Сақтандыру компанияларын қайта ұйымдастыру және олардың банкроттығы және Қазақстанда сақтандыру ісінің тиімділігіне олардың әсері

Пән: Сақтандыру
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 40 бет
Таңдаулыға:

«Сақтандыру компанияларын қайта ұйымдастыру және олардың банкроттығы және Қазақстанда сақтандыру ісінің тиімділігіне олардың әсері» тақырыбына

Дипломдық жұмыс

«Қаржы және есеп» факультеті

«Қаржы» кафедрасы

«050509 - Қаржы » мамандығы

Дипломдық жұмысты орындауға

Тапсырма

Студент

Дипломдық жұмыс тақырыбы «Сақтандыру компанияларын қайта ұйымдастыру және олардың банкроттығы және Қазақстанда сақтандыру ісінің тиімділігіне олардың әсері»

20__ жылғы «__» қарашадағы № ЖОО бұйрағымен бекітілді.

Аяқталған дипломдық жұмысты өткізу уақыты

Алғашқы материалдар мен мәліметтер стпаттамасы

Дипломдық жұмысты дайындауға жататын сұрақтар тізбесі:

Ұсынылатын негізгі әдебиеттер

Графиктік материалдардың (кестелердің, диаграммалардың, сызбалардың) тізбесі

Тапсырма беру күні «» 20__ж.

Ғылыми жетекшісі:

Тапсырманы орындауға қабылданған студент:

Мазмұны

Кіріспе . . .

I. Сақтандыру компанияларын ұйымдастырудың негіздері . . .

1. 1 Сақтандырудың экономикалық мәні мен мазмұны . . .

1. 2 Сақтандыру компанияларын қайта құру және банкроттығы . . .

1. 3 Сақтандыру компанияларын қайта құрудың шетелдік тәжірибесі . . .

II. Қазақстан Республикасының сақтандыру компанияларының жағдайы және үрдістерін талдау . . .

Қазақстандағы сақтандыру компанияларының жай - күйін талдау. .
«Алтын полис» Сақтандыру компаниясының банкротқа ұшырауы . . .

III. Сақтандыру компанияларын қайта ұйымдастыру және олардың сақтандыру ісіне тиімділігі . . .

Сақтандыру компанияларын қайта ұйымдастыруды қайта жетілдіру. .
Сақтандыру компаниясының банкроттығы және олардың сақтандыру ісіне тиімділігінің әсері . . .

3. 3 Сақтандыру компаниясының даму мәселелері мен оны шешу жолдары

Қорытынды . . .
Пайдаланған әдебиеттер тізімі . . .

I. Кіріспе

Біздің қоғамның даму процесі кезінде сақтандыру барынша, айтарлықтай өзгерістерге ұшырады. Жалпы алғанда сақтандыру тәуекелділікпен тікелей байланысты. Тәуекелділік дегеніміз, мүмкін болатын қауіптермен байланысты. Мысалы: (кәсіпорынның ресурсының белгілі бір бөлігінен айырылу, табысының кіріске толық түспеуі және сол сияқты тағы басқа салалардағы қауіптер) . Себебі нарықтық экономикада тәуекелдік факторы кәсіпорынның іс барысына, жалпы экономикаға әсер ететіндіктен, кейінгі кезде Қазақстанда сақтандыру нарығына баса назар аударыла бастады, сөйтіп оның экономикалық өмірде маңызы біршама артып отыр. Және де бұл сала қаржы ұйымдарының аса бір қызығушылығын танытып отыр. Алайда сақтандыру нарығының оң және позитивті өзгерістеріне БАҚ-ның тарапынан көңіл бөлінбеуінің салдарынан, қоғам ішінде сақтандыру ісіне байланысты немғұрайлық байқалады. Сөйткен күннің өзінде, жоғарыда айтқанымдай бұл салаға Қазақстанның қаржы ұйымдары үлкен бет-бұрыс жасады, себебі сақтандыру дамыған елдерде дұрыс жолға қойылған және де бұл нарық үлкен табыстың көзі.

Қазақстанның сақтандыру рыногы қалыптасу стадиясында тұр: экономикалық Және құқықтық негіздемелері бойынша (ұзақ дағдарыс, жетілмеген заңнамалық база) ол дүниежүзілік деңгейден айтарлықтай арта қалып келеді. Дамыған нарықтық қатынастары бар елдерде сақтық қызметтер көрсетудің ассортименті 500 түрге жетіп отыр, ал Қазақстанда ол не бары 40 түрін қамтиды. Жеке басты сақтандыру және азаматтардың мүлкін сақтандырудың көптеген түрлері нашар дамыған, Бұл халықтың табысының төмен болып отырған деңгейіне байланысты.

Дүниежүзілік тәжірибе сақтық ісі бизнестің кең таралған және пайдалы сферасы екендігін дәлелдеп отыр, ал қуатты сақтық компаниялары өзінің қызметін бизнестің шектес салаларына әртараптандыра отырып, негізгі және қаржылық орнықты рыноктық құрылым бола отырып, нарықтық әкономикада тұрақты жайғасымдарда алып отыр.

Нарықтық экономикаға көшумен байланысты Қазақстан Республикасындағы сақтандыру қызметтің монополиясы өзгерді, сақтандыру кеңістігі едәуір кеңейді, сақтандыру қызметтердің кең спектрін ұсынатын мемлекеттік емес акционерлік сақтандыру компаниялары пайда болды.

Елімізде сақтандыруды дамытудың негізгі мақсаты - мемлекеттің, азаматтардың және шаруашылық жүргізуші субъектілерінің мүддесін қорғаудың нақты құралы бола алатын толыққанды, орнықты жұмыс істейтін ұлттық сақтық рыноғын қалыптастыру болып табылады.

Қазіргі заманғы сақтық рыноғының толыққанды жұмыс істеуі, сонымен қатар актуариилерлер (сақтық міндеттемелерінің әкономикалық-математикалық есеп-қисабы саласындағы мамандар) институтын енгізуді, уәкілетті аудиторлар мен басқа да мамандарға қойылатын тиісті талаптарды қажет етеді.

Бүгінгі таңда сақтандыру күрделі қоғамдық - өндірістік қатынастарды сипаттайды. Бұл сақтандыру компанияларының ұсынатын қызметтерінің көптігімен байланысты. Қазіргі кезде сақтандырудың көптеген түрлері мен тәсілдері қарастырылады. Егер тәуекел арнайы әдістермен анықталатын ықтималдылыққа ие болса, онда кез-келген тәуекелден сақтандырылуға болады. Сақтандыру кәсіпорын қызметімен ғана емес, сондай - ақ барлық қоғамдық қатынастармен байланысты екендігін ұғыну қажет.

Жаңа әкономикалық қатынастардың дамуымен, қазақстандағы түрлі кәсіпорындар мен әкономика субъектілерінде өздерінің қызметін қорғауды қамтамасыз ету қажеттілігі туындады. Өзінің қызметінің процесінде кәсіпорын тәуекелдің көптеген түрлеріне ұшырайды. Олар (тәуекел) табиғи құбылыстармен, ұйым персоналының қызметімен, мүдделі тұлғалар қызметімен, мемлекеттік орган дармен қарым-қатынаспен және т. б. байланысты. Осы тәуекелдерден мүмкін болатын зиянды қауіпсіздендіру немесе қысқарту үшін кәсіпорынға арнайы қорларды құруға немесе сақтандыру фирмалары және ұйымдарының көмегіне жүгінуге тура келеді.

Бүгінгі таңда Қазақстан Республикасыңда сақтандыру қызметінің ережелерін қарастыратын заң қабылданған. Бұл өте маңызды. Заңмен қатар сақтандыру қорлары және олармен байланысты қатынастарды құру мен бөлудің түрлі кезеңдері анықталатын көптеген нормативтік актілер бар, сақтандыру мәселері бойынша нормативтік базаны ары қарай дамыту қажет. Қазақстан әкономикасы даму мен әлемнің 50 бәсекеге қабілетті елдерінің құрамына енуді болжайтындықтан, біздің елімізде осы саланы дамытудың үлкен перспективалары бар. Осыған сәйкес кәсіпкерлік қызметтің көптеген түрінің дамуы түрлі тәуекелдердің болуымен байланысты, ал бұл біздің мемлекетіміздің ерекшелігін ескере отырып сақтандыру саласын дамыту қажеттігін тұдырады.

Осы дипломдық жүмыстың мақсаты - Қазақстандағы сақтандыру компанияларын қайта ұйымдастыру, олардың банкроттығы және сақтандыру ісіне олардың тиімділігі болып табылады.

Қойылған мақсатқа сәйкес келесі міндеттер қарастырылады:

Сақтандырудың экономикалық мәні мен мазмұны;
Сақтандыру компанияларын қайта құру және банкроттығы;
Сақтандыру компанияларын қайта құрудың шетелдік тәжірибесі;
Сақтандыру компаниясының даму мәселелері мен оны шешу жолдары
Қазақстандағы сақтандыру компанияларының жай - күйін талдау
«Алтын полис» Сақтандыру компаниясының банкротқа ұшырауы
Сақтандыру компанияларын қайта ұйымдастыруды қайта жетілдіру
Сақтандыру компаниясының банкроттығы және олардың сақтандыру ісіне тиімділігінің әсері

Қойылған мақсат мен міндеттерге сәйкес республикадағы сақтандырудың құрылу кезеңдерін, бүгінгі таңдағы жағдайын және даму қарқынын қарастырдым. Сондай-ақ сақтандыру ісін жүргізудің халықаралық тәжірибесі мәселесімен байланысты материалдар зеріттелді. Сақтандыру саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамалық және нормативтік актілері, қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау бойынша агенттігінің талдаулық есеп берулері, республика аймағында сақтық қызметті жүргізетін компаниялар дайындаған мақалалар қарастырылды.

Ерекше сақтандыру қатынастар, сақтандыру қызметінің рыноғын дамыту, азаматтар мен заңды тұлғаларды сақтандыру түрғысындағы қорғау «Сақтандыру қызметі туралы» Қазақстан Республикасының заңымен, сақтандыру мәселелері жөніндегі Үкімет қаулыларымен және қаржы рыноғы мен қаржы ұйымдарын реттеу және қадағалау Агенттігінің нормативтік актілерімен реттеліп отырады.

Дипломдық жұмыс 3 тараудан тұрады.

1 тарау

Сақтандыру компанияларын ұйымдастырудың негіздері

Қаржы нарығындағы аса маңызды делдал - сақтандыру компаниясы. Сақтандыру компаниясы - қоғамның экономикалық қатынастарының айрықша сферасын бейнелейтін көне категорияларының бірі. Сақтандыру сферасы адам өмірінің, өндірістік және әлеуметтік-экономикалық қызметінің барлық жағын қамтиды. Сақтандыруға түрткі болатын басты себеп - бұл өндіріс пен адам өмірінің қауіп-қатерлі сипаты. Сондықтан өндіріс процестерін жалғастыру, азаматтардың жекелеген санаттарының өмір тіршілігі мен әл-ауқатын қолдап отыру мақсатында оларды сатып алу үшін қоғамның, жеке өндірушілердің олардың топтарының (салалық және аумақтық аспектілерде) натуралдық заттай босалқы қорларын да немесе резервтерін де сондай-ақ ақша ресурстарында кіріктіретін қажетті қаражаттары да болуы тиіс. Мұндай ақша-қаражаттары әдетте резерв және сақтық қорлары түрінде қалыптасады.

Зерттеушілердің айтуы бойынша, сақтандырудың қазіргі формасы сонау құл-иеленушілік дәуірінде пайда болған дейді. Ерте Римде коллегиялар құрылды, ол ұйымға әртүрлі маман иелері мүше болды; бұл коллегияға кіру үшін алғашқы 100 сестериций және ай сайын 5 ас төлем төлеп отыру керек болды, осы коллегияның мүшесі қайтыс болған жағдайда оның жанұясына 300 сестериций көлемінде төлем төленді. Ал әскери коллегияларда қаза тапқан жауынгерлердің жанұясына 500 денарий төленген екен. Қазіргі күнге дейін сақталған мәліметтерге сүйенсек коллегиялар біздің эрамыздың 2-3 ғасырларына дейін өмір сүрген.

Орта ғасырларда, жойылып кеткен коллегияларды саудагерлер мен қолөнершілер қайта жандандырды. Олар тек қайтыс болғанның жанұясына көмектесіп қана қоймады, сонымен қатар кемемен жүзу және теңіз саудасынның тәуекелділігін өз мойындарына алды. Ғасырдың ортасында Ломбардия мен Францияда теңіз тасымалын сақтандыру кең қанат жайды. Сақтандырудың қазіргі заман элементтері бар ең ерте келісім-шарт сонау 1347 жылы 23 қазанда Генуяда жазылған. Бұл келісім-шарт қарыз хаттамасы түрінде 107 күміс фунтқа бағаланып, егер 6 ай көлемінде «Санта-Клара» кемесі Генуядан Майоркаға жетпесе, қарыз алушы көрсетілген сомманы өз мойынына алған. Ал Руанада, Франция, 1761 жылы шыққан теңіз саудасы жайлы жинақ жарық көрген және де осы жинақтың формасы сол уақытта Англияда қолданылып жүрген жинақтың мәтініне сәкес келген, ал ол өз алдына сонау XIV ғасырда Италияда қолданылған тәртіпке ұқсаған.

Бертін келе теңіз сақтандыруы Ллойд′с атымен байланысты, бұл сақтандыру саласындағы көне ұйымдардың бірі. Олар күніне (бізге дейін жеткен мәліметтер бойынша 1688 жылы) Лондон кафелерінің бірінде бірнеше теңіз тасымалына байланысты келісім-шарттар жасаған. Осы шаралар қазіргі заман сақтандыруының алғашқы қадамдары болды, және ол операциялар қазіргі британ сақтандыру операцияларының негізі болып есептеледі.

Ал АҚШ-та сақтандырушылар жеке заңды тұлға ретінде 1720 жылдары құрыла бастады. АҚШ-та сақтандыруды игеру сол кездегі «бір күндік» компаниялардың пайда болуымен тікелей байланысты. Олар құрылған бетте банкротқа ұшырап жатты, ал ол өз алдына тұтынушылар арасында алаңдаушылық тудырды. Сол себепті парламент сақтандыру саласын екі компанияның құзіретіне берді, олар: The London Assurance Corporation және The Royal Exchange Assurance Corporation. Бұл компаниялар АҚШ сақтандыру нарығында осы күнге дейін жұмыс істейді. Бірақ сол кезде, солтүстік америка континентінде сақтандыру ісімен негізінен Ұлы Британия сақтандыру компанияларының филиалдары жұмыс істеген. Алайда ұлттық экономиканың қарқынды дамуы, олардың өз ұлттық сақтандыру компанияларын құруды талап етті. 1752 жылы Б. Франклин тұңғыш оттан сақтандыратын компанияның (The Philadeiphia Contributionship) құрылтайшысы болып, сақтандыру ісінің дамуына ықпал етеді. [1;

Сақтандыру нарында сақтандыру қорын қалыптастыру және қолдану процесі жүзеге асырылып, экономикалық қатынастар пайда болады, жеке, топтық және ұжымдық қызығушылықтар туады.

Сақтандыру компаниясы - сақтандыру қорының қызмет етуінің тарихи анықталған қоғамдық формасы болып табылады. Нарықтық экономикаға өту, оның рөлін, ұйымдық құрылымын және экономикалық қатынастар жүйесіндегі орнын анықтайды. Ол елдің шаруашылық өмірінің толық құқылы субъектісіне айналады.

Сақтандыру компаниясы - коммерциалық ұйым. Ол өзінің қызметін лицензия негізінде сақтандыру келісім шарттарын жасау және орындау бойынша жүзеге асырады. Қазақстанда сақтандыру ұйымдары, олардың құрылтайшылары мен акционерлері заңды және жеке тұлғалар, Қазақстан Республикасының резидент және резидент емес тұлғаоары болып табылатын акционерлік қоғам формасында құрылады. Сақтандыру ұйымдарының құрылтайшысы мемлекетте бола алады, бірақ ол тек Қазақстан Республикасының Үкіметі ретінде ғана болады. Сонымен қатар, жарғылық капиталының 50%-ынан астамы мемлекет меншігіндегі ұйымдар құрылтайшылар және акционерлер бола алмайды. Сақтандыру компаниясының жарғылық капиталы тек қана ұлттық валюта төленеді. Сонымен қатар мұнда тартылған акция мен қарыздық қаражаттарды қолдануға тиым салынады. Оның құрылуына рұқсатты Қазақстан Республикасының Қаржы нарығы мен қаржылық ұйымдарды реттеу және қадағалау жөніндегі агенттігі мынадай қажетті құжаттарды ұсынғаннан кейін береді:

Сақтандыру ұйымдарын қайта құруға рұқсат алу үшін өтініш;
Құрылтайшылық құжаттар;
Сақтандыру ұйымын құру туралы шешім;
Құрылтайшылар туралы мәліметтер және тағы басқалар.

Сақтандыру қызметін жүзеге асыруға лицензия алу үшін Агенттікке мынадай құжаттарды ұсыныу қажет;

Лицензия беру туралы өтініш;
Мемлекеттік тіркеу және статистикалық карта туралы куәліктердің нотариалды куәландырылған көшірмелері;
Құрылтайшылық құжаттардың нотариалды куәландырылған көшірмелері;
Жарғылық капитлдың минималды көлемін толық төлегенін растау және меншік капиталы көлемі бойынша минималды талаптарды орындауы туралы құжаттар;
Басқарыу қызметіндегі жұмысшылар туралы мәліметтер;
Сақтандыру ережелері;
Ішкі аудит қызметі турал ереже.

Сақтандыру ұйымдары өз ресурстарын сақтандыру жарналары есебінен қалыптастырады және жинақтаған қаражаттарды инвестициялық салымдарды жүзеге асыруға бағыттайды. Қазақстанда сақтандыру компанияларынын инвестициялық портфелінің әртараптандыруын шектеу бойынша нақты талаптар бар. Онда бағалы қағаздардын қандай түрлерінде салымдарға лимиттер бар екендігі көрсетіледі.

Сақтандыру компанияларына тән ерекеліктердін бірі - қаражаттарды тартудың ерекше формасы- сақтандыру полисін сату. Олар алынатын табысты біріншіден, басқа компаниялардың облигациялары мен акцияларына және мемілекеттік бағалы қағаздарына салады. Сонымен қатар олар мемілекетпен кәсіп орындарға ұзақ мерзімді несиелер береді.

Қазақстан Республикасы аумағындағы сақтандыру ұйымдары «өмірді сақтандыру» және «жалпы сақтандыру» салалары бойынша литсензия негізінде жұмыс істейді. «Жалпы сақтандыру» саласындағы қызмет «өмірді сақтандыру» саласындағы қызметпен бірлесе және кездейсоқ жағдайлар мен ауруларды, медитциналық сақтандыруды қоспағанда, жинақтаушы сақтандыру формасында жүргізе алмайды.

Сақтандыру ұйымдары негізгі қызметтен өзге мынандай қызметтеді атқарады:

Инвестициялық қызмет
Жинақтаушы сақтандыру келісімшартына сәйкес қарастырылған
Сома шегінде өзінің сақтануыларына займдар беру;
Сақтандыру ұйымдарының қызметін автоматтандыру үшін
Ерекше бағдарламалық қамтамасыз етуді сақтау;
Сақтандыру бойынша арнайы әдебиеттерді сату;
өзінің қжеттіліктері үшін алдын ала сатып алынған немесе сақтандыру келісімшартының қортындысына байланысты өзінің иелігіне түскен мүлікті жалға беру немесе сату;
сақтандыру бойынша консалтинг;
cақтандыру немесе қайта сақтандыру салаларында біліктілікті жоғарылату мақсатында оқытуды ұйымдастыру және жүргізу;
сақтандыру агенті ретінде сақтандыру делдалы;

Сақтандыру ұйымдарының қызметін қадағалауды Қазақстан Республикасының Қаржы нарығы мен қаржылық ұйымдарды реттеу және қадағалау жөніндегі агенттігі осы ұйымдар үшін төлем қабілеттігі мен қаржылық тұрақтылық нормативтерінен тұрақты перпенцалды нормативтерді бекіту жолымен жүзеге асырады. Сақтандыру ұйымдарының жеке келісімшарттары бойынша максималды міндеттемелер көлемі қызмет етуші сақтандыру келісімшарттары бойынша өз міндеттемелерін орындаумен байланысты сақтандыру төлемдерін жүзеге асыру үшін ғана берілген меншікті капитал мен сақтандыру резервтері сомасының 10 -ынан аспауы керек.

Сақтандыру ұйымдары сақтандырушылар одақтары мен қауымдастықтарына біріктірілуі мүмкін. Қазақстан Республикасының әдістемелік және ұйымдастыру апараттарын беру, сақтандыру бойынша нормативтік және заңды актілер жобаларын дайындауға қатысу, сақтандыру қызметкерлерінің біліктіліктерін жоғарлатуға арналған семинарлар мен курстар ұйымдастыру, сақтандырушыларды қаржылық тұраұтылығын нығайту туралы ұсыныстарын құрастыру жане т. б. үшін Сақтандырушы одағы құрылған. Қазіргі уақытта Ресейде көптеген компанияларды біріктіретін 50 кәсіби салалық одақтар мен қауымдастар қызмет еткенде, Қазақстанда тек сақтандыру ұйымдарының бір ғана кәсіби одағы қызмет етеді. Олардың кәсібі мамандырылған, мысалы медициналық сала сақтандырушыларын ғана біріктіреді. Ел аумағында сақтандырушылардың мүдделерін қорғайтын негізгі ұйым құрамында 350 сақтандыру компаниясы бар Бүкілресейлік сақтандырушылар одағы болып табылады. Қазақстанның сақтандыру ұйымдары филиалдар, өкілдіктер және еншілес компаниялар құруы мүмкін.

Сақтандырудың мақсаты қоғамдық ұдайы өндірістің үздіксіздігін қамтамассыз ету үшін азаматтарды, мүліктерді, өндіріс процестерін қоғамдық және ұжымдық қорғау болып табылады.

Сақтандыру категориясы үшін мына белгілер оған тән болып келеді:

1) қатынастардың ықтималдық сипаты;

2) қатынастардың төтенше (жай емес) сипаты (кез-келген ауқымда - мемлекеттік, аймақтық деңгейде, кәсіпорын немесе оның бөлімшесі, жеке адам деңгейінде) .

Сақтандыру категориясы мен қаржы категориясымен ортақ өзгеше белгілері бар:

сақтық қатынастарының ақшалай сипаты;

сақтандырудың қоғамдық өнімнің құнын қайта бөлуге қатысуы;

оның іс-қимылы ақша қорларын жасап, пайдаланумен қосарланып отырады;

сақтық қатынастарының бір бөлігінің міндетті сипатының болуы;

ақша қорларын жасап, пайдалану кезіндегі сақтық баламалығы барлық жағдайда бола бермейді (қатынастардың баламасыздығы) .

Сақтандыру шеңберінде мемлекет сақтық ресурстары меншігінің субъектісі болып келетіндіктен сақтандыру жалпы мемлекет қаржысының құрамды бөлігі болып табылады, қалған барлық жағдайда сақтық ісін (қызметті, бизнесті) экономикалық жүйе шеңберіндегі айрықша сақтанушыға немесе оның қайта бөлу процестерін жүзеге асаратын арнаулы қаржы-кредит институты ретінде қарауға болады.

Сақтандырудың экономикалық мәні барлық қатысушылардың төлемдері есебінен оқыс оқиғаға ұшырағанға көмек көрсетілетіндігінде. Демек, сақтандыру қолайсыз құбылыстар мен күтпеген оқиғалар болған кезде жеке және заңды тұлғалардың мүліктік мүдделерін қорғау және оларға материалдық зиянды төлеу үшін мақсатты ақша қорларын құру және пайдалану жөніндегі қайта бөлгіштік қатынастардың айрықша сферасы.

Сақтандырудың экономикалық мәніне бұл категороияның қоғамдық арналымының көрінісі ретінде оның бөлу, өтемдік, жинақтық және бақылау функциялары сай келеді.

Бөлу функциясы: Бұл функцияның өзгешелегі қайта бөлу ретінде көрінуі. Ол алдын алу функциясына, мысалы, алдын алу шараларын қаржыландыру жолымен сақтық жағдайының болу мүмкіндігін жоюға бүгіледі. Жеке басты сақтандыруда бөлу функциясы сақтандырудың тиісті түрлерінің жинақтық функциясына бүгіледі.

Бақылау функциясы сақтық төлемдерін жұмылдыруды және сақтық қорын қатаң мақсатты пайдалануды қамтамассыз етуге байланысты болатын тараптардың нақты қатынастарында көрінеді.

Соңғы уақытта бір қатар зерттеушілер сақтандыру экономикалық категориясын сипаттау үшін тәуекелдік функциясын қарауды ұсынады, өйткені сақтық тәуекелі сақтандырудың негізгі арналымымен - қолайсыз оқиғалардан болған зиянның орнын толтырумен байланысты.

Қазіргі даму кезеңіндегі Қазақстан Республикасының сақтандыру ұйымдары

1992 жылы ҚР «Сақтандыру туралы» Заңы қабылданғаннан кейін, жарғылық капиталдың аз мөлшері мен салықтық жеңілдіктер, олардың қызметі үшін жағымды жағдай жасау мен сақтандыру ұйымдарын ашудың жеткілікті қысқартылған тәртібі - Қазақстанда «сақтандыру дүмпуінің» пайда болуына саебепшші болды. Егер 1991 жылдың аяғында бірнеше ғана компания тіркелген болса, 1991 жылдың сәуір айында олардың саны 500 - ден асты. Заңның жағымды әсері болғанына қарамастан, оның бір қатар кемшіліктері болды:

Сақтандыру ұйымдарына төмен деңгейлі талаптар қойылды;
Негізгі қызметтен тыс кәсіпкерліктің басқа түрлерімен де айналысуға рұқсат берілді;
Салықты реттеудегі кемшіліктер.

1994 жылдың 19 сәуіріндегі «Сақтандыру нарығын дамыту және қалыптастыру бойынша ұйымдастырушылық - құқықтық шаралар туралы» Президент Жарлығымен сақтандыру бизнесін мемлекеттік реттеу жүйесі енгізілген. Соған сәйкес сақтандыру компаниясының сақтандыру қызметін жүргізу құқығын алу үшін жарғылық капиталының көлемі 2 млн теңгеден кем болмауы керек. Бұдан басқа сақтандыру компанияларына қосымша қызметпен айналысуға тиым салынды. Осынығ нәтижесінде 1995 жылдың аяғында 53 - ке дейін кеміді. 2000 жылдың 1 қаңтарында 70 сақтандыру ұйымдарының өз қызметтерін жүргізуге лицензиялары болды. Бірақ 2000 жылдың аяғында тек 42 ұйым ғана сақтандыру келісімшартын жасады, қның ішінде, өмірді сақтандыру бойынша 1 сақтандыру ұйымы, 3 шетел инвесторларының және мемлекеттің 100% - дық қатысуымен 3 компания болды. Салыстыру үшін алғанда, Ұлыбританияда сақтандыру қызметімен 800 - ден астам компания, Нидерландыда - 275 - тен аса, Ресейде - 972 ұйым айналысады. Қазіргі кезде Қазақстанда лицензияланған қызметті жүзеге асыратын 32 сақтандыру ұйымы бар, оның ішінде өмірді сақтандыру бойынша - 1, Қазақстан Республикасының резиденті емес қатысушыларымен - 5 ұйым, 6 сақтандыру брокерлері, 28 актуарийлер және 34 аудиторлық ұйымдар бар.

Республикада сақтандыру ұйымдарының 300 - ден астам филиалдары, өкілеттіктері және тармақталған сақтандыру агенттерінің жүйесі бар. Шығыс Қазақстан облысында ең көп - 46 филиал ашылды. Мұны «Қазцинк» акционерлік қоғамы, титан - магний комбинаты, Үлбі металлургиялық зауыты сиақты алыптардың қызмет етуімен байланыстыруға болады. Сонымен қатар, олардың Қарағандыда - 36 филиалы және Ақмола облысында - 35 филиалы бар. Осындай кәсіпорындардың бар болуы бизнестің жандануына мүмкіндік береді және осыған орай мүлікті, жауапкершілікті және тағы басқаларды сақтандыруға қажеттілік пайда болады.

1. 1. 2 Сақтандыру компанияларын қайта құру және банкроттығы

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.