Си программалау тілі туралы ақпарат

Кіріспе. 2
1. Есептің қойылымы. 3
2. Пайдаланатын әдістер 4
2.1. Құрылым типінің сипатталуы 4
2.2. Файлдық тип 6
2.2.1. Файлды өңдеу жабдығы 7
2.3. Сызықтық әдісімен сорттау 8
3. Алгоритм 10
4. Программаның сипатталуы 11
5. Қорытынды 13

Си тілі қазіргі кезде ең белгілі тілдердің бірі болып табылады. Бұл тілді көбінесе, программалауды үйрену үшін қолданады. Си тілінде қарапайымдылық пен жоғарғы дәрежелі өнімділік ұштастырылған.
Бұл тілді 70-ыншы жылдары америкалық Деннис пен Ритчи жасаған еді. Жылдар өте келе Си кең тараған тілдердің біріне айналды.
Паскальда программа жазу өте оңай. Программалаудан хабары жоқ адам аз уақыттан кейін қарапайым программалар жаза алады. Си Паскаль немесе Бейсик тілінен күрделіреу, ал Дельфи немесе Си++ тілінен әлдеқайда жеңіл.
Си тілінің негізінде жоғарғы дәрежелі Си++ тілі жасалған. Бұл тілді оқу әрбір болашақ программисттің міндеті болып табылады.
Берілген есепті шығару барысында бізге көптеген айнымалылар енгізу керек болады. Олардың ішінде файлдық айнымалылар, жолдық айнымалылар және т.с.с. қолданады. Есептің жауабын файлға жазу керек болған соң, ол жерде файлмен жұмыс жасайтын процедурлар мен функцияларды пайдалану керек болады. Біздің программамыз өте ауқымды болуы да мүмкін.
Мәліметтер қорымен жұмыс болған соң, программада құрылымдар мен файлдар қолданылуы қажет. Себебі, құрылымдарсыз және файлдарсыз біз өзімізге керек мәліметтер қорымен жұмыс жасай алмаймыз.

1. Попов В.Б. Turbo Pascal: для школьников. -М.: Финансы и статистика, 1999. -
528б.
2. Абрамов С.А., Зима Е.В. Начала программирования на языке Паскаль.- М.: Наука, 1987. – 112б.
3. Перминов О.Н. Язык программирования Паскаль. –М.: Радио и связь, 1994.-336б.
4. Вирт Н. Алгоритмы + структуры данных = программы: Пер. С англ.- М.: Мир, 1985. – 406б.
5. Грогоно П. Программирование на языке Паскаль: Пер. с англ.- М.: Мир, 1982.- 382б.

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе. 2
1. Есептің қойылымы. 3
2. Пайдаланатын әдістер 4
2.1. Құрылым типінің сипатталуы 4
2.2. Файлдық тип 6
2.2.1. Файлды өңдеу жабдығы 7
2.3. Сызықтық әдісімен сорттау 8
3. Алгоритм 10
4. Программаның сипатталуы 11
5. Қорытынды 13

Кіріспе
Си тілі қазіргі кезде ең белгілі тілдердің бірі болып табылады. Бұл
тілді көбінесе, программалауды үйрену үшін қолданады. Си тілінде
қарапайымдылық пен жоғарғы дәрежелі өнімділік ұштастырылған.
Бұл тілді 70-ыншы жылдары америкалық Деннис пен Ритчи жасаған еді.
Жылдар өте келе Си кең тараған тілдердің біріне айналды.
Паскальда программа жазу өте оңай. Программалаудан хабары жоқ адам
аз уақыттан кейін қарапайым программалар жаза алады. Си Паскаль немесе
Бейсик тілінен күрделіреу, ал Дельфи немесе Си++ тілінен әлдеқайда жеңіл.

Си тілінің негізінде жоғарғы дәрежелі Си++ тілі жасалған. Бұл тілді
оқу әрбір болашақ программисттің міндеті болып табылады.
Берілген есепті шығару барысында бізге көптеген айнымалылар енгізу
керек болады. Олардың ішінде файлдық айнымалылар, жолдық айнымалылар және
т.с.с. қолданады. Есептің жауабын файлға жазу керек болған соң, ол жерде
файлмен жұмыс жасайтын процедурлар мен функцияларды пайдалану керек болады.
Біздің программамыз өте ауқымды болуы да мүмкін.
Мәліметтер қорымен жұмыс болған соң, программада құрылымдар мен
файлдар қолданылуы қажет. Себебі, құрылымдарсыз және файлдарсыз біз
өзімізге керек мәліметтер қорымен жұмыс жасай алмаймыз.

1. Есептің қойылымы

Есеп: Автобус вокзалының платформасында қалааралық автобусты күтіп
тұрған белгілі бір жолаушы тобы бар. Әр жолаушының орны бар. Кейбір
жолаушылардың жүгінің өлшемі бойынша үлкен және өте үлкен чемодан және
сөмке бар.
А) Жолаушы багаждық бөлімдері белгілі салондағы орын нөмері мен

литерін еске сақтау керек.
Б) Құралған есепті қолданатын және жиналған жолаушыларды бірінші

өте үлкен багажы барын өткізу. Списокты кемімелі түрде сорттау.

2. Пайдаланылатын әдістер
Қазіргі кезде компьтерлерді қолданбайтын ешқандай облыс жоқ.
Компьютерлер көптеген мекмелерде бар ақпаратпен тиімді жұмыс жасауда
қолданылады. Мысалы, қызметкерлер туралы мәліметтер қорын жасағанда бізге
өте ауқымды ақпарат қорымен жұмыс жасауға тура келеді.
Ауқымды ғылыми-техникалық және экономикалық ақпаратпен жұмыс
жасайтын есептерді жасағанда бізге ондай ақпарат көлемімен жұмыс істейтін
массивтерді пайдалануға болады. Бірақ, массив бір типті ақпаратпен жұмыс
жасайды. Сондықтан массивтерді пайдалану тиімсіз болып табылады.
Мәліметтер қорымен жұмыс жасағанда әр түрлі типтермен жұмыс жасауға
тура келеді. Сондықтан да Си тілінде әртүрлі типті объектілерді сипаттау
үшін арнайы жасалған аралас типті ҚҰРЫЛЫМ(СТРУКТУРА) қолданылады.
Құрылым қазіргі кезде аралас мәліметтердің ортақ және пайдалануға
жеңіл болатын типі кеңінен қолданылады. Құрылым әртүрлі типті
компоненттерден құрала отырып, олардың арасында байланыс жасайды да,
біріңғай объект ретінде келеді.
Бұған қоса, есептің берілгенінде файл болған соң, файлдармен де
жұмыс жасайтын функцияларды қарастырғанымыз жөн.

2.1 Құрылым типінің сипатталуы
Құрылым – бұл структурленген, шектелген компоненттердің санынан
тұратын, мәлімет типі болып табылады. Жазба типін жариялау struct
идентификаторынан басталады. Екі ирек жақшаның арасында копоненттердің
жиыны тұрады, олар аймақтар деп аталады. Олардың әрқайсысынында типтің аты
жазылуы қажет.
Формат:
Struct аты
{
айнымалы типі айнымалы аты
...

айнымалы типі айнымалы аты
}

Мысал:
struct Car
{
int Number;
char Marka[20];
char FIO[15];
char Address[10];
} Mycar;
Mycar.Number=777;

Бұл жерде CAR жазбасы төрт компоненттен тұрады: нөмір, мәшинәнің
маркасының аты, аты-жөні және адресі.
Аймақ идентификаторы құрылым айналасында ғана біреу болу керек.
Бірақ, әртүрлі қателіктерді болдырмау үшін оның бүкіл программа үшін жалғыз
қылайық. Құрылым үшін керекті жады мөлшері оның аймақтарының ұзындығынан
құрылады. Құрылым аймақтарының мағыналары өрнектерде пайдалануға болады.
Бөлек аймақтардың аттары айнымалылар атымен болмауы қажет. Себебі ұқсас
типті жазбалардың бірнешеуі болуы мүмкін. Аймақпен жұмыс жасау үшін оның
айнымалы идентификаторы мен аймақ идентификаторы белгілі болуы қажет.
Осындай аттар ҚҰРАМА АТТАР деп аталады. Олардың арасында нүкте болады.
Мысалы, CAR типті жазбалармен жұмыс жасау үшін :
Mycar.Number, Mycar.Marka, Mycar.Fio, Mycar.Address
Аймақтың мағынасын енгізу үшін меншіктеу операторы қолданылады.
Мысалы:
Mycar.Number=1678;
Mycar.Marka=’Gaz-24’;
Mycar.Fio=’Ded Mozai i zaitsi’;
Mycar.Address=’Petrovka 38’;
Құрама аттарды енгізу-шығару операторларында пайдалануға болады:
Scanf(“%d%d”, &e1.hour,&e1.min); gets(e1.theme);
Printf(“%d%d%s”, &e1.hour,&e1.min, e1.theme);
Құрылымдарға қатысты меншіктеу операторын қолдануға болады. Бірақ
жазбалардың типі бірдей болуы керек. Мысалы,
Vcar.number:=Mycar.number;
Бұл оператордың орындалуынан кейін V жазбасының мағынасы M
жазбасының мағынасына тең болады.
Сіз бір кезде бірнеше экземплярды пайдалана аласыз. Яғни,
айнымалылары бірдей бірнеше құрылымдарды пайдалана аласыз. Мысалы:
Struct circle
{
Int radius;
Int xcoord;
Int ycoord;
} mycircle, yourcircle, ourcircle;
Осыдан кейін бір экземплярдың мазмұнын басқасына теңестіре аламыз.
Мысалы:
Yourcircle=mycircle;
Жоғардағы айтылған амалдарды құрылымдармен жеңіл қолдануға болады.
Бірақ, struct резервтелген сөзінің орнына typedef пайдалануға болады.
Typedef арқылы сіз өзіңіздің уақытыңызды үнемдей аласыз. Келесі жолдар
жоғарыда айтылған circle құрылымына пара-пар:
Typedef struct
{
Int radius;
Int xcoord;
Int ycoord;
} circle;

2.2 Файлдық тип

Үлкен мәліметтер қорын, мысалы телефондық анықтама немесе мектеп
оқушалары жөнінде мәліметтер, сыртқы жадыда сақтаған жөн. Қандай да
болмасын программалау тілі сыртқы жадыда сақталған ақпаратпен жұмыс жасауға
мүмкіндік беру керек. Си-да мұндай қажеттілік үшін арнайы объектілер бар –
файлдар. Файл – сыртқы жадыда жазылған, белгілі атпен сақталған, ақпараттар
жинағын атаймыз.
Файлдардың жиі-жиі пайдалану келесі себептерден пайда болды:
1. Өте үлкен өңделетін мәліметтер жиынын енгізу өте көп уақыт алады және
қатты шаршатады. Одан гөрі ақпартты арнайы жасалған файлда сақтаған
жөн. Ол файлды біз бірнеше рет жүктеп және сақтауға болады.
Бұған қоса оларды бірнеше рет падалануға болады.
2. Мәліметтер файлы басқа программамен де жасалуы мүмкін. Бұл жағдайда
файл екі әртүрлі программа арасындағы көпір және сыртқы ортамен
байланыс болады.
3. Файлдағы мәліметтерді пайдаланатын программа жұмыс жасау кезінде
қасында пайдаланушының болуын қажет етпейді

Әр файлдың үш басты еркшеліктері бар. Біріншден, программаға бірнеше
файлдармен жұмыс жасауға мүмкіндік беретін өзіне тән файл аты болады.
Екіншіден, файл бір типті компоненттерден тұрады. Мұндай компонент файлдан
басқа типті болады. Мысалы, жазбалар немесе жолдар файлын жасауға болады.
Бірақ файлдар файлын жасауға болмайды. Үшіншіден, жаңадан жасалған
файлдың ұзындығын шектеудің қажеті жоқ. Оның өлшемі тек сыртқы жадының
көлемімен шектеледі.
Көбінесе файлдар құрылымдардан немесе мәтіндік жолдардан тұрады.
Файлдарды сипаттау үшін File сөзі қолданылады. Оның синтаксисы былай
жазылады:
File *файлдық көрсеткіш аты;
Файлмен жұмыс жасау үшін арнайы файлдық айнымалы сипатталады. Ол Си-
программадағы файлдың көресеткіші болып табылады. Формат:
File *Pdiskfile;
Puts(“Оқылатын файлдың атын енгіз”);
Gets(filename);
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.