ҰБ ресми есептеу мөлшерлемесі. Дисконттық саясат
Жоспар .
1.Ұлттық Банк Қазақстан Респупликаның.Орталық Банкі
2.Ұлттық банктің ресми есептеу мөлшерлемесі.
3.Дисконттық саясат
1.Ұлттық Банк Қазақстан Респупликаның.Орталық Банкі
2.Ұлттық банктің ресми есептеу мөлшерлемесі.
3.Дисконттық саясат
Ұлттық Банк Қазақстан Республиканың Орталық Банкі Қазақстан Республиканың Ұлттық Банкі-Қазақстан Республиканың орталық банкі болып табылады,әрі ҚР-ң банк жүйесінің жоғары деңгейін білдіреді. Қазақстан Республиканың президентінің «Ұлттық Банк туралы» заң күші бар. Ұлттық банк өз қызметін ҚР үкіметімен ұйлестіреді және онымен ұдайы консультация өткізіп отырады.
ҚР ҰБ өз қызметінде Қазақстанның 2030 жылға дейінгі даму стратегиясын басшылыққа алады, Үкіметтің экономикалық саясатын ескеріп отырады және егер ол өзінің қызметін орындауы мен ақша-несие және валюта саясатын жүзеге асыруына қайшы келмейтін болса, оны жүзеге асыруға жәрдемдеседі.
Орталық банк елдің эмиссиялық,резервтік және кассалық орталығы, сондай-ақ ол норма шығару, басқару құқықтарына ие «банктердің банкі», «соңғы сатыдағы несие беруші» ролін атқарады, ақша-несиелік және валюталық саясатты анықтайды, оның негізгі мақсаты пайда табу емес, ақша-несие саясатын жүзеге асыру және елдің несиелік жүйесін басқару болып табылады.
Әлемдік тәжірибеде көрсеткендей, мемлекеттің Орталық банкіге кең өкілеттік беруі екінші деңгейлі банк жұйесінің тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз етеді.
Орталық банк мемлекет берген эмиссиялық құқығы негізінде экономиканы жалпы мемлекеттік тұрақтандыру саясатын,тауар – ақша тепе-теңдік саясатын жүргізеді.
Орталық банк тарапынан ақша-несиелік реттеудің негізгі объектісіне экономикадағы қолма-қол және қолма-қолсыз ақша массасы жатады, оның динамикасына төлеуге қабілетті сұраныстың әр түрлі компоненттерінің өзгерісі тәуелді болады. Қазіргі даму сатысында ақша несиелік сипат алады, яғни ақша массасы, негізінен, банктердің несие-депозиттік қызметіне байланысты пайда болады, сондықтан Орталық банк ақша айналымыне оныың құрылымын және көлемін екінші деңгейлі банктердің операцияларын басқару арқылы реттейді.
ҚРҰБ ҚР-ң заңдары негізінде және оларды орындау үшін өз құзырына жататын мәселелер бойынша барлық банктер, сақтандыру ұйымдары, ҰБ берген лицензия негізінде банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар және олардың клиенттері бағалы қағаздар рыногының субъектілері, сондай-ақ басқа да заңды және жеке тұлғалар ҚР-ң аумағында міндетті түрде орындайтын нормативтік актілер шығарады.
Тәжірибе жүзінде кассалық резервтердің барлығы Ұлттық банкешоғырланады және олардың шаруашылық айналымға түсуі Ұлттық банкінің мекемелері арқылы коммерциялық банктердің кассаларын толтыру негізінде жүреді. Барлық банктер қолма-қолсыз есеп айырысуларды Ұлттық банктердің мекемелері арқылы жүргізеді, ал қажет жағдайда Ұлттық банкіден несие алады. Осының нәтижесінде қолма-қол және қолма-қолсыз есеп айырысу айналысы Ұлттық банкіде және оның мекемелерінде шоғырланады.
Ұлттық банк – ақша резервтерінен, алтын валюта резервтерінен, басқа да материалдық құндылықтардан тұратын жекеше мүлкі бар занды тұлға. Мүліктің құралу көздеріне – банк ісінен түскен табыстар, бағалы қағаздардан түскен табыстар және сәйккес бюджеттерден түскен дотациялар жатады.
Қазақстан Республикасының ұлттық банкінің негізгі міндеті-Қазақстан Республикасының ұлттық валютасының ішкі және сыртқы тұрақтылығын қамтамасыз ету болып табылады.
Сонымен қатар, Қазақстан Республикасының Ұлттық банкісіне мынадай қосымша міндеттер жүктеледі:
-Қазақстанның экономикалық дамуы және оның дүниежүзілік экономикаға интеграциялануы мақсаттарына жетуге көмектесетін ақша айналысы, несие, банктік есептеулерді және валюталық қатынастар саласындағы мемлекеттік саясатты жасау және жүзеге асыру;
- ақша несие және банк жүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз етуге көмектесу;
- банктік және басқа несиелік мекемелердің қызметін реттейтін ережелерді жасау және олрдың орындалуына бақылау жасау негізінде банк несие берушілердің, салымшылардың мүдделерін қорғауы.
ҚР ҰБ өз қызметінде Қазақстанның 2030 жылға дейінгі даму стратегиясын басшылыққа алады, Үкіметтің экономикалық саясатын ескеріп отырады және егер ол өзінің қызметін орындауы мен ақша-несие және валюта саясатын жүзеге асыруына қайшы келмейтін болса, оны жүзеге асыруға жәрдемдеседі.
Орталық банк елдің эмиссиялық,резервтік және кассалық орталығы, сондай-ақ ол норма шығару, басқару құқықтарына ие «банктердің банкі», «соңғы сатыдағы несие беруші» ролін атқарады, ақша-несиелік және валюталық саясатты анықтайды, оның негізгі мақсаты пайда табу емес, ақша-несие саясатын жүзеге асыру және елдің несиелік жүйесін басқару болып табылады.
Әлемдік тәжірибеде көрсеткендей, мемлекеттің Орталық банкіге кең өкілеттік беруі екінші деңгейлі банк жұйесінің тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз етеді.
Орталық банк мемлекет берген эмиссиялық құқығы негізінде экономиканы жалпы мемлекеттік тұрақтандыру саясатын,тауар – ақша тепе-теңдік саясатын жүргізеді.
Орталық банк тарапынан ақша-несиелік реттеудің негізгі объектісіне экономикадағы қолма-қол және қолма-қолсыз ақша массасы жатады, оның динамикасына төлеуге қабілетті сұраныстың әр түрлі компоненттерінің өзгерісі тәуелді болады. Қазіргі даму сатысында ақша несиелік сипат алады, яғни ақша массасы, негізінен, банктердің несие-депозиттік қызметіне байланысты пайда болады, сондықтан Орталық банк ақша айналымыне оныың құрылымын және көлемін екінші деңгейлі банктердің операцияларын басқару арқылы реттейді.
ҚРҰБ ҚР-ң заңдары негізінде және оларды орындау үшін өз құзырына жататын мәселелер бойынша барлық банктер, сақтандыру ұйымдары, ҰБ берген лицензия негізінде банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар және олардың клиенттері бағалы қағаздар рыногының субъектілері, сондай-ақ басқа да заңды және жеке тұлғалар ҚР-ң аумағында міндетті түрде орындайтын нормативтік актілер шығарады.
Тәжірибе жүзінде кассалық резервтердің барлығы Ұлттық банкешоғырланады және олардың шаруашылық айналымға түсуі Ұлттық банкінің мекемелері арқылы коммерциялық банктердің кассаларын толтыру негізінде жүреді. Барлық банктер қолма-қолсыз есеп айырысуларды Ұлттық банктердің мекемелері арқылы жүргізеді, ал қажет жағдайда Ұлттық банкіден несие алады. Осының нәтижесінде қолма-қол және қолма-қолсыз есеп айырысу айналысы Ұлттық банкіде және оның мекемелерінде шоғырланады.
Ұлттық банк – ақша резервтерінен, алтын валюта резервтерінен, басқа да материалдық құндылықтардан тұратын жекеше мүлкі бар занды тұлға. Мүліктің құралу көздеріне – банк ісінен түскен табыстар, бағалы қағаздардан түскен табыстар және сәйккес бюджеттерден түскен дотациялар жатады.
Қазақстан Республикасының ұлттық банкінің негізгі міндеті-Қазақстан Республикасының ұлттық валютасының ішкі және сыртқы тұрақтылығын қамтамасыз ету болып табылады.
Сонымен қатар, Қазақстан Республикасының Ұлттық банкісіне мынадай қосымша міндеттер жүктеледі:
-Қазақстанның экономикалық дамуы және оның дүниежүзілік экономикаға интеграциялануы мақсаттарына жетуге көмектесетін ақша айналысы, несие, банктік есептеулерді және валюталық қатынастар саласындағы мемлекеттік саясатты жасау және жүзеге асыру;
- ақша несие және банк жүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз етуге көмектесу;
- банктік және басқа несиелік мекемелердің қызметін реттейтін ережелерді жасау және олрдың орындалуына бақылау жасау негізінде банк несие берушілердің, салымшылардың мүдделерін қорғауы.
Қазақстан Республиканың Білім және Ғылым министірлігі
Реферат
Тақырып : ҰБ ресми есептеу мөлшерлемесі.
Дисконттық саясат.
Орындаған :
Тексерген :
Жоспар .
1.Ұлттық Банк Қазақстан Респупликаның-Орталық Банкі
2.Ұлттық банктің ресми есептеу мөлшерлемесі.
3.Дисконттық саясат
1.Ұлттық Банк Қазақстан Республиканың Орталық Банкі
Қазақстан
Республиканың Ұлттық Банкі-Қазақстан Республиканың орталық банкі болып
табылады,әрі ҚР-ң банк жүйесінің жоғары деңгейін білдіреді. Қазақстан
Республиканың президентінің Ұлттық Банк туралы заң күші бар. Ұлттық банк
өз қызметін ҚР үкіметімен ұйлестіреді және онымен ұдайы консультация
өткізіп отырады.
ҚР ҰБ өз қызметінде Қазақстанның 2030 жылға дейінгі даму стратегиясын
басшылыққа алады, Үкіметтің экономикалық саясатын ескеріп отырады және егер
ол өзінің қызметін орындауы мен ақша-несие және валюта саясатын жүзеге
асыруына қайшы келмейтін болса, оны жүзеге асыруға жәрдемдеседі.
Орталық банк елдің эмиссиялық,резервтік және кассалық орталығы, сондай-
ақ ол норма шығару, басқару құқықтарына ие банктердің банкі, соңғы
сатыдағы несие беруші ролін атқарады, ақша-несиелік және валюталық
саясатты анықтайды, оның негізгі мақсаты пайда табу емес, ақша-несие
саясатын жүзеге асыру және елдің несиелік жүйесін басқару болып табылады.
Әлемдік тәжірибеде көрсеткендей, мемлекеттің Орталық банкіге кең
өкілеттік беруі екінші деңгейлі банк жұйесінің тиімді жұмыс істеуін
қамтамасыз етеді.
Орталық банк мемлекет берген эмиссиялық құқығы негізінде экономиканы
жалпы мемлекеттік тұрақтандыру саясатын,тауар – ақша тепе-теңдік саясатын
жүргізеді.
Орталық банк тарапынан ақша-несиелік реттеудің негізгі объектісіне
экономикадағы қолма-қол және қолма-қолсыз ақша массасы жатады, оның
динамикасына төлеуге қабілетті сұраныстың әр түрлі компоненттерінің
өзгерісі тәуелді болады. Қазіргі даму сатысында ақша несиелік сипат алады,
яғни ақша массасы, негізінен, банктердің несие-депозиттік қызметіне
байланысты пайда болады, сондықтан Орталық банк ақша айналымыне оныың
құрылымын және көлемін екінші деңгейлі банктердің операцияларын басқару
арқылы реттейді.
ҚРҰБ ҚР-ң заңдары негізінде және оларды орындау үшін өз құзырына жататын
мәселелер бойынша барлық банктер, сақтандыру ұйымдары, ҰБ берген лицензия
негізінде банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар
және олардың клиенттері бағалы қағаздар рыногының субъектілері, сондай-ақ
басқа да заңды және жеке тұлғалар ҚР-ң аумағында міндетті түрде орындайтын
нормативтік актілер шығарады.
Тәжірибе жүзінде кассалық резервтердің барлығы Ұлттық банкешоғырланады
және олардың шаруашылық айналымға түсуі Ұлттық банкінің мекемелері арқылы
коммерциялық банктердің кассаларын толтыру негізінде жүреді. Барлық банктер
қолма-қолсыз есеп айырысуларды Ұлттық банктердің мекемелері арқылы
жүргізеді, ал қажет жағдайда Ұлттық банкіден несие алады. Осының
нәтижесінде қолма-қол және қолма-қолсыз есеп айырысу айналысы Ұлттық
банкіде және оның мекемелерінде шоғырланады.
Ұлттық банк – ақша резервтерінен, алтын валюта резервтерінен, басқа да
материалдық құндылықтардан тұратын жекеше мүлкі бар занды тұлға. Мүліктің
құралу көздеріне – банк ісінен түскен табыстар, бағалы қағаздардан түскен
табыстар және сәйккес бюджеттерден түскен дотациялар жатады.
Қазақстан Республикасының ұлттық банкінің негізгі міндеті-Қазақстан
Республикасының ұлттық валютасының ішкі және сыртқы тұрақтылығын қамтамасыз
ету болып табылады.
Сонымен қатар, Қазақстан Республикасының Ұлттық банкісіне мынадай
қосымша міндеттер жүктеледі:
-Қазақстанның экономикалық дамуы және оның дүниежүзілік экономикаға
интеграциялануы мақсаттарына жетуге көмектесетін ақша айналысы, несие,
банктік есептеулерді және валюталық қатынастар саласындағы мемлекеттік
саясатты жасау және жүзеге асыру;
- ақша несие және банк жүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз етуге көмектесу;
- банктік және басқа несиелік мекемелердің қызметін реттейтін ережелерді
жасау және олрдың орындалуына бақылау жасау негізінде банк несие
берушілердің, салымшылардың мүдделерін қорғауы.
Пайыздық саясат ақша-несие құралдарының бірі болып табылады. Ұлттық
банкақша нарығының сұраныс пен несие бойыша ифляция деңгейін жалпы
жағдайларына және ифляциялық күтімдеріне байланысты анықталатын ортақ қайта
қаржыландыру мөлшерлемесін бекітеді. Ұлттық банк өзінің пайыздық саясатын
мемлекеттің ақша-несие саясатын іске асыру мақсатында, нарықтық пайыздық
мөлшерлемесіне әсер ету үшін қолданады. Қайта қаржыландыру мөлшарлемесін
анықтау кезінде Ұлттық банк пайыздық мөлшерлемесін оң және нақты түрде
ұстап тұру мүдделігін ескереді.
Теңгені айналысқа еңгізгеннен кейінге пайыздық саясаттың негізгі
мақсаты – теңгені несиеге деген сұранысын азайтатын, ал оның артынан ақша
массасының өсім қарқынын азайтатын, сәйкесінше инфляцияны төмендетуді
қамтамасыз ететін деңгейге дейін кқтеру. Жоғары пайыздық мөлшерлемелер,
дәлірек айтқанда, пайыздар үшін төлемдер шығындарды құрайтындардың бірі.
Яғни, жаңа пайыздық саясат өзінің нәтижесін қандай да бір анықталмаған
болашақта емес, қысқа уақыт аралығында беруі керек.
Қазақстандағы жоғары қарқынды инфляцияға қарсы күресте пайдалануға
мүмкіндік беретін келесі бір факторға – тшетел валютасына деген шектен тыс
сұранысты азайту шаралары жатады. Теңгені енгізгеннен кейін жарты жыл
ішінде валютаның бағамдық айырмасы есебінен алыпсатарлық жолмен табыс алу
мүмкіндігінің болуы ірі банктердің қысқа мерзімді капиталының қарыздық
нарықтан еліміздің валюта нарығына ағылуына жол берді. Айырбас бағамымен
анықталатын теңгенің сыртқы құнының көрсеткіштері мен қарыздар бойынша
табыстылық арқылы анықталатын теңгенің ішкі құнының көрсеткіштері
арасындағы қатынастың бұзылуы ұлттық валютаның тұрақтылығына кері әсерін
тигізеді.
Ұлттық банкінің қайта қаржыландыру ресми мөлшерлемесінің згеру
динамикасы – 1994 жылы қаңтар-ақпан айларында 270%; ал наурыз –тамыз
айларында300% қүрады. Теңгенің айырбас бағамының тұрақтануы мен инфляцияның
төмендеуіне байланысты 1994 жылдың ортасынан бастап пйыздық мөлшерлемесінің
деңгейі қыркұйекте 280%-ға дейін төмендеп, ай сайын азайып отырады. 1994
жылдың аяғында ол 230%, 1995 жылы-52,5%, 1996 жылдың қыркұйегінде -30%,
1997 жылы - 24% қүрады.
Қаржы операцияларының барлық түрлері бойынша пайыздық мөлшерлемесінің
деңгейі Ұлттық банкінің қайта қаржыландыру мөлшерлемесі бойынша индикативті
анықталады. Сауданың түрлері бойынша төленетін пайыздық мөлшерлемелер
өзара кейбір негізгі себептермен ерекшеленеді. Олардың арасынан мыналарды
бөліп көрсетуге болады: қарыз мерзімінің әртүрлілігі, пайызды төлемеумен
байланысты тәуекелдің деңгейі және пайыздық мөлшерлемесінің өзгеру
мүмкіндігімен байланысты тәуекелдің деңгейі.
Мемлекеттік қазыналық міндеттемелер, банкаралық несие, Ұлттық банкінің
ноталары бойынша пайыздық мөлшерлемелер сауда мәніне сай келеді. Жалпы
барлық нақты нарық пайыздық мөлшерлемелер 1994 жылдың тамызынан бастап оң
көрініске ие болды.
Ұлттық банкінің ноталы және қазыналық вексельдер бойынша табысы Ұлттық
банкінің банкаралық несие бойынша табысынан төмен болды. Бұл мемлекеттік
қазыналық міндеттемелер және Ұлттық банкінің ноталарының пайызды және
қарызды төлеу жағынан несиелерге қарағанда үлкен сенімділігімен
түсіндіріледі.
1993 жылы 1 қаңтарда енгізілген Қазақстан Республикасының
коммерциялық, кооперативтік және банктердің қызметін реттеу туралы
Ережесіне сәйкес міндетті резерв бойынша норматив 18-20% көлемі
қарастырылған. Бұл ереже 1994 жылы мамыр айына дейін қызмет етті, осы
жылдан бастап норматив банктердің теңге және шетел валютасындағы жалпы
деппозиттік міндеттемелерінен 30% мөлшеріне дейін өсті. 1994 жылдың 1
тамызында шетел валютасындағы деппозиттік міндеттемелер бойынша норматив
15%-ға дейін төмендеді.
1994 жылғы ақпан – көкек айларындағы, кәсіпорындардың міндеттемелері
мен өзара талаптарын республика ішіндегі шаруашылықаралық есепке алу
арқылы төлемсіздік мәселесін шешуге ынтасы өткен жылдың тағы бір рецидиві
болып шықты. Есепке алу нәтижесіндегі өткен жылғы наурыз айындағы ақша
массасы оның алдындағы айдың көрсеткішіне қарағанда 40,6%-ға, ал көкек
айында -56,4%-ға өсті.
Ұлттық банк 1994 жылы көкек айында мемлекеттік қысқа мерзімді
міндеттемелердің бірінші аукционын өткізгенде Қаржы министірлігі бастапқы
үш айда сату көлемін 1,5-2,3 млн. Теңгеден, 1994 жылы жельоқсан айында
-171,7 млн., ал 1996 жылдың маусымында – 3млрд. Теңгеге дейін көтерді.
Дисконттық баға 1994 ... жалғасы
Реферат
Тақырып : ҰБ ресми есептеу мөлшерлемесі.
Дисконттық саясат.
Орындаған :
Тексерген :
Жоспар .
1.Ұлттық Банк Қазақстан Респупликаның-Орталық Банкі
2.Ұлттық банктің ресми есептеу мөлшерлемесі.
3.Дисконттық саясат
1.Ұлттық Банк Қазақстан Республиканың Орталық Банкі
Қазақстан
Республиканың Ұлттық Банкі-Қазақстан Республиканың орталық банкі болып
табылады,әрі ҚР-ң банк жүйесінің жоғары деңгейін білдіреді. Қазақстан
Республиканың президентінің Ұлттық Банк туралы заң күші бар. Ұлттық банк
өз қызметін ҚР үкіметімен ұйлестіреді және онымен ұдайы консультация
өткізіп отырады.
ҚР ҰБ өз қызметінде Қазақстанның 2030 жылға дейінгі даму стратегиясын
басшылыққа алады, Үкіметтің экономикалық саясатын ескеріп отырады және егер
ол өзінің қызметін орындауы мен ақша-несие және валюта саясатын жүзеге
асыруына қайшы келмейтін болса, оны жүзеге асыруға жәрдемдеседі.
Орталық банк елдің эмиссиялық,резервтік және кассалық орталығы, сондай-
ақ ол норма шығару, басқару құқықтарына ие банктердің банкі, соңғы
сатыдағы несие беруші ролін атқарады, ақша-несиелік және валюталық
саясатты анықтайды, оның негізгі мақсаты пайда табу емес, ақша-несие
саясатын жүзеге асыру және елдің несиелік жүйесін басқару болып табылады.
Әлемдік тәжірибеде көрсеткендей, мемлекеттің Орталық банкіге кең
өкілеттік беруі екінші деңгейлі банк жұйесінің тиімді жұмыс істеуін
қамтамасыз етеді.
Орталық банк мемлекет берген эмиссиялық құқығы негізінде экономиканы
жалпы мемлекеттік тұрақтандыру саясатын,тауар – ақша тепе-теңдік саясатын
жүргізеді.
Орталық банк тарапынан ақша-несиелік реттеудің негізгі объектісіне
экономикадағы қолма-қол және қолма-қолсыз ақша массасы жатады, оның
динамикасына төлеуге қабілетті сұраныстың әр түрлі компоненттерінің
өзгерісі тәуелді болады. Қазіргі даму сатысында ақша несиелік сипат алады,
яғни ақша массасы, негізінен, банктердің несие-депозиттік қызметіне
байланысты пайда болады, сондықтан Орталық банк ақша айналымыне оныың
құрылымын және көлемін екінші деңгейлі банктердің операцияларын басқару
арқылы реттейді.
ҚРҰБ ҚР-ң заңдары негізінде және оларды орындау үшін өз құзырына жататын
мәселелер бойынша барлық банктер, сақтандыру ұйымдары, ҰБ берген лицензия
негізінде банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар
және олардың клиенттері бағалы қағаздар рыногының субъектілері, сондай-ақ
басқа да заңды және жеке тұлғалар ҚР-ң аумағында міндетті түрде орындайтын
нормативтік актілер шығарады.
Тәжірибе жүзінде кассалық резервтердің барлығы Ұлттық банкешоғырланады
және олардың шаруашылық айналымға түсуі Ұлттық банкінің мекемелері арқылы
коммерциялық банктердің кассаларын толтыру негізінде жүреді. Барлық банктер
қолма-қолсыз есеп айырысуларды Ұлттық банктердің мекемелері арқылы
жүргізеді, ал қажет жағдайда Ұлттық банкіден несие алады. Осының
нәтижесінде қолма-қол және қолма-қолсыз есеп айырысу айналысы Ұлттық
банкіде және оның мекемелерінде шоғырланады.
Ұлттық банк – ақша резервтерінен, алтын валюта резервтерінен, басқа да
материалдық құндылықтардан тұратын жекеше мүлкі бар занды тұлға. Мүліктің
құралу көздеріне – банк ісінен түскен табыстар, бағалы қағаздардан түскен
табыстар және сәйккес бюджеттерден түскен дотациялар жатады.
Қазақстан Республикасының ұлттық банкінің негізгі міндеті-Қазақстан
Республикасының ұлттық валютасының ішкі және сыртқы тұрақтылығын қамтамасыз
ету болып табылады.
Сонымен қатар, Қазақстан Республикасының Ұлттық банкісіне мынадай
қосымша міндеттер жүктеледі:
-Қазақстанның экономикалық дамуы және оның дүниежүзілік экономикаға
интеграциялануы мақсаттарына жетуге көмектесетін ақша айналысы, несие,
банктік есептеулерді және валюталық қатынастар саласындағы мемлекеттік
саясатты жасау және жүзеге асыру;
- ақша несие және банк жүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз етуге көмектесу;
- банктік және басқа несиелік мекемелердің қызметін реттейтін ережелерді
жасау және олрдың орындалуына бақылау жасау негізінде банк несие
берушілердің, салымшылардың мүдделерін қорғауы.
Пайыздық саясат ақша-несие құралдарының бірі болып табылады. Ұлттық
банкақша нарығының сұраныс пен несие бойыша ифляция деңгейін жалпы
жағдайларына және ифляциялық күтімдеріне байланысты анықталатын ортақ қайта
қаржыландыру мөлшерлемесін бекітеді. Ұлттық банк өзінің пайыздық саясатын
мемлекеттің ақша-несие саясатын іске асыру мақсатында, нарықтық пайыздық
мөлшерлемесіне әсер ету үшін қолданады. Қайта қаржыландыру мөлшарлемесін
анықтау кезінде Ұлттық банк пайыздық мөлшерлемесін оң және нақты түрде
ұстап тұру мүдделігін ескереді.
Теңгені айналысқа еңгізгеннен кейінге пайыздық саясаттың негізгі
мақсаты – теңгені несиеге деген сұранысын азайтатын, ал оның артынан ақша
массасының өсім қарқынын азайтатын, сәйкесінше инфляцияны төмендетуді
қамтамасыз ететін деңгейге дейін кқтеру. Жоғары пайыздық мөлшерлемелер,
дәлірек айтқанда, пайыздар үшін төлемдер шығындарды құрайтындардың бірі.
Яғни, жаңа пайыздық саясат өзінің нәтижесін қандай да бір анықталмаған
болашақта емес, қысқа уақыт аралығында беруі керек.
Қазақстандағы жоғары қарқынды инфляцияға қарсы күресте пайдалануға
мүмкіндік беретін келесі бір факторға – тшетел валютасына деген шектен тыс
сұранысты азайту шаралары жатады. Теңгені енгізгеннен кейін жарты жыл
ішінде валютаның бағамдық айырмасы есебінен алыпсатарлық жолмен табыс алу
мүмкіндігінің болуы ірі банктердің қысқа мерзімді капиталының қарыздық
нарықтан еліміздің валюта нарығына ағылуына жол берді. Айырбас бағамымен
анықталатын теңгенің сыртқы құнының көрсеткіштері мен қарыздар бойынша
табыстылық арқылы анықталатын теңгенің ішкі құнының көрсеткіштері
арасындағы қатынастың бұзылуы ұлттық валютаның тұрақтылығына кері әсерін
тигізеді.
Ұлттық банкінің қайта қаржыландыру ресми мөлшерлемесінің згеру
динамикасы – 1994 жылы қаңтар-ақпан айларында 270%; ал наурыз –тамыз
айларында300% қүрады. Теңгенің айырбас бағамының тұрақтануы мен инфляцияның
төмендеуіне байланысты 1994 жылдың ортасынан бастап пйыздық мөлшерлемесінің
деңгейі қыркұйекте 280%-ға дейін төмендеп, ай сайын азайып отырады. 1994
жылдың аяғында ол 230%, 1995 жылы-52,5%, 1996 жылдың қыркұйегінде -30%,
1997 жылы - 24% қүрады.
Қаржы операцияларының барлық түрлері бойынша пайыздық мөлшерлемесінің
деңгейі Ұлттық банкінің қайта қаржыландыру мөлшерлемесі бойынша индикативті
анықталады. Сауданың түрлері бойынша төленетін пайыздық мөлшерлемелер
өзара кейбір негізгі себептермен ерекшеленеді. Олардың арасынан мыналарды
бөліп көрсетуге болады: қарыз мерзімінің әртүрлілігі, пайызды төлемеумен
байланысты тәуекелдің деңгейі және пайыздық мөлшерлемесінің өзгеру
мүмкіндігімен байланысты тәуекелдің деңгейі.
Мемлекеттік қазыналық міндеттемелер, банкаралық несие, Ұлттық банкінің
ноталары бойынша пайыздық мөлшерлемелер сауда мәніне сай келеді. Жалпы
барлық нақты нарық пайыздық мөлшерлемелер 1994 жылдың тамызынан бастап оң
көрініске ие болды.
Ұлттық банкінің ноталы және қазыналық вексельдер бойынша табысы Ұлттық
банкінің банкаралық несие бойынша табысынан төмен болды. Бұл мемлекеттік
қазыналық міндеттемелер және Ұлттық банкінің ноталарының пайызды және
қарызды төлеу жағынан несиелерге қарағанда үлкен сенімділігімен
түсіндіріледі.
1993 жылы 1 қаңтарда енгізілген Қазақстан Республикасының
коммерциялық, кооперативтік және банктердің қызметін реттеу туралы
Ережесіне сәйкес міндетті резерв бойынша норматив 18-20% көлемі
қарастырылған. Бұл ереже 1994 жылы мамыр айына дейін қызмет етті, осы
жылдан бастап норматив банктердің теңге және шетел валютасындағы жалпы
деппозиттік міндеттемелерінен 30% мөлшеріне дейін өсті. 1994 жылдың 1
тамызында шетел валютасындағы деппозиттік міндеттемелер бойынша норматив
15%-ға дейін төмендеді.
1994 жылғы ақпан – көкек айларындағы, кәсіпорындардың міндеттемелері
мен өзара талаптарын республика ішіндегі шаруашылықаралық есепке алу
арқылы төлемсіздік мәселесін шешуге ынтасы өткен жылдың тағы бір рецидиві
болып шықты. Есепке алу нәтижесіндегі өткен жылғы наурыз айындағы ақша
массасы оның алдындағы айдың көрсеткішіне қарағанда 40,6%-ға, ал көкек
айында -56,4%-ға өсті.
Ұлттық банк 1994 жылы көкек айында мемлекеттік қысқа мерзімді
міндеттемелердің бірінші аукционын өткізгенде Қаржы министірлігі бастапқы
үш айда сату көлемін 1,5-2,3 млн. Теңгеден, 1994 жылы жельоқсан айында
-171,7 млн., ал 1996 жылдың маусымында – 3млрд. Теңгеге дейін көтерді.
Дисконттық баға 1994 ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz