Валеология – денсаулық туралы ғылым туралы ақпарат

Пән: Валеология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

валеология - денсаулық туралы ғылым

Кіріспе:

Валеология туралы түсінік.

Негізгі бөлім:

Валеология - адамтану ғылымы.
Валеология - интегралды ғылым.
Денсаулық түрлері.
Валеология - салауатты өмір сүріу салты.

Қортынды:

Валеологияның өмірдегі орны

Валеология - денсаулық туралы ғылым

Валология грек және латын тілінен алынған. «валео» - денсаулық. «логос»- ғылым дегенде білдіреді. Валология денсаулық туралы ғылым. Оның негізін алғаш рет қалаған Израиль Ицкович Брехман. Ол медицина ғлымдарның докторы, проффесор. Негізі маманы фармаколог. 350- дей ғылымыи еңбектер бар. 1987 жылы ол Влелогия терминін медицина, биология және педагогика ғылымдарна енгізген.

Соңғы жылдарда, әсіресе кейінгі он жыл ішінде дүниежүзінің барлық елдеріндегі, сондай-ақ, қазақстан республикасындағы халық денсаулығының тым нашарлап кетуне байланысты, және адамдардың тіршілік ету мерзімінң қысқаруна сәйкес- адамдардың денсаулығына көп көңл бөліне бастады.

Денсаулық - адам өміріндегі ең жоғарғы бағалы дүние. өмірдің шаттғымен қызығы денсаулыққа байланысты. Адам бақыты - денсаулық «денсаулық - зор байлық - де-ді қазақ ». ол - адам симолы.

Дені сау қайыршы адам ауырыу ханадан артық деген нақыл сөз бар. Негізі дұрыс. Дені сау адам өте көңілді жүреді. Әлемде болып жататын кішігірім, ұсақ - түйектерге ол ешқашан көңіл аудармайды. Көңілді күйімен неше түрлі қыйыншлықтарды жеңіп, тіршілік ете береді.

Дүниежүзлік медицина ғылымдарның ұлы өкілдері, денсаулық табиғаттың адамзат балсына тартқан үлкен сыйы деп түсіндіреді. Медицина ғылымдарның пайда болуна, оның дамуы мен қазіргі кездегі жағдайна зер салып қарасаңыз, медицина ғылымы адамдардың денсаулығын арттыруды ең басты роль атқарады.

Адамзат баласының тіршілік өмірінде ең бір бағалы нәрсе, оның денсаулығы. Денсаулықты сақтап, оны орынсыз сырап етпеу керек, үнемі денсаулықтың қорын көбейтіп отыру керек, - дейді дәрігерлер мен биологтар: денсаулықты көздің қарашығндай етіп сақтау керек, денсаулыққа немқұрайлы қарау дұрыс емес. Оған пассивті түрде қарау емес, активті түрде қарау керек. Денсаулықты сақтаудың жолын үйрету әрбір адамның басты міндеті. Денсаулықты бала кезден есейгенге дейін күту керек.

Біз денсаулғымызға немқұрайлы қарап, оған үлкен зияан келтіреміз. әркім өзінің денсаулығын нашарлауна өзі кінәлі. Ауруды ағзаларға жолатпау адамдардың өзқолында.

Валеология - медицина ғылымдарның саласы емес. Ол медицина ғылымдарна жатпайды. Оның өзнің алдына қойған мақсаты мен міндеттері бар. Өз алдына дара ғылым. Өзінің зерттейтін арнаулы функциялары бар.

И. И. Брехман өзінің еңбектернде валелогия туралы былай дейді: «Денсаулық туралы ғылым интегралды түрде болуы керек». Оның пайда болуы, дамуы және қазіргі кездегі жағдайы экологиямен, медицинамен, психологиямен, педагогикамен және т. б. Ғылымдарымен тығыз байланыста болады. Жаңа интегралды ғылым болғандықтан ол міндетті түрде философиялық ойды және ғлымыи түсініктерді жүйеге келтіріп дамытып отырады.

Валеология - И. И. Брехманның айтуна қарағанда, ол адам тану ғылымы деп айту керек. Оның көздеген мақсаты адамдардың денсаулығын арттыру, ауруларды болғызбау, аурулардың алдын алыу.

Денсаулықты сақтау - адам үшін ең маңызы зор. Валелогияның пайда болуы, дамуы және қазргі кездегі жағдайы адамзат балсының мәдениеті мен білімінің өсуне байланысты. Қазіргі кезде валелогия ғылымына үлкен сұраныстар көбейтіп отыр. Космос кеңістгін игеруге байланысты валелогия ғылымына сұраныс көбейді. Неге десеңіз ？ валелогия қазргі заманның ғылымы. Денсаулық сақтау ғылымы.

Денсаулық адамның рухани байлығы. Ол біздің жер деп аталатын планетамызбен тығыз байланыста болды. Табиғат байлығымен бірге өсіп, біте қайнасып келе жатыр . адам денсаулығының потенциялды денсаулығын арттыруына көмектеседі.

Адамды емдеу діргерлердің алғашқы қадамынан бастап осы уақытқа дейін адамдардың денсаулығын қорғау медицина бірінші міндеті болып келді. Кейін ол ғылым ретінде дамыды. Адамдардың денсаулығының мықты болуна да дәргерлер айтарлықтай үлес қосып келді. «медицина ғылымы кейбір ғлымдардың пайымдауынша медицина адамдарды емдеуді өзнің бірінші мақсаты етіп қояды. Ауруларды зерттеу медицинаның міндеті, сондықтан да медицина - ауру туралы ғылым» （Брехман）.

«медицианың біржақты дамуы» - деп жазды И. Давыдовский және отандық ғалымдар және шетел ғалымдары, адамзат ағзасының қасиетін дамытуға азда болса, жаңадан кірсе бастады. Ағзаның өзіндік табиғи қорғаныс күші бар екенін дәргер байқады. Ағзаның қорғаныс қасиеті өте күшті болатынын дәргер білді. Міне осыған байланысты, 1960 жылдан бастап саналогия ғылымы пайда болып, дами түсті . саналогия дегеніміз - жалпы ілім - ағзаның ауруларға қарсы тұру күші. Оның негізін санагез құрайды. Санагез - ағзаның айналаны қоршаған сыртқы орта факторларына бейімделуі, бейімделулік механизмдернің динамикалық комплексі. Ол төтенше қоздырғыш факторлардың әсернен пайда болады. Бұл бағтты дамытқан С. М. Павленко мен С. Ф. Олейник еді. Олардың айтуна қарағанда, санагездің көптеген механизмі арнаулы түрде жүргізлген жаттғулардың нәтижесінде қарқынды түрде дами түседі деді. Ағза түрлі жұқпалы ауруларға қарсы тұра алатынын олар жазды.

Кейінгі кезде ағзалардың неше түрлі дерттерге қарсы тұратыны, туа пайда болатын иммунитеттег болатыны байқалды.

И. И. Брехманның айтуына қарағанда саналогия - ағзалардың дерттерден айығуы туралы ғылым деді. Оны денсаулық ғылым деп есептеуге болмайды.

Сондықтанда валелогия медицина ғылымының негізінде пайда болған бірақ валелогия жеке дара ғылым екені кейінгі кезде дәлелдене түсті. Валелогиялық мәселерді ойдағдан шешу үшін биология, экология, медицина, педагогика, физиология және тағы басқа ғылымдар интегративті түрде болуы керек.

Валелогия ғлымының өзіне тән категориясы және негізгі зерттейтін міндеттері бар. Олар.

адамның денсаулығының қалай сақтауын білу ;
актуальдығы және потенциалды мүмкіндігін анықтау;
денсаулықтың сақталу факторын зерттеу

Осы және басқалай мәселерді шешу үшін өмір сүрудің сапасы мен с

Слауаттық өмір сүріу дің салты арасындағы заңдылықтарды зерттеп, шешуге болады. сондай - ақ, адамдардың денсаулығы мен мәдениеттің арасындағы байланыстардың заңдылықтары анықталуы тиіс, сонымен бірге адамдардың денсаулығымен адамдардың иерархиялық қажеттілігін анықтап барып, барлық мәселерлі ойдағдай шешуге болды.

Валелогия - биология ғылымдармен салыстырғанда жас ғылым.

Оны зерттейтін ғылымдар көп емес. Денсаулықтың сақталудың негізі неге байланысты екені әлі де болса толғмен анықтала қойған жоқ.

Денсаулық түрлері

«денсаулық - зор байлық» - дейді қазақ. Халықтың денсаулығын сақтау аурулардың алдын алыу мен оларды емдеу бағттары мемлекеттік, әлеуметтік, экономикалық （нарықтық экономика - макроэкономика）, медициналық және биологиялық мәселе. Адамның еңбек пен тұрмыс жағдайын жақсатһртуға беру. Аурулардың алдын алу . халықтың дене және рухани күшінің жан- жақты дами беруне қолайлы жағдайлар туғызу, халыққа тегін, жалпыға бірдей, жоғары дәржедегі мамандандырлған медициналық көмек көрсетуді қамтамсыз ету біздің тәуелсіз егеменді мемлекетіміздің аса маңызды міндеттерінің бірі. Бұл туралы біздің ата заңымызда кең көлемде жазлған. Басқалай қаулы -қаралар жеткілікті. Сонымен2002 жылы денсаулық жылы деп атаудың өзі нені аңғатады.

Елімізде денсаулқ сақтау ісімен денсаулық сақтау министрлігі айналысады. Облыстарда, аудандарда денсаулық сақтау жүргізіп отырады. Кейінгі кезде халықтың денсаулығы өте нашарлап кетті. Оның ең басты себептернің бірі экология жағдайларға байлансты. Қазақстан экологиясы басқа мемлекттермен салстырғанда, өте нашарлап кетті. Қазақстан республикасында емдеу-практикалық мекемелер арқылы барлық медициналық жәрдем көпшілік жағдайда тегін көрсетілді. Мемлекеттік бюджеттен арнаулы түрде қаржы бөлініп отырады.

Қазіргі кезде денсаулықтың бірнеше түрі бар.

физикалық денсаулық - ағза жүйесі мен органдардың өсу деңгейі. Оның негізін морфологиялық және функциялық кезктерқалайды. Олар ағзаның бейімделу реакциясын қамтамасызетеді.
Соматикалық денсаулық-ол адам ағзасы мен органдарының арасындағы биологиялық жағдайы. Оның негізін ағзаның жеке басы дамуының биологиялық бағдарламасы реттейді.
Психикалық денсаулық-ол адамның психикалық сферасының жағдайы. Ауруды болдырмау, адекватты реакцияларды жасау. Адам өмірінің мақсатын болжау, мұның бәрі биологиялық және әлеуметтік қажеттіліктен тундайды. Ағзада функциялардың өздігінен реттенуі, функциялық үрдістердің келісімдіт үрде өтуі, айналаны қоршаған сыртқы орта факторларының әсерлеріне бейімделу қасиеттерінің жоғарғы дәрежелі жағдайда болуы.
рухани денсаулық-ол адамдардың информацияны қабылдау қабілеттілігі мен мотивациялық іс-әрекетінің арасындағы қарым-қтынастардың сипаттамасын көрсетеді. Оның негізгі бағалық жүйесі, индивтдтердің қоғамдағы орны мен оның мотивті түрде орнығуын баяндайды. Ол адамның көңіл-күйін анықтайды өйткені рухани денсаулық жалпы адамдардың жомарттылығын, сүйіспеншілігін және жан дүнйесінің сұлулығын көрсетеді.

Физикалық, соматикалық, психикалық және рухани денсаулықтарның өздернің жинақталған көрсеткіштері болады. олар:

соматикалық және физикалық денсаулықтың критерийі-маған қажет заттардың бәрін«өзім тауып аламын»;
рухани денсаулықтың негізгі критерийі-мен«өзім жасауым керек»;

денсаулықты көрсететін негізгібелгілер：

Адам ағзаларында арнаулы және арнаулы емес түрде пайда болып қалыптасқан денсаулық және оны бұзатын факторларға денсаулықтың қарсы тұра алатындығы；
Ағзаның өсуі мен дамуының көрсеткіші；
Ағзаның қор ретінде жиналған және функционалды жағдайын сипаттайтын белгілер；
Әр түрлі дефектілерге байланысты дамымай қалған немесе бір ауруларға сәйкес денсаулықтың болмауы және денсаулық деңгейі；

Валеология - салауатты өмір сүру салты

Салауатты өмір сүру салты дегеніміз не ？

Салауаттыөмір салты дегеніміз-биоәлеуметтік категория.

Салауатты өмір сүру салты интегративті түрде қалыптасқан. Сондай-ақ адамдардың іс-әрекеттеріне байланысты болады. слауатты өмір сүрсалты шаруашылық, күнделік ұйтұрмысы, материалдық және рухани формаларын қанағаттандыру үшін, қоғамдық ұжымдарда өзін-өзі ұстай білу, қоамдық тәртіппенсанау, артық сөз айтпау, орынсыз мақсатпен айналспау, кез-келген адамдарды жамандамау, біреуді-біреуге шағыстырмау, өзін ақылды деп есептеп, басқаларды ақымақ ретінде көру т. б. аулақ болу. Сонымен өмір сүру салты дегеніміз- тұлға мен қоғам деңгейінің прогрессі дамуының көрсеткіштернің категориясы.

Салауаты өмір сүру салтының жоғары немесе төмен днңгейде болуы әлеуметтік-экономикалық жағдайларға байланысты болады. адамның психикасына, денсаулғына, ағзаның функционалды биологиялық қасиеттернде де байланысты болады.

Адамдардың биологиялық ерекшеліктерне сәйкес салауатты өмір сүру салты біркелкі болмайды. әр адам өзіне тән қалыптасқан өмір салтымен тіршілік етеді. Ол ұрпақтан ұрпаққа«ген» арқылы берліп отыруы мүмкін. Міне осыған байланысты«салауатты өмір салтының» үш категориясы болады：

салауатты өмір сүріу деңгейі；
салауатты өмір сүріу сапасы；
салауатты өмір сүрудің стилі；

Салауатты өмір сүру деңгейі дегеніміз-экономикалық категория. Адамдардың мтериялдық және моралдық-рухани қажеттілігі толығымен қамтамасыз етілуі.

Салауатты өмір сүру сапасы дегеніміз- әлеуметтік категория неше түрлі адам денсаулығын қамтамсыз ететін комфортты мебельдер мен лабораториялық жабдықтармен қамтамасыз етілуі

Салауатты өмір сүрудің стилі дегеніміз -әлеуметтік -психологиялық категория өзін-өзі ұстап және көрсете білуі. Белгілі бір қалптасқан стандратты ұстап, өмір сүру.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.