Азаматтық қоғам жөнінде
Марксизм-ленинизм классиктері зерттеп қоғам дамуының барысын әлемдік дәрежеде анықтап кеткен кезеңдердің реттілігі бүгінде бұзылды, капитализмнен кейінгі келесі даму сатысы коммунизмге жету мүмкін болмай, тек қиял ғана болып қалды. Осы уақытқа дейін, капитализмнен кейін социалистік қоғам, одан соң кемелденген социолизм, одан әрі коммунизмге жетеміз деп Кеңестер Одағының Коммунистік партиясы өзінің жалған идеологиясымен халықтың санасын сан-саққа жүгірткені баршамызға белгілі.
XYII-XYIII ғасырларда капиталистік сатыға өткен батыс өркениетін құраған Ұлыбритания, Франция, Германия т.б. елдер 3 ғасырдан астам уақыт коммунизм құрамыз демей-ақ, капиталистік құрылыстың өзінде-ақ өмір сүре отырып адамға қажетті игіліктердің бәрін жасады. Олардың, құқықтық мемлекеттің арқасында, социалистік қоғам құрмай-ақ молшылыққа кенеліп отырған жайы бар.
Бүгінде мемлекеттің сан-алуан түрлері өмірге келгені белгілі. Жалпы мемлекеттер, басқару формасы мен саяси өкіметтің негізгі институттарының құрылысына қарай да әртүрлі болады. Қазіргі өркениетті елдердің көбі азаматтық қоғам арқылы құқықтық мемлекет дәрежесіне жеткен жайлары бар.
Демократиялық бағыт ұстаған мемлекеттің қанат жайып өркендеуі, даму болашағы азаматтық қоғам орнатумен және өзінің құқықтық сипат алуымен тығыз байланысты.
XYII-XYIII ғасырларда капиталистік сатыға өткен батыс өркениетін құраған Ұлыбритания, Франция, Германия т.б. елдер 3 ғасырдан астам уақыт коммунизм құрамыз демей-ақ, капиталистік құрылыстың өзінде-ақ өмір сүре отырып адамға қажетті игіліктердің бәрін жасады. Олардың, құқықтық мемлекеттің арқасында, социалистік қоғам құрмай-ақ молшылыққа кенеліп отырған жайы бар.
Бүгінде мемлекеттің сан-алуан түрлері өмірге келгені белгілі. Жалпы мемлекеттер, басқару формасы мен саяси өкіметтің негізгі институттарының құрылысына қарай да әртүрлі болады. Қазіргі өркениетті елдердің көбі азаматтық қоғам арқылы құқықтық мемлекет дәрежесіне жеткен жайлары бар.
Демократиялық бағыт ұстаған мемлекеттің қанат жайып өркендеуі, даму болашағы азаматтық қоғам орнатумен және өзінің құқықтық сипат алуымен тығыз байланысты.
Кіріспе
Марксизм-ленинизм классиктері зерттеп қоғам дамуының барысын әлемдік
дәрежеде анықтап кеткен кезеңдердің реттілігі бүгінде бұзылды,
капитализмнен кейінгі келесі даму сатысы коммунизмге жету мүмкін болмай,
тек қиял ғана болып қалды. Осы уақытқа дейін, капитализмнен кейін
социалистік қоғам, одан соң кемелденген социолизм, одан әрі (коммунизмге(
жетеміз деп Кеңестер Одағының Коммунистік партиясы өзінің жалған
идеологиясымен халықтың санасын сан-саққа (жүгірткені( баршамызға белгілі.
XYII-XYIII ғасырларда капиталистік сатыға өткен батыс өркениетін
құраған Ұлыбритания, Франция, Германия т.б. елдер 3 ғасырдан астам уақыт
коммунизм құрамыз демей-ақ, капиталистік құрылыстың өзінде-ақ өмір сүре
отырып адамға қажетті игіліктердің бәрін жасады. Олардың, құқықтық
мемлекеттің арқасында, (социалистік( қоғам құрмай-ақ молшылыққа кенеліп
отырған жайы бар.
Бүгінде мемлекеттің сан-алуан түрлері өмірге келгені белгілі. Жалпы
мемлекеттер, басқару формасы мен саяси өкіметтің негізгі институттарының
құрылысына қарай да әртүрлі болады. Қазіргі өркениетті елдердің көбі
азаматтық қоғам арқылы құқықтық мемлекет дәрежесіне жеткен жайлары бар.
Демократиялық бағыт ұстаған мемлекеттің қанат жайып өркендеуі, даму
болашағы азаматтық қоғам орнатумен және өзінің құқықтық сипат алуымен тығыз
байланысты.
Азаматтық қоғам
Азаматтық қоғам дегеніміз – мемлекеттің қызметінен тыс, топтардың,
ұжымдардың, экономикалық, мәдени, рухани-адамгершілік, ұлттық, діни
белгілері бойынша біріккен құрылымдардың жиынтығы. Ол – қоғам мүшелері
арасында экономикалық, мәдени, құқықтық және саяси қатынастары дамыған
қоғам, олар мемлекеттен тәуелсіз, бірақ олармен бірігіп өмір сүретін
әлеуметтік, экономикалық саяси мәдени және моральдық мәртебесі жоғары
мемлекет.
Азаматтық қоғам идеясы ежелгі дәуірде пайда болған. Аристотель
азаматтық қоғамдағы меншіктің рөлі туралы: кімде-кім меншікке ие болса, сол
ізгіліктің, адамгершіліктің иесі болады деп жазады. Ал азаматтық қоғам
термині ең алғаш рет 1594 жылы Англияда қолданылған көрінеді. Ол латынның
civis, азамат (гражданин) деген сөзінен civitas қоғам – общество деген
ұғыммен ұласады. Ал шын мәнінде ол XYII ғасырда Шотландияда және XIX
ғасырда Германияда жүзеге асты. Азаматтық қоғам мәселесіне Т.Гоббс,
Ш.Л.Монтескье, Ж.Ж.Руссо, Т.Пейн, т.б. ойшылдар елеулі үлес қосты.
Азаматтық қоғам XVIII ғасырдан бастап кең ауқымда – қоғамдық, тар ұғымда
– мүліктік қарым-қатынастарды білдіретін термин ретінде қолданылды.
Ағылшын, француз философтары азаматтық қоғам адамның табиғи қасиеттері,
саяси міндеттер, басқару және құқық формалары, т.б. арқылы қалыптасады деп
білді. Азаматтық қоғам жалпы индивидтен тыс, олардың іс-әрекеті өріс
табатын (орта( ретінде қарастырылды. Гегельдің айтуынша: азаматтық қоғам
бұл әлеуметтік және экономикалық қажеттіліктен туындаған, жеке адамдардың
өз мүдделерін белгілі бір мөлшерде жүзеге асыратын қоғамның бір бөлігі
делінсе, қазіргі ғылымда азаматтық қоғам дербес әлеуметтік-экономикалық
өмір ретінде көрсетіледі. Ол экономикалық ұйымдардың, өндіріс орындарының,
кооперативтердің, қайырымдылық ұйымдардың мәдени, діни бірлестіктерінің
мүдделері бойынша біріккен клубтардың жергілікті өзін-өзі басқаратын
органдардың т.б. сол сияқтылардың жиынтығы ретінде көрінеді. Олардың басты
белгісі ол ұйымдардың мүшелерінің еркіндігі мен тәуелсіздігі ұйымдар
құрамына ерікті түрде кіре алатындығы болып табылады.
Марксшілдер азаматтық қоғам терминінің мәні (айқын емес( деп біліп,
ғылыми ұғымдар жүйесіндегі (қоғамның экономикалық құрылымы(, (экономикалық
базис(, (өндіріс тәсілі(, т.с.с. терминдермен ауыстырды.
Марксизм негізін салушылар коммунистік қоғамда (адамдардың жан-жақты
дамуының( нәтижесінде адамның адамға тәуелділігі жойылатындығына, әркімнің
кез келген саламен айналыса алатындығына, өз мамандығын еркін өзгерте
алатындығына кәміл сенді. Ақша қоғамдық еңбек өлшемі болудан қалады да, өз
мәнін жояды. Тауарлы өндіріс пен қайшылықты мүдделер жағдайында ғана мәнді
келісімшартты жүйе соның кебін киеді. Тауарлы өндіріс болмаған жерде
мүдделер қайшылығы да болмақ емес, сөз жоқ онда келісімшарттық принципке
деген сұраныс та болмайды. Маркс болашақ қоғамды үстемдіксіз ғана емес,
өкіметсіз деп елестетті. Өкімет жоқ жерде басқаруды да ешкім қажетсінбейді,
яғни, (халықты басқару( демократия ұғымдарының да мәні болмайды. В.И.Ленин
ескі мемлекеттік жүйені қирату қажеттігін айта отырып, азаматтық қоғам және
құқықтық мемлекет ұғымдарын ауызға алмады. Адамзатты азат ету ақыр соңында
таптық айырмашылықты жоюға, одан соң азамттық қоғам мен мемлекеттің
бөлінуін жоюға, сондай-ақ жеке адам мен ұжымдық өмір сүруді үйлестіруге
жеткізеді деп есептелді. Нәтижесінде, шынайы социализм жағдайында, жалпы
мүдделердің кепілі мен тілегін білдіреді деп есептелген мемлекет шын
мәнінде күллі қоғамды өзіне бағындырып, жұтып қойды. Сондықтан да
(кеңестік( қоғамтануда (азаматтық қоғам( түсінігі ауызға алынбады.
Азаматтық қоғамның экономикалық негізін жеке меншік иелерінің
дербестігі мен меншік түрінің түрлі формасының әртүрлігі құрайды. Азаматтық
қоғам, мемлекет пен жеке тұлғалар арасында дәнекерші рөлін атқарады. Ол
жеке тұлғаны мемлекеттен қорғайды, адам құқығының сақталуын қамтамасыз
етеді, мемлекеттің қызметіне бақылау қояды. Сондай-ақ азаматтық қоғам
құқықтық мемлекеттің тұрақтылығы мен беріктігінің кепілі де бола алады.
Адамзат қоғамының дамуында белгілі бір кезеңді ғана қамтитын бұл қоғам
белгілі бір уақыттан соң ғылыми-техникалық қоғамға ауысады.
Сөз жүзінде адамдардың еркіндігі мен құқын айғайлай жариялағанымен,
тоталитарлық қоғам өз табиғатында қоғамда шынайы демократия орнатуға
дәрменсіздігін танытты. Сондықтан да елдің қожасы деп жарияланған
еңбекшілер іс жүзінде партиялық-мемлекет машинаның елеусіз ... жалғасы
Марксизм-ленинизм классиктері зерттеп қоғам дамуының барысын әлемдік
дәрежеде анықтап кеткен кезеңдердің реттілігі бүгінде бұзылды,
капитализмнен кейінгі келесі даму сатысы коммунизмге жету мүмкін болмай,
тек қиял ғана болып қалды. Осы уақытқа дейін, капитализмнен кейін
социалистік қоғам, одан соң кемелденген социолизм, одан әрі (коммунизмге(
жетеміз деп Кеңестер Одағының Коммунистік партиясы өзінің жалған
идеологиясымен халықтың санасын сан-саққа (жүгірткені( баршамызға белгілі.
XYII-XYIII ғасырларда капиталистік сатыға өткен батыс өркениетін
құраған Ұлыбритания, Франция, Германия т.б. елдер 3 ғасырдан астам уақыт
коммунизм құрамыз демей-ақ, капиталистік құрылыстың өзінде-ақ өмір сүре
отырып адамға қажетті игіліктердің бәрін жасады. Олардың, құқықтық
мемлекеттің арқасында, (социалистік( қоғам құрмай-ақ молшылыққа кенеліп
отырған жайы бар.
Бүгінде мемлекеттің сан-алуан түрлері өмірге келгені белгілі. Жалпы
мемлекеттер, басқару формасы мен саяси өкіметтің негізгі институттарының
құрылысына қарай да әртүрлі болады. Қазіргі өркениетті елдердің көбі
азаматтық қоғам арқылы құқықтық мемлекет дәрежесіне жеткен жайлары бар.
Демократиялық бағыт ұстаған мемлекеттің қанат жайып өркендеуі, даму
болашағы азаматтық қоғам орнатумен және өзінің құқықтық сипат алуымен тығыз
байланысты.
Азаматтық қоғам
Азаматтық қоғам дегеніміз – мемлекеттің қызметінен тыс, топтардың,
ұжымдардың, экономикалық, мәдени, рухани-адамгершілік, ұлттық, діни
белгілері бойынша біріккен құрылымдардың жиынтығы. Ол – қоғам мүшелері
арасында экономикалық, мәдени, құқықтық және саяси қатынастары дамыған
қоғам, олар мемлекеттен тәуелсіз, бірақ олармен бірігіп өмір сүретін
әлеуметтік, экономикалық саяси мәдени және моральдық мәртебесі жоғары
мемлекет.
Азаматтық қоғам идеясы ежелгі дәуірде пайда болған. Аристотель
азаматтық қоғамдағы меншіктің рөлі туралы: кімде-кім меншікке ие болса, сол
ізгіліктің, адамгершіліктің иесі болады деп жазады. Ал азаматтық қоғам
термині ең алғаш рет 1594 жылы Англияда қолданылған көрінеді. Ол латынның
civis, азамат (гражданин) деген сөзінен civitas қоғам – общество деген
ұғыммен ұласады. Ал шын мәнінде ол XYII ғасырда Шотландияда және XIX
ғасырда Германияда жүзеге асты. Азаматтық қоғам мәселесіне Т.Гоббс,
Ш.Л.Монтескье, Ж.Ж.Руссо, Т.Пейн, т.б. ойшылдар елеулі үлес қосты.
Азаматтық қоғам XVIII ғасырдан бастап кең ауқымда – қоғамдық, тар ұғымда
– мүліктік қарым-қатынастарды білдіретін термин ретінде қолданылды.
Ағылшын, француз философтары азаматтық қоғам адамның табиғи қасиеттері,
саяси міндеттер, басқару және құқық формалары, т.б. арқылы қалыптасады деп
білді. Азаматтық қоғам жалпы индивидтен тыс, олардың іс-әрекеті өріс
табатын (орта( ретінде қарастырылды. Гегельдің айтуынша: азаматтық қоғам
бұл әлеуметтік және экономикалық қажеттіліктен туындаған, жеке адамдардың
өз мүдделерін белгілі бір мөлшерде жүзеге асыратын қоғамның бір бөлігі
делінсе, қазіргі ғылымда азаматтық қоғам дербес әлеуметтік-экономикалық
өмір ретінде көрсетіледі. Ол экономикалық ұйымдардың, өндіріс орындарының,
кооперативтердің, қайырымдылық ұйымдардың мәдени, діни бірлестіктерінің
мүдделері бойынша біріккен клубтардың жергілікті өзін-өзі басқаратын
органдардың т.б. сол сияқтылардың жиынтығы ретінде көрінеді. Олардың басты
белгісі ол ұйымдардың мүшелерінің еркіндігі мен тәуелсіздігі ұйымдар
құрамына ерікті түрде кіре алатындығы болып табылады.
Марксшілдер азаматтық қоғам терминінің мәні (айқын емес( деп біліп,
ғылыми ұғымдар жүйесіндегі (қоғамның экономикалық құрылымы(, (экономикалық
базис(, (өндіріс тәсілі(, т.с.с. терминдермен ауыстырды.
Марксизм негізін салушылар коммунистік қоғамда (адамдардың жан-жақты
дамуының( нәтижесінде адамның адамға тәуелділігі жойылатындығына, әркімнің
кез келген саламен айналыса алатындығына, өз мамандығын еркін өзгерте
алатындығына кәміл сенді. Ақша қоғамдық еңбек өлшемі болудан қалады да, өз
мәнін жояды. Тауарлы өндіріс пен қайшылықты мүдделер жағдайында ғана мәнді
келісімшартты жүйе соның кебін киеді. Тауарлы өндіріс болмаған жерде
мүдделер қайшылығы да болмақ емес, сөз жоқ онда келісімшарттық принципке
деген сұраныс та болмайды. Маркс болашақ қоғамды үстемдіксіз ғана емес,
өкіметсіз деп елестетті. Өкімет жоқ жерде басқаруды да ешкім қажетсінбейді,
яғни, (халықты басқару( демократия ұғымдарының да мәні болмайды. В.И.Ленин
ескі мемлекеттік жүйені қирату қажеттігін айта отырып, азаматтық қоғам және
құқықтық мемлекет ұғымдарын ауызға алмады. Адамзатты азат ету ақыр соңында
таптық айырмашылықты жоюға, одан соң азамттық қоғам мен мемлекеттің
бөлінуін жоюға, сондай-ақ жеке адам мен ұжымдық өмір сүруді үйлестіруге
жеткізеді деп есептелді. Нәтижесінде, шынайы социализм жағдайында, жалпы
мүдделердің кепілі мен тілегін білдіреді деп есептелген мемлекет шын
мәнінде күллі қоғамды өзіне бағындырып, жұтып қойды. Сондықтан да
(кеңестік( қоғамтануда (азаматтық қоғам( түсінігі ауызға алынбады.
Азаматтық қоғамның экономикалық негізін жеке меншік иелерінің
дербестігі мен меншік түрінің түрлі формасының әртүрлігі құрайды. Азаматтық
қоғам, мемлекет пен жеке тұлғалар арасында дәнекерші рөлін атқарады. Ол
жеке тұлғаны мемлекеттен қорғайды, адам құқығының сақталуын қамтамасыз
етеді, мемлекеттің қызметіне бақылау қояды. Сондай-ақ азаматтық қоғам
құқықтық мемлекеттің тұрақтылығы мен беріктігінің кепілі де бола алады.
Адамзат қоғамының дамуында белгілі бір кезеңді ғана қамтитын бұл қоғам
белгілі бір уақыттан соң ғылыми-техникалық қоғамға ауысады.
Сөз жүзінде адамдардың еркіндігі мен құқын айғайлай жариялағанымен,
тоталитарлық қоғам өз табиғатында қоғамда шынайы демократия орнатуға
дәрменсіздігін танытты. Сондықтан да елдің қожасы деп жарияланған
еңбекшілер іс жүзінде партиялық-мемлекет машинаның елеусіз ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz