Іс қағаздарын мемлекеттік тілде жүргізу

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым

министрлігі

№2 Алматы мемлекеттік гуманитарлы-педагогикалық колледжі

Іс қағаздарын мемлекеттік тілде жүргізу

(оқу- әдістемелік құрал)

Алматы, 2009

Құрастырушы: Дандыбаева К. Ж.

Аңдатпа. Бұл оқу құралы Мемлекеттік тілде іс қағаздарын жүргізу курсынан студенттерге өз бетінше теориялық сұрақтарды меңгертуде және практикалық жұмыстарды орындауда көмекші құрал болып табылады.

Оқу құралына жұмыстық оқу жоспары, лекциялар, студенттерге өз білімдерін тексеру үшін тест сұрақтары кіреді.

Оқу әдістемелік құрал 25. 05 2003 8 хаттамасымен бекітілген Іс қағааздарын жүргізу бойыншаТиптік оқу бағдарламасына сәйкес жасалған және Мемлекеттік тіл мен шет тілі ғылыми әдістемелік комисиясының 2009 23 сәуір күні, 8 хаттама өтілген отырысында талқыланды.

Пайдаланылған негізгі әдебиттер.

1. Қазақстан Республикасында іс қағаздарын жүргізу - В. И. Скала, Б. В. Скала, Н. В. Скала - Алматы :ТОО «Издательство LTM»., 2005.
2. Ресми іс қағаздары - А. Алдашева, З. Ахметжанова, Қ. Қадашева, Э. Сүлейменова - Алматы: «Сөздік - Словарь», 2001.
3. Іс қағаздарын қазақ тілінде жүргізу - Әлия Хазимова - Алматы: «Олжас Баспасы», 2004.
4. Іс қағаздарын жүргізу - В. Салагаев, Б. Шалабай - Алматы: «Раритет», 2004

Қосымша әдебиеттер:

1. Екі тілде іс жүргізу - М. Касымбеков, Қ. Әлімқұлов, К. Юсупов, Ж Әлмешев. Ә Сапарбекова - Алматы «Атамұра - Қазахстан» 1994.
2. Қазақстанда іс қағаздарын жүргізу - Жакыпов Мірболат Хабиұлы «ТОО РПИК Дәуір» - 2006.

3. Іс қағаздарын қазақша жүргізу - Ләззат дүйсембекова Алматы: «Ана тілі», 2005.

1Курстың мақсаты.

Іс қағаздарын жүргізу жалпы кәсіби пәндерге жатады.

2. Оқытушы туралы мәліметтер

Ф. И. О. : Дандыбаева К. Ж.

Жоғарғы санатты оқытушыТел. : 376 95 99.

3. Пән туралы

Пән атауы:Іс қағаздарын жүгізу.

Барлығы: 76 сағат.

Теориялық сабақ: 30.

Практикалық :46.

7 және 8 семестрде оқытылады.

4 бақылау жұмысы

8 семестр: Эмтихан

ТАҚЫРЫПТЫҚ ЖОСПАР

Модуль 1. Бөлім. Құжаттармен жұмыс жасауды ұйымдастыру.

Лекция№1. Тақырып: Кіріспе. Пәннің мазмұны мен мақсаты.

Іс қағаздары қоғам өмірінде үлкен қызмет атқарады. Іс қағаздарының саяси, тарихи, құқықтық, экономикалық маңызы өте зор. Мемлекет, республика, қала, кәсіпорын, ұйым, мекеме тарихын жазғанда іс қағаздары ақпараттың табылмас қайнар көзі бола алады. Құжаттар фактілерді, оқиғаларды, қоғам өмірінің құбылыстарын дәлелдейтін айғақ қызметін де атқарады.

Іс қағаздары - басқару қызметіндегі негізгі бір сала. Ұйымдар мен мекемелердің, кәсіпорындардың қызмет етуі барысында шығарған түрлі шешімдері, басқару істері, атқарған қызметі іс қағаздарынан айқын көрінеді. Сондықтан халық шаруашылығын басқаруды жетілдіру, оны ұйымдастыру деңгейін көтеру онда құжаттармен жұмыс істеудің қаншалықты ғылыми негізделгеніне тікелей байланысты. Іс қағаздарын жүргізу - басқару процесінің ажырамас бөлігінің бірі болып табылады. Мекемелер арасындағы ақпарат алмасу хат, жеделхат, телефонхат сияқты құжаттар арқылы іске асады. Үкіметтің басқару істері жарғы, қаулы, нұсқау, ереже, бұйрық сияқты құжаттар арқылы жүргізіледі. Іс қағаздарын жүргізу - мекеме жұмысының нақты құжаттарымен, деректермен реттелген, дәйектелген жүйесі.

Адам өмірі де құжаттармен тікелей байланысты. Адам дүниеге келгенде оған алғашқы құжат - туу туралы куәлік жазылады. 16 жасқа келгенде жеке басын растайтын құжат - жеке куәлік алады. Мектепті бітіргендігі - орта білім туралы аттестатпен расталады. Жоғарғы оқу орнына түсу үшін түрлі үлгідегі іс қағаздарын жазады. Жоғарғы оқу орнын бітірген шақта диплом беріледі. Жұмысқа орналасу барысында да өтініш, түйіндеме, жеке іс парағы т. б. іс қағаздарын жазады. Ал еңбек жолын бастағандығы еңбек кітапшасына жазылады. Өмірдің түрлі жағдайында сенімхат, қолхат жазуға, еңбек келісімін жасауға, өмірбаян мен мінездеме жазуға, жеделхат, телефонхат, факс жіберуге тура келеді.

Глоссарий

Құжат-документ

Іс қағаздары -деловые бумаги

Құқық -право

Туу туралы куәлік -свидетельство о рождении

Жоғарғы оқу-высшее образование

Сенімхат -доверенность

Түйіндеме - резюме

Өтініш- просьба

Жеке іс парағы - личный листок

Еңбек келісімі- трудовое соглашение

Лекция№2. Құжаттармен жұмыс жасауды ұйымдастыру.

Іс қағаздарын жүргізу қарапайым және жедел болуы тиіс, оның жұмысы фирма ішіндегі құжат - ҚР- ның мәдениет, ақпарат және қоғамдық келісім министрлігінің Мұрағаттарды және құжаттаманы басқару жөніндегі комитеті Төрағасының 2003 жылғы 29 сәуірдегі № 33 бұйрығының талаптарына сәйкес жасалған және ұйымның жоғары лауазымды тұлғасы бекіткен «Іс қағаздарын жүргізу туралы» нұсқаулықпен белгіленеді. Іс қағаздарын жүргізу қызметі қызметкерлерінің функционалдық міндеттері мен құқықтары нұсқаулықтармен лауазымдық белгіленеді. Іс қағаздарын жүргізуге жауапкершілік басшының бірінші орынбасарына немесе 2. 3- тармақ бойынша құрылымға сәйкес нақты орындаушыға жүктеледі. Лауазымы бойынша хат-хабармен жұмыс істейтін фирманың барлық қызметкерлері «Іс қағаздарын жүргізу туралы нұсқаулықты білуге және оның талаптарына сәйкес қызметтік құжаттаманы ресімдеуге міндетті. «Іс қағаздарын жүргізу туралы» нұсқаулық ұйымдастыруды, ережені құжаттарды қабылдау және жасау процесін реттейтін нормативтік құжат болып табылады. Нұсқаулыққа фирмада қолданылатын құжаттардың нысандары мен үлгілері және анықтамалық-әдістемілік материал:бекітуге жататын құжаттардың тізбесі, мөр соғылатын құжаттардың тізбесі т. б. қоса беріледі. Фирма ішіндегі қызметтік хат жазысу Қазақстан Республикасының заңнамасында, мысалы, ҚР-ның «Еңбек туралы» 10. 12. 99 ж. № 493-1 Заңында белгіленген жағдайларда рұқсат етіледі. Ұйымның құрылымдық бөлімшелерінің арасында қызметтік хат жазысуға рұқсат етілмейді. Басқа ұйымдармен және азаматтармен қызметтік хат жазысу :

-мемлекеттік тілде

-ресми тілде

-түскен сұрату хат, өтініш қай тілде жазылса, сол тілде жүргізіледі.

Глоссарий

Мұрағат- архив

Рұқсат- разрешение

Нұсқаулық- инструкция

Құқықтары- права

Лекция№3. Тақырып. Келіп түскен құжаттарды бөлу

Ұйымның құжаттама қызметі кіріс құжаттары бойынша төмендегідей операцияларды атқарады:

1. құжаттарды қабылдау және экспедициялық өңдеу;
2. құжаттарды тіркеу;
3. құжаттарды ұйым басшысына қарауға тапсыру;
4. құжаттарды орындауға тапсыру,
5. құжаттардың мерзімінде орындалуын бақылау.

Құжат салынған конверттер құжаттама қызметінде ашылып, оның дұрыс жеткізілгендігі, құжаттар орамының бүтіндігі тексеріледі.

Жіберушінің мекенжайын, жіберілген және құжаттың алынған күнін ( уақытын ) анықтауда қажеттілігі болмаса кіріс құжаттары салынған конверт жойылуға тиіс. Жеке тұлғалардың өтініші және жеке құжаттар салынған конверттер сақталады.

Алынған құжаттарға тіркеу мөртабаны қойылады. Тікелей құрылымдық бөлімшелерге немесе лауазымды тұлғаларға арналған құжаттар өз мекенжайына тапсырылады.

«Жеке өзіне» («Лично») деген белгісі бар конверттер ашылмайды, жіберілген иесіне сол күйі беріледі.

Жаңылыс келген корреспонденциялар пошта бөлімшесіне қайтарылады.

Құжаттама қызметі келіп түскен құжаттарды мазмұнына сәйкес ұйым бойынша белгіленген функциялық бөліністерге, қызметкерлер арасындағы міндеттер мен өкілеттік сипаттарына қарай тарату үшін алдын-ала қарап шығады

Алдын-ала қараудың бірінші кезеңінде келіп түскен құжаттар тіркелетін және тіркелмейтін құжаттарға сортталады. Бұл іс құжаттама қызметінде тіркелмейтін құжаттар тізбесіне сәйкес жасалады. Мұндай тізбені әр ұйым өзінше, қызмет түрінің ерекшеліктеріне қарай жасайды. Мұнаң соң тіркелетін құжаттар мынадай топтарға бөлінеді:

1. басшылық атына жіберілген немесе құрылымдық бөлімше атаулары көрсетілмей жолданған құжаттар;
2. жеке және заңды тұлғалардың, депутаттардың өтініштері;
3. құрылымдық бөлімшелерге жолданған құжаттар.

Жеке және заңды тұлғалардың тіркелген өзге өтініштері ұйымның тиісті құрылымдық бөлімшілеріне (тиісті лауазымдық тұлғаға), жеке және заңды тұлғалардың өтініштері бойынша жұмыс жүргізуге жауапты кісілерге жолданады.

Құрылымдық бөлімшілерге жолданған құжаттар тіркеуден өткен соң сол бөлімшелердің басшыларына табыс етіледі.

Глоссарий

Қабылдау- прием

Тіркеу- регистрация

Мерзім -срок

Ұйым -организация

Заң -закон

Мөртабаны -штамп

Құрылымдық бөлімше- структурное подразделение

Жеке және заңды тұлға- физическое и юридическое лицо

Жолдау - направлять

Лекция№ 4. Құжаттардың орындалуына бақылау қою

Тапсырмалары және орындау мерзімдері нақты көрсетілген барлық құжаттар бақылауға алынады.

Құжаттардың орындалуын бақылау мәселе мәніне қарай құрылымдық бөлімшелердің басшыларына немесе лауазымды тұлғаларға жүктеледі. Құжаттарды орындаудың мерзімдеріне бақылау жасауды құжаттама қызметі (лауазымды тұлға) жүзеге асырады. Орындау мерзімдері құжатқа қол қойылған (бекітілген) күннен, ал кіріс құжаты үшін оның келіп түскен күнінен бастап күнтізбе бойынша есептеледі.

Құжаттардың орындалуына бақылауды ұйымдастырған кезде тіркеу-бақылау карточкілері (автоматтандырылған ақпараттық жүйедегі электрондық деректер карточкілері), тіркеу журналдары пайдаланады.

Құжаттама қызметі (лауазымды тұлға) құжаттардың орындалуын бақылауды ұйымдастырған кезде құжаттарды бақылауға қою, карточкілерді картотекалардың тиісті бөлімдеріне салу және нәтижелерін басшыларға хабарлау, құжатты бақылаудан алу міндеттерін орындайды.

Ағымдағы ай тапсырмаларының орындалу барысын тексеру белгіленген мерзімнің аяқталуынан бес күн бұрын жүргізіледі, жылдың келесі айларына арналған тапсырмаларды кем дегенде - жылына бір рет тексеріп отырады.

Глоссарий

Бақылау-контроль

Лауазымды тұлға-должностное лицо

Орындау-исполнять

Тіркеу журналы-регистрационный журнал

Міндеттері-обязательства

Лекция№ 5. ҰЙЫМНЫҢ ІСТЕР НОМЕНКЛАТУРАСЫ.

Ұйымда жасалған және сырттан алынған құжаттардың құндылықтары біркелкі болмайды. Бір құжаттар бар, тұрақты түрде және ұзақ уақыт қолданыстан түспейді, енді бір құжаттар бар, аз ғана уақыт қолданылғаннан кейін қажеттілігі біртіндеп азая бастайды. Яғни қысқа ғана уақыт пайдаланылады. Егер құжаттарға уақытылы сарапатама жүргізіліп, құндылығы аз ақпараттарды жоюға бөліп отырмаса, онда ұйымда көп ұзамай қосымша қаржылық және материалдық шығындарды қажет ететін үлкен мұрағаттық материалдар жиналып қалады. Бірақ қолда құжаттарды іріктеу ісін жүргізуге негіз болатын нормативтік құжаттар болуға тиіс. Өйткені құжаттарды заңсыз түрде жою - қылмыс. Ең соңында ұйым жұмыс барысында қалыптасқан құжаттар мен істердің жоғалып кетпеуі үшін олардың тиісті есебін жүргізіп отыруы қажет.

Бұның барлығы да жоғарыда аталған проблемаларды болдырмас үшін әмбебап нормативтік құжат қажет екенін аңғартады. Міне, осы құжаттың аты істер номенклатурасы деп аталады. Қазақстан Республикасының СТ 1037-2001 «Іс жүргізу және мұрағат ісі. Терминдер мен анықтамалар» аталатын мемлекеттік стандартында былай деп көрсетілген: «Істер номенклатурасы: ұйымда пайда болған, сақталу мерзімдері көрсетіліп, белгіленген тәртіпте ресімделген істер атауларының жүйеленген тізбесі». Істер номенклатурасы істердің жіктелуін, индекстелуін, жүйеленуін және сақталу мерзімдерін ресми бекітеді, сондай-ақ алғашқы есепке алу құжаты болып табылады.

Істердің жиынтық номенклатурасы құжаттамамен қамтамасыз ету қызметі тарапынан немесе осы міндет ресми түрде жүктелген лауазымды тұлға тарапынан әзірленеді. Ұйым басшысы әрбір құрылымдық бөлімшеге өкімдік құжат арқылы шартты белгі (цифрлық, әріптік немесе әрі цифрлық әрі әріптік аралас бөлігі) тағайындайды. Мәселен, 01 - басшылық, 02 - жалпы бөлім, 03 - жоспарлау-экономика бөлімі т. б. Әрбір іске де осылайша олардың индекстері белгіленеді. Индекстер істердің және құрылымдық бөлімшелердің реттік нөмірлерінен тұрады. Мысалы, 01-05. істердің индекстері мекеменің іс қағаздарын жүргізу қызметіндегі құжаттарды ұйымдастыру жүйесін бекітеді.

Істер номенклатурасын жасаудағы жұмыстың аса маңызды бөлігі тақырып әзірлеу болып табылады.

Ең негізгі талап - тұрақты сақталатын және уақытша сақталатын істерді өз алдарына жеке-жеке топтау. Бұл құжаттар құндылығына сараптама жасауда, сақтауға немесе жоюға іріктеуді едәуір жеңілдетеді.

Тақырыптарды тараулар ішіне орналастыру тәртібі құжаттардың маңыздылығына және олардың бір-бірімен өзара байланыстылығына қарай реттеледі. Ең алдымен ұйымдастырушылық-өкімдік құжаттар: жарғылар немесе ұйым және оның құрылымдық бөлімшелері туралы құжаттар орналасады; мұнан соң жоғарыда тұрған мекеменің нормативтік-өкімдік құжаттары келеді; бұдан кейін - сол ұйымның өз бұйрықтары мен кеңесші органдар хаттамалары салынады.

Глоссарий

Анықтама -справка

Талап -требование

Өкімдік құжат -распорядительный документ

Тақырып -тема

Құндылықтары-ценности

Істер номенклатурасы- номенклатура дел

Сараптама жасау - экспертиза

Сақталу мерзімі-сроки хранения

Лекция №6

Құжат құндылығы - бұл құжаттың тарихи, ғылыми, әлеуметтік, экономикалық, саяси немесе мәдени мәніне байланысты ақпараттық мүмкіндіктері. Құндылық артықшылықтар теориясы - бағалау және құжаттарды сақтауға іріктеу теориясының негізі. Таңдау кезінде құндылығы өзгелеріне қарағанда жоғары құжаттар іріктеледі. Құндылық нақты тұтынушылар сұранысына байланысты болмайды. Бірақ қоғамның ақпараттық талаптарына жауап беретіндей болуы керек.

Құжаттар құндылығына сараптама жасау тәртібі. Тұрақты және уақытша сақталатын құжаттар құндылығын сараптау ісі бірнеше кезеңнен тұрады:

Іс қағаздарын жүргізу процесінде сараптау;

Ведомстволық мұрағат орнында сараптау;

Мемлекеттік сақтауға тапсыру кезінде сараптау.

Құжаттарды олардың түзілуі кезінде, яғни мекемелерде іс қағаздарын жүргізу барысында бағалау тұрақты және уақытша сақталатын құжаттарды іріктеп алу үшін жүргізіледі. Бұл құжаттарды 10 жылдан астам мерзімде уақытша сақталатындары ведомстволық мұрағатқа тапсырылып, 10 жылға дейінгілері - құрылымдық бөлімшелерде одан әрі сақтауға қалдырылады. Ал сақтау мерзімі өткен құжаттар жоюға бөлінеді.

Құжаттар істерді парақтап қарау жолымен іріктеледі. Бұл жұмыс мекеменің құжаттар тізбесімен істер номенклатурасы негізінде жүргізіледі.

Істерді ретке келтіру барысында сақталу мерзімдері нақтылана түседі. Істерді ведомстволық мұрағатқа тапсыруға дайындау кезінде оларды сақталу мерзімдерінің ұзақтығына қарай былайша топтастырып, ресімдейді:

Тұрақты және уақытша (10 жылдан жоғары) сақталатын істерге тізімдеме жасалады;

10 жылға дейінгі мерзімде сақталатын құжаттарға тізімдеме жасау міндетті емес;

Анықтамалық сипаттағы қысқа мерзімді құжаттар (5 жылға дейін сақталатын) істер номенклатурасында белгіленеді және сақтау мерзімі өткен соң құрылымдық бөлімшелердің өзінде акті арқылы жойылады.

Құжаттар құндылығына сараптама жасау ісі ұйымдық - өкімдік және жоспарлау - есеп беру құжаттамаларын зерттеуден басталады. Онымен қоса құжаттардың түпнегіз даналары қай құрылымдық бөлімшелерде екендігі анықталады.

Құжаттар құндылығына сараптама жасауды ұйымдастырып, өткізу үшін және оның барысын бақылап, ғылыми - әдістемелік басшылық ету мақсатында мекеме мен мемлекеттік мұрағат тарапынан құрылған арнайы комиссиялары жұмыс істейді.

Глоссарий

Құжат құндылығы-ценность документа

Құрылымдық бөлімше-структурное подразделение

Мұрағат-архив

Сараптама-экспертиза

Түпнегіз-оригинал

Модуль 2. Такырып: Құжаттау.

Лекция №1 Құжаттарды дайындаудың жалпы ережелері мен ресімделуі.

Басқару қызметінің барлық түрлері тиісті құжаттардан көрініс табады. Шығу тегі, мақсаты, түрі, қызмет саласы бойынша өзара байланысты, ресімделуіне бірыңғай талаптар қойылатын құжаттар жиынтығы құжаттама жүйесі деп аталады.

Құжаттар түзу- құжаттау деген сөз.

Құжаттарды бір ізге түсіру дегеніміз басқару құжаттарының бірыңғай құрамы мен формасы белгілеу болып табылады. Құжаттың бір ізге түсірілген формасы- қызмет саласында шешілуге тиісті міндеттерге сәйкес қолданылатын реквизиттер жиынтығы және олардың ақпарат негізінде белгілі бір тәртіппен орналасуы.

Құжаттарды стандарттау- бір ізге түсіруді заңдық тұрғыдан бекіту формасы болып табылады. Қазақстан Республикасының 1042- 2001 «Ұйымдық- өкімдік құжаттар. Құжаттарды ресімдеуге қойылатын талаптар» мемлекеттік стандарты Қазақстан Республикасы мемлекеттік органдарында, меншіктің барлық түрлері мен барша ұйымдық- құқықтық формадағы кәсіпорындар мен ұйымдарда ресімдеудің бірыңғай ережелерін белгілеу мақсатында әзірленген.

Құжаттың негізгі функциясы ақпараттарды жинақтау, сақтау, оларды келешекке жеткізу, көп мәрте қолдану, өткен уақыт ақпараттарына оралту мүмкіндігінде.

Құжат жасау оның түрін, жіктелуіне сәйкес мақсатын анықтаудан басталады.

Жіктеу түрлерін ішіндегі ең маңыздысы ақпарат мазмұны бойынша жіктеу болып табылады. Бұл бойынша құжаттар құжаттамалардың бір ізге түсірілген жүйелеріне (жоспарлы, есептік статистикалық, ұйымдық өкімдік, қаржылық және бухгалтерлік т. б. ) сәйкес жіктеледі.

Жасалған орны бойынша құжаттарды ішкі (мекемеде түзілген, әрі одан сыртқа шықпайтын) және сыртқы (сырттан келіп түскен) деп бөледі.

Шығу тегіне қарай құжаттар ресми және жеке болып бөлінеді. Заңды немесе жеке тұлғалар тарапынан жасалып, белгіленген тәртіп бойынша ресімделген және куәландырылған құжаттар ресми құжат деп аталады. Ұйымның ағымдағы қызметінде пайдаланылатын ресми құжатты қызмет бабындағы құжат дейді. Жеке құжат бұл жеке тұлға тарапынан жасалатын, оның қызмет аясынан тыс әзірленген құжат.

Құжаттардың топтастырылуы

Құжаттың жеке және типтік формалары болады. Жеке құжаттар басқарудың нақты бір жағдайларына байланысты пайда болады (бұйрықтар, хаттар) . Типтік құжаттар бір текті мәселелер бойынша, бірыңғай үлгіде жасалады (жарғы, ереже, нұсқаулық) .

Заңдық күшіне байланысты шынайы құжат және жалған.

Материалдық негіз түрі мен қайта жаңғырту тәсіліне байланысты: қағаз негіздегі құжаттар, дыбысбейнелі құжаттар және машиналық негіздегі құжаттар болып бөлінеді.

... жалғасы

Іс қағаздарын жүргізудің нормативтік базасы

Мемлекеттік тілдегі іс қағаздарды жүргізу пәні

Іс қағаздардың қоғам өміріндегі атқаратын қызметі

Құжат түрлері және құжаттарды толтыру

Акт туралы түсінік

Мекемелер мен кәсіпорындарда іс қағаздарын жүргізуді, мұрағат қызметін заңдық және нормативтік-құқықтық тұрғыдан реттеу

Қазақстан Республикасында басқаруды құжаттамамен қамтамасыз ету: дамуы және проблемалары

Арыз немесе өтініш

Құжаттардың деректемелерін ресімдеу

Мемлекеттік тілдің қолданылу аясын кеңейту бағытында атқарылатын жұмыстар жайында

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс