Сатып алушылармен және тапсырыс берушілермен есеп айырысудың есебі

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3

1. Сатып алушылармен және тапсырыс берушілермен есеп айырысудың есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4

2. Басқа да дебиторлық қарыздар есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9

3.Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12

4.Пайдалынылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..15

Дебиторлық қарыздар соларға байланысты түсетін табысты салыстырғанның нәтижесінде ғана танылады, бірақ табыстан баға бойынша да, сату бойынша да берілген жеңілдіктермен (скитки) қоса, сатудан қайтарылған тауарлардың құны шегеріледі.
Баға мен сатудан берілген жеңілдіктер 712 « Сатудан жасалған жеңілдіктер», 713 « Бағадан жасалған жеңілдіктер» деген шоттары дебеттеліп, 301 шоты кредиттеледі, ал қайтарылған тауарға 711 « Сатудан қайтарылған тауарлары» шоты дебетттеліп, 301 шоты кредиттеледі. Осыған сәйкес, бұрындары есептелген ҚҚС да түзетіліп жазылады.
Айдың аяғындағы 301 – шоты бойынша сатып алушылар мен тапсырыс берушілердің өздеріне келген ( босатылған) тауарлы – материалдық запастар және орындалып, қабылданған жұмыстар мен қызметтер үшін өтелмеген борыштың қалдығын көрсетеді.
Дебиорлық қарыз айналыстан қаражатты айыратындығын көрсететін болғандықтан, шаруашылық жүргізуші субъектілер бірінші кезекте олардың айналымдылығын талдайды.Әдетте, дебиторлық қарыздың айналымдылығы 30 – дан 90 күнге дейін тең болады, егер де осы мерзімнен асып кетсе, онда оны мерзімі өтіп кеткен деп санайды.
Сондықтан кейінгі кездері дебиторлық қарызды талап ету құқын факторингалық компанияларға жүктейді.

. Радостовец В.К, Радостовец В.В,Ғабдуллин Т.Ғ, Шмидт А,И. К
2. Ержанов М.С., Ержанова А.М. Основы бухгалтерского учета и новая корреспонденция счетов (с 1 января 2003г.) – А.: Ержанов и К,2003.
3. Радостовец В.К., Радостовец В.В., Шмидт О.И. Бухгалтерский учет на предприятии. –А.: Центраудит-Казахстан,2002.
4. Кеулимжаев К.К. и др. Финансовый учет на предпрятии: Учебник-Алматы: Экономика, 2003.
5. Сатмурзаев А.А., Абдыкалыков Т.А. Бухгалтерский учет в рыночной экономика. – Алматы: Экономика, 1998.
Нурсейтов Э.О., Нурсейтов Д.Э. Практика бухгалтерских расчетов: Справочник-Алматы: Издательство LEM, 2004әсіпорындағы бухгалтірлік есеп ;-Алматы;2002

Пән: Бухгалтерлік іс
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... .3

1. Сатып алушылармен және тапсырыс берушілермен есеп айырысудың
есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... 4

2. Басқа да дебиторлық қарыздар
есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ...9

3.Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... .12

4.Пайдалынылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
15

Кіріспе

Дебиторлық қарыздар соларға байланысты түсетін табысты салыстырғанның
нәтижесінде ғана танылады, бірақ табыстан баға бойынша да, сату бойынша да
берілген жеңілдіктермен (скитки) қоса, сатудан қайтарылған тауарлардың
құны шегеріледі.
Баға мен сатудан берілген жеңілдіктер 712 Сатудан жасалған
жеңілдіктер, 713 Бағадан жасалған жеңілдіктер деген шоттары дебеттеліп,
301 шоты кредиттеледі, ал қайтарылған тауарға 711 Сатудан қайтарылған
тауарлары шоты дебетттеліп, 301 шоты кредиттеледі. Осыған сәйкес,
бұрындары есептелген ҚҚС да түзетіліп жазылады.
Айдың аяғындағы 301 – шоты бойынша сатып алушылар мен тапсырыс
берушілердің өздеріне келген ( босатылған) тауарлы – материалдық запастар
және орындалып, қабылданған жұмыстар мен қызметтер үшін өтелмеген борыштың
қалдығын көрсетеді.
Дебиорлық қарыз айналыстан қаражатты айыратындығын көрсететін
болғандықтан, шаруашылық жүргізуші субъектілер бірінші кезекте олардың
айналымдылығын талдайды.Әдетте, дебиторлық қарыздың айналымдылығы 30 – дан
90 күнге дейін тең болады, егер де осы мерзімнен асып кетсе, онда оны
мерзімі өтіп кеткен деп санайды.
Сондықтан кейінгі кездері дебиторлық қарызды талап ету құқын
факторингалық компанияларға жүктейді.

Сатып алушылармен және тапсырыс берушілермен есеп айырысудың есебі.

Сатып алушылармен және тапсырыс берушілермен есеп айырысу есебі
бухгалтірлік есептің мынадай шоттарында жүреді:
301 Алынуға тиісті қарыздаршоты;
302 Алынған вексельдершоты;
303 Сатып алушылар мен тапсырыс берушілердің басқадай қарыздары шоты.
Осы шоттар бойынша жасалатын есептің ұйымдастырылуын қарастырайық.
301 Алынуға тиісті қарыздар шотында жөнелтілген өнім (тауарлар),
орындалған жұмыстар және көрсетілген қызметтер үшін төлеуге банк қабылдаған
есептесу құжаттарын есепке алады. Алынуға тиісті дебиторлық қарыздар
ағымдағы (немесе қысқа мерзімдегі) дебиторлық қарыздар, яғни бір есептік
кезеңнің ішіндегі болып және ұзақ мерзімдегі дебиторлық қарыздар, яғни
бірнеше есептік кезеңді қамтитын болып екіге бөлінеді.
Сатып алушылармен және тапсырыс берушілермен есеп айырысу бойынша
бухгалтерлік есепте келесі жазулар жазылады.
Сатылған (жөнелтілген) өнімнің, тауарлардың, істелінген жұмыстардың және
көрсетілген қызметтердің нақты өзіндік құнына сәйкес мына төмендегідей
шоттардың корреспонденциясы жасалады: 801 Сатылған дайын өнімнің (
жұмыстардың , қызметтердің ) өзін дік құны , 802 Сату үшін алынып,
сатылған тауардың өзіндік құны шотары дебеттелі де, 221 Дайын
өнімдер,222 Алынған тауар, 900 Негізгі өндіріс , 910 Өз өндірісінің
шала өнімдері, 920 Қосалқы өндіріс және басқа шоттары кредиттеледі.
Қаржылық инвестицияларды, матермадық емес активтер, негізгі құралды сатқан
кезде тиесілі шығыстар шоттары дебеттеліп, актив шоттары кредиттеледі.
Сатылған (жөнелтілген) өнімнің, тауардың, атқарылған жұмыстың,
көрсетілген қызметтердің сату құнына 301- шоты дебеттеледі де, 701
Сатылған дайын өнімнен (жұмыстардан, қызметтерден) түске табыс, 702
Алынған тауарларды өткізуден түскен табыс және басқа шоттары
кредиттеледі.
Осыған ұқсас шоттардың корреспонденциясы негізгі құралды ( 722 шоттың
кредиті), бағалы қағаздары (723 шоттың кредиті) сатқан кезде жасалады. Осы
жасалған корреспонденциямен бірге қосымша құн салығына (ҚҚС) 301 шоты
дебеттеліп, 633 шоты кредиттеледі.
Сатып алушыларға және тапсырыс берушілерге төлеу үшін беріл есеп айырысу
– төлем құжаттарын төлегеніне қарай 431 Валюталық шотында нақты ақша, 441
Есеп айырысу шотындағы нвқты ақша, 451 Кассадағы нақты ақша шоттары
дебеттеледі де 301 Алынуға тиісті қарыздар шоты кредиттеледі.
Егер сатып алушылар мен тапсырыс берушілер шартқа сәйкес жабдықтаушыға
аванс төлесе ( 431,441,455 – шоттардың дебеті , 661 Тауарлы – материалдық
запастары мен жабдықтау үшін алынған аванстар шоттардың кредиті), онда
сатып алушылар мен тапсырыс берушілер төлеген аванс сомасын шегеріп барып
төлем жасайды.
Жабдықтаушы кәсіпорынның бухгалтериясы бұрынырақ төленген авансты есепке
алады, ол : 661 және 662 шоттарының дебеті және 301 – шотының кредиті
бойынша көрініс табады.
Егер де алынуы тиіс шоттар алғшқыда шетел валютасымен, содан соң теңгемен
көрсетілсе, онда олардың есептік кезеңнің соңына пайда болған оң айырмасы
301 шоттың дебетінде және 725 кредитінде көрсетіледі, ал теріс айырмасы 844
дебетінде және 301 шоттың кредитінде көрініс табады.
Дебиторлық қарыздар соларға байланысты түсетін табысты салыстырғанның
нәтижесінде ғана танылады, бірақ табыстан баға бойынша да, сату бойынша да
берілген жеңілдіктермен (скитки) қоса, сатудан қайтарылған тауарлардың
құны шегеріледі.
Баға мен сатудан берілген жеңілдіктер 712 Сатудан жасалған
жеңілдіктер, 713 Бағадан жасалған жеңілдіктер деген шоттары дебеттеліп,
301 шоты кредиттеледі, ал қайтарылған тауарға 711 Сатудан қайтарылған
тауарлары шоты дебетттеліп, 301 шоты кредиттеледі. Осыған сәйкес,
бұрындары есептелген ҚҚС да түзетіліп жазылады.
Айдың аяғындағы 301 – шоты бойынша сатып алушылар мен тапсырыс
берушілердің өздеріне келген ( босатылған) тауарлы – материалдық запастар
және орындалып, қабылданған жұмыстар мен қызметтер үшін өтелмеген борыштың
қалдығын көрсетеді.
Дебиорлық қарыз айналыстан қаражатты айыратындығын көрсететін
болғандықтан, шаруашылық жүргізуші субъектілер бірінші кезекте олардың
айналымдылығын талдайды.Әдетте, дебиторлық қарыздың айналымдылығы 30 – дан
90 күнге дейін тең болады, егер де осы мерзімнен асып кетсе, онда оны
мерзімі өтіп кеткен деп санайды.
Сондықтан кейінгі кездері дебиторлық қарызды талап ету құқын
факторингалық компанияларға жүктейді.
Факторингалық операциялардың есебі. Факторинг, басқаша айтқанда,қаржылық
агент болып табылады және ол үшініші тұлға ретінде қарызды өндіріп беру
үшін қызмет етеді.
Ондай қаржылық агент болып банктерде басқа да несиелік, коммерциялық
ұйымдар бола алады, бірақ олар аталған қызметті жүзеге асыру үшін лицензия
болуы керек. Бірақ кез келген кәсіпорын немесе ұйым факторинг қызметімен
шұғылданбастан бұрын екі жақтың да несие қабіліеттіліген тексереді және
көрсеткен қызметі үшін, өз құқын берген кәсіпорын автоматты түрде төлеуге
тиіс. Бұл арада өзінің дебиторлық қарызды талап ету құқын берген кәсіпорын
мен факторинг компаниясы келісім – шартқа отырады. Ондай келісімшарт ашық
та, жабық та ( конфиденциалды) болуы мүмкін.
Осы келісім – шартта, клиентке құқын өзіне қайтып беру мәселесі де
айтылады, яғни регресс құқы да қарастырылады. Факторингалық қызметтің құны
көрсететін қызметтің түріне, қаржылық жағдайына және т.б. факторларына
тәуелді болып келеді. Мысал. Жол - Өткен ЖШС Тасты ААҚ-на 326250
теңгеге тауарды беретіндігі жөнінде келісім шартқа отырған. Енді осы
жеткізіп берген тауарына толық төлемін алу үшін Жол - Өткен ЖШС
факторингалық компаниясымен, яғни Жуан – төбе ААҚ-мен келісім шартқа
отырады.
Қойылған талапқа жеңілдік берудің келісім – шарты боынша жасалатын
операциялардың есебі.
Бір заңды тұлға ( цедент2) келісім шарт бойынша екінші бір заңды тұлғаның
( цессионарға3) қандай да ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.