Turbo Pascal тілі туралы

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны:

Кіріпе _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 3

1 Turbo Pascal жайлы жалпы мағұлматтар_ _ _ _ _ _ _ _ _ 4

2 Функциялар _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 6

Қорытынды _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _8

Пайдаланған әдебиеттер _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _9

КІРІСПЕ

Қазіргі кезде кеңінен қолданылатын программалау жүйесінің бірі - Turbo Pascal. Американың Borland корпорациясының бұл өнімі сол корпорацияның қызметкері Андерсон Хейлсбергтің жетекшілігімен құрастырылған. Turbo Pascal - дың түп нұсқасы швейцария ғалымы Никлаус Вирт жасаған Паскаль тілі программалау тілінен тарайды. Бастапқыда паскаль тілі программалауды алғаш үйренушілер үшін өте тиімді құрал болып табылған. Қарапайым Паскальды өңдеудегі А. Хейлсбергтің үлкен еңбегінің нәтижесінде Turbo Pascal - жоғарғы деңгейлі программалау жүйесі. Оның логикалық құрылымы әр түрлі есептерді дәл шешуге көмегін тигізеді. Сондықтан, оқушылар мен студенттерге программалаудың негізін Turbo Pascal тілін оқып - үйретуден бастап, программалаудың қыр - сырын меңгерудің маңызы зор. Turbo Pascal - жоғары деңгейлі программалау жүйесі. Оның тұңғыш нұсқасын 1970 жылы швейцария физигі Никлаус Вирт (Nicklaus Virt) ұсынған. Автор тілді алғашқы арифметикалық есептеу машинасын жасаған француздың ұлы ғалымы Блез Паскалбдың құрметіне Паскаль деп атап, тіл атауын үнемі бас әріппен жазылуын сұраған. Кейіннен тілдің көптеген нұсқалары жарық көреді. Солардың ішінде, 1983 жылы Borland корпорациясының талантты қызметкері Андерсон Хейлсбергтің жасаған жаңа үлгісі - Turbo Pascal программалаушылар арасында үлкен сұранысқа ие болды. Оның бұл нұсқасы СР/М операциялық жүйесіне негізделген. 1984 жылдың басында MS DOS жүйесіне ауыстырылғалы бері пайдалану қарқыны бұрынғыдан да арта түсті. Turbo Pascal - дың жоғарғы деңгейлі логикалық құрылымы әр түрлі есептерді дәл шешеуге көмегін тигізеді. Turbo Pascal жүйесінде қарапайым есептерді шешудің программасынан бастап, күрделі мәліметтер қорын құрудың сан қырлы жұмыстары жүргізіледі

Turbo Pascal жайлы жалпы мағұлматтар.

Turbo Pascal - жоғайлы деңгейлі программалау жүйесі. Оның тұңғыш нұсқасын 1970 жылы швецария физигі Никлаус Вирт ұсынған. Автор тілді алғашқы арифметикалық есептеу машинасын жасаған француздың ұлы ғылымы Блез Паскальдің құрметіне Паскаль деп атап, тіл атауын үнемі бас әріппен жазылуын сұраған.

Кейіннен тілдің көптеген нұсқаулары жарық көреді. Солардың ішінде, 1983 жылы Борланд корпорациясының талантты қызыметкері Андерсон Хейлсбергтің жасаған жаңа үлгісі - Turbo Pascal прогламмалаушылар арасында үлкен сұранысқа ие болады. Оның бұл нұсқасы CP/M операциялық жүйесіне негізделген. 1984 жылдың басында MS DOS жүйесіне ауыстырылғалы бері пайдалану қарқыны бұрынғыдан да арта түсті. Turbo Pascal-дің жоғарғы деңгейлі логикалық құрылымы әр түрлі есептерді дәл шешуге көмегін тигізді. Turbo Pascal жүйесінде қарапайым есептерді шешудің программасынан бастап, күрделі мәліметтер қорын құрудың сан қырлы жұмыстарды жүргізіледі.

Оыған дейін, біз мәліметтерді пернетақтадан енгізіп, олады экранға шығардық, программа жұмысы кезінде олар компьютердің оперативті жадында сақталатын да, есептелер біткеннен кейін бұл мәліметтер жоғалып кететін. Жұмыс нәтижесін келешекте пайдалана алу үшін, мысалы, оларды есептеуге пайдалану үшін немесе жаңа мәліметтерді алу үшін, оларды есте сақтап қалу керек. Осындай тәсілдердің бірі мынадай: нәтиже экранға шыққан соң қолға қаламсап және бір бет қағаз алып, бұл мәліметтерді жазып алу. «Дербес компьютерлер» дәуірінің басында оларды «үй тапсырмасы» деп атаған да, шын мәнінде солай болған. Қазіргі кездегі дебес компьютерлердің барлығы ақпаратты сақтауға арналған арнайы құрылғылырмен жабдықталған. Қызыметтеріне қарай оларды: магниттік ақпарат тасымалдаушылар немесе жазылатын СD-дискілер деп атайды. Ақпаратты сақтау осы тасымалдаушыларда ұйымдастырылады, бұл жағдайда біз алған нәтижелерді солардың жадында сақтаймыз. Барлық мәліметтер осы тасымалдаушыларда файлдар түрінде сақталады.

Файл дегеніміз - мәліметтерді сақтауға арналған сыртқы тасымалдаушыдағы жадының ат қойылған аймағы (бөлігі) .

File (ағылшын тілінен аударылғанды) бума, іс қағаздар жинағы, сонымен қатар ақпаратты сақтау деген мағынаны бідіреді.

Borland Paskal-да файлдарды екі негізгі белгісі бойынша топтастыруға болады:

а) файлдың типі бойынша ( оның логикалық құрылымына)

б) файл элементтеріне қатынау тәсілі бойынша.

Типтері бойынша файлдар шартты түде үш түрге бөлінеді:

мәтіндік файл;
типтік файл;
типтік емес файл.

Біз көбінесе мәтіндік және типтік файлдармен жұмыс

істейміз.

Қатынау тәсілі бойынша файлдар келесідей бөлінеді:

Тікелей қатынау файлдары
Кезекпен қатынау файлдары.

Олардың айырмашылығы тікелей қатынау файлдрында арнайы процедуралар және функцияларды пайдалана отырып, мәліметтерді, олардың файлдағы орнына тәуелсіз, оқуға немесе жазуға болады, ал кезекпен қатынау файлында оның ортасында немесе соңында тұрған мәліметті оқу үшін, оның алдындағы мәліметтердің барлығын оқуға тура келеді. Мәтіндік файлдар кезекпен қатынау файлдарына жатады, ал типтік файлдар тікелей қатынау файлдарына жатады.

Жазбалар және жазба типі.

Ақпараттық қамтуды біздер «Информатика» курсы бойынша сабақтарда оқып үйренгенбіз. Ал программалық қамтудың қалай жасалатынын біз PASCAL программалау тілін оқып үйренгенбіз. Ал қазіркомпьютерде деректердің қалай берілетінін қарыстырайық. Қысқаша мысал қарастырайық: Сіздің досыңыз сізден мектеп асханасынын бір стакан шырын сатыпалып беруді сұрады. Сіз мұны есіңізде сақтап қалдыңыз, демек өзіңіздің жадыңызға жазып алдыңыз. Компьютердегі барлық деректер жазба ретіндесақталады.

Жазба - сол немесе басқа объектті, не құбылысты сипаттайтын өзара логикалық байланысқан деректердің жиынтығы. Деректкрге байланысты жазба элементарлық (бөлінбейтін ) объект ретінде қарастырылады.

Егер сіздің досыңыз сізден шырынмен қоса пирог сатып әпер деген болса, сіз мұны да есіңізде сақтап, екі жазбадан тұратын тізім жасайсыз.

Файлдар туралы сұрақтарды талқылағанда айтылғандай, файл элементтері тер бір типті элементтер болып келеді. Олай болса әр түрлі типтегі элементтерді бір типке - жолдық типке айналдырып, мәтіндік файлдармен жұыс істеуіміз керек.

Мәліметтерді сақтай аламыз, бірақ болашақта бұл мәліметтермен жұмыс істеу жеткілікті қиындық туғызады.

Бұл қиыншылықтан шығу үшін мәліметтердің құрама типі қолданылады. Мәліметтердің бұл типі жазба деп аталады. Жазбалар әр түрлі типтегі элементтер жиынтығынан тұрады. Жазба элементтерін құраушыларды өріс деп атайды, да әрбір өрістің өзіндік атауы болады.

Жазбаны өңдеу элементтері объекті түрінде шығады. Мұндай объект типі - record (жазба) деп аталады. Олай болса, мәліметтердің типтеріне байланысты шектеулер алынып тасталады.

Функциялар

Функция деп - жұмыс нәтижесінде бір ғана мәнді анықтайтын оператор тізбегін айтамыз. Функцияның сипаттамасы немесе оның тақырыбы Function (функция) едп аталатын түйінді сөз бен кейін жақша ішінде формальды параметрлер деп аталатын аргументтер мен солардың типтерінен тұрады. Тақырыптың соңында нәтиженің типі, яғни функцияның мәнінің түрі көрсетіледі.

Одан кейінгі келесі қатарлар, барлық программалардағы сияқты белгі таңбаларының анықтамаларынан, тұрақтылардан және айнымалыларды сипаттаудан тұрады. Функцияның негізгі қызметін BEGIN және END сөздерінің арасында орналасқан операторлар атқарады да, ең соңында «; » қойылады.

Біздің айтып өткеніміздей кез-келген есепті шешу барысында, оны шешу жолында, қарпайым есептерді шешу тәсілдеріне, яғни құрылымдылық тәсілге қайта оралуымызды қажет етеді.

Осы тәсілді қолданып, біз негізгі есептің (программаның) ішіндегі ішкі есептерді орындауды баяндайтын, ішкі программаларды сипаттайтын процедура ұғымына анықтама бердік. Жолдық айнымаллармен орындалатын әрекеттерді қарастырғанда біздер, стандартты процедуралармен және функциялармен танысқанбыз. Фукциялар да, процедуралар сияқты есепті ішкі есептерге (бөліктерге) жіктейді. Төменде функцияларды Pascal тілінде жазу құрылымы келтілілген:

Function Имя (формальді патаметрлер тізімі) :

Нәтиженің типі;

{таңбалар,

тұрақтылар,

типтер,

айнымалылар,

процедуралар,

функцияларды сипаттау бөлімі}

begin

{функция денесі, нәтиже мәні жазылатын функция атына

міншіктелетін, ең болмағанда бір оператор жазылуы тиіс}

end;