Нарық жағдайындағы фирма қызметіндегі тауар саясатының теориялық аспектілері
Кіріспе
1 Бөлім. Нарық жағдайындағы фирма қызметіндегі тауар саясатының теориялық аспектілері
1.2. Жаңа тауар, тауар ассортименті және оларға
бәсекелестіктің әсері
1.3. Фирманың маркетинг қызметіндегі тауар саясаты,
оның ерекшеліктері
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер
1 Бөлім. Нарық жағдайындағы фирма қызметіндегі тауар саясатының теориялық аспектілері
1.2. Жаңа тауар, тауар ассортименті және оларға
бәсекелестіктің әсері
1.3. Фирманың маркетинг қызметіндегі тауар саясаты,
оның ерекшеліктері
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер
Қазақстан Республикасының саяси, экономикалық және қоғамдық өмірінде өтіп жатқан іргелі өзгерістер кәсіпорындардың шаруашылық іскерліктің жаңа жолдарын қарастырумен қатар, экономикалық тиімділікті қамтамасыз етуде бірқатар маңызды мәселелердің шешімін табуын талап етеді. Солардың бірі ретінде маркетинг жүйесінің қалыптасуын атап өтуге болады. Бұл үшін осы жүйе қызметін талдау және оны маркетингті кәсіпорынның өндірістік - өткізу қызметінде қолдану технологиясын әзірлеген жөн.
Қазіргі кезде маркетинг кәсіпорындардың шаруашылық қызметін жоспарлау, өндірісті ұйымдастыру мен басқарудың барлық жақтарын қамтуы тиіс. Бұл жағдай осы заманғы маркетингтің ролі мен маңызы туралы көзқарастарға сәйкес келеді. Шындығында кәсіпорын тиімді қызметін басқару үшін қазіргі замандағы маркетинг біртұтас және жүйелі бағытта дамуы қажет, бірақ мұндай бағыт әзірге жүзеге асырыла қойған жоқ.
Кәсіпорындардың маркетинг қызметіне жүргізілген талдау, нақты мақсаттарға іс жүзінде қол жуткізу үшін оның жекелеген бөлшектерінің маркетингтік шаралар түрінде қолданылатындығын көрсетті. Сонымен қатар, отандық өнеркәсіп орындарындағы маркетинг көп ретте жарнама және тауарды өткізу ісіне бағытталған. Ал тауар саясаты маркетинг қызметінің негізі құрамдас бөлігі екенін ескере кетсек, онда тауар саясатына тоқталмай айналып өту мүмкін емес.
Маркетингтің классикалық теориясындағы маркетинг-микс концепциясының басты бөлігі тауар дегенге келсек, кәсіпорынның маркетинг қызметі барлық нарықтық бәсекелестерге төтеп бере алуы үшін дұрыс тауар саясатын жүргізе білуі керек. Алайда еліміздегі кәсіпорындардың басым бөлігі тауар саясатын өз қызметтерінде дұрыс жүргізе алмауда. Осы себептен көптеген кәсіпорындар бәсеке талаптарына шыдай алмай жәнеде тұтынушылардың арман-тілектерін орындай алмай нарықтағы өз позициясын жоғалтуда.
Қазіргі кезде маркетинг кәсіпорындардың шаруашылық қызметін жоспарлау, өндірісті ұйымдастыру мен басқарудың барлық жақтарын қамтуы тиіс. Бұл жағдай осы заманғы маркетингтің ролі мен маңызы туралы көзқарастарға сәйкес келеді. Шындығында кәсіпорын тиімді қызметін басқару үшін қазіргі замандағы маркетинг біртұтас және жүйелі бағытта дамуы қажет, бірақ мұндай бағыт әзірге жүзеге асырыла қойған жоқ.
Кәсіпорындардың маркетинг қызметіне жүргізілген талдау, нақты мақсаттарға іс жүзінде қол жуткізу үшін оның жекелеген бөлшектерінің маркетингтік шаралар түрінде қолданылатындығын көрсетті. Сонымен қатар, отандық өнеркәсіп орындарындағы маркетинг көп ретте жарнама және тауарды өткізу ісіне бағытталған. Ал тауар саясаты маркетинг қызметінің негізі құрамдас бөлігі екенін ескере кетсек, онда тауар саясатына тоқталмай айналып өту мүмкін емес.
Маркетингтің классикалық теориясындағы маркетинг-микс концепциясының басты бөлігі тауар дегенге келсек, кәсіпорынның маркетинг қызметі барлық нарықтық бәсекелестерге төтеп бере алуы үшін дұрыс тауар саясатын жүргізе білуі керек. Алайда еліміздегі кәсіпорындардың басым бөлігі тауар саясатын өз қызметтерінде дұрыс жүргізе алмауда. Осы себептен көптеген кәсіпорындар бәсеке талаптарына шыдай алмай жәнеде тұтынушылардың арман-тілектерін орындай алмай нарықтағы өз позициясын жоғалтуда.
1. Қазақстан Республикасының «Тауар белгісі, қызмет көрсету белгісі және тауардың шығу тегінің аталуы туралы»заңы. Егемен Қазақстан, 1993жыл, 12 наурыз.
2. Қазақстан Республикасының «Бәсеке және ьонополиялық қызметті шектеу туралы » заңы Егемен Қазақстан – 2001- 25қаңтар.
3. Н.Ә. Назарбаев Қазақстан 2030: жарлық қазақстандықтардың көркеюі, қауіпсіздігі және әлеуметтік жағдайының жақсаруы. Ел Президентінің Қазақстан халқына жолдауы-Алматы : Білім ,1997.
4. Гэбей Дж. Маркетинг :новые возможности .Ағылшын тілінен қысқартылыпау аударылған .Москва :Фаир-Пресс,2002
5. Дурович А.П. Маркетинг в предпринимательской деятельности. МН:Финансы,учет, аудит, 1997.
2. Қазақстан Республикасының «Бәсеке және ьонополиялық қызметті шектеу туралы » заңы Егемен Қазақстан – 2001- 25қаңтар.
3. Н.Ә. Назарбаев Қазақстан 2030: жарлық қазақстандықтардың көркеюі, қауіпсіздігі және әлеуметтік жағдайының жақсаруы. Ел Президентінің Қазақстан халқына жолдауы-Алматы : Білім ,1997.
4. Гэбей Дж. Маркетинг :новые возможности .Ағылшын тілінен қысқартылыпау аударылған .Москва :Фаир-Пресс,2002
5. Дурович А.П. Маркетинг в предпринимательской деятельности. МН:Финансы,учет, аудит, 1997.
Жоспары
Кіріспе
1 Бөлім. Нарық жағдайындағы фирма қызметіндегі тауар саясатының теориялық аспектілері
1.2. Жаңа тауар, тауар ассортименті және оларға
бәсекелестіктің әсері
1.3. Фирманың маркетинг қызметіндегі тауар саясаты,
оның ерекшеліктері
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер
Кіріспе
Қазақстан Республикасының саяси, экономикалық және қоғамдық өмірінде өтіп жатқан іргелі өзгерістер кәсіпорындардың шаруашылық іскерліктің жаңа жолдарын қарастырумен қатар, экономикалық тиімділікті қамтамасыз етуде бірқатар маңызды мәселелердің шешімін табуын талап етеді. Солардың бірі ретінде маркетинг жүйесінің қалыптасуын атап өтуге болады. Бұл үшін осы жүйе қызметін талдау және оны маркетингті кәсіпорынның өндірістік - өткізу қызметінде қолдану технологиясын әзірлеген жөн.
Қазіргі кезде маркетинг кәсіпорындардың шаруашылық қызметін жоспарлау, өндірісті ұйымдастыру мен басқарудың барлық жақтарын қамтуы тиіс. Бұл жағдай осы заманғы маркетингтің ролі мен маңызы туралы көзқарастарға сәйкес келеді. Шындығында кәсіпорын тиімді қызметін басқару үшін қазіргі замандағы маркетинг біртұтас және жүйелі бағытта дамуы қажет, бірақ мұндай бағыт әзірге жүзеге асырыла қойған жоқ.
Кәсіпорындардың маркетинг қызметіне жүргізілген талдау, нақты мақсаттарға іс жүзінде қол жуткізу үшін оның жекелеген бөлшектерінің маркетингтік шаралар түрінде қолданылатындығын көрсетті. Сонымен қатар, отандық өнеркәсіп орындарындағы маркетинг көп ретте жарнама және тауарды өткізу ісіне бағытталған. Ал тауар саясаты маркетинг қызметінің негізі құрамдас бөлігі екенін ескере кетсек, онда тауар саясатына тоқталмай айналып өту мүмкін емес.
Маркетингтің классикалық теориясындағы маркетинг-микс концепциясының басты бөлігі тауар дегенге келсек, кәсіпорынның маркетинг қызметі барлық нарықтық бәсекелестерге төтеп бере алуы үшін дұрыс тауар саясатын жүргізе білуі керек. Алайда еліміздегі кәсіпорындардың басым бөлігі тауар саясатын өз қызметтерінде дұрыс жүргізе алмауда. Осы себептен көптеген кәсіпорындар бәсеке талаптарына шыдай алмай жәнеде тұтынушылардың арман-тілектерін орындай алмай нарықтағы өз позициясын жоғалтуда.
1 БӨЛІМ. НАРЫҚ ЖАҒДАЙЫНДАҒЫ ТАУАР САЯСАТЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ
0.2 Жаңа тауар, тауар ассортименті және оларға бәсекелестіктің әсері
Уақыт ағымына қарай тұтынушылардың талғамы мен сұранысы өзгеріп отырады. Өнім ұзақ уақыт бойы нарықта қалуы үшін фирма тауарының ассортиментін жаңалап, тұтынушы талаптарына сай олардың сапасын жақсартып отыруы қажет.
Жаңа тауар түсінігіне бірнеше ондық тәсілдеме белгілі. Жаңаға жаңа қажеттілікті қанағаттандыратын фирманың қайта шығарған бұйымдары, тауарлары жатады.
Жаңа өнім - бұл өнімнің модификациясы, жаңашылдығы және инновациясы.
Модификация бұл - тауарлар сипаттамасының сапалық немесе физикалық өзгерісі. Өнім модификациясы мыналардың өзгеруі есебінен жүзеге асады:
- тауардың химиялық, физикалық және функционалдық сипаттамасынан (материал түрі, тұтыну мерзімі, қауіпсіздігі, жайлылығы, әмбебаптылығы);
- эстетикалық сипаттамасынан (сыртқы түрі, дизайны, түсі, қорабы);
- маркілеу (тауар белгісінің, символының өзгеруі, жаңалық - бұл бұрын өндірілмеген және сатылмаған өнім).
Инновациялық тауар - бұл нарықта пайда болғанға дейін болмаған, бірегей тауарлар. Мысалы, видеокамералар, персоналды компьютерлер, олар нарықта пайда болғанға дейін инновациялық тауар есебінде болды. Инновациялық тауарларды кейде әлемдік немесе нарықтық жаңа тауарлар деп те атайды, жаңа таарлардың тек 10 пайызын ғана біртекті және әлемдік деп атуға болады.
Жаңа тауарды шығару туралы шешім қабылдау күрделі және тәуекелді талап етеді, алайда фирма дамуына үлкен үлес қосады. Жаңа тауарлар фирма пайдасы мен ретабелділігіне маңызды әсер етеді. Американдық тауарлар менеджменті мен тауар жасау ассоциациясының мәліметтері бойынша жаңа тауарлар әлемнің дамыған елдерінің фирмаларына айтарлықтай пайда әкелді. Ал А.С. Нильсон атныдағы зерттеу фирмасының бағаплу мәліметтері бойынша жаңа тауарлар табысының деңгейі жылдан жылға өсіп отыр, қазір ол 50-60 %-ға бағаланады. Жаңа тауарларды жасау шығындары өте жоғары.
Жаңа тауарды шығару тәуекелдің жоғарғы деңгейімен сипатталады, алайда жүйелік бағалау процедурасымен жаңа тауар идеясын дамытуды енгізу арқылы тәуекелді төмендетуге болады. Батыс елдерінің ірі фирмаларында жалпы инновация процесін бағыттайытын арнайы құрылымдар құрылады. Нестле, Джонсон энд Джонсон, Дженерал Фудз фирмаларында жаңа тауар менеджмент бөлімдері бар. Кейде сәйкес бөлімшелері жұмысшыларынан тұратын арнайы венчурлік топтар құрылады. Бұл топтар нақты тауарды жасауға немесе қызмет бағытына жауап береді.
Жаңа идеяларды көбінесе компания қызметкерлері, инженер-маркетологтар, дизайнерлер, сатушылар береді. Сондай-ақ идеяларды ми шабулы жұмысымен жүрісінен алуға болады. Мысал ретінде айтар болсақ, Тойота компаниясының қызметкерлері әр жыл сайын 2 млн-ға жуық идеяны ұсынады, олардың 85 %-ы өмірде орындалады. Идеяның шамамен 28 % -ын тұтынушылармен сөйлесу кезінде немесе сұрау процесінде алуға болады, әлеуметтік сұраулар клиенттердің қажеттілігін көрсетуге мүмкіндік береді. Ал жаңа идеялардың 30 % -ға жуығы бәсекелестердің қызметін және тауарын талдауды қамтамасыз етеді.
1.Идеяларды іздеу функционалдық талдау және шығармашылық әдістерді қолдану арқылы жүзеге асады.
Функционалдық талдау әдісі тауарды, оның сипаттамасын және сонымен бірге туындаған проблемаларды қолдануды талдауға негізделеді. Оларға жататындар: проблемаларды талдау (тауарды қолданумен тауарлар) және морфологиялық талдау өнім бойынша проблемалр компонентінің шығуын және оларды шешудің алтернативтік жолдарын анықтауды қарастырады. Проблема жеке компоненттерге бөлінеді, содан кейін морфологиялық жәшік деп аталатын матрицаға жинақталатын балама шешімі ұсынылады. Фирма мүмкіндігіне сәйкес келетін, оптималді балама таңдалынып алынады.
Шығармашылық әдіс интуиция мен бейнеге негізделген. Оған жататындар ми шабуылы, синектика және 635 әдісі.
Ми шабуылы әдісін 1953 жылы Осборн жарнама саласындағы американдық мамандар ойлап тапты.
Оған әр түрлі білімі және тәжірибесі бар 6-10 адам қатысады. Осымен бірге қиял мен елес ынталанады. Сын мен кедергілерге тиым салынады. Отырыс кезінде алынған идеялар хаттамаланады және соңында бағаланады.
Синектика - ми шабуылы принципі негізінде жасалған әдіс.
635 әдісі - ми шабуылы варианттарының бірі. Топтың 6 қатысушына хат түрінде проблеманы баяндайды. Олардың әр қайсысы 5 минут көлемінде осы проблемаларды шешу үшін ең аз дегенде үш ұсыныс көрсетіп, өз шешімдерін келесі қатысушыларға береді. Олар көрсетілген идеяларды ары қарай дамытуы қажет. Соңында 5 рет әртүрлі көзқараспен 18 ұсыныс қарастырылады.
2. Идеяларды іріктеу. Бұл кезеңде барлық алынған идеялар іріктеліп, фирма ресурстарымен сәйкес келмейтін сондай-ақ қызықтырмайтын идеялар алынып тасталады. Ережеге сай фирманың қаржылық және т.б. мүкіндіктеріне сай идеяларды, оның техникалық дамуын сарапшылар немесе жаңа тауар комитеті жүзеге асырады. Идеяларды бағалаудың ең қарапайым формасы сарапшылар жасайтын балл мен шкала көмегімен жассайтын бағалау кестесі болып саналады. Осы арқылы шкаладағы мәні 1-ден 10-ға дейін бағаланатын идея орны анықталады. Бағалау кестелері мынадай қағидалармен құрылады: кәсіпорынның маңызды саласы таңдалып алынады, мәндік есебімен сандық белгі иемденеді, идея бағаланады. Мысалы, 0,1-ден 1-ге дейін. Кәсіпорын бөлімдері өз талаптарына сай идеяны бағалайды. Алынған коэффиценттерді көбейту арқылы идеяның соңғы бағалануы алынады.
3. Концепцияны жасау және тестілеу. Өнімді өндірудің бастаңғы кезеңінде тұтынушының тауарға деген көзқарасын анықтау мақсатында тұтынушыға тауар концепциясының тесті ұсынылады. Өнім концепциясының тесті жазбаша сипаттама, ауызшы түсінік, жобалар мен илюстрациялар, прототиптерді жасау сияқты формада болуы мүмкін.
4. Маркетинг стратегиясын жасау. Мақсатты нарық құрылымы мен көлемі, өткізу көлемі, нарық бөлігі, пайда және белгілі бір кезеңдегі маркетингке кеткен шығындар көрсетілетін маркетинг жоспары көрсетіледі.
5. Экономикалық талдау. Шығындар, өткізу көлемі, пайда, баға, тәуекелді болжау, инвестиция, нарықтағы фирма бөлігі мен бәсекелстері сияқты көрсеткіштер талданады.
6. Жаңа өнімді жасау кезеңінде тауар идеясын физикалық формада ендіреді. Орама мен марканы жасайды, оның жағдайын анықтайды.
Нақты тауарды жасау - бұл материал сапасы мен түрін, өнім түсі мен өлшемін, оның қорабы мен маркілеуін таңдау, өндіріс әдістерін анықтау, сондай-ақ өндірілетін өнім бірлігінің құнын есептеу.
Өнім жағдайын анықтау - бұл нарық сегментін таңдау, жаңа өнімді бәсекелес, сондай-ақ басқа да фирма ұсыныстармен салыстыру болып табылады.
Өнімді жасау - қымбат тұратын іс-шараларға жатады. Тұтынушы тауарлар үшін бұл көбінесе 8 млн. АҚШ долларына кейде одан да көпке шығады. Мысалы, Ford фирмасы Ford Taurus және Mercuru Sible автомобильдерін жасау үшін бірнеше жылдар және 3 млн. АҚШ долларын жұмсады.
7. Сынама маркетинг. Бұл өнімді өткізіп көру және нақты даму жағдайларын бақылап отыру. Тауарларды жаппай өткізу үлкен шығындармен байланысты, сондықтан да нақты жағдайда қайта тексеру қажет. Сынама маркетингтің мақсаты тауар нарыққа шыққанға дейінгі өнім мен фирманың маркетингтік қызметін талдау. Осы негізгі өнімді қалдыру, оны модифицирлеу және маркетинг жоспарын өзгерту, өндірісті жандандыру немесе тоқтату туралы шешімдер қабылданады.
Әдетте өнімді алдын ала тестілеу 2-3 қалада жүргізіледі. Бұл қалалар бөлшек сауданың даму деңгейі бәсекелес бойынша таңдалынып алынады. Өнім құндылығы мен фирманың қаржылық мүмкіншілігіне байланысты сынама маркетингті өткізу ұзақтығы бірнеше күннен бастап екі жылға дейін созылуы мүмкін.
Сынама маркетингтің стандартты, бақыланатын және үлгіленетін түрлері бар. Стандартты сынама маркетингте фирма бірнеше көрсеткішті бақыланатын қалаларды таңдап алып, дүкендегі сату маниторингі көтерме саудагерлер мен тұтынушыларды сату негізінде маркетингтік компания жүргізеді.
Компаниялар сондай-ақ үлгілеу ортасында жаңа тауарларды сынап көреді. Мұндай зерттеулер қымбат емес, әрі жылдам сондықтан олар жаңа тауарды жылдам (зерттеуге) бағалауға қабылдануы мүмкін.
8. Коммерциялық өткізу, ол ТӨЦ кезеңдерінің уақытына сәйкес келеді.
Жаңа тауарды жасаудың барлық кезеңі өте қысқа мерзімде жүзеге асуы қажет. Меңгеру мерзімін қысқарту тауардың бәсекеқабілеттілігін көтереді. Себебі, жаңа тауарға кеткен шығындар тауар ескіріп немесе басқа тауардың келуінен нарықтағы сұранысын жоғалтқаннан бұрын өтелуі қажет.
ҚР Статистика агенттігінің мәліметтері бойынша 2004 жылы отандық кәсіпорындардың 16,5 %-ы жаңа немесе жетілген өнім түрін шығаруға өндірісті қайта мамандандыруды жоспарласа, 83,1 %-ы дәстүрлі түрде шығаруға бейімделген. Бұл кәсіпорындардың инновациялық активтілігінің төмендігін көрсетеді.
Қазақстандық кәсіпкерліктің маркетингтік стратегиясының мінездемелі ерекшелігі - тауардың өндіріс мүмкіншілігімен, технологиялық жабдықтармен, қызметкерлер тәжірибесімен және қорларды құру ерекшеліктерімен сәйкес келуі сияқты критериилері бойынша тауар өндірісін болжайтын консервативті әдісті қолдану. Мұндай стратегия төмен қаржы тарту мен несие қабілеттілікке ие үлес салмағы жоғары аз өтімді активті капитал икемді өндіріске тән.
Өндірістің ғылыммен тығыз байланысы және өндірістік одақты құру - әлемдік тәжірибе, ғылыми техникалық қымбаттауларды жасау және шығындардың өсуі жағдайындағы жаңа енгізулердің бағыты болып саналады. Қазақстан Республикасының Статистикалық Агенттігінің зерттеулер нәтижесі көрсеткендей өндірістің ғылыми лабораториялары мен, ғылыми-зерттеу секторларымен, эксперменталді бөлшектермен бірлесіп қызмет етуін кәсіпорындардың тек 8,6 % -ы ғана орындайды.
Ассортиментік саясат тұтынушы талабына сай тиімді ассортименттік, тауар құрылымын, бір уақытта ТӨЦ-інің әр кезеңінде болатын өнім модификациясы мен жаңа тауарды шығару проблемасын топшылайды.
Біруақытта нарықта болатын бірақ жаңашылдық кезеңімен ерекшеленетін тауарлар ассортиментін оңтайландыру фирма табыстылығы мен жұмыс тұрақтылығын кепілдендіреді.
Кейбір ғалымдар нарықта бір уақытта тауардың келесідей топтары болуы керек деп санайды:
негізгі - кәсіпорынға негізгі пайда әкелетін және өсу кезеңіндегі тауарлар;
қолдаушы - сатудан түскен түсімді тұрақтандыратын және де толысу сатысында тұрған тауарлар.
Стратегиялық тауарлар - кәсіпорынның болашақтағы табысын қамтамасыз етуге икемделген тауарлар.
Тактикалық - өсу мен толу сатысында тұратын және негізгі тауар топтарының сатуын ынталандыруға бейімделген тауарлар. Тауардың негізгі тобы нарық айналымындағы барлық тауарлардың 73-85 %-ын құрайды.
Маркетинг саласындағы итальян ғалымы Антонио Фато өнімнің ассортименттік байланысын фирманың жалпы тауарларының 15-25 %-ы өсу сатысында, 50-60 %-ы толысу сатысында, 30 %-ы төмендеу сатысында, ал 5-10 %-ы енгізу сатысында болса ассортименттік сәйкестік оптималді деп есептеген. Өнім ассортиментінің оптималді арақатынасы 1-суретте көрсетілген.
өсу сатысы енгізу сатысы
15-25 % 5-10 %
толысу сатысы төмендеу сатысы
50-60 % 30 %
1 сурет. Тауар ассортиментінің оптималді арақатынасы.
Кәсіпорының тауарлық саясаты келесідей бағытта құрылуы мүмкін:
-өндірісті мамадандыру;
-дифференциациялау;
-диверсификациялау;
-интеграциялау.
Мамандандыруды қолдануға келесі факторлар әсер етеді:
-өндірісті ұлғайтуға ресурстардың болмауы;
-технологиялық процестің ерекшеліктері және тауардың өзіндік артықшылықтары:
-нақты тауар нарығының терең сегменттелуі.
Дифференциация саясаты бәсекелестердің тауарлары мен қызметтеріне қарағанда ерекше, өте жақсы сапасымен тауарлар мен қызметтердің бөлініп шығуы, оларға айрықша тұтынушылық қасиеттер, ерекше сапа, ғылыми-техникалық және технологиялық ерекшеліктер, шикізаттың басым сапасы, сенімділік, сатылғаннан кейінгі қызмет және сыртқы түрі жатады. Алайда бұл саясат үлкен шығындарды талап етеді.
Диверсификация саясаты - фирманың нақты тауар саясаты деңгейінде өсу мүмкіндігі аз болса немесе бәсекелестер позициясы өте нақты болғанда қолданылады.
Диверсификацияның шоғырланған және таза түрін бөліп қарастыруға болады.
Шоғырланған диверсификацияда фирма өндіріс тізбегі шегінен шығып, өндіріс бағдарламасын қызметтің басқа түрлерімен толықтырады.
Таза диверсификация стратегиясы. Коммерциялық және технологиялық жоспармен де байланыспайтын, қызметтің жаңа түрі меңгеріледі. Тәуекелді және күрделі, алайда, сүраныс құрылымы өзгерген жағдайда тәуекелділікті төмендетуге мүмкіндік беретіндіктен кәсіпорынды тұрақты жұмыспен қамтамасыз етеді. Мысалы, Беккер и К Қазақстан-Герман біріккен кәсіпорынын диверсификациялы деп айтуға болады, себебі кәсіпорын құрамына тәулігіне 10т. шұжық өнімдері мен ет өнімдерін өндіретін шұжық цехы, 1000 бастық шошқа фермасы, 500 кг. жуық нан пісірілетін шағын наубайхана, пиво өндіретін зауыт және Пруссия рестораны кіреді.
Интегративті саясат, фирма өндіріс және өткізу тізбегінде әртүрлі маңызды буындарды қадағалай отырып, өз табысын көтеру мүмкіндігіне ие болса, онда интегративті саясат ақталады.
Интеграция көлденең және тік, алға (сауданы қамту) және артқа (жабдықтау көздерін қамту) деп бөлінеді.
Тік интеграция - тауар өндірісін бір технологиялық тізбекке шоғырландырады. Оған жататындар шикізатты өндіру, оны өңдеу, жаңа бұйымдарды шығару және өз дүкендер желісі бойынша өткізу. Бұл саясат арзан шикізатты, озық технология мен интеграциялы өндіріс тәжірибесін пайдалана отырып, шығындарды төмендетуге мүмкіндік береді. Синергизм тиімділігі өндірістің қуаттылығын, ғылыми-техникалық базаны және жалпы өткізу желісін қолдану есебінен ғана болуы мүмкін. Алайда мұндай саясат шұғыл сұраныс ауытқуы жағдайында үлкен сипатталады. Тігін машиналарын шығаратын Зингер компаниясы барлық өндіріс цикілін алғашқы шикізат ресурстарын алу мен өңдеуден бастап, дайын тігін машиналарын шығарғанға дейін жүзеге асырды. Қазақстанда артқа интеграциясын Фуд Мастер компаниясы қолданды, ол құрамында егін учаскесі бар ферманы құрды. Ал алға интеграциясын өз қызметінде Рахат кондитер фабрикасы ААҚ-ы және Беккер и К БК қолданады. Бұл интеграция фирма көрсеткіштерін жақсартып, нарық бөлігін ұлғайтуға мүмкіндік береді.
Тік интеграцияның мақсаты - нақты бәсекелестерді бақылау арқылы фирма позициясын күшейту. Фирманың ассортименттік саясатта, сондай-ақ нарықтан кететін өнім топтары да ескерілуі қажет. Сондықтан да, тәжірибелі өнім өндіруді қалыптастыруда мынадай стратегия түрлері қолданылуы мүмкін.
Өнім элиминациясы - бұл өнімді қысқарту жоспары. Элиминация бойынша шешімді төмендеу немесе енгізу фазасында келесідей факторлар есебінен қабылдайды:
- өнімді өткізу көлемін және оның жалпы айналым көлеміндегі бөлігін төмендету;
- нарық бөлігін қысқарту;
- нақты өнім есебінен шығындарды жою нөлге төмендейді;
- жарнамалаудың жоғарғы пайызы;
- сұраныс құрылымының, сәнінің және құндылығының өзгеруі.
Өндіріс бағдарламасынан өнімді шығару туралы шешімді міндетті түрде экономикалық көрсеткіштерді (табыс, пайда, шығын) және фирма тауары арасындағы байланысты талдағаннан кейін ғана қабылдау керек.
Ассортименттік саясат - ұсынылатын өнімдер - бұл бекітілген сапа және тұтынушылардың таңдауына сәйкес өнімнің арнайы сызығы. Ассортименттік саясаттың негізгі мақсаты - өндірілген өнімді кеңейткенде немесе қысқартқанда, факторлар кешенін қарастырғанда тиімді шешім табу болып табылады. Ассортименттік саясат талғамдары мен ақша қаражаттары әр түрлі тұтынушыларды қамту мақсатында жүргізіледі, сонымен қатар нарықтағы кәсіпорынның үлесінің өсуін қамтамасыз ету және табысын ұлғайту. Ассортименттік саясатта өнімді қысқарту немесе ұлғайтудың қайсібірін қарастырсақ та ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе
1 Бөлім. Нарық жағдайындағы фирма қызметіндегі тауар саясатының теориялық аспектілері
1.2. Жаңа тауар, тауар ассортименті және оларға
бәсекелестіктің әсері
1.3. Фирманың маркетинг қызметіндегі тауар саясаты,
оның ерекшеліктері
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер
Кіріспе
Қазақстан Республикасының саяси, экономикалық және қоғамдық өмірінде өтіп жатқан іргелі өзгерістер кәсіпорындардың шаруашылық іскерліктің жаңа жолдарын қарастырумен қатар, экономикалық тиімділікті қамтамасыз етуде бірқатар маңызды мәселелердің шешімін табуын талап етеді. Солардың бірі ретінде маркетинг жүйесінің қалыптасуын атап өтуге болады. Бұл үшін осы жүйе қызметін талдау және оны маркетингті кәсіпорынның өндірістік - өткізу қызметінде қолдану технологиясын әзірлеген жөн.
Қазіргі кезде маркетинг кәсіпорындардың шаруашылық қызметін жоспарлау, өндірісті ұйымдастыру мен басқарудың барлық жақтарын қамтуы тиіс. Бұл жағдай осы заманғы маркетингтің ролі мен маңызы туралы көзқарастарға сәйкес келеді. Шындығында кәсіпорын тиімді қызметін басқару үшін қазіргі замандағы маркетинг біртұтас және жүйелі бағытта дамуы қажет, бірақ мұндай бағыт әзірге жүзеге асырыла қойған жоқ.
Кәсіпорындардың маркетинг қызметіне жүргізілген талдау, нақты мақсаттарға іс жүзінде қол жуткізу үшін оның жекелеген бөлшектерінің маркетингтік шаралар түрінде қолданылатындығын көрсетті. Сонымен қатар, отандық өнеркәсіп орындарындағы маркетинг көп ретте жарнама және тауарды өткізу ісіне бағытталған. Ал тауар саясаты маркетинг қызметінің негізі құрамдас бөлігі екенін ескере кетсек, онда тауар саясатына тоқталмай айналып өту мүмкін емес.
Маркетингтің классикалық теориясындағы маркетинг-микс концепциясының басты бөлігі тауар дегенге келсек, кәсіпорынның маркетинг қызметі барлық нарықтық бәсекелестерге төтеп бере алуы үшін дұрыс тауар саясатын жүргізе білуі керек. Алайда еліміздегі кәсіпорындардың басым бөлігі тауар саясатын өз қызметтерінде дұрыс жүргізе алмауда. Осы себептен көптеген кәсіпорындар бәсеке талаптарына шыдай алмай жәнеде тұтынушылардың арман-тілектерін орындай алмай нарықтағы өз позициясын жоғалтуда.
1 БӨЛІМ. НАРЫҚ ЖАҒДАЙЫНДАҒЫ ТАУАР САЯСАТЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ
0.2 Жаңа тауар, тауар ассортименті және оларға бәсекелестіктің әсері
Уақыт ағымына қарай тұтынушылардың талғамы мен сұранысы өзгеріп отырады. Өнім ұзақ уақыт бойы нарықта қалуы үшін фирма тауарының ассортиментін жаңалап, тұтынушы талаптарына сай олардың сапасын жақсартып отыруы қажет.
Жаңа тауар түсінігіне бірнеше ондық тәсілдеме белгілі. Жаңаға жаңа қажеттілікті қанағаттандыратын фирманың қайта шығарған бұйымдары, тауарлары жатады.
Жаңа өнім - бұл өнімнің модификациясы, жаңашылдығы және инновациясы.
Модификация бұл - тауарлар сипаттамасының сапалық немесе физикалық өзгерісі. Өнім модификациясы мыналардың өзгеруі есебінен жүзеге асады:
- тауардың химиялық, физикалық және функционалдық сипаттамасынан (материал түрі, тұтыну мерзімі, қауіпсіздігі, жайлылығы, әмбебаптылығы);
- эстетикалық сипаттамасынан (сыртқы түрі, дизайны, түсі, қорабы);
- маркілеу (тауар белгісінің, символының өзгеруі, жаңалық - бұл бұрын өндірілмеген және сатылмаған өнім).
Инновациялық тауар - бұл нарықта пайда болғанға дейін болмаған, бірегей тауарлар. Мысалы, видеокамералар, персоналды компьютерлер, олар нарықта пайда болғанға дейін инновациялық тауар есебінде болды. Инновациялық тауарларды кейде әлемдік немесе нарықтық жаңа тауарлар деп те атайды, жаңа таарлардың тек 10 пайызын ғана біртекті және әлемдік деп атуға болады.
Жаңа тауарды шығару туралы шешім қабылдау күрделі және тәуекелді талап етеді, алайда фирма дамуына үлкен үлес қосады. Жаңа тауарлар фирма пайдасы мен ретабелділігіне маңызды әсер етеді. Американдық тауарлар менеджменті мен тауар жасау ассоциациясының мәліметтері бойынша жаңа тауарлар әлемнің дамыған елдерінің фирмаларына айтарлықтай пайда әкелді. Ал А.С. Нильсон атныдағы зерттеу фирмасының бағаплу мәліметтері бойынша жаңа тауарлар табысының деңгейі жылдан жылға өсіп отыр, қазір ол 50-60 %-ға бағаланады. Жаңа тауарларды жасау шығындары өте жоғары.
Жаңа тауарды шығару тәуекелдің жоғарғы деңгейімен сипатталады, алайда жүйелік бағалау процедурасымен жаңа тауар идеясын дамытуды енгізу арқылы тәуекелді төмендетуге болады. Батыс елдерінің ірі фирмаларында жалпы инновация процесін бағыттайытын арнайы құрылымдар құрылады. Нестле, Джонсон энд Джонсон, Дженерал Фудз фирмаларында жаңа тауар менеджмент бөлімдері бар. Кейде сәйкес бөлімшелері жұмысшыларынан тұратын арнайы венчурлік топтар құрылады. Бұл топтар нақты тауарды жасауға немесе қызмет бағытына жауап береді.
Жаңа идеяларды көбінесе компания қызметкерлері, инженер-маркетологтар, дизайнерлер, сатушылар береді. Сондай-ақ идеяларды ми шабулы жұмысымен жүрісінен алуға болады. Мысал ретінде айтар болсақ, Тойота компаниясының қызметкерлері әр жыл сайын 2 млн-ға жуық идеяны ұсынады, олардың 85 %-ы өмірде орындалады. Идеяның шамамен 28 % -ын тұтынушылармен сөйлесу кезінде немесе сұрау процесінде алуға болады, әлеуметтік сұраулар клиенттердің қажеттілігін көрсетуге мүмкіндік береді. Ал жаңа идеялардың 30 % -ға жуығы бәсекелестердің қызметін және тауарын талдауды қамтамасыз етеді.
1.Идеяларды іздеу функционалдық талдау және шығармашылық әдістерді қолдану арқылы жүзеге асады.
Функционалдық талдау әдісі тауарды, оның сипаттамасын және сонымен бірге туындаған проблемаларды қолдануды талдауға негізделеді. Оларға жататындар: проблемаларды талдау (тауарды қолданумен тауарлар) және морфологиялық талдау өнім бойынша проблемалр компонентінің шығуын және оларды шешудің алтернативтік жолдарын анықтауды қарастырады. Проблема жеке компоненттерге бөлінеді, содан кейін морфологиялық жәшік деп аталатын матрицаға жинақталатын балама шешімі ұсынылады. Фирма мүмкіндігіне сәйкес келетін, оптималді балама таңдалынып алынады.
Шығармашылық әдіс интуиция мен бейнеге негізделген. Оған жататындар ми шабуылы, синектика және 635 әдісі.
Ми шабуылы әдісін 1953 жылы Осборн жарнама саласындағы американдық мамандар ойлап тапты.
Оған әр түрлі білімі және тәжірибесі бар 6-10 адам қатысады. Осымен бірге қиял мен елес ынталанады. Сын мен кедергілерге тиым салынады. Отырыс кезінде алынған идеялар хаттамаланады және соңында бағаланады.
Синектика - ми шабуылы принципі негізінде жасалған әдіс.
635 әдісі - ми шабуылы варианттарының бірі. Топтың 6 қатысушына хат түрінде проблеманы баяндайды. Олардың әр қайсысы 5 минут көлемінде осы проблемаларды шешу үшін ең аз дегенде үш ұсыныс көрсетіп, өз шешімдерін келесі қатысушыларға береді. Олар көрсетілген идеяларды ары қарай дамытуы қажет. Соңында 5 рет әртүрлі көзқараспен 18 ұсыныс қарастырылады.
2. Идеяларды іріктеу. Бұл кезеңде барлық алынған идеялар іріктеліп, фирма ресурстарымен сәйкес келмейтін сондай-ақ қызықтырмайтын идеялар алынып тасталады. Ережеге сай фирманың қаржылық және т.б. мүкіндіктеріне сай идеяларды, оның техникалық дамуын сарапшылар немесе жаңа тауар комитеті жүзеге асырады. Идеяларды бағалаудың ең қарапайым формасы сарапшылар жасайтын балл мен шкала көмегімен жассайтын бағалау кестесі болып саналады. Осы арқылы шкаладағы мәні 1-ден 10-ға дейін бағаланатын идея орны анықталады. Бағалау кестелері мынадай қағидалармен құрылады: кәсіпорынның маңызды саласы таңдалып алынады, мәндік есебімен сандық белгі иемденеді, идея бағаланады. Мысалы, 0,1-ден 1-ге дейін. Кәсіпорын бөлімдері өз талаптарына сай идеяны бағалайды. Алынған коэффиценттерді көбейту арқылы идеяның соңғы бағалануы алынады.
3. Концепцияны жасау және тестілеу. Өнімді өндірудің бастаңғы кезеңінде тұтынушының тауарға деген көзқарасын анықтау мақсатында тұтынушыға тауар концепциясының тесті ұсынылады. Өнім концепциясының тесті жазбаша сипаттама, ауызшы түсінік, жобалар мен илюстрациялар, прототиптерді жасау сияқты формада болуы мүмкін.
4. Маркетинг стратегиясын жасау. Мақсатты нарық құрылымы мен көлемі, өткізу көлемі, нарық бөлігі, пайда және белгілі бір кезеңдегі маркетингке кеткен шығындар көрсетілетін маркетинг жоспары көрсетіледі.
5. Экономикалық талдау. Шығындар, өткізу көлемі, пайда, баға, тәуекелді болжау, инвестиция, нарықтағы фирма бөлігі мен бәсекелстері сияқты көрсеткіштер талданады.
6. Жаңа өнімді жасау кезеңінде тауар идеясын физикалық формада ендіреді. Орама мен марканы жасайды, оның жағдайын анықтайды.
Нақты тауарды жасау - бұл материал сапасы мен түрін, өнім түсі мен өлшемін, оның қорабы мен маркілеуін таңдау, өндіріс әдістерін анықтау, сондай-ақ өндірілетін өнім бірлігінің құнын есептеу.
Өнім жағдайын анықтау - бұл нарық сегментін таңдау, жаңа өнімді бәсекелес, сондай-ақ басқа да фирма ұсыныстармен салыстыру болып табылады.
Өнімді жасау - қымбат тұратын іс-шараларға жатады. Тұтынушы тауарлар үшін бұл көбінесе 8 млн. АҚШ долларына кейде одан да көпке шығады. Мысалы, Ford фирмасы Ford Taurus және Mercuru Sible автомобильдерін жасау үшін бірнеше жылдар және 3 млн. АҚШ долларын жұмсады.
7. Сынама маркетинг. Бұл өнімді өткізіп көру және нақты даму жағдайларын бақылап отыру. Тауарларды жаппай өткізу үлкен шығындармен байланысты, сондықтан да нақты жағдайда қайта тексеру қажет. Сынама маркетингтің мақсаты тауар нарыққа шыққанға дейінгі өнім мен фирманың маркетингтік қызметін талдау. Осы негізгі өнімді қалдыру, оны модифицирлеу және маркетинг жоспарын өзгерту, өндірісті жандандыру немесе тоқтату туралы шешімдер қабылданады.
Әдетте өнімді алдын ала тестілеу 2-3 қалада жүргізіледі. Бұл қалалар бөлшек сауданың даму деңгейі бәсекелес бойынша таңдалынып алынады. Өнім құндылығы мен фирманың қаржылық мүмкіншілігіне байланысты сынама маркетингті өткізу ұзақтығы бірнеше күннен бастап екі жылға дейін созылуы мүмкін.
Сынама маркетингтің стандартты, бақыланатын және үлгіленетін түрлері бар. Стандартты сынама маркетингте фирма бірнеше көрсеткішті бақыланатын қалаларды таңдап алып, дүкендегі сату маниторингі көтерме саудагерлер мен тұтынушыларды сату негізінде маркетингтік компания жүргізеді.
Компаниялар сондай-ақ үлгілеу ортасында жаңа тауарларды сынап көреді. Мұндай зерттеулер қымбат емес, әрі жылдам сондықтан олар жаңа тауарды жылдам (зерттеуге) бағалауға қабылдануы мүмкін.
8. Коммерциялық өткізу, ол ТӨЦ кезеңдерінің уақытына сәйкес келеді.
Жаңа тауарды жасаудың барлық кезеңі өте қысқа мерзімде жүзеге асуы қажет. Меңгеру мерзімін қысқарту тауардың бәсекеқабілеттілігін көтереді. Себебі, жаңа тауарға кеткен шығындар тауар ескіріп немесе басқа тауардың келуінен нарықтағы сұранысын жоғалтқаннан бұрын өтелуі қажет.
ҚР Статистика агенттігінің мәліметтері бойынша 2004 жылы отандық кәсіпорындардың 16,5 %-ы жаңа немесе жетілген өнім түрін шығаруға өндірісті қайта мамандандыруды жоспарласа, 83,1 %-ы дәстүрлі түрде шығаруға бейімделген. Бұл кәсіпорындардың инновациялық активтілігінің төмендігін көрсетеді.
Қазақстандық кәсіпкерліктің маркетингтік стратегиясының мінездемелі ерекшелігі - тауардың өндіріс мүмкіншілігімен, технологиялық жабдықтармен, қызметкерлер тәжірибесімен және қорларды құру ерекшеліктерімен сәйкес келуі сияқты критериилері бойынша тауар өндірісін болжайтын консервативті әдісті қолдану. Мұндай стратегия төмен қаржы тарту мен несие қабілеттілікке ие үлес салмағы жоғары аз өтімді активті капитал икемді өндіріске тән.
Өндірістің ғылыммен тығыз байланысы және өндірістік одақты құру - әлемдік тәжірибе, ғылыми техникалық қымбаттауларды жасау және шығындардың өсуі жағдайындағы жаңа енгізулердің бағыты болып саналады. Қазақстан Республикасының Статистикалық Агенттігінің зерттеулер нәтижесі көрсеткендей өндірістің ғылыми лабораториялары мен, ғылыми-зерттеу секторларымен, эксперменталді бөлшектермен бірлесіп қызмет етуін кәсіпорындардың тек 8,6 % -ы ғана орындайды.
Ассортиментік саясат тұтынушы талабына сай тиімді ассортименттік, тауар құрылымын, бір уақытта ТӨЦ-інің әр кезеңінде болатын өнім модификациясы мен жаңа тауарды шығару проблемасын топшылайды.
Біруақытта нарықта болатын бірақ жаңашылдық кезеңімен ерекшеленетін тауарлар ассортиментін оңтайландыру фирма табыстылығы мен жұмыс тұрақтылығын кепілдендіреді.
Кейбір ғалымдар нарықта бір уақытта тауардың келесідей топтары болуы керек деп санайды:
негізгі - кәсіпорынға негізгі пайда әкелетін және өсу кезеңіндегі тауарлар;
қолдаушы - сатудан түскен түсімді тұрақтандыратын және де толысу сатысында тұрған тауарлар.
Стратегиялық тауарлар - кәсіпорынның болашақтағы табысын қамтамасыз етуге икемделген тауарлар.
Тактикалық - өсу мен толу сатысында тұратын және негізгі тауар топтарының сатуын ынталандыруға бейімделген тауарлар. Тауардың негізгі тобы нарық айналымындағы барлық тауарлардың 73-85 %-ын құрайды.
Маркетинг саласындағы итальян ғалымы Антонио Фато өнімнің ассортименттік байланысын фирманың жалпы тауарларының 15-25 %-ы өсу сатысында, 50-60 %-ы толысу сатысында, 30 %-ы төмендеу сатысында, ал 5-10 %-ы енгізу сатысында болса ассортименттік сәйкестік оптималді деп есептеген. Өнім ассортиментінің оптималді арақатынасы 1-суретте көрсетілген.
өсу сатысы енгізу сатысы
15-25 % 5-10 %
толысу сатысы төмендеу сатысы
50-60 % 30 %
1 сурет. Тауар ассортиментінің оптималді арақатынасы.
Кәсіпорының тауарлық саясаты келесідей бағытта құрылуы мүмкін:
-өндірісті мамадандыру;
-дифференциациялау;
-диверсификациялау;
-интеграциялау.
Мамандандыруды қолдануға келесі факторлар әсер етеді:
-өндірісті ұлғайтуға ресурстардың болмауы;
-технологиялық процестің ерекшеліктері және тауардың өзіндік артықшылықтары:
-нақты тауар нарығының терең сегменттелуі.
Дифференциация саясаты бәсекелестердің тауарлары мен қызметтеріне қарағанда ерекше, өте жақсы сапасымен тауарлар мен қызметтердің бөлініп шығуы, оларға айрықша тұтынушылық қасиеттер, ерекше сапа, ғылыми-техникалық және технологиялық ерекшеліктер, шикізаттың басым сапасы, сенімділік, сатылғаннан кейінгі қызмет және сыртқы түрі жатады. Алайда бұл саясат үлкен шығындарды талап етеді.
Диверсификация саясаты - фирманың нақты тауар саясаты деңгейінде өсу мүмкіндігі аз болса немесе бәсекелестер позициясы өте нақты болғанда қолданылады.
Диверсификацияның шоғырланған және таза түрін бөліп қарастыруға болады.
Шоғырланған диверсификацияда фирма өндіріс тізбегі шегінен шығып, өндіріс бағдарламасын қызметтің басқа түрлерімен толықтырады.
Таза диверсификация стратегиясы. Коммерциялық және технологиялық жоспармен де байланыспайтын, қызметтің жаңа түрі меңгеріледі. Тәуекелді және күрделі, алайда, сүраныс құрылымы өзгерген жағдайда тәуекелділікті төмендетуге мүмкіндік беретіндіктен кәсіпорынды тұрақты жұмыспен қамтамасыз етеді. Мысалы, Беккер и К Қазақстан-Герман біріккен кәсіпорынын диверсификациялы деп айтуға болады, себебі кәсіпорын құрамына тәулігіне 10т. шұжық өнімдері мен ет өнімдерін өндіретін шұжық цехы, 1000 бастық шошқа фермасы, 500 кг. жуық нан пісірілетін шағын наубайхана, пиво өндіретін зауыт және Пруссия рестораны кіреді.
Интегративті саясат, фирма өндіріс және өткізу тізбегінде әртүрлі маңызды буындарды қадағалай отырып, өз табысын көтеру мүмкіндігіне ие болса, онда интегративті саясат ақталады.
Интеграция көлденең және тік, алға (сауданы қамту) және артқа (жабдықтау көздерін қамту) деп бөлінеді.
Тік интеграция - тауар өндірісін бір технологиялық тізбекке шоғырландырады. Оған жататындар шикізатты өндіру, оны өңдеу, жаңа бұйымдарды шығару және өз дүкендер желісі бойынша өткізу. Бұл саясат арзан шикізатты, озық технология мен интеграциялы өндіріс тәжірибесін пайдалана отырып, шығындарды төмендетуге мүмкіндік береді. Синергизм тиімділігі өндірістің қуаттылығын, ғылыми-техникалық базаны және жалпы өткізу желісін қолдану есебінен ғана болуы мүмкін. Алайда мұндай саясат шұғыл сұраныс ауытқуы жағдайында үлкен сипатталады. Тігін машиналарын шығаратын Зингер компаниясы барлық өндіріс цикілін алғашқы шикізат ресурстарын алу мен өңдеуден бастап, дайын тігін машиналарын шығарғанға дейін жүзеге асырды. Қазақстанда артқа интеграциясын Фуд Мастер компаниясы қолданды, ол құрамында егін учаскесі бар ферманы құрды. Ал алға интеграциясын өз қызметінде Рахат кондитер фабрикасы ААҚ-ы және Беккер и К БК қолданады. Бұл интеграция фирма көрсеткіштерін жақсартып, нарық бөлігін ұлғайтуға мүмкіндік береді.
Тік интеграцияның мақсаты - нақты бәсекелестерді бақылау арқылы фирма позициясын күшейту. Фирманың ассортименттік саясатта, сондай-ақ нарықтан кететін өнім топтары да ескерілуі қажет. Сондықтан да, тәжірибелі өнім өндіруді қалыптастыруда мынадай стратегия түрлері қолданылуы мүмкін.
Өнім элиминациясы - бұл өнімді қысқарту жоспары. Элиминация бойынша шешімді төмендеу немесе енгізу фазасында келесідей факторлар есебінен қабылдайды:
- өнімді өткізу көлемін және оның жалпы айналым көлеміндегі бөлігін төмендету;
- нарық бөлігін қысқарту;
- нақты өнім есебінен шығындарды жою нөлге төмендейді;
- жарнамалаудың жоғарғы пайызы;
- сұраныс құрылымының, сәнінің және құндылығының өзгеруі.
Өндіріс бағдарламасынан өнімді шығару туралы шешімді міндетті түрде экономикалық көрсеткіштерді (табыс, пайда, шығын) және фирма тауары арасындағы байланысты талдағаннан кейін ғана қабылдау керек.
Ассортименттік саясат - ұсынылатын өнімдер - бұл бекітілген сапа және тұтынушылардың таңдауына сәйкес өнімнің арнайы сызығы. Ассортименттік саясаттың негізгі мақсаты - өндірілген өнімді кеңейткенде немесе қысқартқанда, факторлар кешенін қарастырғанда тиімді шешім табу болып табылады. Ассортименттік саясат талғамдары мен ақша қаражаттары әр түрлі тұтынушыларды қамту мақсатында жүргізіледі, сонымен қатар нарықтағы кәсіпорынның үлесінің өсуін қамтамасыз ету және табысын ұлғайту. Ассортименттік саясатта өнімді қысқарту немесе ұлғайтудың қайсібірін қарастырсақ та ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz