Сәбилік кезеңнің психологиясына сипаттама

Нәрестелік шақтан ерте сәбилік шаққа ауысу заттар дүниесіне жаңаша көзқарастың дамуына байланысты болады - олар бала үшін тек іс-әрекет жасауға ыңғайлы объект қана емес, сонымен бірге белгілі бір міндеті бар және пайдаланудың бел-гілі әдісі бар, яғни қоғамдық тәжірибеде оған бекітілген функ-циясы бар ұйымдар ретінде көріне бастайды. Баланың негізгі ынтасы затқа жаңа іс-әрекет жасауға уйренуге ауады, енді үл-кендер осы істе ұстаз, көмекші, қызметші ролін атқарады. Ерте сәбилік шаққа бүкіл кезең бойына жетекші іс-әрекет болып табылатын заттық іс-әрекетке көшуі.
Заттық іс-әрекеттің өзіндік ерекшелігі мынада, мұнда бала алдында заттың қызметі алғаш рет ашылады. Нәрсенің қызметі, міндеті олардың жасырын қасиеті болып табылады. Ол жай іс-әрекетпен ашылмайды. Мысалы, бала шкафтың есігін шексіз ашып-жауып, қасықпен үзақ уақыт бойы еденді ұрғылауы мүмкін, бірақ бұл арқылы заттың қызметін, қасиетін білуде ешқандай да ілгері баспайды. Шкафтың немесе қасықтың не үшін керек екенін ажыратуға тек үлкендер ғана қабілетті.
Баланың заттардың қасиеті мен міндетін ажыратуы, мыса-лы маймылдың олардан бақыланатын еліктеу формасынан түбірімен өзгеше. Маймыл бақырашпен су ішіп үйренуі мүмкін, бірақ ол үшін бақыраш әрқашан сұйық нәрсе ішетін ыдыс ретінде қабылданбайды. Егер шөлдеп бақыраштан су көрсе, оны ішеді. Мал, егер дәл керек кезінде алдынан табылса суды ше-лектен де, немесе жердегі шалшықтан да іше береді. Дәл осы сияқты, маймыл бақырашты, су ішкісі келмеген уақытта басқа бір іс-әрекет үшін пайдаланады: оны лақтырады, онымен әрнені соққылайды т.б. Бала заттың қоғам бекіткен, сол сәттегі қажеттілікке қарай езгермейтін тұрақты қасиетін үйрене бас-тайды. Әрине, бүдан бала заттың қасиетін үйренгеннен кейін, оны тек қана сол мақсатқа пайдаланады деген ұғым шықпайды. Мысалы, ол қарындашпен қағаз сызғылауды үйрене түра, со-нымен бірге қарындашты домалатуы да, одан қүдық жасауы да мүмкін. Бүл жердегі ең маңыздысы сол - бала заттың шын мағынасындағы не үшін керек екендігін біледі. Екі жасар ерке тотай бәтіңкесін басына киген кезде, өзіне-өзі күледі, себебі бәтінкенің қызметі басқа кию емес екенін түсінеді.