Микробалдырлар туралы мәлімет


Кіріспе
Қазiргi кезде әлемдiк ғылыми зерттеу лабораторияларында микробалдырлар дақылдарынан маңызды биологиялық белсенді қоспаларды алуға бағытталған ғылыми жұмыстар өте көп кездеседі.
Микробалдырлардың биохимиялық қасиеттері олардың белок, көмісулар, түрлі витаминдер мен басқа да физиологиялық активті заттарды алуының бағалы көзі болып табылатын және витаминдер мен белоктарға бай екендігін көрсетті.
Малдардың денсаулығының күшті болып, олардың тіршілік функцияларының қалыпты жұмыс істеуін қамтамасыз ететін болса, өнімділігі жоғары болса және алынған өнімнің сапасы жақсы болып, азық шығыны төмен болса бұл азықтандыру жағдайын толық құнды азықтандыру деп айтуға болады. Азықтандыру жағдайында кемшіліктер болса, яғни толық азықтандырылмаса, азық ұзақ уақыт бойы жеткіліксіз мөлшерде берілсе, ол ең алдымен малдың өнімділігін төмендетеді, азықтық пайдалы әсерін төмендетеді, бұл жағдайлар малдарда әртүрлі жұқпалы емес аурулардың пайда болуына әкеледі. Сондықтан малдарды толық құнды түрде азықтандыру, зат алмасу процесінің бұзылуының алдын алады және малдарды аурудан сақтайды [1] .
Азықтық толық түрде берілуі малдардың қажеттілігіне сәйкес белгілі мөлшердегі энергияны және қоректік заттарды алуына себепті болады. Толық берілген рационда әртүрлі азықтық өнімдердің қоспасы болады, атап айтқанда, жануарлардан жасалған азықтар да болады. [2] . Рациондардың толық болуы үшін азық өнімдері жоғары сапалы болып, оны малдар жақсы пайдалануы тиіс, оның құрамындағы құрғақ заттардың мөлшері мол болуы тиіс. Құрғақ заттардағы энергия және қоректік заттар концентрациясы жоғары болуы керек. Бұл жердегі ескеретін жағдай, азықты дайындаған оның дәміне және сапалылығына көңіл аудару болып табылады, азықтық қоспаларды өз мөлшерінде қосу т. б. [3] .
Мал азығы - мал шаруашылығында ең көп қолданылатын, шығыны мол сала болып табылады. Барлық шығынның 50 ден 80%-ға дейінгісі азыққа жұмсалады. Бірақ осындай шығынның өзінде азықтың құрамындағы қоретік заттардың макро және микроэлементтердің және дәрумендердің жеткілікті мөлшерде болуына кепілдік беріле алмайды. Азықтың толық құндылығы жөнінде айтуға болмайды. Сондықтан, азықтың сапалы болуы, оның құндылығы қазіргі замандағы мал шаруашылығының өзекті мәселесі болып табылады. Рептабелділіктің болмауы тек қана жекелеген салаларда ғана емес, сонымен қатар барлық мал шаруашылығында, ең алдымен азықтың бағасының саяси жағдайына болып отыр.
Зерттеу жұмысының мақсаты: Микробалдырлардың аралас дақылдарының консорциумы ( Chlorella vulgaris Z-1, Chlorella vulgaris С-2 ; Scenedesmus obliquus var. оbliquus ) негізінде биологиялық белсенді қоспаларды алу.
Негізгі міндеттері:
- Жемдік қоспаға пайдаланатын микробалдырлардың аралас дақылдарының консорциумын сұрыптап алу
- Микробалдырдың аралас дақылдарын лабораториялық микробиореакторда жалпылай өсіру
- Сұрыптап алынған микробалдырдың аралас дақылдарын әртүрлі модифицирленген ортада өсіру
- Микробалдырлардың аралас дақылдары негізінде алынған биологиялық белсенді қоспаның пигменттер мен жалпы белоктың құрамын анықтау
- Микробалдырлардың аралас дақылдары негізінде алынған биологиялық белсенді қоспаны бұзауларға әсерін зерттеу
1 ӘДЕБИЕТКЕ ШОЛУ
- Микробалдырларды жемдік қоспалар алуға пайдаланудың маңызы
Азық - түліктің жеткіліксіз болуы, бірінші кезекті азықтық және тағамдық ақуздардың жеткіліксіз болуы, қазіргі замандағы адамзат тіршілігіндегі ең өткір мәселелердің бірі болып отыр. БҰҰ-ның мәліметтеріне сүйенсек дамыған елдердегі 700млн -нан астам адам жартылай аштық жағдайында өмір сүріп отыр (олардың 30% балалар, жастары 10-ға дейінгі) латын Америкасындағы 30% -дан астам адамдар, Азиядағы 60% адамдар қалыпты түрде тамақтанып жүрген жоқ. Жер бетіндегі адамдар саны жыл сайын өсіп келеді, сондықтан азық-түлік мәселесі, өсіп келе жатқан халықты тамақпен толық түрде қамтамасыз ету қазіргі әлемдегі маңызды экономикалық, әлеуметтік және саяси фактор болып отыр. Осыған байланысты, жаңа дәстүрлі емес жолмен белоктардың, майлардың, көмірсулардың, дәрумендердің, ферменттердің және басқа да физиологиялық белсенді заттардың шығу көзін табу зор қызығушылық тудырып отыр[4] .
Микробалдырлар - қарапайым суда тіршілік ететiн организмдер. Толық өмірлік циклдан өту үшін оларға сулы орта қажет.
Балдырлардың тобын микроскопиялық құрылымды бір клеткалы және колониалды балдырлар құрайды. Олардың көпшілігі мұхиттардың, теңіздердің, көлдердің, өзендердің терең жерлерінде өседі.
Балдырлардың барлық түрі - фототрофтар. Олардың ең басты ерекшклігі, клеткаларында жасыл пигмент - хлорофильдің болуы.
Микробалдырлардың мал шаруашылығына, құс өсіруде, медицинада және басқа да ауылшаруашылық салаларында қолданған пайдалы.
Жапонияда, Қытайда және басқа да бірқатар елдерде балдырлар, атап айтқанда микроформалардың табиғи жағдайда жиналғандары бұрыннан бері тағамдық өнім болып пайдаланылып келе жатқандығы белгілі. Осындай мақсатқа кейбір цианобактериялар да қолданылады, сонымен қатар оларды жасыл тыңайтқыш ретінде де пайдаланады.
Шамамен 60 жыл бұрын микроформаларды көптеп мәдениеттеу бойынша жұмыстар басталады. Кейінгі кезде микробалдырлардың мәдениетіне деген қызығушылық жоғарылады. Бұл көптеген себептермен нақтыланады:
- Микробалдырлардың мәдениеті табиғаттың көбінесе жеңіл жақтарын зерттеуде классикалық объектісі болуда, маңызды биологиялық процестердің бірі - фотосинтез процесі. Фотосинтез облысында көптеген қазіргі маңызды ашылулар белгілінуде, осы үшін зерттеулерге сай объект - микробалдырлар мәдениеті қабылданады.
- Кейінгі жылдарда балдырлар кең қолданылуда және жасыл ағзалардың фотосинтетикалық өнімділігінің жоғарғы мүмкіндігін білу мақсатында. Көбеюдің жоғарғы коэффициенттермен формаларды таңдау мүмкіндігі жоғары тығыздықты сұйықты қолдану, оларға бағытталған жарық энергиясының барлығымен қамтамасыз ету мен кез келген деңгейде балдырларды көмірқышқыл газы мен жарықты беру жолдарымен қоректендіру процестерін қадағалау, және де құрылған фотосинтетикалық өнімді үздіксіз өнім түрінде алып отыру инжинерлі биологиялық жүйелерді құруды есептеу негізін береді, биомассаны максимальды теоритикалық нақтыланған шығындармен фотосинтез есебінен өнімдеу. Балдырлар сұйығы көмегінде басқа жүйелерді қызметтудің теоретикалық негізгі және олардың өнімділігінің теоретикалық негізгі және олардың өнімділігінің теоретикалық мүмкіндігі зерттеледі.
- Осы негізде микробалдырлардың массалы мәдениетін алуда өндірістік әдістерді жасау жүргізіледі, басты негізде адамзат тағамы және жануарларды қоретендіру үшін жоғарғы биомасса ретінде болады.
- Микробалдырларды массалы мәдениеттеу тәсілі түрлі елдерде жоғарғы қорек және тағам материалдарды, бағалы метаболиттерді қосымша алу мақсатымен, химиялық шикізаттар өндірістік мәдениетке микробалдырларды кіргізудің дамығанын көрсетті.
- Болашақта микробалдырлар мәдениетін жүргізу өндірісі қазіргі микробиологиялық өндіріс типтері бойынша жүзеге асырылады. Мұндай өндірістердің эффективтілігі белгілі мөлшерде олардың интенсивтілік деңгейлерімен анықталады. Микробалдырларды массалы мәдениеттеу биосинтез процесінің дамуы автотрофты жағдайларда фотосинтездің жоғарғы өнімділігіне және биомассаның жинақталуына нақтыланған негізгі факторлардың жоғарғы құрылуы есебінен жетістікті. Бұндай факторларға жарық, көмірқышқыл және минералды қоректер кіреді[5] .
Балдырларды жаппай өсіру қондырғылары (реакторлар) өндіріс үшін, табиғаттан балдырлардың көптеген жергілікті штаммдары алынды, олардың табиғатта өсіру ерекшеліктері зерттелінген, хлорелла мен сценедесмус жануарларга қосымша жем ретінде қосу мүмкін екендігі белгілі болды, оның мал шаруашылығында, құс өсіруде, жібек өндіруде және балық шаруашылығында қолдануда жоғары экологиялық эффективтілігі анықталды.
Алғашқы рет микробалдырлардың таза дақылын Бейрник 1890 жылы зерттеген, бірнеше альгологиялық таза балдырлардың түрлерін бөліп алып, олардың дақылдағы био-экологиялық ерекшеліктеріне зерттеулер жүргізген [6] .
Микробалдырлардың биохимиялық қасиеттері олардың белок, көмісулар, түрлі витаминдер мен басқа да физиологиялық активті заттарды алуының бағалы көзі болып табылатын және витаминдер мен белоктарға бай екендігін көрсетті.
Combs (1952) зерттеулері бойынша 100 грамм құрғақ хлореллада 48, 0 мг каротин, 1, 0 витамин В1; 3, 5 В2; 2, 3 В6; 0, 002 В12, 25, 0 мг ниацина, 303, 3 мг холин және тағы басқа заттар бар екендігі анықталды [7] .
ХХ ғасырдың 40-шы жылдардың аяғы мен 50-ші жылдардың басында көптеген елдерде тағам мен азықтың қосымша көзі ретінде микробалдырларды жаппай өсіру жайлы мәліметтерді қарастыра бастады.
Балдырлар - белок, витаминдер және басқа да қоректік және азықтық заттарды алудың басты көзі болып саналды.
Пайдалы түрлері тек қана ірі теңіздердің арасында ғана емес, сонымен бірге бірклеткалы, микроскопиялық құрылымды балдырлар арасында да кездеседі. Көк-жасыл балдырлардың ішінде 80-нен астам түрлері азотфиксаторлары болып табылады. Хлорелла және басқа да балдырлар азықка пайдаланады. Олардың құрамында 50-55 % белок, 30-35% көмірсулар, 7-10% май бар. Одардың биомассасында түрлі витаминдер бар [8] .
Балдырлар планетадағы биомассаның ең дамушы өндірістері болуы мүмкін. тағам ретінде жеке сапалары бар және адамзат дүние жүзіндегі аштық мәселесін шешу үшін потенциальды зат түрінде пайдаланады. Кейінгі кезде балдырлар ағзаның басқарылатын күштерін жоғарлатады және күрделі жағдайларда ми қызметтерінің координациясын жақсартады. Қазіргі таңда жапондықтар балдырларды бәрінен де көп тағам ретінде тұтынады, ал Шығыс елдерде балдырлардан дайындалған тәттілер, катлеттер, бутербродтар және салаттарды алады. Мәдени биомассаның ең үлкен өндірістері Тайланд пен АҚШ - та тұрғызылған. Оларда бір жылда адамзат пен жануарлар үшін тағам ретінде, медицинада, косметикада, ауыл шаруашылығында және химиялық өндірісте хлорелла мен спирулиннің жүз мыңдаған тоннасын өндіреді. Қытай теңізі жағалауында микробалдырларды өндіру үшін жаңа орталықтарды құру басталды [9] .
Микробалдырларды микробиологиялық өндірістің объектері ретінде қарауға болады. Осымен байланыста дүние жүзіндегі негізгі зерттеу бағыттары талданған, микробалдырлар мәдиниетінің майдың жоғары құрамымен және сұйық көміртегімен байланысты, мақсатты өнімнің бағытталған микробалдырлардың мәдениетінің кең технологиясын және олардан биомайларды алу биосинтезін жасау. Биомайлардың мөлшерін тоқтату мүмкіндігін бағаланған, бағалы өнімдердің олардан химиялық, фармацевтикалық, медициналық, тағамдық өндірістерді алу есептері (бета каротин, астаксантин, глицерол, фикоцианин, хлорофилл және т. б) және өндіріс қалдықтарын қолдану.
Адамзат тағамы үшін микробалдырларды қолдану әдәсі бірнеше мыңжылдықты есептейді. Сол үщін, 60 - шы жылдары үшінші дүние жүзі елдерінде және XXI ғасырдың басына планетада аштық қаупі тағам ақуызының альтернативтікөздерін іздеу мәселесі қозғалды, бұл рольге микробалдырлар арасында басты кандидаттар қазір белгілі болды[10] .
20 ғасырдың 70 - 90 жылдарында көп түрлер адам ағзасы мен жануарларға оң әсер беретін уникальды биологиялық белсенді заттардың кең спектрдің белгілі көлемін синтездей және жинақтай алатыны анықталған. Ішкі ортаның жағдайларымен басқарылатын микробалдырлар метаболизмнің, интенсивті мәдени жағдайлардағы биотехнологиялық қатынас байланыстары бағалы биосинтезбен басқару мүмкіндігін білдіретін жоғары пластинділігі көрсетіледі. Бұл позициядан микробалдырлар қазір әлемдік аштық жағдайында артық провиант ретінде қарастырылмайды, ал ББЗ өндірісі үшін бағалы қайта қалпына келетін шикізатты ресурс (каротиноидтар, дәрумендер, майлы қышқылдар, фикобилипротеиндер, жартылай глюкандар, антибиотиктер, цитостатиктер және т. б. ), аква мәдениет үшін тұқымдар, мал және құс шаруашылығы, агрохимикаттар (гербициттер, фунгицидтер, тыңайытқыштар, өсу стимуляторлары), энергия тасымалы (биодизельдер, сутегі, метан, этанол), пластмасса және басқа техникалық өнімдер. Микробалдырлар дүниежүзінің көп елдерінде интенсивті зерттеулердің объектісі болуды жалғастыруда. Негізгі күштер келесі бағыттарды:
- өндірісті егіннің потенциальды объектілерін беру мақсатымен стринингті зерттеулер жүргізу және балдырлардың химиялық құрамының компоненттерінің идентификациясы;
- өсімнің ерекшеліктерін зерттеу және олардың биологиялық потенциялын анықтау үшін түрлердің дамушы метаболизмі және жоғарғы реализация жағдайлары;
- мәдениелендіру жүйелерін басқару жұмыстары және мәдениеттің тазалығы мен жоғары өнімділігін қамтамасыз етуге алынған шикізатты қайта жасау технологиялары, биомасса құрағанда және ББЗ алғанда жоғалту және олардың таза түрде бөлінуі; терапевтикалы эффективтіліктің биологиялық және клиникалық жағы және де балдырлар өнімдерінің қауіпсіздігі [11] .
Медициналық практикада микроскопиялық балдыр - хлорофилге бай хлорелла қан аздықпен күресте эффективті зат болып табылатыны белгіленеді, тек В12 дәруменнің жоғары құрамына ғана емес, қышқыл, темір мен аминқышқылы, мүмкін, темірдің қатысуымен хлорофилл қанға түсіп қанды оттегімен толтырады және гемоглобинге айналдырады.
Хлорелланың дәрілері қандағы қант деңгейін қалыптастыруға көмектесетіні және ауыздан шығатын сақталған жағымсыз иістен жапа шегетін адамдардың тынысын жеңілдететіні анықталады. Басқа зерттеушілермен бірге хлолелланы диабетті тері жараларына қолдану арқылы емдеуде жақсы нәтижелерге қол жеткізуде.
Балдырларды өсіруге керекті қоректік элементтер мен компоненттері бар жасанды қоректік орта пайдаланлады. Ортаның құрамы әрқашан өсірілетін балдырлардың физиологиялық қажеттіліктеріне сәйкес болады.
Осымен қоректік тұздардың жұмсалуы, бұл жерде жоғары сатыдағы өсідіктер культурасынан әлдеқайда аз. Балдырлар биомассасының өндірісінде суды қолдану жоғары сатыдағы өсідіктер дақылына қарағанда 15-20 есе аз [12] .
Жасыл балдырлардың дақылы органикалық заттарды синтездеуде микробалдырлардан өзгешеленеді. Фототрофты биосинтез арнайы қондырғыларда (реакторларда) жасыл микробалдырлардың көмегімен жүзеге асады. Қарапайым микробиологиялық әдістерден айырмашылығы болып органикалық заттарды синтездеу барысында бағалы белокты және витаминді - минералды қоректену мен сәуле энергиясын қолдану арқылы жүзеге асады.
Микробалдырларды жаппай өсіруде бірінші тәжірибе 1941 жылы Венесуэлада өткізілді. Мұнда хлорелланы, сценедесмусты және ангистродесмусты әрқайсысы 15 литр көлеміндегі бассейндерде өсірілді. Микробалдырлар суспензиясын араластыру, насостың көмегімен жүзеге асады [13] .
Балдырлар биомассасын арзандату мақсатында кейбір өнеркәсіптердегі қоректік орта ретінде, тыңайтқыштардың органикалық түрлері мен кейбір қалдықтарды қолдану маңыздылығы көптеген зерттеулерде атап көрсетілген. Балдырларды спиртті - ашытқы және крахмалды - сірненің қалдықтарында өсіру мен адамдардың, жануарлардың, құстардың физиологиялық бөлінулерінде өсіруі жайлы зерттеулер ерекше қызықтырады. Бірақ балдырларды өндірістік өсіру практикасында қоректік ортаның органикалық көзі жеткіліксіз болады. Бұл органикалық көздің түгелімен зерттелмеген және оларды қолданудағы спецификалық ерекшеліктерін толық зерттемегендігінен болып отыр.
Микробалдырлардың өнімділігін ұлғайтуда клеткаға әртүрлі қоректік орта қажет. Қоректік ортаның негізгі микроэлементтері болып - марганец, цинк, бор, молибден, кобальт болып табылады. Марганец клеткада темірдің жиналуын және онымен уланудан сақтайды (Успенский 1924) . Өңдейтін ерітіндідегі марганецтің 0, 2 мг / л -дің қосылуы өнімділікті 10-600 есе көбейтеді. Сонымен, микроэлементтер пайдаланатын қоректік ортаның негізгі құрамды бөлігі, қазіргі кездегі микробалдырлардың жаппай өсіруінде кеңінен қолданады [14] .
Қала канализациясының ластанған суларының реактор орнатқышында протококты балдырлар ( Chlorella vulgaris, Ch. pyrenoidosa, Scendesmus obliquus және т. б. ) жақсы өсiп, көптеп биомасса бередi (0, 5-2 және оданда көп г/л құрғақ күйiнде) .
Ағын суда дақылдаудың нәтижесiнде жинаған балдырларды егiлген ортадан сүзiп, бөлек алып отыру керек, әйтпесе екiншi реттiк ластануға әкелiп соғады. Ал тазаланған ағындыны жиналғыш-тоғанға жинап, оны ауыл-шаруашылық егiстiктi суару үшiн және белокқа, витаминге бай арзан биомасса алу үшiн пайдалауға болады. Ағынды суда егiлген балдырларды өсiрудiң барлық шығынын биомасса өндiрiсiне өткiзсек, тазалау шығыны құнсыз болып қалады екен.
Тоған-жиналғышты балық өсiруге, құстарға және т. б. су жәндiктерiне тиiмдi қоректiк орта. Көптеген әртүрлi балықтардың болуынан хлорелла мен сцендесмус және т. б. балдырлардың өсу жылдамдығы жоғарылайды.
Жапон зерттеушiлерi хлорелланы өсiру үшiн табиғи тыңайтқыштар: ашыған балық тұнбасы, компостың бөкпесiн, тезек-көң және т. б. қолданды. Органикалық қоректiк орталар балдырлардың өсуiне өте тиiмдi, егер ортаға СО 2 - үрлеген кезде культуралық ортадағы рН теңеседi.
Т. В. Васигов хлорелла мен сцендесмусты қой тезегiне көптеп өсiрiп көрдi. Нәтижесiнде борсыған қой көңiнiң сығындысы протококты балдырларға жақсы қоректiк орта болатыны дәлелдедi [15] .
А. М. Музафаров, Т. Т. Таубаев, Х. Ф. Якубов тауық қыйын және тұт ағашының жiбек құртыны? нәжiсiн хлорелла мен сцендесмустiң штамдарына қолданды. Қоректiк орта 04- ке органикалық тыңайтқыштардың (әртүрлi концентрациялы) қоспасын қосып өсiрiлдi. Авторлардың айтуынша күңгiрт-жасыл түстi органо-минеральды ортада клетканың өсуi тез байқалады. Сондай-ақ дақылдағы құрғақ биомассасы да жоғары болып биологиялық өнiмдiлiгi көтерiледi [16] .
Сонымен құс қиымен (6-10 г/л конц. ) және тұт ағашының жiбек құртының нәжiсiнiң (2-5 г/л) сығындысын протококты микробалдырлардың арнайы қондырғыда үзбей өсiруге болады. Нәтижесiнде балдырлардың өнiмдiлiгi тәулiгiне 17, 5-33 г/м құрғақ заттар алынған.
Балдырларды өндiрiс дақылдарында, ондағы шарап заводының қалдығында дақылдауға болады. Мұнда хлорелланың белок саны 42-50%, көмiрсутегi 7, 3-16, 8%, май 10, 3-13, 0% - ке жеткен.
Треогин мен лизиннiң құрамына қарай хлорелла тауық жұмыртқасынан кем түспейдi, ал цистин мен метионин аз мөлшерде ғана. Жемдiк және азықтық өнiмдердiң арасында хлорелла белоктық сапалығына қарай I - орын алады [17] .
Өзінің тағамдық сапалылығы жөнінен фототрофтық микроорганизмдер тек қана ауылшаруашылық дақылдарына ғана жол беріп қоймайды, кейбір жағдайларда олардан басым болады. Олардың құрамында ақуыз пайызы жоғары болады, (құрғақ салмақтың 70%-на дейін) адам ағзасына қажетті барлық аминқышқылдары, атап айтқанда, олардың бағалы түрлері болады [18] . Осының арқасында балдырлар құрамында лизині және треонині аз болатын ақуыздардың қоректік бағалылығын толтырады. 1-3 реттік балдырды өсіргендегі шығатын ақуыздың мөлшері, көлемдік бірлікті уақыт бірлігімен салыстырғанда басқа дәстүрлі ақуыз көздерінен асып түседі (бұршақ тұқымдастар, ірі мүйізді қара мал т. б) [19] . Егер құрамындағы қорытылатын протеинді алатын болсақ, хлорелланың құнарлығы басқа азықтармен салыстырғанда оған тең келетін азық жоқ деп айтуға болады. Хлорелланың құрамындағы кальций пішендегі немесе астық тұқымдастардың пішеніндегі кальциймен тең болады, ал фосфоры олардан мол болады. Хлорелланың құрамындағы протеиндер сыра ашытқысымен, соя ұнымен немесе майсызқұрғақ сүтпен салыстырғанда көп болады. Балдырдың көмірсуларында, атап айтқанда хлорококтарда, олар негізінен полисахаридтер болып саналады, олардың арасында әртүрлі еритін және физиологиялық белсенді компоненттер болады. Хлорелланың көмірсуларының арасында целлюлоза, крахмал, ксилак, гемицеллюлоз түріндегі аморфтық заттар және глюкофруктозан және пектиндік заттар болады [20] .
Хлорелланың құрамындағы протеин шөп ұнтағындағыдан үш есе көп, сүттегі А дәруменімен 500 есe көп болып табылады. Хлорелланың құрамындағы С дәрумені лимон шырынындағымен бірдей немесе сүттегіден 100 есеге дейін көп болады.
Накамураның зерттеулеріне қарағанда хлорелланың құрамында дәрумендердің 14 түрінен астамы бар. Хлорелланың құрамындағы майдың мөлшері 8 ден 18% арасында ауытқып тұрады. Хлорелланың майы құрамындағы бағалы май қышқылдарының болуымен құнды болып табылады. Құстардың және жануардың рационында бұл майдың аз мөлшерде болуы жылдам сезіледі. Құрғақ заттар құрамында хлорелла 5, 5-тен 10% -дық күл ретінде болады. Күлдің құрамында фосфор, күкірт және магний мол болады. Хлорелла жасушалары йодқа бай болады. Фототрофтық микроорганизмдерді, тек қана олардың биомассасын тағамдық және азықтық мақсатқа пайдаланып қоймайды, сонымен қатар, жекелеген практикалық маңызы зор метаболиттерді алуға да пайдаланады, топырақ құнарлығын жоғарылатуға, қоршаған ортаны ластатудан тазартуға және тұйық системадағы атмосфера тұрақтылығын ұстап тұруға да пайдаланады [21] .
Ауыл шаруашылығының алдында мал шаруашылығы өнімдерінің көлемін ұлғайтып, халықтың қажеттілігін толық қанағаттандыру мәселесі барлық уақытта тұрады және өнеркәсіпті шикізатпен қамтамасыз ету. Бұл мәселелерді шешудің ең маңызды жағдайы малшаруашылығы үшін тұрақты берік азықтық қорды жасау болып табылады. Егістік алқаптар және табиғи жайылымдар малды азықтандыруды толығымен қамтамасыз ете алмайды, сондықтан көптеген елдерде азықтық шикізатты жаңа ресурстарды пайдалану есебінен калйды іздестіреді [22] .
Қазіргі уақытта хлорелланың малдың өнімділігіне әсері туралы және оның емдеудің алдын алу әсері жөнінде дәлелденген материалдар жинақталып отыр. Оны малдағы зат алмасу процессі бұзылғанда, авитаминозда, асқазан ішек жолдары бұзылғанда, сонымен қатар бірқатар жұқпалы ауруларда, атап айтқанда вирустық ауруларға пайдаланылғанда мал жылдам сауығып кетуіне зор әсерін тигізеді.
Балдырларды мал шаруашылығында азықтық жем ретінде және малдардың рационына азықтың қоспа ретінде кеңінен пайдаланады [23] . Олардың пайдаланудағы тиімділігі көптеген тәжірибелер арқылы дәлелденіп отыр, микробалдырларды мал шаруашылығында ақуыз, дәрумен көздері ретінде және басқа да физиологиялық белсенді заттар ретінде пайдаланады, бұлар малдардың әртүрлі ауруларға деген төзімділігін жоғарылатады, бұл бірінші кезекте авитаминозға байланысты болады, малдың өсуіне және көбеюіне әсер етеді, олардың көлемін ұлғайтып тауарлық өнімнің сапасын жоғарылатады.
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz