Республиканың мәдени өміріндегі өзгерістер

Кіріспе

Пән: Мәдениеттану
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

2005 жылдың 1-қаңтарына кітапхана қоры 401.386 данадан тұрады: кітаптар
мерзімді басылымдар, пластинкалар, ноталар, CD-ROM-дар т.б. Жыл сайын 500-
ден астам газет-журналдарға жазылады, 2002 жылдан бастап экологиялық
басылымның электрондық нұсқасын алады. 50–90 жылдардағы мерзімді
басылымдардың қорлары сақталған бірден-бір орын – облыстық кітапхана. Сирек
кездесетін кітаптар топтамасын ерекше мақтанышпен айтуға болады. Олар:
“Весь Казахстан. Анықтама кітап”(1931), “Азиятская Россия”(М.,1914),
Д.Мильтонның “Потерянный и возвращенный рай” Г.Доренің суреттерімен (С.-
Пб,1895), “Введение в географию”(1970), “Остромирово Евангелие” және
“Киевская псалтырь” басылымдарының көшірмесі.
Кітапхана жыл сайын 24 мың оқырманға қызмет көрсетіп оларға 500 мың данадан
астам басылымдар береді. Кітапханада 12 бөлім мен секторлар оқырмандарға
қызмет көрсетеді: абонемент, жалпы оқу залы, халықаралық кітаптар, өнер,
өндірістік әдебиеттер, өлкетану, ақпараттық- библиографиялық бөлімдер,
мерзімді басылымдар секторы, интернет-класс және т.б.
Н.В.Гоголь атындағы ОҒӘК қалалық кітапхана базасында құрылған, 1938 жылы
облыстық статусқа ие болған. Бір жылда кітапхана 2000 оқырманға қызмет
көрсететін, оларға 30 мың дана әдебиеттер берген. “1945 жылы Қарағандының
кітапханасында 40 мыңнан астам оқырман болған... Кітапхана үлкен
библиографиялық жұмыстар жүргізеді, өз бетінше білім алушыларға көмек
көрсетеді... ” (Қаз ССР Халық комисариаты жанындағы мәдени-ағарту бөлімінің
баяндау хатынан)
Соғыс аяқталды... Қарағандының даму кезеңі... Кітапхананың мүмкіндігі артып
оқырмандар қатары өсті. Ескі ғимаратқа кітап қоры симайтын болды.
1947 жылы Ленин көшесі №1 үйдің бірінші қабатынан жаңа ғимарат берілді.
1952 жылы кітапхананың қоры 60 данаға жетті. Ғылыми әдебиеттермен
толықтырылды. Бұл жылдары кітапхана оқырмандарының қатарында белгілі
ғалымдар мен жазушылар болды және олар кітапханада өткізілген әрбір іс-
шараларға үзбей қатысып жүрді. Олар: Ж.Бектұров, Д.А.Шаймұханов, А.Н.Тэн,
Я.Е.Ламм, Е.Ибраһим т.б. Біздің кітапханада белгілі ірі оқымысты
А.Л.Чижевский болған.
60 жылдардың ортасында кітапхана қоры 400 мың данаға жетті, кітапханаға
жаңа кең ғимарат қажет. 1969 жылы жергілікті басшылардың қамқорлықтары
нәтижесінде кітапханаға Киров көшесі №44 үйге (қазіргі Ерубаев) көшірілді.
Бұл жаңалық Қазақстандағы облыстық кітапханалар жұмысына байланысты жаңа
ережелердің қабылдануымен, соған сәйкес кітапхана облыстық ғылыми-әмбебап
санатына жатқызылуымен тұспа-тұс келді.
70-жылдары кітапхана мәртебесі тек облыс денгейінде ғана емес Республика
бойынша өсті. Кітапхана базасында Республикалық семинарлар өтті, осы жылы
кітапхана Республикалық озық тәжірибе мектебі дәрежесіне көтерілді.
Кітапхана құрылымы кеңейіп әдеттегі бөлімдерге қосымша жаңа бөлімдер
ашылды: өнер, шетел әдебиеттері, техникалық және ауылшаруашылық әдебиеттері
бөлімдері. Кітапхана облыстағы өлкетану және ауылшаруашылығы туралы
әдебиеттерді сақтайтын орынға айналды.
80-жылдары кітапхана маңызды ғылыми зерттеу жұмыстарына үлес қосты:
“Көпшілік кітапханаларындағы кітаптың маңызы”, “Оқырмандар сұранысы және
оны қанағаттандыру”. 1990 жылы Ұлттық кітапханамен бірлесіп “Қазақ тілінде
кітап шығару” тақырыбына зерттеу жүргізді.
Кітапханада жаңадан мәдениет және өнер туралы ақпарат, өлкетану секторлары
ашылды.
Бүгінгі ОҒӘК – бұдан 10 жыл бұрынғы жағдайынан әлдеқайда өзгерді.
Бағдарлама және жобалау жұмыстарын жүргізу жаңа ақпараттық технология
енгізу, қорды ақпарат тасушы құралдар арқылы құру және ақылы қызмет көрсету
кітапхана жұмыстарының негізін қалайды.
Оқырмандарға қызмет көрсеткенде кітапхана мынандай бағдарламаларды
басшылыққа алады: “Мемлекеттік тілді қолдау және жетілдіру”, “Қазақ
әдебиетінің әлемі”, “Экология – парасаттылық парызы”, “Облыстық кітапхана -
өлкетану орталығы”, “Әлемдік көркем мәдениет”. Оқырмандармен тікелей жұмыс
жасайтын бөлімдер базасында “Сарыарқа”, “Өлкетану”, “Вива Лингва”, “Әдеби
қонақжай” клубтары жұмыс жасайды. 1998 жылдан бері кітапханада ағылшын тілі
мұғалімдері Ассоциациясының Ресурс орталығы жұмыс жасайды, олардың іс-
шараларына АҚШ-ғы Әлем Корпусы волонтерлері қатысады.
1997 ж. облыстық кітапхана Қарағанды ОҒӘК автоматтандыру бағдарламасын
жасады, оны жүзеге асыру электронды деректер базасын жасауға мүмкіндік
берді: электронды каталог, мақалалардың электронды картотекасы, “өлкетану”
электронды каталогы. Оқырмандарға қызмет көрсету деңгейі өсті: интернет
ресурстарын пайдалану, “Заңгер”, “ҚР Заңдары” ЭДБ,
“Британика”,“Қазақстанның музыкалық мұрасы”,“Атамекен” ақпарат дискілері
Бүгінгі күнге CD топтамасы 278 данаға жетті. Олардың ішінде “EBSCO” ДБ,
тарих, экология туралы, компьютерлер туралы оқулықтар, Кирилл және
Мефодийдың мегаэнциклопедиясы, мультимедия музыкалық дискілері т.б.
2000 жыл – Мәдениетті қолдау жылы облыстық кітапхананың ақпараттық, біліми
және мәдени орталық ретінде дамуына серпіліс берді.
Бұл жылдың басты оқиғасы “ОҒӘК автоматтандыру бағдарламасын” және “Интернет-
класс” жобасын облыстық бюджеттен қаржыландыру болды. Облыстық кітапхана 22
компьютер, 7 лазер принтерін алды. Ең бастысы Республикалық
автоматтандырылған кітапханалық-ақпараттық жүйеінің (РАБИС) толық пакеті
сатып алынды. Бұл электрондық деректер базасын жасаудың барлық процестерін
автоматтандыруға толық мүмкіндік берді. Қазір кітапханада “кітаптар”,
“мақалалар”, “өлкетану”, “экология”, “мерзімді басылым”, “ағылшын кітабы”
электронды каталогтар кұрылуда.
2005 жылдың 1-қаңтарына барлық электронды база 110081 библиографиялық
жазбадан тұрады. Кітапханада 49 компьютер бар, оның 5 сервер.
2001 жыл – Қазақстан Республикасының Тәуелсіздігіне 10 жыл – кітапхана үшін
ерекше елеулі жыл болды. “Қарағанды – кітапхана астанасы” деп жарияланып,
мұнда “Кітапханалар Қазақстан қоғамы дамуының рухани қайнар көзі”
тақырыбына Республикалық конференция өтті. Конференция ұйымдастырып
өткізудегі белсенді еңбегі үшін облыстық кітапхана ҚР Ұлттық кітапханасының
алғыс хатына ие болды. Кітапхана “Қазақстан кітапханаларының кәсіби негізі
– ақпараттық ресурстарды құру және ықпалдастыру” секциясын аса
ұйымдастырушылық танытып тартымды өткізді. Кітапхананы автоматтандыру
жұмысы жалғасуда. Кітапхананы пайдаланушылар үшін Интернет-ресурсына қол
жеткізілді – Интернет-класс жұмыс істейді. 2001 жылдың қараша айынан бастап
кітапханада “Тіркеу” (“Регистрация”) автоматтандырылған жұмыс орны (АРМ)
орнатылған, яғни оқырмандарды тіркеу, есеп және статистика жұмыстары
толықтай автоматтандырылған.
2002 жылдың басты оқиғасы: Қазақстандағы Франция елшілігінің жәрдемімен
кітапханада Француз оқу залы ашылды, 128 Кбсек. жылдамдықпен ADSL
технологиясы негізінде Интернетке толық масштабты шығу мүмкіндігіне ие
болды, “Сарыарқа: on-line”, “Интернетте Орталық Қазақстан туралы ақпараттық
ресурстар” – www.saryarka.freenet.kz сайтын жасауға Халықаралық зерттеу
және алмасу советінің (IREX) Интернетке қатынауды кеңейту бағдарламасы
грантына ие болды.
Кітапханалық-ақпарат әлеміндегі өзгерістер кітапханалардағы әдістемелік
жұмыстарға жаңаша қарауға мүмкіндік берді. 1997 жылдан бастап кітапханада
құрылған маркетингтік қызмет өз жемісін беруде: жаңа тартымды кітапхана
имиджі қалыптасуда, ішкі және сыртқы жарнама жүйесі қалыптасты. Бұған қала
және облыс өміріндегі мәдени көпшілік іс-шаралар да тиімді әсер етеді.
Кітапханадағы ақпараттық насихат жұмысының басым бағыты: қазақ әдебиетін,
рухани мұра және дәстүрді, кәсіби және халықтық шығармашылықты,
Қазақстандық патриотизмді, мемлекетті және оның рәміздерін, өлкетану
әдебиеттерін жан-жақты насихаттау, түсіндіру. Кітапханада Қазақстан
Республикасының мемлекеттік мерекелері мен облыс өміріндегі мерейтойларға
арналған көптеген мәдени-әлеуметтік іс-шаралар өткізіледі: “Оқырманды
Қарағанды”, “Оқу мерекесі” т.б.
Аймақтық кітапханалық саясат құру жұмысында облыстық кітапхана бұрынғысынша
алдынғы қатарда. Бұл бағытта кітапхананың біраз жетістіктері бар.
Мемлекеттік кітапханаларды дамытуға көмек ретінде әдістемелік нұсқау
материалдары жасалды, облыс кітапханаларының материалдық-техникалық
базаларын нығайтуға, ауыл кітапханаларын автоматтандыруға бағытталған
бағдарламалық құжаттар жасалады.
Облыс кітапханашылары үшін облыстық семинарлар мен мерекелер өткізу есте
қаларлық оқиға: “Менің кітапханам XXI ғасырда” (2000ж), “Шығармашылық
жәрмеңкесі” (2001ж), “Мемлекеттік тілді қолдау және дамыту” (2001ж).
Рефераттардың облыстық конкурсы (2002ж), облыстық конкурс “Ауыл
энциклопедиясы” (2003ж), оқуды қолдау конгресі (2004ж). Қарағанды облысы
мәдениет департаментінің ақпараттық және қаржылай қолдауымен өткізілген
облыстағы ОКЖ web-сайттар құру жобасына конкурсы, Облыстық кітапхана
ұйымдастырып өткізген Ауыл кітапханашыларының форумы (2002ж) нәтижелі
болды. Форумда “Жергілікті қоғамдастықта ауыл кітапханасының жаңа бейнесін
құру” тақырыбына ҚР Ұлттық кітапханасының бас директоры, ҚР Кітапхана
Ассоциациясының Президенті, Евразия Кітапхана Ассамблеясының төрайымы
Р.А.Бердіғалиева баяндама жасады.
ОҒӘК облыстағы кітапханалар үшін әдістемелік орталық ретінде өзінің 2003 –
2005 жылдарға арналған жұмысының негізгі мақсаты анықтады:
Ел Президенті Н.Назарбаевтың “Ішкі және сыртқы саясатының 2003 жылғы
негізгі бағыттары туралы”, және “Ішкі және сыртқы саясаттың 2004 жылдың
бағыттары”, “Бәсекеге қабілетті Қазақстан үшін, бәсекеге қабілетті
экономика үшін, бәсекеге қабілетті халық үшін”(2004ж), “Қазақстан
экономикалық, әлеуметтік және саяси жедел жаңару жолында”(2005ж) халыққа
жолдауларын жүзеге асыруға үлес қосу.
Кітапхана ауыл жылдарында (2003-2005) жүзеге асырылуға тиісті әдістемелік
жұмыстарын 4 негізгі бағытта анықтады.
Ауылдағы кітапханалар жүйесін тиімді орналастыру,
Ауыл кітапханаларының қорларын толықтыру және қорды жаңарту, толықтыру
мәселелерін шешу;
Кітапханаларды компьютерлендіру, ауыл кітапханаларын облыстың ақпараттық
кеңістігіне қосу;
Ауыл кітапханашыларының білімін жетілдіру.
Барлық кітапханалар жұмысын үйлестіріп, әдістемелік жұмыстарын жүйелі түрде
жүргізу мақсатында Н.В.Гоголь атындағы ОҒӘК ауыл кітапханашыларының
форумында айтылған ұсыныстарды ескеріп “Облыстық кітапхана – ауыл
кітапханаларының Ресурс Орталығы” бағдарламасын жасады.
2003 жылы облыстық кітапхана “Модельді ауыл кітапханасы” жобасын жасады.
Жобаны Қарағанды облысының мәдениет департаменті қолдап облыстық бюджеттен
қаржыландырды.
Біздің кітапхана болашақта қандай болмақ? Ең алдымен – оқырмандарға да
кітапханашыларға да қолайлы жаңа ғимаратта болады. Өзінің құнды қорымен
облыстың, Республиканың, Әлемнің ақпараттық жүйесіне қосылады деп сенеміз.
Кітапхананың болашағы – ең алдымен оның ұжымы. Олар тек кітапханашылар ғана
емес, өз жұмысына энциклопедиялық тұрғыда жауап беретін, жаңа компьютерлік
технологияны жете меңгерген және оны тиімді пайдалана білетін мамандар.
Кітапхана қызметкерлері кітапхана жұмысына жаңалықтар енгізіп, өздерінің
кәсіби мамандықтарын жетілдіруде.
Соңғы жылдары кітапхана қызметкерлері халықаралық бірнеше конференциялар
мен семинарларға қатысты: “Қрым-98”, “Ыстық көл – 2003”, “Электрондық
ресурстар” (Турция – 2004), ИФЛА-ның бас конференциясы (Пекин, 1996ж),
(Берлин – 2003ж), Өскемен қаласындағы Жазғы Интернет Мектебі сабағы, ҚР
Ұлттық кітапханасы, Республикалық ғылыми- техникалық кітапхана,
Сорос–Қазақстан қоры өткізген семинар-тренингтерге қатысты. Кітапхана
директоры Ж.К.Шаймұханбетова АҚШ Мемлекеттік департаментінің “Кітапхана
ісін басқару” бағдарламасын бітірген (АҚШ, 2002 ж.), Гете Институтының
(Берлин – 2004ж), Қазақстандағы Франция елшілігінің (Париж, Монпелье,
2004ж) бағдарламаларына қатысты. Француз оқу залының қызметкерлері
Францияда (Лион, 2002-2003ж.ж.) Лингвистикалық және кітапханалық
сынаттардан өтті.
Облыстық кітапхана Қазақстан кітапханаларының Ақпараттық консорциумының
мүшесі, ҚР Кітапханалар Ассоциациясының және Қазақстандық Корпоративті
каталогтау Орталығының мүшесі. “Кітапханалар үшін Электрондық ақпарат”
бағдарламасына қатысады және “EBSCO” ДБ қатынау құқығы бар.
Қарағанды облысында кітапхана ісін жетілдірудегі еңбегі үшін кітапхана
директоры Ж.К.Шаймұханбетова Мәдениет, Ақпарат және Қоғамдық келісім
министрлігінің “Мәдениет Қайраткері” белгісін иеленді. Халықаралық кітаптар
бөлімінің меңгерушісі Ш.С.Баймұрзина “Ерен еңбегі үшін” (2001ж) медалімен
марапатталды.
Кітапхананы жетілдіру бөлімінің меңгерушісі Ф.К.Тимершина облыс Әкімінің
сыйлығына ие болды (2000ж). “Евразиялық – Мәдениет пен кітапханалық
ресурстар Ықпалдастығы” Республикалық конференциясында “Орал – кітапхана
астанасы – 2000ж” республикалық конкурстарға белсене қатысқаны үшін
кітапхана Гран-Приге (Бүріккіш принтер) ие болды.
Кітапхана мынандай жұмыстарға келешекте ерекше көңіл бөледі: ақпараттық
қызметті терең меңгеру, кітапхананың құжаттық қорын жете толықтыру және
оның құрамдас түрін кеңейту, жобалық және бағдарламалық жұмыстарды, Біліми
және Әлеуметтік қорғалмаған топтарға қызмет көрсетуді жетілдіру.
Кітапхананың болашағы – оның өткені, кешегісі. Кітапхана өзінің өте бай
және сирек кездесетін қорын, рухани ортасы мен өткен жылдарда жинақталған
тәжірибесін сақтайды және жақсы дәстүрді жалғастырады.
Мирас ҚҰТТЫБАЙ, “Нұр Отан” партиясының “Жас Отан” жастар қанатының
Қарағанды облысы бойынша төрағасы.
Жаңадан пайда болған кез келген мемлекеттің алғашқы қадамдарының бірі
өзінің туын, елтаңбасын және әнұранын бекіту болып табылады. Бұл әр елдің
саяси егемендігінің белгісі. Мемлекеттік рәміздерімізде Қазақстан халқының
рухани байлығы мен адалдығы, бейбітшілігі мен тазалығы, бірлігі мен арманы,
дархандығы мен қырағылығы, дамуы мен биік межелері айқын бейнеленген.
2006 жылы Елбасымызды ұлықтау мерекесінде еліміздің жаңа әнұраны тұңғыш рет
шырқалды. Жаңа әнұранымыз ретінде халықтың аузында жүрген, яғни еңбектеген
баладан еңкейген ақсақалдарымызға дейін білетін “Менің Қазақстаным” әні
таңдап алынуы барша қазақстандықтар үшін үлкен қуаныш болды.
Қарағанды жастарын ерекше сезімге бөлейтіні – “Менің Қазақстаным” әнінің
өлеңі кеншілердің арасынан шыққан көрнекті ақын ағамыздың туындысы
екендігі. Жұмекен Нәжімеденов 1955-1956 жылдары Қарағанды шахталарының
бірінде еңбек еткен. Ал ән сөзінің екінші авторы – Қазақстан
Республикасының Тұңғыш Президенті, “Нұр Отан” халықтық-демократиялық
партиясының көшбасшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың да Сарыарқа жерінде 19 жылдай
қызмет еткені баршаға мәлім. Міне, бүгінгі таңдағы әнұранымыздың сөздерін
жазған екі автор да Қарағанды қаласында жұмыс істегенін біз мақтанышпен
айтамыз.
Еліміздің егемендігін баянды ететін, оның нарықтық жолға түсіп,
демократиялығын дамытатын негізгі қозғаушы күші – жастар. Бұл жөнінде
жастармен кездесуінде ел Президенті Н.Ә.Назарбаев: “Бүгінгі істеп жатқан
бағдарламалардың барлығын іске асыратын – жастар” – деп, жастарға үлкен
сенім ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.