Есептеу жүйесі туралы ақпарат



Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
Негізгі бөлім
1.Есептеу жүйесінің тарихы ... ... ... ... ... ... ...4
2.Есептеу жүйесінің құрамы ... ... ... ... ... ... ...5
3.Дербес компьютердің архитектурасы ... ...7
4.ДК сыртқы құрылғыларының классификациясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10
5.Қолданылған әдебиет тізімі ... ... ... ... ... ...15
Есептеу жүйесі – енгізілген ақпаратты тапсырманы шешу барысында берілген алгоритм бойынша өңдеуге арналған техникалық жабдықтар кешені. Жалпы түрде кез келген есептеу жүйесі құрылғылардың 4 тобынан тұрады: арифметикалық-логикалық құрылғы, жадылар, енгізу/шығару құрылғыларының топтары, басқару құрылғысы. АЛҚ – арифметикалық логикалық құрылғы мынадай операцияларды орындауға арналған:
- Арифметикалық операциялар (қосу, көбейту, азайту, бөлу - варианттарымен);
- логикалық операциялар (логикалық қосу және көбейту, екілік модуль бойынша қосу, терістеу және т.б.);
- жылжыту операциялары (солға, оңға, логикалық, арифметикалық, циклдық және т.б.).
БҚ (ОБҚ) – басқару құрылғысы (орталық басқару құрылғысы) – қалған барлық құрылғылардың жұмыстарын басқаруға арналған.
АЛҚ-ы БҚ-мен (ОБҚ) бірігіп ПРОЦЕССОРДЫ құрайды.
ЕСҚ – еске сақтау құрылғысы (жады) – программаның орындалуы кезінде оны (командалар мен деректерді), немесе оның бір бөлігін сақтауға, сондай-ақ ақпаратты ұзақ уақытқа сақтауға арналған. ЕШҚ – енгізу/шығару құрылғы – ақпаратты енгіп-шығаруға арналған құрылғы (біріккен енгізу/шығару құрылғысы болуы да мүмкін – дискорнатқыш, сондай-ақ жекелеген құрылғы болуы да мүмкін: кілтжиын – енгізу құрылғысы, баспа құрылғысы – шығару құрылғысы). Есептеу жүйесінің қызметіне байланысты әр топтың құрылғыларының сапалық жағынан да, сан жағынан да айырмашылықтары болуы мүмкін.
1) Есенбаева СД., Искаков М.Б. Дербес компьютермен жұмыс істеу непздері. Оку құралы - Караганды: КарМТУ, 1998.
2) Г.Б. Джузбаева, С.С. Джузбаев. Экономикалық информатика және есептеу техникасы. МКТУ, оқу құралы, Түркістан, 1999ж., 50б
3) www.kitaphana.kz
4) Амантұрұлы Ж. Информатика және есептеуіш техника негіздері. Арнайы курс. -Алматы 1993
5) Байжұманова М. Жапсарбаева Л.Инрформатика оқу құралы. – Астана, 2004

Мазмұны:
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
Негізгі бөлім
1.Есептеу жүйесінің тарихы ... ... ... ... ... ... ...4
2.Есептеу жүйесінің құрамы ... ... ... ... ... ... ...5
3.Дербес компьютердің архитектурасы ... ...7
4.ДК сыртқы құрылғыларының классификациясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
5.Қолданылған әдебиет тізімі ... ... ... ... ... ...15

Кіріспе
Есептеу жүйесі - енгізілген ақпаратты тапсырманы шешу барысында берілген алгоритм бойынша өңдеуге арналған техникалық жабдықтар кешені. Жалпы түрде кез келген есептеу жүйесі құрылғылардың 4 тобынан тұрады: арифметикалық-логикалық құрылғы, жадылар, енгізушығару құрылғыларының топтары, басқару құрылғысы. АЛҚ - арифметикалық логикалық құрылғы мынадай операцияларды орындауға арналған:
- Арифметикалық операциялар (қосу, көбейту, азайту, бөлу - варианттарымен);
- логикалық операциялар (логикалық қосу және көбейту, екілік модуль бойынша қосу, терістеу және т.б.);
- жылжыту операциялары (солға, оңға, логикалық, арифметикалық, циклдық және т.б.).
БҚ (ОБҚ) - басқару құрылғысы (орталық басқару құрылғысы) - қалған барлық құрылғылардың жұмыстарын басқаруға арналған.
АЛҚ-ы БҚ-мен (ОБҚ) бірігіп ПРОЦЕССОРДЫ құрайды.
ЕСҚ - еске сақтау құрылғысы (жады) - программаның орындалуы кезінде оны (командалар мен деректерді), немесе оның бір бөлігін сақтауға, сондай-ақ ақпаратты ұзақ уақытқа сақтауға арналған. ЕШҚ - енгізушығару құрылғы - ақпаратты енгіп-шығаруға арналған құрылғы (біріккен енгізушығару құрылғысы болуы да мүмкін - дискорнатқыш, сондай-ақ жекелеген құрылғы болуы да мүмкін: кілтжиын - енгізу құрылғысы, баспа құрылғысы - шығару құрылғысы). Есептеу жүйесінің қызметіне байланысты әр топтың құрылғыларының сапалық жағынан да, сан жағынан да айырмашылықтары болуы мүмкін.

Есептеу жүйесінің тарихы
Есептеудің, оған пайдаланылатын аспаптар мен құрылғылардың тарихы өте көне заманда жатыр. Есептеу құрылғылары пайда болмай тұрып, адамдар әр түрлі есептеуді жүргізу мүмкіндіктерін іздеді. Бұл үшін олар қол саусақтарын, тастарды, ағаш таяқшаларды пайдаланды.
Есептеу көлемінің күн санап артуы есептеулерді қалайда бір құралдың көмегімен жүргізуді талап етті. Бәрімізге белгілі есептеу құралы есепшот болып табылады. Деректерге қарағанда есепшоттың жасы 2000-5000 жылдар шамасында. 1642 жылы француз математигі Блез Паскаль он тоғыз жасында қосу машинасын құрастырды. Ол жетектер мен дөңгелектерден тұратын механикалық есептеу машинасын құрастырды. Одан кейін 1694 ж. Неміс математигі Лейбниц механикалық есептеу машинасын - арифмометрді құрастырды. Есептеуіш техникаларының қарқындап дамуы ХІХ ғасырдан басталды. Есептеуіш техниканың дамуындағы келесі қадам алдын ала жасалған бағдарлама бойынша адамның қатысуынсыз есептеулер орындайтын құрылғылар жасау болды. Мұндай алғашқы есептеуіш автоматтың авторы ағылшын оқымыстысы Чарлз Бэббидж еді, сондықтан көптеген адамдар оны қазіргі компьютердің атасы деп атайды. 1833 ж. Ол бағдарлама арқылы басқарыла алатын Аналитикалық машина жобасын жасады. Бұл машинада қазіргі компьютерлерде бар барлық негізгі құраушылар: бастапқы сандар мен аралық нәтижелерді сақтауға арналған жад, жадтан алынған сандармен амалдар орындайтын арифметикалық құрылғы, берілген бағдарлама бойынша есептеу барысын қадағалап отыратын басқару құрылғысы, деректерді енгізу мен оларды басып шығару құрылғылары болды.
ХХ ғасырдың 1- жартысында радиотехника қарқындап дамыды. Радиоқабылдағыштар мен радио арқылы хабар беретін құралдардың негізгі элементі - эллектронды - вакумды шамдар алғашқы электрондық есептеуіш машина 1946 жылы АҚШ - тың Пенсилван университетінде жасалды, оны ENIAC - тың конструкторлары - Дж. Моучли мен Дж. Экерт. Ол соншалықты үлкен болғандықтан, оны әуелі орнынан қозғау мүмкін емес еді.

Есептеу жүйесінің құрамы
Есептеу жүйесінің құрамын оның конфигурациясы деп атайды. Есептеу жүйесінің аппараттық және программалық кұралдары әрқайсысы өз алдына жеке қарастырылатындықтан, сәйкесінше есептеу жүйесінің аппараттық конфигурациясы мен программалық конфигурациясы да жеке жеке қарастырылады.
Аппараттық жасақтамаға есептеу техникасының аппараттық конфигурациясын құрайтын құрылғылары жатады. Қазіргі заманғы компьютерлер мен есептеу кешендері блокгы-модульді құрылымнан тұрады, яғни олар нақты бір жұмыс түрін атқаруға ыңғайландырылып дайын түйіндер мен блоктардан жиыстырылатындай аппараттық конфигурациядан тұрады.
Орталық процессорға қатысты алғанда құрылғылар ішкі және сыртқы болып екіге бөлінеді. Енгізу-шығару құрылғыларының көбі және ақпаратты ұзақ уакыт сақтауға арналған құрылғылар сыртқы құрылғыларға жатады.
Жеке түйіндер мен блоктар арасындағы үндестік аппараттың интерфейс деп аталатын аппараттық-логикалық құрылғылардың көмегімен орындалады. Есептеу техникасындағы аппараттық интерфейс стандарттары хаттама деп аталады.
Программалық жасақтама. Программа деп реттелген командалар тізбегін айтады. Кез-келген компьютерлік программаның негізгі аткаратын қызметі -- аппараттық кұралдарды басқару. Аппараттық және программалық жасақтама үнемі өзара тығыз байланыста болады.
Программалық жасақтама бірнеше сатылардан тұрады: негізгі, жүйелік, қызметтік және колданбалы.
Негізгі программалық жасақтама аппараттық құралдармен өзара байланыста болады.
Жүйелік программалар компьютерлік жүйенің аппараттық жасақтамасымен, программалық жасақтамасымен өзара қарым-қатынасын камтамасыз етеді. Нақты бір құрылғымен байланысты жүзеге асыратын программа драйвер деп аталады. Жүйелік сатыға енетін программалардың екінші бір тобы қолданушымен өзара қарым-қатынасты орнатады. Мұндай программалық кұралдар қолданушы интерфейсін қамтамасыз ету құралдары деп аталады.
Қызметтік программалық жасақтама. Ол негізгі сатыдағы программалармен де, жүйелік сатыдағы программалармен де тығыз байланыста болады. Қызметтік программалар компьютерлік жүйені тексеру, баптау және жөндеу жұмыстарын автоматтандырады. Сонымен қатар олар жүйелік программалардың қызметін жақсарту мен кеңейту үшін қолданылады.
Қолданбалы программалық жасақтама. Қолданбалы программалардың көмегімен өндірістік, шығармашылық, оқыту және т.б. мақсатта нақты жұмыстар атқарылады.
Қолданбалы программалық құралдарға мәтіндік редакторлар, мәтіндік процессорлар, графиктік редакторлар, электрондық кестелер, мәліметтер базасын басқару жүйелері, автоматтандырылған жобалау жүйелері, баспахана жүйелері, Web-редакторлар, броузерлер және т.б. жатады.

Дербес компьютер архитектурасы.
ЭЕМ-нің құрылымы оның техникалық көрсеткіштері мен мүмкіндіктері көбінесе оны пайдаланудың мақсаттарын анықтайды. Дегенмен бағдарлама мен бастапқы деректерді машинаға енгізу қажетті операцияларды орындау үшін керек. ЭЕМ оның құрылымдық ерекшеліктеріне байланыссыз мына құрылғылардан тұрады:
1) Процессор
2) Негізгі жады (есте сақтау құрылғысы)
3) Шеткі аймақтық құрылғылар

Негізгі жады ақпаратты сақтауға арналған. Ол өзі: оперативтік жад және тұрақты жад деп екіге бөлінеді.

ОЗУ - оперативтік жады
ПЗУ - тұрақты жады
Оперативтік жадыға осы кезде қажетті ғана ақпарат сақталады. Компьютер өшкен кезде оперативті жадыдағы ақпарат өшеді. Компьютердің жұмыс істеу жылдамдығы оның оперативтік сйымдылығына байланысты.
Тұрақты жады ақпаратты оны дайындау барысында электрондық немесе механикалық әдіспен жазылады.
1) Д.К. қайта қосқан кезде жүйелік блоктың жұмыс істеуін тексеретін тестті бағдарлама.
2) Шеткі аймақтық құрылғылар (дискжетек, пернетақта, монитор және т.б.) жұмысын басқаратын бағдарлама.
3) Дискінің қай жерінде операциялық жүйе жазылғандығын білдіретін ақпарат.
Негізгі жады регистрлерден тұрады. Регистр - ақпаратты екілік кодта уақытша сақтайтын құрылғы. Регистрдегі еске сақтау құрылғысы - триггер деп аталады. Триггер деп 0 немесе 1 деген екі күйдің бірінде болатын құрылғыны айтады.
Регистрдегі триггерлер саны компьютердің разрядтылығы немесе өнімділігі деп аталады. 8, 16, 32, 64 және т.с.с.

Процессор немесе микропроцессор
Бұл құрылғының негізгі атқаратын қызметі машина жадына келетін ақпаратты түрлендіру. Процессордың құрамында басқару құрылғысы, арифметикалық логикалық құрылғы, регистрлер болады.
Процессорлардың бір - бірінен өзгешелігі олардың типтерінде (модель) және оның қарапайым амалдарды орындайтын жұмыс жылдамдығының көрсеткіші - мегогерцте.
Кең тараған түрлері:
INTEL 8088 - 5Mhz
INTEL 80286 - 20Mhz
... ... ... ... ... ..
INTEL 486 - 100Mhz
Pentium - 75Mhz
... ... ... ... ... ..
Pentium 4 3000Mhz
Процессордың жұмыс жылдамдығының көрсеткішіне сәйкес оның бағасы да анықталады.
Кейде құрылымның ерекшеліктеріне қарай 1 модельге кіретін процессорлардың жиіліктері әр түрлі бола береді. Жиілігі артқан сайын оның жылдамдығы да өсе түседі. IBM тәрізді компьютерлерде INTEL фирмасының және басқалардың үйлесімді микропроцессорлары пайдаланылады.
Процессор мен негізгі жады аналық платада орналасады. Қосымша плата контроллер арқылы дискжетек, тышқан, принтер және т.б. магистраль проводтар (шина) арқылы байланыстырылады.
Жүйелік блок құрамы: Микропроцессор, оперативті жады, аналық плата, қоректену блогы, қатқыл диск, және т.б.
Мәтіндік және графикалық ақпаратты шығару үшін монитор немесе дисплей қолданылады.

Шеткі аймақтық құрылғылар.

Принтер: мәтінді немесе графикалық ақпаратты қағазға түсіру (матрицалық, лазерлік, сия бүріккіш).
Плоттер немесе график сызғыш: үлкен форматтағы графиктік мәліметтерді қағазға шығаруға арналған.
Сканер: графиктік немесе мәтіндік мәліметтерді компьютерге енгізуге арналған.
CD ROM: компакт дискілерді оқуға арналған құрылғы.
Модем: телефон желісі арқылы басқа компьютерлермен ақпарат ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Басқару есебі мен қаржы есебінің салыстырмалы сипаттамасы
Маркетингтегі ақпараттық жүйе
Ақпараттарды өңдеудің техникалық құралдары
Информатика пәніне кіріспе. ЭЕМ жұмысының математикалық негіздері.
Заңды тұлғалардың көліктеріне салынатын салық төлемдерін есепке алудың ақпараттық жүйесін тұрғызу
Кәсіпорын тауарлық қорын есептеу және талдаудағы ақпараттық жүйесін құру
Банк үшін программалық жабдықты жобалау
Маркетингтегі ақпараттық жүйені тұрғызу
Кедендік терминалда жүктердің есебін жүргізудің ақпараттық жүйесін тұрғызу
ЖШС кәсіпорынының қаржылық жағдайының аж -н құру
Пәндер