Қабат қысымын ұстау жүйесіне кеткен жылдық өндірістік шығындар есебі

Кіріспе
Қолданылған әдебиеттер

1. Жданов М.А. - “Нефтепромысловая геология и подсчет запасов нефти и газа” М.: Недра, 19470 г.
2. “Проект разработки месторождения Узень”, Шевченко, 1965 год.
3. Желтов Ю.П. “Разработка нефтяных месторождений”, М.: Недра, 1986 год.
4. Гиматудинов Ш.К., Дунюшкин И.И. “Разработка и эксплуатация нефтяных, газовых и газоконденсатных месторождений”, М.:Недра, 1988 год.
5. Шуров В.И. “Техника и технология добычи нефти”, М.:Недра, 1983 год.
6. Тайкулова Г.С. “2001 мамандығының студенттеріне дипломдық жобаның ұйымдастыру-экономикалық бөліміне әдістемелік нұсқаулар”, Алматы, 2000 жыл.
7. Лутошкин Г.С. “Сбор и подготовка нефти, газа и воды к транспорту”, М.:Недра, 1990 год.
8. Годовой отчет ААО “Узеньмунайгаз”, Новый Узень, 2000 год.
9. Планов Г.Е. “Охрана труда при разработке нефтяных месторождений”, М.:Недра, 1982 год.
10. Келман Г.С. “Защита окружающей среды при добыче транспорте и хранении нефти и газа”, М.:Недра, 1981 год.

Пән: География
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 30 бет
Таңдаулыға:

3 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ

3.1 Қабат қысымын ұстау жүйесіне кеткен жылдық өндірістік
шығындар есебі

3.1.1. Амортизация есебі

Амортизация - Ғимарат, машина т.б. ұсталуына, тозыуына қарай құнын
өтеу үшін ауық-ауық ұстап отыратын жарна. Әрине ол тозған бөлігі ақша
түрінде өнімнің өзіндік құнына кіреді, өнім сатылғаннан кейін түскен
ақшадан ұсталады. Жасалған өнімге сіңірілген және ол өнімді сатқаннан кейін
ақша түрінде қайтып оралатын негізгі қорлардың тозған құны амортизациялық
қорды, яғни негізгі қордың орнын толтыру қорын құрайды.
Амортизацияны есептеу құнды тепе-тең істен шығару әдісімен
өндіріледі. Бұл әдіс ең қарапайым әдіс, бұл әдіс жағдайында
амортизацияланатын құн тең сомаларда істен шығаралады. Негізгі өндірістік
қорлардың бір обьектісі бойынша амортизацияның шекті нормаларынан
анықталынады.

(3.1.1.1)

мұндағы: Аж-амортизацияның жылдық сомасы,$

Ққаб-негізгі өндірістік қорлардың объектісінің
бастапқы құны $

Nа-амортизация нормасы, %

Құнды тепе-тең істен шығару әдісі-объекті пайдаланғаннан түсетін
табыстар әрбір кезеңде бірдей болған жағдайда қолданылады.

Енгізуге дейінгі амортизациялық аударымдарды есептеу
Кесте - 3.1.1.1.
Негізгі өндірістік Бастапқы мөл-шеріАморти-зацАмортизация-лы қ
қорлардың объектісінің құн, % ия нормасыауысым-дардың
атауы доллар Na, % жыл-дық сомасы,%
1 2 3 4 5
ШТС 16500 9 9,1 1501,5
АГЗУ 86000 1 9,8 8428
Шығару желісі 30000 15,3 2,8 840
Жинау желісі, (159х7 43300 1,33 2,8 1212,4
Жинау желісі, (219х8 60000 5,8 2,8 1680
Қор. салымдар 235800 13661,9
Амортизация

Берілген жобада қабат қысымын ұстау бойынша (ҚҚҰ) технологияларды
енгізудің экономикалық тиімділігі есептеледі.
Q өндіруші скважинадан тұратын, қарастырылатын блокта 47 м3тәул
өндіріледі, суланған кезде 79(, (qм=3020 мжыл) 360 тәуліктегі скважина
жұмысының уақыты. Рм=850 кгм3
Қабат қысымын ұстануды енгізгенге дейінгі бір жыл ішіндегі сұйықты
өндіру көлемін анықтаймыз:

Qж=
Қабат қысымын ұстап енгізгеннен кейін:

Qж=

3.1.2 Энергетикалық шығындардың есебі

Қабат қысымын ұстап енгізгенге дейінгі энергетикалық шығындар:
$

Q=Qм+Qв=40997,88+18144=59141,88 mгод.

3.1.3 Қосымша материалдар шығындарының есебі

Өнімді қабаттарға кететін және скважина түп аймағына әсер ету үшін
жаңа технологиялық процестерді енгізу кезінде негізгі және қосымша
материалдарды ескеру керек.
Бұл шараларды өткізу үшін әртүрлі реагенттерді сатып алу үшін қосымша
қаржы салымдары керек, бұл соңғы мұнайбергіштікті өзгертеді.
Материалдарға кететін шығындарды есептеу үшін келесі формуланы
қолдануға болады:
Q;
(3.1.3.1)

мұндағы: Qм-шараларды өткізу үшін алынатын материалдардың мөлшері, Т
;

Цм-1 тонна материалдардың құны, тг.

Айдау тәртібінің қабылдағыштығы 462.5 м3тәу немесе 166500 тжыл тең.
немесе 41070 долгод.

4. Мұнайды жинауға, тасымалдауға және технологиялық
дайындауға кеткен шығындар.

Бұл шығындар өндірілетін мұнайды көлемін пропорционалды өзгереді.
Шараларды енгізгеннен кейін бұл шығындардың шамасы келесі формула
бойынша есептелуі мүмкін

(3.1.4.1)

мұндағы: -мұнайдың 1 тоннасын жинау, тасымалдау немесе
дайындауға кететін меншікті шығындар, m.

Зстп1=3.5 дол. 1тонна үшін.
Қабат қысымын ұстап енгізгенге дейін.

доллар.
Қабат қысымын ұстап енгізгеннен кейін

доллар.

Жұмысшылардың санын және сораптардың қуатын өсірмей-ақ мұнайды жинау,
тасымалдау және дайындау көлемін өсіруге болады. Бұл жағдайда айдау көлемін
өсірумен қатар мұнайды өңдеу үшін арналған материалдарға тек қосымша
шығындар керек.

5. Қабатқа жасанды әсер ету бойынша шығындар

Егер суды немесе реагенттерді қосымша айдау ҚҚҰ цехының қуатын
кеңейтуді талап етсе, онда қабатқа жасанды әсер ету бойынша шығындар тұнай
өндірудің өзгеруіне пропорционалды қайта есептеледі.
Цехтың өзгермеген қуаттылық кезінде тек электроэнергияға кететін
шығындар қайта есептеледі.

(3.1.5.1)

мұндағы: Qс.айд-шараларды енгізгеннен кейінгі суды немесе басқа
реагенттерді айдау көлемі, м3;

-1м3 суды айдауға кететін электроэнергия шығынының нормасы,
кВт caғ;

кВт. caғ.
mжыл немесе 191208,6 дол.

3.1.6 Еңбек ақы қорының есебі.

Жалақы дегеніміз жұмысшының өндіріске, жасаған еңбегіне алатын ақысы.
Жалақы-еңбек құны. Жалақы еңбекке қарай бөлудің түрі. Қажетті еңбек шығынын
толтырады. Жалақы-қызметкердің қоғамдық өндірісте жұмсаған еңбегінің саны
мен сапасына сәйкес олардың жекелей тұтынуына келіп түсетін, қажетті
өнімнің негізгі бөлігінің ақшалай көрінісі.
Негізгі еңбек ақысы бойынша шығындардың өзгеруін тек енгізілетін
шаралар жұмысшылардың сапасыз немесе олардың квалификациясының өсуіне
немесе төмендеуіне әкеліп соғатын болған жағдайда ғана есептейді.
Жұмысшылардың саны мен разрядтары өзгеруін еңбек ақы жүйесіне байланысты
тарифтік ставкалардың негізінде есептеу керек. Егер жұмысшылардың саны
өзгеретін болса, онда жұмысшылардың категориясына сәйкес орташа еңбек ақысы
бойынша еңбек ақы қорының экономиясын анықтау керек.

Еңбек ақы қорын есептеу.
ЕАҚ (3.1.6.1)
ЕАмин-Қазақстанда минималды еңбек ақысы 4275 теңге құрайды.

Ктариф=4,8
Каудан=1,1
Ктер=1,14
Ккос жал=1,25
Чппп1=18 (Қабат қысымын ұстап енгізгенге дейін)
Чппп2=21 (Қабат қысымын ұстап енгізгеннен кейін)
12-айлар саны

ЕАҚ т немесе 46317,8 долай (215 долай 1адамға).
ЕАҚ2 теңге немесе 54037,4 должыл (214 должыл 1 адам).
ЕАҚ-дан ауысымдар.

1. 20( ставкасы бойынша мемлекеттік бюджетке.
2. 10( ставкасы бойынша

Онда енгізуге дейінгі ауысымдардың самасы келесіне құрайды.

Сауыс2=ЕАҚ1(0.36(16674,408 должыл 18 адамға.

Қабат қысымын ұстап енгізгеннен кейін.

Сауыс2(ЕАҚ2(0.36(19453,464 должыл 21 адамға.

Ауысымдары бар еңбек ақы қоры енгізуге дейінгі еңбек ақы қорын
түзейді.
ЕАТҚ(ЕАҚ1+Сауыс.1(46317,8+16674,408 (62992,208 должыл 18 адамға.

Енгізгеннен кейін.
ЕАТҚ(ЕАҚ2+Сауыс2(54037,4+19453,464( 73490,864 должыл 21 адамға.
Басқа шығындарды есептеу.
Енгізгенге дейін.
Сбасқа2(ЕАТҚ(0.25(73490,864(0.25(18 372.716 должыл.

3.1.7 Күрделі жөндеуге кететін шығындар

Алдағы уақытта жасалатын кіріс пен шығысты есептеу.
Шаруашылық есептегі кәсіпорындардың негізгі қызметін іске асыруына
байланысты өнім шығаруға жұмсалған барлық щығындарды реттеп, ақшалай
көрсетіп отыратын ведомость. Бұл оның негізгі жұмысымен бірге жүргізіледі.
Мұндай сметаға, сондай-ақ басқа ұйымдарға көрсетілген қызмет шығындары да
кіреді.
Жер асты және жерүсті жабдықтарын күнделікті жөндеуде, көптеген
шығындар болады, сондықтан бұл статья бойынша экономия берілетін шаралардың
сипатына байланысты есептелу мүмкін. Жөндеуге кететін шығындарды келесі
формула бойынша есептеуге болады:
Шжөн.
(3.1.7.1)
мұндағы: Сn-жабдықтың құны;
N-жабдықтың саны;
0.6(1.2-қаржылай салымдар.
Енгізгенге дейін.
Шжөн.1 должыл.

Енгізгеннен кейін.
Шжөн.2 должыл

Енгізгеннен кейін амортизациялық ауысымдарды есептеу
Кесте -3.1.7.1.
Негізгі Бастап- Мөл-шерАморти-зацияАмортизация-л ық
өндіріс-тік қы құн Фn,і. нормасы ауысым-дардың
қорлардың (. Na, ( жыл-дық сомасы,(
объектісінің атауы
1 2 3 4 5
ШГН 16500 6 9.1 1501.5
АГЗУ 86000 1 9.8 8428
Шығару желісі. 30000 10.2 2.8 840
Жинау желісі Ф 43300 1 2.8 1212.4
159(8
Жинау желісі 60000 1 2.8 1680
Ф 219(8
Айдау скважи-насы 2000000 3 6.7 134000
Айдау желісі Ф 15300 9.31 5 765
60(5
Айдау желісі Ф 26700 6.1 5 1335
89(8
Айдау желісі Ф 41900 1.3 5 2095
114(10
Айдау сорап 2170 1 10.5 227.85
Айдау 3500 3 11,4 399
скважи-насының
саға-лы жабдықтары
Қор салымдар 2325370
152483.75
Амортизация

Жылдық өндіріс шығындары
Кесте 3.1.7.2.
Шығындар статьясы Енгізгенге дейін, Енгізгеннен ке-йін,
доллар доллар.
1 2 3
Амортизация 13661.9 152483.75
Энегошығындар 34152 123259.6
Материалға кеткен шығындар 41070
Қабатқа жасанды әсер ету 191208
бойынша шығындар
Мұнайды жинау және 57354.5 206996.6
тасымалдау бойынша шығындар.
ЕАҚ 46317.8 54037.4
ЕАҚ-дан ауысымдау 16674.408 19453.464
Күрделі жөндеуге кеткен 2829.6 27904.44
шығындар
Басқа шығындар. 15748.052 18372.716
Өндірістік шығындар 186738.25 834785.97
Меншікті өзіндік құн 53 45

3.1.8. Жылдың экономикалық тиімділік есебі

Бұл өндірістегі қоғамдық еңбек шығындарының және жаңа техниканы
енгізу мен оны қолданудан алынған экономикалық нәтижелердің өзара қатысы.
Жаңа техника жөніндегі ұғым жаңа машиналардың, ғимараттардың,
материалдардың, т.б. жетілдірген конструкцияларын, өзінің техникалық және
экономикалық көрсеткіштері бойынша жұмыс атқарып тұрған күйінен басымырақ
технологиялық процестерді қамтиды.
ЖАҢА ТЕХНИКАНЫ ШЫҒАРУҒА ЖҰМСАЛҒАН ШЫҒЫНДАР НЕГІЗІНЕН ОСЫ МАҚСАТТАҒЫ
КҮРДЕЛІ ҚАРЖЫЛАРҒА ЖАТҚЫЗЫЛАДЫ, АЛ НӘТИЖЕЛЕРІ ӨНІМ КӨЛЕМІН ҰЛҒАЙТУ, ОНЫ
АРЗАНДАТУ, САПАНЫ АРТТЫРУ, ЕҢБЕК ӨНІМДІЛІГІН ӨСІРУ АРҚЫЛЫ КӨРІНЕДІ.
Мұнай қабатқа әсер етудің жаңа әдістерін пайдаланған кезде жылдық
экономикалық тиімділікті келесі формула бойынша анықталынады:
Эжыл(С1(Q1 )+НР(Q)-C2(Q2 )
(3.1.8.1)
мұндағы: Q1 және Q2-қабатқа әсер етумен және етпеумен өндірудің
жылдық көлемі, mжыл
НР-мұнай өндірудің 1 тонна өсуіне келтірілген шығындардың арнайы
нормативі.
Q-енгізілген технология есебінен мұнайдың өсуі.
Эжыл533020+5537977,8845-
4540997,88=160060+2088783,4-1844904 ,6 т=403938,8
тенге=2692,925 дол

Енгізілген технология тиімді болып табылады, таза табыс 2692,925 дол.

4 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ БӨЛІМІ

1. Өзен кенорнының ХІV горизонтын игергенде болуы мүмкін
қауіпті және зиян факторларды таңдау

Игерудегі аулан күрт континенталды климатымен, жауын-шашынның аз
мөлшерімен, суық, желді қысымын және құғақ, ыстық жазымен сипатталады.
Қыста температура -40оС, ал жазда +40оС-ге дейін. Жылдамдығы 15 мс желдер
мен ауаның 35% ылғалдылығы сипатты. Атмосфералық жауын-шашын аз. Олардың ең
көп мөлшері сәуір мен қыркүйек айларына келеді және 63-85 мм шамасында.
Мұнайдың негізгі элементтері көміртегі мен сутегі. Мұнайдың
қауіптілігі мен зияндылығы оның құрамындағы ауыр және жеңіл көмірсутектің
фракцияларына байланысты. Жолаушы газдың 75,6%-і метан, 20,4%-і этан, 1,96%-
і пропан, 0,4%-і бутан және 0,1%-і көмірқышқыл газ, азот және т.б. инертті
газдар. Метан, этан, пропан, бутан улы емес газдар қатарына жатады. Олармен
аз мөлшерде тыныс алу адам организміне кері әсерін тигізбейді [9].
Мұнай кәсіпшіліктерінің электрлендірілуінің жоғары деңгейі мен электр
жабдықтарды пайдаланудың ауыр жағдайлары қызмет ететін адамдардың электрден
қауіпсіздердірілуіне аса мұқият көңіл бөліді талап етеді. Электр тогының
адамға әсер етуінің ерекшеліктері болып қауіптің айқын белгілерінің
болмауы, күтпеген жерден болуы, өлім қаупінің жоғары ықтималдығы болып
табылады.
Қабат қысымының көтеру жөніндегі жұмыстардың негізгі бөлігі ашық аспан
астында жүргізілетіндіктен жұмысшыларға климат кері әсерін тигізеді. Су
айдаудың қабат қысымын көтеру цехы жүргізеді. Цехтағы ауаның ылғалдылығы
25% (ережеде 40-60%).
Суды дайындауда және айдағанда шоғырлы сорап станцияларында ЦНС-180-
950 электросораптарын қолданады, олар қозғалысқа 6000 В кернеудегі СТД-800-
2 электрқозғалтқыш-тарымен келтіріледі. Жұмыс кезінде туындайтын шу 92-104
ДБ, ал адам үшін қауіпсіз деңгей 85 ДБ.
Жоғары қысыммен су айдалатын айдау скважиналары адам үшін көре
алмайтын кешен болып табылады.
Су құбырларындағы тасымалдау қысымы 10-15 МПа, айдалатын судың
температурасы 70-80оС, ал адам үшін қалыпты температура 36оС,
жоғарыдағыждан екі еседей аз; технологиялық ережелер сақталмаған жағдайда
термалдық судан күйіп те қалуға болады.
Бұралқы суларды қабатқа айдау алдында құмұстағыштарда,
мұнайұстағыштарда, тоған-тұндырғыштарда механикалық қоспалар мен мұнайдан
тазартады. Мұнай мұнайұстағыштарда және су тоғантұндырғыштарда ауа
оттегімен жанасады, осыған байланысты олар ауа оттегімен тотығады және
қанығады, ал бұл тазалау қондырғысының қызмет көрсетушілеріне зиянды әсер
етеді.
Өрттен қауіпсіздік қатынасында қабат қысымын көтеру цехы “Б”
өндірістік категориясына, өртке беріктіктің ІІІ дәрежесіне жатады.

2. Қорғау шараларын игеру

Өндіріс ортасының метеорологиялық жағдайларын өлшеу үшін термометрлер,
термоградусниктер - ауа температурасын, ампериометрлер-желдің жылдамдығын
өлшеу үшін қолданылады.
Қабат қысымын көтеру қыста бумен жылыту жүйесі, блоктық шоғырлы сорап
станцияларында электрлік жүйе іске қосылады. Метеорологиялық факторлардан
қорғаудың негізгі құралы арнайы киім, олардың тізімі 4.2 кестеде
келтірілген.
Сондай-ақ мәдени бекеттер қарастырылған: жұмысшылар жылынуы және
демалуы үшін, жұмыс киімді кептіру және залалсыздандыру үшін, қолжуғыштар,
сантораптар, ауыз сумен жабдықтау және т.б.
Жоғарғы қысым мен температурадағы жабдықтармен жұмыс істеуді
қауіпсіздендіру үшін жобада мынандай жағдайлар қарастырылды:
1. Жабдықтарды саңылаусыздандыру;
2. Үлкен қысымда жұмыс жасайтын құбырөткізгіштерді пайдалану алдында
мүмкін ең жоғары қысымнан біржарым есе үлкен қысымда сығымдайды;
3. Барлық қауіпті тораптарды сәйкес қоршау құрылғыларымен жабдықтайды.
4.2.1 -кесте. Метеорологиялық факторлардан қорғау тізімі

Атауы 1 адамға саны Жалпы саны
Шалбар мен күрте 1 12
Фуфайка 1 12
Комбинезон 1 12
Халат, мақтамата 2 24
Аяқ киім 1 жұп 12 жұп
Резина етіктер 1 жұп 12 жұп
Пима 1 жұп 12 жұп
Қолғаптар 1 жұп 12 жұп
Респираторлар 1 12

Сорап станцияларында қабырғаларды, төбелерді дыбыс жұтқыш
материалдармен, ағаш-талшық тақталармен қаптайды.
Электр тоғымен жұмысты қауіпсіздендіру үшін қарастырылған: изоляция,
жеке құралдар, қоршау, жерге қосу. Жерге қосу үлкен кернеудегі электр
жабдықтың тұрқындағы керенуді 40 В қауыпсіз шамаға төмендетуді қамтамасыз
етеді. Бұл тиімділікті келесі есептеумен түсіндіруге болады. айталық,
электр жабдық тұрқы жерге қосылмаған және оған бір фазаның иіп қалуы
себебімен жоғары кернеу астында. Бұл жағдайда жерге қосқыш ретінде топтық
жерге қосқыш қолданылады. Жерге қосу есебін 10% ылғалдықта, 380 В кернеуде
жұмыс істейтін электр жетегі үшін жүргіземіз.
1. Мүмкін жерге қосу кедергісін орнатамыз: R=4 Oм:
2. Көлденең электрод өлшемі мен топыраққа кіру тереңдігі:
t=1,75м, 1=2,5м, d=0,001м;
3. 10% ылғалдылықтағы топырақтың меншікті кедергісі шамамен: (m = 100
Ом;
4. Топырақтың есептік кедергісі:
(с =(m КмКж
мұндағы Км -ІV климаттық аймақтағы тік электрод үшін маусымдық
коэффициент;
Кж = 1 - қалыпты ылғалдылықты жердің күйін есепке алатын коэффициент,
(с = 100L1,5L1 = 150 Ом
5. Жеке жерге қосқыштардың кедергісін анықтаймыз:
а) топыраққа тік кіргізілген өзекке:
ре 2L 1 4t + L
Rm= ------ (ln ----+-- ln -------)
(4.2.1)
2(L D 2 4t - L
мұнда
L=2,5 м - электрод ұзындығы;
D=0,001 м - электрод диаметрі;
t=1,75 м - электродтың жерге кіру тереңдігі;
150 2 х 2,5 1 4 х 1,75+2,5
Rm= ---------(ln -------------+ -- ln --------------------)
2 x 3,14 x 2,5 0,001 2 4 x 1,75-2,5
Rm = 4,61 Ом.
б) жерге көлденең кіргізілген өзекше

pe L2
RK = ---- ln ------)
(4.2.2)
2(L Dt

150 2,52
RK= -------------- ln -------------)
(4.2.3)
2 x 3,14 x 2,5 0,001 x 1,75
RK = 5,62 Ом.
6. Топтық жерге қосқыш кедергісін анықтаймыз:

Rm x RK
Rmon = --------------------
(4.2.3)
Rm (k - RK (m N
мұнда (m, (k - тік және көлденең жерге қосу коэффициентері
N = 1 - тік электродтар саны.

4,61 х 5,62
Rmon = -------------------------- (4.2.4)
4,61 x 1 - 5,62 x 1,1 x 1
Rmon = 2,9 Oм
Топтық жерге қосқыш есептік кедергісі 2,98 Ом, бұл RmonR (R=4 Ом)
шартын қанағаттандырады.

4.2.2-кесте. Өрт сөндіргенде қолданылатын өрт сөндіру құралдары
Атауы Саны
1. Шелек 2
2. Күректер 5
3. Құм салынған жәшіктер 5
4. Өрт сөндіргіштер: ОХП-10 1
ОУ - 5 1
5. Ілгекті бақандар 4
6. Сүймендер 6
7. Балталар 2
8. Суы бар ыдыс, м3 5

5 ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ

Жаңаөзен кен орнындағы кәсіпшіліктің, газ өңдеуші заводтың және
көмекші объектілердің жинау жүйелерін пайдалануда қоршаған табиғатты және
ортаны қорғау аймағындағы тиімді шаралардың бірі - құрылымдармен
жабдықтардың пайдаланудағы сенімділігін қамтамасыз ететіндей технологиялық
үрдісті жобалау және енгізу.

5.1 Өндірістің биосфера компоненттеріне әсерін талдау.

Қоршаған табиғи және қоршаған ортаны ластаушы көздерге келесілер
жатады: газ өңдеуші завод, кәсіпшілік жинау жүйесі, тауарлар паркі,
сораптар бөлімі, реагенттер қоймалары, тазалау құрылымдары, газ-турбиналы
станциялар, резервуарлар паркі, газ отынды қазандар.
Осылайша, газ өңдеуші заводтың үш кешенді технологиялық желісі бар
(КТЖ-1, КТЖ-2 және Нитка-5), олардың объектілеріне келесілер жатады:
1) қондырғылар 200-мұнайды, газды, суды болу және мұнайды
тұрақтандыру;
2) қондырғылар 300- диэтаноламинмен газды күкірттен тазарту;
3) қондырғылар 400 - Клаус қондырғылары - күкіртті алу;
4) қондырғылар 600- сұйық және қатты күкірттерді алу;
5) қондырғылар 700- көмірсутекті газдарды бөлу;
6) қондырғылар 1000 - құрғату және факелді жүйесі;
7) қондырғылар 0,31 немесе 0,32 - мұнайды меркаптансыздандыру;
8) қондырғылар 800 - қабат суын дайындау.
КТЖ-ң технологиялық үлгісі 6,1-суретте көрсетілген.
Кәсіпшіліктең жинау жүйесі екпінді ластаушы көз ьолып табылады, оған
сепараторлар, құрғату сыйымдылықтары, факелдер жүйесі, фланецті
біріктірулер сияқты технологиялық жабдықтар кіреді.

5.1.1 Атмосфераға әсер ету

Жоғарыда айтылған объектілердің барлығы атмосфераны ластаушы көздер
болып табылады, ал негізгі ластаушы заттарға күкіртсутек, көмірсутек,
күкіртті ангидрид, азот тотығы, азот екі тотығы, көміртегі тотығы,
меркаптандар, күкірт тозаңы, диэтаноламин (ДЭЛ), метан спирті, көміртегі
күкірттотығы, пісірілген аэрозоль, марганец, кремний біріктірулері,
фторидтер, фторлы сутек, күкірт қышқылының аэрозолі жатады.
Шығарындылар кешенінің құрамына кіретін заттар, атмосферада бірге бар
болғанда бес топ құрайды:
1) азот екі тотығы + күкіртті ангидрид;
2) күкіртті ангидрид + күкіртсутек;
3) күкіртті ангидрид + күкірт қышқылының аэрозолі;
4) күкіртті ангидрид + фторлы сутек;
5) фторлы сутек + фторидтер.

5.1.1.1 - кестеде кәсіпшілікте бөлінетін зиянды заттардың максималды
шоғырлануы көрсетілген.

5.1.1.1-кесте. Зиянды заттардың максималды шоғырлануы

Заттар максималды есептік С33 шегіндегі максималды
шоғыр-лану, мгм3 шоғырлану, ШМШ (ПДК) үлесі
1 2 3
Күкіртсутек 0,081 0,4
Көмірсутек 1,62 (0,05
азот екі тотығы 0,159 0,7
күкіртті ангидрид 0,142 (0,05
метилмеркаптан 0,00026 0,9
көміртегі тотығы 1,1
күкірт шаңы (тозаңы) 0,0052 (0,05
азот тотығы 0,26 (0,05
диэтаноламин 0,0045 0,2

5.1.1.1-кестенің жалғасы
метал спирті 0,115 (0,05
көміртегі 0,001 (0,05
марганец қоспалары 0,0000016 (0,0001 мгм3
күкіртқышқылының аэрозолі0,000003 (0,00016
фторлы сутек 0,0000016 (0,00001
фторидтер 0,000004 (0,00008
кремний қоспалары 0,000003 (0,00002
пісіру аэрозоль 0,000025 (0,00001
күкіртті ангидрид + азот
екітотығы 2,07 (0,00005
күкіртті ангидрид +
күкіртсутек 10,1 0,8
сутек
күкіртті ангидрид + 0,28 0,6
күкірт қышқылы аэрозолі
күкіртті ангидрид + сутек0,28 (0,05
фторлы сутек + фторидтер 0,0001 (0,05

Жабдықтардан тасталатын шығарындыларға төленетін төлемдер есебі
5.1.1.2-кестеде келтірілген.
5.1.1.2-кесте. Атмосфералық зиянды заттардың тасталуының
экономикалық залалының есебі

Заттардың аталуы төлемдер шығарын-дыларжабдықтардан жалпы
нормативі, мөлшері тасталатын төлем,
теңге тжыл шығарындылар теңге
мөлшері,тжыл
Жабдықтардан шығатын 730 241,3 13,841856 41,87549
көмірсутектер
Ұңғылардан шығатын
көмірсутектер 35 1,521 4,72814 108,8001
Көміртегі тотығы. 35 5316,594 115,356 0,759407
Азот тотығы. 2745 185,151 0,923 13,68416
Күйе. 2195 284,951 13,841856 106,6249
Күкіртті ангидрид 2196 5958,711 0,04 0,014741
Күкіртсутек 13,725 36,896 0,4779312 177,7864
Меркаптан 12200000 0,106023 0,001169488 195028,8
Көміртегі 21950 0,022 0,000547532 546,2879
күкірт-тотығы
12243611 196024,6
БАРЛЫҒЫ:

5.1.2. Гидросфераға әсер ету

Жер бетіндегі және жер астындағы суларға әсерлер келесі көздерден
болуы мүмкін:
1) тазартылмаған немесе жеткіліксіз тазартылған өндірістік және
тұрмыстық бұралқы сулар;
2) жер бетіндегі бұралқы сулар;
3) құрғатылған бұралқы сулар;
4) апаттық лақтырулар және бұралқы сулардың жиналуы;
5) сыйымдылықтардан, құбыр желілерінен және басқа құрылымдардан улы
сұйық материалдардың сүзіліп шығуы;
6) сулы объектілердің және рельефтердің бетіне тұнатын зиянды
заттардың атмосфераға тасталуы;
7) апаттық шығырынды тастау (мұнайдың, газды тазалау өнімдерінің,
реагенттердің төгілуі);
8) материалдармен қалдықтарды сақтау орындары, кәсіпорыннның
өндірістік алаңдарының шегінде ұйымдастырылған тасымалдауға
арналған алаңдар;
9) ұйымдастырылмаған қалдықтар үйінділері.

5.1.3 Литосфераға әсер ету (топыраққа және жер қойнауына)

Регионалды сейсмикамен, шөгумен және жарықтардың қалыптасуымен
байланысты жерлерді бұзумен мұнай өндіруші кешендер литосфераға әсер етеді.
Кәсіпшілік аймағында топырақ жабынының антропогендік нашарлау
қарқындылығының үш дәрежесі бар:
- топырақтың әлсіз нашарлануы - 5 см тереңдікке профилінің ұзылуы;
- топырақтың орташа нашарлануы - кен орынның басым бөлігі, 5-10 см
тереңдікке профилінің бұзылуы;
- топырақтың өте күшті нашарлануы - көлік жолдары, амбарды бұрғылау
учаскілері, қалдықтарды өртеу орындарында 10-15 см тереңдікке
профилінің бұзылуы.
Топырақ мұнай өнімдерімен ластанған, әлсіз және күшті
қатпарланған,радионуклиндермен ластанған.
6.4-кестесінде “Жанаөзен” кен орнындағы ұңғымалар топырағын зерттеу
нәтижелері келтірілген.
Мұнай кәсіпшілігі Каспий теңізіне әсер етеді, себебі ол теңізден 60км
қашықтықта орналасқан.

5.2 Ұйымдастырылған шаралар

Қазақстан Республикасында қоршаған табиғи ортаны қорғау туралы негізгі
қаулылар ҚР “Қоршаған ортаны қорғау” заңымен “Мұнай туралы” (1997 ж.)
заңдарында баяндалған.
Жобада қоршаған ортаны қорғауға жауапкершілікті қоршаған ортаны қорғау
бойынша инженер қарастырылған. Қоршаған табиғи ортаны қорғауға бірінші
басшы және барлық қызметкерлер жауапкершілікте болады. Қоршаған ортаны
қорғау бойынша барлық жұмыскерлер үшін квалификацияны жоғарылату курстары
қарастырылған. Апат болуы мүмкін жағдайларға жұмыскерлер арнайы дайындықтан
өтіп, жыл сайын қоршаған ортаны қорғау бойынша экзамен тапсырады.

5.3 Техникалық шаралар

5.3.1. Атмосфераны қорғау
Жобада атмосфераның ластануын шектеу үшін келесі негізгі
технологиялық шешімдер қаралған.
ТУ-39-РК 1168001-97-ге сәйкесті таулық өнімдегі күкіртсутектің мөлшері
келесіні құрайды:
- тауарлық мұнайда 10 ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.