Биоиндикация экожүйенің ақпараттық компоненттерін іздеу ретінде
Қоршаған ортаның ластану мәселелерін шешуде биологиялық әдістер индикация және оның жағдайын бақылау маңызды орынды алады. «Биоиндикация», «биоманиторинг» - ғылыми әдебиеттердегі түсініктер ғана емес, сонымен бірге қазіргі кезде ортаның сапасын бағалау қызметінде жиі қолданылатын әдіс. Жануарлар мен өсімдіктер организмдерін ластанудың биоиндикаторы ретінде екі жағдайда қолдануға болады. Егер ол өз ұлпаларында ластаушы заттарды қоршаған ортаның құрамынан бәршама жоғары жинаса немесе олар басқа организмдермен салыстырғанда белгілі полютанттардың әсерәне төзімділігі жоғары болса қолдануға болады.
Соңғы жылдары әр түрлі ортаның ластануында организмдерді индикация және мониторингте пайдалану тәжірибиелердің қорытынды шолулары аз емес. Биология ғылымдары қоршаған ортаның жағдайының мониторингі жайлы түсінікте маңызды орынды алады. Биологияның көптеген салалары, бірінші кезеңде экология, физиология және генетика, қоршаған ортаның биологиялық компоненттерінің жағдайын теориялық және практикалық бақылау негізінде жете зерттеулерді пайдаланады.
Жалпы миниторингтің бастапқы кезеңі «биоэкологиялық» және «санитарлы-гигиеналық» мониторинг болып саналады, олардың негізгі мәселелері қоршаған ортаның жағдайларын адам және елді-мекен денсаулығына әсер көз қарасында бағалау болып саналады, өйткені дәл осы көрсеткіштер қоршаған ортаның сапасын анықтайды. Қазіргі кезде теңіз су ортасының экологиялық мониторинг жағдайын өткізу үшін организмдік және популяциялық деңгейде сәйкес және де биотестілеу және гентикалық бақылау мәліметтерінен тұратын биологиялық көрсеткіштер жүйесі өңделген.
Шетел зерттеушілерінің жұмыстарында биологиялық мониторингтің басты мақсаты мен міндеті әр түрлі биологиялық әдістермен қоршаған ортаның сапасын организмдер көмегімен бақылауды жете зерттеу және қолдануды енгізу болып табылатын көзқарастар басым.
Теңіз балдырлары – теңіздің ластануларын, оның ішінде мұнай және радиоактивті ластануларды зерттеуде қолайлы тест-обьект. Сонымен бірге балдырларды топырақтың пестицидтермен және басқа улы заттармен ластану деңгейін анықтауда, топырақтың антропогенді өзгерістерінің бағыттарын, бұзылған жерлердің жағдайын анықтауда қоладанылады. Соған байланысты, көптеген балдырлардың индикаторлық мағынасыолардың өсу жағдайына да тәуелді, сондықтан судың сапробтылығының нақты индикаторлық мағынасы олардың өсу жағдайына да тәуелді, сондықтан судың сапробтылығының нақты индикаторлық түрлерін ғана емес және олардың санын және экожүйедегі басқа организмдермен қатынасын да есепке алу керек. Индикатор ретінде нақты балдырлардың түрлерін қолдануда диференциальді шешуге мүмкіндік беретін басқа да қосымша көрсеткіштер қажет. Соның ішінде, индикаторлық түрлерінің популяциялық жағдайының мәліметтерін ескеру орынды (олардың жастық және морфологиялық ерекшеліктері, зиянды құрылымдарының кездесу жиілігі).
Соңғы жылдары әр түрлі ортаның ластануында организмдерді индикация және мониторингте пайдалану тәжірибиелердің қорытынды шолулары аз емес. Биология ғылымдары қоршаған ортаның жағдайының мониторингі жайлы түсінікте маңызды орынды алады. Биологияның көптеген салалары, бірінші кезеңде экология, физиология және генетика, қоршаған ортаның биологиялық компоненттерінің жағдайын теориялық және практикалық бақылау негізінде жете зерттеулерді пайдаланады.
Жалпы миниторингтің бастапқы кезеңі «биоэкологиялық» және «санитарлы-гигиеналық» мониторинг болып саналады, олардың негізгі мәселелері қоршаған ортаның жағдайларын адам және елді-мекен денсаулығына әсер көз қарасында бағалау болып саналады, өйткені дәл осы көрсеткіштер қоршаған ортаның сапасын анықтайды. Қазіргі кезде теңіз су ортасының экологиялық мониторинг жағдайын өткізу үшін организмдік және популяциялық деңгейде сәйкес және де биотестілеу және гентикалық бақылау мәліметтерінен тұратын биологиялық көрсеткіштер жүйесі өңделген.
Шетел зерттеушілерінің жұмыстарында биологиялық мониторингтің басты мақсаты мен міндеті әр түрлі биологиялық әдістермен қоршаған ортаның сапасын организмдер көмегімен бақылауды жете зерттеу және қолдануды енгізу болып табылатын көзқарастар басым.
Теңіз балдырлары – теңіздің ластануларын, оның ішінде мұнай және радиоактивті ластануларды зерттеуде қолайлы тест-обьект. Сонымен бірге балдырларды топырақтың пестицидтермен және басқа улы заттармен ластану деңгейін анықтауда, топырақтың антропогенді өзгерістерінің бағыттарын, бұзылған жерлердің жағдайын анықтауда қоладанылады. Соған байланысты, көптеген балдырлардың индикаторлық мағынасыолардың өсу жағдайына да тәуелді, сондықтан судың сапробтылығының нақты индикаторлық мағынасы олардың өсу жағдайына да тәуелді, сондықтан судың сапробтылығының нақты индикаторлық түрлерін ғана емес және олардың санын және экожүйедегі басқа организмдермен қатынасын да есепке алу керек. Индикатор ретінде нақты балдырлардың түрлерін қолдануда диференциальді шешуге мүмкіндік беретін басқа да қосымша көрсеткіштер қажет. Соның ішінде, индикаторлық түрлерінің популяциялық жағдайының мәліметтерін ескеру орынды (олардың жастық және морфологиялық ерекшеліктері, зиянды құрылымдарының кездесу жиілігі).
Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:
Биоиндикация экожүйенің ақпараттық компоненттерін іздеу ретінде
Қоршаған ортаның ластану мәселелерін шешуде биологиялық әдістер индикация және оның жағдайын бақылау маңызды орынды алады. Биоиндикация, биоманиторинг - ғылыми әдебиеттердегі түсініктер ғана емес, сонымен бірге қазіргі кезде ортаның сапасын бағалау қызметінде жиі қолданылатын әдіс. Жануарлар мен өсімдіктер организмдерін ластанудың биоиндикаторы ретінде екі жағдайда қолдануға болады. Егер ол өз ұлпаларында ластаушы заттарды қоршаған ортаның құрамынан бәршама жоғары жинаса немесе олар басқа организмдермен салыстырғанда белгілі полютанттардың әсерәне төзімділігі жоғары болса қолдануға болады.
Соңғы жылдары әр түрлі ортаның ластануында организмдерді индикация және мониторингте пайдалану тәжірибиелердің қорытынды шолулары аз емес. Биология ғылымдары қоршаған ортаның жағдайының мониторингі жайлы түсінікте маңызды орынды алады. Биологияның көптеген салалары, бірінші кезеңде экология, физиология және генетика, қоршаған ортаның биологиялық компоненттерінің жағдайын теориялық және практикалық бақылау негізінде жете зерттеулерді пайдаланады.
Жалпы миниторингтің бастапқы кезеңі биоэкологиялық және санитарлы-гигиеналық мониторинг болып саналады, олардың негізгі мәселелері қоршаған ортаның жағдайларын адам және елді-мекен денсаулығына әсер көз қарасында бағалау болып саналады, өйткені дәл осы көрсеткіштер қоршаған ортаның сапасын анықтайды. Қазіргі кезде теңіз су ортасының экологиялық мониторинг жағдайын өткізу үшін организмдік және популяциялық деңгейде сәйкес және де биотестілеу және гентикалық бақылау мәліметтерінен тұратын биологиялық көрсеткіштер жүйесі өңделген.
Шетел зерттеушілерінің жұмыстарында биологиялық мониторингтің басты мақсаты мен міндеті әр түрлі биологиялық әдістермен қоршаған ортаның сапасын организмдер көмегімен бақылауды жете зерттеу және қолдануды енгізу болып табылатын көзқарастар басым.
Теңіз балдырлары - теңіздің ластануларын, оның ішінде мұнай және радиоактивті ластануларды зерттеуде қолайлы тест-обьект. Сонымен бірге балдырларды топырақтың пестицидтермен және басқа улы заттармен ластану деңгейін анықтауда, топырақтың антропогенді өзгерістерінің бағыттарын, бұзылған жерлердің жағдайын анықтауда қоладанылады. Соған байланысты, көптеген балдырлардың индикаторлық мағынасыолардың өсу жағдайына да тәуелді, сондықтан судың сапробтылығының нақты индикаторлық мағынасы олардың өсу жағдайына да тәуелді, сондықтан судың сапробтылығының нақты индикаторлық түрлерін ғана емес және олардың санын және экожүйедегі басқа организмдермен қатынасын да есепке алу керек. Индикатор ретінде нақты балдырлардың түрлерін қолдануда диференциальді шешуге мүмкіндік беретін басқа да қосымша көрсеткіштер қажет. Соның ішінде, индикаторлық түрлерінің популяциялық жағдайының мәліметтерін ескеру орынды (олардың жастық және морфологиялық ерекшеліктері, зиянды құрылымдарының кездесу жиілігі).
Экологияның анағұрлым көп айтылатын және солай бола тұра идеологиялық жағынан көмескі саласы - биоиндикация деп аталатын кейбір әдістерінің жиынтығы болып табылады. Әйтсе де биологиялық нысандардың индикаторлық қасиеттеріне жүргізілген бақылаулардың басын ең көне замандағы табиғи зерттеушілердің еңбектерінен табуға болаы, бүгінге дейін биоиндикацияның түзу теориясы және адекватты әдістері жоқ. Оған қарағанда терминдерді сипаттап түсіндіру жұмыстары дұрыс жолға қойылған. Мысалы Н.Ф. Реймерстің анықтамасына сәйкес: Биоиндикаторлар: бір түрдегі ерекшеліктер немесе бірлестік тобы, олардың болуы, жағдайы немесе мінез-құлқы туралы ортада өзгеруі туралы, оның ішінде ластаушылардың болуы және концентрациясы туралы болуы, жағдайы және мінез-құлқы бойынша ортада өзгеруі туралы, оның ішінде ластаушылары туралы да баға береді. Индикатор бірлестігі - микроорганизмдердің, зеңдердің, өсімдіктер және жануарлардың жекелеген популяциясындағы даму жылдамдығы, құрылымы және жайдылығы бойынша бірлестігі, оарды ортаның жалпы жағдайына, оның ішінде табиғи және жасанды өзгерістерін қосып есептеп айтуға болады. Сөзсі, объективті факторлар экожүйенің биотиптік үрдісіне ортаның факторлары әсерінің тығыз байланысының бар екені туралы дәлелдейді (популяцияның тығыздығы, түрлік құрамының динамикасы, міне-құлықтық ерекшеліктері). Ортаның, жарық, температура, сулық режим, биогендік элементтер (макро-микро элементтері), тұздылығы сияқты факторлары және басқаларының организм үшін өмірлік циклінің барлық кезеңдерінде функционалдық маңыздылығы бар. Әйтседе кері заңдылықты қолдануға және бағалауға болады, мысалы, организмнің түрлік құрамы бойынша ортаның физикалық типі туралы. Сол себептң, Биоиндикация - ол тірі организмге және оның бірлестіктеріне реакциялар негізінде түсетін биологиялық маңызды жүктемелерді анықтау болып табылады. Бұл толық көлемде антропогендік ластанулардың барлық түріне жатады.
Биоиндикацияның негізгі міндеті олар ластанудың кешенді сипатын ескере отырып антропогендік әсерлердің деңгейін адекватты көрсете алатын әдістерді және критерийлерді әзірлеу болып табылады және биотехникалық бірлестіктердің анағұрлым сезімтал компоненттерінде ертерек болған бұзылыстарды диагностикалауы керек.
Биоиндикация мониторинг сияқты биосфераны ұйымдастырудың әртүрлі деңгейінде жүзеге асырылады: макромолекуланы, клетканы, мүшені, организмді, популяцияны, биоценозды.
Тірі материның күрделілігі және оның сыртқы факторлармен әрекеттесу сипаты ұйымдастыру деңгейінің көтерілуіне қарай өсетін анық. Бұл үрдісте ұйымдастырудың төменгі деігейлеріндегі биоиндикация, қай жерде болсын ол жаға сипатта көрініп және анағұрлым жоғары ұйымдастырылған жүйенің динамикасын түсіндіруге қызмет көрсете алатын анағұрлым жоғары деңгейдегі биоиндикацияға қосылуы керек.
Биоиндикация әдісін қолдану мониторингтің міндеттерін шешуге сондай жағдайда көмектеседі деп есептелінеді, қашан биоценозға антропогендік қысым факторларының жиынтығы қиындайды немесе тікелей өлшеуге ыңғайлы емес. Өкінішке орай, биоиндикацияның заманауи практикасы, зерттеушімен әртүрлі организмдердің мінез-құлықтық фактілері, айтарлықтай өлшемде феноменологиялық сипат береді. Кейде бұл сипаттамалар, ереже бойынша бағалаулық сипат алған (жақсы, жаман, таза, лас сияқты), жеткілікті нақты емес индекстерді қолдану немесе сырттай қарап салыстыру әдістеріне негізделген, нақты негізделмеген шешімдермен жалғасады. Көпшілік жағдайда мұндай болжам, қашан экожүйенің сапасын бағалаудағы ақырғы шешім бойынша қоғамдық пікір алдын-ала белгілі болғанда жасалады, мысалы, ортаның тікелей немесе жанама параметрлері бойынша. Бұның нәтижесінде биоиндикацияның рөлі, биомониторгпен технологиялық түрде сәйкес келетін келесі іс-әрекеттер жиынтығына жалғасады:
* Ортаның бір немесе бірнеше тексерілетін факторлары бөлініп шығады (әдебиеттік материялдарбойынша немесе қолданыстағы мониторингтік тексеріс бағдарламасына байланысты);
* Қаралатын экожүйедегі биотиптік үрдістерді сипаттайтын алқаптық және тәжірибиелік мәліметтер жиналады, мұнда теориялық жағынан бұл мәліметтер тексерілетін фактордың өзгеруінің кең диапазонында өлшенуге тиіс (мыслы, шартты-таза және шартты-лас аудандарда);
* Кейбір жағдайда (алдын-ала есептелген бағалаулық коэфициенттер жүйесін қолданумен немесе мәліметтерді алғашқы өңдеудің математикалық әдістерін қолданумен, қарапайым сырттай қарап салыстыру арқылы) қандай да бір түрдің немесе түрлер тобының индикаторлық маңыздылығы туралы қорытынды шығарылады.
Өте сирек жағдайда қаралатын ластаушы факторлардың лимиттенетін деңгейін бағалауға практикалық талпыныстар жасалады, яғни биологиялық мағызы бар жүктемеге талдауы орындау. Тек ерекше жағдайда, қашан биоиндикаторлық көрсеткіштерді қолданып ортаның белгісіз факторлары болжаммен анықталып, және олардың маңыздылыығы барлық экожүйе үшін жақын және алыс болашаққа бағалағанда ғана, индикация операциясы орындалады. Кешенді гидроэкологиялық, биоиндикациялық тексерістер ұйымдастырудың көп сандық емес мысалдары есебінде, олардың нәтижесінде кейбір кешенді ғылыми - негізделген табиғатты қорғау шешімдер құрастырылады, мысалы Байкал көлінің экологиялық жағдайын бағалау бойынша жұмыстарды келтіруге болады.
Экожүйенің биотиптік компоненттеріне антропогендік әсерлерді бағалау көп жағдайда түрлік құрылымының кеңістіктік-уақыттық дифференциясымен күрделінеді, себебі организмнің әр түрлі бірлестігіне кіретін, сол бір түрдің ценопопуляциясы, өмір сүрудің әр түрлі экологиялық жағдайлармен сипатталады және фактордың әрекетіне олардың реакциясы елеулі түрде айқындалуы мүмкін. Популяциялық гомеостаз механизмнің нашар байқалатын түрлерінде бұл реакциялар, антропогендік факторлардың әрекетіне физиологиялық тұрақтылықты төмендетуде және нәтижесінде репродукция үрдісін бұзуда әрқашан жеткілікті түрде қарама-қарсы көрсетіледі. Дегенмен кез-келген техногендік әсер етуге (егер ол әрине котострофалық әсер ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Қоршаған ортаның ластану мәселелерін шешуде биологиялық әдістер индикация және оның жағдайын бақылау маңызды орынды алады. Биоиндикация, биоманиторинг - ғылыми әдебиеттердегі түсініктер ғана емес, сонымен бірге қазіргі кезде ортаның сапасын бағалау қызметінде жиі қолданылатын әдіс. Жануарлар мен өсімдіктер организмдерін ластанудың биоиндикаторы ретінде екі жағдайда қолдануға болады. Егер ол өз ұлпаларында ластаушы заттарды қоршаған ортаның құрамынан бәршама жоғары жинаса немесе олар басқа организмдермен салыстырғанда белгілі полютанттардың әсерәне төзімділігі жоғары болса қолдануға болады.
Соңғы жылдары әр түрлі ортаның ластануында организмдерді индикация және мониторингте пайдалану тәжірибиелердің қорытынды шолулары аз емес. Биология ғылымдары қоршаған ортаның жағдайының мониторингі жайлы түсінікте маңызды орынды алады. Биологияның көптеген салалары, бірінші кезеңде экология, физиология және генетика, қоршаған ортаның биологиялық компоненттерінің жағдайын теориялық және практикалық бақылау негізінде жете зерттеулерді пайдаланады.
Жалпы миниторингтің бастапқы кезеңі биоэкологиялық және санитарлы-гигиеналық мониторинг болып саналады, олардың негізгі мәселелері қоршаған ортаның жағдайларын адам және елді-мекен денсаулығына әсер көз қарасында бағалау болып саналады, өйткені дәл осы көрсеткіштер қоршаған ортаның сапасын анықтайды. Қазіргі кезде теңіз су ортасының экологиялық мониторинг жағдайын өткізу үшін организмдік және популяциялық деңгейде сәйкес және де биотестілеу және гентикалық бақылау мәліметтерінен тұратын биологиялық көрсеткіштер жүйесі өңделген.
Шетел зерттеушілерінің жұмыстарында биологиялық мониторингтің басты мақсаты мен міндеті әр түрлі биологиялық әдістермен қоршаған ортаның сапасын организмдер көмегімен бақылауды жете зерттеу және қолдануды енгізу болып табылатын көзқарастар басым.
Теңіз балдырлары - теңіздің ластануларын, оның ішінде мұнай және радиоактивті ластануларды зерттеуде қолайлы тест-обьект. Сонымен бірге балдырларды топырақтың пестицидтермен және басқа улы заттармен ластану деңгейін анықтауда, топырақтың антропогенді өзгерістерінің бағыттарын, бұзылған жерлердің жағдайын анықтауда қоладанылады. Соған байланысты, көптеген балдырлардың индикаторлық мағынасыолардың өсу жағдайына да тәуелді, сондықтан судың сапробтылығының нақты индикаторлық мағынасы олардың өсу жағдайына да тәуелді, сондықтан судың сапробтылығының нақты индикаторлық түрлерін ғана емес және олардың санын және экожүйедегі басқа организмдермен қатынасын да есепке алу керек. Индикатор ретінде нақты балдырлардың түрлерін қолдануда диференциальді шешуге мүмкіндік беретін басқа да қосымша көрсеткіштер қажет. Соның ішінде, индикаторлық түрлерінің популяциялық жағдайының мәліметтерін ескеру орынды (олардың жастық және морфологиялық ерекшеліктері, зиянды құрылымдарының кездесу жиілігі).
Экологияның анағұрлым көп айтылатын және солай бола тұра идеологиялық жағынан көмескі саласы - биоиндикация деп аталатын кейбір әдістерінің жиынтығы болып табылады. Әйтсе де биологиялық нысандардың индикаторлық қасиеттеріне жүргізілген бақылаулардың басын ең көне замандағы табиғи зерттеушілердің еңбектерінен табуға болаы, бүгінге дейін биоиндикацияның түзу теориясы және адекватты әдістері жоқ. Оған қарағанда терминдерді сипаттап түсіндіру жұмыстары дұрыс жолға қойылған. Мысалы Н.Ф. Реймерстің анықтамасына сәйкес: Биоиндикаторлар: бір түрдегі ерекшеліктер немесе бірлестік тобы, олардың болуы, жағдайы немесе мінез-құлқы туралы ортада өзгеруі туралы, оның ішінде ластаушылардың болуы және концентрациясы туралы болуы, жағдайы және мінез-құлқы бойынша ортада өзгеруі туралы, оның ішінде ластаушылары туралы да баға береді. Индикатор бірлестігі - микроорганизмдердің, зеңдердің, өсімдіктер және жануарлардың жекелеген популяциясындағы даму жылдамдығы, құрылымы және жайдылығы бойынша бірлестігі, оарды ортаның жалпы жағдайына, оның ішінде табиғи және жасанды өзгерістерін қосып есептеп айтуға болады. Сөзсі, объективті факторлар экожүйенің биотиптік үрдісіне ортаның факторлары әсерінің тығыз байланысының бар екені туралы дәлелдейді (популяцияның тығыздығы, түрлік құрамының динамикасы, міне-құлықтық ерекшеліктері). Ортаның, жарық, температура, сулық режим, биогендік элементтер (макро-микро элементтері), тұздылығы сияқты факторлары және басқаларының организм үшін өмірлік циклінің барлық кезеңдерінде функционалдық маңыздылығы бар. Әйтседе кері заңдылықты қолдануға және бағалауға болады, мысалы, организмнің түрлік құрамы бойынша ортаның физикалық типі туралы. Сол себептң, Биоиндикация - ол тірі организмге және оның бірлестіктеріне реакциялар негізінде түсетін биологиялық маңызды жүктемелерді анықтау болып табылады. Бұл толық көлемде антропогендік ластанулардың барлық түріне жатады.
Биоиндикацияның негізгі міндеті олар ластанудың кешенді сипатын ескере отырып антропогендік әсерлердің деңгейін адекватты көрсете алатын әдістерді және критерийлерді әзірлеу болып табылады және биотехникалық бірлестіктердің анағұрлым сезімтал компоненттерінде ертерек болған бұзылыстарды диагностикалауы керек.
Биоиндикация мониторинг сияқты биосфераны ұйымдастырудың әртүрлі деңгейінде жүзеге асырылады: макромолекуланы, клетканы, мүшені, организмді, популяцияны, биоценозды.
Тірі материның күрделілігі және оның сыртқы факторлармен әрекеттесу сипаты ұйымдастыру деңгейінің көтерілуіне қарай өсетін анық. Бұл үрдісте ұйымдастырудың төменгі деігейлеріндегі биоиндикация, қай жерде болсын ол жаға сипатта көрініп және анағұрлым жоғары ұйымдастырылған жүйенің динамикасын түсіндіруге қызмет көрсете алатын анағұрлым жоғары деңгейдегі биоиндикацияға қосылуы керек.
Биоиндикация әдісін қолдану мониторингтің міндеттерін шешуге сондай жағдайда көмектеседі деп есептелінеді, қашан биоценозға антропогендік қысым факторларының жиынтығы қиындайды немесе тікелей өлшеуге ыңғайлы емес. Өкінішке орай, биоиндикацияның заманауи практикасы, зерттеушімен әртүрлі организмдердің мінез-құлықтық фактілері, айтарлықтай өлшемде феноменологиялық сипат береді. Кейде бұл сипаттамалар, ереже бойынша бағалаулық сипат алған (жақсы, жаман, таза, лас сияқты), жеткілікті нақты емес индекстерді қолдану немесе сырттай қарап салыстыру әдістеріне негізделген, нақты негізделмеген шешімдермен жалғасады. Көпшілік жағдайда мұндай болжам, қашан экожүйенің сапасын бағалаудағы ақырғы шешім бойынша қоғамдық пікір алдын-ала белгілі болғанда жасалады, мысалы, ортаның тікелей немесе жанама параметрлері бойынша. Бұның нәтижесінде биоиндикацияның рөлі, биомониторгпен технологиялық түрде сәйкес келетін келесі іс-әрекеттер жиынтығына жалғасады:
* Ортаның бір немесе бірнеше тексерілетін факторлары бөлініп шығады (әдебиеттік материялдарбойынша немесе қолданыстағы мониторингтік тексеріс бағдарламасына байланысты);
* Қаралатын экожүйедегі биотиптік үрдістерді сипаттайтын алқаптық және тәжірибиелік мәліметтер жиналады, мұнда теориялық жағынан бұл мәліметтер тексерілетін фактордың өзгеруінің кең диапазонында өлшенуге тиіс (мыслы, шартты-таза және шартты-лас аудандарда);
* Кейбір жағдайда (алдын-ала есептелген бағалаулық коэфициенттер жүйесін қолданумен немесе мәліметтерді алғашқы өңдеудің математикалық әдістерін қолданумен, қарапайым сырттай қарап салыстыру арқылы) қандай да бір түрдің немесе түрлер тобының индикаторлық маңыздылығы туралы қорытынды шығарылады.
Өте сирек жағдайда қаралатын ластаушы факторлардың лимиттенетін деңгейін бағалауға практикалық талпыныстар жасалады, яғни биологиялық мағызы бар жүктемеге талдауы орындау. Тек ерекше жағдайда, қашан биоиндикаторлық көрсеткіштерді қолданып ортаның белгісіз факторлары болжаммен анықталып, және олардың маңыздылыығы барлық экожүйе үшін жақын және алыс болашаққа бағалағанда ғана, индикация операциясы орындалады. Кешенді гидроэкологиялық, биоиндикациялық тексерістер ұйымдастырудың көп сандық емес мысалдары есебінде, олардың нәтижесінде кейбір кешенді ғылыми - негізделген табиғатты қорғау шешімдер құрастырылады, мысалы Байкал көлінің экологиялық жағдайын бағалау бойынша жұмыстарды келтіруге болады.
Экожүйенің биотиптік компоненттеріне антропогендік әсерлерді бағалау көп жағдайда түрлік құрылымының кеңістіктік-уақыттық дифференциясымен күрделінеді, себебі организмнің әр түрлі бірлестігіне кіретін, сол бір түрдің ценопопуляциясы, өмір сүрудің әр түрлі экологиялық жағдайлармен сипатталады және фактордың әрекетіне олардың реакциясы елеулі түрде айқындалуы мүмкін. Популяциялық гомеостаз механизмнің нашар байқалатын түрлерінде бұл реакциялар, антропогендік факторлардың әрекетіне физиологиялық тұрақтылықты төмендетуде және нәтижесінде репродукция үрдісін бұзуда әрқашан жеткілікті түрде қарама-қарсы көрсетіледі. Дегенмен кез-келген техногендік әсер етуге (егер ол әрине котострофалық әсер ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz