«Темірбанк» АҚ
Кіріспе
I. «Темірбанк» АҚ . ның құрылу тарихы мен қалыптасу процесі.
1.1 «Темірбанк» АҚ . ның даму тарихы және негізгі оқиғалары.
1.2 «Темірбанк» АҚ . ның ұйымдастырушылық құрылымы.
2 «Темір Банк» АҚ . ның балансын талдау
2.1 «Темір Банк» АҚ . ның үш жылдық балансы
2.2 «Темір Банк» АҚ. ның банктің табыстар мен шығындар туралы есеп беруі
2.3 «Темір Банк» АҚ қызметінің экономикалық талдауы
2.4 «Темір Банк» АҚ маркетингтік қызметін талдау
III. «Темірбанк» АҚ . ның даму мәселелері мен жолдары.
3.1 Несиелеу процедурасы
3.2 Депозиттік операциялары.
3.3 Тәуекелді басқару саясаты.
3.4 Банктік технология және автоматизация.
3.5 Банктің даму бағдарламалары және болашаққа жоспарлар.
Қорытынды
I. «Темірбанк» АҚ . ның құрылу тарихы мен қалыптасу процесі.
1.1 «Темірбанк» АҚ . ның даму тарихы және негізгі оқиғалары.
1.2 «Темірбанк» АҚ . ның ұйымдастырушылық құрылымы.
2 «Темір Банк» АҚ . ның балансын талдау
2.1 «Темір Банк» АҚ . ның үш жылдық балансы
2.2 «Темір Банк» АҚ. ның банктің табыстар мен шығындар туралы есеп беруі
2.3 «Темір Банк» АҚ қызметінің экономикалық талдауы
2.4 «Темір Банк» АҚ маркетингтік қызметін талдау
III. «Темірбанк» АҚ . ның даму мәселелері мен жолдары.
3.1 Несиелеу процедурасы
3.2 Депозиттік операциялары.
3.3 Тәуекелді басқару саясаты.
3.4 Банктік технология және автоматизация.
3.5 Банктің даму бағдарламалары және болашаққа жоспарлар.
Қорытынды
Бұл күнде коммерциялық банк өзінің клиенттеріне 200-ден астам әртүрлі қызметтерін ұсына алады. Мұндай кең ауқымдағы қызмет түрлері банкке өз клиенттерін сақтап қалуға және қандай да бір жағымсыз конъюнктурада өз пайдасын ұстап қалуға үлкен септігін тигізеді. Клиенттердің қаржылық дамуына неғұрлым қолайлы жағдай жасау мақсатында алуан түрлі банк қызметтерін көрсету мен операциялар жасау және жаңа нарықтар қалыптастыру үшін банктің, жекелеген орындаушылардың мүдделеріне әсер ету процессі болып табылады.
"Темiрбанк" АҚ 1992 жылғы 26 наурызда негізі қаланды. Банктің бас офисі Алматы қаласында орналасқан. Импорт, көтерме сауда-саттық жəне ауылшаруашылығы саласында қызмет атқаратын шағын жəне орта кəсіпорындар Темірбанктің негізгі клиенттері болып табылады. Шағын жəне орта бизнесті дамыту үшін банк Еуропа, Азия, Халықаралық қайта құрылымдау жəне даму банктерінің өткізетін бағдарламаларына белсенді қатысады.
Банк орташа және ірі қазақстандық және Қазақстанда өз қызметін жүзеге асыратын халықаралық бірлестіктерге түрлі өнім мен қызметтер ұсынады; сауда, жобалық қаржыландыру, инвестжобаларды қаржыландыру, активтерді басқару, сондай-ақ қысқа мерзімді несиелеу мен басқа да жалпы банктік қызметтерді қосқанда. Банк өз саясатына сәйкес, жоғары өтімділік деңгейін қолдау мақсатында, әдетте, корпоративтік клиенттер үшін орташа мерзімге несие, сондай-ақ, қазіргі уақытта ресурстарына байланысты ұзақ мерзімді қаржыландыру ұсынады. Банк Қазақстандағы өзінің негізгі клиенттері үшін шетелдік банктермен бірлестірілген несиелер ұйымдастырады және Ресей мен Қырғызстанның ірі корпоративтік клиенттерін қаржыландырады.
Банк қызметінің мақсаты банк қызметін тиімді атқарып, жаңа банк технологияларын енгізіп, дамытып, Қазақстан Республикасының қаржы нарығын дамыту, банк операцияларын жəне Қазақстан Республикасының заңнамасымен екінші деңгейлі банктерге тыйым салынбаған басқа да мəмілелерді жасау арқылы кіріс алу болып табылады Және әрбір клиенттің өтінішін Қазақстанның барлық аумағында сапалы және сенімді түрде орындау болып табылады.
"Темiрбанк" АҚ 1992 жылғы 26 наурызда негізі қаланды. Банктің бас офисі Алматы қаласында орналасқан. Импорт, көтерме сауда-саттық жəне ауылшаруашылығы саласында қызмет атқаратын шағын жəне орта кəсіпорындар Темірбанктің негізгі клиенттері болып табылады. Шағын жəне орта бизнесті дамыту үшін банк Еуропа, Азия, Халықаралық қайта құрылымдау жəне даму банктерінің өткізетін бағдарламаларына белсенді қатысады.
Банк орташа және ірі қазақстандық және Қазақстанда өз қызметін жүзеге асыратын халықаралық бірлестіктерге түрлі өнім мен қызметтер ұсынады; сауда, жобалық қаржыландыру, инвестжобаларды қаржыландыру, активтерді басқару, сондай-ақ қысқа мерзімді несиелеу мен басқа да жалпы банктік қызметтерді қосқанда. Банк өз саясатына сәйкес, жоғары өтімділік деңгейін қолдау мақсатында, әдетте, корпоративтік клиенттер үшін орташа мерзімге несие, сондай-ақ, қазіргі уақытта ресурстарына байланысты ұзақ мерзімді қаржыландыру ұсынады. Банк Қазақстандағы өзінің негізгі клиенттері үшін шетелдік банктермен бірлестірілген несиелер ұйымдастырады және Ресей мен Қырғызстанның ірі корпоративтік клиенттерін қаржыландырады.
Банк қызметінің мақсаты банк қызметін тиімді атқарып, жаңа банк технологияларын енгізіп, дамытып, Қазақстан Республикасының қаржы нарығын дамыту, банк операцияларын жəне Қазақстан Республикасының заңнамасымен екінші деңгейлі банктерге тыйым салынбаған басқа да мəмілелерді жасау арқылы кіріс алу болып табылады Және әрбір клиенттің өтінішін Қазақстанның барлық аумағында сапалы және сенімді түрде орындау болып табылады.
Мазмұны
Кіріспе
I. Темірбанк АҚ – ның құрылу тарихы мен қалыптасу процесі.
1.1 Темірбанк АҚ – ның даму тарихы және негізгі оқиғалары.
1.2 Темірбанк АҚ – ның ұйымдастырушылық құрылымы.
2 Темір Банк АҚ – ның балансын талдау
2.1 Темір Банк АҚ – ның үш жылдық балансы
2.2 Темір Банк АҚ- ның банктің табыстар мен шығындар туралы есеп
беруі
2.3 Темір Банк АҚ қызметінің экономикалық талдауы
2.4 Темір Банк АҚ маркетингтік қызметін талдау
III. Темірбанк АҚ – ның даму мәселелері мен жолдары.
3.1 Несиелеу процедурасы
3.2 Депозиттік операциялары.
3.3 Тәуекелді басқару саясаты.
3.4 Банктік технология және автоматизация.
3.5 Банктің даму бағдарламалары және болашаққа жоспарлар.
Қорытынды
Кіріспе
Бұл күнде коммерциялық банк өзінің клиенттеріне 200-ден астам әртүрлі
қызметтерін ұсына алады. Мұндай кең ауқымдағы қызмет түрлері банкке өз
клиенттерін сақтап қалуға және қандай да бір жағымсыз конъюнктурада өз
пайдасын ұстап қалуға үлкен септігін тигізеді. Клиенттердің қаржылық
дамуына неғұрлым қолайлы жағдай жасау мақсатында алуан түрлі банк
қызметтерін көрсету мен операциялар жасау және жаңа нарықтар қалыптастыру
үшін банктің, жекелеген орындаушылардың мүдделеріне әсер ету процессі болып
табылады.
"Темiрбанк" АҚ 1992 жылғы 26 наурызда негізі қаланды. Банктің бас
офисі Алматы қаласында орналасқан. Импорт, көтерме сауда-саттық жəне
ауылшаруашылығы саласында қызмет атқаратын шағын жəне орта кəсіпорындар
Темірбанктің негізгі клиенттері болып табылады. Шағын жəне орта бизнесті
дамыту үшін банк Еуропа, Азия, Халықаралық қайта құрылымдау жəне даму
банктерінің өткізетін бағдарламаларына белсенді қатысады.
Банк орташа және ірі қазақстандық және Қазақстанда өз қызметін жүзеге
асыратын халықаралық бірлестіктерге түрлі өнім мен қызметтер ұсынады;
сауда, жобалық қаржыландыру, инвестжобаларды қаржыландыру, активтерді
басқару, сондай-ақ қысқа мерзімді несиелеу мен басқа да жалпы банктік
қызметтерді қосқанда. Банк өз саясатына сәйкес, жоғары өтімділік деңгейін
қолдау мақсатында, әдетте, корпоративтік клиенттер үшін орташа мерзімге
несие, сондай-ақ, қазіргі уақытта ресурстарына байланысты ұзақ мерзімді
қаржыландыру ұсынады. Банк Қазақстандағы өзінің негізгі клиенттері үшін
шетелдік банктермен бірлестірілген несиелер ұйымдастырады және Ресей мен
Қырғызстанның ірі корпоративтік клиенттерін қаржыландырады.
Банк қызметінің мақсаты банк қызметін тиімді атқарып, жаңа банк
технологияларын енгізіп, дамытып, Қазақстан Республикасының қаржы нарығын
дамыту, банк операцияларын жəне Қазақстан Республикасының заңнамасымен
екінші деңгейлі банктерге тыйым салынбаған басқа да мəмілелерді жасау
арқылы кіріс алу болып табылады Және әрбір клиенттің өтінішін Қазақстанның
барлық аумағында сапалы және сенімді түрде орындау болып табылады.
ТемiрбанкАкционерлік Қоғамының негізгі төрт ұстанымы:
▪ Темірбанк – бұл салымшы мен қарыз алушы үшін сенімді банк.
▪ Темірбанк – бұл корпоративтік клиенттердің демеушісі.
▪ Темірбанк - бұл мемлекеттің көмекшісі және сүйеніші.
▪ Темірбанк – бұл салымшының сенімді серіктесі.
І. Темірбанк АҚ-ның құрылу тарихы мен қалыптасу процесі.
1. Темірбанк АҚ – ның даму тарихы.
Жарғыға сəйкес Банк қызметінің мақсаты банк қызметін тиімді
атқарып, жаңа банк технологияларын енгізіп, дамытып, Қазақстан
Республикасының қаржы нарығын дамыту, банк операцияларын жəне Қазақстан
Республикасының заңнамасымен екінші деңгейлі банктерге тыйым салынбаған
басқа да мəмілелерді жасау арқылы кіріс алу болып табылады.
"Темiрбанк" АҚ 1992 жылғы 26 наурызда негізі қаланды. Банктің бас офисі
Алматы қаласында орналасқан. Импорт, көтерме сауда-саттық жəне
ауылшаруашылығы саласында қызмет атқаратын шағын жəне орта кəсіпорындар
Темірбанктің негізгі клиенттері болып табылады. Шағын жəне орта бизнесті
дамыту үшін банк Еуропа, Азия, Халықаралық қайта құрылымдау жəне даму
банктерінің өткізетін бағдарламаларына белсенді қатысады.
Құрылуы жəне қызмет тарихы
2004 ж. 23 желтоқсанда Темiрбанк пен Nederlandse Financierings-
Maatschappij voor Ontwikkelingslanden N.V. (Netherlands Development Finance
Company - FMO) голландиялық компания арасында 5 млн. АҚШ доллары мөлшерінде
кредиттік линияны белгілеу туралы келісімге қол қойылды.
Moody’s Investors Service халықаралық рейтингтік агенттігі Темiрбанкке В1
ұзақ мерзімді депозиттік рейтингіні, NP қысқа мерзімді депозиттік
рейтингіні жəне Е+ қаржы тұрақтылығы рейтингін берді. Барлық рейтингтер
бойынша болжам – тұрақты.
Темiрбанк АҚ Алматыда Валют-Транзит Банкіне 5 миллион АҚШ доллары
мөлшерінде 6 айға 9% жылдық ставкамен ұзарту мүмкіндігімен синдикатталған
заем беру туралы келісімге қол қойды.
2004 жылғы 1 қазандаАлматы 5 банк конференциясы шегінде Темiрбанк
(Қазақстан), Trasta komercbanka (Латвия) арасында 5 жылға 2 миллион АҚШ
доллары мөлшерінде латвия банкіне реттелген заем беру туралы келісімге,
сондай-ақ 5 млн. АҚШ долларын Инэксимбанк қырғыз
банкіне 6 айға ұзарту опционымен синдикатталған кредит беру туралы
келісімге қол қойылды.
Заем мақсаты – Инэксимбанк клиенттерінің сауда келісім-шарттарын
қаржыландыру.
Темiрбанктің Алматы филиалы Қазақстанда "Peugeot" маркалы
автомобольдің жалғыз импортеры болып табылатын "Арыстан-Авто" компаниясымен
шарт жасады.
Темiрбанк өз филиалдарында жинақтық, карталық немесе ағымдағы шоттары
бар жеке тұлға-клиенттеріне кредиттің жаңа түрін-кепілдік қамтамасыз етусіз
тұтынушы экспресс-кредиттерді ұсынады.
Темiрбанк "Интеллект" кеңес-білім агенттігімен (КБА) əріптестік келісімге
қол қойды. Осы келісімге сəйкес Банкіміздің барлық клиенттеріне агенттік
білім беру қызметтеріне кепілдікпен жеңілдіктер ұсынады.
FITCH агенттігі ТЕМIРБАНК үшін Тұрақтыға болжамын өзгертеді жəне
рейтингтерді растайды.
2003 ж 2003 жылғы қазан айында Fitch Ratings Ltd. Халықаралық
рейтингтік агенттігі банктің рейтингтік болжамдарын терістен тұрақтыға
арттырып, 2001 жылы келесідей рейтингтерді белгіледі: ұзақ
мерзімді - "В", қысқа мерзімді - "В", жеке - "D", қолдау - "5".
2003 жылғы қыркүйекте Темiрбанк Global Refund компаниясымен келісімге
қол қойды, осыған сəйкес Банк tax-free чектерін өтеу жөніндегі осы
компанияның Қазақстандағы u1078 жалғыз агентіне айналды.
2003 жылғы қыркүйекте Темiрбанк төрт: Қазақстанның, Қырғызстанның,
Латвияның, Ресейдің коммерциялық банктері арасындағы өзара ынтымақтастық
туралы келісімге қол қойды. Жаңа банк аралық альянстың қатысушылары:
"Диалог-Оптим" Банкі (Ресей), Инэксимбанк
(Қырғызстан), Темiрбанк (Қазақстан) жəне Траста Комерцбанка (Латвия).
Жаңа одақтың мақсаттары:
• Достастықтың əрбір мүшесінің жеке бағдарламаларын, сондай-ақ бріккен
жобаларды жүзеге асыру кезінде өзара қолайлы режім құру;
• халықаралық қаржы нарықтары мен ТМД нарықтарындағы стратегиялық
əріптестік;
• өзара қызметтер көрсету географиясын кеңейту;
• жаңа банк технологияларын өзара енгізу;
• банк тəуекелдерін азайту механизмдерін жасау.
Сондай-ақ Банк-қатысушылар бір-бірінің капиталына қатысу құрылымын құрып,
альянс мүшелерінің нарығында өзара əрекет етуінен заң негізіне əкелетін екі
тарапты құжаттардың бірнешеуіне қол қойып қойды, əлі де қол қоюды
жоспарлауда.
Сондай-ақ осы жылдың маусым айында Банк Қазақтандағы Коммеск-Өмір
сақтандыру компаниясымен ынтымақтастықта салымшыларына пайыздық сыйақымен
қоса ақысыз медициналық сақтандыру бере бастады. Осылайша, Банк Қазақстанда
өз клиенттеріне осындай қызметтер көрсететін бірінші банкке айналды.
2003 жылғы маусым айында Темiрбанк Акцияларды сатып алу-сату шартына қол
қойды, осының нəтижесінде ол қосымша эмиссияның 46% акциясын иеленіп,
Қырғыстандағы Инэксимбанктің ірі акционеріне айналды. Темiрбанктің
Қызғыстанға келу себебі - республикамызда шағын жəне
орта бизнес кəсіпорындарының қомақты өсімі байқалады, Темiрбанк осы шағын
жəне орта бизнес кəсіпорындарымен жұмыс істеуге жəне екі ел арасындағы
сауда операцияларының көлемін ұлғайтуда мамандануда.
Мамыр айында банк US$20 млн. сомаға үшнші синдикатталған кредитін алды.
Алдыңғы заемдерді толық жəне уақтылы өтеу Банкке тиімдірек талаптарда (ұзақ
мерзім, үлкен сома, пайыздық ставкасы аз) жаңа кредит алуға мүмкіндік
берді. Банк тартылған қаражаттарды өзінің
корпоративті клиенттерінің келісім-шарттарын қаржыландыру үшін пайдаланды.
2003 жылғы 1 наурызда Темірбанк US$ 1 млн. жабу лимитімен өз банк
тəуекелдерін сақтандырды. Банктің алған сақтандыру полисі (жалпы
қабылданған атауы -"Bankers' Blanket Bond", немесе жай ғана ВВВ)
сенімділіктің, қауіпсіздіктің əрі банктің іскерлік абыройының бөлінбес бір
рəмізі болып табылады. Қаржы сақтандыруы Marsh сақтандыру брокерлері арқылы
(insurance brokers) AIG халықарлық сақтандыру компаниясынан алынды.
2003 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша PriceWaterhouseCoopers аудиторлық
компаниясы банктегі корпоративті басқару мен тəуекелдерді басқару жүйесінің
халықаралық стандарттарға сəйкестігіне шолу жүргізді. Шолу нəтижесінде
аудиторлық компания қорытынды жасады, оған
сəйкес банктегі негізгі тəуекелдерді басқару, сондай-ақ ішкі бақылау жəне
ішкі аудит жүйесі жалпы қабылданған тəжірибеге сəйкес болып табылады.
2002ж. 2002 жылғы желтоқсанда Темiрбанк 9,2 млн. АҚШ долларына баламалы
сомаға өзінің жарғылық капиталын ұлғайтты. Капиталды ұлғайту екі сатыда
жүргізілді: бірніші сатыда Қазақстан Республикасының ішкі қор нарығында
зейнетақы қорлары мен активтерді басқару жөніндегі
компаниялардың арасында банктің жай дауыс беруші акциялары орнықтырылды,
екіншісінде – Еуропа қор нарықтарында ауқымды депозиттік қолхаттар
орнықтырылды. Осылайша Темірбанк өз депозиттік қолхаттарын халықаралық қор
нарықтарында орнықтырған Казкоммерцбанк пен
ТұранƏлем Банкінен кейінгі Қазақстандағы үшінші банк болды.
Акцияларын орнықтыру нəтижесінде "Темiрбанк" АҚ төленген жарғылық капиталы
екі есе 2 млрд. 825 млн. теңгеге ұлғайды. Бұл банкке өз қаржы
көрсеткіштерін жақсартып қана қоймай, Қазақстан мен халықаралық қаржы
нарықтарында салымшылар мен əріптестерінің арасында рейтингісіне оң əсерін
тигізді.
2002 жылғы қыркүйек айында Банктің 100% еншілес компаниясы - "Темiрлизинг"
АҚ құрылды.
Темiрлизинг өтетін жабдықтарды, арнайы техниканы, көлік құралдарын,
ауылшаруашылығы тезхникасын лизингке ұсынады. Компания географиялық
орналасуына қарамастан, Қазақстан аумағында жүзеге асырылатын жобаларды
қарастырады. 2002 жылы Банк менеджменті бөлшектік қызметтер нарығына жылдам
шығу туралы шешім қабылдады. Осыған байланысты 2002 жылғы мамыр айында банк
VISA International халықаралық төлем жүйесінде ассоциацияланған мүшелікке
ие болып, өз карталарының шығарылуына
қатысты, сондай-ақ AMERICAN EXPRESS компаниясымен шарт жасап, өз
клиенттерінің арасында осы компанияның карталары мен төлем чектерін тарта
бастады. Сондай-ақ бөлшектік жəне ипотекалық кредит беру бағдарламасы
жасалып, іске қосылды.
2002 жылғы мамыр айында US$15 млн. сомаға екінші синдикаттталған заем
алынды. Тартылған қаражаттарды банк корпоративті клиенттерінің келісім-
шарттарын қайта қаржыландыру үшін пайдаланды. Темірбанк командасы бұдан
кейін де синдикатталған заемдер нарығында жұмысын жалғастыру туралы
ойлауда.
2001ж. 2001 жылғы тамыз айында ресей банкі үшін (МБ "Астана")
синдикатталған кредиттің Қазақстандағы бірінші ұйымдастырушы болды, ал үш
айдан кейін, қараша айында US$10 млн. сомаға өзінің алғашқы синдикатталған
кредитін алды.
2001 жылғы сəуір айында акционерлер жиналысының шешімімен банктің алдыңғы
Басқармасының өкілеттіктері мерзімінен бұрын тоқтатылды. Олег Кононенконың
басшылығындағы жаңа сайланған Басқарма ірі қазақстандық жəне шетелдік қаржы
институттарында ("Казкоммерцбанк" ААҚ, ING Bank, ABN Amro Bank Kazakhstan)
көп жылғы тəжірибеге ие. Əйтсе де бір жыл ішінде жаңа команда капитал мен
баланс валютасын екі есе ұлғайта алды. Тəуелдерді басқару бойынша
таразыланған саясатының арқасында кредиттік
портфельдің сапасы жақсарып, депозиттік база, клиенттердің ағымдағы
шоттарында қалдықтар өсті. Бас офис пен филиал желісі қайта құрылымданды,
Темірбанк қызметін халықаралық стандарттарға сəйкес жүргізді.
2000ж. 2000 жылы Fitch IBCA халықаралық рейтингтік агенттігі Темiрбанкке
"В" қысқа мерзімді кредиттік рейтингіні жəне "В" ұзақ мерзімді рейтингіні
берді.
2000 ж. 16 ақпанда Темiрбанк "Қазақстанның жеке тұлғалар салымдарына
кепілдік беру
(сақтандыру) қорының " (куəлік № 0000006) қатысушысына айналды, бұл
Темірбанктің мерзімдік салымдарына ақша аудару сенімділігі туралы
куəландырады.
2000 жылғы маусымда Темірбанк KBC Bank бельгия банкімен 3,6 млн. еуро
сомасына ұзақ мерзімді кредиттік келісімге қол қойды. Осы келісімнің
мақсаты – экономиканың шынайы секторы жобаларын қаржыландыру.
1999ж. 1999 жылы Темiрбанк ашық халықтық қоғам мəртебесіне ие болды. Ашық
халықтық қоғамдардың қызметі мен қаржы есебі үнемі басылымда жарияланып
отырады. Сол жылы Темiрбанк басқа үш қазақстандық банктің ішінде
мемлекеттік импортауыстыру бағдарламасының операторына айналды, осы
бағдарламаның шегінде банк бірнеше ұзақ мерзімді
инвестиялық жобаларды сəтті қаржыландырды. Сондай-ақ өткен жылы банк Еуропа
қайта құрылымдау жəне дамыту банкінің шағын жəне орта бизнесті қаржыландыру
жөніндгі бағдарламасы бойынша жұмыс бастады.
1999 жылы 400 млн. теңге сомаға Темірбанк акцияларының 10-эмиссиясы
шығарылды.
Осылайша банктің жарғылық капиталы 1,4 млрд. теңгеге жетті. Жарғылық
капитал мөлшері жағынан Темiрбанк Қазақстандағы бірінші он банктің қатарына
кірді.
1998ж. 1998 жылы Темірбанк акциялары Қазақстан қор биржасының "А" ресми
листингіне кірді.
1998 жылғы желтоқсанда Thomson BankWatch рейтинг агенттігі Темiрбанкке
келесідей кредиттік рейтингтер берді: "LC-3" жергілікті валютадағы қысқа
мерзімді рейтинг, ұзақ мерзімді – "В", яғни Қазақстан Республикасының
егемен рейтингі деңгейінде. Темірбанк халықаралық кредиттік
рейтингке ие болған төртінші қазақстандық банкке айналды. 1999 жылы осы
рейтинг агенттігі екі рет растады.
1997ж. 1997 жылғы мамырда Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі
"Темiрбанк" АҚ халықаралық стандарттарға өткен алғашқы банктер қатарына
жатқызды, бұл банк қызметі мен қаржы
жағдайының жоғары бағасы болды. 1997 жылы акционерлердің жалпы жиналысы
жарғылық капиталды ұлғайту туралы екі реет шешім қабылдады, осының
нəтижесінде 1998 жылғы ақпанда төрт есе өсіп, 1 млрд. теңгеге жетті.
1995ж. Нарықтың жиі өзгергіш жағдайларында банк жұмысының тұрақтылығына
клиенттер өз бағасын берді, олардың банкке, оның басшылығына деген сенімі
бұрынғыдан да өсті. 1995 жылдың басында банктің жарғылық капиталындағы
мемлекеттің үлесін 18% құрады. 1995 жылғы нурызда үкімет банк акцияларының
мемлекеттік пакетін тарату туралы қаулы қабылдады, осының нəтижесінде банк
толығымен жеке меншік банкке айналды.
1992ж. "Темiрбанк" АҚ Қазақстан Республикасының қаржы нарығында 1992 жылғы
26 наурыздан бері
жұмыс істеп келеді. Темірбанк арнайы теміржол банкі ретінде құрылып,
алғашқы қызмет жылдары солай дамыды да. Темірбанктің кейіннен жасалған жаңа
стратегиясы оны клиенттерге экономиканың əртүрлі саласында қызмет
көрсететін əмбебап қаржы инститына айналдырды.
Клиенттердің əрқайсысына бөлек қарау, көрсетілетін қызметтердің жоғары
сапасы Темірбанкке өзінің клиенттік базасын қомақты түрде кеңейтуге
мүмкіндік берді.
Эмитентке жəне (немесе) ол шығарған бағалы қағаздарға халықаралық жəне
(немесе) Қазақстан Республикасының рейтинг агенттіктері берген
рейтингтердің болуы туралы мəліметтер.
2004 жылғы 02 Желтоқсанда Moody’s Investors Service рейтинг агенттігі
Темірбанкке В1 ұзақ мерзімді депозиттік u1088 рейтинг, NP қысқа мерзімді
депозиттік рейтинг жəне Е+ қаржы тұрақтылығы рейтингін берді. Бралық
рейтингтер бойынша болжам – тұрақты. 2005 жылғы 25 ақпанда Fitch Ratings
халықаралық рейтингтік агенттігі Қазақстандағы
Темірбанктің рейтингтерін растады: ұзақ мерзімді – B деңгейінде, қысқа
мерзімді – B, жеке – D, қолдау рейтингі – 5. Ұзақ мерзімді рейтинг
бойынша болжам Тұрақты ретінде расталды.
1.2 Темірбанк АҚ – ның ұйымдастырушылық құрылымы
Эмитенттің басқару органдарының құрылымы
Эмитенттің басқару органдары:
1. Жоғарғы орган – Акционерлердің Жалпы жиналысы;
2. Басқарушы орган – Директорлар кеңесі;
3. Атқарушы орган – Басқарма.
Эмитенттің басқару органдарының құзыреті:
Акционерлердің жалпы жиналысының ерекше құзыретіне мына мəселелер жатады:
1) Банк Жарғысына өзгертулер мен толықтырулар енгізу немесе оны жаңа
редакцияда бекіту;
2) Банкті ерікті түрде қайта құру жəне тарату;
3) Банктің жарияланған акцияларының санын өзгерту туралы шешім қабылдау;
4) Банктің Директорлар кеңесінің сандық құрамын жəне өкілетті мерзімін
анықтау,
оның мүшелерін сайлау жəне олардың өкілеттіктерін мерзімінен бұрын тоқтату,
сонымен
қатар Директорлар кеңесі мүшелеріне сыйақы төлеу көлемі мен шарттарын
анықтау;
5) Банктің аудитін жүргізетін аудиторлық ұйымды белгілеу;
6) жылдық қаржылық есептемені бекіту;
7) есептік қаржы жылындағы Банктің таза табысын бөлу тəртібін бекіту, жай
акциялар бойынша дивидендтер төлеу туралы шешім қабылдау жəне жыл
қорытындысы бойынша Банктің жай бір акциясына шаққандағы дивидендтерінің
мөлшерін бекіту;
8) ҚР қолданыстағы заңнамасымен қарастырылған жағдайлар туындаған кезде
Банктің жай жəне артықшылықты акциялары бойынша дивидендтер төлемеу туралы
шешім қабылдау;
9) Банкке тиесілі активтердің барлығының 25% жəне одан да артық пайызын
құрайтын сомада активтердің бір немесе бірнеше бөлігін беру арқылы басқа
заңды тұлғаларды құруға немесе қызметіне қатысуға Банктің қатысуы туралы
шешім қабылдау;
10) Банктің ірі мəмілелер жасауы жəне орындалуына Банк тарапынан
қызығушылық танылып отырған мəмілілерді жасауы туралы шешімдерін бекіту;
11) меншікті капиталының жиырма бес жəне одан да артық пайызын құрайтын
сомаға, Банктің міндеттмелерін ұлғайту туралы шешім қабылдау;
12) акционерлердің жалпы жиналыстарын шақырту туралы Банктің акционерлерді
хабардар ету нысанын анықтау жəне осындай ақпараттарды баспа басылымдарында
орналастыру туралы шешім қабылдау;
13) Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы туралы заңнамасына
сəйкес Банктің акцияларды сатып алуы кезіндегі олардың құнын анықтау
əдістемелерін бекіту;
14) акционерлердің жалпы жиналыстарының күн тəртібін бекіту;
15) санақ комиссиясының сандық құрамын жəне өкілетті мерзімін анықтау, оның
мүшелерін сайлау жəне олардың өкілеттіліктерін мерзімінен бұрын тоқтату;
16) "алтын акция" енгізу жəне оны жою;
17) акционерлердің мүддесіне қатысты ақпаратты, сондай-ақ ҚР заңнамасына
сəйкес жариялануға тиісті басқа да ақпаратты жариялау үшін арналған
басылымды белгілеу;
18) шешім қабылдаулары бойынша, заң актілерімен, осы Жарғымен
акционерлердің жалпы жиналысының ерекше құзыреттеріне жатқызылғаннан өзге
мəселелер.
Банктің Директорлар кеңесінің ерекше құзыретіне мына мəселелер жатады:
1) Банк қызметінің негізгі бағыттарын анықтау;
2) акционерлердің жылдық жəне кезектен тыс жалпы жиналыстарын шақырту
туралы шешімдер қабылдау;
3) Банктің акцияларды орналастыру туралы жəне оларды жарияланған акциялар
санының шегінде орналастыру бағасы туралы шешім қабылдау;
4) Банктің орналастырылған акцияларды немесе өзге де бағалы қағаздарды
сатып алуы туралы шешім қабылдау;
5) Банктің жылдық қаржылық есептемесін алдын-ала бекіту;
6) жай акциялар бойынша дивиденд төлеу жəне есеп берілетін қаржылық жылы
төленетін
дивидендтерді есепке алмағанда, жай бір акцияға шаққандағы дивиденд
мөлшерін белгілеу туралы шешімдер қабылдау;
7) Банктің облигацияларын жəне туынды бағалы қағаздарын шығару шарттарын
белгілеу;
8) Атқарушы органның сандық құрамын, өкілеттік мерзімін белгілеу, басшысы
мен
мүшелерін сайлау жəне олардың өкілеттіктерін мерзімінен бұрын тоқтату;
9) Атқарушы органның басшысы мен мүшелерінің лауазымдық жалақы мөлшерлерін,
еңбекақы төлеу шарттарын жəне сыйақы төлеу шарттарын белгілеу;
10) бағалаушы мен аудиторлық ұйымның қызметтеріне ақы төлеу мөлшерін
белгілеу;
11) Банктің сақтық капиталының пайдаланылу тəртібін белгілеу;
12) Банктің ішкі қызметін үйлестіретін құжаттарды u1073 бекіту (атқарушы
органның Банк қызметін ұйымдастыру мақсатында қабылдайтын құжаттарын есепке
алмағанда);
13) Банктің филиалдары мен өкілдіктерін құру жəне жабу туралы шешімдер
қабылдау жəне олар туралы ережелерді бекіту;
14) Банктің басқа ұйымдарды құруы жəне қызметіне қатысуы жайлы шешімдерді
қабылдау;
15) Қоғамның міндеттемелерін оның меншік капиталының мөлшерін он жəне одан
да артық пайызды құрайтын шамаға дейін ұлғайту;
16) бұрынғы тіркеушімен шарт бұзылған жағдайда, Банк тіркеушісін сайлау;
17) Банк немесе оның қызметі туралы қызметтік, коммерциялық немесе заңмен
қорғалатын өзге де құпияларды құрайтын мəліметтерді белгілеу;
18) ірі мəмілілер жəне Банк тарапынан жасауға қызығушылық танытылып отырған
мəмілелерді жасау туралы шешімдер қабылдау;
19) ішкі аудит қызметінің жұмыс тəртібін, ішкі аудит қызметі жұмыскерлеріне
еңбекақы жəне сыйақы төлеу мөлшері мен шарттарын белгілеу;
20) осы Жарғымен қарастырылған, акционерлердің жалпы жиналысының
ерекше құзіретіне жатпайтын өзге де мəселелер.
Басқарма құзыретіне келесі мəселлер мен өкілеттіктер жатады:
1) Банктің ағымдағы қызметіне басшылық жасау;
2) Акционерлердің жалпы жиналысының жəне Банктің директорлар кеңесінің
шешімдерін орындау;
3) Банктің ұйымдық құрылымын бекітеді, Банктің барлық жұмыскерлері
орындауға міндетті шешімдер (қаулылар) шығарады;
4) Жалпы жиналыс пен директорлар кеңесінің ерекше құзыретіне жатпайтын
басқа да мəселелер.
2 Темір Банк АҚ – НЫҢ БАЛАНСЫН ТАЛДАУ
2.1 Темір Банк АҚ – ның үш жылдық балансы
АҚ " Темір Банк " үш жылдық балансы ( млн. теңге)
2.1-кесте
Көрсеткіштер 2009 жыл 2010 жыл 2011 жыл
1 2 3 4
Активтер
Ақша қаражаты және оның эквиваленттері 193 640 99 723 136 040
Міндетті қорлар 125 573 168 242 160 804
Басқа банктердегі қаражаттар 87452 107 589 108 726
Саудалық бағалы қағаздар 49 723 26 422 70 051
Бағалы қағаздар, өтеуге дейін ұсталатын
- - -
Коммерциялық заемдар мен аванстар, нетто 1 343 4142 379 810 2 814
163
Қауымдасқан компаняларға инвистициялар 5 996 67 767 59 915
Негізгі қаражаттар 7 480 13 433 14 874
Гудвилл 22 849 37 557 53 212
Ағымдағы табыс салығы бойынша актив 890
Басқа да активтер 16 591 51 899 83 250
Барлық активтер 2 075 1423 064 617 3 671
053
Міндеттемелер
ҚР Ұлттық банкі мен Үкіметінің қаражаттары 706 913 7
633
Банк пен қаржы ұйымдарының қаражаттары 625 146 835 304 907 387
Клиенттер алдындағы міндеттемелер 528 192 625 508 1 052
999
Шығарылған борышты бағалы қағаздар 707 098 1 084 1 165
445 613
Төлеуге есептелген пайыздар 1105 - -
Басқа да міндеттемелер 18 277 39 416 40 879
Барлық міндеттемелер 1 880 5242 612 5863 174 541
Меншікті капитал
Жарғылық капитал: 52 583 303 427 303 456
Жай акциялар 52 583 303 427 303 456
Артықшылығы бар акциялар - -
Жекеше сатып алынған алынған акциялар 61 292 - -
Сатып алынған акциялар (264) (555)
(6 012)
Резервтер 290 (91)
(2 271)
Бөлінбеген пайда (жиналған тапшылық) 30 086 68 584 130 556
Ағымдағы жылдық табыс 38 498 61 354 34 689
Барлық меншікті капитал 12 133 452 312 496 512
Барлық меншікті капитал мен міндеттемелер 2 075 3 064 3 671
142 617 053
2.2 АҚ " Темір Банк " банктің табыстар мен шығындар туралы есеп
беруі (млн. теңге)
2.2-кесте
Көрсеткіштер 2009 жыл 2010 жыл 2011 жыл
1 2 3 4
Пайыздық табыстар
Заемдар 116 368 291 724 274
806
Бағалы қағаздар 9 470 14 587 9 417
Басқа банктердегі 6 851 13 913
депозиттер 17 137
Барлығы 132 323 298
689 448 154
Пайыздық шығындар
Шығарылған ұзақ мерзімді(36 954) (85 683) (72 867
бағалы қағаздар
Клиенттер салығы (20 080) (39 935) (39 687)
Несие мекемелер қарызы (24 191) (53 661) (47 868)
мен салымы
Барлығы (81 225) (179 279) (160 422)
Құнсызданғанға дейінгі 51 464 144 169 137 713
таза пайыздық табыс
Құнсыздануға аударым (33 195) (67 810) (80 019)
Таза пайыздық табыс 18 57 713
269 76 359
Комиссиялық же алымдар 25 106 28 489 25 640
түріндегі табыстар
Комиссиялық же алымдар (629) (1 057) (914)
түріндегі шығыстар
Шетел валютасымен 12 210 22 396
жүргізілген операциялар
бойынша таза пайда
- Дилинг
5322 2 512 884
- Баған айырмасы 6 888
19 884 2 217
Сақтандыру қызметінен 6 219 12 539 11 030
түскен табыс
Сақтандыру қызметінен (6 356) (9 222) (9 384)
түскен шығын
Ассоцияланған компаняның 4 234 4 193
табысы түріндегі үлесі 2 364
Басқада (зиян) табыс (62) 3 147
(171)
Пайыздық емес табыстар 31 987 32 388 7 411
Персоналға шығындар же (11 320) (25 744)
еңбекақы (20 029)
Әкімшілік же (23 400) (19 551)
операциялық шығындар (14 174)
Тозу (900) (2 314) (3 282)
Жеке табыс салымы (1 520) (3 469) (2 737)
Басқа да резервтер (2 566) (4 705) (476)
Жеке тұлғалардың (604) (1 761) (1 725)
міндетті сақтандыру
депозиттері
2.3 Темір Банк АҚ қызметінің экономикалық талдауы
Банк қызметінің негізгі көрсеткіштері
Банк қызметін 2008-2011 жылдар аралығындағы кезеңді талдайық. Бұл
берілгендердің қайнар көзі Темір Банк АҚ 2007-2008 жылдар бойынша есеп-
беру құжаттары болып табылады.
2.6 кестесінде көрсетілгендей, активтердің жалпы соммасы 2009 жылмен
салыстырғанда 2010 жылы соңында 2 075 142 млн. теңгені құрап, 108 %-ға
өскен. Ал 2010 жылы 47,7%-ға өскен. Өзіндік капиталдың көлемі 2008 жылы
124,1%-ға есе өсіп, 195 млн. теңгені құрады, ал 2011 жылы бұл көрсеткіш
131,8 %-ға өсіп, 452 млн.теңгені құрады.
Жарғылық капиталы 2010 жылы 56,7%-ға, 2011 жылы 156,1 %-ға өскен.
Банктің несиелер көлемі соңғы үш жылда күрт өскен. 2008 жылы несиелер
көлемі 97,4%-ға өскен, соның ішінде заңды тұлғаларға несие – 86,1%-ға, жеке
тұлғаларға 103,5%-ға өскен. 2011 жылы несиелер көлемі 77,1%-ға өскен, соның
ішінде заңды тұлғаларға несие – 66,4%-ға, жеке тұлғаларға 82,4%-ға өскен.
Темір Банк АҚ 2009-2011 жылдардағы қаржылық-экономикалық
көрсеткіштері
2.3.1-кесте
Млн. теңге Ауытқуы +-
Жылдар 2009ж 2010ж 2011ж 0910 1011
Активтер 997 805 2 075 142 3 064 617 1 077337 989 475
Өзіндік капитал 87 195 452 108 257
Жарғылық капитал 3 422 5 363 8 370 1941 3007
Барлық несиелер, о.і.680 385 1 343 414 2 379 810 663 029 1 036 396
- заңды тұлғалар 238135 443327 737742 205192 294415
- жеке тұлғалар 442250 900087 1642068 457837 741981
Депозиттер, о.і. 306 714 528 192 652 508 221 478 124 316
- заңды тұлғалар 92015 147894 169653 55879 21759
- жеке тұлғалар 214699 380298 482855 165599 102557
Таза пайда 14 706 39 078 64 705 24 372 25 627
Банктің депозиттер көлемі 2010 жылы 528192 млн.теңгені құрады, ал 2011
жылы 652508 млн.теңгені құрады, яғни 23,54-ға өскен. Заңды тұлғалар бойынша
депозиттер 2011 жылы 14,7%-ға, жеке тұлғалар бойынша 30%-ға жоғарылады.
Банктің таза пайдасы 2011 жылы 64 705 млн.теңгені құрады, бұл өткен
жылмен салыстырғанда 65,5%-ға жоғары. Ең қарқынды таза пайданың өсімі 2010
жылы байқалды – шамамен 2,5 есе.
Сонымен қатар, Банк құнды қағаздар нарығында тез қарқынмен өз қызметін
кеңейтті. Құнды қағаздарға салымдардың көлемі 2,2 есе жоғарлайды, ал
олардың активтердің жалпы соммасындағы үлес салмағы 14,1% дан 11,3% дейін
өсті.
Банктің операциондық қызметінің әрі қарай диверсификациясы
пассивтердің баланстанған құрылымын құруға әкелді.
Банкке деген клиентердің сенімділігін сипаттайтын көрсеткіштің
бірі бұл клиенттердің жұмысының белсенділігі мен көлемі туралы берілгендер
болып табылады.
2.4 Темір Банк АҚ маркетингтік қызметін талдау
Қазақстан Республикасының деңгейінде және шет елдерінде маркетинг
қызметін пайдаланып, көптеген жетістіктерге жетіп жатқан банктер бар.
Қазіргі кезде маркетингті банктік қызметінде пайдаланатын банктерге
мыналарды жатқызамыз: Темір Банк, Казкоммерцбанк, ЦентрКредит Банк
және т.б.
Банктік маркетинг – банкті басқару жүйесі, ол жалпы капитал
нарығындағы және оның жекелеген секторларында (банк саласы, несие жүйесі,
құнды қағаздар нарығы) процестерді бақылау және зерттеу болып табылады.
Банктік маркетингтің тағы бір маңызды жағы – қарыз алушылардың несиеге
қабілеттілігін талдау, оған несиені жабуға кедергі жасайтын факторларды
зерттеу де жатады. Клиенттердің несиеге қабілеттілігін талдаумен банктің
несиелік бөлімі айналысады. Ал соңғы шешімді банк басқармасы қабылдайды.
Банктік маркетингтің негізгі функциялары:
- капитал нарығындағы және оның жекелеген сегменттеріндегі сұранысты
зерттеу;
- пайыздық саясатты, жарнаманы зерттеу және талдау;
- банктің активтері мен пассивтерін кеңейту;
- банктік қызметті жоспарлау жүйесін өңдеу;
- персоналды басқару;
- клиенттерге қызмет көрсетуді ұйымдастыру.
Нарықтық жүйе жағдайында әр кәсіпорынның ең басты мақсаты - өз
тауарлары мен қызметтерді ұсыну және пайда табу болып табылады. Осындай
мақсатта коммерциялық банктің басқармасы ұстанады, сондықтан да банктің
барлық жұмыскерлері клиенттерді қызықтыру, қызметтерін барлық сфераларға
ұлғайту, нарықты жаулап алу, содан пайда түсірумен айналысады. Осыдан
қаржылық нарықтың дамуы мен құрылуы, коммерциялық банктердің тиімді жұмыс
істеуі үшін маркетингті қажет етеді.
Темір Банк АҚ-ғы маркетингтік қызмет оның бәсекелік саясатын дамыту
мен арттыруға бағытталған. Темір Банк АҚ-ң маркетинг бөлімі бөлімшеден
тұрады, яғни:
1. Маркетингтік зерттеу;
2. Баға бөлімі;
3. Өткізу бөлімі;
4. Жарнама бөлімі;
5. Маркетингті бақылау.
Осы 5 бөлімшенің атқаратын жұмыстарының рөлі банк қызметін дамытуға өз
үлесін қосады.
Маркетингті зерттеу бөлімі, мұнда ең бастысы ол әлеуетті тұтынушыларды
анықтауы тиіс, олардың қажеттіліктерін зерттеу, мақсатты нарықты таңдап алу
үшін қызметке бүгінгі және болашақтағы сұранысты белгілеу, әсіресе нарыққа
жаңа қызметті дайындау, шығаруда маңызды орын алады.
Баға бөлімінде тұтынушының, қызметтің, сату орнының ерекшелігіне
қарай, түпкі бағаны белгілеп, оның деңгейін маркетингтік ортаның
факторларына қарай анықтайды. Сонымен қатар, тұтынушыларға баға арқылы
жеңілдіктер жасайды.
Өткізу бөлімінде тұтынушылардың қажеттіліктеріне байланысты өткізу
кезінде тұтынушының талғамы мен қалауына да көңіл бөледі. Сонымен қатар,
көзделген табыстарға жету үшін, қанша өткізу каналдарын ұйымдастыру керек
екендігі жөнінде шешім қабылдайды.
Жарнама бөлімінде қызметті өткізу, сатып алушыға қарай жылжыту,
қызметті тартымды көрсету барысында жарнама тарату құралдарын пайдалануда.
Қызметтері жөнінде тұтынушыларға ақпарат тарату үшін баспалар, электронды
ақпарат тарату құралдарын, сыртқы жарнама түрлерін қолданады.
Маркетингті бақылау бөлімінде бұл әдіс арқылы өз мақсаттарына жету
үшін маркетингтік іс - әрекеттердің барлығын бақылайды. Бұл бақылау үш
жағдайда жүргізіледі: жылдық жоспардың орындалуы, пайда деңгейі және
стратегиялық бақылауларды жүргізеді.
Банктің маркетинг бөлімінің бәсекелік саясатына қосқан үлесі ретінде
Темір Банк АҚ бүгінде Қазақстанның барлық облысында 22 филиалы және 200-
ден астам есептік-кассалық бөлімшелерінің қызмет көрсетуін айтуға негіз
бар. Сондай-ақ, қазір банктің Ресей Федерациясында және Украина
мемлекетінде өз өкілдіктері жұмыс істейді, алдағы уақытта тап осындай
өкілдік Қытайда да ашылмақ. Мәскеуде банктің Славинвестбанк атты еншілес
құрылымы бар, сол арқылы Темір Банк АҚ ресейлік кәсіпорындардың
бірқатарына 50 млн АҚШ долларынан астам несие берген, ал биылғы жылдың
соңында бұл көрсеткіш 100-200 млн АҚШ долларына жеткізуді көздеп отыр. Бұл
айтылғандар Банктің Қазақстан нарығында бәсекелес саясатының артықшылығы
болып табылады деп айтуға негіз береді.
Қатаң бәсекелестік жағдайында банктік нарықта бәсекеге қабілетті болуы
үшін маркетинг кешенінің барлық элементтерін қолдану шарт. Маркетинг
қызметін қолдана бастағаннан бері Темір БанкАҚ экономикалық, бәсекелестік
жағдайы жақсарып, қарқынды дами бастады. Мысалы, қазіргі кезде банктің
нарықтық үлесі шамамен 23 %-ды құрап отыр, (2009ж – 17,2%, 2010ж – 19,8%,
2011ж – 20,0%)
Сурет 2.3.1 Темір Банк АҚ нарықтағы үлесі (%)
Қаржы нарығында Темір Банк АҚ-ң бәсекелестік сайыстағы ерекшелігіне
оның кең спектрлі салаларды қамтуын жатқызуға болады, соның ішінде бедел
брокерлік компания - Темір Банк Секюритиз; танымал сақтандыру
компаниялары – KBS Garant, Темір Банк, Династия; зейнетақы нарығында
- Темір Банк екі еншілес компаниялары – Қазақстан және Құрмет
Жинақтаушы зейнетақы қорлары; тұрмыстық ипотека нарығында – Темір банк;
лизингтік нарықта – Темір Банк Лизинг.
Банктің бәсекелестерін талдау
2011 жылы басқа банктерден таратылған қаражаттардың үлесі мәнді түрде
өсті, бұл банктің статусының жоғарлағанын көрсетеді. Таратылған банк аралық
депозиттердің көлемі бір жылдың ішінде 2,3 есеге өсті және 31,2% -ды
құрады. Банктің негізгі бәсекелестері :
Казкоммерцбанк, Халықтық Банк, ABN AMPO BANK және тағы басқа
коммерциялық банктер.
Сурет 2.3.2 2009-2011 жж. жиынтық активтердің көлемі бойынша ҚР алдыңғы
қатарлы банктердің үлесі, %
Жиынтық активтердің көлемі бойынша қаржылық нарықта алдыңғы орынды
Казкоммерцбанк алып отыр, оның үлесі жыл сайын 1,5%-ға жоғарылап отыр. Ал
Темір Банк-ң өсу қарқыны жыл сайын 0,3-0,6%-ды құрап отыр.
Сурет 2.3.4 2009-2011 жж . депозит нарығындағы ҚР алдыңғы қатарлы
банктердің үлесі, %
Депозит нарығында Темір Банк пен Казкоммерцбанк олардың үлесі жыл
сайын 0,5%-ға жоғарылап отыр. Сонымен қатар, басқа банктер мен Халық
Банкінің үлестері үнемі төмендеп отырғанын байқаймыз. Оның себебі, шағын
банктердің нарықта тез қызметін тоқтатуымен немесе банктротқа ұшырауымен
және сапасы төмен қызмет көрсетумен байланысты.
Несие нарығында алдыңғы орынды Казкоммерцбанк алып отыр, оның үлесі
жыл сайын 0,8%-ға жоғарылап отыр. Ал Темір Банк несие нарығындағы үлесін
соңғы жылдары ғана көбейтіп отыр. Сонымен қатар, басқа банктер мен Халық
Банкінің үлестері үнемі төмендеп отырғанын байқаймыз. Оның себебі, шағын
банктердің нарықта тез қызметін тоқтатуымен немесе банктротқа ұшырауымен
және сапасы төмен қызмет көрсетумен байланысты. Соңғысы, әсіресе, Халық
Банкіне тікелей қатысты. Бұл банк соңғы жылдары банк нарығында барлық
көрсеткіштер бойынша үлесін жоғалтуда. Оның себебі – жаңа талаптарға сай
қызмет көрсетпеуі.
Банктің депозиттік саясаты
Депозиттік операциялар – бұл уақытша бос ақша қаражаттарын әр түрлі
мезгілге белгілі бір пайызбен орналастыру. Осыдан жинақтау (депозиттік)
шоты – бұл заңды және жеке тұлғаның атынан ашылатын , салымды қабылдау
бойынша банк пен клиенттің арасындағы келісім қатнастарын көрсететін банкке
ашылған шот.
Банкте мерзімі бойынша депозиттердің класификациясы келесідей:
1. Талап етілгенге дейінгі депозиттер. Мұнда ақша қаражаттары банктегі
есепшотқа белгісіз мерзімге дейін сақталынады. Салымның қайтарылуы алдын
ала жазбаша ескертпенің негізінде мүмкін. Бұл салымның пайыздық
мөлшерлемесі төмен болады.
2. Мерзімді депозиттер - әдетте белгілі бір мерзімге салынады.
3. Қысқа мерзімді біркүндік депозиттер- қысқа мерзімді өтімділікті реттеу
үшін қолданылады.
Заңды тұлғалардан алынатын мерзімді салымдардың минималды мерзімі
-1күн, ал максималды мерзімі шектеусіз.
Банкте қысқа мерзімді келісімдердің ерекшеліктері:
Клиенттер банкпен қаржылық нарықта операцияларды жүргізу жалпы
шарттары туралы бас келісімге қол қояды. Бір күн және одан жоғары мерзімге
депозиттік келісімдер орнатылады. Депозиттік келісімді орнатудың негізі
болып клиенттен банке депозиттің соммасы, валютасы, мерзімі, келісілген
сиақы мөлшері көрсетіле отырып, банкке жіберіледі.
Тарифтер:
Банкте жеке және заңды тұлғалардың жинақтау шоттары ақысыз ашылады.
Салымдар бойынша пайыздық мөлшерлемелер нарықтық жағдайға және ішкі банктік
саясатқа байланысты өзгеріп отырады.
Клиенттер категориялары:
Банктің клиенттері болып табылатын немесе табылмайтын заңды және жеке
тұлғалар, басқа да банктер зейнетақы қорлары және зейнетақы активтерін
басқару бойынша компаниялар жатады.
Депозитті ашу тәртібі мен шарты:
Банкте әрбір депозиттік келісімге жеке жинақ шот ашылады. Банктің
клиенті болып табылмайтын заңды тұлғалар есеп шотты ашу үшін құжаттар
пакетін ұсынады. Егер ағымдық есеп шот болса, қосымша құжаттардың қажеті
жоқ.
Заңды тұлғалармен депозитті ашу кезінде банктік салым бойынша келісім
орнатылады.
2009 жылы жалпы Республикада депозиттік база жоғарлады, ол келесідей
факторлардың әсерінен болды: белсенді жарнамалық компаниялар, клиенттерді
қызықтыру бойынша қосымша акциялар, сыйлықтардың розыгрыштары, ұсынылатын
депозиттердің санының көбейуі.
Темір Банк АҚ клиенттерге ұлттық және шетел валютасы арқылы
салымдардың кең тандауы, әр түрлі уақыт мерзіміне байланысты, шарттарға
байланысты, тұрғындардың әр түрлі қажеттіліктерін ескеріп әр түрлі
салымдардың түрлерін ұсынады. Олар, клиенттер үшін банк депозиттерінің
тұрақты сыйақы мөлшерлемелері бар депозиттер: Platinum, Формула
Успеха, Пенсионный, Детский мультивалютный, Копилка және т.б
ақшаларды орналастыру кезіндегі ай сайынғы сыйақы төлемдері бар депозиттер
Platinum, Формула Успеха.
Басты сипаты мен артықшылықтары
2.3.2-кесте
Басты сипаты Артықшылықтары
1.Қаражаттар жинақ шотында салынады;1. ақша қаражаттарының сақталуы
2. салым сомасына нақты пайыз 2.қосымша табыс алу;
есептелінеді; 3. депозиттік схемалардың әр
3. шотты толықтыру үшін қосымша түрлілігі мен оны ашудың
құжат қажет емес; қарапайымдылығы;
4. салым кепілді қамтамасыз ету 4. несиені алу , конверсиондық және
ретінде де қарастырылады; форвардтық операцияларды қамтамасыз
5. пайызды төлеудің әр түрлі ету үшін кепілдеме орнына қолдануға
мерзімдері ( мерзімнің басы, соңы, несиелік лимиті бар;
ай сайын); 5. клиент өзіне ыңғайлы уақытта
6. салық жүйесі жинақтарды несиелік пайданы алуға мүмкіндік
экономиканың барлық секторында береді ;
қолдайды. 6. заңды тұлғалар тек пайыздық
пайданың 15% салық ретінде төлейді.
Ал жеке тұлғалар ешқандай салық
төлемейді.
Тартылатын депозиттердің пайыздық саясатын анықтау кезінде жоспарлы
банк операцияларынан түсетін табысты ескереді, тұрғындар табысының
деңгейінің статистикалық берілгендерінің анализін, әлеуметтік және
маркетингтік зерттеулердің мәліметтерін, бәсекелестермен ұсынылатын
депазиттер бойынша сыйақы төлемдерінің пайыздық анализін және Қазақстан
Республикасындағы экономикалық жағдайды ескереді.
Банктің депозиттік саясатының мақсаты:
• Банктің пассивтері мен активтерінің тиімділігін және теңбе –теңдігін
ұстап тұру үшін заңды және жеке тұлғалардан ақша қаражаттарды тарту
бойынша рационалды басқару;
• Банкпен ұсынылатын клиенттерге өз жинақтарын басқару бойынша жоғарғы
тиімділікке жетудегі қызметтер.
Банктің несиелік саясаты
Несие саясаты Темір Банк АҚ ең басымды бағыттарының бірі болып
табылады. Банк өзінің жеке қаражаттарының және қаржыландырудың халық
аралық көздерін тарта отырып ұзақ және қысқа мерзімді несиелерді берумен
айналысады. Несиелер несиелеу лимитінің немесе несие сызығының әр түрлі
келісімдердің негізінде беріледі.
Несиелеу лимиті - бұл несиелеу лимиті орнатылған сомадағы несиені
алуға құқы бар компания немесе компаниялар тобы. Несиелеу лимитіндегі
міндеттемелерді өтеу бойынша банктің клиенті жабылған сомадағы несиені
қайтып алуға құқы бар. Лимитті алу тек несиелеу лимитінің әрекет ету
шегінде ғана жүргізіледі. Несиелеу лимитің банк тек қаржылық жағдайы
тұрақты, оң несиелік тарихы бар компанияларға ғана береді.
Несиелік ресурстарға үнемі қажеттілігі бар компаниялар несие сызығын
пайдалана алады .
Несие сызығы – бұл компанияның жобасын несиелеуді кезең – кезеңімен
жүргізуді немесе несиенің уақытында қайтарылуын қамтамасыз ететін
шарттардың негізінде берілу қарастырылады. Несие сызығын алу кезінде банк
пен клиент бір келісімге отырады. Линия шегінде әр бір траншты беру
клиенттің өтініші бойынша жүргізіледі. Несие сызығын өтеу кестесі әр бір
транш үшін жеке немесе бүкіл несие сызығы үшін ортақ болуы мүмкін.
Тарифтері:
Несиені пайдаланғаны үшін банк өтемақы алады. Өтемақы өтелмеген қарыз
сомасына нақты несиені пайдаланған күннен есепке ала отырып анықталады. Бұл
кезде күндер саны ретінде 365 күн алынады.
Клиенттер категориялары:
Банктің несиесін кез келген заңды және жеке тұлғалар пайдалана алады.
Несиені ашудың стандартты тәртібі мен шарттары:
Несиені ашу үшін банк клиенті орнатылған тәртіпке сай бірнеше құжаттар
пакетін ұсынады. Кейін банк несиені ұсыну үшін құжаттардың негізінде жобаға
толық экспертизалық талдау жасайды.
Бүгінде банкте бірнеше несие түрлерін беру қарастырылған . Соның
ішінде тұтыну несиесі. Банкте қазіргі күні тұтыну несиесінің бірнеше әр
түрлі бағдарламалары бар:
1. Халық тұтынатын тауарларды алуға берілетін несие – банк және онымен
шартқа отырған сатушы- компаниялар өз клиенттеріне 2 жылдың ішінде
төлем жасай отырып, халық тұтынатын тауарларды алуға мүмкіндік дереді.
2. Жаңа немесе ұсталған автомобильдерді сатып алуға берілетін несиелер –
банк өз клиентіне төлем уақытын кешіктіріп жаңа немесе ұсталған
автомобильдердің кез-келген маркасын алуға мүмкіндік береді.
3. Тез арадағы мұқтаждықтарды несиелеу – банк аз ғана уақыт ішінде тез
арадағы мұқтаждықтарды қаржыландыруға мүмкіндік береді. ( қымбат
медициналық қызметтерді төлеу, мәдени шараларды жүргізу, оқуға, жөндеу
және т.б).
Тұтыну несиелерін тұрақты және жеткілікті табысы бар, олар құжатпен
расталған жеке тұлғалар бола алады. Несиені алу кезінде банктің клиенттері
анкета мен өтінішті толтырып , қажетті құжаттарды ұсынады.
Несие комитеті оң шешім қабылдағанда қаржыландыру туралы келісімдерге
отырып, несиені беру басталады.
Негізгі сипаттары мен артықшылықтары
Сипаттары Артықшылықтары
Ірі сомадағы несиені алу 1. Ірі көлемде сауда жасау, төлем
мүмкіндігі. мерзімін кешіктіріп, қымбат
қызметтерді төлеу.
Қысқартылған шешім қабылдау 2. Несиенің алудың
процедурасы. оперативтілігі.
Пайыз мөлшері алдын ала 3. Қарыз алушы несие
келісіледі. бойынша жалпы ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе
I. Темірбанк АҚ – ның құрылу тарихы мен қалыптасу процесі.
1.1 Темірбанк АҚ – ның даму тарихы және негізгі оқиғалары.
1.2 Темірбанк АҚ – ның ұйымдастырушылық құрылымы.
2 Темір Банк АҚ – ның балансын талдау
2.1 Темір Банк АҚ – ның үш жылдық балансы
2.2 Темір Банк АҚ- ның банктің табыстар мен шығындар туралы есеп
беруі
2.3 Темір Банк АҚ қызметінің экономикалық талдауы
2.4 Темір Банк АҚ маркетингтік қызметін талдау
III. Темірбанк АҚ – ның даму мәселелері мен жолдары.
3.1 Несиелеу процедурасы
3.2 Депозиттік операциялары.
3.3 Тәуекелді басқару саясаты.
3.4 Банктік технология және автоматизация.
3.5 Банктің даму бағдарламалары және болашаққа жоспарлар.
Қорытынды
Кіріспе
Бұл күнде коммерциялық банк өзінің клиенттеріне 200-ден астам әртүрлі
қызметтерін ұсына алады. Мұндай кең ауқымдағы қызмет түрлері банкке өз
клиенттерін сақтап қалуға және қандай да бір жағымсыз конъюнктурада өз
пайдасын ұстап қалуға үлкен септігін тигізеді. Клиенттердің қаржылық
дамуына неғұрлым қолайлы жағдай жасау мақсатында алуан түрлі банк
қызметтерін көрсету мен операциялар жасау және жаңа нарықтар қалыптастыру
үшін банктің, жекелеген орындаушылардың мүдделеріне әсер ету процессі болып
табылады.
"Темiрбанк" АҚ 1992 жылғы 26 наурызда негізі қаланды. Банктің бас
офисі Алматы қаласында орналасқан. Импорт, көтерме сауда-саттық жəне
ауылшаруашылығы саласында қызмет атқаратын шағын жəне орта кəсіпорындар
Темірбанктің негізгі клиенттері болып табылады. Шағын жəне орта бизнесті
дамыту үшін банк Еуропа, Азия, Халықаралық қайта құрылымдау жəне даму
банктерінің өткізетін бағдарламаларына белсенді қатысады.
Банк орташа және ірі қазақстандық және Қазақстанда өз қызметін жүзеге
асыратын халықаралық бірлестіктерге түрлі өнім мен қызметтер ұсынады;
сауда, жобалық қаржыландыру, инвестжобаларды қаржыландыру, активтерді
басқару, сондай-ақ қысқа мерзімді несиелеу мен басқа да жалпы банктік
қызметтерді қосқанда. Банк өз саясатына сәйкес, жоғары өтімділік деңгейін
қолдау мақсатында, әдетте, корпоративтік клиенттер үшін орташа мерзімге
несие, сондай-ақ, қазіргі уақытта ресурстарына байланысты ұзақ мерзімді
қаржыландыру ұсынады. Банк Қазақстандағы өзінің негізгі клиенттері үшін
шетелдік банктермен бірлестірілген несиелер ұйымдастырады және Ресей мен
Қырғызстанның ірі корпоративтік клиенттерін қаржыландырады.
Банк қызметінің мақсаты банк қызметін тиімді атқарып, жаңа банк
технологияларын енгізіп, дамытып, Қазақстан Республикасының қаржы нарығын
дамыту, банк операцияларын жəне Қазақстан Республикасының заңнамасымен
екінші деңгейлі банктерге тыйым салынбаған басқа да мəмілелерді жасау
арқылы кіріс алу болып табылады Және әрбір клиенттің өтінішін Қазақстанның
барлық аумағында сапалы және сенімді түрде орындау болып табылады.
ТемiрбанкАкционерлік Қоғамының негізгі төрт ұстанымы:
▪ Темірбанк – бұл салымшы мен қарыз алушы үшін сенімді банк.
▪ Темірбанк – бұл корпоративтік клиенттердің демеушісі.
▪ Темірбанк - бұл мемлекеттің көмекшісі және сүйеніші.
▪ Темірбанк – бұл салымшының сенімді серіктесі.
І. Темірбанк АҚ-ның құрылу тарихы мен қалыптасу процесі.
1. Темірбанк АҚ – ның даму тарихы.
Жарғыға сəйкес Банк қызметінің мақсаты банк қызметін тиімді
атқарып, жаңа банк технологияларын енгізіп, дамытып, Қазақстан
Республикасының қаржы нарығын дамыту, банк операцияларын жəне Қазақстан
Республикасының заңнамасымен екінші деңгейлі банктерге тыйым салынбаған
басқа да мəмілелерді жасау арқылы кіріс алу болып табылады.
"Темiрбанк" АҚ 1992 жылғы 26 наурызда негізі қаланды. Банктің бас офисі
Алматы қаласында орналасқан. Импорт, көтерме сауда-саттық жəне
ауылшаруашылығы саласында қызмет атқаратын шағын жəне орта кəсіпорындар
Темірбанктің негізгі клиенттері болып табылады. Шағын жəне орта бизнесті
дамыту үшін банк Еуропа, Азия, Халықаралық қайта құрылымдау жəне даму
банктерінің өткізетін бағдарламаларына белсенді қатысады.
Құрылуы жəне қызмет тарихы
2004 ж. 23 желтоқсанда Темiрбанк пен Nederlandse Financierings-
Maatschappij voor Ontwikkelingslanden N.V. (Netherlands Development Finance
Company - FMO) голландиялық компания арасында 5 млн. АҚШ доллары мөлшерінде
кредиттік линияны белгілеу туралы келісімге қол қойылды.
Moody’s Investors Service халықаралық рейтингтік агенттігі Темiрбанкке В1
ұзақ мерзімді депозиттік рейтингіні, NP қысқа мерзімді депозиттік
рейтингіні жəне Е+ қаржы тұрақтылығы рейтингін берді. Барлық рейтингтер
бойынша болжам – тұрақты.
Темiрбанк АҚ Алматыда Валют-Транзит Банкіне 5 миллион АҚШ доллары
мөлшерінде 6 айға 9% жылдық ставкамен ұзарту мүмкіндігімен синдикатталған
заем беру туралы келісімге қол қойды.
2004 жылғы 1 қазандаАлматы 5 банк конференциясы шегінде Темiрбанк
(Қазақстан), Trasta komercbanka (Латвия) арасында 5 жылға 2 миллион АҚШ
доллары мөлшерінде латвия банкіне реттелген заем беру туралы келісімге,
сондай-ақ 5 млн. АҚШ долларын Инэксимбанк қырғыз
банкіне 6 айға ұзарту опционымен синдикатталған кредит беру туралы
келісімге қол қойылды.
Заем мақсаты – Инэксимбанк клиенттерінің сауда келісім-шарттарын
қаржыландыру.
Темiрбанктің Алматы филиалы Қазақстанда "Peugeot" маркалы
автомобольдің жалғыз импортеры болып табылатын "Арыстан-Авто" компаниясымен
шарт жасады.
Темiрбанк өз филиалдарында жинақтық, карталық немесе ағымдағы шоттары
бар жеке тұлға-клиенттеріне кредиттің жаңа түрін-кепілдік қамтамасыз етусіз
тұтынушы экспресс-кредиттерді ұсынады.
Темiрбанк "Интеллект" кеңес-білім агенттігімен (КБА) əріптестік келісімге
қол қойды. Осы келісімге сəйкес Банкіміздің барлық клиенттеріне агенттік
білім беру қызметтеріне кепілдікпен жеңілдіктер ұсынады.
FITCH агенттігі ТЕМIРБАНК үшін Тұрақтыға болжамын өзгертеді жəне
рейтингтерді растайды.
2003 ж 2003 жылғы қазан айында Fitch Ratings Ltd. Халықаралық
рейтингтік агенттігі банктің рейтингтік болжамдарын терістен тұрақтыға
арттырып, 2001 жылы келесідей рейтингтерді белгіледі: ұзақ
мерзімді - "В", қысқа мерзімді - "В", жеке - "D", қолдау - "5".
2003 жылғы қыркүйекте Темiрбанк Global Refund компаниясымен келісімге
қол қойды, осыған сəйкес Банк tax-free чектерін өтеу жөніндегі осы
компанияның Қазақстандағы u1078 жалғыз агентіне айналды.
2003 жылғы қыркүйекте Темiрбанк төрт: Қазақстанның, Қырғызстанның,
Латвияның, Ресейдің коммерциялық банктері арасындағы өзара ынтымақтастық
туралы келісімге қол қойды. Жаңа банк аралық альянстың қатысушылары:
"Диалог-Оптим" Банкі (Ресей), Инэксимбанк
(Қырғызстан), Темiрбанк (Қазақстан) жəне Траста Комерцбанка (Латвия).
Жаңа одақтың мақсаттары:
• Достастықтың əрбір мүшесінің жеке бағдарламаларын, сондай-ақ бріккен
жобаларды жүзеге асыру кезінде өзара қолайлы режім құру;
• халықаралық қаржы нарықтары мен ТМД нарықтарындағы стратегиялық
əріптестік;
• өзара қызметтер көрсету географиясын кеңейту;
• жаңа банк технологияларын өзара енгізу;
• банк тəуекелдерін азайту механизмдерін жасау.
Сондай-ақ Банк-қатысушылар бір-бірінің капиталына қатысу құрылымын құрып,
альянс мүшелерінің нарығында өзара əрекет етуінен заң негізіне əкелетін екі
тарапты құжаттардың бірнешеуіне қол қойып қойды, əлі де қол қоюды
жоспарлауда.
Сондай-ақ осы жылдың маусым айында Банк Қазақтандағы Коммеск-Өмір
сақтандыру компаниясымен ынтымақтастықта салымшыларына пайыздық сыйақымен
қоса ақысыз медициналық сақтандыру бере бастады. Осылайша, Банк Қазақстанда
өз клиенттеріне осындай қызметтер көрсететін бірінші банкке айналды.
2003 жылғы маусым айында Темiрбанк Акцияларды сатып алу-сату шартына қол
қойды, осының нəтижесінде ол қосымша эмиссияның 46% акциясын иеленіп,
Қырғыстандағы Инэксимбанктің ірі акционеріне айналды. Темiрбанктің
Қызғыстанға келу себебі - республикамызда шағын жəне
орта бизнес кəсіпорындарының қомақты өсімі байқалады, Темiрбанк осы шағын
жəне орта бизнес кəсіпорындарымен жұмыс істеуге жəне екі ел арасындағы
сауда операцияларының көлемін ұлғайтуда мамандануда.
Мамыр айында банк US$20 млн. сомаға үшнші синдикатталған кредитін алды.
Алдыңғы заемдерді толық жəне уақтылы өтеу Банкке тиімдірек талаптарда (ұзақ
мерзім, үлкен сома, пайыздық ставкасы аз) жаңа кредит алуға мүмкіндік
берді. Банк тартылған қаражаттарды өзінің
корпоративті клиенттерінің келісім-шарттарын қаржыландыру үшін пайдаланды.
2003 жылғы 1 наурызда Темірбанк US$ 1 млн. жабу лимитімен өз банк
тəуекелдерін сақтандырды. Банктің алған сақтандыру полисі (жалпы
қабылданған атауы -"Bankers' Blanket Bond", немесе жай ғана ВВВ)
сенімділіктің, қауіпсіздіктің əрі банктің іскерлік абыройының бөлінбес бір
рəмізі болып табылады. Қаржы сақтандыруы Marsh сақтандыру брокерлері арқылы
(insurance brokers) AIG халықарлық сақтандыру компаниясынан алынды.
2003 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша PriceWaterhouseCoopers аудиторлық
компаниясы банктегі корпоративті басқару мен тəуекелдерді басқару жүйесінің
халықаралық стандарттарға сəйкестігіне шолу жүргізді. Шолу нəтижесінде
аудиторлық компания қорытынды жасады, оған
сəйкес банктегі негізгі тəуекелдерді басқару, сондай-ақ ішкі бақылау жəне
ішкі аудит жүйесі жалпы қабылданған тəжірибеге сəйкес болып табылады.
2002ж. 2002 жылғы желтоқсанда Темiрбанк 9,2 млн. АҚШ долларына баламалы
сомаға өзінің жарғылық капиталын ұлғайтты. Капиталды ұлғайту екі сатыда
жүргізілді: бірніші сатыда Қазақстан Республикасының ішкі қор нарығында
зейнетақы қорлары мен активтерді басқару жөніндегі
компаниялардың арасында банктің жай дауыс беруші акциялары орнықтырылды,
екіншісінде – Еуропа қор нарықтарында ауқымды депозиттік қолхаттар
орнықтырылды. Осылайша Темірбанк өз депозиттік қолхаттарын халықаралық қор
нарықтарында орнықтырған Казкоммерцбанк пен
ТұранƏлем Банкінен кейінгі Қазақстандағы үшінші банк болды.
Акцияларын орнықтыру нəтижесінде "Темiрбанк" АҚ төленген жарғылық капиталы
екі есе 2 млрд. 825 млн. теңгеге ұлғайды. Бұл банкке өз қаржы
көрсеткіштерін жақсартып қана қоймай, Қазақстан мен халықаралық қаржы
нарықтарында салымшылар мен əріптестерінің арасында рейтингісіне оң əсерін
тигізді.
2002 жылғы қыркүйек айында Банктің 100% еншілес компаниясы - "Темiрлизинг"
АҚ құрылды.
Темiрлизинг өтетін жабдықтарды, арнайы техниканы, көлік құралдарын,
ауылшаруашылығы тезхникасын лизингке ұсынады. Компания географиялық
орналасуына қарамастан, Қазақстан аумағында жүзеге асырылатын жобаларды
қарастырады. 2002 жылы Банк менеджменті бөлшектік қызметтер нарығына жылдам
шығу туралы шешім қабылдады. Осыған байланысты 2002 жылғы мамыр айында банк
VISA International халықаралық төлем жүйесінде ассоциацияланған мүшелікке
ие болып, өз карталарының шығарылуына
қатысты, сондай-ақ AMERICAN EXPRESS компаниясымен шарт жасап, өз
клиенттерінің арасында осы компанияның карталары мен төлем чектерін тарта
бастады. Сондай-ақ бөлшектік жəне ипотекалық кредит беру бағдарламасы
жасалып, іске қосылды.
2002 жылғы мамыр айында US$15 млн. сомаға екінші синдикаттталған заем
алынды. Тартылған қаражаттарды банк корпоративті клиенттерінің келісім-
шарттарын қайта қаржыландыру үшін пайдаланды. Темірбанк командасы бұдан
кейін де синдикатталған заемдер нарығында жұмысын жалғастыру туралы
ойлауда.
2001ж. 2001 жылғы тамыз айында ресей банкі үшін (МБ "Астана")
синдикатталған кредиттің Қазақстандағы бірінші ұйымдастырушы болды, ал үш
айдан кейін, қараша айында US$10 млн. сомаға өзінің алғашқы синдикатталған
кредитін алды.
2001 жылғы сəуір айында акционерлер жиналысының шешімімен банктің алдыңғы
Басқармасының өкілеттіктері мерзімінен бұрын тоқтатылды. Олег Кононенконың
басшылығындағы жаңа сайланған Басқарма ірі қазақстандық жəне шетелдік қаржы
институттарында ("Казкоммерцбанк" ААҚ, ING Bank, ABN Amro Bank Kazakhstan)
көп жылғы тəжірибеге ие. Əйтсе де бір жыл ішінде жаңа команда капитал мен
баланс валютасын екі есе ұлғайта алды. Тəуелдерді басқару бойынша
таразыланған саясатының арқасында кредиттік
портфельдің сапасы жақсарып, депозиттік база, клиенттердің ағымдағы
шоттарында қалдықтар өсті. Бас офис пен филиал желісі қайта құрылымданды,
Темірбанк қызметін халықаралық стандарттарға сəйкес жүргізді.
2000ж. 2000 жылы Fitch IBCA халықаралық рейтингтік агенттігі Темiрбанкке
"В" қысқа мерзімді кредиттік рейтингіні жəне "В" ұзақ мерзімді рейтингіні
берді.
2000 ж. 16 ақпанда Темiрбанк "Қазақстанның жеке тұлғалар салымдарына
кепілдік беру
(сақтандыру) қорының " (куəлік № 0000006) қатысушысына айналды, бұл
Темірбанктің мерзімдік салымдарына ақша аудару сенімділігі туралы
куəландырады.
2000 жылғы маусымда Темірбанк KBC Bank бельгия банкімен 3,6 млн. еуро
сомасына ұзақ мерзімді кредиттік келісімге қол қойды. Осы келісімнің
мақсаты – экономиканың шынайы секторы жобаларын қаржыландыру.
1999ж. 1999 жылы Темiрбанк ашық халықтық қоғам мəртебесіне ие болды. Ашық
халықтық қоғамдардың қызметі мен қаржы есебі үнемі басылымда жарияланып
отырады. Сол жылы Темiрбанк басқа үш қазақстандық банктің ішінде
мемлекеттік импортауыстыру бағдарламасының операторына айналды, осы
бағдарламаның шегінде банк бірнеше ұзақ мерзімді
инвестиялық жобаларды сəтті қаржыландырды. Сондай-ақ өткен жылы банк Еуропа
қайта құрылымдау жəне дамыту банкінің шағын жəне орта бизнесті қаржыландыру
жөніндгі бағдарламасы бойынша жұмыс бастады.
1999 жылы 400 млн. теңге сомаға Темірбанк акцияларының 10-эмиссиясы
шығарылды.
Осылайша банктің жарғылық капиталы 1,4 млрд. теңгеге жетті. Жарғылық
капитал мөлшері жағынан Темiрбанк Қазақстандағы бірінші он банктің қатарына
кірді.
1998ж. 1998 жылы Темірбанк акциялары Қазақстан қор биржасының "А" ресми
листингіне кірді.
1998 жылғы желтоқсанда Thomson BankWatch рейтинг агенттігі Темiрбанкке
келесідей кредиттік рейтингтер берді: "LC-3" жергілікті валютадағы қысқа
мерзімді рейтинг, ұзақ мерзімді – "В", яғни Қазақстан Республикасының
егемен рейтингі деңгейінде. Темірбанк халықаралық кредиттік
рейтингке ие болған төртінші қазақстандық банкке айналды. 1999 жылы осы
рейтинг агенттігі екі рет растады.
1997ж. 1997 жылғы мамырда Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі
"Темiрбанк" АҚ халықаралық стандарттарға өткен алғашқы банктер қатарына
жатқызды, бұл банк қызметі мен қаржы
жағдайының жоғары бағасы болды. 1997 жылы акционерлердің жалпы жиналысы
жарғылық капиталды ұлғайту туралы екі реет шешім қабылдады, осының
нəтижесінде 1998 жылғы ақпанда төрт есе өсіп, 1 млрд. теңгеге жетті.
1995ж. Нарықтың жиі өзгергіш жағдайларында банк жұмысының тұрақтылығына
клиенттер өз бағасын берді, олардың банкке, оның басшылығына деген сенімі
бұрынғыдан да өсті. 1995 жылдың басында банктің жарғылық капиталындағы
мемлекеттің үлесін 18% құрады. 1995 жылғы нурызда үкімет банк акцияларының
мемлекеттік пакетін тарату туралы қаулы қабылдады, осының нəтижесінде банк
толығымен жеке меншік банкке айналды.
1992ж. "Темiрбанк" АҚ Қазақстан Республикасының қаржы нарығында 1992 жылғы
26 наурыздан бері
жұмыс істеп келеді. Темірбанк арнайы теміржол банкі ретінде құрылып,
алғашқы қызмет жылдары солай дамыды да. Темірбанктің кейіннен жасалған жаңа
стратегиясы оны клиенттерге экономиканың əртүрлі саласында қызмет
көрсететін əмбебап қаржы инститына айналдырды.
Клиенттердің əрқайсысына бөлек қарау, көрсетілетін қызметтердің жоғары
сапасы Темірбанкке өзінің клиенттік базасын қомақты түрде кеңейтуге
мүмкіндік берді.
Эмитентке жəне (немесе) ол шығарған бағалы қағаздарға халықаралық жəне
(немесе) Қазақстан Республикасының рейтинг агенттіктері берген
рейтингтердің болуы туралы мəліметтер.
2004 жылғы 02 Желтоқсанда Moody’s Investors Service рейтинг агенттігі
Темірбанкке В1 ұзақ мерзімді депозиттік u1088 рейтинг, NP қысқа мерзімді
депозиттік рейтинг жəне Е+ қаржы тұрақтылығы рейтингін берді. Бралық
рейтингтер бойынша болжам – тұрақты. 2005 жылғы 25 ақпанда Fitch Ratings
халықаралық рейтингтік агенттігі Қазақстандағы
Темірбанктің рейтингтерін растады: ұзақ мерзімді – B деңгейінде, қысқа
мерзімді – B, жеке – D, қолдау рейтингі – 5. Ұзақ мерзімді рейтинг
бойынша болжам Тұрақты ретінде расталды.
1.2 Темірбанк АҚ – ның ұйымдастырушылық құрылымы
Эмитенттің басқару органдарының құрылымы
Эмитенттің басқару органдары:
1. Жоғарғы орган – Акционерлердің Жалпы жиналысы;
2. Басқарушы орган – Директорлар кеңесі;
3. Атқарушы орган – Басқарма.
Эмитенттің басқару органдарының құзыреті:
Акционерлердің жалпы жиналысының ерекше құзыретіне мына мəселелер жатады:
1) Банк Жарғысына өзгертулер мен толықтырулар енгізу немесе оны жаңа
редакцияда бекіту;
2) Банкті ерікті түрде қайта құру жəне тарату;
3) Банктің жарияланған акцияларының санын өзгерту туралы шешім қабылдау;
4) Банктің Директорлар кеңесінің сандық құрамын жəне өкілетті мерзімін
анықтау,
оның мүшелерін сайлау жəне олардың өкілеттіктерін мерзімінен бұрын тоқтату,
сонымен
қатар Директорлар кеңесі мүшелеріне сыйақы төлеу көлемі мен шарттарын
анықтау;
5) Банктің аудитін жүргізетін аудиторлық ұйымды белгілеу;
6) жылдық қаржылық есептемені бекіту;
7) есептік қаржы жылындағы Банктің таза табысын бөлу тəртібін бекіту, жай
акциялар бойынша дивидендтер төлеу туралы шешім қабылдау жəне жыл
қорытындысы бойынша Банктің жай бір акциясына шаққандағы дивидендтерінің
мөлшерін бекіту;
8) ҚР қолданыстағы заңнамасымен қарастырылған жағдайлар туындаған кезде
Банктің жай жəне артықшылықты акциялары бойынша дивидендтер төлемеу туралы
шешім қабылдау;
9) Банкке тиесілі активтердің барлығының 25% жəне одан да артық пайызын
құрайтын сомада активтердің бір немесе бірнеше бөлігін беру арқылы басқа
заңды тұлғаларды құруға немесе қызметіне қатысуға Банктің қатысуы туралы
шешім қабылдау;
10) Банктің ірі мəмілелер жасауы жəне орындалуына Банк тарапынан
қызығушылық танылып отырған мəмілілерді жасауы туралы шешімдерін бекіту;
11) меншікті капиталының жиырма бес жəне одан да артық пайызын құрайтын
сомаға, Банктің міндеттмелерін ұлғайту туралы шешім қабылдау;
12) акционерлердің жалпы жиналыстарын шақырту туралы Банктің акционерлерді
хабардар ету нысанын анықтау жəне осындай ақпараттарды баспа басылымдарында
орналастыру туралы шешім қабылдау;
13) Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы туралы заңнамасына
сəйкес Банктің акцияларды сатып алуы кезіндегі олардың құнын анықтау
əдістемелерін бекіту;
14) акционерлердің жалпы жиналыстарының күн тəртібін бекіту;
15) санақ комиссиясының сандық құрамын жəне өкілетті мерзімін анықтау, оның
мүшелерін сайлау жəне олардың өкілеттіліктерін мерзімінен бұрын тоқтату;
16) "алтын акция" енгізу жəне оны жою;
17) акционерлердің мүддесіне қатысты ақпаратты, сондай-ақ ҚР заңнамасына
сəйкес жариялануға тиісті басқа да ақпаратты жариялау үшін арналған
басылымды белгілеу;
18) шешім қабылдаулары бойынша, заң актілерімен, осы Жарғымен
акционерлердің жалпы жиналысының ерекше құзыреттеріне жатқызылғаннан өзге
мəселелер.
Банктің Директорлар кеңесінің ерекше құзыретіне мына мəселелер жатады:
1) Банк қызметінің негізгі бағыттарын анықтау;
2) акционерлердің жылдық жəне кезектен тыс жалпы жиналыстарын шақырту
туралы шешімдер қабылдау;
3) Банктің акцияларды орналастыру туралы жəне оларды жарияланған акциялар
санының шегінде орналастыру бағасы туралы шешім қабылдау;
4) Банктің орналастырылған акцияларды немесе өзге де бағалы қағаздарды
сатып алуы туралы шешім қабылдау;
5) Банктің жылдық қаржылық есептемесін алдын-ала бекіту;
6) жай акциялар бойынша дивиденд төлеу жəне есеп берілетін қаржылық жылы
төленетін
дивидендтерді есепке алмағанда, жай бір акцияға шаққандағы дивиденд
мөлшерін белгілеу туралы шешімдер қабылдау;
7) Банктің облигацияларын жəне туынды бағалы қағаздарын шығару шарттарын
белгілеу;
8) Атқарушы органның сандық құрамын, өкілеттік мерзімін белгілеу, басшысы
мен
мүшелерін сайлау жəне олардың өкілеттіктерін мерзімінен бұрын тоқтату;
9) Атқарушы органның басшысы мен мүшелерінің лауазымдық жалақы мөлшерлерін,
еңбекақы төлеу шарттарын жəне сыйақы төлеу шарттарын белгілеу;
10) бағалаушы мен аудиторлық ұйымның қызметтеріне ақы төлеу мөлшерін
белгілеу;
11) Банктің сақтық капиталының пайдаланылу тəртібін белгілеу;
12) Банктің ішкі қызметін үйлестіретін құжаттарды u1073 бекіту (атқарушы
органның Банк қызметін ұйымдастыру мақсатында қабылдайтын құжаттарын есепке
алмағанда);
13) Банктің филиалдары мен өкілдіктерін құру жəне жабу туралы шешімдер
қабылдау жəне олар туралы ережелерді бекіту;
14) Банктің басқа ұйымдарды құруы жəне қызметіне қатысуы жайлы шешімдерді
қабылдау;
15) Қоғамның міндеттемелерін оның меншік капиталының мөлшерін он жəне одан
да артық пайызды құрайтын шамаға дейін ұлғайту;
16) бұрынғы тіркеушімен шарт бұзылған жағдайда, Банк тіркеушісін сайлау;
17) Банк немесе оның қызметі туралы қызметтік, коммерциялық немесе заңмен
қорғалатын өзге де құпияларды құрайтын мəліметтерді белгілеу;
18) ірі мəмілілер жəне Банк тарапынан жасауға қызығушылық танытылып отырған
мəмілелерді жасау туралы шешімдер қабылдау;
19) ішкі аудит қызметінің жұмыс тəртібін, ішкі аудит қызметі жұмыскерлеріне
еңбекақы жəне сыйақы төлеу мөлшері мен шарттарын белгілеу;
20) осы Жарғымен қарастырылған, акционерлердің жалпы жиналысының
ерекше құзіретіне жатпайтын өзге де мəселелер.
Басқарма құзыретіне келесі мəселлер мен өкілеттіктер жатады:
1) Банктің ағымдағы қызметіне басшылық жасау;
2) Акционерлердің жалпы жиналысының жəне Банктің директорлар кеңесінің
шешімдерін орындау;
3) Банктің ұйымдық құрылымын бекітеді, Банктің барлық жұмыскерлері
орындауға міндетті шешімдер (қаулылар) шығарады;
4) Жалпы жиналыс пен директорлар кеңесінің ерекше құзыретіне жатпайтын
басқа да мəселелер.
2 Темір Банк АҚ – НЫҢ БАЛАНСЫН ТАЛДАУ
2.1 Темір Банк АҚ – ның үш жылдық балансы
АҚ " Темір Банк " үш жылдық балансы ( млн. теңге)
2.1-кесте
Көрсеткіштер 2009 жыл 2010 жыл 2011 жыл
1 2 3 4
Активтер
Ақша қаражаты және оның эквиваленттері 193 640 99 723 136 040
Міндетті қорлар 125 573 168 242 160 804
Басқа банктердегі қаражаттар 87452 107 589 108 726
Саудалық бағалы қағаздар 49 723 26 422 70 051
Бағалы қағаздар, өтеуге дейін ұсталатын
- - -
Коммерциялық заемдар мен аванстар, нетто 1 343 4142 379 810 2 814
163
Қауымдасқан компаняларға инвистициялар 5 996 67 767 59 915
Негізгі қаражаттар 7 480 13 433 14 874
Гудвилл 22 849 37 557 53 212
Ағымдағы табыс салығы бойынша актив 890
Басқа да активтер 16 591 51 899 83 250
Барлық активтер 2 075 1423 064 617 3 671
053
Міндеттемелер
ҚР Ұлттық банкі мен Үкіметінің қаражаттары 706 913 7
633
Банк пен қаржы ұйымдарының қаражаттары 625 146 835 304 907 387
Клиенттер алдындағы міндеттемелер 528 192 625 508 1 052
999
Шығарылған борышты бағалы қағаздар 707 098 1 084 1 165
445 613
Төлеуге есептелген пайыздар 1105 - -
Басқа да міндеттемелер 18 277 39 416 40 879
Барлық міндеттемелер 1 880 5242 612 5863 174 541
Меншікті капитал
Жарғылық капитал: 52 583 303 427 303 456
Жай акциялар 52 583 303 427 303 456
Артықшылығы бар акциялар - -
Жекеше сатып алынған алынған акциялар 61 292 - -
Сатып алынған акциялар (264) (555)
(6 012)
Резервтер 290 (91)
(2 271)
Бөлінбеген пайда (жиналған тапшылық) 30 086 68 584 130 556
Ағымдағы жылдық табыс 38 498 61 354 34 689
Барлық меншікті капитал 12 133 452 312 496 512
Барлық меншікті капитал мен міндеттемелер 2 075 3 064 3 671
142 617 053
2.2 АҚ " Темір Банк " банктің табыстар мен шығындар туралы есеп
беруі (млн. теңге)
2.2-кесте
Көрсеткіштер 2009 жыл 2010 жыл 2011 жыл
1 2 3 4
Пайыздық табыстар
Заемдар 116 368 291 724 274
806
Бағалы қағаздар 9 470 14 587 9 417
Басқа банктердегі 6 851 13 913
депозиттер 17 137
Барлығы 132 323 298
689 448 154
Пайыздық шығындар
Шығарылған ұзақ мерзімді(36 954) (85 683) (72 867
бағалы қағаздар
Клиенттер салығы (20 080) (39 935) (39 687)
Несие мекемелер қарызы (24 191) (53 661) (47 868)
мен салымы
Барлығы (81 225) (179 279) (160 422)
Құнсызданғанға дейінгі 51 464 144 169 137 713
таза пайыздық табыс
Құнсыздануға аударым (33 195) (67 810) (80 019)
Таза пайыздық табыс 18 57 713
269 76 359
Комиссиялық же алымдар 25 106 28 489 25 640
түріндегі табыстар
Комиссиялық же алымдар (629) (1 057) (914)
түріндегі шығыстар
Шетел валютасымен 12 210 22 396
жүргізілген операциялар
бойынша таза пайда
- Дилинг
5322 2 512 884
- Баған айырмасы 6 888
19 884 2 217
Сақтандыру қызметінен 6 219 12 539 11 030
түскен табыс
Сақтандыру қызметінен (6 356) (9 222) (9 384)
түскен шығын
Ассоцияланған компаняның 4 234 4 193
табысы түріндегі үлесі 2 364
Басқада (зиян) табыс (62) 3 147
(171)
Пайыздық емес табыстар 31 987 32 388 7 411
Персоналға шығындар же (11 320) (25 744)
еңбекақы (20 029)
Әкімшілік же (23 400) (19 551)
операциялық шығындар (14 174)
Тозу (900) (2 314) (3 282)
Жеке табыс салымы (1 520) (3 469) (2 737)
Басқа да резервтер (2 566) (4 705) (476)
Жеке тұлғалардың (604) (1 761) (1 725)
міндетті сақтандыру
депозиттері
2.3 Темір Банк АҚ қызметінің экономикалық талдауы
Банк қызметінің негізгі көрсеткіштері
Банк қызметін 2008-2011 жылдар аралығындағы кезеңді талдайық. Бұл
берілгендердің қайнар көзі Темір Банк АҚ 2007-2008 жылдар бойынша есеп-
беру құжаттары болып табылады.
2.6 кестесінде көрсетілгендей, активтердің жалпы соммасы 2009 жылмен
салыстырғанда 2010 жылы соңында 2 075 142 млн. теңгені құрап, 108 %-ға
өскен. Ал 2010 жылы 47,7%-ға өскен. Өзіндік капиталдың көлемі 2008 жылы
124,1%-ға есе өсіп, 195 млн. теңгені құрады, ал 2011 жылы бұл көрсеткіш
131,8 %-ға өсіп, 452 млн.теңгені құрады.
Жарғылық капиталы 2010 жылы 56,7%-ға, 2011 жылы 156,1 %-ға өскен.
Банктің несиелер көлемі соңғы үш жылда күрт өскен. 2008 жылы несиелер
көлемі 97,4%-ға өскен, соның ішінде заңды тұлғаларға несие – 86,1%-ға, жеке
тұлғаларға 103,5%-ға өскен. 2011 жылы несиелер көлемі 77,1%-ға өскен, соның
ішінде заңды тұлғаларға несие – 66,4%-ға, жеке тұлғаларға 82,4%-ға өскен.
Темір Банк АҚ 2009-2011 жылдардағы қаржылық-экономикалық
көрсеткіштері
2.3.1-кесте
Млн. теңге Ауытқуы +-
Жылдар 2009ж 2010ж 2011ж 0910 1011
Активтер 997 805 2 075 142 3 064 617 1 077337 989 475
Өзіндік капитал 87 195 452 108 257
Жарғылық капитал 3 422 5 363 8 370 1941 3007
Барлық несиелер, о.і.680 385 1 343 414 2 379 810 663 029 1 036 396
- заңды тұлғалар 238135 443327 737742 205192 294415
- жеке тұлғалар 442250 900087 1642068 457837 741981
Депозиттер, о.і. 306 714 528 192 652 508 221 478 124 316
- заңды тұлғалар 92015 147894 169653 55879 21759
- жеке тұлғалар 214699 380298 482855 165599 102557
Таза пайда 14 706 39 078 64 705 24 372 25 627
Банктің депозиттер көлемі 2010 жылы 528192 млн.теңгені құрады, ал 2011
жылы 652508 млн.теңгені құрады, яғни 23,54-ға өскен. Заңды тұлғалар бойынша
депозиттер 2011 жылы 14,7%-ға, жеке тұлғалар бойынша 30%-ға жоғарылады.
Банктің таза пайдасы 2011 жылы 64 705 млн.теңгені құрады, бұл өткен
жылмен салыстырғанда 65,5%-ға жоғары. Ең қарқынды таза пайданың өсімі 2010
жылы байқалды – шамамен 2,5 есе.
Сонымен қатар, Банк құнды қағаздар нарығында тез қарқынмен өз қызметін
кеңейтті. Құнды қағаздарға салымдардың көлемі 2,2 есе жоғарлайды, ал
олардың активтердің жалпы соммасындағы үлес салмағы 14,1% дан 11,3% дейін
өсті.
Банктің операциондық қызметінің әрі қарай диверсификациясы
пассивтердің баланстанған құрылымын құруға әкелді.
Банкке деген клиентердің сенімділігін сипаттайтын көрсеткіштің
бірі бұл клиенттердің жұмысының белсенділігі мен көлемі туралы берілгендер
болып табылады.
2.4 Темір Банк АҚ маркетингтік қызметін талдау
Қазақстан Республикасының деңгейінде және шет елдерінде маркетинг
қызметін пайдаланып, көптеген жетістіктерге жетіп жатқан банктер бар.
Қазіргі кезде маркетингті банктік қызметінде пайдаланатын банктерге
мыналарды жатқызамыз: Темір Банк, Казкоммерцбанк, ЦентрКредит Банк
және т.б.
Банктік маркетинг – банкті басқару жүйесі, ол жалпы капитал
нарығындағы және оның жекелеген секторларында (банк саласы, несие жүйесі,
құнды қағаздар нарығы) процестерді бақылау және зерттеу болып табылады.
Банктік маркетингтің тағы бір маңызды жағы – қарыз алушылардың несиеге
қабілеттілігін талдау, оған несиені жабуға кедергі жасайтын факторларды
зерттеу де жатады. Клиенттердің несиеге қабілеттілігін талдаумен банктің
несиелік бөлімі айналысады. Ал соңғы шешімді банк басқармасы қабылдайды.
Банктік маркетингтің негізгі функциялары:
- капитал нарығындағы және оның жекелеген сегменттеріндегі сұранысты
зерттеу;
- пайыздық саясатты, жарнаманы зерттеу және талдау;
- банктің активтері мен пассивтерін кеңейту;
- банктік қызметті жоспарлау жүйесін өңдеу;
- персоналды басқару;
- клиенттерге қызмет көрсетуді ұйымдастыру.
Нарықтық жүйе жағдайында әр кәсіпорынның ең басты мақсаты - өз
тауарлары мен қызметтерді ұсыну және пайда табу болып табылады. Осындай
мақсатта коммерциялық банктің басқармасы ұстанады, сондықтан да банктің
барлық жұмыскерлері клиенттерді қызықтыру, қызметтерін барлық сфераларға
ұлғайту, нарықты жаулап алу, содан пайда түсірумен айналысады. Осыдан
қаржылық нарықтың дамуы мен құрылуы, коммерциялық банктердің тиімді жұмыс
істеуі үшін маркетингті қажет етеді.
Темір Банк АҚ-ғы маркетингтік қызмет оның бәсекелік саясатын дамыту
мен арттыруға бағытталған. Темір Банк АҚ-ң маркетинг бөлімі бөлімшеден
тұрады, яғни:
1. Маркетингтік зерттеу;
2. Баға бөлімі;
3. Өткізу бөлімі;
4. Жарнама бөлімі;
5. Маркетингті бақылау.
Осы 5 бөлімшенің атқаратын жұмыстарының рөлі банк қызметін дамытуға өз
үлесін қосады.
Маркетингті зерттеу бөлімі, мұнда ең бастысы ол әлеуетті тұтынушыларды
анықтауы тиіс, олардың қажеттіліктерін зерттеу, мақсатты нарықты таңдап алу
үшін қызметке бүгінгі және болашақтағы сұранысты белгілеу, әсіресе нарыққа
жаңа қызметті дайындау, шығаруда маңызды орын алады.
Баға бөлімінде тұтынушының, қызметтің, сату орнының ерекшелігіне
қарай, түпкі бағаны белгілеп, оның деңгейін маркетингтік ортаның
факторларына қарай анықтайды. Сонымен қатар, тұтынушыларға баға арқылы
жеңілдіктер жасайды.
Өткізу бөлімінде тұтынушылардың қажеттіліктеріне байланысты өткізу
кезінде тұтынушының талғамы мен қалауына да көңіл бөледі. Сонымен қатар,
көзделген табыстарға жету үшін, қанша өткізу каналдарын ұйымдастыру керек
екендігі жөнінде шешім қабылдайды.
Жарнама бөлімінде қызметті өткізу, сатып алушыға қарай жылжыту,
қызметті тартымды көрсету барысында жарнама тарату құралдарын пайдалануда.
Қызметтері жөнінде тұтынушыларға ақпарат тарату үшін баспалар, электронды
ақпарат тарату құралдарын, сыртқы жарнама түрлерін қолданады.
Маркетингті бақылау бөлімінде бұл әдіс арқылы өз мақсаттарына жету
үшін маркетингтік іс - әрекеттердің барлығын бақылайды. Бұл бақылау үш
жағдайда жүргізіледі: жылдық жоспардың орындалуы, пайда деңгейі және
стратегиялық бақылауларды жүргізеді.
Банктің маркетинг бөлімінің бәсекелік саясатына қосқан үлесі ретінде
Темір Банк АҚ бүгінде Қазақстанның барлық облысында 22 филиалы және 200-
ден астам есептік-кассалық бөлімшелерінің қызмет көрсетуін айтуға негіз
бар. Сондай-ақ, қазір банктің Ресей Федерациясында және Украина
мемлекетінде өз өкілдіктері жұмыс істейді, алдағы уақытта тап осындай
өкілдік Қытайда да ашылмақ. Мәскеуде банктің Славинвестбанк атты еншілес
құрылымы бар, сол арқылы Темір Банк АҚ ресейлік кәсіпорындардың
бірқатарына 50 млн АҚШ долларынан астам несие берген, ал биылғы жылдың
соңында бұл көрсеткіш 100-200 млн АҚШ долларына жеткізуді көздеп отыр. Бұл
айтылғандар Банктің Қазақстан нарығында бәсекелес саясатының артықшылығы
болып табылады деп айтуға негіз береді.
Қатаң бәсекелестік жағдайында банктік нарықта бәсекеге қабілетті болуы
үшін маркетинг кешенінің барлық элементтерін қолдану шарт. Маркетинг
қызметін қолдана бастағаннан бері Темір БанкАҚ экономикалық, бәсекелестік
жағдайы жақсарып, қарқынды дами бастады. Мысалы, қазіргі кезде банктің
нарықтық үлесі шамамен 23 %-ды құрап отыр, (2009ж – 17,2%, 2010ж – 19,8%,
2011ж – 20,0%)
Сурет 2.3.1 Темір Банк АҚ нарықтағы үлесі (%)
Қаржы нарығында Темір Банк АҚ-ң бәсекелестік сайыстағы ерекшелігіне
оның кең спектрлі салаларды қамтуын жатқызуға болады, соның ішінде бедел
брокерлік компания - Темір Банк Секюритиз; танымал сақтандыру
компаниялары – KBS Garant, Темір Банк, Династия; зейнетақы нарығында
- Темір Банк екі еншілес компаниялары – Қазақстан және Құрмет
Жинақтаушы зейнетақы қорлары; тұрмыстық ипотека нарығында – Темір банк;
лизингтік нарықта – Темір Банк Лизинг.
Банктің бәсекелестерін талдау
2011 жылы басқа банктерден таратылған қаражаттардың үлесі мәнді түрде
өсті, бұл банктің статусының жоғарлағанын көрсетеді. Таратылған банк аралық
депозиттердің көлемі бір жылдың ішінде 2,3 есеге өсті және 31,2% -ды
құрады. Банктің негізгі бәсекелестері :
Казкоммерцбанк, Халықтық Банк, ABN AMPO BANK және тағы басқа
коммерциялық банктер.
Сурет 2.3.2 2009-2011 жж. жиынтық активтердің көлемі бойынша ҚР алдыңғы
қатарлы банктердің үлесі, %
Жиынтық активтердің көлемі бойынша қаржылық нарықта алдыңғы орынды
Казкоммерцбанк алып отыр, оның үлесі жыл сайын 1,5%-ға жоғарылап отыр. Ал
Темір Банк-ң өсу қарқыны жыл сайын 0,3-0,6%-ды құрап отыр.
Сурет 2.3.4 2009-2011 жж . депозит нарығындағы ҚР алдыңғы қатарлы
банктердің үлесі, %
Депозит нарығында Темір Банк пен Казкоммерцбанк олардың үлесі жыл
сайын 0,5%-ға жоғарылап отыр. Сонымен қатар, басқа банктер мен Халық
Банкінің үлестері үнемі төмендеп отырғанын байқаймыз. Оның себебі, шағын
банктердің нарықта тез қызметін тоқтатуымен немесе банктротқа ұшырауымен
және сапасы төмен қызмет көрсетумен байланысты.
Несие нарығында алдыңғы орынды Казкоммерцбанк алып отыр, оның үлесі
жыл сайын 0,8%-ға жоғарылап отыр. Ал Темір Банк несие нарығындағы үлесін
соңғы жылдары ғана көбейтіп отыр. Сонымен қатар, басқа банктер мен Халық
Банкінің үлестері үнемі төмендеп отырғанын байқаймыз. Оның себебі, шағын
банктердің нарықта тез қызметін тоқтатуымен немесе банктротқа ұшырауымен
және сапасы төмен қызмет көрсетумен байланысты. Соңғысы, әсіресе, Халық
Банкіне тікелей қатысты. Бұл банк соңғы жылдары банк нарығында барлық
көрсеткіштер бойынша үлесін жоғалтуда. Оның себебі – жаңа талаптарға сай
қызмет көрсетпеуі.
Банктің депозиттік саясаты
Депозиттік операциялар – бұл уақытша бос ақша қаражаттарын әр түрлі
мезгілге белгілі бір пайызбен орналастыру. Осыдан жинақтау (депозиттік)
шоты – бұл заңды және жеке тұлғаның атынан ашылатын , салымды қабылдау
бойынша банк пен клиенттің арасындағы келісім қатнастарын көрсететін банкке
ашылған шот.
Банкте мерзімі бойынша депозиттердің класификациясы келесідей:
1. Талап етілгенге дейінгі депозиттер. Мұнда ақша қаражаттары банктегі
есепшотқа белгісіз мерзімге дейін сақталынады. Салымның қайтарылуы алдын
ала жазбаша ескертпенің негізінде мүмкін. Бұл салымның пайыздық
мөлшерлемесі төмен болады.
2. Мерзімді депозиттер - әдетте белгілі бір мерзімге салынады.
3. Қысқа мерзімді біркүндік депозиттер- қысқа мерзімді өтімділікті реттеу
үшін қолданылады.
Заңды тұлғалардан алынатын мерзімді салымдардың минималды мерзімі
-1күн, ал максималды мерзімі шектеусіз.
Банкте қысқа мерзімді келісімдердің ерекшеліктері:
Клиенттер банкпен қаржылық нарықта операцияларды жүргізу жалпы
шарттары туралы бас келісімге қол қояды. Бір күн және одан жоғары мерзімге
депозиттік келісімдер орнатылады. Депозиттік келісімді орнатудың негізі
болып клиенттен банке депозиттің соммасы, валютасы, мерзімі, келісілген
сиақы мөлшері көрсетіле отырып, банкке жіберіледі.
Тарифтер:
Банкте жеке және заңды тұлғалардың жинақтау шоттары ақысыз ашылады.
Салымдар бойынша пайыздық мөлшерлемелер нарықтық жағдайға және ішкі банктік
саясатқа байланысты өзгеріп отырады.
Клиенттер категориялары:
Банктің клиенттері болып табылатын немесе табылмайтын заңды және жеке
тұлғалар, басқа да банктер зейнетақы қорлары және зейнетақы активтерін
басқару бойынша компаниялар жатады.
Депозитті ашу тәртібі мен шарты:
Банкте әрбір депозиттік келісімге жеке жинақ шот ашылады. Банктің
клиенті болып табылмайтын заңды тұлғалар есеп шотты ашу үшін құжаттар
пакетін ұсынады. Егер ағымдық есеп шот болса, қосымша құжаттардың қажеті
жоқ.
Заңды тұлғалармен депозитті ашу кезінде банктік салым бойынша келісім
орнатылады.
2009 жылы жалпы Республикада депозиттік база жоғарлады, ол келесідей
факторлардың әсерінен болды: белсенді жарнамалық компаниялар, клиенттерді
қызықтыру бойынша қосымша акциялар, сыйлықтардың розыгрыштары, ұсынылатын
депозиттердің санының көбейуі.
Темір Банк АҚ клиенттерге ұлттық және шетел валютасы арқылы
салымдардың кең тандауы, әр түрлі уақыт мерзіміне байланысты, шарттарға
байланысты, тұрғындардың әр түрлі қажеттіліктерін ескеріп әр түрлі
салымдардың түрлерін ұсынады. Олар, клиенттер үшін банк депозиттерінің
тұрақты сыйақы мөлшерлемелері бар депозиттер: Platinum, Формула
Успеха, Пенсионный, Детский мультивалютный, Копилка және т.б
ақшаларды орналастыру кезіндегі ай сайынғы сыйақы төлемдері бар депозиттер
Platinum, Формула Успеха.
Басты сипаты мен артықшылықтары
2.3.2-кесте
Басты сипаты Артықшылықтары
1.Қаражаттар жинақ шотында салынады;1. ақша қаражаттарының сақталуы
2. салым сомасына нақты пайыз 2.қосымша табыс алу;
есептелінеді; 3. депозиттік схемалардың әр
3. шотты толықтыру үшін қосымша түрлілігі мен оны ашудың
құжат қажет емес; қарапайымдылығы;
4. салым кепілді қамтамасыз ету 4. несиені алу , конверсиондық және
ретінде де қарастырылады; форвардтық операцияларды қамтамасыз
5. пайызды төлеудің әр түрлі ету үшін кепілдеме орнына қолдануға
мерзімдері ( мерзімнің басы, соңы, несиелік лимиті бар;
ай сайын); 5. клиент өзіне ыңғайлы уақытта
6. салық жүйесі жинақтарды несиелік пайданы алуға мүмкіндік
экономиканың барлық секторында береді ;
қолдайды. 6. заңды тұлғалар тек пайыздық
пайданың 15% салық ретінде төлейді.
Ал жеке тұлғалар ешқандай салық
төлемейді.
Тартылатын депозиттердің пайыздық саясатын анықтау кезінде жоспарлы
банк операцияларынан түсетін табысты ескереді, тұрғындар табысының
деңгейінің статистикалық берілгендерінің анализін, әлеуметтік және
маркетингтік зерттеулердің мәліметтерін, бәсекелестермен ұсынылатын
депазиттер бойынша сыйақы төлемдерінің пайыздық анализін және Қазақстан
Республикасындағы экономикалық жағдайды ескереді.
Банктің депозиттік саясатының мақсаты:
• Банктің пассивтері мен активтерінің тиімділігін және теңбе –теңдігін
ұстап тұру үшін заңды және жеке тұлғалардан ақша қаражаттарды тарту
бойынша рационалды басқару;
• Банкпен ұсынылатын клиенттерге өз жинақтарын басқару бойынша жоғарғы
тиімділікке жетудегі қызметтер.
Банктің несиелік саясаты
Несие саясаты Темір Банк АҚ ең басымды бағыттарының бірі болып
табылады. Банк өзінің жеке қаражаттарының және қаржыландырудың халық
аралық көздерін тарта отырып ұзақ және қысқа мерзімді несиелерді берумен
айналысады. Несиелер несиелеу лимитінің немесе несие сызығының әр түрлі
келісімдердің негізінде беріледі.
Несиелеу лимиті - бұл несиелеу лимиті орнатылған сомадағы несиені
алуға құқы бар компания немесе компаниялар тобы. Несиелеу лимитіндегі
міндеттемелерді өтеу бойынша банктің клиенті жабылған сомадағы несиені
қайтып алуға құқы бар. Лимитті алу тек несиелеу лимитінің әрекет ету
шегінде ғана жүргізіледі. Несиелеу лимитің банк тек қаржылық жағдайы
тұрақты, оң несиелік тарихы бар компанияларға ғана береді.
Несиелік ресурстарға үнемі қажеттілігі бар компаниялар несие сызығын
пайдалана алады .
Несие сызығы – бұл компанияның жобасын несиелеуді кезең – кезеңімен
жүргізуді немесе несиенің уақытында қайтарылуын қамтамасыз ететін
шарттардың негізінде берілу қарастырылады. Несие сызығын алу кезінде банк
пен клиент бір келісімге отырады. Линия шегінде әр бір траншты беру
клиенттің өтініші бойынша жүргізіледі. Несие сызығын өтеу кестесі әр бір
транш үшін жеке немесе бүкіл несие сызығы үшін ортақ болуы мүмкін.
Тарифтері:
Несиені пайдаланғаны үшін банк өтемақы алады. Өтемақы өтелмеген қарыз
сомасына нақты несиені пайдаланған күннен есепке ала отырып анықталады. Бұл
кезде күндер саны ретінде 365 күн алынады.
Клиенттер категориялары:
Банктің несиесін кез келген заңды және жеке тұлғалар пайдалана алады.
Несиені ашудың стандартты тәртібі мен шарттары:
Несиені ашу үшін банк клиенті орнатылған тәртіпке сай бірнеше құжаттар
пакетін ұсынады. Кейін банк несиені ұсыну үшін құжаттардың негізінде жобаға
толық экспертизалық талдау жасайды.
Бүгінде банкте бірнеше несие түрлерін беру қарастырылған . Соның
ішінде тұтыну несиесі. Банкте қазіргі күні тұтыну несиесінің бірнеше әр
түрлі бағдарламалары бар:
1. Халық тұтынатын тауарларды алуға берілетін несие – банк және онымен
шартқа отырған сатушы- компаниялар өз клиенттеріне 2 жылдың ішінде
төлем жасай отырып, халық тұтынатын тауарларды алуға мүмкіндік дереді.
2. Жаңа немесе ұсталған автомобильдерді сатып алуға берілетін несиелер –
банк өз клиентіне төлем уақытын кешіктіріп жаңа немесе ұсталған
автомобильдердің кез-келген маркасын алуға мүмкіндік береді.
3. Тез арадағы мұқтаждықтарды несиелеу – банк аз ғана уақыт ішінде тез
арадағы мұқтаждықтарды қаржыландыруға мүмкіндік береді. ( қымбат
медициналық қызметтерді төлеу, мәдени шараларды жүргізу, оқуға, жөндеу
және т.б).
Тұтыну несиелерін тұрақты және жеткілікті табысы бар, олар құжатпен
расталған жеке тұлғалар бола алады. Несиені алу кезінде банктің клиенттері
анкета мен өтінішті толтырып , қажетті құжаттарды ұсынады.
Несие комитеті оң шешім қабылдағанда қаржыландыру туралы келісімдерге
отырып, несиені беру басталады.
Негізгі сипаттары мен артықшылықтары
Сипаттары Артықшылықтары
Ірі сомадағы несиені алу 1. Ірі көлемде сауда жасау, төлем
мүмкіндігі. мерзімін кешіктіріп, қымбат
қызметтерді төлеу.
Қысқартылған шешім қабылдау 2. Несиенің алудың
процедурасы. оперативтілігі.
Пайыз мөлшері алдын ала 3. Қарыз алушы несие
келісіледі. бойынша жалпы ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz