Тәуелсіздік
Осы бір бунақтары буын-буынымен бұлқынып тұрған сөз қазақ үшін «тәуекел» сөзімен бара-бар естіліп, шендесіп қалады. Ұлтымызға туа біткен-түсінік емес, жүре біткен әлеуметтік ұғым. Заманалар сарыны, тарих толқыны талайына бұйыртып, ақыры қанжығысына байлап берген саяси әлеуметтік таным.
Біз үшін: Тәуелсіздік - Ту, Тәуелсіздік-ауа, жер-су, Тәуелсіздік-ел дәулеті. Қазақтың тәуелсіздігі қанды қыздырып, жанды қинардай күрделі қатпарлы түсінік. Тәуелсіздік қазақ тірлігінің жұлын-жотасы сынды сезіліп тұр. Арқаумен тұсаудан шыққалы небәрі он бес жыл. Ол күнтізбелік жыл тәуелсіздік туы көтеріп, рәсімделгенде дүниеге келген қазақ перзенті бүгін небәрі он бес жаста ғана. Он бес жасар ұлан мүлдем басқа дүние, өзгеше ғалам азаматы. Тәуелсіздіктің шын кейіп-кесірін, ерекшелігін сол он бес жасар қазаққа қарап білесің.
Он бес жыл ішінде қазақ азаматтары нені түсінді? Тәуелсіздік көктен түспейді екен... Соны білдік.
Тәуелсіздік хатпен келмейді екен... Соны аңғаруға болады.
Осы он бес жылда қазақ қазақ екендігін түйсінді. Қазақты қазақ таныды. Ең әуелі өзімізді өзіміз таныдық. Аламан дүниедегі есемізді, еншімізді, несібемізді білдік. Осы он жылдың ішінде, заман ғаламат көрген ақсақалдарым он бес жылды тарихымыздың он бес ғасырына айырбастамайтынына кәміл сенем.
Қазақ санасындағы кіреуке жыртылды, аруана уызына тінтінген түйсікпен ұмтылған ботақандай ұлттық тінтінген сана көзін ашып, алмағайып, аласапыран дүниеге тұнық жанармен қарай бастады.
Қасиетіміз де, қасіретіміз де сол тұнықтығымыз, тазалығымыз, бейкүнә сәбилігіміз екен. Соны ұқтық. Он бес жыл ішінде. Ұтылсақ та, ұтсақ та өз таланымыз тағдырымыздан. Маңдайға бұйырған жұлдызымызды көрудеміз. Тарихтың жолы, дамудың күллі түйіні, сахара мен заман қисындарының тоғысы осы өмір ағынына әкелді. Қазақ перзенті атамекен қара жер құрсағын қан лүпілін өзінше түсініп, дүииеге өз кіндігінен байланған. Өз таланы, өз тағдыры бар. Қазақ сол пешенесіне бұйырған тағдыр иесі. Ал, өзінің танып-түсінуден артық ләззат бар ма екен. Даналығынды да, саралығынды да,
Біз үшін: Тәуелсіздік - Ту, Тәуелсіздік-ауа, жер-су, Тәуелсіздік-ел дәулеті. Қазақтың тәуелсіздігі қанды қыздырып, жанды қинардай күрделі қатпарлы түсінік. Тәуелсіздік қазақ тірлігінің жұлын-жотасы сынды сезіліп тұр. Арқаумен тұсаудан шыққалы небәрі он бес жыл. Ол күнтізбелік жыл тәуелсіздік туы көтеріп, рәсімделгенде дүниеге келген қазақ перзенті бүгін небәрі он бес жаста ғана. Он бес жасар ұлан мүлдем басқа дүние, өзгеше ғалам азаматы. Тәуелсіздіктің шын кейіп-кесірін, ерекшелігін сол он бес жасар қазаққа қарап білесің.
Он бес жыл ішінде қазақ азаматтары нені түсінді? Тәуелсіздік көктен түспейді екен... Соны білдік.
Тәуелсіздік хатпен келмейді екен... Соны аңғаруға болады.
Осы он бес жылда қазақ қазақ екендігін түйсінді. Қазақты қазақ таныды. Ең әуелі өзімізді өзіміз таныдық. Аламан дүниедегі есемізді, еншімізді, несібемізді білдік. Осы он жылдың ішінде, заман ғаламат көрген ақсақалдарым он бес жылды тарихымыздың он бес ғасырына айырбастамайтынына кәміл сенем.
Қазақ санасындағы кіреуке жыртылды, аруана уызына тінтінген түйсікпен ұмтылған ботақандай ұлттық тінтінген сана көзін ашып, алмағайып, аласапыран дүниеге тұнық жанармен қарай бастады.
Қасиетіміз де, қасіретіміз де сол тұнықтығымыз, тазалығымыз, бейкүнә сәбилігіміз екен. Соны ұқтық. Он бес жыл ішінде. Ұтылсақ та, ұтсақ та өз таланымыз тағдырымыздан. Маңдайға бұйырған жұлдызымызды көрудеміз. Тарихтың жолы, дамудың күллі түйіні, сахара мен заман қисындарының тоғысы осы өмір ағынына әкелді. Қазақ перзенті атамекен қара жер құрсағын қан лүпілін өзінше түсініп, дүииеге өз кіндігінен байланған. Өз таланы, өз тағдыры бар. Қазақ сол пешенесіне бұйырған тағдыр иесі. Ал, өзінің танып-түсінуден артық ләззат бар ма екен. Даналығынды да, саралығынды да,
Тәуелсіздік...
Осы бір бунақтары буын-буынымен бұлқынып тұрған сөз қазақ үшін
тәуекел сөзімен бара-бар естіліп, шендесіп қалады. Ұлтымызға туа біткен-
түсінік емес, жүре біткен әлеуметтік ұғым. Заманалар сарыны, тарих толқыны
талайына бұйыртып, ақыры қанжығысына байлап берген саяси әлеуметтік таным.
Біз үшін: Тәуелсіздік - Ту, Тәуелсіздік-ауа, жер-су, Тәуелсіздік-ел
дәулеті. Қазақтың тәуелсіздігі қанды қыздырып, жанды қинардай күрделі
қатпарлы түсінік. Тәуелсіздік қазақ тірлігінің жұлын-жотасы сынды сезіліп
тұр. Арқаумен тұсаудан шыққалы небәрі он бес жыл. Ол күнтізбелік жыл
тәуелсіздік туы көтеріп, рәсімделгенде дүниеге келген қазақ перзенті бүгін
небәрі он бес жаста ғана. Он бес жасар ұлан мүлдем басқа дүние, өзгеше
ғалам азаматы. Тәуелсіздіктің шын кейіп-кесірін, ерекшелігін сол он бес
жасар қазаққа қарап білесің.
Он бес жыл ішінде қазақ азаматтары нені түсінді? Тәуелсіздік көктен
түспейді екен... Соны білдік.
Тәуелсіздік хатпен келмейді екен... Соны аңғаруға болады.
Осы он бес жылда қазақ қазақ екендігін түйсінді. Қазақты қазақ таныды.
Ең әуелі өзімізді өзіміз таныдық. Аламан дүниедегі есемізді, еншімізді,
несібемізді білдік. Осы он жылдың ішінде, заман ғаламат көрген ақсақалдарым
он бес жылды тарихымыздың он бес ғасырына айырбастамайтынына кәміл сенем.
Қазақ санасындағы кіреуке жыртылды, аруана уызына тінтінген түйсікпен
ұмтылған ботақандай ұлттық тінтінген сана көзін ашып, алмағайып, аласапыран
дүниеге тұнық жанармен қарай бастады.
Қасиетіміз де, қасіретіміз де сол тұнықтығымыз, тазалығымыз, бейкүнә
сәбилігіміз екен. Соны ұқтық. Он бес жыл ішінде. Ұтылсақ та, ұтсақ та өз
таланымыз тағдырымыздан. Маңдайға бұйырған жұлдызымызды көрудеміз. Тарихтың
жолы, дамудың күллі түйіні, сахара мен заман қисындарының тоғысы осы өмір
ағынына әкелді. Қазақ перзенті атамекен қара жер құрсағын қан лүпілін
өзінше түсініп, дүииеге өз кіндігінен байланған. Өз таланы, өз тағдыры бар.
Қазақ сол пешенесіне бұйырған тағдыр иесі. Ал, өзінің танып-түсінуден артық
ләззат бар ма екен. Даналығынды да, саралығынды да, пенделігінді де,
елдігінді де осы жылдарда таразылап үлгерді.
Осы туралы ой тоғасақ бэрі де санада сайрап тұр. Жүректе жатталған,
мәңгі ұмтылмас тарихи оқиға. Мемлекетіміздің тәуелсіздік алуының алғышарты
1990 жылғы 24-сәуірде басталған-ды. Сол күні Жоғарғы Кеңестің бірінші
сессиясының күн тәртібінде Қазақстанның 1977 жылғы Конституциясына өзгеріс
енгізу мәселесі бар еді. Және Призидент қызметін белгілеуді, және енгізуді
оны Ата заңға енгізді.
Мемлекеттік егемендік туралы декларация 1990 жылы 25-қазанда Қазақстан
егемендігін алып, ал 1991 жылы 16-желтоқсанда Қазақстан өз тәуелсіздігін
жариялады. Жеті өлшем, бір пішіліп келгені мәлім. тәуелсіздік жарияланбай
суверенитет заңдастырылғаны мәлім. тәуелсіздік пен суверенитет бір ұғымды
білдіргенмен екеуінің базар бағасының арасы кеңес туын ұстағандар үшін жер
мен көктей болды. Кеңес республикаларында да алдамшы социалистік
суверенитет болды. Осыған алдандық. Бірақ бүтіндік болмады. Ол көбіне
социалистік тұрпатта болды. 1937-1938 жылдың синдромы тағы тұрды. Аяқты
санап басу ішкі есептен жаңылмау философиясы жүрді. Кеңестік кеңістіктің
шуы кұлақ жаңғырықтырып жатты. Дәмі бітпес, таусылмас тәтті бар ма? -
деген Абай сауалына қайтарар жауап бар. Ол - тәуелсіздік. Онан биік мұрат
жоқ. Абай айтқаны бар демекпін.
Тәуелсіздік, қазағым, сенің тамыр-тарихын.
Тәуелсіздік, қазағым, сенің абыройың, намысың.
Иығыңды каққаның маңдайдағы жұлдызың.
Төбендегі айдарың, кабағыңа біткен айбарың, аруағыңның-аманаты.
Жауырындағы қанатың, желкеңе біткен жалың, төбендегі кекілің.
Қазақстан мемлекетінің тамыры терең. Ең әуелі және тереңде жатқан
тамыры, әрине, өзіміз мақтан санайтын Қытай мен шендес ертедегі көшпелі ғұн
ордасы. Оның айбатын біз қазір Қытай қорғанын білеміз. Онан кейінгі түрік
нәсілдес ел жұрттарды мәңгілік ортақтастырып кеткен VІ-VІІІ ғасырлардағы
Түрік қағанаты. Әлемге әйгілі, танымал Алтын орда. Бұлар ұлысымыздың Ұлы
күндері. Алтын ордадан Ақорда оң қанатты болып, соның негізінде Қазақ
ордасы құрылады. Қазақ ордасы дүниеге келе сала көршілес елдердің қатарына
түсті. Бір жағынан Қытай Боғды ханы, жонғар қонтайшылары, Мәуренахр
билеушілері, орыс императорлары қазақтардың жүріс-тұрысына көз тікті. Жер
қорып жүріп, қырғи-қабақтықтың да мәселесін басуға тура келді. Өзара
ықпалдасып қазақтарды құрту еді, ал сол кездегі саяси элитасының ауыз
бірлігі, ұлт болу, мемлекет идеясы бұлардан әлдеқайда басым жатты. Шу мен
Суықтөбе арасындағы тоқымдай жерге ту тігілді. Отыз жыл өте Қазақ Ордасының
әскер саны ғана миллионға жетті. Қазақ ордасы Сепенгі мен Дон арасында аяқ
созды. Қазақ болу мақтаныш саналды. Бірақ та, қазақтың бойында құнарлы
қасиеттер мен құнарсыз қасиеттер де бар, мысалға бір күндік қиындыққа шыдау
қиындықтың алдын алып амалдай тұрудың орнына азар да безер болатымыз бар.
Азар да безер мінезімізді тастап еліміз шыдамдылық пен ел басының
жүргізген саясатымен еліміз биылғы он бес жылдық тәуелсіздігіне жетіп
отыр. Осы он бес жыл ішінде сан-салалы мәселелерді бір мезгілде шешуге тура
келді. Мемлекеттілікті орнату, экономиканы реформалау, мүлде жаңа
дүниетанымды қалыптастыру қажет болды. Әрі мұның бәрін де тарихи қысқа
мерзім ішінде атқару керек еді.
Еліміз бәріне де шыдап шықты және бұл жерде қазақ халқының және өзге де
халықтардың Қазақстанда тұратын шыдамдылығына алғыс айтқым келеді.
Реформалардың дені саяси құрылысымыз бен қоғам өміріне қатысты болды.
Тәуелсіз мемлекеттің барлық жаңа саяси институттар іс жүзінде жаңадан
құруға тура келді. Елде Конституция қабылданды, сан алуандық пен
көппартиялыққа негізделген осы заманға сай саяси жүйе қалыптасты. Еркін
сайлаудың негізінде сайланған екі палаталы Парламент ойдағыдай ... жалғасы
Осы бір бунақтары буын-буынымен бұлқынып тұрған сөз қазақ үшін
тәуекел сөзімен бара-бар естіліп, шендесіп қалады. Ұлтымызға туа біткен-
түсінік емес, жүре біткен әлеуметтік ұғым. Заманалар сарыны, тарих толқыны
талайына бұйыртып, ақыры қанжығысына байлап берген саяси әлеуметтік таным.
Біз үшін: Тәуелсіздік - Ту, Тәуелсіздік-ауа, жер-су, Тәуелсіздік-ел
дәулеті. Қазақтың тәуелсіздігі қанды қыздырып, жанды қинардай күрделі
қатпарлы түсінік. Тәуелсіздік қазақ тірлігінің жұлын-жотасы сынды сезіліп
тұр. Арқаумен тұсаудан шыққалы небәрі он бес жыл. Ол күнтізбелік жыл
тәуелсіздік туы көтеріп, рәсімделгенде дүниеге келген қазақ перзенті бүгін
небәрі он бес жаста ғана. Он бес жасар ұлан мүлдем басқа дүние, өзгеше
ғалам азаматы. Тәуелсіздіктің шын кейіп-кесірін, ерекшелігін сол он бес
жасар қазаққа қарап білесің.
Он бес жыл ішінде қазақ азаматтары нені түсінді? Тәуелсіздік көктен
түспейді екен... Соны білдік.
Тәуелсіздік хатпен келмейді екен... Соны аңғаруға болады.
Осы он бес жылда қазақ қазақ екендігін түйсінді. Қазақты қазақ таныды.
Ең әуелі өзімізді өзіміз таныдық. Аламан дүниедегі есемізді, еншімізді,
несібемізді білдік. Осы он жылдың ішінде, заман ғаламат көрген ақсақалдарым
он бес жылды тарихымыздың он бес ғасырына айырбастамайтынына кәміл сенем.
Қазақ санасындағы кіреуке жыртылды, аруана уызына тінтінген түйсікпен
ұмтылған ботақандай ұлттық тінтінген сана көзін ашып, алмағайып, аласапыран
дүниеге тұнық жанармен қарай бастады.
Қасиетіміз де, қасіретіміз де сол тұнықтығымыз, тазалығымыз, бейкүнә
сәбилігіміз екен. Соны ұқтық. Он бес жыл ішінде. Ұтылсақ та, ұтсақ та өз
таланымыз тағдырымыздан. Маңдайға бұйырған жұлдызымызды көрудеміз. Тарихтың
жолы, дамудың күллі түйіні, сахара мен заман қисындарының тоғысы осы өмір
ағынына әкелді. Қазақ перзенті атамекен қара жер құрсағын қан лүпілін
өзінше түсініп, дүииеге өз кіндігінен байланған. Өз таланы, өз тағдыры бар.
Қазақ сол пешенесіне бұйырған тағдыр иесі. Ал, өзінің танып-түсінуден артық
ләззат бар ма екен. Даналығынды да, саралығынды да, пенделігінді де,
елдігінді де осы жылдарда таразылап үлгерді.
Осы туралы ой тоғасақ бэрі де санада сайрап тұр. Жүректе жатталған,
мәңгі ұмтылмас тарихи оқиға. Мемлекетіміздің тәуелсіздік алуының алғышарты
1990 жылғы 24-сәуірде басталған-ды. Сол күні Жоғарғы Кеңестің бірінші
сессиясының күн тәртібінде Қазақстанның 1977 жылғы Конституциясына өзгеріс
енгізу мәселесі бар еді. Және Призидент қызметін белгілеуді, және енгізуді
оны Ата заңға енгізді.
Мемлекеттік егемендік туралы декларация 1990 жылы 25-қазанда Қазақстан
егемендігін алып, ал 1991 жылы 16-желтоқсанда Қазақстан өз тәуелсіздігін
жариялады. Жеті өлшем, бір пішіліп келгені мәлім. тәуелсіздік жарияланбай
суверенитет заңдастырылғаны мәлім. тәуелсіздік пен суверенитет бір ұғымды
білдіргенмен екеуінің базар бағасының арасы кеңес туын ұстағандар үшін жер
мен көктей болды. Кеңес республикаларында да алдамшы социалистік
суверенитет болды. Осыған алдандық. Бірақ бүтіндік болмады. Ол көбіне
социалистік тұрпатта болды. 1937-1938 жылдың синдромы тағы тұрды. Аяқты
санап басу ішкі есептен жаңылмау философиясы жүрді. Кеңестік кеңістіктің
шуы кұлақ жаңғырықтырып жатты. Дәмі бітпес, таусылмас тәтті бар ма? -
деген Абай сауалына қайтарар жауап бар. Ол - тәуелсіздік. Онан биік мұрат
жоқ. Абай айтқаны бар демекпін.
Тәуелсіздік, қазағым, сенің тамыр-тарихын.
Тәуелсіздік, қазағым, сенің абыройың, намысың.
Иығыңды каққаның маңдайдағы жұлдызың.
Төбендегі айдарың, кабағыңа біткен айбарың, аруағыңның-аманаты.
Жауырындағы қанатың, желкеңе біткен жалың, төбендегі кекілің.
Қазақстан мемлекетінің тамыры терең. Ең әуелі және тереңде жатқан
тамыры, әрине, өзіміз мақтан санайтын Қытай мен шендес ертедегі көшпелі ғұн
ордасы. Оның айбатын біз қазір Қытай қорғанын білеміз. Онан кейінгі түрік
нәсілдес ел жұрттарды мәңгілік ортақтастырып кеткен VІ-VІІІ ғасырлардағы
Түрік қағанаты. Әлемге әйгілі, танымал Алтын орда. Бұлар ұлысымыздың Ұлы
күндері. Алтын ордадан Ақорда оң қанатты болып, соның негізінде Қазақ
ордасы құрылады. Қазақ ордасы дүниеге келе сала көршілес елдердің қатарына
түсті. Бір жағынан Қытай Боғды ханы, жонғар қонтайшылары, Мәуренахр
билеушілері, орыс императорлары қазақтардың жүріс-тұрысына көз тікті. Жер
қорып жүріп, қырғи-қабақтықтың да мәселесін басуға тура келді. Өзара
ықпалдасып қазақтарды құрту еді, ал сол кездегі саяси элитасының ауыз
бірлігі, ұлт болу, мемлекет идеясы бұлардан әлдеқайда басым жатты. Шу мен
Суықтөбе арасындағы тоқымдай жерге ту тігілді. Отыз жыл өте Қазақ Ордасының
әскер саны ғана миллионға жетті. Қазақ ордасы Сепенгі мен Дон арасында аяқ
созды. Қазақ болу мақтаныш саналды. Бірақ та, қазақтың бойында құнарлы
қасиеттер мен құнарсыз қасиеттер де бар, мысалға бір күндік қиындыққа шыдау
қиындықтың алдын алып амалдай тұрудың орнына азар да безер болатымыз бар.
Азар да безер мінезімізді тастап еліміз шыдамдылық пен ел басының
жүргізген саясатымен еліміз биылғы он бес жылдық тәуелсіздігіне жетіп
отыр. Осы он бес жыл ішінде сан-салалы мәселелерді бір мезгілде шешуге тура
келді. Мемлекеттілікті орнату, экономиканы реформалау, мүлде жаңа
дүниетанымды қалыптастыру қажет болды. Әрі мұның бәрін де тарихи қысқа
мерзім ішінде атқару керек еді.
Еліміз бәріне де шыдап шықты және бұл жерде қазақ халқының және өзге де
халықтардың Қазақстанда тұратын шыдамдылығына алғыс айтқым келеді.
Реформалардың дені саяси құрылысымыз бен қоғам өміріне қатысты болды.
Тәуелсіз мемлекеттің барлық жаңа саяси институттар іс жүзінде жаңадан
құруға тура келді. Елде Конституция қабылданды, сан алуандық пен
көппартиялыққа негізделген осы заманға сай саяси жүйе қалыптасты. Еркін
сайлаудың негізінде сайланған екі палаталы Парламент ойдағыдай ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz