Су

Кіріспе

Дүние жүзінде ¾ бөлігін су алып жатыр. Су баға жетпес табиғат байлығы. Жер жүзіндегі барлық тіршілік суға байланысты. Сусыз тіршілік болуы мүмкін емес. Ол зат алмасу процесінде қарқынды роль атқарады.
Су – түсі, иісі, дәмі жоқ сұйық зат, жақсы ерітуші, үстіңгі кернеуі өте жоғары, айқын капилярлық (жіңішке түтік пен сұйық заттың жоғары көтерілуі) қасиеті бар. Осы қасиеті топырақтағы су ерітінділерін өсімдіктер бойынша «сорып» алып күн көруі үшін өте қолайлы.
Дүние жүзілік мұхиттар мен өзен – көл суларының ластануы, су сапасын нашарлата түсуде. Мұхиттарда мұнай тасымалдайтын кемелер мен танкілердің көбеюі, атом қаруларын сынау, өндіріс пен ауыл шаруашылығы өнімдерінің, радиоактивті қалдықтардың тасталуы, т.б экологиялық жағдайы мен тіршілік ырғағы деңгейін төмендетті. Оның үстіне дүниежүзілік ауыз су проблемасы планета тұрғындарының Африка, Орта Азия және Кіші Азия, Австралия, Орталық Азия бөлігін қамтып, әлемдік экологиялық проблемалар шеңберін ұлғайта түсуде.
Қазіргі дүниежүзінде орташа шамамен алғанда тәулігіне әр адамға шаққанда 1500-2000литр су қолданылады. олардың ішінде 100-150литр су тұрмыстық – комуналдық қажеттіліктерге жұмсалынады. Судың негізгі бөлігі өнеркәсіптік және ауыл шаруашылық мақсатында қолданылады.
Жылдан – жылға судың бағасы артып барады. Кларктың (АҚШ) мәліметтері бойынша соңғы 50 жылда мұнайдың бағасы 10 есе, ал тұрмыстық қажетті суға – шамамен 100 есе, ауыз суға – 1000 есе артқан. Ауыз суды шыны бөтелкелерде сату әдеттегі көрініске айналды. Табиғи таза су маңызды ұлттық байлық көзіне айналып отыр.
Қазірдің өзінде су халықаралық қатынастардың шиеленісу себебіне айналып отыр. Мысалы, Колумбия өзенінің суы үшін АҚШ пен Канада арасында, Дунай өзенінің суын пайдалану үшін бірнеше мемлекеттер арасындағы шиеленістердің тууы белгілі.
Су температурасы. «Ауыз суы» және мәдени тұрмыстық қажетіне керекті судың температурасы 8-120С – тан артпауы керек.
Су құрамындағы еріген және газ түріндегі химиялық заттар судың дәмін кіргізіп, исімен, көрмектігімен , агресивтігімен , тұрақтылығымен адамдар мен малдардың организмдеріне пайдалы әсерін тигізеді. Суды

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Су
Дүние жүзінде ¾ бөлігін су алып жатыр. Су баға жетпес табиғат
байлығы. Жер жүзіндегі барлық тіршілік суға байланысты. Сусыз тіршілік
болуы мүмкін емес. Ол зат алмасу процесінде қарқынды роль атқарады.
Су – түсі, иісі, дәмі жоқ сұйық зат, жақсы ерітуші, үстіңгі кернеуі
өте жоғары, айқын капилярлық (жіңішке түтік пен сұйық заттың жоғары
көтерілуі) қасиеті бар. Осы қасиеті топырақтағы су ерітінділерін
өсімдіктер бойынша сорып алып күн көруі үшін өте қолайлы.
Дүние жүзілік мұхиттар мен өзен – көл суларының ластануы, су сапасын
нашарлата түсуде. Мұхиттарда мұнай тасымалдайтын кемелер мен танкілердің
көбеюі, атом қаруларын сынау, өндіріс пен ауыл шаруашылығы өнімдерінің,
радиоактивті қалдықтардың тасталуы, т.б экологиялық жағдайы мен тіршілік
ырғағы деңгейін төмендетті. Оның үстіне дүниежүзілік ауыз су проблемасы
планета тұрғындарының Африка, Орта Азия және Кіші Азия, Австралия,
Орталық Азия бөлігін қамтып, әлемдік экологиялық проблемалар шеңберін
ұлғайта түсуде.
Қазіргі дүниежүзінде орташа шамамен алғанда тәулігіне әр адамға
шаққанда 1500-2000литр су қолданылады. олардың ішінде 100-150литр су
тұрмыстық – комуналдық қажеттіліктерге жұмсалынады. Судың негізгі
бөлігі өнеркәсіптік және ауыл шаруашылық мақсатында қолданылады.
Жылдан – жылға судың бағасы артып барады. Кларктың (АҚШ) мәліметтері
бойынша соңғы 50 жылда мұнайдың бағасы 10 есе, ал тұрмыстық қажетті суға
– шамамен 100 есе, ауыз суға – 1000 есе артқан. Ауыз суды шыны
бөтелкелерде сату әдеттегі көрініске айналды. Табиғи таза су маңызды
ұлттық байлық көзіне айналып отыр.
Қазірдің өзінде су халықаралық қатынастардың шиеленісу себебіне
айналып отыр. Мысалы, Колумбия өзенінің суы үшін АҚШ пен Канада
арасында, Дунай өзенінің суын пайдалану үшін бірнеше мемлекеттер
арасындағы шиеленістердің тууы белгілі.
Су температурасы. Ауыз суы және мәдени тұрмыстық қажетіне
керекті судың температурасы 8-120С – тан артпауы керек.
Су құрамындағы еріген және газ түріндегі химиялық заттар судың
дәмін кіргізіп, исімен, көрмектігімен , агресивтігімен , тұрақтылығымен
адамдар мен малдардың организмдеріне пайдалы әсерін тигізеді. Суды
пайдаланудағы ең шешуші фактор болып , оның минералдылығы есептелінеді.
Судың минералдылығы көрмектігі мен тығыз заттардың қалдықтарының пайда
болуына әсерін тигізеді.
Құрғақ қалдық – судағы химиялық заттардың ерітіндідегі жалпы құрамы.
Ауыз судағы стандар т бойынша, құрғақ қалдықтың салмағы 1000мгл – ге
дейін болуы керек. Кейбір жеке жағдайда ғана минералдылығы 1500мгл – ге
дейінгі суды пайдалануға рұқсат етеді.
Мемлекеттік стандарт бойынша , дұрыс (әсерлі) реакцияның көрсеткіші
рН – 6,5 – 8,5, болуы керек, ауыз судың құрамында хлорид (тұз қышқылының
тұзы) 350мгл – ден аспауы керек, сульфаттар (күкірт қышқылы тұзы) 500
мгл, темір 0,3мгл – ге дейін (жер асты суларында 1 мгл – ге дейін),
мырыш 5 мгл; фтор – 0,7 – 1,5 мгл аралығында (егер 1,5 мгл – ден артық
болса, денсаулыққа зиянын тигізеді). Судағы иодтың құрамы көбірек болса
(0,0001 мгл) да, эндимикалық зоб (тамақтағы ұра) ауруына шалдығады, жер
асты суларының құрамында күкіртті сутек (Н2S) болса, суда исі пайда
болады және темірден жасалған құбырлардың тот басуына әкеледі, сондай –
ақ басқа заттардың көрсеткіштерімен бірге судың былғануына әкеліп
соғады.
ТМД елі бойынша Ауыз суы сапасы туралы арнаулы МЕСТ (ГОСТ 2874-82 )
қабылданған

Ауа
Көліктер мұнайдан жасалған майларды өте көп мөлшерде жандырады, сонымен
қатар олар қршаған ортаға үлкен қасіретін тигізеді, ал ең алдымен
атмосфераға. Көліктердің үлкен бөлігі үлкен қалаларда шоғырланғандықтан, ол
қалалардың ауасы кедейлене ғана қоймай, қорытылып шыққан зиянды газдардың
компоненттерімен ластанады.
Жыл сайын көліктердің саны көбеюде, соған байланысты атмосферада зиянды
заттарда көбеюде. Көліктердің үнемі өсуіне байланысты, олар қоршаған ортаға
және адамның денсаулығына белгілі бір мөлшерде кері әсерін тигізеді.
Біздің қалада қоршаған ортаны қорғау ең басты мәселе болып табылады. Сол
себептен ғылыми жұмысымның мақсаты Шымкент қаласындағы Тәукехан
даңғылындағы атмосфералық жерге дейінгі қабаттың қанщалықты ластанғанына
мәлімет беру болып табылады.
Негізгі ауаның ластану көздері көліктердегі іштен жану двигателдері
болып табылады, олар атмосфераға қорытылған газдарды, қорытылмаған
жанармайды және жанармай буларын шығарады. Қорытылып шыққан газдың ішінен
280-дей толық қорытылған(жанған) және толық қорытылмаған(жанбаған) мұнай
жанармайлары табылған, сондай-ақ жанармайда неорганикалық қосылыстардың
бірнеше түрлері табылды.
Осы Жоғарыда ітеп жатқан жұмыстардың проблемасы өндірістің газбен
ластауына жол бермеуін кедергі жасау, яғни осы өндіріс орындары өте қауіпті
қоспалардың смог типтерінің пайда болуына себепші болуда өнім өндірісі
барысында бөлінетін газ тәріздес өндіріс қауіпті қоспаларын екі түрге
бөлуге болады:
а) әртүрлі бөлшектер (аэрозоль) қатты заттар жоқ, түтін, сұйық
бүркептер-тұмандар.
б) газ тәрізді және бу тәрізді заттар.
Аэрозольды заттарға ұшып жүретін әр түрлі бөлшектер органикалық немесе
органикалық емес ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.