Жастардың нашақорлығы әлеуметтік мәселе ретінде және оны шешу жолдары

Жоспар
Кіріспе

I.Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 4.6

II.Негізгі бөлім

2.1. Жастар нашақорлығы қоғамдық дерт ретінде ... ... ...

2.2 Жастар ортасындағы нашақорлану факторлары

2.3. Жастар нашақорлығын профилактикалауда отбасының, оқу орындарының рөлі.

2.4. Жастар ортасындағы нашақорлықты профилактикалау бойынша социономның жұмысы

III.Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 18

Қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 19

Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... 24

Нашақорлық – жастар ортасындағы девианттық мінез-құлықтың ең қауіпті нысандарының бірі. Осыдан бірер жыл бұрын есірткілер экзотика сияқты естілген,егер баспасөз бетінде ол туралы жазылса, ол буржуазиялық қоғамның « шіруінің » белгісі ретінде қабылданды. Қазір бұл қасірет қазақ жеріне де келіп жетті. Батыс елдерінде есірткімен күрес бағдарламалары үшін мол қаржы бөлінеді де , олардағы жағдай біршама тұрақтанған, кейбір жерлерде нашақорлардың « қартаюы » байқалып та қалады. Ал Қазақстанда, басқа да ТМД елдерінде сияқты керісінше, нашақорлыққа жастарды тарту, соның ішінде жасөспірімдерді тарту процесі өріс алып келеді.
Ғылыми деректердің қорытындысына қарағанда, адамдардың жұмыс қабілеті 110-120 жасқа дейін сақталып, жасы орта есеппен 140-160 қа жетуі керек екен. Өмірде аз да болса 110, 120, 140, 170 одан да көп жасап отырған адамдар бар екені барлығымызға да мәлім. Олай болса, адам баласының ұзақ өмір сүре алатынына бұл жағдайдың өзі де дәлел болады.
1795 жылы Токио қаласына, бірінші министірдің шақыруы бойынша Жапонияда ең ұзақ жасаған шаруа Мампэ келеді. Оның жасы 194- те екен, ал әйелі 173- те, баласы 153-те, немересі 105- те болған.
Англияда Фома Карне 207 жасқа келіп, он екі ағылшын королін көрген.
Әзірбайжанда өмір сүрген 168 жастағы Шерәлі баба Муслимов туралы газет журналдардың беттерінде жарияланғандағы мәлім.
Сондай-ақ, әлемге әйгілі ақын Жамбыл атамыз 100жыл өмір сүрген.
Жоғарыда айтқанымыздай, адам баласы ұзақ жасай алатынын дәлелдеп отырған болсақ, не себептен олар табиғи биологиялық 150 жасына жете алмайды ? Бұған көп жағдайда өзіміз кінәліміз. Өйткені бұған тұрмыс,әлеуметтік жағдай, табиғат апаттары, эпидемиялық аурулардан басқа, дене және мінез-құлық тәрбиелерінің дұрыс қалыптаспауы, сондай-ақ зиянды әдеттерге бой ұруымыз себепші болады.

Пән: Социология, Демография
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ

ТҰРАР РЫСҚҰЛОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ЭКОНОМИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Экономиканы мемлекеттік
реттеу

кафедрасы

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: Жастардың нашақорлығы әлеуметтік мәселе ретінде және оны шешу
жолдары.

Оқытушы:
Бердімұратова К.К.
аға оқытушы
Студент: Мағауина Е.К.

Мамандығы: Әлеуметтік жұмыс
Тобы: 212

Алматы 2008

Жоспар

I.Кіріспе ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ...
4-6

II.Негізгі бөлім

2.1. Жастар нашақорлығы қоғамдық дерт ретінде ... ... ...

2.2 Жастар ортасындағы нашақорлану факторлары

2.3. Жастар нашақорлығын профилактикалауда отбасының, оқу орындарының
рөлі.

2.4. Жастар ортасындағы нашақорлықты профилактикалау бойынша
социономның жұмысы

III.Қорытынды ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... 18

Қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 19

Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... 24

Кіріспе.
Нашақорлық – жастар ортасындағы девианттық мінез-құлықтың ең қауіпті
нысандарының бірі. Осыдан бірер жыл бұрын есірткілер экзотика сияқты
естілген,егер баспасөз бетінде ол туралы жазылса, ол буржуазиялық қоғамның
шіруінің белгісі ретінде қабылданды. Қазір бұл қасірет қазақ жеріне де
келіп жетті. Батыс елдерінде есірткімен күрес бағдарламалары үшін мол қаржы
бөлінеді де , олардағы жағдай біршама тұрақтанған, кейбір жерлерде
нашақорлардың қартаюы байқалып та қалады. Ал Қазақстанда, басқа да ТМД
елдерінде сияқты керісінше, нашақорлыққа жастарды тарту, соның ішінде
жасөспірімдерді тарту процесі өріс алып келеді.
Ғылыми деректердің қорытындысына қарағанда, адамдардың жұмыс қабілеті
110-120 жасқа дейін сақталып, жасы орта есеппен 140-160 қа жетуі керек
екен. Өмірде аз да болса 110, 120, 140, 170 одан да көп жасап отырған
адамдар бар екені барлығымызға да мәлім. Олай болса, адам баласының ұзақ
өмір сүре алатынына бұл жағдайдың өзі де дәлел болады.
1795 жылы Токио қаласына, бірінші министірдің шақыруы бойынша
Жапонияда ең ұзақ жасаған шаруа Мампэ келеді. Оның жасы 194- те екен, ал
әйелі 173- те, баласы 153-те, немересі 105- те болған.
Англияда Фома Карне 207 жасқа келіп, он екі ағылшын королін көрген.
Әзірбайжанда өмір сүрген 168 жастағы Шерәлі баба Муслимов туралы газет
журналдардың беттерінде жарияланғандағы мәлім.
Сондай-ақ, әлемге әйгілі ақын Жамбыл атамыз 100жыл өмір сүрген.
Жоғарыда айтқанымыздай, адам баласы ұзақ жасай алатынын дәлелдеп
отырған болсақ, не себептен олар табиғи биологиялық 150 жасына жете
алмайды ? Бұған көп жағдайда өзіміз кінәліміз. Өйткені бұған
тұрмыс,әлеуметтік жағдай, табиғат апаттары, эпидемиялық аурулардан басқа,
дене және мінез-құлық тәрбиелерінің дұрыс қалыптаспауы, сондай-ақ зиянды
әдеттерге бой ұруымыз себепші болады.
Дұрыс өсіп, дамып келе жатқан ағзаның негізгі қасиеттерінің бірі-
сыртқы және ішкі ортаға бейімделіп отыруы болып есептеледі. Сыртқы және
ішкі ортаға ағза өз мүшелерінің қызметін жетілдіру кезінде белгілі шартты
рефлекстерді қалыптастырып, бейімделіп отырады. Ағза бір жағдайға
бейімделген соң сол ортаны қажет етіп тұрады. Мысалы, үнемі бір жерден
сусын ішіп тұратын болса, о жерге келгенде шөлдемесе де су ішкісі келеді.
Осындай әдеттену темекі мен шарапқа, көкнәр мен апиынға да пайда болады.
Ауғанстанда және Қазақстанның Оңтүстік Қазақстан, Жамбыл, Қызылорда,
Алматы т.б. облыстарда және Орта Азия республикаларында тұратын азаматтар
көкнәр мен апиынды шаймен ішуді әдетке айналдырған, оларды негізінен
еркектер мен әйелдер ішеді екен. Көкнәр мен апиынға үйренген адамдарды
көкнәрші немесе киавандар деп атайды. Нағыз киавандардың маскүнемнен
ешқандай айырмашылығы жоқ. Егер ол адамдардың көкнәр не апиын бір күн
болмай қалса, лерше ауырады да да оны іздеп тапұанша, жұмыс орнын, үй-жайын
, бала-шағасын ұмытып кетеді. Көкнәр шынымен қыштағанда, ондай адамдар бір
жұтым көкнәр үшін бар дүниесін беруге және адамдық қасиетін де сатып
жіберуге әзір.
Көкнәр (мак) қызғалдақтарға ұқсап өсетін, гүлдейтін және түйнектердің
өсімдік. Бұл өсімдіктің үлкен түйнегі жұмыртқаның көлеміндей болады. Осы
түйнектен көк кезінде жұқа пышақ арқылы тіліп, сүт түсті шырынын шығарады.
Шырындары кепкен кезде, қоңыр тартып қалады. Бұны апиын дейді. Ал көкнәрдің
түйнегі піскен уақытта оны үзіп, ішіндегі дәнін жарып алады. Қалған
қабығының өзі де ащы болады. Көкнәршылар осы қабықты талқандап, майдалап,
шүберек қалтаға салып, оны ыстық суға салып езеді. Одан шыққан қарақоңыр
ерітіндіні ішеді. Бұл кқкнәр ерітіндісі алкогольдің әсер етуіндей біінші
рет жүйке жүйеіне қатты әсер етеді. Оны ішкен адам еліріп, елітіп,
есіріктеніп, ақырында ұйқыдан да айрылып қалады. Көкнәр ерітіндісінің әсері
қаннан тазарғанша адам (24-48 сағатта) сыртқы дүниені онша сезбей, алданып,
мең- зең болып жүреді.
Сонда көкнәрды аптасына 2-3 рет қабылдағанның өзінде де адам ағзасында
оның уы сақталады. Бұл зиянды әдет келе-келе тұрақты ауруға айналады.
Героин – ақ түсті ұнтақ тәрізді химиялық зат. Оның үш түрлі пайдалану
жолы бар :
1. Ұнтақты тікелей иіскеу арқылы;
2. қанға шприц арқылы егу (героин, таз су, димедрол) ;
3. фольганың үстіне салып, күйдіріп, түтінін иіскеп, жұту.
1г героинді – 10-12 бөлшекке бөледі. Әрбір бөлекті, яғни чекті қағазға
орап сатады. Көбіне героин сататын адамдар өздері оны қолданбайды.
Себебі, өздері қолданса,былай айтқанда, тауары және ақшасы құриды.

Жастар нашақорлығы қоғамдық дерт ретінде.
Нашақорлық XXI ғасырдың қатерлі дертіне айналып отыр. Ол кәрі, жас
демейді. Қоғамды іштен ірітіп, дамуына тұсау салады, қылмысты, зорлық пен
жемқорлықты тудырады. Мұның бәрі мемлекеттің болашағы – жастардың өміріне
сызат түсіреді, елдің өсіп-өркендеуін тежейді. Сондықтан мұндай кеселдің
алдын алу және оған қарсы күрес мемлекеттік іс болып табылады.
50 пайыздай нашақорлар - 18- ден 35 жас аралығындағы жастар. Есірткі
қолданушылардың жас табалдырығы төмендеп барады: егер бірнеше жыл бұрын ол
15-16 жасты құраса, қазір ол -11-13 жаста. Қазақстанның социологтары мен
саясаттанушылардың Ассоциациясы мәліметтері бойынша қазіргі уақытта
жасөспірімдердің, бозбала мен бойжеткендердің 5-6 % есірткі қабылдаса, 9-
10% оны өмірінде бір рет болсын татып көрген. Жастар нашақорлығы
республиканың барлық қалаларын қамтып отыр, ол ең алдымен : Алматы, Астана,
Атырау, Көкшетау, Қарағанды , Теміртау, Тараз, Өскемен, Орал қалалары.
Республиканың Қарағанды, Оңтүстік Қазақстан, Шығыс Қазақстан облыстары осы
мәселе бойынша алаңдатушылық туғызып отыр.
Болашақты болжасақ оның еш қуанарлығы жоқ. Оның ең қиыны ТМД елдерінің
әлемдік наркобизнес жүйесіне тартылуы. Қазақстан есірткіні Ауғаныстан мен
Пәкістаннан Ресей мен Батыс Еуропаға тасудың таптырмас көпірі болып отыр.
Ауғаныстанда дайындалатын есірткінің 60% осы Қазақстан арқылы өтеді. ТМД
елдері, соның ішінде Ресей әлемдік наркобизнес үшін пайдалы өткізу нарығы:
Ресейде кокаинның бір граммы АҚШ-тың қара нарығымен салыстырғанда 30
есеге қымбатқа сатылады. Қазақстан наркобизнес үшін өзінің табиғи-климаттық
жағдайымен қызықтырады : егер Ауғаныстандағы есірткі өсімдіктерін егу 50
мың га қамтыса, бізде бұл көрсеткіш 258 мың га-ды қамтиды. Аграриялардың
мәліметтері бойынша республикада 850 мың га жер көкнәр өсіруге өте 1.2 мың
гектар жерде сора жайқалып тұр. Осы бір есірткі жазығынбақылау өте
күрделі. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың ұсынысымен
және БҰҰ есірткілерді бақылау бойынша бағдарлама негізінде 1999 жылы
Республикада нашақорлықпен күресудің 3 бағдарламасын қаржыландыру және
жүзеге асыру қолға алынды: нашақорлықтың медико-әлеуметтік проблема
орталығынқұру, есірткі өсіретін плантацияларды азайту азайту, есірткілерді
іздеп табу үшін кинологиялық қызметтер құру және дамыту. Бұл үшін 300 мың
доллардай қаржы бөледі. Қаралып отырған бұл құбылыс әлеуметтік қана емес,
жеке тұлғалық аспектілерге ие. Сондықтан осы аспектідегі түсініктерге ,
терминдерге бөлген дұрыс. Ең алдымен нашақорландыру (халықты, әлеуметтік
топтарды ) түсінігі арқылы , екінші түсінік нашақорлық арқылы анықтау.
Нашақорланудың әлеуметтік салдары өте ауыр. Нашақорлар қоғамдық
өмірден- еңбектен, саясаттан, отбасынан және т.б. алшақтайды. Ол жеке
бастың дене, әлеуметтңк деградациясыкесірінен болады. Есірткілерге құлша
тәуелді болу оларды аморальдық қылықтарды, қылмыстарды жасауға
итермелейді. Есірткілерді шектен тыс қабылдау өлімнің өсуіне, соматикалық
және психикалық аурулардың дамуына әкеледі. Нашақорлық жас ұрпаққа кері
әсер етеді: балалар күрделі дене және психикалық ауытқуларымен туады, ол өз
кезегінде отбасының айырылысып, елдің генофондына қауіп төндіреді.
Қазігі уақытта нашақорландыру ұлттық қауіпсіздікке келтірілетін қауіп
ретінле қарастырылып отыруы тегін еес, ал есірткіні қабылдау деңгейі, егер
оны халықтың 5% қабылдай бастаса, ол ұлттың генофонына келетін зардап болып
есептеледі.
Жастардың девиантты мінез-құлығының осы түрімен кәсіби түрде
айналысатын әлеуметтік қызметкерлер мен әлеуметтік педагоготар үшін
нашақорлану мен нашақорлық туралы жалпы бііп қана қою жеткіліксіз. Жастарды
есірткіге апаратын ерекше себептерді де білу өте маңызды.

Жастар ортасындағы нашақорлану факторлары.
Нашақорлық – жастар ортасындағы девианттық мінез – құлықтың ең қауіпті
нысандарының бірі.
Нашақорландыру – есірткілерді тарату процесі, жеке аджамдарды, адамдар
тобын психоактивті заттарды қолдануға тарту. Нашақорландыру салдары
нашақорлыққа әкеліп соғады. Дүниежүзілік денсаулықты сақтау ұйымының
анықтауынша – бұл организмге есіркіні, яғни өсімдік тектес немесе
синтетикалық заттарды бірнеше рет енгізуарқылы ауық – ауық немесе
созылмалы түрде уландыру жағдайы, ол организмнің қалыпты қызметін
өзгертеді, ал көп қолданған жағдайда оны психикалық немесе физикалық
тәуелділікке әкеп соғады. Есірткілікке тәуелділіктің белгілері:
• Ерік күшін жеңе алмай, әрі қарайғы қабылдау қажеттілігі
(тәуелділіктің дағдыланудан айырмашылығы);
• Жақсы эмоцияларды есірткісіз бастан өткізудің мүмкін еместігі;
• Абстиненттік синдром (ломка), яғни организмнің есірткі
физиологиялық тәуелділігі (барлық есірткі заттарына тән емес);
Шынайы өмірде нашақорландыру мен нашақорлық бір – бірімен
өзара байланысты және жинақтала келіп жеке адамға және бүтіндей қоғамға
үлкен зиян келтіреді.
Нашақорландыру-есірткілерді тарату прцесі, жеке адамдарды, адамдар
тобын психоактивті (есіркілік, таксикоманиялық) заттарды қолдануға тарату.
Нашақорландырудың әлеуметтік салдары өте ауыр. Нашақорлар
қоғамдық өмірден – еңбектен, саясаттан, отбасынан және т.б алшақтайды, ол
жеке бастың дене, әлеуметтік декларациясы кесірінен болады. Есірткілерге
құлша тәуелді болу оларды аморальдық қылықтарды, қылмыстардыжасауға
итермелейді. Есірткілерді шектен тыс қабылдау өлімнің өсуіне , соматикалық
және психикалық аурулардың дамуына әкеп соғады. Нашақорлық жас ұрпаққа кері
әсер етеді: балалар күрделі дене және психикалық ауытқуларымен туады, ол өз
кезегінде отбасының айырылысып, елдің генофондына ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.