«Ана тілі» газетінде термин мәселесінің жазылуы

Пән: Журналистика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 58 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Журналистика факультеті

Мерзімді баспасөз кафедрасы

Диплом жұмысы

«Ана тілі» газетінде термин мәселесінің жазылуы (2001-2008 жылдар жарияланымдары бойынша)

Орындаған 5 курс студенті

Ғылыми жетекші

Норма бақылаушы

Кафедра меңгерушісінің

рұқсатымен қорғауға жіберілді

Алматы, 2009

МАЗМҰНЫ

Кіріспе . . . 3-4 бб

1 Тарау

МЕМЛЕКЕТТІК ТІЛ ЖӘНЕ БҰҚАРАЛЫҚ АҚПАРАТ ҚҰРАЛДАРЫ

1. 1 Қазақ тілі мәртебесінің конституциялық негізі . . . 5-15 бб

Кейбір ұғымдар мен терминдердің қолданылуы туралы . . . 15-26 бб

2 Тарау

БАСПАСӨЗДЕ ТЕРМИН МӘСЕЛЕЛЕРІНІҢ ЖАЗЫЛУЫ

2. 1. «Ана тілі» ұлттық газетінде мемлекеттік тіл және термин

мәселесі . . . 27-39 бб

2. 2. Мерзімді басылымдардағы тіл мәселесінің көтерілуі мен тілдік ахуалдың сипаттамасы . . . 39-47 бб

Қорытынды . . . 47-49 бб

Сілтемелер50-51 бб

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 52 б

КІРІСПЕ

Қай халықтың да қастерлеген қадірлісі - ұлттық тілі. Оның ел өмірінде атқарар міндетінің аясы үнемі кеңейіп, дамып, мемлекеттің нығаюына қалтқысыз қызмет көрсетуін қамтамасыз етудің мәні мен маңызы аса зор. Қаншама рет жойылып кетудің аз-ақ алдында болғанымен, қасиеті мен құдіреттілігі, өміршеңдігі танылған тіліміздің осындай жағдайда мемлекеттік мәртебеге ие болған сәтінен бастап, бүгінге дейін лайықты орнын таппай келе жатқаны жұрттың жанына батып отырған ащы шындық. Бұл орайда тілдің тарихы, тағдыры, қоғамда атқаруға тиіс міндеттері жайлы аз айтылып, жеткіліксіз жазылып келе жатқан жоқ. Алайда тіл мәселесі - тереңінен тартылған тарихи теперіштер тежегіш күш болып отырған және жалаң жанашырлықпен жақсара қояр жай емес. Бұл жайлы тілдің сан салалық мәселелерін көтерген көлемді ғылыми еңбектер, публицистикалық мақалалар жазылып келеді және оның әлі де талай уақыт ұранды мәселе атынан айрылмайтыны анық.

Ұлт пен тілді тікелей қатынасқа алсақ, «тіл» деген жалпы ұғым мен «ана тілі», яғни белгілі бір ұлттың өзіне тән тілі деген ұғым бір-бірінен дараланады. Осы тұрғыдан келгенде, ұлттың басты белгісі - тіл, тіл иесі ұлт. Егер тілді адамдардың өзара қарым-қатынас құралы десек, ана тілі - ұлтішілік әлеуметтік қарым-қатынасты қамтамасыз ететін ұлттық қатынас құралы. Олай болса, ана тілі алдымен этникалық категория ретінде сипатталуы тиіс. Бұл ретте ұлттың территориялық, экономикалық, мәдени т. б. бірлік ретінде сипатталуын қолдай отырып, оның басты белгісі ана тілі болса керек деп пайымдаймыз. Ана тілі ұлттың дамуына септігі тиетін негізгі фактор болып танылады. Ана тілінің қоғамдық қызмет атқаруы - ұлттың өмір сүруінің кепілі. Бұл ретте ана тілін этностың өзіне тән тұрақты сыртқы әлпетімен салыстыруға әбден болар еді. Ал этнос өкілдерінің бәрі бірдей бір-біріне ұқсас боп келе бермейтінін ескерсек, ана тілі - этностың одан да тұрақты белгісі. Тілін жоғалтқан этнос бұрынғы этностық қасиетінен айрылады. Ұлттық сана-сезім мен ана тілі егіздің сыңарындай, ұлттық сана жоғалса, ана тілі де көп кешікпей өмірден өшеді. Ал ұлттық сана-сезімнің деңгейі ең алдымен өз ұлтының тілін ана тілім деп есептейтін адамдар сананың көбею-азаюымен, ана тілінің қоғамдық қызметінің деңгейімен, ұлттық мәдениет пен әдебиеттің даму дәрежесімен өлшенеді. Ана тілін жасаған да, қолданатын да - халық. Ал мұны ескермеу, ана тілі мен орыс тілінің қолданылу орындарын нақтыламау бізде кең етек алған. Тіл тағдыры - қоғамдық-саяси өмірдің ең өзекті саласының бірі ретінде ел тәуелсіздігі танылғаннан да бұрын баспасөз бетіндегі көтерілген басты мәселе болды.

Тіл тағдыры - қоғамдық-саяси өмірдің ең өзекті саласының бірі ретінде ел тәуелсіздігі танылғаннан да бұрын баспасөз бетіндегі көтерілген басты мәселе болды. Оның өзіндік тарихи себептері бар. Қазақ тілі халқымыздың асыл мұрасы, елдік белгісі бола тұра, ғасырларға созылған солақай саясаттың нәтижесінде өз биігіне лайық тұғырдан табыла алмай, тар қыспақта тірлік кешкені ақиқат. Жаңа мемлекет құрып, оның саяси болмыс-бітімі мен мақсат-мұраттарын айқындау қаншалықты қиын болса, сол мемлекеттің көпұлтты, көптілді, көпдінді болуына байланысты мемлекеттік тіл саясатының да жүргізілуі күрделілігімен ерекшеленеді. Тіл табиғатын, оның толыққанды тіршілік етуін, жеке адамдар арасындағы ғана емес, ұлт пен ұлттың, мемлекет пен мемлекеттің қарым-қатынасындағы құрал ретіндегі әлеуметтік маңызы мен қоғамдық қызметін көрсету жолындағы баспасөз ролін зерттеу тіл саясатындағы маңызды істің бірі болып табылары анық. Мұндай мақсаттағы қол жеткен жетістік мемлекеттік тіл мәртебесінің нығайып, тұрақтануы үшін ерекше ықпал етері де сөзсіз. Осы ретте басылымдардағы мемлекеттік тіл мәселелерінің қоғамдық маңыздылығы мен оның теориялық мәні күн өткен сайын артып отыр. Біздің зерттеуіміздің негізгі тақырыбы - тіл саясатын жүргізудегі қазақстандық басылымдардың ролін көрсету. Сондықтан да біз диплом жұмысымыздың тақырыбы етіп «Ана тілі» газетінде термин мәселесінің жазылуы (2001-2008 жылдар жарияланымдары бойынша) деп таңдап алдық. Біздің бұл тақырыпты зерттеуіміздің негізгі өзегі - басылым беттерінде терминдер мен атаулардың тұрақтылығы мәселесі, кейбір ұғымдар мен терминдердің қолданылуы, «Ана тілі» газеті оқу-ағарту жұмысында қолданылатын терминдерді қалай жазып, оқырманға қандай деңгейде жеткізіп жүргендігіне талдау жасау.

Термин мәселесінің зерттелу тарихы тым тереңде жатқаны талас тудырмайтыны анық. Аталған мәселе халқымыздың ХХ ғасыр басындағы қайраткерлерінің еңбектерінде көтерілді, олардың тіл болашағына, қоғамдық өмірде қолданысына қатысты қарымды ойлары мен батыл пікірлері бүгінгі күні де бағасын жоймай отырғаны анық. Зерттеу жұмысында қазіргі күні қалыптасып отырған тіл мәселелері жөніндегі жаңа көзқарастар, саяси сипаттар сараланып, оларды түрлі ғылыми-сараптамалық ойлар негізінде қарастыру қолданылды. Сонымен қатар, мемлекеттік тіл мәселесі бұрын ұлтаралық қарым-қатынас, ішкі саясат, көрші елдермен саяси-мәдени байланыстар жасау сынды тақырыптар аясында қамтылса, бұл зерттеуде аталған тақырыптағы қазақстандық баспасөздің мемлекеттік мүддені қолдау, қорғау тұрғысынан бірінші рет дербес тақырып ретінде қарастырылды.

Зерттеу жұмысы кіріспеден, негізгі екі тараудан, қорытындыдан тұрады. Жұмыстың соңында сілтемелер мен пайдаланылған әдебиеттер тізімі берілді.

І МЕМЛЕКЕТТІК ТІЛ ЖӘНЕ БҰҚАРАЛЫҚ АҚПАРАТ ҚҰРАЛДАРЫ

1. 1 Қазақ тілі мәртебесінің конституциялық негізі

Ана тілі - халық қазынасының тұтас бір қоймасы іспетті. Өйткені,

бертінге дейін жазу-сызуы қалыптаспаған көшпенділер өз бойындағы бар асылын тілмен өрнектеп, өзінің дақ түспеген таза зердесіне сақтаған. Ал адам зердесі жансыз қағаз емес - жоқтан өзгенің бәрін жинай беретін. Ол тек ақыл-ойдың інжу-маржанын ғана іріктеп алады. Қазақ даласы - бүкіл түрік әлемінің қара шаңырағы десек, сол туыс тілдер ішіндегі ең байырғысы да, көп өзгеріске ұшырамаған тазасы да - қазақ тілі екендігін бұл күнде сонау Анадолы түріктерінен бастап, бүкіл қандас бауырларымыз түгел мойындайды. Олай болатыны, «тіл тас жарады, тас жармаса бас жарады» деп түсінген бабаларымыз бұл өнерге айрықша мән берген. Оққа тоқтамаған жерде сөзге тоқтаған. Қара қылды қақ жарған кемеңгер билеріміз кезінде ердің құнын екі ауыз сөзбен шешкен екен. Ақындар мен шешендер дау-талас, айтыс үстінде аталы сөзді аттап өтпей, жолдан жығылып, сөзден сүрінгенін ерлерше мойындап, «ой, тіліңе шоқ түссін!» деп отыра кеткен деседі.

Ана тілінің құдіретіне данышпан Абайдың өзі қайран қалған. Ұлы ақынның «қазақтың өзгелерден тілі ұзын» дейтіні немесе «өткірдің жүзі, кестенің бізі өрнегін сендей сала алмас» деп таңдай қағатыны сол сүйініштен туған. Абай нені айтса да біліп айтқан ғой. Қазақ тілі - өзінің даласындай кең пішілген, жайдары да жалпақ тіл. Осы тұста жазушы Қабдеш Жұмаділов: «Қазақ нені айтса да ауызды толтырып айтады. Қазақ сөзі қашанда даланың қоңыр желіндей аңқылдап, еркін есіп тұрады. Қазақ тілінің биязы мақамы - домбыраның күмбір қаққан сазындай. Асқақ әуенділігі - шырқап салар әніндей. Шешендердің аузынан шыққан қара сөздің өзінде өлеңге бергісіз келісім, іштей үйлескен ырғақ болады. Сөз бен сөз, дыбыс пен дыбыс өзара ұйқасып, жымдасып жатады. Тыңдаушысын бірден ұйытып әкететін осы үндестік пен әсем ырғақ құлақ түбінде хрустальдай сыңғырлап, қазақ тілін сұлу да, сиқырлы етіп көрсетеді», - деп жазады /1/.

Қазақ тілі - қазақ халқының ана тілі, қазақ халқының ұлттық тілі, Қазақстан республикасының мемлекеттік тілі. Қазақ тілі өзара ру-тайпа одақтарының бірігуі және соның негізінде қазақ халқы мемлекеттігінің құрылуы нәтижесінде ХV-ХVІІ ғасырларда қалыптасқан. Ол өзінің сан ғасырлық дамуы барысында рулық тіл дәуірін де, тайпалық тіл дәуірін де, халықтық тіл дәуірін де басынан кешірді. Біздің ана тіліміз - қазақ тілін барынша дамыту, оның қолдану аясын кеңіту, оны ғылым тіліне, өркениетті мәдениетті мәдениет тіліне айналдыру, жиналыстар мен іс қағаздарын ұлт тілінде жүргізу мәселелерін ашықтан-ашық қойып, тікелей алға тартқан біздің алғашқы алыптарымыз, рухани ұстаздарымыз - Ахмет Байтұрсынов, Сәкен Сейфуллин, Тұрар Рысқұлов, Смағұл Сәдуақасов, Міржақып Дулатовтардан кейін бұл мәселелер ондаған жылдар бойы жабулы қазақ жабулы күйінде қалып келген еді. Орыс тілді республика басшыларына оның керегі болмады. Ал қазақ тілді басшыларымыз мәселені бұлайша қоюға өздеріне ұлтшылдық айдары тағыла ма деп қауіптенді. Тек қайта құру, қоғамдық өмірдің барлық құбылыстарын қайта қарау кезінен бастап қана бұл мәселелерге қайтадан оралу мүмкіншілігі туды.

Осындай алыптарымыздан кейін кезінде ана тіл мәселесіне үн қатушылардың бірі жазушы Ғабит Мүсірепов: «Тілді қадірлеу дұрыс сөйлеуден басталады. Жүйесін тауып айтылған сөз жүрекке жетіп, жүйкені босатады. Адам мәдениетінің алғы шарты - дұрыс сөйлей білу. Түсіне білгенге сөйлей білу де - өнер. Тілін білмеген түбін білмейді, ондай адам күлдірем деп күйдіреді, сүйіндірем деп күйіндіреді, білдірем деп бүлдіреді, қуантам деп қуартады, келтірем деп кетіреді, емірентем деп егілтеді, жұбатам деп жылатады! Адам баласы маймыл бауырларымен ажырасып, өзіне лайық тіршілік әрекеттеріне ауысуымен бірге тілі де туа бастаған. Ойдан - әрекет, әрекеттен - тіл, әрекет пен тіл ағалы-қарындасты егіздің сыңары екендігінде дау болмаса керек», - деп зердесі барға ой салатындай етіп, бір түйіп тастайды /2/. Бұған қарағанда қазақ тілінің тарихы тереңде жатыр екен. Оны екінің бірі білетін болар. Бірақ соңғы кездері тарихы тереңде жатқан тіліміз туралы әр түрлі пікірлер мен тұжырымдар аз айтылып жүрген жоқ. Қай халықтың да қастерлісі - ұлттық тілі. Оның ел өмірінде атқарар міндетінің аясы үнемі кеңейіп, дамып, мемлекеттің нығаюына қалтқысыз қызмет көрсетуінің маңызы зор.

Кезінде сыншы Сағат Әшімбаев: «Тілден асқан байлық жоқ, тілден биік асқар жоқ. Тілден терең теңіз жоқ. Халық бар жерде тіл бар. Ендеше тіл проблемасы - халықтық проблема. Біздің қазақ тілі - өсу үстіндегі, адам баласының кез келген қиын да күрделі ойын бейнелеудегі мүмкіндігі зор, аса бай тіл. Сондықтан да оны көздің қарашығындай қастерлеу қажет . . . Шоқанның, Абайдың, Мұхтардың тілі - ана тіліміз - қасиетті қазақ тілінің болашағы жоқ дегендердің көмейіне құм құйылсын. Қазақ халқы бар жерде қазақ тілі бар! Анасыз өскен бала, панасыз өскен бала. Ал панасыз өскен баланың жайы белгілі ғой. Сол сияқты ана тілінің ләззатын арда еміп өспеген адамның жай-күйін өз басым елестете алмаймын. Ана тіл - қазақ тілі әрқайсысымызды өмірге әкелген ананың қасиетті ақ сүтінің құдіретінен ешқандай кем емес», - деп батыл да ұшқыр ойын білдіреді /3/.

ХХ ғасыр - қазақ тілінің даму тарихындағы ерекше кезең. Оған себеп- саяси, қоғамдық құрылыстағы өзгерістер. Ескі дәстүрлер мен әдет-ғұрып, халықтық салт-сана ығысты. Тұрмысқа мазмұны жаңа өзгерістер енді. Қазақстандағы тіл құрылысының кеңес дәуіріндегі даму тарихына шолу жасасақ, ұлт тілдерін сақтауға, дамытуға, әсіресе мемлекеттік тілге деген көзқарасқа жүргізілген нақты іс-шараларға қарағанда біршама дараланатын төрт түрлі кезеңді бастан кешіріп отыр. Яғни, төрт кезеңге аяқ бастық.

1-кезең - В. И. Ленин бастаған революционерлердің әлемде тұңғыш рет тілдердің тең құқылығын әрі жариялаған, әрі тілдің (орыс тілінің) мемлекеттік тіл болуына қарсы күрес кезі. Кеңес революциясы алдында пайда болған бұл сипатты тіл саясаты біздің Қазақстанда 1921 жылға дейін үстем болды. Қазақ КСР-інің бүгінгі Тіл заңы сонау 10 шілде 1919 жылы Бүкіл Ресейлік Атқару комитеті (ВЦИК) мен Халық Комиссарлар кеңесі (СНК) декреті негізінде қабылданған. Республиканың әрбір ұлты барлық мемлекеттік мекемелер мен мектептерде ана тілін қолдануда тең құқылы болып мәлімдегені.

Екінші кезең - 1921 жылдан бастап республикада мемлекеттік дәрежеге екі тіл ие болды. Қазақ және орыс тілдерін мемлекеттік тіл ретінде жариялады. Барлық мекемелерде істі қазақ тілінде жүргізу туралы үкімет тарапынан арнайы қаулы-қарарлар қабылданды. Бұған орай сол кезде көрнекті мемлекет қайраткері Сәкен Сейфуллин бірнеше мақалалар жазды: «Кеңселерде істі қазақ тілінде жүргізуге кірісу», «Қазақстанның заң комиссариатына теңеліңдер» т. б. мақалаларында ақын қуаныш сезіммен былай дейді: «Кеңселерде қызмет істері қазақша жүргенде ғана бұл күнге дейін қадірсіз болып келген қазақша хат білетін адамдардың бағалары артады». Сол жылдары қазақ тілін білгені үшін өзге ұлттың өкілдері жалақыға қосымша ақы алу сияқты көтермелеу болды. Бұл сияқты шаралар жергілікті халық тілін үйренуге деген ынтасын аударды.

Үшінші кезең - мемлекеттік тіл ұғымы республика жұртшылығы өмірінде заң жүзінде жарияланбады, тіл теңдігі мен ұлт тілдерін дамыту мәселесі сөз жүзінде сақталды, іс жүзінде тежеуге ұшырағаны мәлім. Бұл кезең 1937-1938 және 1987-1988 жылдар аралығын қамтиды.

Бұл аралықты іштей 3 кезеңге бөлуге болады:

1938 жылдан бастап Ұлы Отан соғысы жылдары аралығы;
1946-1957 жылдары аралығы;
1957-1987 жылдары аралығы.

Бұл кезеңдерде ұлт тілдерінің қолдану аясы бір кеңіп, бір тарылып,

құбылып отырды. Тарихқа осылай шолу жасай келіп, төртінші кезеңге аяқ бастық. Ол Қазақстандағы тіл құрылысы дамуында, тіл саясатында жаңа кезең болып саналады. Қазақ тілі 1989 жылы қыркүйек айының 22-інде тұңғыш «Қазақ Советтік Социалистік Республикасының Тіл туралы» Заңы қабылданып, оны талқылау бүкілхалықтық деңгейде жүргізілді. Сонымен бірге тәуелсіз елдің Конституциясын қабылдау, заман талабына сай Тіл туралы заңның екінші рет қабылданған тұсында да аталған мәселе қазақстандық баспасөзге үлкен міндеттер жүктеумен қатар, олардың көзқарастарын, бағыт-бағдарын айқындап берген сын да болды.

1995 жылы қабылданған Қазақстан Республикасы Конституциясының 7-бабында: «1. Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік тіл - қазақ тілі. 2. Мемлекеттік ұйымдарда және жергілікті өзін-өзі басқару органдарында орыс тілі ресми түрде қазақ тілімен тең қолданылады. 3 Мемлекет Қазақстан халқының тілдерін үйрену мен дамыту үшін жағдай туғызуға қамқорлық жасайды» деп атап көрсетілді /4 /. Тіл туралы заң дүниеге келген кезде, өз тіліне өшіккендер мен ана тіліне немқұрайды қарайтындар бой көрсетіп сап түзеді. Мәселен, Қазақстан қазақтарының 93229-ы өз ұлтының емес, өзге этнос тілін ана тілім деп есептейді, оның ішінде 16044 қазақ өз ұлтының тілін екінші тіл ретінде ғана пайдаланады. Сонда Қазақстан қазағының ішінде 77185 адам өз ұлтының тілінен мақұрым қалған. Олар қазақ тілін ана ретінде де, екінші тіл тұрғысынан да пайдалана алмайды.

Мемлекеттік тіл - тарихи категория. Ол - қоғам дамуының белгілі бір сатысына сай, мемлекеттің саяси-әлеуметтік ерекшелігіне сәйкес, Конституция арқылы қабылданып, заңдастырылған, қоғам мүшелері тарапынан белгіленген тәртіп бойынша, міндетті түрде қолданыс табатын ресми тіл ретінде халықтың келісті келешегінің кепілі. Жалпы ұлттық тіл мәселесі 1989 жылдардан бастап бүкіл Кеңес Одағына қараған республикаларда кеңінен көтеріліп, оған орталық еріксіз назар аударып, жергілікті басылымдар бетінде осы мәселеге байланысты пікірталастар айтыла бастады. Әрине, онда сөз көбіне қостілділік жағдайын ойыса беретін. Оған да қарсылық таныла түсіп, әр ұлттың өз тілі ғана мемлекеттік тіл болуы қажеттігін ұстанған әр ұлт өкілдері өз пікірлерін еркін айта бастады. «Литературная газета» газетінде әр елдің белгілі жазушыларының қатысуымен өткен дөңгелек стол басында қазақ жазушысы С. Елубаев өз пікірін: «Қай тілге шешімді қолдау қажет деген сұрақ туады. Әрине, тоқырау жылдары қоғамдық өмірдің шетіне және қоғамдық санадан ысырылған қазақ тіліне қажет. Республикада қос мемлекеттік тіл болуын жақтаушылар, шамасы қазақ тілінің артықшылықта болуы ғана жағдайды кішкене болса да түзеуге болатынын, қоғам алдындағы абыройы көтерілетінін, соншалықты көп күйзелген қазақ тілінің ауыр жағдайын ескермейтін тәрізді», - деп білдірді /5/.

Кеңес Одағының қол астында болған одақтас республикалардың барлығында дерлік республикаға аты берілген халықтың тіліне мемлекеттік мәртебе беру мәселесі ұлтаралық қатынастардағы кей жерлерде бой көрсетіп үлгерген қақтығыстарға ұласып жатты. Сондықтан да тәуелсіздіктің тірегі болып танылатын тіл мәселесі бүкіл кеңестік кеңістіктегі саяси қалыпты ахуалды сақтаудың басты шарттарының бірі ретінде күн тәртібінен түспеді. Сол тұста Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің Бірінші Секретары Н. Ә. Назарбаев: «Қазір тіл проблемалары төңірегінде алуан түрлі пікірлер көп айтылып жүр. Өсек-аяң болмауы үшін тағы да асқан жауапкершілікпен мәлімдеймін: қазір қоғамдық пікір барған сайын көбірек бет бұрып отырғанындай, қазақ тіліне мемлекеттік статустың берілуі ешбір жағдайда басқа тілдердің қандай да бір төмендетілуіне немесе кемсітілуіне жол бермейді. Қазақстанда мекендейтін барлық халықтардың тілдері бірдей қолдау мен қамқорлыққа ие болады. Ұлы орыс тіліне келетін болсақ, ол жаңа Заңда ұлтаралық қатынас тілі ретінде жоғары және лайықты орнын алуға тиіс», - деп атап көрсетті /6/. Мұндай кесімді пікірдің елдің ең жоғарғы мінберінен ресми мәлімделінгеніне қарамастан, қазақ тіліне мемлекеттік мәртебе беру жөнінде Қазақстандағы барлық ұлт өкілдерінің тарапынан бірден түсінік табыла қоймағаны анық. Осы орайда сол кезде республикада шығатын орыс тілді басылымдарда қарама-қайшылықты, тіпті кейде тікелей қарсылықты білдіретін мақалалар жариялана бастады. Қазақстан республикасындағы «Тіл туралы» заң жобасы жарияланып, онда басқа республикаларда қабылданып жатқан Тіл туралы заңдарында қарастырылмаған, орыс тілі ұлтаралық тіл болып жарияланады деген тоқтамға қарамастан, қасарысқан қарсылық пен қазақ тілі мемлекеттік тіл бола алмайды, орыс тілі кемсітілуіне жол берілуде деген тәрізді қауесет те жалғаса берді. Қарсылық танытқандардың өзін бірнеше топқа бөліп көрсетуге болады. Бірінші топ - қазақ тілінің қанат жаюын, тіпті мемлекеттің өзінің қалыптасуын қаламайтындар, екінші мемлекеттік тіл мәртебесіне байланысты жеке басына қатысты қиындықтар туындауы мүмкін деген қауіпке бойұрғандар, үшінші топ - қазақ тілінің болашағына сенімсіздіктен арылмағандар.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.