Әдеп пен әдемілік дағдыларын үйрету
Жаратылысында өнерге бай, әдебиеті мен мәдениетін тең өрбіткен қазақ халқы сонау VІІ-VІII ғасырлардағы Қорқыт атаның қобыз үндерінен өмір нәрін танып, өркендеп, қаншама қиын замандарда да өшпей, өзгермей сақталып, қайта заман ағымымен астасып өсіп келеді.
Қазақ тарихындағы ұлы ойшыл тұлғалардың бірі, ислам дүниесінің ең ірі, атағы әлемге жайылған ғұлама философы, Аристотельден кейінгі "екінші ұстаз" атанған Әбу Насыр әл-Фарабидің (870-950 жж.) әйгілі шығармаларының бірі "Музыканың үлкен кітабы" атты еңбегінің мәдениет өркениетіне айқын жол салғанын аңғарамыз. Ғұлама ғалым бұл еңбегінде математикалық тәсілдер пайдалану арқылы музыканың дыбыстарды тұңғыш рет қағаз бетіне түсіріп, нотаны алғаш дүниеге келтірді. Ол тек музыка теориясын жазып қоймай, музыкалық аспаптарды да қолдан жасап, сол аспаптарда керемет ойнай да білген. Қазақ домбырасын дүниеге келтірген асқан музыкант ұлы бабамыз Әбу Нәсыр әл-Фараби десек, біз қателеслейміз. Күні бүгін Отырар музейінде осы домбыраның жұрнағы сақтаулы. Ал, бұған дейін қазақ халқында домбыраға ұқсаған екі ішекті аспап болуы мүмкін. Толық музыкалық дыбыс беретін домбыра әл-Фараби қолымен жасалған Әл-Фараби бұл кітабында музыкалық дыбыстың сипаты мен құрылымынан бастап, музыканың поэзиямен байланысына дейінгі музыкалық ғылымның мәселелеріне ғана арналмай, музыканың эстетикалық-теориялық принциптерін шешуге бағытталған.
Музыка зерттеу саласындағы еңбектерінде әл-Фараби музыканың емдік қасиетің жағымды әсерін жан-жақты дәлелдеді, сондай-ақ оның тәрбиелік мәні зор екенін баса айтты. Әл-Фәрабидің бұл еңбек ХҮ ғасырда латын тіліне аударылып, Еуропа музыка ғылымы мен өнерінің дамуына үлкен әсерін тигізді.
Қазақ тарихындағы ұлы ойшыл тұлғалардың бірі, ислам дүниесінің ең ірі, атағы әлемге жайылған ғұлама философы, Аристотельден кейінгі "екінші ұстаз" атанған Әбу Насыр әл-Фарабидің (870-950 жж.) әйгілі шығармаларының бірі "Музыканың үлкен кітабы" атты еңбегінің мәдениет өркениетіне айқын жол салғанын аңғарамыз. Ғұлама ғалым бұл еңбегінде математикалық тәсілдер пайдалану арқылы музыканың дыбыстарды тұңғыш рет қағаз бетіне түсіріп, нотаны алғаш дүниеге келтірді. Ол тек музыка теориясын жазып қоймай, музыкалық аспаптарды да қолдан жасап, сол аспаптарда керемет ойнай да білген. Қазақ домбырасын дүниеге келтірген асқан музыкант ұлы бабамыз Әбу Нәсыр әл-Фараби десек, біз қателеслейміз. Күні бүгін Отырар музейінде осы домбыраның жұрнағы сақтаулы. Ал, бұған дейін қазақ халқында домбыраға ұқсаған екі ішекті аспап болуы мүмкін. Толық музыкалық дыбыс беретін домбыра әл-Фараби қолымен жасалған Әл-Фараби бұл кітабында музыкалық дыбыстың сипаты мен құрылымынан бастап, музыканың поэзиямен байланысына дейінгі музыкалық ғылымның мәселелеріне ғана арналмай, музыканың эстетикалық-теориялық принциптерін шешуге бағытталған.
Музыка зерттеу саласындағы еңбектерінде әл-Фараби музыканың емдік қасиетің жағымды әсерін жан-жақты дәлелдеді, сондай-ақ оның тәрбиелік мәні зор екенін баса айтты. Әл-Фәрабидің бұл еңбек ХҮ ғасырда латын тіліне аударылып, Еуропа музыка ғылымы мен өнерінің дамуына үлкен әсерін тигізді.
ӘДЕП ПЕН ӘДЕМІЛІК ДАҒДЫЛАРЫН ҮЙРЕТУ
Жаратылысында өнерге бай, әдебиеті мен мәдениетін тең өрбіткен қазақ
халқы сонау VІІ-VІII ғасырлардағы Қорқыт атаның қобыз үндерінен өмір нәрін
танып, өркендеп, қаншама қиын замандарда да өшпей, өзгермей сақталып, қайта
заман ағымымен астасып өсіп келеді.
Қазақ тарихындағы ұлы ойшыл тұлғалардың бірі, ислам дүниесінің ең ірі,
атағы әлемге жайылған ғұлама философы, Аристотельден кейінгі "екінші ұстаз"
атанған Әбу Насыр әл-Фарабидің (870-950 жж.) әйгілі шығармаларының бірі
"Музыканың үлкен кітабы" атты еңбегінің мәдениет өркениетіне айқын жол
салғанын аңғарамыз. Ғұлама ғалым бұл еңбегінде математикалық тәсілдер
пайдалану арқылы музыканың дыбыстарды тұңғыш рет қағаз бетіне түсіріп,
нотаны алғаш дүниеге келтірді. Ол тек музыка теориясын жазып қоймай,
музыкалық аспаптарды да қолдан жасап, сол аспаптарда керемет ойнай да
білген. Қазақ домбырасын дүниеге келтірген асқан музыкант ұлы бабамыз Әбу
Нәсыр әл-Фараби десек, біз қателеслейміз. Күні бүгін Отырар музейінде осы
домбыраның жұрнағы сақтаулы. Ал, бұған дейін қазақ халқында домбыраға
ұқсаған екі ішекті аспап болуы мүмкін. Толық музыкалық дыбыс беретін
домбыра әл-Фараби қолымен жасалған Әл-Фараби бұл кітабында музыкалық
дыбыстың сипаты мен құрылымынан бастап, музыканың поэзиямен байланысына
дейінгі музыкалық ғылымның мәселелеріне ғана арналмай, музыканың
эстетикалық-теориялық принциптерін шешуге бағытталған.
Музыка зерттеу саласындағы еңбектерінде әл-Фараби музыканың емдік
қасиетің жағымды әсерін жан-жақты дәлелдеді, сондай-ақ оның тәрбиелік мәні
зор екенін баса айтты. Әл-Фәрабидің бұл еңбек ХҮ ғасырда латын тіліне
аударылып, Еуропа музыка ғылымы мен өнерінің дамуына үлкен әсерін тигізді.
Әл-Фараби өзінің "Риторика", "Поэзия өнері туралы", "Бақытқа жол
сілтеу" туралы трактаттарында этикалық, эстетикалық мәселелерге көңіл
бөліп, көркемдік, сұлулық, бақыт, мейірбандық, білім категорияларының бетін
ашып, солардың негізін дәлелдеп берді.
Этиканы ол ең алдымен жақсылық пен жамандықты ажыратуға мүмкіндік
беретін ғылым деп қарады. Фараби жасаған қорытындының басты түйіні - білім,
мейірбандық, сұлулық - үшеуінің бірлігінде.
Фарабидің гуманистік бұл идеялары әлемге кең тарады. Ол ақыл-ой мен
білімнің биік мәнін дәріптеді. Көркемдік - адамның денесі мен рухани жан
дүниесінің, адамгершілік қасиетінің сұлулығын көрсететін белгі деп атады.
Ал ХІ-ХІІ ғасырларда өмір сүрген, асқан шеберлігімен, елге сыйлылығымен
белгілі болған қайырымдылық пен мейірімділікті өмірге арқау етіп, бүкіл
түркі жұртын татулыққа, тазалыққа үндеген, қасиетті әулиесі атанған Қожа
Ахмет Яассауи еді. Оның дүниетанымында этикалық ойлар басым.
Адамгершілік тазалығы мен моральдық жағынан жетілгендікті Яссауи
оппазициялық суфизм позициясы тұрғысынан шешеді. Ол адам бойында кездесетін
даңққұмарлық, күншілдік, екіжүзділік, надандық, кекшілдік, алдау сияқты
жаман әдеттердің болатынын өкінішпен айтады.
Яссауи іліміндегі адамгершілік ойлары да дін арқылы түсіндіріледі.
Жақсылық пен жамандық, әділеттілік пен әділетсіздік, адамның жақсы және
жаман іс-әрекеттері сияқты моральдық сипаттағы оның құдайға сенуіне
байланысты болады. "Кімде-кім жамандық жасаса, ол күнәдан арыла алмайды,
кімде-кім жақсылық жасаса, ол құдайдың сүйіктісі болады", - дейді.
Ахмет Иүгінеки (XII ғ.) адамдарды мейірімді, иманды, білімді, әдепті
сөйлейтін жомарт, әділ болуға шақырады. Ұлы ғұлама дүниенің, әлемнің сырық
құпиясын ашатын кілт - көкірегі ояу, көзі ашық, оқыған білімді адамдардың
қолында деген тамаша пікірлер айтқан.
А.Иүгенеки адамдарды мағыналы, мазмұнды, әділ сөйлей білуге,
адамгершілік, әдептілік ілімін ұстануға шақырады.
Білімдіден қалған бір сөз тағы бар,
Әдептіге "үндемес" ат тағылар.
Тіліңді тый - сонда тісің сынбайды,
Жеңсіз шыққан тілден тісің қағылар.
Ғасырлар - адамның мәдени дамуының куәсі.
Мәдениеттің өзекті бөліп - өнер.
Адамның ұлылығын білдіретін ғажап көріністердің бірі - оның өсемдікке,
сұлулыққа ұмтылуы.
Осындай тарихи тұлғалар мен ғұламалардың тамаша туындылары мен
өсиетнамалары - қазақ мәдениетіне үлкен арқау, ұлы тірей бастамасы.
Өнер - мәдениет дамуындағы негізгі ұйытқы.
Оның қазақ мәдениетіндегі алғашқы жүйесін жасаған Жүсіпбек Аймауытов
"Атам заманда табылған өнер, білімінің бәрі сөз арқылы бұл күнге жетіп,
піскен астай даяр болып, жемісін бүкіл адам баласына сыйлап отыр", -дей
келе, өнерді беске бөледі.
1. Сөз ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Жаратылысында өнерге бай, әдебиеті мен мәдениетін тең өрбіткен қазақ
халқы сонау VІІ-VІII ғасырлардағы Қорқыт атаның қобыз үндерінен өмір нәрін
танып, өркендеп, қаншама қиын замандарда да өшпей, өзгермей сақталып, қайта
заман ағымымен астасып өсіп келеді.
Қазақ тарихындағы ұлы ойшыл тұлғалардың бірі, ислам дүниесінің ең ірі,
атағы әлемге жайылған ғұлама философы, Аристотельден кейінгі "екінші ұстаз"
атанған Әбу Насыр әл-Фарабидің (870-950 жж.) әйгілі шығармаларының бірі
"Музыканың үлкен кітабы" атты еңбегінің мәдениет өркениетіне айқын жол
салғанын аңғарамыз. Ғұлама ғалым бұл еңбегінде математикалық тәсілдер
пайдалану арқылы музыканың дыбыстарды тұңғыш рет қағаз бетіне түсіріп,
нотаны алғаш дүниеге келтірді. Ол тек музыка теориясын жазып қоймай,
музыкалық аспаптарды да қолдан жасап, сол аспаптарда керемет ойнай да
білген. Қазақ домбырасын дүниеге келтірген асқан музыкант ұлы бабамыз Әбу
Нәсыр әл-Фараби десек, біз қателеслейміз. Күні бүгін Отырар музейінде осы
домбыраның жұрнағы сақтаулы. Ал, бұған дейін қазақ халқында домбыраға
ұқсаған екі ішекті аспап болуы мүмкін. Толық музыкалық дыбыс беретін
домбыра әл-Фараби қолымен жасалған Әл-Фараби бұл кітабында музыкалық
дыбыстың сипаты мен құрылымынан бастап, музыканың поэзиямен байланысына
дейінгі музыкалық ғылымның мәселелеріне ғана арналмай, музыканың
эстетикалық-теориялық принциптерін шешуге бағытталған.
Музыка зерттеу саласындағы еңбектерінде әл-Фараби музыканың емдік
қасиетің жағымды әсерін жан-жақты дәлелдеді, сондай-ақ оның тәрбиелік мәні
зор екенін баса айтты. Әл-Фәрабидің бұл еңбек ХҮ ғасырда латын тіліне
аударылып, Еуропа музыка ғылымы мен өнерінің дамуына үлкен әсерін тигізді.
Әл-Фараби өзінің "Риторика", "Поэзия өнері туралы", "Бақытқа жол
сілтеу" туралы трактаттарында этикалық, эстетикалық мәселелерге көңіл
бөліп, көркемдік, сұлулық, бақыт, мейірбандық, білім категорияларының бетін
ашып, солардың негізін дәлелдеп берді.
Этиканы ол ең алдымен жақсылық пен жамандықты ажыратуға мүмкіндік
беретін ғылым деп қарады. Фараби жасаған қорытындының басты түйіні - білім,
мейірбандық, сұлулық - үшеуінің бірлігінде.
Фарабидің гуманистік бұл идеялары әлемге кең тарады. Ол ақыл-ой мен
білімнің биік мәнін дәріптеді. Көркемдік - адамның денесі мен рухани жан
дүниесінің, адамгершілік қасиетінің сұлулығын көрсететін белгі деп атады.
Ал ХІ-ХІІ ғасырларда өмір сүрген, асқан шеберлігімен, елге сыйлылығымен
белгілі болған қайырымдылық пен мейірімділікті өмірге арқау етіп, бүкіл
түркі жұртын татулыққа, тазалыққа үндеген, қасиетті әулиесі атанған Қожа
Ахмет Яассауи еді. Оның дүниетанымында этикалық ойлар басым.
Адамгершілік тазалығы мен моральдық жағынан жетілгендікті Яссауи
оппазициялық суфизм позициясы тұрғысынан шешеді. Ол адам бойында кездесетін
даңққұмарлық, күншілдік, екіжүзділік, надандық, кекшілдік, алдау сияқты
жаман әдеттердің болатынын өкінішпен айтады.
Яссауи іліміндегі адамгершілік ойлары да дін арқылы түсіндіріледі.
Жақсылық пен жамандық, әділеттілік пен әділетсіздік, адамның жақсы және
жаман іс-әрекеттері сияқты моральдық сипаттағы оның құдайға сенуіне
байланысты болады. "Кімде-кім жамандық жасаса, ол күнәдан арыла алмайды,
кімде-кім жақсылық жасаса, ол құдайдың сүйіктісі болады", - дейді.
Ахмет Иүгінеки (XII ғ.) адамдарды мейірімді, иманды, білімді, әдепті
сөйлейтін жомарт, әділ болуға шақырады. Ұлы ғұлама дүниенің, әлемнің сырық
құпиясын ашатын кілт - көкірегі ояу, көзі ашық, оқыған білімді адамдардың
қолында деген тамаша пікірлер айтқан.
А.Иүгенеки адамдарды мағыналы, мазмұнды, әділ сөйлей білуге,
адамгершілік, әдептілік ілімін ұстануға шақырады.
Білімдіден қалған бір сөз тағы бар,
Әдептіге "үндемес" ат тағылар.
Тіліңді тый - сонда тісің сынбайды,
Жеңсіз шыққан тілден тісің қағылар.
Ғасырлар - адамның мәдени дамуының куәсі.
Мәдениеттің өзекті бөліп - өнер.
Адамның ұлылығын білдіретін ғажап көріністердің бірі - оның өсемдікке,
сұлулыққа ұмтылуы.
Осындай тарихи тұлғалар мен ғұламалардың тамаша туындылары мен
өсиетнамалары - қазақ мәдениетіне үлкен арқау, ұлы тірей бастамасы.
Өнер - мәдениет дамуындағы негізгі ұйытқы.
Оның қазақ мәдениетіндегі алғашқы жүйесін жасаған Жүсіпбек Аймауытов
"Атам заманда табылған өнер, білімінің бәрі сөз арқылы бұл күнге жетіп,
піскен астай даяр болып, жемісін бүкіл адам баласына сыйлап отыр", -дей
келе, өнерді беске бөледі.
1. Сөз ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz