасының дамуына техникалық регламенттің талаптарының сәйкестігіқарастырылған.
Біз заңның жүзеге асуы нәтижесінде:
- нәтижесінде парламентпен қабылданатын және заңдық күші бар техникалық регламенттерден;
- техникалық регламенттің талаптары қандай түрде іске асырылатынын суреттейтін үйлесімді стандарттартан тұратын процестердің, қызметтердің, өнімдердің қауіпсіздігін қамтамасыз ететін мөлдір, бәріне түсінікті жүйені алғымыз келді.
Заңның қабылдануының iзiнше нарықтағы тауарлар мен қызметтерге таза бәсекелестiк жасауына кедергi жасайтын, кәсiпкерлiктiң даму жолындағы артық бөгеттердiң алыну мақсатымен заң шығарушы және нормативтiк базалар сын көзбен талданады деп есептеліндi.Сонымен бiрге, техникалық регламент өндiрушiлер және тексеретiн органдардың арасындағы мiндеттi талаптар туралы көзқарастардың айырмашылығы жағдайында шағымдануға болатын құжат болады деп есептеліндi.
"Алып" күштердің нәтижесніде өкімет оданда зор шиелініскен, түсініксіз және өзінің ішінде қарама-қайшы жүйені ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.