Қоршаған ортаны қорғау жайлы ақпарат

Кіріспе

Ұңғыны пайдалану кезінде күрделі жағдайлардың туындауы: әлсіз цементтелген қабаттардан құмның ұңғыға түсуінен, көп мөлшердегі еркін газдың сорапқа енуінен мұнай бергіштегі төменделеді. Осы жағдайларды болдырмау үшін сүзгілерді және якорлерді қолданамыз.
Түсірілген сүзгіні әлсін - әлсін көтеріп тазарту жұмыстары жүргізіледі. Сүзгіні тазарту, ауыстыру жұмыстары жылына бірнеше рет жүргізіледі. Сүзгіні ауыстыру ұңғыны жөндеу жұмыстарына жатады. Бұл жұмыс АЗИНМаш агрегатының көмегімен жүргізіледі.
Сүзгіні ауыстыру немесе тазарту кезінде сорапты, сорапты компрессорлы құбырды жоғары шығару керек. Сүзгі мен сораптың төменгі жағында бекітіледі.
Сол жұмыстар кезінде мұнай төгіліп, қоршаған ортаға әсерін тигізеді. 40-50% мұнай қорынан және 20 - 40% табиғи газ қорынан 1% - мұнай өндіру кезінде, тасымалдау кезінде де төгіледі.
Сүзгіні ауыстыру кезінде ысырмалардың босауынан, құбырларды ауыстыру кезінде ұңғы жағалауына мұнай төгіліп, жер қойнауына еніп экологияға септігін тигізеді.
Көтеріп – түсіру операциясы кезінде адамға әсері зор. Төгілген мұнай компоненттері ауаға тарап, жұмыс жасап тұрған адам осы ауамен дем алып түрлі аурулар пайда болады.
Қазіргі кезде жерге төгілген мұнайды тазарту үшін арнайы тазарту агрегатын қолданады. Және де сүзгіні арнайы жерде тазартады. Бұл тазартылған сүзгі қатадан сорапқа бекітіп ұңғы түбіне түсіреміз.
Мұнай атқылағанда аймақтың үлкен көлемі ластануы мүмкін соңғы жағдайда ластануы әртүрлі дәрежелі төрт белдемесі ажыратылады.
1. Көп ластану;
2. Орта дәрежелі ластану;
3. Аз ластану;
4. Тозаң қондырып азғана ластану.
Аймақтың жартысына жуығы соңғы белдемеден тұрады. Гравитация күшінің әсерінен мұнай топыраққа төмен қарай тігінен түседі және жазықтық пен капиллярлық күштердің жерінен еніне қарай тарайды. Мұнайдың таралу жылдамдығы оның қасиеттеріне жер және мұнайдың таралу жылдамдығы оның қасиеттеріне, жер және мұнай қатынастығына, көп фазалы жылжымалы жүйедегі ауа мен суға байланысты.

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

5 Қоршаған ортаны қорғау

5.1 Сүзгіні ауыстыру жұмысы кезінде қоршаған ортаға әсері

Ұңғыны пайдалану кезінде күрделі жағдайлардың туындауы: әлсіз
цементтелген қабаттардан құмның ұңғыға түсуінен, көп мөлшердегі еркін
газдың сорапқа енуінен мұнай бергіштегі төменделеді. Осы жағдайларды
болдырмау үшін сүзгілерді және якорлерді қолданамыз.
Түсірілген сүзгіні әлсін - әлсін көтеріп тазарту жұмыстары
жүргізіледі. Сүзгіні тазарту, ауыстыру жұмыстары жылына бірнеше рет
жүргізіледі. Сүзгіні ауыстыру ұңғыны жөндеу жұмыстарына жатады. Бұл жұмыс
АЗИНМаш агрегатының көмегімен жүргізіледі.
Сүзгіні ауыстыру немесе тазарту кезінде сорапты, сорапты компрессорлы
құбырды жоғары шығару керек. Сүзгі мен сораптың төменгі жағында
бекітіледі.
Сол жұмыстар кезінде мұнай төгіліп, қоршаған ортаға әсерін тигізеді.
40-50% мұнай қорынан және 20 - 40% табиғи газ қорынан 1% - мұнай өндіру
кезінде, тасымалдау кезінде де төгіледі.
Сүзгіні ауыстыру кезінде ысырмалардың босауынан, құбырларды ауыстыру
кезінде ұңғы жағалауына мұнай төгіліп, жер қойнауына еніп экологияға
септігін тигізеді.
Көтеріп – түсіру операциясы кезінде адамға әсері зор. Төгілген мұнай
компоненттері ауаға тарап, жұмыс жасап тұрған адам осы ауамен дем алып
түрлі аурулар пайда болады.
Қазіргі кезде жерге төгілген мұнайды тазарту үшін арнайы тазарту
агрегатын қолданады. Және де сүзгіні арнайы жерде тазартады. Бұл
тазартылған сүзгі қатадан сорапқа бекітіп ұңғы түбіне түсіреміз.
Мұнай атқылағанда аймақтың үлкен көлемі ластануы мүмкін соңғы
жағдайда ластануы әртүрлі дәрежелі төрт белдемесі ажыратылады.
1. Көп ластану;
2. Орта дәрежелі ластану;
3. Аз ластану;
4. Тозаң қондырып азғана ластану.
Аймақтың жартысына жуығы соңғы белдемеден тұрады. Гравитация
күшінің әсерінен мұнай топыраққа төмен қарай тігінен түседі және
жазықтық пен капиллярлық күштердің жерінен еніне қарай тарайды.
Мұнайдың таралу жылдамдығы оның қасиеттеріне жер және мұнайдың
таралу жылдамдығы оның қасиеттеріне, жер және мұнай қатынастығына, көп
фазалы жылжымалы жүйедегі ауа мен суға байланысты.
Топырақта мұнайдың болуы қауіпті экологиялық салдар туғызады.
Зерттеу арқылы анықталғаны мұнаймен ластанған топырақтарда өсімдіктің
тіршілігі олардың тамырларының жеткен тереңдігіне және ластану
нәтижесінде түскен жапырақтарының қайта өсуінің жылдамдығына байланысты
болады.
Топырақтың құрылымы бұзылады оның физико-химиялық қасиеттері
өзгеріледі. Нәтижесінде су өткізгіштік қасиеті төмендейді азот және
көмірсутек аралығындағы қатынастық ұлғаяды (мұнайдағы көмірсутегі арқылы)
олар топырақтың азот режимінің нашарлауына соқтырады өсімдіктердің
тамырларының қоректенуі бұзылады.
Мұнайдың топыраққа жағымсыз әсер жасауы қоректену тізбегі
арқылы дамғы да қауіптік туғызады. Осы жағдайда концерогендік эффект
болуының мүмкіндігі жоққа шығарылмайды олар белсенді заттардың тым аз
мөлшерде шоғырлануында да дамуы мүмкін.
Табиғи экологиялық жүйенің бұзылу дәрежесі жалпыда ластағыштың өзі
мен және де аймақтың биологиялық ерекшелігімен шартталынады. Осындай ең
аса маңыздысы мұнайдың типі оның мөлшері, мұнаймен ластанудың
сипаттамасы және тазалау әдісі. Осыдар былай түсіндіріледі мұнайдың
типтерінің өздерінің физикалық және химиялық қасиеттерімен ұлылық
дәрежелерімен бір – бірінен айырмашылығы болады.
Аймақтық гидрогеологиялық жағдайын мұқият зерттеу жердің мұнаймен
ластануына тиімді бақылау жүргізуді жобалайды. Топографиялық және
геологиялық карталардың барлама және пайдалану бұрғылаудың мәліметтері
бойынша, бірінші жақындықта гидрогеологиялық жүйенің шекарасы
белгіленеді. Содан кейін өрістің зерттелуі өткізіледі, әр түрлі
құрамды бірнеше қабаттан тұратын жерлер үшін скважина бұрғыланады,
жердің үлгісін сипаттамалау үшін бөлшектерінің өлшемін керектілерін
және өткізгіштігі анықталынады. Жер астының суының қасиеттері бойынша
және судың жылжитын бағыты жөніндегі мәліметтер біріктіріледі. Төгілген
мұнайды таралуының оның жерге сіңіп кетпеуінің алдын-алу үшін бірнеше
скважина бұрғыланып жер астындағы ластанған су жоғары шығарылады.
Сумен бірге жылжитын көмірсутектерді жинақтау және шығару үшін жер
астының суының жолына перфорияланғын құбырды ор қазылады. Кейбір
жағдайларда жер асты суының жылжитын жолын сәйкес құрылыс материалдан
жасалған су өткізбейтін кедергі қойылады.
Кедергі айналасында жиналған мұнай арнайы жабдықтардың көмегімен
жойылады жабдық сайланып алынғанда техника қауіпсіздігі мантаждалу шарты
мұнай мен ластанылған судың көлемі ескеріледі.
Мұнай өндірісі қоршаған ортаны бүлдіруші өндіріс салаларының
қауіптілерінің бірі.
Атмосфераны ластайтын заттардың шығуы мұнайды тазалау, газды
айыру, конденсатты тұрақтылау және тағы басқа технологиялық үрдістер
кезінде болады.
Ауаға лас заттарды шығару үшін күресу шаралары комплексіне
мыналар кіреді:
- мұнайды өндіру, жинау және жеткізу кезіндегі қорғаныс
құрылыстарын сақтау;
- қоршаған ортаны ластауды болдырмау шараларын жүргізу (жөндеу,
тексеру ).
Төгілген мұнай мен көмірқышқыл газдары сумен қосылып улы
заттар түзейді, бұл балықтарға және басқа мақұлықтарға зиянды.
Суды ластаудан сақтау үшін, мына шараларды жүзеге асыру
керек:
- активті коррозиялы топыраққа қарамай антикоррозиялы айыру
жұмыстарын күшейту;
- әрбір өткізетін жерде электр ысырманы айыратын қондырғы;
- төгілген мұнайды өндіру, дайындау және тасып жеткізу кезінде
топыраққа әсер етеді.
Құнарлы жерге төгілген мұнай оның физикалық - химиялық
қасиеттерін өзгертіп, топырақ құрылымын бұзып, бөлшектеп, көмірқышқыл
және азот қатынасын өзгертіп, топырақ режимін және өсімдіктің тамырын
бүлдіреді.
Шаралар құрамына мыналар кіреді:
- ашық фонтанды болдырмау;
- ұнғыдағы барлық газды және сулы қабаттарды бір – бірінен
айыру;
- жинау, айыру, мұнайды дайындау және жүйелерін түгелдей бекіту;
-тұйық канализация жүйесінің барлық түрін тұйықсыз канализация
жүйесіне айналдыру керек.

5.2 Атмосфераны ластаудан қорғау

Атмосфераның химиялық ластануы. Кенқияқ кен орнының атмосфераға әсер
ету көздері өнімді және көмірсутекті шикізатты өндіру, жинау және өңдеуге
қажетті негізгі және қосымша өндірістердің жүйелері мен құрылымдары,
технологиялық жабдықтар, қондырғылар болып табылады.
Кенқияқ кен орнының өнеркәсіптік алаңында ластаушы заттардың 30
стационарды көзі анықталды, оның 25-і ұйымдастырылмаған.
Қазандардың түтіндік мұржалары, топтық өлшеу қондырғыларының оттық
жүйелері, өнеркәсіптік ғимараттардың вентиляциялық құбырлары жатады.
Сальникті, фланецті қосылыс-тардың, бақылау және жапқыш-реттегіш
арматураның тығыз емес жерлерінен; арматураның тығыз емес жерлерінен;
жабдықтар мен қондырғылардың тығыз емес жерлерінен; қатты, сұйық және газ
тәрізді орталардың ашық беттері жатады.
Ұйымдастырылған көздердің жалпы саны 5 (қалыпты режим) және
ұйымдастырылмаған көздердің саны 25. Ластаушы көздер жер бетіндегі (2м),
төмен (2-10м), темпиратурасына байланысты сұйық (10-50) және ыстық (200-
800) болып бөлінеді.
Адамның ағзасына әсеріне байланысты лақтырылатын заттар санитарлық
нормаларға сәйкес 4 класқа бөлінеді. Кенқияқ кен орнының объектілерінен 1
класты заттар жоқ, 2 класты заттардан атмосфераға лақтыратын заттар: азот
диоксиді – 52.613 т., акролеин – 0.046 т., фторлы сутек – 0.0001т. Жалпы 2
класты лақтырылатын заттар мөлшері – 52.659 т. 3 класты заттардан күкіртті
ангидрид – 3.658 т., сажа – 0.791 т., пісіру аэрозолі – 0.0034 т. Жалпы
мөлшері – 4.452 т. 4 класты заттардан көмірсутектер – 81.903 т. және
көміртек тотығы – 174.537 т. Жалпы мөлшері – 256.44 т.
Газды қоспаларға лақтырылатын заттардың 99,75%, қатты заттарға 0,25%
келеді.
Газды қоспаларда негізгі үлесі (56%) көміртек оксидіне, 26%
көмірсутектердің үлесіне, 17% азоттың диоксидіне тиеді.
Ең қатерлі заттар: азот диоксиді, акролеин және фторлы сутектің (2
қауіптілік класы) көлемі 1,4%.
Кенқияқ кен орнының объектілерімен атмосфераға лақтырылатын заттардың
толық тізімі 4.1.1-кестеде келтірілген. Кестеде шектеулі рұқсат етілген
концентрациясы (ШРК), лақтырылатын заттардың көлемі (М) тг, заттардың
қауіптілік класы (ЗҚК) 5.1 кестеде келтірілген.

5.1-кесте
Кенқияқ кен орнының объектілерімен атмосфераға лақтырылатын заттардың
толық тізімі

Ластаушы заттардыңҚауіптілік ШРК ШРК орта Бір жылда
атауы класы максималды тәуліктік, лақтырылатын
бір реттік, мгм3 зиянды заттар
мгм3 көлемі, т.
Азот диоксиді 2 0.085 0.04 52.613
Фторлы сутек 2 0.02 0.005 0.0001
Акролеин 2 0.03 0.01 0.046
Күкіртті ангедрид 3 0.5 0.05 3.658
Сажа 3 0.15 0.05 1.791
Пісіру аэрозолі 3 0.15 0.05 0.0034
Көміртек тотығы 4 5.0 3.0 174.537
Көмірсутектер 4 1.0 1.5 81.903
Барлығы 314.551

Атмосфераға әсер ету бойынша ластаушы көздер тікелей әсер етуімен
сипатталады. Ластаушы заттардың шығарылуы негізінен үздіксіз, жыл бойына
жүреді.
Мұнай өндірісіндегі жағымсыз әсерді азайту үшін келесі шаралар
орындалуы керек:
- Мұнайды жинаудың арынды жүйесін герметизациялау;
- Мұнай өнімдерін жинау және дринаждауға ЕПП-16 дренаждық сыйымдығын
қолдану;
- СНИП Ш-42-80 сәйкес құбырлардың пісірілген қосылыстардың тігістерін
бақылау.
Лақтырыстардың құрамында 2 және 3 қауіптілік класты зиянды заттар бар:
- қауіпті – азот диоксиді, акролеин, фторлы сутек;
- аз қауіпті – көмірсутектер, көміртек оксиді.
Кенқияқ кен орнындағы алынған ЗҚК қауіптілік критериі: 11534.4810
өнеркәсіптің үшінші қауіптілік класына жатады.
Атмосфераны тиімді қорғау үшін ҚР “Атмосфералық ауа туралы” заңына
сәйкес атмосфералық ауаны қорғау бойынша келесі талаптар ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.