Мұнаралы жүк көтеру крандары
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
1. Мұнаралы жүк көтеру крандарының классификациясы және оларға жалпы сипаттама ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6
2. Мұнаралы жүк көтеру крандарының негізгі механизміне сипаттама, сұлбасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
3. Мұнаралы жүк көтеру крандарының өнімділігін анықтау ... ... ... ... ... ...
3.1.Мұнаралы жүк көтеру крандарының цикл ұзақтығын анықтау ... ...17
3.2. Мұнаралы жүк көтеру крандарының зксплуатациялық өнімділігін анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19
4. Мұнаралы жүк көтеру крандарын қолдану кезіндегі қауіпсіздік
ережелері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..20
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...22
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...23
1. Мұнаралы жүк көтеру крандарының классификациясы және оларға жалпы сипаттама ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6
2. Мұнаралы жүк көтеру крандарының негізгі механизміне сипаттама, сұлбасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
3. Мұнаралы жүк көтеру крандарының өнімділігін анықтау ... ... ... ... ... ...
3.1.Мұнаралы жүк көтеру крандарының цикл ұзақтығын анықтау ... ...17
3.2. Мұнаралы жүк көтеру крандарының зксплуатациялық өнімділігін анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19
4. Мұнаралы жүк көтеру крандарын қолдану кезіндегі қауіпсіздік
ережелері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..20
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...22
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...23
Құрылыс өндірісінде құрылыс машиналары мен механизмдер кеңінен қолданылады. Құрылыс машиналары түрлеріне қарай және атқаратын қызметіне қарай жіктеледі.
Құрылыс машиналары мен жабдықтарына жататындар:
Тиеп – түсіру машиналары;
Жер жұмыстары машиналары;
Жүк көтергіш машиналар;
Бетон дайындау машиналары;
Әрлеу машиналары.
Жүк көтергіш машиналарының атқаратын қызметі көлденең және тігінен жүктерді бір орыннан екінші орынға ауыстыру үшін қажет. Құрылыс саласында жебелі жүк көтергіш крандар кеңінен қолданылады. Жүк көтергіш крандардың басты құрылысы вертикалды телескопиялық бағанадан, башмактардан, жебеден, көтеру және жылжыту механизмдерінен тұрады.
Жалпы құрылыс машиналары капиталды құрылыста құрылыс – монтажды және арнайы процестерді жүзеге асыру үшін қажет.
Құрылыс өндірісі екі жүйеден тұрады:
1. Құрылыс өндірісінің технологиясы;
2. Құрылыс өндірісін ұйымдастыру.
Құрылыс өндірісінің технологиясы дегеніміз – құрылыс материалдарын дайындау,шикізат және құрылыс өнімдерін өндіретін әдістерді айтамыз.
Құрылыс өнімдерінің технологиясы құрылыс пен ғимараттарды салу және құрылыс процестерінің технологиясынан тұрады.
Біздің еліміздегі азаматтық пен өндірістік құрылыстың көбеюі мен өсуіне байланысты жинақтау жұмыстары пен құрылыс механизациялары бөлімдерін үнемі жаңалап іске асырылады. Тасу, көтеру және құрылыс жинақтау механизация жұмыстары қазіргі жағдайда арнайы машина жүйесімен, индустриалды өндірісті жұмыстар әдісі мен жоғары крандарды көрсетумен іске асырылады. Осы жүйедегі негізгі машиналардың бірі көтергіш тасымалдау машиналары болып табылады. Оларға келесі талаптар қойылады:
• құрылыс алаңынан немесе басқа да аралықтарда тәуелсіз жылжу мен үлкен ептілік керек;
• әр түрлі жұмыстарда қолдану мүмкіншілігі;
• машинамен жинақтау және бөлшектеуді еңбексіңіргіштігі және ең аз көлемдер, пайдалану үшін алаңдар дайындау, сонымен қатар объектіден объектіге қайта орнықтыру.
Жүк көтергіш түсіру – тасымалдау жұмыстарында қол еңбегімен атқарылатын жұмыстарды жоюда үлкен рөл атқарады. Халық шаруашылығының көптеген салаларында автокөліктік шығыран машинасаның паркінен құрамындағы басқа да өз бетімен жүретін машиналар кеңінен қолданылады. Автокөліктік крандардың көбеюінде пайдалану сапасының қанағаттанарлық жағдайы, құрылысының күрделілігімен іске асырылады. Автокөлік кранның барлық техникалық жағдайын орындау үшін машина жүргізуші машинаны қауіпсіз пайдалану мен оның құрылысын және жұмыс істеу кезінде жоғары еңбек өнімділігін білуі керек.
Құрылыс машиналары мен жабдықтарына жататындар:
Тиеп – түсіру машиналары;
Жер жұмыстары машиналары;
Жүк көтергіш машиналар;
Бетон дайындау машиналары;
Әрлеу машиналары.
Жүк көтергіш машиналарының атқаратын қызметі көлденең және тігінен жүктерді бір орыннан екінші орынға ауыстыру үшін қажет. Құрылыс саласында жебелі жүк көтергіш крандар кеңінен қолданылады. Жүк көтергіш крандардың басты құрылысы вертикалды телескопиялық бағанадан, башмактардан, жебеден, көтеру және жылжыту механизмдерінен тұрады.
Жалпы құрылыс машиналары капиталды құрылыста құрылыс – монтажды және арнайы процестерді жүзеге асыру үшін қажет.
Құрылыс өндірісі екі жүйеден тұрады:
1. Құрылыс өндірісінің технологиясы;
2. Құрылыс өндірісін ұйымдастыру.
Құрылыс өндірісінің технологиясы дегеніміз – құрылыс материалдарын дайындау,шикізат және құрылыс өнімдерін өндіретін әдістерді айтамыз.
Құрылыс өнімдерінің технологиясы құрылыс пен ғимараттарды салу және құрылыс процестерінің технологиясынан тұрады.
Біздің еліміздегі азаматтық пен өндірістік құрылыстың көбеюі мен өсуіне байланысты жинақтау жұмыстары пен құрылыс механизациялары бөлімдерін үнемі жаңалап іске асырылады. Тасу, көтеру және құрылыс жинақтау механизация жұмыстары қазіргі жағдайда арнайы машина жүйесімен, индустриалды өндірісті жұмыстар әдісі мен жоғары крандарды көрсетумен іске асырылады. Осы жүйедегі негізгі машиналардың бірі көтергіш тасымалдау машиналары болып табылады. Оларға келесі талаптар қойылады:
• құрылыс алаңынан немесе басқа да аралықтарда тәуелсіз жылжу мен үлкен ептілік керек;
• әр түрлі жұмыстарда қолдану мүмкіншілігі;
• машинамен жинақтау және бөлшектеуді еңбексіңіргіштігі және ең аз көлемдер, пайдалану үшін алаңдар дайындау, сонымен қатар объектіден объектіге қайта орнықтыру.
Жүк көтергіш түсіру – тасымалдау жұмыстарында қол еңбегімен атқарылатын жұмыстарды жоюда үлкен рөл атқарады. Халық шаруашылығының көптеген салаларында автокөліктік шығыран машинасаның паркінен құрамындағы басқа да өз бетімен жүретін машиналар кеңінен қолданылады. Автокөліктік крандардың көбеюінде пайдалану сапасының қанағаттанарлық жағдайы, құрылысының күрделілігімен іске асырылады. Автокөлік кранның барлық техникалық жағдайын орындау үшін машина жүргізуші машинаны қауіпсіз пайдалану мен оның құрылысын және жұмыс істеу кезінде жоғары еңбек өнімділігін білуі керек.
1. К.П.Чудаков, В.И.Бойцов
«Ремонт строительных машин» Москва,1967 г.
2. Н.С.Смоляк, Л.И.Передня
«Строительные машины и оборудование» Минск, 1987 г.
3. Л.В.Зайцев, М.Д.Полосин
«Автомобильные краны» Москва, 1978 г.
4. Б.А.Алиев
«Автомобильдер мен қозғалтқыштар теориясы» Астана,2007 ж.
5. П.Ж.Жүнісов, М.Т.Жетпейісов, Г.А.Мамедилиева, М.С.Дүйсенбаев
«Автомобильдерді жөңдеу және техникалық қызмет» Астана,2007 ж.
6. М.Қазбеков, Р.Шайбеков
«Русско – казахский словарь» Алматы,1996 ж.
7. Ғаламтор ресурстары.
«Ремонт строительных машин» Москва,1967 г.
2. Н.С.Смоляк, Л.И.Передня
«Строительные машины и оборудование» Минск, 1987 г.
3. Л.В.Зайцев, М.Д.Полосин
«Автомобильные краны» Москва, 1978 г.
4. Б.А.Алиев
«Автомобильдер мен қозғалтқыштар теориясы» Астана,2007 ж.
5. П.Ж.Жүнісов, М.Т.Жетпейісов, Г.А.Мамедилиева, М.С.Дүйсенбаев
«Автомобильдерді жөңдеу және техникалық қызмет» Астана,2007 ж.
6. М.Қазбеков, Р.Шайбеков
«Русско – казахский словарь» Алматы,1996 ж.
7. Ғаламтор ресурстары.
МАЗМҰНЫ
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1. Мұнаралы жүк көтеру крандарының классификациясы және оларға жалпы сипаттама ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
2. Мұнаралы жүк көтеру крандарының негізгі механизміне сипаттама, сұлбасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
3. Мұнаралы жүк көтеру крандарының өнімділігін анықтау ... ... ... ... ... ...
3.1.Мұнаралы жүк көтеру крандарының цикл ұзақтығын анықтау ... ...17
3.2. Мұнаралы жүк көтеру крандарының зксплуатациялық өнімділігін анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...19
4. Мұнаралы жүк көтеру крандарын қолдану кезіндегі қауіпсіздік
ережелері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..20
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...22
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...23
Кіріспе.
Құрылыс өндірісінде құрылыс машиналары мен механизмдер кеңінен қолданылады. Құрылыс машиналары түрлеріне қарай және атқаратын қызметіне қарай жіктеледі.
Құрылыс машиналары мен жабдықтарына жататындар:
Тиеп - түсіру машиналары;
Жер жұмыстары машиналары;
Жүк көтергіш машиналар;
Бетон дайындау машиналары;
Әрлеу машиналары.
Жүк көтергіш машиналарының атқаратын қызметі көлденең және тігінен жүктерді бір орыннан екінші орынға ауыстыру үшін қажет. Құрылыс саласында жебелі жүк көтергіш крандар кеңінен қолданылады. Жүк көтергіш крандардың басты құрылысы вертикалды телескопиялық бағанадан, башмактардан, жебеден, көтеру және жылжыту механизмдерінен тұрады.
Жалпы құрылыс машиналары капиталды құрылыста құрылыс - монтажды және арнайы процестерді жүзеге асыру үшін қажет.
Құрылыс өндірісі екі жүйеден тұрады:
1. Құрылыс өндірісінің технологиясы;
2. Құрылыс өндірісін ұйымдастыру.
Құрылыс өндірісінің технологиясы дегеніміз - құрылыс материалдарын дайындау,шикізат және құрылыс өнімдерін өндіретін әдістерді айтамыз.
Құрылыс өнімдерінің технологиясы құрылыс пен ғимараттарды салу және құрылыс процестерінің технологиясынан тұрады.
Біздің еліміздегі азаматтық пен өндірістік құрылыстың көбеюі мен өсуіне байланысты жинақтау жұмыстары пен құрылыс механизациялары бөлімдерін үнемі жаңалап іске асырылады. Тасу, көтеру және құрылыс жинақтау механизация жұмыстары қазіргі жағдайда арнайы машина жүйесімен, индустриалды өндірісті жұмыстар әдісі мен жоғары крандарды көрсетумен іске асырылады. Осы жүйедегі негізгі машиналардың бірі көтергіш тасымалдау машиналары болып табылады. Оларға келесі талаптар қойылады:
* құрылыс алаңынан немесе басқа да аралықтарда тәуелсіз жылжу мен үлкен ептілік керек;
* әр түрлі жұмыстарда қолдану мүмкіншілігі;
* машинамен жинақтау және бөлшектеуді еңбексіңіргіштігі және ең аз көлемдер, пайдалану үшін алаңдар дайындау, сонымен қатар объектіден объектіге қайта орнықтыру.
Жүк көтергіш түсіру - тасымалдау жұмыстарында қол еңбегімен атқарылатын жұмыстарды жоюда үлкен рөл атқарады. Халық шаруашылығының көптеген салаларында автокөліктік шығыран машинасаның паркінен құрамындағы басқа да өз бетімен жүретін машиналар кеңінен қолданылады. Автокөліктік крандардың көбеюінде пайдалану сапасының қанағаттанарлық жағдайы, құрылысының күрделілігімен іске асырылады. Автокөлік кранның барлық техникалық жағдайын орындау үшін машина жүргізуші машинаны қауіпсіз пайдалану мен оның құрылысын және жұмыс істеу кезінде жоғары еңбек өнімділігін білуі керек.
Автокөліктік крандарына келесі талаптар қойылады:
* Құрылыс алаңдарында немесе аралықтағы қозғалыс тәуелсіздігімен көптеген әдістері болуы керек;
* Объектіден объектіге көшіру, өзін пайдаланатын құрылыс алаңдары, жинақтау және бөлшектеу бойынша еңбектену және қысқа көлемдер әр түрлі жұмыс түрлерінде қолдану мүмкіндігі болу керек.
Осы тізілген талаптарға өзі жүретін сияқты автокөлік шығырандарының жалпы тағайындауы, жұмыс жабдықтар жинағымен толықтай қамтамасыздандырылған телескопиялық, сонымен қатар, қозғалмалы қаз мойынды және ұзартылған. Құрастырушы бюроларда бір ізді механизм крандар толықтай жауап береді. Сондықтан бұл машиналар құрылыста, көптеген тасу - түсіру және жинақтау құрылыс жұмыстарында, өндірісте алдыңғы қатарда қолданылады. Арнайы құрастырушы бюросы машиналардың сериялық шығаруын іске асыру, олардың техникалық эеономикалық көрсеткіші, машина жүргізушілердің еңбек жағдайын жақсарту жұмыстары бойынша жұмыстар жүргізеді. Шығарылатын машиналарды жаңарту кезінде олардың жүк көтергіштігі жоғарылайды, тіреуіш - айналма құрылысы, қораптар мен басқа желілерді кеңінен қолданады. Жөндеу және техникалық қызмет етуді жеңілдету, корабтардағы жұмысқа ыңғайлылық, басқару жүйелерінде жүзеге асыруда көп көңіл бөледі. Жинақтау және бөлшектеудің ең үлкен шығындары талап ететін, ауысым жұмыс жабдықтарының жаңа түрлері әзірленуде. Крандар гидравикалық төзімділік тіреуіштерімен жабдықталады.
Жүк көтергіш машиналары (қалдық және электрлік тальдар, жүк шығырлар, құрылыс көтергіштер, теміржолдық резиналар, автомотристор, автотиеуіштер, құбыр жүргізушілер, манипуляторлар, ілмектеу жұмысына арналған экскаваторлар, реттеп салғыштар, сидақ шығырандары, кемелі, жүзбелі, темір жолдық, тракторлық, көбелекті, пневмодөңгелекті, автокөлікті кран, мұнаралық крандар) барлық өнеркәсіп салалары мен құрылыс шаруашылықтарда кеңінен қолданылады.
Жүк көтергіш машиналардың арқасында кен орындары мен шахталардағы, фабрикаларда, зауыттарда металлургия және басқа өнеркәсіпті жабдықтаудың электр станцияларында престелген - темір соғатын білдектердің, құбырлардың турбиналардың жиналуы мен жөнделуін, теңіз бен өзен порттарындағы, орман саябақтарындағы, базалардағы жүк тиеу мен жүк түсіру, ғимараттардың тұрғызылу, құрылыс алаңдарын жинақтау және салу, көпірлер мен теміржолдардың электр желілерін жеткізу жұмыстарын өндіреді.
Жүк көтергіш машиналарды болат және шойын құю қорытпасында, темірбетон бұйымдарының жабдықталуына және металл, ағаш өңдеу жүйелерінде, машина жасау технологияларында қолданады. Олардың көмегімен металл өңдейтін білдектің бұйым беруі мен дайын бұйымдардың қоймаға тасымалдануын өндіреді.
Темірбетонды бұйымдарды термоөңдеу камераларынан алып шығу және жартылай бұйымдарды булану камерасына орнатуын іске асыру, мартен ошақтарына ожаулардың жеткізуін және ожауларды тасымалдау жүзеге асырылады. Жүк көтергіш машиналардың жұмыс тиімділігі көбінесе конструкциясының сапасына тәуелді болады.
Жоғары сапалы конструкциясы бар машина ұзақ уақыт пайдалануда және талап қойылған жұмыс көлемін орындайды, қауіпсіздік құрылғылары мен қажетті құралдармен жабдықталған және қызмет ету үшін барлық жағдай жасалған. Конструкцияның сапа көрсеткішіне, интегралды сапа көрсеткішін пайдаланады, жұмысқа қабілеттілік сүйемелдеуі мен оған бөлінген шығындарға машинаны пайдалануы пайдалы әсерін көрсетеді.
I - бөлім.
Жүк көтегіш машиналар мен механизмдер жүктер мен адамдарды вертикаль багыта орын ауыстыру үшін және оларды бір нүктеден екінші нүктеге қою ушін колданылады.
Үй, ауыл, гидротехникалық құрылыстың құрылысты-монтажды жүұмыстарда мұнаралық крандар кеңінен қолланылады, олардың құрылысы құрамалы құрылысқа және технологиялық құрылғыға қажетті шарттар мен көлемді қаматамасыз етеді.
Машинаның жүк көтергіштігі деп жұмыс істейтін максимальды массасын айтады. машина оны көтеруге есептелген. Бұл өлшем көтерілетін жүктің инерциялык және гравитациялык қасиетін сипаттайды, ол машина жұмыс жасап жатқан жердің еркін түсу үдеуіне қарамайды және оның массасының өлшем бірлігі (кг, т). Массаға қарағанда ауырлық куші, жуктің жерге тартылыс күшін анықтайтын, жұмыс жасау орнындағы еркін түсу үдеуіне тәуедді және күш өлшемімен анықталады (Н, кН). Жүктің ауырлығы -- бұл күш, ауырлық күшінің арқасында дененің тіреуішке әсер етуі. Жерге қарағанда тіреуіш қозғалмайтын болса немесе дене бірқалыпты түзусызықты қозгалса, онда дене массасы ауырлық кушіне тең болады. Жылдамдықпен көтерген кезде дене массасы ауырлық кушінен үлкен болады. Ауырлық G ( Н) пен масса Q ( кг) арасындағы байланыс келесі формуладан көрінеді С= gQ мұнда g- 9,8 мс -- еркін түсу үдеуінің жылдамдығы. Жүк көтергіштің ішіне жүк қармағыш құрылғылардың массасы, қосалқы құрылғылар, жүк қармағышқа ілінетін денелер, ал жүк көтергіш машиналар, электромагниттілігімен, сонымен қатар өзінің массасымен сипатталынады. Жүк көтергіштік қасиеті қазіргі жүк көтергіш машиналарда өте үлкен аралықта - станоктарға детельдарды көтеруге жіне қоюға 50 -- 100 кг құрылғылар бар, ауыр құрылғыларды монтаждау ушін жүк көтергіш машиналар кездеседі, жүкті ауыстыру массасы 800 т дейін.
Өздігінен жүртін және мұнаралық крандардың ауып кетпеуіне тұрақтылығы жүк моментімен мінезделеді, дене массасы жебе ұшуымен анықталады.
Негізгіге келесідей параметрлер кіреді:
* Жебенің ұшуы (м) -- жебе айналуының вертикальді осінен көтерілетін жүктің вертикальді осіне дейінгі қашықтығы;
* Ілмектің көтерілу биіктігі (м) -- кран жүретін рельстен оның ең биік көтерілуі;
* Жүкті кқтеру немесе түсіру жылдамдығы (ммин) -- уақыт аралығында жүктің вертикальді жол ұзындығы;
* Кранның қозғалу жылдамдығы (ммин) -- уақыт аралығынла кран өтетін жол ұзындығы;
Құрылысына байланысты мұнаралык крандар басы айналатын және ауып кетуіне қарсы жүкпен және мұнарасы айналатын платформамен бөлуге болады.
Мұнаралы крандарды көтергіш және дөңгелеті жебемен айыруруға болады.
Сурет 2.1 Мұнаралы кран сұлбалары:
а - айналатын; б - айналмайтын.
Сурет 2.2 Жебе сұлбасы:
а - көтергіш; б - дөңгелекті.
Механизмінің барына байланысты мұнаралық крандарды өздігінен жүретін немесе өздігінен жүрмейтін деп екіге бөледі, соңғысы қойылатын және ауыстырылатынымен жұмыс жасайды.
Мұнаралық крандардың негізгі бөліктері 2.3 суреттегідей болып табылады: жүргіш құрылғы 2, мұнара 9, тіректі-айналатын құрылғы 3, жебе 7, жүк лебедкасы 10, жүкті полиспаста 12, жебелік полиспаста 6, жебелік лебедка 5, қозғалу механизмі 1, айналғыш платформа 4, бұрылу механизмі 11 және басқару кабинасы 8.
Крандар жүк көтергіштігі өсірмейтіндігімен, жүк обоймасын көтеру биіктігімен және кранның қозғалуымен қамтылған.
Сурет 2.3. Трубкалы мұнаралы кран.
Кранның жүру құрылғысы арбадан, тірек блоктарынан, рамалардан, жүретін дөңгелектерден және козғалу механизмдерінен тұрады. Мұнаралық кранның тірек бөлшектерінің құрылымына карап келесідей жүргіш құрылғылар схемасы колданылады: а) механизм тірек рамасына бекітілген (айналу әр түрлі рельсте орналасқан екі алғы немесе артқы дөңгелектерге беріледі); б) механизм тірек балоктарының порталына бекітілген (айналу бір рельсте жатқан дөңгелектерге беріледі); в)механизм арнайы балансирлі арбада бекітілген (айналу арбаның бір немесе екі дөңгелегіне беріледі). Жүргізуші арбасы бір немесе екі рельсте орналасады.
Мұнаралық крандардың көпшілігі жүргіш құрылысына ие, бұлардың тірек рамалары бұрылу кронштейналармен қамтылған, бұл кранның қисық сызықты аз радиуста жүруі ушін (7 -- 12 м) қолданылады. Бұл жағдайда қозғалу механизмдерін жургіш арбалармен камтамасыздандырады (сур. 2.4).
Электрлі двигатель айналып 4 құртгы редуктор арқылы 3 және тісті беріліс арқылы 1 жүргіш дөңгелектерге беріледі 2. Екі - колодкалы электромагнитгі тежеудің тежеулік шкив қосқыш муфта болып табылады. Кран жургіш құрылғының тірек рамасы созғыш кроншгейндар (флюгерлер) аркылы арбаның жүргіш дөңгелектеріне тіреледі. Флюгер тірек рамасымен ось арқылы қосылған, ал жүргіш арбамен шквор қосылған. Кран айналмалы бөлікте жүру кезінде 4 кронштейннің ішінен екеуі осьтарға еркін айналады, ал екеуі бекітілген болады. Жүргіш арбалар, кронштейндар тірек жасайтын, соңғыларға қатысты айналады және кранды конштейндармен бірге жүрісті жібереді.
Сурет 2.4 Дөңгелек негізде айналатыг құрылғы.
Жүк көтергіш машиналар және механизмдер жүктердің орын ауыстыруы үшін және адамдарды тік бойымен және оларды бір аудан нүктесінен тасымалдауға арналған.
Пәтер - үйлік, өнеркәсіпті, ауылдық және гидротехникалық құрылыста құрылыс - монтаж жұмыстарын орындауда мұнаралық крандар кеңінен қолданылады, бұл конструкция жебе астылық көлемді және қажетсіз шарттарды қамтамасыз етіп, құрамалы конструкциялардың монтажын және технологиялық жабдықтауларын орындауға арналған.
Машина жүк көтерімділігін машинаның жүк көтеру шамасына жүк жұмысын орындауға есептелінетін жүкті номиналдық (максималдық) көпшілік деп атайды. Бұл мөлшер дене инерциялық және гравитация қасиеттер мінездемесін береді, ол машина әрекеттері және пунктіне байланысты жығылудан көпшілік бірліктерінде (кг,т) тәуелді болмайды. Көпшіліктің айырмашылық ауырлық күші, жерге дене өзіне тартудың күш анықтаушы, әрекет пунктісіне байланысты жығылу жеделдетуіне тәуелді болады және күш бірліктерінде айтылады (H,кH). Дене салмағы - дене астына ауырлық күш тірекке әсер ететін күш. Егер тірек жердегі салыстырмалы немесе біркелкі денені қозғаса, бірақ дененің салмақтық ауырлық күші де бірдей болады. Арақатынас аралық салмақты (H), көпшілігінен (кг) формуламен айтылады, мұндағы g = 9,8 мс2 - еркін жығылу. Жүк көтерімділігі мағынасына ортаңғы жүк алғыш пен көршілес лайықтаулардың көпшілігін, қосалқы құрылғылардың, ал жүкке арналған көтергіш машиналардың, жинақталған грейфермен, электро - магнитпен, спредермен, қауғамен, сонымен қатар олардың көпшілігін жатқызуға болады. Қазіргі жүк көтергіш машиналардың жүк көтерімділігі тербеледі - 50-100 кг көпшілікпен көтеруге арналған құрылғылар және бөлшектердің станоктарына құрулары болады, ал көпшілікпен ауыр жабдықтау монтажына арналған жүк көтергіш машиналар, орналасушы жүктерде 800 т кездеседі.
Мұнаралы кран - құрылыс негізінде қолданылатын және биік мұнарасы, бұрылмалы стреласы және көтергіш ілмегі бар көтергіш кран. Қозғалмалы кран мұнарасы рельс жолы немесе жер бойынша қозғалатын жүретін дөңгелекке бекітіледі. Қозғалмалы мұнаралы кранның жүк көтергіштігі 100т- ға дейін, ал стационарлы крандарда 400т- ға дейін. Жүкті биіктікке көтеруі 150м- ді құрайды, ал стреланың ұшы - 5м.
Мұнаралы крандарды келесі белгілері бойынша ажыратады:
* Қондырғы әдісі бойынша - қозғалмалы (өзі жүретін), стационарлы және өзі көтерілетін (салынатын құрылысқа бекітілетін);
* қозғалатын жабдықтар түрінде - рельсті және шынжырлы жолдарда;
мұнара конструкциясы бойынша - бұрылысты және бұрылысты емес мұнара;
* ілмектің ұшуының өзгеру әдісі бойынша - оны иілу жолымен ұшуын өзгертетін көтермелі стреламен; мәткелі стреламен және жүк таситын арбамен.
Мұнаралы крандар құрылысты - құрылыстағы әр түрлі құрылысты-жөндеу және жүктеу- жүк түсіру жұмыстарын орындау үшін қолданылады. Мұндай крандардың негізгі бөліктері болып: мұнара, баулық атқышпен және салмақты азайту үшін платформа; тіреу-бұрылысты құрылғы; басқару кабинасы және жүкті көтеру механизмдері, ұшуды өзгерту және атқыш бұрылысы және кранның қозғалуы.
Мұнаралы крандардың индекстары санды әріпті бөліктерден тұрады, мысалы, КБ - 573; КБ - мұнаралы кран (МК); 5 ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1. Мұнаралы жүк көтеру крандарының классификациясы және оларға жалпы сипаттама ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
2. Мұнаралы жүк көтеру крандарының негізгі механизміне сипаттама, сұлбасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
3. Мұнаралы жүк көтеру крандарының өнімділігін анықтау ... ... ... ... ... ...
3.1.Мұнаралы жүк көтеру крандарының цикл ұзақтығын анықтау ... ...17
3.2. Мұнаралы жүк көтеру крандарының зксплуатациялық өнімділігін анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...19
4. Мұнаралы жүк көтеру крандарын қолдану кезіндегі қауіпсіздік
ережелері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..20
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...22
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...23
Кіріспе.
Құрылыс өндірісінде құрылыс машиналары мен механизмдер кеңінен қолданылады. Құрылыс машиналары түрлеріне қарай және атқаратын қызметіне қарай жіктеледі.
Құрылыс машиналары мен жабдықтарына жататындар:
Тиеп - түсіру машиналары;
Жер жұмыстары машиналары;
Жүк көтергіш машиналар;
Бетон дайындау машиналары;
Әрлеу машиналары.
Жүк көтергіш машиналарының атқаратын қызметі көлденең және тігінен жүктерді бір орыннан екінші орынға ауыстыру үшін қажет. Құрылыс саласында жебелі жүк көтергіш крандар кеңінен қолданылады. Жүк көтергіш крандардың басты құрылысы вертикалды телескопиялық бағанадан, башмактардан, жебеден, көтеру және жылжыту механизмдерінен тұрады.
Жалпы құрылыс машиналары капиталды құрылыста құрылыс - монтажды және арнайы процестерді жүзеге асыру үшін қажет.
Құрылыс өндірісі екі жүйеден тұрады:
1. Құрылыс өндірісінің технологиясы;
2. Құрылыс өндірісін ұйымдастыру.
Құрылыс өндірісінің технологиясы дегеніміз - құрылыс материалдарын дайындау,шикізат және құрылыс өнімдерін өндіретін әдістерді айтамыз.
Құрылыс өнімдерінің технологиясы құрылыс пен ғимараттарды салу және құрылыс процестерінің технологиясынан тұрады.
Біздің еліміздегі азаматтық пен өндірістік құрылыстың көбеюі мен өсуіне байланысты жинақтау жұмыстары пен құрылыс механизациялары бөлімдерін үнемі жаңалап іске асырылады. Тасу, көтеру және құрылыс жинақтау механизация жұмыстары қазіргі жағдайда арнайы машина жүйесімен, индустриалды өндірісті жұмыстар әдісі мен жоғары крандарды көрсетумен іске асырылады. Осы жүйедегі негізгі машиналардың бірі көтергіш тасымалдау машиналары болып табылады. Оларға келесі талаптар қойылады:
* құрылыс алаңынан немесе басқа да аралықтарда тәуелсіз жылжу мен үлкен ептілік керек;
* әр түрлі жұмыстарда қолдану мүмкіншілігі;
* машинамен жинақтау және бөлшектеуді еңбексіңіргіштігі және ең аз көлемдер, пайдалану үшін алаңдар дайындау, сонымен қатар объектіден объектіге қайта орнықтыру.
Жүк көтергіш түсіру - тасымалдау жұмыстарында қол еңбегімен атқарылатын жұмыстарды жоюда үлкен рөл атқарады. Халық шаруашылығының көптеген салаларында автокөліктік шығыран машинасаның паркінен құрамындағы басқа да өз бетімен жүретін машиналар кеңінен қолданылады. Автокөліктік крандардың көбеюінде пайдалану сапасының қанағаттанарлық жағдайы, құрылысының күрделілігімен іске асырылады. Автокөлік кранның барлық техникалық жағдайын орындау үшін машина жүргізуші машинаны қауіпсіз пайдалану мен оның құрылысын және жұмыс істеу кезінде жоғары еңбек өнімділігін білуі керек.
Автокөліктік крандарына келесі талаптар қойылады:
* Құрылыс алаңдарында немесе аралықтағы қозғалыс тәуелсіздігімен көптеген әдістері болуы керек;
* Объектіден объектіге көшіру, өзін пайдаланатын құрылыс алаңдары, жинақтау және бөлшектеу бойынша еңбектену және қысқа көлемдер әр түрлі жұмыс түрлерінде қолдану мүмкіндігі болу керек.
Осы тізілген талаптарға өзі жүретін сияқты автокөлік шығырандарының жалпы тағайындауы, жұмыс жабдықтар жинағымен толықтай қамтамасыздандырылған телескопиялық, сонымен қатар, қозғалмалы қаз мойынды және ұзартылған. Құрастырушы бюроларда бір ізді механизм крандар толықтай жауап береді. Сондықтан бұл машиналар құрылыста, көптеген тасу - түсіру және жинақтау құрылыс жұмыстарында, өндірісте алдыңғы қатарда қолданылады. Арнайы құрастырушы бюросы машиналардың сериялық шығаруын іске асыру, олардың техникалық эеономикалық көрсеткіші, машина жүргізушілердің еңбек жағдайын жақсарту жұмыстары бойынша жұмыстар жүргізеді. Шығарылатын машиналарды жаңарту кезінде олардың жүк көтергіштігі жоғарылайды, тіреуіш - айналма құрылысы, қораптар мен басқа желілерді кеңінен қолданады. Жөндеу және техникалық қызмет етуді жеңілдету, корабтардағы жұмысқа ыңғайлылық, басқару жүйелерінде жүзеге асыруда көп көңіл бөледі. Жинақтау және бөлшектеудің ең үлкен шығындары талап ететін, ауысым жұмыс жабдықтарының жаңа түрлері әзірленуде. Крандар гидравикалық төзімділік тіреуіштерімен жабдықталады.
Жүк көтергіш машиналары (қалдық және электрлік тальдар, жүк шығырлар, құрылыс көтергіштер, теміржолдық резиналар, автомотристор, автотиеуіштер, құбыр жүргізушілер, манипуляторлар, ілмектеу жұмысына арналған экскаваторлар, реттеп салғыштар, сидақ шығырандары, кемелі, жүзбелі, темір жолдық, тракторлық, көбелекті, пневмодөңгелекті, автокөлікті кран, мұнаралық крандар) барлық өнеркәсіп салалары мен құрылыс шаруашылықтарда кеңінен қолданылады.
Жүк көтергіш машиналардың арқасында кен орындары мен шахталардағы, фабрикаларда, зауыттарда металлургия және басқа өнеркәсіпті жабдықтаудың электр станцияларында престелген - темір соғатын білдектердің, құбырлардың турбиналардың жиналуы мен жөнделуін, теңіз бен өзен порттарындағы, орман саябақтарындағы, базалардағы жүк тиеу мен жүк түсіру, ғимараттардың тұрғызылу, құрылыс алаңдарын жинақтау және салу, көпірлер мен теміржолдардың электр желілерін жеткізу жұмыстарын өндіреді.
Жүк көтергіш машиналарды болат және шойын құю қорытпасында, темірбетон бұйымдарының жабдықталуына және металл, ағаш өңдеу жүйелерінде, машина жасау технологияларында қолданады. Олардың көмегімен металл өңдейтін білдектің бұйым беруі мен дайын бұйымдардың қоймаға тасымалдануын өндіреді.
Темірбетонды бұйымдарды термоөңдеу камераларынан алып шығу және жартылай бұйымдарды булану камерасына орнатуын іске асыру, мартен ошақтарына ожаулардың жеткізуін және ожауларды тасымалдау жүзеге асырылады. Жүк көтергіш машиналардың жұмыс тиімділігі көбінесе конструкциясының сапасына тәуелді болады.
Жоғары сапалы конструкциясы бар машина ұзақ уақыт пайдалануда және талап қойылған жұмыс көлемін орындайды, қауіпсіздік құрылғылары мен қажетті құралдармен жабдықталған және қызмет ету үшін барлық жағдай жасалған. Конструкцияның сапа көрсеткішіне, интегралды сапа көрсеткішін пайдаланады, жұмысқа қабілеттілік сүйемелдеуі мен оған бөлінген шығындарға машинаны пайдалануы пайдалы әсерін көрсетеді.
I - бөлім.
Жүк көтегіш машиналар мен механизмдер жүктер мен адамдарды вертикаль багыта орын ауыстыру үшін және оларды бір нүктеден екінші нүктеге қою ушін колданылады.
Үй, ауыл, гидротехникалық құрылыстың құрылысты-монтажды жүұмыстарда мұнаралық крандар кеңінен қолланылады, олардың құрылысы құрамалы құрылысқа және технологиялық құрылғыға қажетті шарттар мен көлемді қаматамасыз етеді.
Машинаның жүк көтергіштігі деп жұмыс істейтін максимальды массасын айтады. машина оны көтеруге есептелген. Бұл өлшем көтерілетін жүктің инерциялык және гравитациялык қасиетін сипаттайды, ол машина жұмыс жасап жатқан жердің еркін түсу үдеуіне қарамайды және оның массасының өлшем бірлігі (кг, т). Массаға қарағанда ауырлық куші, жуктің жерге тартылыс күшін анықтайтын, жұмыс жасау орнындағы еркін түсу үдеуіне тәуедді және күш өлшемімен анықталады (Н, кН). Жүктің ауырлығы -- бұл күш, ауырлық күшінің арқасында дененің тіреуішке әсер етуі. Жерге қарағанда тіреуіш қозғалмайтын болса немесе дене бірқалыпты түзусызықты қозгалса, онда дене массасы ауырлық кушіне тең болады. Жылдамдықпен көтерген кезде дене массасы ауырлық кушінен үлкен болады. Ауырлық G ( Н) пен масса Q ( кг) арасындағы байланыс келесі формуладан көрінеді С= gQ мұнда g- 9,8 мс -- еркін түсу үдеуінің жылдамдығы. Жүк көтергіштің ішіне жүк қармағыш құрылғылардың массасы, қосалқы құрылғылар, жүк қармағышқа ілінетін денелер, ал жүк көтергіш машиналар, электромагниттілігімен, сонымен қатар өзінің массасымен сипатталынады. Жүк көтергіштік қасиеті қазіргі жүк көтергіш машиналарда өте үлкен аралықта - станоктарға детельдарды көтеруге жіне қоюға 50 -- 100 кг құрылғылар бар, ауыр құрылғыларды монтаждау ушін жүк көтергіш машиналар кездеседі, жүкті ауыстыру массасы 800 т дейін.
Өздігінен жүртін және мұнаралық крандардың ауып кетпеуіне тұрақтылығы жүк моментімен мінезделеді, дене массасы жебе ұшуымен анықталады.
Негізгіге келесідей параметрлер кіреді:
* Жебенің ұшуы (м) -- жебе айналуының вертикальді осінен көтерілетін жүктің вертикальді осіне дейінгі қашықтығы;
* Ілмектің көтерілу биіктігі (м) -- кран жүретін рельстен оның ең биік көтерілуі;
* Жүкті кқтеру немесе түсіру жылдамдығы (ммин) -- уақыт аралығында жүктің вертикальді жол ұзындығы;
* Кранның қозғалу жылдамдығы (ммин) -- уақыт аралығынла кран өтетін жол ұзындығы;
Құрылысына байланысты мұнаралык крандар басы айналатын және ауып кетуіне қарсы жүкпен және мұнарасы айналатын платформамен бөлуге болады.
Мұнаралы крандарды көтергіш және дөңгелеті жебемен айыруруға болады.
Сурет 2.1 Мұнаралы кран сұлбалары:
а - айналатын; б - айналмайтын.
Сурет 2.2 Жебе сұлбасы:
а - көтергіш; б - дөңгелекті.
Механизмінің барына байланысты мұнаралық крандарды өздігінен жүретін немесе өздігінен жүрмейтін деп екіге бөледі, соңғысы қойылатын және ауыстырылатынымен жұмыс жасайды.
Мұнаралық крандардың негізгі бөліктері 2.3 суреттегідей болып табылады: жүргіш құрылғы 2, мұнара 9, тіректі-айналатын құрылғы 3, жебе 7, жүк лебедкасы 10, жүкті полиспаста 12, жебелік полиспаста 6, жебелік лебедка 5, қозғалу механизмі 1, айналғыш платформа 4, бұрылу механизмі 11 және басқару кабинасы 8.
Крандар жүк көтергіштігі өсірмейтіндігімен, жүк обоймасын көтеру биіктігімен және кранның қозғалуымен қамтылған.
Сурет 2.3. Трубкалы мұнаралы кран.
Кранның жүру құрылғысы арбадан, тірек блоктарынан, рамалардан, жүретін дөңгелектерден және козғалу механизмдерінен тұрады. Мұнаралық кранның тірек бөлшектерінің құрылымына карап келесідей жүргіш құрылғылар схемасы колданылады: а) механизм тірек рамасына бекітілген (айналу әр түрлі рельсте орналасқан екі алғы немесе артқы дөңгелектерге беріледі); б) механизм тірек балоктарының порталына бекітілген (айналу бір рельсте жатқан дөңгелектерге беріледі); в)механизм арнайы балансирлі арбада бекітілген (айналу арбаның бір немесе екі дөңгелегіне беріледі). Жүргізуші арбасы бір немесе екі рельсте орналасады.
Мұнаралық крандардың көпшілігі жүргіш құрылысына ие, бұлардың тірек рамалары бұрылу кронштейналармен қамтылған, бұл кранның қисық сызықты аз радиуста жүруі ушін (7 -- 12 м) қолданылады. Бұл жағдайда қозғалу механизмдерін жургіш арбалармен камтамасыздандырады (сур. 2.4).
Электрлі двигатель айналып 4 құртгы редуктор арқылы 3 және тісті беріліс арқылы 1 жүргіш дөңгелектерге беріледі 2. Екі - колодкалы электромагнитгі тежеудің тежеулік шкив қосқыш муфта болып табылады. Кран жургіш құрылғының тірек рамасы созғыш кроншгейндар (флюгерлер) аркылы арбаның жүргіш дөңгелектеріне тіреледі. Флюгер тірек рамасымен ось арқылы қосылған, ал жүргіш арбамен шквор қосылған. Кран айналмалы бөлікте жүру кезінде 4 кронштейннің ішінен екеуі осьтарға еркін айналады, ал екеуі бекітілген болады. Жүргіш арбалар, кронштейндар тірек жасайтын, соңғыларға қатысты айналады және кранды конштейндармен бірге жүрісті жібереді.
Сурет 2.4 Дөңгелек негізде айналатыг құрылғы.
Жүк көтергіш машиналар және механизмдер жүктердің орын ауыстыруы үшін және адамдарды тік бойымен және оларды бір аудан нүктесінен тасымалдауға арналған.
Пәтер - үйлік, өнеркәсіпті, ауылдық және гидротехникалық құрылыста құрылыс - монтаж жұмыстарын орындауда мұнаралық крандар кеңінен қолданылады, бұл конструкция жебе астылық көлемді және қажетсіз шарттарды қамтамасыз етіп, құрамалы конструкциялардың монтажын және технологиялық жабдықтауларын орындауға арналған.
Машина жүк көтерімділігін машинаның жүк көтеру шамасына жүк жұмысын орындауға есептелінетін жүкті номиналдық (максималдық) көпшілік деп атайды. Бұл мөлшер дене инерциялық және гравитация қасиеттер мінездемесін береді, ол машина әрекеттері және пунктіне байланысты жығылудан көпшілік бірліктерінде (кг,т) тәуелді болмайды. Көпшіліктің айырмашылық ауырлық күші, жерге дене өзіне тартудың күш анықтаушы, әрекет пунктісіне байланысты жығылу жеделдетуіне тәуелді болады және күш бірліктерінде айтылады (H,кH). Дене салмағы - дене астына ауырлық күш тірекке әсер ететін күш. Егер тірек жердегі салыстырмалы немесе біркелкі денені қозғаса, бірақ дененің салмақтық ауырлық күші де бірдей болады. Арақатынас аралық салмақты (H), көпшілігінен (кг) формуламен айтылады, мұндағы g = 9,8 мс2 - еркін жығылу. Жүк көтерімділігі мағынасына ортаңғы жүк алғыш пен көршілес лайықтаулардың көпшілігін, қосалқы құрылғылардың, ал жүкке арналған көтергіш машиналардың, жинақталған грейфермен, электро - магнитпен, спредермен, қауғамен, сонымен қатар олардың көпшілігін жатқызуға болады. Қазіргі жүк көтергіш машиналардың жүк көтерімділігі тербеледі - 50-100 кг көпшілікпен көтеруге арналған құрылғылар және бөлшектердің станоктарына құрулары болады, ал көпшілікпен ауыр жабдықтау монтажына арналған жүк көтергіш машиналар, орналасушы жүктерде 800 т кездеседі.
Мұнаралы кран - құрылыс негізінде қолданылатын және биік мұнарасы, бұрылмалы стреласы және көтергіш ілмегі бар көтергіш кран. Қозғалмалы кран мұнарасы рельс жолы немесе жер бойынша қозғалатын жүретін дөңгелекке бекітіледі. Қозғалмалы мұнаралы кранның жүк көтергіштігі 100т- ға дейін, ал стационарлы крандарда 400т- ға дейін. Жүкті биіктікке көтеруі 150м- ді құрайды, ал стреланың ұшы - 5м.
Мұнаралы крандарды келесі белгілері бойынша ажыратады:
* Қондырғы әдісі бойынша - қозғалмалы (өзі жүретін), стационарлы және өзі көтерілетін (салынатын құрылысқа бекітілетін);
* қозғалатын жабдықтар түрінде - рельсті және шынжырлы жолдарда;
мұнара конструкциясы бойынша - бұрылысты және бұрылысты емес мұнара;
* ілмектің ұшуының өзгеру әдісі бойынша - оны иілу жолымен ұшуын өзгертетін көтермелі стреламен; мәткелі стреламен және жүк таситын арбамен.
Мұнаралы крандар құрылысты - құрылыстағы әр түрлі құрылысты-жөндеу және жүктеу- жүк түсіру жұмыстарын орындау үшін қолданылады. Мұндай крандардың негізгі бөліктері болып: мұнара, баулық атқышпен және салмақты азайту үшін платформа; тіреу-бұрылысты құрылғы; басқару кабинасы және жүкті көтеру механизмдері, ұшуды өзгерту және атқыш бұрылысы және кранның қозғалуы.
Мұнаралы крандардың индекстары санды әріпті бөліктерден тұрады, мысалы, КБ - 573; КБ - мұнаралы кран (МК); 5 ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz