Үкімет неге салық жинайды?

Жоспар
Кіріспе

Жоспар:

1. Кіріспе

2. Негізгі бөлім
а) Үкімет неге салық жинайды?
б) Белгілі бір іс. әрекеттерге қолдау көрсету
в) Елдің экономикалық белсенділігін реттеу.
г) Салықтарды кім төлеуі керек?
д) Салықтар түрлері: үдемелі, үйлесімді және кері тартпа
е) Салықтың қай түрі әділетті болады?

3. Қорытынды

Кіріспе
Нарықтық экономиканың белсенді өкілдерінің бірі – кәсіпкерлер. Экономиканың ғылымда өндірістің төрт факторы қарастырылған: еңбек, капитал, жер, кәсіпкерлер. Бұл жерде кәсіпкерлікті төртінші фактор ретінде ғана емес, еңбек, капитал, жер тәрізді үш негізгі өндіріс факторларын біріктіріп жүзеге асырудың үздік әдістерін іздестіріп, жұмылдыру процесі ретінде де қарастыруға болады. Ал елімізде кәсіпкерлікке қазіргідей көңіл бөлініп отырған тұста, өз ісін ашуға бел бұған әрбір азамат пайда табу жолын ғана емес, өндіріс факторларының үйлесімді жұмыс жасауына, оның ішінде кәсіпкерліктің өндіріс факторы ретіндегі маңыздылығы ерекше көңіл бөлген жөн.
Экономиаканың аталмыш секторын қолдау барысында біршама шаралалардың жүргізіліп жатқаны баршаға аян. Атап айтқанда, олардың іс - әрәкет барысына ықпал ететін нормативтік құжаттар қабылданып, жұмыс жасауда; жаңа Салық Кодексі іске қосылып, онда шағын бизнес субъектілеріне салық салудың арнайы режимі қарастырылып, банктер тарапынан әртүрлі мерзімге несиелер берілуде,т.с.с. Осындай қол жеткізген нәтижелерімізді одан әрі жетілдіру барысында жекелеген қағидаларды басшылыққа ала отырып, жұмыс жасауымыз керек. Атап айтқанда, макроэкономикалық тұрақтылық, яғни мемлекеттік бюджет тапшылығын мүмкіндігінше төмен деңгейге жеткізу, жеңілдікпен несиелендіру, артық ақша эммисиясын болдырмау болып табылады.

Салықтар салықтар салықтар

Салықтар – экономикадағы ең қарамақайшылықты сұрақтардың бірі. Бізідің барлықтарымыз, қазіргі қоғам және үкімет салықтарсыз ештеңе ісией алмайтындығын толық түсінгенімізбенғ оларды төлегіміз келмейді. Алайдағ жоғарыда Бенджамен Франклин айтқандайғ біз олардан ешқайда қашып құтыла алмаймыз. Сондықтан да , ол туралы білуіміз керек.

Үкімет неге салық жинайды? Салықтардың негізгі міндеті: мемлекет қауіпсіздігін сақтап, жолдар және жылдамдықты магистральдар салып, азтабысты халық топтарына көмектесу сияқты өз міндеттерін орындап отырған – үкіметтің өзінің ұсталып отыру құнын төлеу болады. Салықтардың бұдан басқөа келесідей міндеттері бар.

Өндірістің белгілі бір саласын қорғау. Көптеген жылдар бойына сырттан келетін (импортақа ) болатқа салынатын салық америка фирмаларына қолдау беріп, олардың шығарған болаттарының, импортқа болаттан арзан болуына жол берді.

Үкімет тарапынан зиянды деп есептелетін іс - әрекеттерге шектеулер жасайды. Тағы да мысалға жүгінсек, темекі мен спиртті ішімдіктер салығын атауға болады. Бұл салық ақша түсіргенімен бірге адамдарды темекі тарту мен арақ ішуден назарын аудартады. Оның үстіне салықтан түскен аұ\қшаны темекі тартуға және ішімдікке қарсы қолдануға болады.

Пән: Салық
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:

1. Кіріспе

2. Негізгі бөлім
а) Үкімет неге салық жинайды?
б) Белгілі бір іс- әрекеттерге қолдау көрсету
в) Елдің экономикалық белсенділігін реттеу.
г) Салықтарды кім төлеуі керек?
д) Салықтар түрлері: үдемелі, үйлесімді және кері тартпа
е) Салықтың қай түрі әділетті болады?

3. Қорытынды

Кіріспе
Нарықтық экономиканың белсенді өкілдерінің бірі – кәсіпкерлер. Экономиканың
ғылымда өндірістің төрт факторы қарастырылған: еңбек, капитал, жер,
кәсіпкерлер. Бұл жерде кәсіпкерлікті төртінші фактор ретінде ғана емес,
еңбек, капитал, жер тәрізді үш негізгі өндіріс факторларын біріктіріп
жүзеге асырудың үздік әдістерін іздестіріп, жұмылдыру процесі ретінде де
қарастыруға болады. Ал елімізде кәсіпкерлікке қазіргідей көңіл бөлініп
отырған тұста, өз ісін ашуға бел бұған әрбір азамат пайда табу жолын ғана
емес, өндіріс факторларының үйлесімді жұмыс жасауына, оның ішінде
кәсіпкерліктің өндіріс факторы ретіндегі маңыздылығы ерекше көңіл бөлген
жөн.
Экономиаканың аталмыш секторын қолдау барысында біршама шаралалардың
жүргізіліп жатқаны баршаға аян. Атап айтқанда, олардың іс - әрәкет барысына
ықпал ететін нормативтік құжаттар қабылданып, жұмыс жасауда; жаңа Салық
Кодексі іске қосылып, онда шағын бизнес субъектілеріне салық салудың арнайы
режимі қарастырылып, банктер тарапынан әртүрлі мерзімге несиелер
берілуде,т.с.с. Осындай қол жеткізген нәтижелерімізді одан әрі жетілдіру
барысында жекелеген қағидаларды басшылыққа ала отырып, жұмыс жасауымыз
керек. Атап айтқанда, макроэкономикалық тұрақтылық, яғни мемлекеттік бюджет
тапшылығын мүмкіндігінше төмен деңгейге жеткізу, жеңілдікпен несиелендіру,
артық ақша эммисиясын болдырмау болып табылады.

Салықтар салықтар салықтар

Салықтар – экономикадағы ең қарамақайшылықты сұрақтардың бірі. Бізідің
барлықтарымыз, қазіргі қоғам және үкімет салықтарсыз ештеңе ісией
алмайтындығын толық түсінгенімізбенғ оларды төлегіміз келмейді. Алайдағ
жоғарыда Бенджамен Франклин айтқандайғ біз олардан ешқайда қашып құтыла
алмаймыз. Сондықтан да , ол туралы білуіміз керек.

Үкімет неге салық жинайды? Салықтардың негізгі міндеті: мемлекет
қауіпсіздігін сақтап, жолдар және жылдамдықты магистральдар салып,
азтабысты халық топтарына көмектесу сияқты өз міндеттерін орындап отырған –
үкіметтің өзінің ұсталып отыру құнын төлеу болады. Салықтардың бұдан басқөа
келесідей міндеттері бар.

Өндірістің белгілі бір саласын қорғау. Көптеген жылдар бойына сырттан
келетін (импортақа ) болатқа салынатын салық америка фирмаларына қолдау
беріп, олардың шығарған болаттарының, импортқа болаттан арзан болуына жол
берді.

Үкімет тарапынан зиянды деп есептелетін іс - әрекеттерге шектеулер
жасайды. Тағы да мысалға жүгінсек, темекі мен спиртті ішімдіктер салығын
атауға болады. Бұл салық ақша түсіргенімен бірге адамдарды темекі тарту мен
арақ ішуден назарын аудартады. Оның үстіне салықтан түскен аұ\қшаны темекі
тартуға және ішімдікке қарсы қолдануға болады.

Белгілі бір іс- әрекеттерге қолдау көрсету . Үкіметтің жаңа станоктар және
құрал – жабдықтар сатып алып орнатқан фирмаларға, өндірісін жетілдірген
кәсіпорындарға, еңбек өнімділігін арттырған компанияларға салынатын салықты
төмендету арқылы қолдау беріп отыруына болады.

Сонымен, қорыта келгенде, салықтар керек болып шықты. Алайда, қандайын
қалдырып, оның шамасы қандый мөлшерде болуы керек десек, өзара қарама –
қарсылықты көптеген пікірлер айтылар еді. Кез – келген салықтың
артықшылықтары мен кемшіліктерін көрсету үшін, келесідей сұрақтарға көңіл
бөлу керек:
• Салықты кімдер төлеуі керек?
• Салықтың қандай түрлері қолданылы мүмкін?
• Нақты кімдер төлейтін болады?

Салықтарды кім төлеуі керек?

Салық төлемдері екі негізде жүргізіледі. Оның біріншісі дотациялау
негізінде. Бұл жағдайда сәйкесті фондтарға салық төлеушілердің ақшасына
қосымша үкімет бағдарламаларынан, кейін қайтарылатын дотация беріледі.
Бұған мысал ретінде, көпірден өту үшін төленетін жол алымдарын айтуға
болады. Неліктен? Ол көпірді салу және күтіп ұстау тұру құны, оларды
пайдаланатын жүргізушілер төлемінен құралады.Бұл енгіз әр салада қолданыла
беруі мүмкін емес.

Мысалға, төмен табысты отбасылар мен мүгедектерге көрсетілетін көмек құнын
олардың өздерінен жиналған салықтан төлеу әділетсіздік болар еді. Әлде,
қала паркіне кіру кұнын көтеріп, оны паркке көрсетілетін күтіп – баптау
жұмыстарында қолдану . Соңғы жағдайда паркке кіру бағасы жоғары болса, онда
оған аз табысты отбасы мүшелерінің кіруіне мүмкіндігі болмай қалуы мүмкін,
сондықтан да ол баға төменірек тағайындалып, жетіспеітін ақша мемелекеттік
бағдарламалардан дотация түрінде алынып отырады.

Салықтан екінші негізі “мүмкіндігіне қарай төлеу”, яғни, салықты үлкен
дәрежеде төлеуге шамасы келетіндер , берілетін жеңілдікке қарамай, төлеуі
керек. Экономистердің айтуынша, жоғары табысты халықтар тобынан салық
жинағанда, олар қайсібір сәнді бұйымдар алудан бас тартса, кедей халық
топтарына салынатын салық олардың тұрмыстық қажет заттарды алуын кемітуі
мүмкін. Сонымен қатар, жасалатын қайсібір жеңілдіктер жанама жеңілдік болуы
мүмкін. Егер отбасындағы балалар муниципалдық мектепке барса, онда ол
мектепті ұстауға төленетін салық пайдасын осы отбасындағылар көреді. Ал,
басқа отбасында ол мектепте оқитын бала болмаса , онда олар білім үшін,
төленетін салықтың жеке өз бастарына пайдасының жоқ екендігін түсінеді.
Алайда, барлық жұмысшылардың білімді болуынан барлық адамдар ұтады.
Білімнің деңгейінің көтерілуі, еібек өнімділігін арттырады, оның салдары
ретінде қосымша ұлттық табыс түседі, яғни, барлығымыздың тұрмыс деңгейіміз
көтеріледі.

Салықтар түрлері: үдемелі, үйлесімді және кері тартпа

Салықтарды негізінен келесідей үш топқа бөлуге болады: тура үдемелі,
үйлесімді және кері тартпа. Үдемелі салық – бұл салықтар үлкен тбыстан
жоғары процентті, ал кіші табыстан тқмен проценттң салық алынуын талап
етеді. Федералдық табыс салығы осы салық түріне мысал бола алады.

Үйлесімді салық. Бұл салықтар табыс мөлшеріне қарамай, барлық табыстардан
бірдей процент мөлшеріне алынады.
Мысалы, үйлесімді салық мөлшері 10% болса, онда жылдық табысы 10000 доллар
адамға 1000 доллар салық, ал 100 000 доллар болса 10 000 доллар салық
салынар еді.

Кері тартпа салық.Бұл салықтарды кіші табыстан жоғары процентті, ал үкен
табыстан төмен процентті салық алынуын талап етеді. Сатуға салынатын салық
жеке кісінің табысына салынатын салық болғанымен оның кері тартпа әсері
бар. Мысалы, кіші табысты және үлкен табысты екі кісі бірдей 500 долларлық
тоңазытқыш сатып алсын дейік. Сатуға салынатын салық 8%. Екі отбасы да 40
доллардан сатуға салынатын салық төлеп отыр. Бұл сома кіші табысты отбасы
үшін, төмен процентті салық болады.

Салықтың қай түрі әділетті болады?

Біреулер кері тартпа салық әділетсіз десе, “салықты мүмкіндігіне қарай
төлеу”принципін жақтайтындар үйлесімді әлде үдемелі салықтарды қолдайды.
Енді біреулер үйлесімді салық әділетсіздік деп ұйғарады.

Қайсібіреулерге, керісінше, үйлесімді салық әділетті сияқты, өйткені, әркім
бірдей процентте салық төлейді. Мысалы, жылына 100 000 доллар табыс табатын
Бай бикеш пен жылына 10 000 доллр табыс табатын Кедей мырзаны қарстырайық.
Үйлесінді 10% - тік салық бойынша, олардың біріншісі 10 000 доллар екнішісі
1000 доллар салық төлейді. Барлығы әділетті сияқты, табысы 10 есе көп,
төлейтін салығы да 10 есе артық. Алайда, Кедей мырза үшін, оның әрбір
ьапқан пенниі керек, өйткені
Оның қалған 9000 доллары негізгі тұтынуға қажетті заттарды алуға жетпейді.
Екінші жағынан, Бай бикештің 90 000 доллары негізгі тұтынуға қажетті
заттарға қоса, бірқатар сәндік бұйымдар алып, қосымша қалған ақшасын
жинауына және инвестицияға беруіне жетеді. Оның салығының мөлшері 10есе көп
болса да, оған ол қосымша қиындық әкелмейді.
Жеке адамдарға салықтың тигізетін әсерін анализдей келіп, экономистер
дискрециялық табыс деген ұғым енгізді. Дискрециялық табыс – ол өмір қажетін
қанағаттандыратын міндетті шығындардан кейін (тамаққа, киімге,, тұрғын
үйге, медициналық қызмет көрсетулерге, көлікке және т.с.с. ) қалған, таза
табыстың өз қалауы бойынша ұстай алатын бөлігі болады. Алдыңғы қарастырған
мысалдағы Кедей мырза міндетті шығындарын төлегеннен кейін, 1000 доллары
қалсын дейік. Одан салық түрінде осы 1000 долларын алса, мемлеет оның
дискрециялық табысын түгелдей 100% салық түрінде қайтарып алады. Ал, Бай
бикештің өз бағалауынша міндетті шығындары 50 000 мың доллар болсын және
бұдан кейін, оның 50000 доллары қалады. Үкімет бұл сомадан 10 000 доллар
салық алады, ал ол дискрециялық табыстың 20 % - і болады. Оның сыртында Бай
бикештің 40 000 доллары әсем заттар алуға, жинауға және инвестиция жасауға
қалады. Осындай талқылаулардын кейін, үйлесімді салықтың өзі шын мәнінде
кері салық болатындығы шығады.

Салықтың Әсер ететін аумағы: шынында кімдер салық төлейді?

Салықтарды бағалый келіп, шынында да, нақты кімдердің салық төлеуі керек
болатындығын білу қажет. Салықтың әсер ететін аумағы – заң бойынша салық
төлеуге тиісті азаматтарды әлде өндіріс фирмаларын қамтиды. Салықтың әсер
ететін аумағын баж салығын төлеу бойынша жеңіл анықтау, болады.
Алайда, ол салықты басқа тұлғаға жүктеп, оны төлемей кетуге болды. Бұл
процеті салықты аудару деп атайды. Салық тұтынушыларға аударылуы мүмкін,
онда салық алға аударылған дейді. Осы сияқты артқа да аударуға болады, онды
салық төленімі жеткізушілер әлде өндірушілер міндетіне көшеді.
Салықтың осы айтылғандай, алға әлде артқа аударылуы немесе сол қалпында
қалуы әдетте берілген тауар үшін сұраным мен ұсыныстың икемділігіне
байланысты болады. Алдыңғы тарауларда айтып кеткендей, сұраным икемділігі
сатып алушының берілген тауар мен қызмет көрсетуді оның ауыстырушысының қол
жетерлік әлде қол жетерлік емес болуына байланысты және алуға әзірлігінің
өлшемі болатындығын білеміз.
Тауар мен қызмет көрсетулердің тұтынушыға қажеттігі өскен сайын, сұраным
икемділігі кеми түседі. Сұраным икемді емес болса, сатушылардың салықты
алға аударуы жеңіл орындалады. Мысалы жүк көліктердің компаниясы, төлеуіне
қажетті жанармай салығын алға аударыпғ оны төлеуді сатып алушыларға жүктеуі
мүмкн әлде, оның бір бөлігін компания өзі төлеуіне де болады. Кейде
компания, жанармайдың бағасын төмендете тағайындап немесе төмен жалықы
төлеп, салықты артқ аударуы, яғни жеткізушілерге немесе өз қызметкерлеріне
төлетуі мүмкін.

Шағын бизнес және салық

Бүгінде республикамызда шығын бизнес субъектілеріне салық салу қалай
жүргізілуде деген сұрақ көптің көкейінде тұрары анық. Бұл ретте қазіргі
кезеңде елімізде шағын кәсіпкерлік субъектілері үшін салық салудың арнайы
салық тәртібі қарастырылған, яғни ол бір реттік талон, патент және
қарапайым декларация негізінде жүргізілуде. Кәсіпкер бұл арада өзінің
қызметінің меншігіне, алатын табысының мөлшеріне байланысты осындай немесе
басқадай түрін қолдануға болады.

Әлемдік тәжирибе көрсетіп отрығандай, әрбір мемлекет жүргізіліп отырған
әлеметтік – экономикалық саясатқа сәйкес саланы мемлекеттік қолдаудың
неғұрлым тиімді түрлері мен тәсілдерін айқындайды. Олардың көбінде шағын
бизнес субъектілеріне салық салуда ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.