Ислам дінінде ақыретке сенудің қоршаған ортаға тигізетін әсері

Бұл дүние - сынақ дүниесі, ақыреттің егістігі. Бұл дүниеде не егетін болса ақыретте соны орады. Бұл дүниеде жақсы іс істегендер ақыретте сыиын алады. Жаман іс істегендер азабын тартады. Бұл жайында Құран Кәрімде көптеген айтылған аяттар бар. Адамзат бостан босқа жаратылмаған. Жаратылыстың түпкі мақсатын жүзеге асыру, жер жүзінде Аллаһтың халифасы болу, тек қана Аллаһқа құлшылық жасау үшін жаратылған. [1]
Олай болса адам баласы осы міндеттерді атқарумен жауапты. Бұл жайында Құран Кәрімде былай деп баяндалады: «Сендерді бастан аяқ жаратқанымыз және тіпті бізге қайтарылмаймыз деп ойлайсыңдар ма? Шынайы патша Аллаһ, өте жоғары. Одан басқа тәңір жоқ. Ол ардақты ғаршының Раббы» (Мүминун сүресі 115 – 116 аят).
Адамның ақылы ақыретті көруі мүмкін емес. Бірақ аятпен хадис ақыреттің анық және нақты түрде болатындығынан хабар бергендіктен оған сену әр мұсылманның борышы болып табылады
Ғасырымыздың атақты ғалымдарының бірі ақыретке сенбейтіндерді былайша сипаттайды: «Ақыретке сенбеушілердің ең басында арсыздар тұрады. Өйткені ақыреттің бар екендігін бізге Аллаһ Тағала айтқан. Ал Аллаһ Тағала арсыздыққа үзілді кесілді қарсы болуды әмір еткен. Ақыретке әдепсіз де сенбейді. Жұмақ, тозақ, есеп – қисап күні, қайта тірілу жайлы мағлұматтар бізге уахи (Құран) арқылы білдірілген. Олар ойдан, қиялдан шығарылған жоқ. Уахи әдептілікке шақырады. Ал өмірінің негізі жылы төсек, тамақ жеу мен әжетханаға айналғандар ақыретке қалай сенсін. Залым, қанішер, қарақшылар даақыретке сенбейді. Мұндай адамдар ақырет деген сөздің өзін естігісі келмейді. Өйткені олар өз істеген істеріне жауап бергілері келмейді».
Адамның өмір сүру дәуірін және оны алда күтіп тұрған жағдайларды төрт кезеңге бөліп қарастыруға болады:
Біріншісі - рух жаратылған сәттен бастап, оның денеге үрленуіне дейінгі өтетін рух өмірі.
Екіншісі - адамның туылумен бастау алып өліммен аяқталатын бұл дүние өмірі.
Үшіншісі - өлімнен бастау алып қайта тірілуге дейін жалғасатын қабір өмірі.
Төртіншісі – қайта тірілумен бастау алып, мәңгілікке жалғасатын ақырет өмірі. [2]
Құран Кәрімде адамның дене және рух жағынан жаратылысының үш кезеңнен тұратындығынан хабар береді. Денеднің жаратылуының алғашқы кезеңі топырақтан бастау алады. Екіншісі ана жатыры, ал үшіншісі туылу яғни дүниеге көз ашып келу сәті. Ал, рухтың жаратылу кезеңі болса; алғашқы кезеңі бұл дүниедегі өмір сүру кезеңі, екіншісі қабір өмірі яғниғ барзах әлемі. Ал үшіншісі қабір өмірінен кейінгі қайта тірілуден бастау алатын – ақырет өмірі болып табылады.

1. Замахшари Әбулқасым Жаруллаһ Махмуд бин Омар бин Мухаммед «Тәфсиру-л Кәшшәф ан Хақиқити-т Тәнзил уа Уюнил Әқауил фи Вужухи-т Тәуил» І – том, 45 – Жасия сүресі 21 – 22 аяттар, Каир 1988.
2. Проф, др Бекир Топалоғлу «Исламда инанч есаслары» 265-319 беттер, Истанбул – 1999.
3. Құран Кәрим, Хаж сүресі 5-10 аяттар; (Халифа Алтай ауд.), қазақша мағына және түсінігі, Мәдина Мунаууара 1992
4. Шерафеддин Гөлжүк «Ислам ақаиды», 115-118 беттер, Станбул 1999
5. А.Саим Клауыз, доцент, доктор Акиф Көтен. «Дин күлтүрү ве ахлақ билгиси», 173–193 беттер, Станбул 1984.