Ақшаның номиналистік теориясы
ХVII – ХVIII ғғ. Ақшаның номиналистік теориясы өкілдері ағылшын ғалымдары алымдары Дж. Беркли мен Дж. Стюарт, А. Смит болып табылады. Бұл теория ақша айналымында құнсыз монеталар қаптап кеткен кезде қалыптасты. Бұл ғалымдар ақшаны мемлекет жасайды деп және оның бағасы атаулы құнмен (номинал) және ақша болып табылатын баға масштабымен анықталады деп есептеген. Олар ақшаны тек техникалық ауыстырудың таза құралы деп қарастырып, оның құндылық табиғатын толық теріске шығарды.
Ақшаның номиналистік теориясының негізгі идеялары төменде келтірілген:
- ақша тамаша есептеу бірлігі болып табылады, онын көмегімен ақшаның салыстырмалы құны анықталады;
- бірдей бөліктері бар тамаша масштаб болып табылатын аталған бірлікте ешқандай ішкі құн болмайды.
Номинализм үстемдік жағдайға XIX ғ. аяғы мен XX ғ. басында қол жеткізді. Бірақ, оның ерте кезеңдік номинализмнен айырмашылығы - оның қорғау объектісі болып құнсыз ақша емес, ол қағаз ақша болды.
Неміс ғалымы Г. Кнаптың ақша теориясында («Ақшаның мемлекеттік теориясы») басты мақсат-мұрат анық қалыптасты:
- ақша - мемлекеттік құқық тәртібінің өнімі, мемлекет билігінін туындысы;
- ақша - бақылау төлем құралы, яғни мемлекеттік мұратты төлем кушімен иемденген белгілер;
- ақшаның негізгі қызметі - төлем құралы. Ол ақшаның мәні белгілердің материалында емес, олардың қолдануын реттейтін құқықтық нормаларда, деп жазды.
Ақшаның номиналистік теориясының негізгі идеялары төменде келтірілген:
- ақша тамаша есептеу бірлігі болып табылады, онын көмегімен ақшаның салыстырмалы құны анықталады;
- бірдей бөліктері бар тамаша масштаб болып табылатын аталған бірлікте ешқандай ішкі құн болмайды.
Номинализм үстемдік жағдайға XIX ғ. аяғы мен XX ғ. басында қол жеткізді. Бірақ, оның ерте кезеңдік номинализмнен айырмашылығы - оның қорғау объектісі болып құнсыз ақша емес, ол қағаз ақша болды.
Неміс ғалымы Г. Кнаптың ақша теориясында («Ақшаның мемлекеттік теориясы») басты мақсат-мұрат анық қалыптасты:
- ақша - мемлекеттік құқық тәртібінің өнімі, мемлекет билігінін туындысы;
- ақша - бақылау төлем құралы, яғни мемлекеттік мұратты төлем кушімен иемденген белгілер;
- ақшаның негізгі қызметі - төлем құралы. Ол ақшаның мәні белгілердің материалында емес, олардың қолдануын реттейтін құқықтық нормаларда, деп жазды.
Ақшаның номиналистік теориясы
ХVII – ХVIII ғғ. Ақшаның номиналистік теориясы өкілдері ағылшын
ғалымдары алымдары Дж. Беркли мен Дж. Стюарт, А. Смит болып табылады. Бұл
теория ақша айналымында құнсыз монеталар қаптап кеткен кезде қалыптасты.
Бұл ғалымдар ақшаны мемлекет жасайды деп және оның бағасы атаулы құнмен
(номинал) және ақша болып табылатын баға масштабымен анықталады деп
есептеген. Олар ақшаны тек техникалық ауыстырудың таза құралы деп
қарастырып, оның құндылық табиғатын толық теріске шығарды.
Ақшаның номиналистік теориясының негізгі идеялары төменде келтірілген:
- ақша тамаша есептеу бірлігі болып табылады, онын көмегімен ақшаның
салыстырмалы құны анықталады;
- бірдей бөліктері бар тамаша масштаб болып табылатын аталған бірлікте
ешқандай ішкі құн болмайды.
Номинализм үстемдік жағдайға XIX ғ. аяғы мен XX ғ. басында қол
жеткізді. Бірақ, оның ерте кезеңдік номинализмнен айырмашылығы - оның
қорғау объектісі болып құнсыз ақша емес, ол қағаз ақша болды.
Неміс ғалымы Г. Кнаптың ақша теориясында (Ақшаның мемлекеттік
теориясы) басты мақсат-мұрат анық қалыптасты:
- ақша - мемлекеттік құқық тәртібінің өнімі, мемлекет билігінін
туындысы;
- ақша - бақылау төлем құралы, яғни мемлекеттік мұратты төлем кушімен
иемденген белгілер;
- ақшаның негізгі қызметі - төлем құралы. Ол ақшаның мәні белгілердің
материалында емес, олардың қолдануын реттейтін құқықтық нормаларда, деп
жазды.
1929-1933 жж. Экономикалық дағдарыс кезеңінде номинализм алтын
стандарттан кетуді ақтау үшін теориялық база ретінде ары қарай дамуға бет
алды.
Мемлекеттік капиталистік монополизмнің идеологы, ағылшын экономисі Дж.
Кейнс өзінің Ақша туралы трактатында қағаз ақша алтынға қарағанда
айналымда ыңғайлы толық құнды төлем құралы болып табылады және олар
қоғамның үнемі өркендеуін қамтамасыз етеді - деп жазды. Қағаз ақша алтынды
айналымнан ығыстырып. Бұл құбылыс ақшаны алтын әсерінен азат етті және дәл
осы жайт Киапп теориясының жеңісі ретінде қарастырылды.
Сонымен. Кеннс номинализмнің тәжірибелік мақсаты - алтын стандартты
жойып, қағаз ақшаның айналымға еркін енуін және экономиканы инфляциялық
процесті баскару арқылы реттеуін тәжірибелік негіздеуінде болды.
Қазіргі танда номинализм - ақша болмысының мәселесі жөніндегі үстем
теориялардың бірі. Осылайша, әйгілі американдық экономист П. Самуэльсон
ақша шартты белгілер болып табылады деп санайды. Экономика шығармасында
ол: Тауарлы ақшаның дәуірін қағаз ақша дәуірі ауыстырды. Қағаз ақша
ақшаның мәнін, олардың ішкі табиғатын кейіптейді ... Ақша - жасанды
әлеуметтік шарт - деп жазды.
Номиналистік теорияның пайымдауынша, қағаз ақша адам еркімен пайда
болды, мемлекетпен жасалды, ал шын мәнінде ақша - металды қатынастардың
белгілі заңдылығы мен айналымның қосымша құралға қажеттілігі туындағаны,
бағалы металдарды өңдеу өндірісінің жетімсіздігі нәтижесіндс пайда болды.
Қағаз ақшаның өлшем мөлшерінің қызметі мен өткіншілігі - мінсіз қатынас
құралы ретінде тиімділігіне байланысты болып шықты.
Сонымен, номинализм теориясының сипаты: ақша тауардан ғана пайда
болмайды, олардың көп қызметтерінен бас тарту, ақшаны құн масштабымен
теңдестіру, өте оңды сан бірлігі болып табылады.
Банк ісіндегі бәсекелестік
Заңды тұлғалардың белгілі бір нарықта бір бірімен бәсекелесуін әдетте
бәсекелестік деп ұғамыз. Теорияға сәйкес өткір бәсекелестік қандай да бір
нарықтағы сатушалар мен сатып алушылардың санымен сондай-ақ, олардың жүзеге
асыратын операциялардың ауқымдылығымен анықталады. Банктік бәсекелестікке
тоқталатын болсақ, оның еркін нарықта бірнеше белгілері болады.
Бірінші белгі - капитал нарығына өзінің қаржылық қызметін ұсынатын
көптеген қаржы институттары қатысады.
Екінші белгі - нарықтың әрбір қатысушысы толық ақпаратқа ие болады.
Ақпарат алудың дұрыс шешім қабылдауына септігін тигізеді.
Үшінші белгі - барлық қатысушылардың нарыққа шығарылатын қаржылық
өнімдері (депозиттері, несиелері және басқа қызмет көрсетуі) бірдей болады.
Төртінші белгі - бірде бір қатысушы басқа қатысушының қабылданған
шешіміне (дұрыс, қандай шешім қабылдайтынына) өз ықпалын жүргізе алмайды.
Қай жерде бәсекелестік күшті, сол жерде кез келген қызмет түрі соғұрлым
тиімді және өнімдермен көрсетілетін қызметтің бағалары төмен әрі
тұтынушыларға пайдалы болады. Банк капиталы көп шоғырланған ақша нарығында
ссуда бойынша пайыз банк капиталы аз шоғырланған ақша нарығындағы ссуда
бойынша пайызға қарағанда жоғары әрі осыған орай банктің табысы да мол
болады, деп тұжырым жасау, дұрыс көрінгенімен банк ісіндегі бәсекелестің
зерттеуі мұндай гипотезаны толық растай алған жоқ.
Бірқатар зерттеулер банктер неғұрлым көп болса, пайыз деңгейі соғұрлым
төмен болатынын көрсетіп берді, ал, кейбір зерттеулер - керісінше, яғни
банктердің шоғырлануы мен несие пайызының мөлшерлемелер деңгейінің әлсіз
болатынын көрсетті.
Іс-тәжірибеде ірі банктер ұсақ банктерге қарағанда ... жалғасы
ХVII – ХVIII ғғ. Ақшаның номиналистік теориясы өкілдері ағылшын
ғалымдары алымдары Дж. Беркли мен Дж. Стюарт, А. Смит болып табылады. Бұл
теория ақша айналымында құнсыз монеталар қаптап кеткен кезде қалыптасты.
Бұл ғалымдар ақшаны мемлекет жасайды деп және оның бағасы атаулы құнмен
(номинал) және ақша болып табылатын баға масштабымен анықталады деп
есептеген. Олар ақшаны тек техникалық ауыстырудың таза құралы деп
қарастырып, оның құндылық табиғатын толық теріске шығарды.
Ақшаның номиналистік теориясының негізгі идеялары төменде келтірілген:
- ақша тамаша есептеу бірлігі болып табылады, онын көмегімен ақшаның
салыстырмалы құны анықталады;
- бірдей бөліктері бар тамаша масштаб болып табылатын аталған бірлікте
ешқандай ішкі құн болмайды.
Номинализм үстемдік жағдайға XIX ғ. аяғы мен XX ғ. басында қол
жеткізді. Бірақ, оның ерте кезеңдік номинализмнен айырмашылығы - оның
қорғау объектісі болып құнсыз ақша емес, ол қағаз ақша болды.
Неміс ғалымы Г. Кнаптың ақша теориясында (Ақшаның мемлекеттік
теориясы) басты мақсат-мұрат анық қалыптасты:
- ақша - мемлекеттік құқық тәртібінің өнімі, мемлекет билігінін
туындысы;
- ақша - бақылау төлем құралы, яғни мемлекеттік мұратты төлем кушімен
иемденген белгілер;
- ақшаның негізгі қызметі - төлем құралы. Ол ақшаның мәні белгілердің
материалында емес, олардың қолдануын реттейтін құқықтық нормаларда, деп
жазды.
1929-1933 жж. Экономикалық дағдарыс кезеңінде номинализм алтын
стандарттан кетуді ақтау үшін теориялық база ретінде ары қарай дамуға бет
алды.
Мемлекеттік капиталистік монополизмнің идеологы, ағылшын экономисі Дж.
Кейнс өзінің Ақша туралы трактатында қағаз ақша алтынға қарағанда
айналымда ыңғайлы толық құнды төлем құралы болып табылады және олар
қоғамның үнемі өркендеуін қамтамасыз етеді - деп жазды. Қағаз ақша алтынды
айналымнан ығыстырып. Бұл құбылыс ақшаны алтын әсерінен азат етті және дәл
осы жайт Киапп теориясының жеңісі ретінде қарастырылды.
Сонымен. Кеннс номинализмнің тәжірибелік мақсаты - алтын стандартты
жойып, қағаз ақшаның айналымға еркін енуін және экономиканы инфляциялық
процесті баскару арқылы реттеуін тәжірибелік негіздеуінде болды.
Қазіргі танда номинализм - ақша болмысының мәселесі жөніндегі үстем
теориялардың бірі. Осылайша, әйгілі американдық экономист П. Самуэльсон
ақша шартты белгілер болып табылады деп санайды. Экономика шығармасында
ол: Тауарлы ақшаның дәуірін қағаз ақша дәуірі ауыстырды. Қағаз ақша
ақшаның мәнін, олардың ішкі табиғатын кейіптейді ... Ақша - жасанды
әлеуметтік шарт - деп жазды.
Номиналистік теорияның пайымдауынша, қағаз ақша адам еркімен пайда
болды, мемлекетпен жасалды, ал шын мәнінде ақша - металды қатынастардың
белгілі заңдылығы мен айналымның қосымша құралға қажеттілігі туындағаны,
бағалы металдарды өңдеу өндірісінің жетімсіздігі нәтижесіндс пайда болды.
Қағаз ақшаның өлшем мөлшерінің қызметі мен өткіншілігі - мінсіз қатынас
құралы ретінде тиімділігіне байланысты болып шықты.
Сонымен, номинализм теориясының сипаты: ақша тауардан ғана пайда
болмайды, олардың көп қызметтерінен бас тарту, ақшаны құн масштабымен
теңдестіру, өте оңды сан бірлігі болып табылады.
Банк ісіндегі бәсекелестік
Заңды тұлғалардың белгілі бір нарықта бір бірімен бәсекелесуін әдетте
бәсекелестік деп ұғамыз. Теорияға сәйкес өткір бәсекелестік қандай да бір
нарықтағы сатушалар мен сатып алушылардың санымен сондай-ақ, олардың жүзеге
асыратын операциялардың ауқымдылығымен анықталады. Банктік бәсекелестікке
тоқталатын болсақ, оның еркін нарықта бірнеше белгілері болады.
Бірінші белгі - капитал нарығына өзінің қаржылық қызметін ұсынатын
көптеген қаржы институттары қатысады.
Екінші белгі - нарықтың әрбір қатысушысы толық ақпаратқа ие болады.
Ақпарат алудың дұрыс шешім қабылдауына септігін тигізеді.
Үшінші белгі - барлық қатысушылардың нарыққа шығарылатын қаржылық
өнімдері (депозиттері, несиелері және басқа қызмет көрсетуі) бірдей болады.
Төртінші белгі - бірде бір қатысушы басқа қатысушының қабылданған
шешіміне (дұрыс, қандай шешім қабылдайтынына) өз ықпалын жүргізе алмайды.
Қай жерде бәсекелестік күшті, сол жерде кез келген қызмет түрі соғұрлым
тиімді және өнімдермен көрсетілетін қызметтің бағалары төмен әрі
тұтынушыларға пайдалы болады. Банк капиталы көп шоғырланған ақша нарығында
ссуда бойынша пайыз банк капиталы аз шоғырланған ақша нарығындағы ссуда
бойынша пайызға қарағанда жоғары әрі осыған орай банктің табысы да мол
болады, деп тұжырым жасау, дұрыс көрінгенімен банк ісіндегі бәсекелестің
зерттеуі мұндай гипотезаны толық растай алған жоқ.
Бірқатар зерттеулер банктер неғұрлым көп болса, пайыз деңгейі соғұрлым
төмен болатынын көрсетіп берді, ал, кейбір зерттеулер - керісінше, яғни
банктердің шоғырлануы мен несие пайызының мөлшерлемелер деңгейінің әлсіз
болатынын көрсетті.
Іс-тәжірибеде ірі банктер ұсақ банктерге қарағанда ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz