Халықаралық шарт
1. Кіріспе Халықаралық жеке құқықтың қайнар көздері . халықаралық шарттар құқықтары.
2. Негізгі бөлім
a) Халықаралық шарттың сатылары
b) Хвлықаралық шарттың келісілген мәтінін жасау
c) Халықаралық шартты ратификациялау
d) Халықаралық шарттың кеңістікте әрекет етуі
e) Халықаралық шарттың жарамсыздығы
3. Қорытынды Халықаралық шарт . мемлекеттердің бейбіт жолмен келісудегі бірден.бір көрінісі.
2. Негізгі бөлім
a) Халықаралық шарттың сатылары
b) Хвлықаралық шарттың келісілген мәтінін жасау
c) Халықаралық шартты ратификациялау
d) Халықаралық шарттың кеңістікте әрекет етуі
e) Халықаралық шарттың жарамсыздығы
3. Қорытынды Халықаралық шарт . мемлекеттердің бейбіт жолмен келісудегі бірден.бір көрінісі.
Халықаралық шарт – бұл халықаралық құқық субъектілерінің, ең алдымен және негізгі орайда мемлекеттер еріктерінің келісілген көрінісі, ол тараптардың өзара мүдделі мәселелері бойынша жасалады және қатынастарды халықаралық құқықтың негізгі қағидаларына сай, өзара құқықтар мен міндеттерді жасау жолымен реттейтін шарттық ережелер болып табылады. Мұнда айта кететін бір жайт, халықаралық құқықтағы шарт шарттық процесс қатысушыларының еркі ғана емес, сонымен бірге бір-біріне маңызы бірдей жол берушілік нәтижесінде пайда болады. Халықаралық шарт құқығының теориясы шарттарды тең құқықты және тең құқықсыз деп екіге бөледі. Халықаралық жария құқық субъектілерінің сапалы шарттық тәжірибелері үшін тең құқықты шарттардың алар орны ерекше екені дау тудырмайды, олар шарттық процесс қатысушыларының тәуелсіздігі мен дербестігін өзара мойындауға негізделген.
Халықаралық шарт мемлекеттер арасында туындайтын дауларды бейбіт жолмен шешудің жалғыз құралы.
Халықаралық шарттар құқығының қалыптасу процесі рим құқығының әсеріне, оның ішінде міндеттемелік құқық нормаларының әсеріне көп ұшырады. Мәселен, «pacta sunt servanda» - «шарттар орындалуы тиіс» деген шарттар құқығының негізгі ережесі рим құқығынан алынған. Шарттық құқықтықтың жүйеленуі тұтастай алғандағы халықаралық құқық жүйеленуінің ажырамас бөлігі болып табылады.
Халықаралық шарттарды жасау дегеніміз – бірнеше жүйелі сатылардан құралатын күрделі процесс. Халықаралық шарттар процесінің теориясында осы процесті техникалық жаққа карай жатқызу туралы пікірлер қалыптасқан. Халықаралық шарттарды жасау өте күрделі, оның күрделілігін шарт объектілерінің күрделілігімен, қатысушыларының табиғаты мен көлемімен, кейбір жағдайларда саяси жағдайдың жағымсыздығымен түсіндіруге болады. Осы шарт процесіне халықаралық шарттың қатысушылар тарапының заңи әрекеттері мен тұтастай бірқатар нақты сатылары кіргізіледі, олар: келіссөздер жүргізуге уәкілетті тұлғаларды тағайындау; уәкілеттерді ұсыну және тексеру; шарттың мәтінін үйлестіру; шарттың жобасын талқылау және қабылдау;шарттың түпнұсқасын жасау; шартқа қол қою; ескертулерді жариялау; шартты бекіту; бекіту грамоталарымен алмасу және депоненттеу; шартты промульгациялау, Біріккен Ұлттар Ұйымында шартты тіркеу.Бірақ бұл шарт процесіне айтылып өткен сатылардың бәрін енгізу міндетті емес. Ол шарттың нысанына, тараптың қатысушыларының алдын ала келісуіне байланысты.
Халықаралық шарт мемлекеттер арасында туындайтын дауларды бейбіт жолмен шешудің жалғыз құралы.
Халықаралық шарттар құқығының қалыптасу процесі рим құқығының әсеріне, оның ішінде міндеттемелік құқық нормаларының әсеріне көп ұшырады. Мәселен, «pacta sunt servanda» - «шарттар орындалуы тиіс» деген шарттар құқығының негізгі ережесі рим құқығынан алынған. Шарттық құқықтықтың жүйеленуі тұтастай алғандағы халықаралық құқық жүйеленуінің ажырамас бөлігі болып табылады.
Халықаралық шарттарды жасау дегеніміз – бірнеше жүйелі сатылардан құралатын күрделі процесс. Халықаралық шарттар процесінің теориясында осы процесті техникалық жаққа карай жатқызу туралы пікірлер қалыптасқан. Халықаралық шарттарды жасау өте күрделі, оның күрделілігін шарт объектілерінің күрделілігімен, қатысушыларының табиғаты мен көлемімен, кейбір жағдайларда саяси жағдайдың жағымсыздығымен түсіндіруге болады. Осы шарт процесіне халықаралық шарттың қатысушылар тарапының заңи әрекеттері мен тұтастай бірқатар нақты сатылары кіргізіледі, олар: келіссөздер жүргізуге уәкілетті тұлғаларды тағайындау; уәкілеттерді ұсыну және тексеру; шарттың мәтінін үйлестіру; шарттың жобасын талқылау және қабылдау;шарттың түпнұсқасын жасау; шартқа қол қою; ескертулерді жариялау; шартты бекіту; бекіту грамоталарымен алмасу және депоненттеу; шартты промульгациялау, Біріккен Ұлттар Ұйымында шартты тіркеу.Бірақ бұл шарт процесіне айтылып өткен сатылардың бәрін енгізу міндетті емес. Ол шарттың нысанына, тараптың қатысушыларының алдын ала келісуіне байланысты.
1. Құлжабаева Жанат
Халықаралық жария құқық. Жалпы және ерекше бөлімдер.- Алматы: «НАS» баспа компаниясы, 2003 – 384 бет.
2. Международное публичное право: учеб/ Л.П.Ануфриева, К.А.Бекяшев, Е.Г.Моисеев, В.В.Устинов. – 5-е изд. – 2009
3. www.studylaw.narod.ru
Халықаралық жария құқық. Жалпы және ерекше бөлімдер.- Алматы: «НАS» баспа компаниясы, 2003 – 384 бет.
2. Международное публичное право: учеб/ Л.П.Ануфриева, К.А.Бекяшев, Е.Г.Моисеев, В.В.Устинов. – 5-е изд. – 2009
3. www.studylaw.narod.ru
Жоспар
1. Кіріспе Халықаралық жеке құқықтың қайнар көздері - халықаралық шарттар құқықтары.
2. Негізгі бөлім
a) Халықаралық шарттың сатылары
b) Хвлықаралық шарттың келісілген мәтінін жасау
c) Халықаралық шартты ратификациялау
d) Халықаралық шарттың кеңістікте әрекет етуі
e) Халықаралық шарттың жарамсыздығы
3. Қорытынды Халықаралық шарт - мемлекеттердің бейбіт жолмен келісудегі бірден-бір көрінісі.
Халықаралық шарт - бұл халықаралық құқық субъектілерінің, ең алдымен және негізгі орайда мемлекеттер еріктерінің келісілген көрінісі, ол тараптардың өзара мүдделі мәселелері бойынша жасалады және қатынастарды халықаралық құқықтың негізгі қағидаларына сай, өзара құқықтар мен міндеттерді жасау жолымен реттейтін шарттық ережелер болып табылады. Мұнда айта кететін бір жайт, халықаралық құқықтағы шарт шарттық процесс қатысушыларының еркі ғана емес, сонымен бірге бір-біріне маңызы бірдей жол берушілік нәтижесінде пайда болады. Халықаралық шарт құқығының теориясы шарттарды тең құқықты және тең құқықсыз деп екіге бөледі. Халықаралық жария құқық субъектілерінің сапалы шарттық тәжірибелері үшін тең құқықты шарттардың алар орны ерекше екені дау тудырмайды, олар шарттық процесс қатысушыларының тәуелсіздігі мен дербестігін өзара мойындауға негізделген.
Халықаралық шарт мемлекеттер арасында туындайтын дауларды бейбіт жолмен шешудің жалғыз құралы.
Халықаралық шарттар құқығының қалыптасу процесі рим құқығының әсеріне, оның ішінде міндеттемелік құқық нормаларының әсеріне көп ұшырады. Мәселен, pacta sunt servanda - шарттар орындалуы тиіс деген шарттар құқығының негізгі ережесі рим құқығынан алынған. Шарттық құқықтықтың жүйеленуі тұтастай алғандағы халықаралық құқық жүйеленуінің ажырамас бөлігі болып табылады.
Халықаралық шарттарды жасау дегеніміз - бірнеше жүйелі сатылардан құралатын күрделі процесс. Халықаралық шарттар процесінің теориясында осы процесті техникалық жаққа карай жатқызу туралы пікірлер қалыптасқан. Халықаралық шарттарды жасау өте күрделі, оның күрделілігін шарт объектілерінің күрделілігімен, қатысушыларының табиғаты мен көлемімен, кейбір жағдайларда саяси жағдайдың жағымсыздығымен түсіндіруге болады. Осы шарт процесіне халықаралық шарттың қатысушылар тарапының заңи әрекеттері мен тұтастай бірқатар нақты сатылары кіргізіледі, олар: келіссөздер жүргізуге уәкілетті тұлғаларды тағайындау; уәкілеттерді ұсыну және тексеру; шарттың мәтінін үйлестіру; шарттың жобасын
талқылау және қабылдау;шарттың түпнұсқасын жасау; шартқа қол қою; ескертулерді жариялау; шартты бекіту; бекіту грамоталарымен алмасу және депоненттеу; шартты промульгациялау, Біріккен Ұлттар Ұйымында шартты тіркеу.Бірақ бұл шарт процесіне айтылып өткен сатылардың бәрін енгізу міндетті емес. Ол шарттың нысанына, тараптың қатысушыларының алдын ала келісуіне байланысты.
Халықаралық шартты жасау рәсімін қарастыру халықаралық-құқықтық әдебиеттерде әдетте, өкілеттіліктерді беруден басталады. Кейбір қайнар көздерде өкілеттіктерді беру, шарт бастамашылығы сияқты халықаралық шартты жасаудың алдында болады деп көрсетілген.
Егер халықаралық шартты халықаралық конференцияларда немесе халықаралық ұйымдарда ұсынуға мемлекет өкілдік берген мемлекет басшылары, үкімет басшылары, сыртқы істер министрлері, дипломатиялық өкілдіктердің басшылары жасайтын болса, онда халықаралық шарттар құқықтары туралы 1969 ж. Вена Конвенциясының 7-бабының 2-тармағына сәйкес, жоғарыда аталған тұлғалар өздерінің лауазымдық өкілеттіктерін жүзеге асырғанда шарттық процеске қатысу үшін арнайы өкілеттіктердің берілуін қажет етпейді. Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан Республикасының халықаралық шарттар жасасу, орындау жіне күшін жою тәртібі туралы 1995 ж. Заң күші бар Жарлығының 9-бабына сәйкес, Қазақстан Республикасының Президенті , Қазақстан Республикасының Премьер - министрі, Қазақстан Республикасының сыртқы істер министрі арнаулы өкілеттіксіз- ақ келіссөздер жүргізуге және Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарына қол қоюға құқылы
Халықаралық шарттың келісілген мәтінін жасау шарт процесіндегі міндетті саты болып табылады. Осы сатыға шарт жобасын талқылау мен қабылдау және оның түпнұсқасын бекітуде кіреді. Келіссөздер жүргізу келісілген мәтінді дайындаудың негізгі сатысы болып табылады. Олар халықаралық шарттың келісілген мәтінін дайындаудың мынадай сатыларына өтеді:
Әдеттегі дипломатиялық көздерді пайдалану;
Халықаралық конференциялардың қызметі;
Халықаралық ұйымдардың қызметі;
Әдеттегі дипломатиялық арналар келісуші тараптардың дипломатиялық өкілдіктерінің қызметінен тұрады. Келісуші тараптар шарттың жобасы бойынша келіп түскен ұсыныстарды талқылап, мәміле, өзара талаптан қайту арқылы өздерінің позицияларын үйлестіреді. Жүргізілген келіссөздердің нәтижелері бойынша халықаралық шарттың біртұтас келісілген мәтіні жасалады. Халықаралық шарттың жобасын дайындау процесінде тараптар негізгі мәселелер жөнінде алдын ала келісімдерге қол жеткізеді.
Халықаралық конференциялардың қызметі халықаралық шарт мәтінін үйлестірудің маңызды нысанынң бірі болып табылады. Жоғарыда халықаралық шарттардың құқықтары туралы 1969 ж. Вена
Конвенциясының мәтінін үйлестіру жөніндегі Вена конференциясының жұмысы айтылған еді. Қарусыздану, соғыс құрбандарын қорғау мәселелері жөніндегі жүйелеу жұмыстары Гаага, Женева конференцияларының жұмыс нәтижесі болды. Мұндай нысанның ерекшелігі халықаралық шарт жасасу процесін алдын ала ұйымдастырып, дайындауда. Қазіргі кезде шарттың келісілген мәтінін дайындау үшін мемлекеттер мен үкімет басшыларының жоғары денгейдегі кездесулері кеңінен таралып келеді. Мысалы, Шанхай кездесуі, Давостағы экономикалық форум, Алматы басқосуы және т.б.
Қазіргі кезең тәжірибесінде халықаралық шарттар мәтіндерін жасау халықаралық ұйымдардың қызмет аясына кіреді. Бұл көбіне халықаралық ведомствоаралық шарттарға байланысты болып келеді. Шарттың мәтінін үйлестірудің мұндай нысаны шарт тәжірибесінің арнаулы мәселелерін толық қамтиды, шарт процесі қатысушыларының құзыреттері мен кәсібилігін жақсартады.
Шарт мәтінін қабылдау - дауыс берудің қажетті рәсімі, оның көмегімен мемлекеттердің немесе халықаралық ұйымдардың өкілетті тұлғалары шарттың мәтінімен келісетіндіктерін білдіреді.
Екі тарапты шарттар және аз мемлекеттер қатысатын шарттардың мәтіні келіссөздерге қатысқан мемлекеттердің дауыс беруі арқылы қабылданады. Халықаралық қауымдастықтың қалыптасқан тәжірибесінде халықаралық конференцияларда шешім қабылдау рәсімі білікті дауыстар санына, атап айтқанда 23 дауысқа келтірілген. Консенсус жолымен шешім қабылдануы да мүмкін ( латын сөзіндегі consensus - келісім,бірауыздылық деген мағынада), яғни пікірталас
нәтижесінде даулы келіссөздерге қатысушылар позицияларының жақындасуы, шарттың мәтінін ресми дауыс берусіз қабылдау.
Ресім ережелері дауыс беру нысанын да айқындайды. Оның ішінде ең көп қолданылатыны - қол көтеру арқылы дауыс беру. Маңызды шешімдер қабылданатын жағдайда конференцияға қатысушы барлық мемлекеттер алфавитті тәртіпте жеке-жеке дауыс береді, оны конференцияның төрағасы жеребе бойынша айқындайды. Дауыс беру қорытындысы көпшілікке дауыстап айтылып, конференцияның хаттамасында бейнеледі.
Мәтінді үйлестіру және қабылдау рәсімін кейін осы мәтінді түпкілікті деп тану және өкілетті тұлғалар тарапынан өзгертілмейтіндей бір тәсілді анықтау қажеттігі туындайды. Шарттың қабылданған мәтіні түпкілікті деп танылатын рәсім мәтіннің түпнұсқалығын бекіту деп аталады.
Түпнұсқалық мәтін - бір немесе бірнеше тілде жасалатын мәтін, олар бірдей түпнұсқалық деп қарастырылады және бірдей заңдық күші болады. Қазіргі кездің шарттық тәжірибесінде мәтіннің түпнұсқалығын бекітудің мынадай нысандары қолданылады
* Қол қою (парафирлеу - paraphe деген француз сөзі - қысқартылған жазу мағынасында ) - халықаралық шартқа уәкілетті адамның аты-жөндерінің бас әріптермен алдын ала қол қою;
* Халықаралық конференцияның Қорытынды Актілеріне шарттың мәтінін енгізу;
* Халықаралық конференцияның карарына шарттың мәтінін енгізу.
Халықаралық шарттың өзі үшін міндетті болатындығына мемлекеттің келісім беруінің маңызды тәсілдерінің бірі оған қол қою. Халықаралық шарт жасасудың қазіргі кезең тәжірибесінде шарттың қол қою сатысынан өтпейтін кездері де болады. Мысалы, халықаралық Еңбек ұйымының кейбір көп тарапты конференцияларын мемлекеттер қол қоймай - ақ бекітеді. Дегенмен, қол қою шарт дасасудың маңызды сатысы болып табылады.
Екі тарапты шарттарға қол қойған кезде қол қою балама немесе кезектесу негізінде жүзеге асырылады, яғни шарттың мәтініне оның қатысушыларының қол қою кезегін реттейтін тәртіп.
Мысалы, егер Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясы арасында шартқа қол қойылатын болса, онда Қазақстан жағына берілетін шарттың нұсқасында қазақ тіліндегі мемлекеттің атауы, уәкілетті адамның қолы, мөрі, шарттың мәтіні бірінші орынға қойылады. Қойылатын қолдар үшін бірінші орын болып шарттың мәтіні астындағы сол жақ, егер мәтін араб тілінде болса оң жақ есептеледі ... Егер қойылған қолдар бірінің астында бірі орналасқан болса, онда уәкілдің қолы жоғары орында тұрған мемлекет бірінші орын құқығын иеленеді.
Көп тарапты шарттарға қол қойған кезде уәкілетті адамдардың қолы бірінен кейін бірі қойылады, орысшағ ағылшынша немесе шарт қатысушылары таңдаған өзге де алфавиттік тәртіпте қойылады. Балама ережесі шарт саясатындағы мемлекетердің дербес теңдік қағидаларының бір көрінісі. Егер уәкілетті адам өзінің уәкілеті көлемінде әрекет етсе және олар жарамды болса, қойылған қол жарамды болып есептеледі.
Шарт жасасудың барлық сатыларында мемлекеттің ескертулер жасау құқығы бар. Ескерту дегеніміз - мемлекеттің кез келген нысанда және кез келген атауда жасайтын бір тарапты жариялауы. Ескертуді өтініштен айыра білу керек, өтініш келісім беру немесе келіспеуді айту болып есептеледі. Ескерту арқылы мемлекет белгілі бір ережелердің әрекет күшін жояды немесе өзгертеді, алайда шарттың негізгі мазмұны өзгеріссіз қалады. Халықаралық шарттардың құқықтары туралы 1969 ж. Вена Конвенциясының 2-бөлімінде 19-23 баптарда ескертулердің құқықтық табиғаты айқындалған. Вена Конвенциясының 19-бабына сәйкес, мемлекеттер шартқа қол қойғанда, қабылдағанда немесе бекіткенде ескертулер жасайды.
Бекіту - ратификациялау (ratificatio және ratus деген латын сөздерінен шыққан - шешілген, бекітілген деген мағынада) шарт процесінің маңызды сатыларының бірі, ол мемлекеттік биліктің жоғары органының халықаралық шартты бекітуін көрсетеді. Бекіту шартқа заңдық күш береді. Бекітудің екі түрлі тәсілі бар: бекіту грамоталары түріндегі - халықаралық және заң немесе жарлық нысанындағы және мемлекет ішіндегі. Бекіту халықаралық шарт
халықаралық шарттың қатысушысы мемлекеттің тыныш жағдайда халықаралық шарт мазмұнын ойлау мүмкіндігі, өзінің уәкілетті адамдардың әрекеттерін тексеру, қоғамдық пікірмен үйлестіру мүмкіндігі пайда болады. Халықаралық тәжірибеде мемлекеттің халықаралық шартқа қол қойғанымен, оны бекітуден бас тартатын жағдайлары болып тұрады. Бекітуден бас тарту халықаралық құқықты бұзу болып есептелмейді.
Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан Республикасы ның халықаралық шарттарын жасасу, орындау және күшін жою тәртібі туралы заң күші бар Жарлығының 10-бабына сәйкес, Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарын Қазақстан Республикасының Парламенті бекітеді. Қазақстан бекіткен халықаралық шарттар оның заңдары ... жалғасы
1. Кіріспе Халықаралық жеке құқықтың қайнар көздері - халықаралық шарттар құқықтары.
2. Негізгі бөлім
a) Халықаралық шарттың сатылары
b) Хвлықаралық шарттың келісілген мәтінін жасау
c) Халықаралық шартты ратификациялау
d) Халықаралық шарттың кеңістікте әрекет етуі
e) Халықаралық шарттың жарамсыздығы
3. Қорытынды Халықаралық шарт - мемлекеттердің бейбіт жолмен келісудегі бірден-бір көрінісі.
Халықаралық шарт - бұл халықаралық құқық субъектілерінің, ең алдымен және негізгі орайда мемлекеттер еріктерінің келісілген көрінісі, ол тараптардың өзара мүдделі мәселелері бойынша жасалады және қатынастарды халықаралық құқықтың негізгі қағидаларына сай, өзара құқықтар мен міндеттерді жасау жолымен реттейтін шарттық ережелер болып табылады. Мұнда айта кететін бір жайт, халықаралық құқықтағы шарт шарттық процесс қатысушыларының еркі ғана емес, сонымен бірге бір-біріне маңызы бірдей жол берушілік нәтижесінде пайда болады. Халықаралық шарт құқығының теориясы шарттарды тең құқықты және тең құқықсыз деп екіге бөледі. Халықаралық жария құқық субъектілерінің сапалы шарттық тәжірибелері үшін тең құқықты шарттардың алар орны ерекше екені дау тудырмайды, олар шарттық процесс қатысушыларының тәуелсіздігі мен дербестігін өзара мойындауға негізделген.
Халықаралық шарт мемлекеттер арасында туындайтын дауларды бейбіт жолмен шешудің жалғыз құралы.
Халықаралық шарттар құқығының қалыптасу процесі рим құқығының әсеріне, оның ішінде міндеттемелік құқық нормаларының әсеріне көп ұшырады. Мәселен, pacta sunt servanda - шарттар орындалуы тиіс деген шарттар құқығының негізгі ережесі рим құқығынан алынған. Шарттық құқықтықтың жүйеленуі тұтастай алғандағы халықаралық құқық жүйеленуінің ажырамас бөлігі болып табылады.
Халықаралық шарттарды жасау дегеніміз - бірнеше жүйелі сатылардан құралатын күрделі процесс. Халықаралық шарттар процесінің теориясында осы процесті техникалық жаққа карай жатқызу туралы пікірлер қалыптасқан. Халықаралық шарттарды жасау өте күрделі, оның күрделілігін шарт объектілерінің күрделілігімен, қатысушыларының табиғаты мен көлемімен, кейбір жағдайларда саяси жағдайдың жағымсыздығымен түсіндіруге болады. Осы шарт процесіне халықаралық шарттың қатысушылар тарапының заңи әрекеттері мен тұтастай бірқатар нақты сатылары кіргізіледі, олар: келіссөздер жүргізуге уәкілетті тұлғаларды тағайындау; уәкілеттерді ұсыну және тексеру; шарттың мәтінін үйлестіру; шарттың жобасын
талқылау және қабылдау;шарттың түпнұсқасын жасау; шартқа қол қою; ескертулерді жариялау; шартты бекіту; бекіту грамоталарымен алмасу және депоненттеу; шартты промульгациялау, Біріккен Ұлттар Ұйымында шартты тіркеу.Бірақ бұл шарт процесіне айтылып өткен сатылардың бәрін енгізу міндетті емес. Ол шарттың нысанына, тараптың қатысушыларының алдын ала келісуіне байланысты.
Халықаралық шартты жасау рәсімін қарастыру халықаралық-құқықтық әдебиеттерде әдетте, өкілеттіліктерді беруден басталады. Кейбір қайнар көздерде өкілеттіктерді беру, шарт бастамашылығы сияқты халықаралық шартты жасаудың алдында болады деп көрсетілген.
Егер халықаралық шартты халықаралық конференцияларда немесе халықаралық ұйымдарда ұсынуға мемлекет өкілдік берген мемлекет басшылары, үкімет басшылары, сыртқы істер министрлері, дипломатиялық өкілдіктердің басшылары жасайтын болса, онда халықаралық шарттар құқықтары туралы 1969 ж. Вена Конвенциясының 7-бабының 2-тармағына сәйкес, жоғарыда аталған тұлғалар өздерінің лауазымдық өкілеттіктерін жүзеге асырғанда шарттық процеске қатысу үшін арнайы өкілеттіктердің берілуін қажет етпейді. Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан Республикасының халықаралық шарттар жасасу, орындау жіне күшін жою тәртібі туралы 1995 ж. Заң күші бар Жарлығының 9-бабына сәйкес, Қазақстан Республикасының Президенті , Қазақстан Республикасының Премьер - министрі, Қазақстан Республикасының сыртқы істер министрі арнаулы өкілеттіксіз- ақ келіссөздер жүргізуге және Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарына қол қоюға құқылы
Халықаралық шарттың келісілген мәтінін жасау шарт процесіндегі міндетті саты болып табылады. Осы сатыға шарт жобасын талқылау мен қабылдау және оның түпнұсқасын бекітуде кіреді. Келіссөздер жүргізу келісілген мәтінді дайындаудың негізгі сатысы болып табылады. Олар халықаралық шарттың келісілген мәтінін дайындаудың мынадай сатыларына өтеді:
Әдеттегі дипломатиялық көздерді пайдалану;
Халықаралық конференциялардың қызметі;
Халықаралық ұйымдардың қызметі;
Әдеттегі дипломатиялық арналар келісуші тараптардың дипломатиялық өкілдіктерінің қызметінен тұрады. Келісуші тараптар шарттың жобасы бойынша келіп түскен ұсыныстарды талқылап, мәміле, өзара талаптан қайту арқылы өздерінің позицияларын үйлестіреді. Жүргізілген келіссөздердің нәтижелері бойынша халықаралық шарттың біртұтас келісілген мәтіні жасалады. Халықаралық шарттың жобасын дайындау процесінде тараптар негізгі мәселелер жөнінде алдын ала келісімдерге қол жеткізеді.
Халықаралық конференциялардың қызметі халықаралық шарт мәтінін үйлестірудің маңызды нысанынң бірі болып табылады. Жоғарыда халықаралық шарттардың құқықтары туралы 1969 ж. Вена
Конвенциясының мәтінін үйлестіру жөніндегі Вена конференциясының жұмысы айтылған еді. Қарусыздану, соғыс құрбандарын қорғау мәселелері жөніндегі жүйелеу жұмыстары Гаага, Женева конференцияларының жұмыс нәтижесі болды. Мұндай нысанның ерекшелігі халықаралық шарт жасасу процесін алдын ала ұйымдастырып, дайындауда. Қазіргі кезде шарттың келісілген мәтінін дайындау үшін мемлекеттер мен үкімет басшыларының жоғары денгейдегі кездесулері кеңінен таралып келеді. Мысалы, Шанхай кездесуі, Давостағы экономикалық форум, Алматы басқосуы және т.б.
Қазіргі кезең тәжірибесінде халықаралық шарттар мәтіндерін жасау халықаралық ұйымдардың қызмет аясына кіреді. Бұл көбіне халықаралық ведомствоаралық шарттарға байланысты болып келеді. Шарттың мәтінін үйлестірудің мұндай нысаны шарт тәжірибесінің арнаулы мәселелерін толық қамтиды, шарт процесі қатысушыларының құзыреттері мен кәсібилігін жақсартады.
Шарт мәтінін қабылдау - дауыс берудің қажетті рәсімі, оның көмегімен мемлекеттердің немесе халықаралық ұйымдардың өкілетті тұлғалары шарттың мәтінімен келісетіндіктерін білдіреді.
Екі тарапты шарттар және аз мемлекеттер қатысатын шарттардың мәтіні келіссөздерге қатысқан мемлекеттердің дауыс беруі арқылы қабылданады. Халықаралық қауымдастықтың қалыптасқан тәжірибесінде халықаралық конференцияларда шешім қабылдау рәсімі білікті дауыстар санына, атап айтқанда 23 дауысқа келтірілген. Консенсус жолымен шешім қабылдануы да мүмкін ( латын сөзіндегі consensus - келісім,бірауыздылық деген мағынада), яғни пікірталас
нәтижесінде даулы келіссөздерге қатысушылар позицияларының жақындасуы, шарттың мәтінін ресми дауыс берусіз қабылдау.
Ресім ережелері дауыс беру нысанын да айқындайды. Оның ішінде ең көп қолданылатыны - қол көтеру арқылы дауыс беру. Маңызды шешімдер қабылданатын жағдайда конференцияға қатысушы барлық мемлекеттер алфавитті тәртіпте жеке-жеке дауыс береді, оны конференцияның төрағасы жеребе бойынша айқындайды. Дауыс беру қорытындысы көпшілікке дауыстап айтылып, конференцияның хаттамасында бейнеледі.
Мәтінді үйлестіру және қабылдау рәсімін кейін осы мәтінді түпкілікті деп тану және өкілетті тұлғалар тарапынан өзгертілмейтіндей бір тәсілді анықтау қажеттігі туындайды. Шарттың қабылданған мәтіні түпкілікті деп танылатын рәсім мәтіннің түпнұсқалығын бекіту деп аталады.
Түпнұсқалық мәтін - бір немесе бірнеше тілде жасалатын мәтін, олар бірдей түпнұсқалық деп қарастырылады және бірдей заңдық күші болады. Қазіргі кездің шарттық тәжірибесінде мәтіннің түпнұсқалығын бекітудің мынадай нысандары қолданылады
* Қол қою (парафирлеу - paraphe деген француз сөзі - қысқартылған жазу мағынасында ) - халықаралық шартқа уәкілетті адамның аты-жөндерінің бас әріптермен алдын ала қол қою;
* Халықаралық конференцияның Қорытынды Актілеріне шарттың мәтінін енгізу;
* Халықаралық конференцияның карарына шарттың мәтінін енгізу.
Халықаралық шарттың өзі үшін міндетті болатындығына мемлекеттің келісім беруінің маңызды тәсілдерінің бірі оған қол қою. Халықаралық шарт жасасудың қазіргі кезең тәжірибесінде шарттың қол қою сатысынан өтпейтін кездері де болады. Мысалы, халықаралық Еңбек ұйымының кейбір көп тарапты конференцияларын мемлекеттер қол қоймай - ақ бекітеді. Дегенмен, қол қою шарт дасасудың маңызды сатысы болып табылады.
Екі тарапты шарттарға қол қойған кезде қол қою балама немесе кезектесу негізінде жүзеге асырылады, яғни шарттың мәтініне оның қатысушыларының қол қою кезегін реттейтін тәртіп.
Мысалы, егер Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясы арасында шартқа қол қойылатын болса, онда Қазақстан жағына берілетін шарттың нұсқасында қазақ тіліндегі мемлекеттің атауы, уәкілетті адамның қолы, мөрі, шарттың мәтіні бірінші орынға қойылады. Қойылатын қолдар үшін бірінші орын болып шарттың мәтіні астындағы сол жақ, егер мәтін араб тілінде болса оң жақ есептеледі ... Егер қойылған қолдар бірінің астында бірі орналасқан болса, онда уәкілдің қолы жоғары орында тұрған мемлекет бірінші орын құқығын иеленеді.
Көп тарапты шарттарға қол қойған кезде уәкілетті адамдардың қолы бірінен кейін бірі қойылады, орысшағ ағылшынша немесе шарт қатысушылары таңдаған өзге де алфавиттік тәртіпте қойылады. Балама ережесі шарт саясатындағы мемлекетердің дербес теңдік қағидаларының бір көрінісі. Егер уәкілетті адам өзінің уәкілеті көлемінде әрекет етсе және олар жарамды болса, қойылған қол жарамды болып есептеледі.
Шарт жасасудың барлық сатыларында мемлекеттің ескертулер жасау құқығы бар. Ескерту дегеніміз - мемлекеттің кез келген нысанда және кез келген атауда жасайтын бір тарапты жариялауы. Ескертуді өтініштен айыра білу керек, өтініш келісім беру немесе келіспеуді айту болып есептеледі. Ескерту арқылы мемлекет белгілі бір ережелердің әрекет күшін жояды немесе өзгертеді, алайда шарттың негізгі мазмұны өзгеріссіз қалады. Халықаралық шарттардың құқықтары туралы 1969 ж. Вена Конвенциясының 2-бөлімінде 19-23 баптарда ескертулердің құқықтық табиғаты айқындалған. Вена Конвенциясының 19-бабына сәйкес, мемлекеттер шартқа қол қойғанда, қабылдағанда немесе бекіткенде ескертулер жасайды.
Бекіту - ратификациялау (ratificatio және ratus деген латын сөздерінен шыққан - шешілген, бекітілген деген мағынада) шарт процесінің маңызды сатыларының бірі, ол мемлекеттік биліктің жоғары органының халықаралық шартты бекітуін көрсетеді. Бекіту шартқа заңдық күш береді. Бекітудің екі түрлі тәсілі бар: бекіту грамоталары түріндегі - халықаралық және заң немесе жарлық нысанындағы және мемлекет ішіндегі. Бекіту халықаралық шарт
халықаралық шарттың қатысушысы мемлекеттің тыныш жағдайда халықаралық шарт мазмұнын ойлау мүмкіндігі, өзінің уәкілетті адамдардың әрекеттерін тексеру, қоғамдық пікірмен үйлестіру мүмкіндігі пайда болады. Халықаралық тәжірибеде мемлекеттің халықаралық шартқа қол қойғанымен, оны бекітуден бас тартатын жағдайлары болып тұрады. Бекітуден бас тарту халықаралық құқықты бұзу болып есептелмейді.
Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан Республикасы ның халықаралық шарттарын жасасу, орындау және күшін жою тәртібі туралы заң күші бар Жарлығының 10-бабына сәйкес, Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарын Қазақстан Республикасының Парламенті бекітеді. Қазақстан бекіткен халықаралық шарттар оның заңдары ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz