Microsoft Access реляциялық деректер қоймасын құру



1. Кіріспе . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
2. Деректер қоймасын жобалау . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
3. Деректер қоймасын құру . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
4. Кестелерді құру . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
5. Формаларды құру . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
6. Сұрауларды құру . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
7. Басылымдар құру . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
8. Макростарды құру . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
9. Модуль құрастыру (VBA) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20
10. Қорытынды . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
11. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
Microsoft Access реляциялық деректер қоймасын құру мен басқаруға арналған. Қысқаша айтқанда реляциялық деректер қоймасының барлық алғашқы мәліметтері кестеде сақталады. Сандар, символдар және де онда күрделі объектілер-сурет, дыбыстық фрагменттер немесе бейнекөріністер кестенің мәләметтері болып табылады. Қарапайым жағдайда деректер қоймасында бір ғана кесте болуы мүмкін. Мысалы, үйдегі жағдайда қолдануға арналған “Контактілер” деректер қоймасын құруға болады, онда сіздің туыс, таныс, достарыңыздың: аты, жөні, тегі, тұрғылықты жері, туылған күні т.б. мәліметтер болуы мүмкін. Күрделі деректер қоймасы жүздеген бір-бірімен байланысқан кестелерден құрастырылады.
Деректер қоймасы қазіргі кездекомпьютерді мәліметпен қамтамасыз ету процесстерінің негізін құрайды және де ол адамның барлық дерлік қызмет саласына кіреді десе болады.
Деректер қоймасында бір-бірімен байланысқан мәліметтер сақталады. Коммерциялық компаниялардың деректер қоймасында инвентарлық мәліметтер, қызметкерлер, келісім шарт, туралы мәліметтер сақталады . Деректер қоймасымен жұмыс істеуге арналған көптеген коммерциялық деректер қоймасын басқару жүйелері (ДҚБЖ), Borland компаниясынан Interbase, Microsoft компаниясынан Access және FoxPro, Corel компаниясынан Paradox, Oracle Corporation компаниясынан Oracle, FileMaker компаниясынан FileMaker Pro және т.б. “Деректер қоймасы” термині деректер қоймасының мәліметтері сақталатын файл деп және сол файлдарды басқаруға арналған ДҚБЖ программасы деп те айтылады.
1. Борис Послед. Microsoft Access 2000. Базы данных и приложения-ДиаСофт.-2000.-510 б.
2. Microsoft Access 97. Шаг за шагом: Практ.Посбие-Москва ЭКОМ.-1999. -1270 б.
3. Дженнингс Р. Microsoft Access 97.-Снкт-Петербург.1999.-328 б.
4. Нортон П., Андерсен В. Разработка приложений в Microsoft Access 97.- Санкт-Петербург.-1999.-656 б.
5. Гончаров А. Microsoft Access 7.0 в примерах.-Питер, 1999.-256 б.

Мазмұны

1. Кіріспе . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . 2
2. Деректер қоймасын жобалау . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . 4
3. Деректер қоймасын құру . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . 6
4. Кестелерді құру . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . 7
5. Формаларды құру . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . 10
6. Сұрауларды құру . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . 15
7. Басылымдар құру . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . 17
8. Макростарды құру . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . 19
9. Модуль құрастыру (VBA) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . .20
10. Қорытынды . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . 27
11. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі. . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . 28

1. Кіріспе

Microsoft Access реляциялық деректер қоймасын құру мен басқаруға
арналған. Қысқаша айтқанда реляциялық деректер қоймасының барлық алғашқы
мәліметтері кестеде сақталады. Сандар, символдар және де онда күрделі
объектілер-сурет, дыбыстық фрагменттер немесе бейнекөріністер кестенің
мәләметтері болып табылады. Қарапайым жағдайда деректер қоймасында бір ғана
кесте болуы мүмкін. Мысалы, үйдегі жағдайда қолдануға арналған
“Контактілер” деректер қоймасын құруға болады, онда сіздің туыс, таныс,
достарыңыздың: аты, жөні, тегі, тұрғылықты жері, туылған күні т.б.
мәліметтер болуы мүмкін. Күрделі деректер қоймасы жүздеген бір-бірімен
байланысқан кестелерден құрастырылады.
Деректер қоймасы қазіргі кездекомпьютерді мәліметпен қамтамасыз ету
процесстерінің негізін құрайды және де ол адамның барлық дерлік қызмет
саласына кіреді десе болады.
Деректер қоймасында бір-бірімен байланысқан мәліметтер сақталады.
Коммерциялық компаниялардың деректер қоймасында инвентарлық мәліметтер,
қызметкерлер, келісім шарт, туралы мәліметтер сақталады . Деректер
қоймасымен жұмыс істеуге арналған көптеген коммерциялық деректер қоймасын
басқару жүйелері (ДҚБЖ), Borland компаниясынан Interbase, Microsoft
компаниясынан Access және FoxPro, Corel компаниясынан Paradox, Oracle
Corporation компаниясынан Oracle, FileMaker компаниясынан FileMaker Pro
және т.б. “Деректер қоймасы” термині деректер қоймасының мәліметтері
сақталатын файл деп және сол файлдарды басқаруға арналған ДҚБЖ программасы
деп те айтылады.
Электронды есептеуіш машинасында (ЭЕМ) деректер қоймасы бірлескен
программалық қамтамасыздандыруды ДҚБЖ-н ұстанады. ДҚБЖ-ны қолданбалы
программалармен қоса деректер банкі деп атайды.
MS Access деректер қоймасын құрастыру 6-объект арқылы жүзеге асырылады
:
1) Кесте құру
2) Сұрау құру
3) Форма құру
4) Басылым құру
5) Макрос құру
6) Модуль құру
Осындай объектілер кез-келген ДҚБЖ программасымен жұиыс істегенде
кезігесіз. MS Access ішіндегі ең қарапайым да ыңғайлы қоймасы болып
табылады
Бұл курстық жұмысымда мен “Қызметкерлер” (Сотрудники) оқытулық деректер
қоймасын құрастырдым. Бұл мысалда мен MS Access барлық дерлік
мүмкіндіктерін көрсетуге тырыстым. Курстық жобам кеңірек болуы үщін,
программамды “Alser computers фирмасының қызметкерлері” деп толықтыруды жөн
көрдім. Қолдан келгенімше программаны құрдым, сіздерге пайдаланушыларға
ұнайды деп сенемін.

2. Деректер қоймасын жобалау

Microsoft Access –те кестені, форманы т.б. объектілерді құрастырмас
бұрын, ең алдымен деректер қоймасының құрылымын жасап алған өзіңізге
ыңғайлы болады. Жақсы жасалған құрылым, барлық сұраныстарға жауап беретін
деректер қоймасының негізі болып табылады.

Деректер қоймасын жобалаудың кезеңдері
Төменде деректер қоймасын жобалаудың негізгі кезеңдері келтірілген:
1. Деректер қоймасын құру үшін мақсаттың анықталуы.
2. Деректер қоймасының құрамына кіретін кестенің анықталуы.
3. Кестедегі керекті ұяшықтардың анықталуы.
4. Кестелердің арасындағы байланыстың анықталуы.
5. Деректер қоймасының құрылысының жаңартылуы.
6. Деректердің қосылуы және деректер қоймасының басқа да объектілерін
құрастыру.
7. Microsoft Access-те анализді қолдану
1 Деректер қоймасын құру үшін мақсаттың анықталуы
Деректер қоймасын жобалаудың бірінші сатысында деректер қоймасының
құрастырылу мақсатын анықтау және оның негізгі функциясы мен мәліметтерін
онымен жұмыс істеушінің сұраныстарына сай болуы тиіс.
2 Деректер қоймасының құрамына кіретін кестенің анықталуы
Деректер қоймасын жобалау процесіндегі қиын сатының бірі кесиені құрастыру
болып табылады. Кестені жобалау Microsoft Access-те ғана қолдану қажет
емес.
3 Кестедегі керекті ұяшықтардың анықталуы
Әр кестенің құрамында мәліметтер бөлектақырыптарға ал кестенің әр
ұяшығының құрамында кестенің тақырыбынан өзгеше мағлұматтар.
4 Кестелердің арасындағы байланыстың анықталуы
Кестелер мен кілттік ұяшықтарға деректер таралғаннан кейін деректер
байланысы үшін сұлбаны таңдап алу қажет. Ол үшін кестелер арасына
байланысын анықтау керек.
5 Деректер қоймасының құрылысының жаңартылуы
Кестелерді жобалаған соң, деректер қоймасының құрылысын тағыда бір рет
қарап шығу қажет. Кестеде ешқандай қайталану болмауы тиіс.
6 Деректердің қосылуы және деректер қоймасының басқа да объектілерін
құрастыру
Егер кестенің құрылысы қойылған сұраныстарды қанағаттандыратын болса, онда
барлық деректерді еңгізуге болады. Содан кейін сұрау, форма, макростарды
құрастыруға болады.
7 Microsoft Access-те анализді қолдану
Microsoft Access-те деректер қоймасының құрылысын жетілдіру үшін екі құрал
бар, мастер анализа таблиц кестені зерттеу және өзгертулер еңгізу.

3. Деректер қоймасын құру

Microsoft Access-те деректер қоймасын құрудың екі әдісі бар. Бос
деректер қоймасын құрып алып, оған кесте, форма, сұруа т.б. объектілер
еңгізу. Келесі әдісте деректер қоймасын мастер арқылы, барлық кестесімен,
формаларымен, макростарымен т.б. объектілерін бірден құрастырып алу. Бұл
әдіс екеуінің ішіндегі қарапайым әдісі. Екі жағдайда да қойманы кеңейтіп
өзгертуге мүмкіншілік жетерлік.
Біз бірінші әдісті қолданамыз.
1. Microsoft Access-ті қосқан кезде диалогты терезе ашылады. Мұнда Жаңа
деректер қоймасы (Новая база данных), содан кейін ОК (1-сурет) батырмасын
шертіңіз.
Егер деректер қоймасы құрастырылып қойған болса, онда Деректер
қоймасын ашу (Открыть базу данных) батырмасын шертіңіз.
2. Деректер қоймасының каталогын көрсетіп (С:\BD\Сотрудники.mdb) ОК
батырмасын шертіңіз.

1-сурет
Бос деректер қоймасын құрғаннан кейін объектілерді өзіңіз құрасыз.
4. Кестелерді құру

Microsoft Access-те кестені құрудың бірнеше тәсілі бар. Мен
конструктор арқылы құрастырдым. Бірінші кесте (2-сурет) “Сотрудники”
(Қызметкерлер) кестесі.

2-сурет
Номер паспорта Текстовый
Фамилия Текстовый
Имя Текстовый
Отчество Текстовый
Должность Текстовый
Адрес Текстовый
Рабочий телефон Числовой
Домашний телефон Числовой
Дата найма Дата
Зарплата Числовой
Фотография OLE
Электронная почта Числовой
Факс Числовой
Дата рождения Дата
Семейное полжение Текстовый

Имя супруга Текстовый
Место рождения Текстовый
Сведения о здоровье Текстовый
Почтовый индекс Числовой

Кестенің бірінші қатарында “Сотрудники” кестесінің ұяшықтардың аттары
ал екіші қатарында сол ұяшықтардың мәндері көрсетіледі. Бұл кестеде
фирманың барлық қызметкерлері жайында мәліметтер еңгізілген.
Келесі кесте “Заказы” (Тапсырыстар) кестесі (3-сурет). Мұнда фирмаға
келіп түсетін тапсырыстар еңгізіледі.

3-сурет
Үшінші кестенің аты “Расходы” (Шығындар) деп аталған. Кестеде фирманың
қаржылық шығындары келтірілген және оны 4-суреттен көріуңізге болады.

4-сурет
Ендігі кесте “Итоговая цена товара” (Тауардың қорытынды бағасы) деп
аталған (5-сурет) және бұл жерде сатып алынған тауардың қортындысы
есептеледі. Біріншіден бағадан 20% пайыз жеңілдік есптеледі, оған салық
бағасы қосылып қорытынды баға анықталады. Бұл есептеулер выражения
объектісі арқылы жүзеге асырылады: Скидка=([Цена]*[Скидка])100;
Итого=([Цена]-[Скидка]+[Налог])
Осы формуланы біріншісін Сидка ұяшығына ал екіншісін Итого ұяшығына
еңгізсеңіз, есептеу нәтижесі шыға келеді. Ол нәтижелерді кейінірек форма
объектілерінен көре аласыздар.

5-сурет
Соңғы кесте объектісі “Профессионализм” яғни Кәсіпқойлық деген атауға
ие болды. Кестеден әр кәсіпкердің жұмыс стажаын, мамандық саласын, қай оқу
орнын бітіргенін, білім деңгейін білуіңізге болады.

6-сурет
Кестелерді кілттік ұяшық арқылы байланыстырады, ол байланыстарды Сервис
менюінің Схема данных белгішесін шерткенде көруге болады.

5. Формаларды құру

Деректермен жұмысты жеңілдету үшін форма объектісін қолданады.
Форма құрудың бірнеше түрі бары бізге мәлім, мен мастер арқылы құруды
жөн көрдім. Формы белгішесіне көшіп Создать батырмасын шертіңіз, ашылған
терезеден Мастер форм мәліметтер көзі ретінде “Сотрудники” кестені таңдап
алыңыз. Алғашқы форма “Сотрудники” кестесінің барлық ұяшықтарымен пайда
болғанын көресіз :

1-сурет
• Біріншіден элементтер тақтасынан кнопка элементін таңдап аласыз,
оған жылжытуға арналған стрелка суреті бар төрт кнопка орнатасыз
оларға: первая запись, последняя запись, следующая запись,
предидущая запись мәндерін еңгізесіз;
• ПолеСоСписком элементін алып оған пойск по фамилий мәнін бересіз;
• Служебные данные, Личные данные, Ввод служебных данных, ввод
личных данных, Профессионализм батырмаларына тиісті формаларды
ашу макрокомандаларын тіркейсіз;
• Фотография ұяшығының үстіне Надпись элементін қойып оған
=[Фамилия] & " " & [Имя] & " " & [Отчество] мәнін еңгіземіз,
содан кейін ол элемент қызметкердің аты-жөнін, тегін біріктіріп
көрсетеді.
Бұл формаға элементтер орналастыру жолы. Элементтерді Элементтер
тақтасынан (2-сурет) таңдап қоямыз.

2-
сурет
Форманы құрудың қысқаша жолын қарастырып өттік, енді оларды ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Мәліметтер қорын басқару жүйесі (МҚБЖ). Негізгі ұғымдар. МҚБЖ - нің функционалды мүмкіндіктері. МҚБЖ - мен жұмыс істеу негіздері
Деректер базасы теориясының даму тенденцияларын зерттеу
ДЕРЕКТЕР ҚОРЫН ЖОБАЛАУ
Деректер базасының сервері
Кесте - деректер қорының негізгі объектісі
Ақпаратты өңдеуді ұйымдастыру
Жинақтаушы зейнетақы жиналымының зейнетақымен қамтамасыз етуі
Microsoft Access деректер қорын басқару жүйесі мен Delphi программалау ортасының бағдарламаның құру
Клиент сервер деректер базасы
ADO технологиясы
Пәндер