Қазақстандағы қоғамдық тамақтандыру орындарының дамуы
Кіріспе
1. Шығармашылық бөлім
1.1 Асхана мінездемесі
1.2 Ет, балық цехының мінездемесі
2. Экономикалық бөлім
3. Еңбекті қорғау бөлімі
4. Экологиялық бөлім
5. Технологиялық бөлім
5.1 Залдың толу кестесі мен графигін құрастыру: тұтынушылардың саның анықтау
5.2 Бір күнде сатылатын тағамдар мен сусындар көлемі
5.3 Жоспар.мәзір құру
5.4 Тағамдарды сату кестесі
5.5 Тағам дайындау үшін қажетті шикізат есебі
5.6 Ет, балық цехына арналған жұмыс күшінің есебі
5.7 Механикаландырылмаған жабдықтарды есептеу және таңдау
5.8 Тоңазытқышты жабдықтарды есептеу және таңдау
5.9 Цехтың тиімді және жалпы ауданын есептеу
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер
1. Шығармашылық бөлім
1.1 Асхана мінездемесі
1.2 Ет, балық цехының мінездемесі
2. Экономикалық бөлім
3. Еңбекті қорғау бөлімі
4. Экологиялық бөлім
5. Технологиялық бөлім
5.1 Залдың толу кестесі мен графигін құрастыру: тұтынушылардың саның анықтау
5.2 Бір күнде сатылатын тағамдар мен сусындар көлемі
5.3 Жоспар.мәзір құру
5.4 Тағамдарды сату кестесі
5.5 Тағам дайындау үшін қажетті шикізат есебі
5.6 Ет, балық цехына арналған жұмыс күшінің есебі
5.7 Механикаландырылмаған жабдықтарды есептеу және таңдау
5.8 Тоңазытқышты жабдықтарды есептеу және таңдау
5.9 Цехтың тиімді және жалпы ауданын есептеу
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер
Барлық халықтармен бірге қазақ халқы асты өте жоғары бағалаған, әрі қастерлей білген.Ел жұрт жадында мәңгі жатталып қалған, «Ас адамның арқауы» деген қағида осындай терең ұғымның қалтықсыз түсінігі болып қалыптасқан.Халқымыз адам өміріне тамақтың орнын тіршілікке қажетті құндылықтардың бәрінен де жоғары қойған. Бұны «Астан үлкен емессің», «Арпа бидай ас екен, алтын,күміс тас екен» деген халық мәтелінен аңғаруға болады.Және тамақтану орындары көбіне мәдени орталықтарда,жанданған көшелерде орналасады.
Қоғамдық тамақтану орындары қайта жаңғырту салаларының бірі болып отыр. Кәсіпорындарды жекешелендіру болғанда,қоғамдық тамақтану орындарының ұйымдық-құқықтық формасы өзгерді.Жеке кәсіпорындардың саны өсті.
Қазақстандағы қоғамдық тамақтандыру орындарының дамуын қарастырайық.Нарықтық экономика кезінде берілген нарықтың дамуын және бәсекелестердің күшеюін көруге болады. Негізгі қоғамдық тамақтану орындарының түрлері және олардың өзгеру динамикасы 1-кестеде көрсетілген.
Қоғамдық тамақтану орындары қайта жаңғырту салаларының бірі болып отыр. Кәсіпорындарды жекешелендіру болғанда,қоғамдық тамақтану орындарының ұйымдық-құқықтық формасы өзгерді.Жеке кәсіпорындардың саны өсті.
Қазақстандағы қоғамдық тамақтандыру орындарының дамуын қарастырайық.Нарықтық экономика кезінде берілген нарықтың дамуын және бәсекелестердің күшеюін көруге болады. Негізгі қоғамдық тамақтану орындарының түрлері және олардың өзгеру динамикасы 1-кестеде көрсетілген.
2. Броймер Роберт А «Основы управления в индустрии гостеприимства» - Москва. «Аспект Пресс» 1995г
3. www.sirena.com.su
4. Ридель Х., «Бары и рестораны. Техника обслуживания». 2002г.
5. www.restaurant.org
6. Жукова М.А. «Индустрия туризма: менеджмент организации» - Москва «Финансы и статистика» 2003г.
7. www.egorkino.kz
8. Кабушкин Н.И., Бондаренко Г.А. «Менеджмент гостиниц и ресторанов» - Минск ООО «Новое знание» 2000г.
9. Шматько Л.П. «Туризм и гостиничное хозяйство» - Ростов-на-Дону. «Март» 2003г.
10. Кристофер Эгертон-Томас «Ресторанный бизнес» - М, «Росконсульт» 1999г.
11. Филипповский Е.Е., Шмарова Л.В. «Экономика и организация гостиничного хозяйства» Москва - «Финансы и Статистика» 2003г.
12. Радченко Л.А. «Организация производства на предприятиях общественного питания» - Ростов-на-Дону «Феникс» 2005г.
13. Волкова И.В., Миропольский Я.И., Мумрикова Г.М. «Ресторанный бизнес в России. С чего начать и как преуспеть» - Москва. «Флинта» 2006г.
14. Скобкин С.С. «Маркетинг и продажи в гостиничном бизнесе» - Москва «Экономистъ» 2003г.
15. Белошапка М.И. «Технология ресторанного обслуживания» Москва «Академия» 2004г.
16. Усов В.В. «Организация обслуживания в ресторане» - Москва. «Высшая школа» 1990г.
17. Папирян Г.А. «Менеджмент в индустрии гостеприимства (отели и рестораны)». – М.: ОАО «НПО Издательство Экономика» - 2000г.
18. Герчикова И.Н. «Менеджмент» - Москва «Юнити» 2006г.
19. Котлер Ф., Боуэн Дж., Мейкенз Дж. «Маркетинг.Гостеприимство и Туризм». Учебник для вузов: Пер. С англ./Под ред. Р.Б.Ноздревой. – М.: Юнити 1998г.
20. Чудновский А.Д. «Гостиничный и туристический бизнес» - Москва, «Тандем», 1998г.
3. www.sirena.com.su
4. Ридель Х., «Бары и рестораны. Техника обслуживания». 2002г.
5. www.restaurant.org
6. Жукова М.А. «Индустрия туризма: менеджмент организации» - Москва «Финансы и статистика» 2003г.
7. www.egorkino.kz
8. Кабушкин Н.И., Бондаренко Г.А. «Менеджмент гостиниц и ресторанов» - Минск ООО «Новое знание» 2000г.
9. Шматько Л.П. «Туризм и гостиничное хозяйство» - Ростов-на-Дону. «Март» 2003г.
10. Кристофер Эгертон-Томас «Ресторанный бизнес» - М, «Росконсульт» 1999г.
11. Филипповский Е.Е., Шмарова Л.В. «Экономика и организация гостиничного хозяйства» Москва - «Финансы и Статистика» 2003г.
12. Радченко Л.А. «Организация производства на предприятиях общественного питания» - Ростов-на-Дону «Феникс» 2005г.
13. Волкова И.В., Миропольский Я.И., Мумрикова Г.М. «Ресторанный бизнес в России. С чего начать и как преуспеть» - Москва. «Флинта» 2006г.
14. Скобкин С.С. «Маркетинг и продажи в гостиничном бизнесе» - Москва «Экономистъ» 2003г.
15. Белошапка М.И. «Технология ресторанного обслуживания» Москва «Академия» 2004г.
16. Усов В.В. «Организация обслуживания в ресторане» - Москва. «Высшая школа» 1990г.
17. Папирян Г.А. «Менеджмент в индустрии гостеприимства (отели и рестораны)». – М.: ОАО «НПО Издательство Экономика» - 2000г.
18. Герчикова И.Н. «Менеджмент» - Москва «Юнити» 2006г.
19. Котлер Ф., Боуэн Дж., Мейкенз Дж. «Маркетинг.Гостеприимство и Туризм». Учебник для вузов: Пер. С англ./Под ред. Р.Б.Ноздревой. – М.: Юнити 1998г.
20. Чудновский А.Д. «Гостиничный и туристический бизнес» - Москва, «Тандем», 1998г.
Жоспар
Кіріспе
1. Шығармашылық бөлім
1. Асхана мінездемесі
2. Ет, балық цехының мінездемесі
2. Экономикалық бөлім
3. Еңбекті қорғау бөлімі
4. Экологиялық бөлім
5. Технологиялық бөлім
1. Залдың толу кестесі мен графигін құрастыру: тұтынушылардың саның
анықтау
2. Бір күнде сатылатын тағамдар мен сусындар көлемі
3. Жоспар-мәзір құру
4. Тағамдарды сату кестесі
5. Тағам дайындау үшін қажетті шикізат есебі
6. Ет, балық цехына арналған жұмыс күшінің есебі
7. Механикаландырылмаған жабдықтарды есептеу және таңдау
8. Тоңазытқышты жабдықтарды есептеу және таңдау
9. Цехтың тиімді және жалпы ауданын есептеу
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер
Кіріспе
Барлық халықтармен бірге қазақ халқы асты өте жоғары бағалаған, әрі
қастерлей білген.Ел жұрт жадында мәңгі жатталып қалған, Ас адамның арқауы
деген қағида осындай терең ұғымның қалтықсыз түсінігі болып
қалыптасқан.Халқымыз адам өміріне тамақтың орнын тіршілікке қажетті
құндылықтардың бәрінен де жоғары қойған. Бұны Астан үлкен емессің, Арпа
бидай ас екен, алтын,күміс тас екен деген халық мәтелінен аңғаруға
болады.Және тамақтану орындары көбіне мәдени орталықтарда,жанданған
көшелерде орналасады.
Қоғамдық тамақтану орындары қайта жаңғырту салаларының бірі болып
отыр. Кәсіпорындарды жекешелендіру болғанда,қоғамдық тамақтану орындарының
ұйымдық-құқықтық формасы өзгерді.Жеке кәсіпорындардың саны өсті.
Қазақстандағы қоғамдық тамақтандыру орындарының дамуын
қарастырайық.Нарықтық экономика кезінде берілген нарықтың дамуын және
бәсекелестердің күшеюін көруге болады. Негізгі қоғамдық тамақтану
орындарының түрлері және олардың өзгеру динамикасы 1-кестеде көрсетілген.
1. Шығармашылық бөлім
1. Асхана мінездемесі
ЗаринаАсханасының жалпы сипаттамасы және қызметтерді
ұйымдастыру ерекшеліктері.
Зарина Асханасы өз қызметін 2008 жылдың наурыз айында
бастаған.Асхананың негізгі мақсаты тұтынушылардың қажеттіліктерін
қанағаттандыру мақсатында сапалы өнімдер мен қызметтерді ұсыну болып
табылады.
Қоғамдық тамақтандыру орындарының типі қызмыт көрсету, өнімдер
ассортименті және тұтынушыларға көрсетілетін қызмет номенклатурасымен
анықталады.[21]
Қоғамдық тамақтандыру орындарының класы белгілі бір типтегі кәсіпорынның
қызметті ұсыну сапасын,деңгейін,және қызмет көрсету шарттарын көрсететін
ерекше белгілерінің жиынтығымен анықталады.
Асханалар қызмет көрсету және қызметті ұсыну типіне байланысты-
люкс,жоғары,бірінші болып үш класқа бөлінеді. Зарина Асханасы бірінші
класқа жатады.Берілген классификасияға сәйкес Асхана келесі параметірлерге
сәйкес келеді:қызметті таңдауда ыңғайлылық,фирмалық өнімдердің кең
көлемдегі ассортименті,қиын дайындалатын сусындар жиынтығы.
Барлығымен қабылданған бірыңғай Асханалар сыныптамасы жоқ, мүмкін мұның
тұрақты дамушы бизнес болуынан шығар. Дегенмен барлық эксперттер
Асханаларды екі үлкен категорияға бөлуге болатынымен келіседі: толық
сервисті және мамандандырылған. Басқа категориялар арасында жылдам қызмет
көрсетуші Асханаларды, түскі астарға мамандандырылатын Асханаларды, ерекше
жағдайларға арналған Асханаларды, күнделікті және ұлттық Асханаларды бөліп
көрсетуге болады. Осындай бөлу кезінде кейбір Асханаларды бірден екі
категорияға жатқызуға болады:
- жылдам қызмет көрсететін ұлттық Асханалар;
- мамандандырылған Асханалар және оның мамандануы- түскі ас.
Толық сервисті Асханалар деп тағамдар таңдауы өте кең, әсіресе порциялы
(үлесті) тағамдары көп, Асханалар аталады, және столға берілетіндердің бәрі
дайындау цехтерінде дайындалады және өндіріледі. Толық сервисті Асханалар
нысанды немесе нысанды емес бола алады, оларды бағалары, атмосферадағы және
ұсынылатын мезіреті бойынша сыныптауға болады. Бұл Асханалардың көбісінде
дайындалатын тағамдар жоғары тамақтар разрядына жатады.
Заринадің мамандандыру әртүрлі; жылдам қызмет көрсету, отбасылық,
күнделікті. Сонымен қатар Асханалар ұлттық тағамдарды, кешкі астарды, таңғы
асты дайындауға мамандандырылуы мүмкін.
Жылдам қызмет көрсетуші Асханалар гамбургелермен, қуырылған картоппен, хот-
догтармен, қуырылған балапандармен, әртүрлі балық тағамдарымен шектелген
мезіретті ұсынады. Мезіреттің бұл шектеулері мен стандартталулары қызмет
көрсетуді едәуір жылдамдатуға мүмкіндік береді, бұл уақыты тар адамдарға
ұнайды. Келермендер тағамға, мезіретке жарық көп түсетін столдың жанында
тапсырыс береді, ол жерде тапсырылатын тағамды барлық көрінісінде көруге
болады. Кәдуілігіде жылдам қызмет көрсетуші Асханалар бір тағамды
дайындауға мамандандырылады. Бұл: пицца, гамбургер, құймақтар, сэндвичтер,
теңіз сыйлары, балапан бола алады.
Күнделікті түскі астар "түскі ас үйі".
Күнделікті түскі астар, аты айтып тұрғандай, -бұл салтанаттылыққа және
ресмилыққа қарама- қайшы. Сондықтан, жайбарақат, ресми атмосферасыз кез-
келген Асхана күнделікті Асханалар категориясына жатқызуға болады, мейлі ол
этникалық немесе тақырыптық болсын, тәуелсіз немесе желілі болсын, -
бұлардыц бәрі күнделіктіге арналған керемет Асханалар бола алады.
Түстенетін үйлер - бұл демалуға болатын жерлер. Бірақ Еуропада
Даяшылар бірыңғай үлгідегі формалы киімді киінуі керек. Ас жаулықтар
тапсырыспен тігіледі. Қызмет көрсету кезінде фирмалық ыдыс (фарфор және
хрусталь) пен мельхиор аспаптар қолданылады. Люкс Асханалар мезіретке
тапсырысты және фирмалық тамақтарды ендіреді (сұрыпталымның жартысынан
көбі), сұрыпталымның маңызды бөлігін дайындалатын аспаздық жэне Ет, балық
бұйымдар құрайды. Тағамдар күрделі рецептуралы, көркемдік рәсімделуі жоғары
дәрежелі болады.
Зарина, Люксінде қонақтарға Асхана эмблемасы бар проспекттер, мезірет,
шақырулар жәнс т.б. ұсынылады, кешкі мезгілдерде музыкалық нөмерлер,
варьете ұйымдастырылады, эстраданың белгілі жұлдыздары шақырылады,
концерттер беріліп, билеуге арналған орын бөлінеді. Қосымша қызметтерде
көрсетіледі, мысалы такси шақыру, тірі гүлдер сату және басқ.
Кейде Асханаларда даяшылар, дайындалуының қорытынды операцияларын осы
тағамды тапсырған тұтынушыныц қатысуымен жүргізе отырып ұсынады. Тағамдар
күрделі рецептуралы, көркемдік рәсімделуі жоғары дәрежелі болады.
Асхананы басқару құрылымы - белгілі бір кызмет аткаратын, өзара
байланысты ұйымдастыру бірліктері немесе буындарынын жиынтығы мен
бағыныштылығы .
Құрылым элементі болып кәсіпорын әкімшілігі тұлғасындағы басқару органы
табылады.
Асханада қызмет көрсетуді ұйымдастыру бірнеше элементтерден тұрады:
келермендермен кездесу, оларды орналастыру, тапсырыстарды қабылдау және
рәсімдеу, тапсырыстарды буфетке беру және оларды алу, тапсырыстарды
өндіріске беру, тапсырысты алу және келерменге беру, есеп айырысу және
столды жинау..
Асхананың фирмалық тағамын және шараптар мен сусындар
нұсқаларын ұсынады.
Тапсырысты қабылдау кезінде даяшы тапсырыс беруші келерменнін оң жақ
қатарында тұруы керек, тапсырыс көшірме кағаз аркылы келесідей ізділікте
есеп айырысу бланкісіне жазылады: суық және жеңіл тағамдар, ыстық тағамдар,
бірінші, екінші тағамдар мен десерттер және буфет өнімдері. Тапсырысты
даяшы алдымен суық, содан соң ыстық цехқа, тағамдар дайындалатын ыдыспен
қосып береді. Буфет өнімдерін алу үшін даяшы буфетте алдын-ала чек соғады.
Суық және ыстык тағамдарды алу алдындада даяшы чек соғады.
Әрине, аспазшылардың өзінің біліктілігін айшықтау мүмкіндігіне
колданудағы ас үй жабдықтарының ықпалы тиеді.
Мезіретті кұрастыру кезіндс ас үй өнімділігі мен оларды орналастыруды
ескеру қажст. Көптегсн аспазшылар қолдағы бар жабдыкка үйреніп алады және
оларда өте сапалы тағамдар дайындайды. Кейбіреулер, әртүрлі тағамдарды
бастамас бұрын, ненің қандай мөлшерде дайындалуы керек екенінің егжей-
тегжейлі әдістемесін әзірленді. Ал енді біреулері оданда ары кейін,
жартылай дайындалған тағамдарды жасап койып қояды, ал тапсырыс түскен
ккезде оны тез арада толық дайындыкка жеткізе салады. Әрине, әрбір
аспазшының өзіндік басты тағамы болады, ол барлык уақытта сұраныска ие және
өндірістік желі жұмысының кызуы кезін жеңілдетеді.
Қазіргі күндсрде Асхана келермендсрі жақсы көрсетілетін кызметті
көргісі келеді. Асханалар қолданатын қызмет корсетудің үш әдісі бар.
- Қызмет көрсетудің ағылшын әдісі: дербес қызмет көрсету кезінде,
қонақтардың шағын компаниясы болғандада, ұжымдық шаралар кезінде де
қолданылады.
Ағылшын әдісі даяшының қосымша столды міндетті түрде колдануын
қарастырады, ол столда келесі әрекеттер жасалады: келермендер тарелкасына
тамақты сыбағалы салу, салаттарды дайындау, коктейлдерді және басқа аралас
сусындарды дайындау. Даяшының косымша столында қыздыруға арналған электр
плитасы болады, ол оған тамак салынған ыдысты қояды, содан соң конақтар
тарелкаларына сыбағалы бөліп салады,ыдысты қояды, содан соң қонақтар
тарелкаларына сыбағалы бөліп салады.
2. Ет, балық цехының мінездемесі
Ет, балық цех - цехтық құрылымын бар кәсіпорындарда ұйымдастырылады.
Ет, балық цехтар салқын тағамдар мен басытқыларды дайындауға,
порцияларға бөлуге және безендіруге арналған.Салқын тағамдардың
ассортименті кәсіпорынның типі мен класына байланысты.
Ет, балық цехтың өндірістік бағдарламасын сауда залына,аспаздық
дүкендерге,сонымен қатар,буфеттерге және басқа да филиалдарға жіберілетін
тағам.
2.Экономикалық бөлім
Асхана ашу және онда жұмыс істеу көп қуаныш әкследі – көп адамдар,
жаңа таныстар, ескі достар. Зарина Асханасы - бұл келермендердің, қызмет
керсетушілердің және әкімшіліктің тамырындағы адреналин қозғалысын
үдететін, қарқынды әлеуметтік қатынасорыны.
Егер Асханалық бизнесте жеңіс теңдеуі бар болса, онда ол келесідей
тркырымдалуы керек: жаца тұжырымдаманы ойлап тауып, оны енгізу керек, ол
анықталған нарыққа мүлтіксіз үйлеспеседе, ен болмағанда бәсекелес Асханалар
негізделетін тұжырымдамалардан жақсы болуы керек. Әрбір Асхана бейіні оның
тұжырымдамасымен анықталады, және бұл тұжырымдама оның, нақты нарыққа
шағымданатын бейнесін анықтайды: күнделікті, ресми, балаларға, тек қана
ересектерге арналған, этникалық. Тұжырымдама жергілікті жерге сәйкесті және
осы нарыкқа бағдарлануы керек. Сыртқы көркемдік пен мезірет ерекшеліктері
тұжырымдамаларға сүйенеді, ал тұжырымдама нарыққа бағдаланады. Осылай
нарық, мезірет және рәсімделу өзара шиеленіседі. Әр жыл санын мыңдаған жаңа
Асханалар ашылып, соншалықтысы жабылыпта жатады, көп адамдарға Асханалық
бизнеске кіру жеңіл, бірақ табыска жету қиын. Және мсйрамхананың шығындарын
көрсете кеткен дұрыс.
3.Еңбекті қорғау бөлімі
ЕТ құралдармен орнатылған бөлімдер - өте қауіпті категорияға жатады,
өйткені мұнда бір уақытта адамның жердегі металды конструкция мен
металдыық электр құралды корпуспен жақындасу мүмкіндігі бар.
Басшылық, еңбек қорғау жұмыс ұйым шаралары, және сонымен қатар
олардың жағдайы директорға және зауыттың бас инженеріне жүктеледі, ал
жобаланатын аумақта есептегіш орталығы бастығына жүктеледі. Еңбекті қорғау
ұжымы үшін шихта дайындау аумағында еңбек қорғау кабинеті бар, бір штатты
бірлік инженері техника қауіпсіздігі және еңбек қорғау, жобалау аумағында
– еңбек қорғау бұрышы.
Оператор жұмысына келесілерге рұқсат етіледі, техника қауіпсіздігі
нұсқауын өткендер. Жобаланатын аумақта келесі нұсқаулар түрі
қарастырылады.
1) кіріспе нұсқаудың негізгі мақсаты жұмысшылардың жалпы зауыттың
техника қауіпсіздігі (ТҚ) ережелерімен танысуы және өндірістік санитария
ережелерімен танысуы, ішкі жұмыс уақыты ережелері және негізгі құқықтары
ережелерімен танысуы. Бұл нұсқауларды еңбекті қорғау инженері жүргізеді
және де жұмысшының мамандығына, біліктілігіне, қызмет етуіне, біліміне және
қызмет орнына қарамайды, екі сағат уақыт көлемінде жүргізеді.
2) жұмыс орнында нұсқауды шебер жүргізеді, әрр адаммен бөлек, нақты
мамандыққа еңбек қорғаудың ағымдағы нұсқауларымен таныстыру мақсатында.
3) ағымдағы нұсқауды өте жоғары қауіптілік жұмыстарды өндіру алдында
өткізеді, бұларға кезекті демалыс уақыты бөлінеді.
4) кәсіптілігіне қарамастан барлық жұмысшыларға қайта нұсқау
жүргізіледі. Бұл нұсқаулар кем дегенде жарты жылда бірден кем емес, және
ол топтық немесе жеке болып, мақсатты аумақтағы ТҚ ережелерін бұзу
сипаттамасына байланысты жүргізіледі.
5) жоспардан тыс нұсқаулар ТҚ нұсқауларына байланысты өткізіліп
отырады, процесс немесе құрылғы ауыстырылған жағдайда, еңбек ұйымы және
шарттары өзгерген жағдайда, жұмысшының ТҚ бұзған жағдайда, жұмыстан екі
айға дейін босатылған жағдайларда жүргізіледі.
Еңбек қорғау заңдылықтарын техникалық мемлекет басқарушы инспекторы
қарайды, мемлекеттік санитарлық инспектор және жергілікті кәсіподақ
комитетінің инспекторы қарайды.
Есептегіш орталықта ай сайын ТҚ бұзу туралы ақпараттық қағаздардың
шығарылуы, дәріс оқытылуы, стенттерді рәсімдеу шараларын жүргізу
қарастырылған.
4.Экологиялық бөлім
Асхананы басқару құрылымы - белгілі бір қызмет атқаратын, өзара
байланысты ұйымдастыру бірліктері немесе буындарының жиынтығы мен
бағыныштылығы.[13]
Кәсіпорынды басқаруда жауапты рольді өндіріс меңгерушісі атқарады, ол
бүкіл өндірістік цехтардың жұмысы үшін жауап береді және цехтардың
бастықтары арқылы оларды басқарады. Цехсыз құрылым болған кезде ол
бригадирлер арқылы жеке бөлімшелерді басқарады.
5.Технологиялық бөлім
Зарина Асханасы қоғамдық тамақтандыру саласында қаржылық
жағдайы тұрақты және маркетингті ұйымдастыру дәрежесі жоғары
кәсіпорындардың бірі болып табылады.
“ Зарина” Асханасында маркетинг қызметі жұмыс істейді. Ол жаңа
негізде құрылған, оның қызметкерлері үнемі тұтынушылардың талабы, өнімнің
дизайны, дәмі, сапасы бойынша қалауын зерттеп отырады. Үнемі жаңа өткізу
нарықтары зерттеліп, игерілуде. Кәсіпорын толығымен шикізат пен дайын
өнімді сақтау үшін қажетті қоймалармен қамтамасыз етілген.
Өткізу бөлімінде - өндірістің дамуына және тұтынушылардың қажеттеріне
байланысты, өткізу кезінде тұтынушының талғамы мен қалауына да көңіл
бөледі. Сонымен қатар табысқа жету үшін өткізу арналарын ұйымдастырады.
Жарнама бөлімінде - өндірісті өткізу, тауарды сатып алушыға қарай
жылжыту, тауарды тартымды көрсету барысында жарнама тарату құралдарын
пайдалануда. Өнімдері туралы ... жалғасы
Кіріспе
1. Шығармашылық бөлім
1. Асхана мінездемесі
2. Ет, балық цехының мінездемесі
2. Экономикалық бөлім
3. Еңбекті қорғау бөлімі
4. Экологиялық бөлім
5. Технологиялық бөлім
1. Залдың толу кестесі мен графигін құрастыру: тұтынушылардың саның
анықтау
2. Бір күнде сатылатын тағамдар мен сусындар көлемі
3. Жоспар-мәзір құру
4. Тағамдарды сату кестесі
5. Тағам дайындау үшін қажетті шикізат есебі
6. Ет, балық цехына арналған жұмыс күшінің есебі
7. Механикаландырылмаған жабдықтарды есептеу және таңдау
8. Тоңазытқышты жабдықтарды есептеу және таңдау
9. Цехтың тиімді және жалпы ауданын есептеу
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер
Кіріспе
Барлық халықтармен бірге қазақ халқы асты өте жоғары бағалаған, әрі
қастерлей білген.Ел жұрт жадында мәңгі жатталып қалған, Ас адамның арқауы
деген қағида осындай терең ұғымның қалтықсыз түсінігі болып
қалыптасқан.Халқымыз адам өміріне тамақтың орнын тіршілікке қажетті
құндылықтардың бәрінен де жоғары қойған. Бұны Астан үлкен емессің, Арпа
бидай ас екен, алтын,күміс тас екен деген халық мәтелінен аңғаруға
болады.Және тамақтану орындары көбіне мәдени орталықтарда,жанданған
көшелерде орналасады.
Қоғамдық тамақтану орындары қайта жаңғырту салаларының бірі болып
отыр. Кәсіпорындарды жекешелендіру болғанда,қоғамдық тамақтану орындарының
ұйымдық-құқықтық формасы өзгерді.Жеке кәсіпорындардың саны өсті.
Қазақстандағы қоғамдық тамақтандыру орындарының дамуын
қарастырайық.Нарықтық экономика кезінде берілген нарықтың дамуын және
бәсекелестердің күшеюін көруге болады. Негізгі қоғамдық тамақтану
орындарының түрлері және олардың өзгеру динамикасы 1-кестеде көрсетілген.
1. Шығармашылық бөлім
1. Асхана мінездемесі
ЗаринаАсханасының жалпы сипаттамасы және қызметтерді
ұйымдастыру ерекшеліктері.
Зарина Асханасы өз қызметін 2008 жылдың наурыз айында
бастаған.Асхананың негізгі мақсаты тұтынушылардың қажеттіліктерін
қанағаттандыру мақсатында сапалы өнімдер мен қызметтерді ұсыну болып
табылады.
Қоғамдық тамақтандыру орындарының типі қызмыт көрсету, өнімдер
ассортименті және тұтынушыларға көрсетілетін қызмет номенклатурасымен
анықталады.[21]
Қоғамдық тамақтандыру орындарының класы белгілі бір типтегі кәсіпорынның
қызметті ұсыну сапасын,деңгейін,және қызмет көрсету шарттарын көрсететін
ерекше белгілерінің жиынтығымен анықталады.
Асханалар қызмет көрсету және қызметті ұсыну типіне байланысты-
люкс,жоғары,бірінші болып үш класқа бөлінеді. Зарина Асханасы бірінші
класқа жатады.Берілген классификасияға сәйкес Асхана келесі параметірлерге
сәйкес келеді:қызметті таңдауда ыңғайлылық,фирмалық өнімдердің кең
көлемдегі ассортименті,қиын дайындалатын сусындар жиынтығы.
Барлығымен қабылданған бірыңғай Асханалар сыныптамасы жоқ, мүмкін мұның
тұрақты дамушы бизнес болуынан шығар. Дегенмен барлық эксперттер
Асханаларды екі үлкен категорияға бөлуге болатынымен келіседі: толық
сервисті және мамандандырылған. Басқа категориялар арасында жылдам қызмет
көрсетуші Асханаларды, түскі астарға мамандандырылатын Асханаларды, ерекше
жағдайларға арналған Асханаларды, күнделікті және ұлттық Асханаларды бөліп
көрсетуге болады. Осындай бөлу кезінде кейбір Асханаларды бірден екі
категорияға жатқызуға болады:
- жылдам қызмет көрсететін ұлттық Асханалар;
- мамандандырылған Асханалар және оның мамандануы- түскі ас.
Толық сервисті Асханалар деп тағамдар таңдауы өте кең, әсіресе порциялы
(үлесті) тағамдары көп, Асханалар аталады, және столға берілетіндердің бәрі
дайындау цехтерінде дайындалады және өндіріледі. Толық сервисті Асханалар
нысанды немесе нысанды емес бола алады, оларды бағалары, атмосферадағы және
ұсынылатын мезіреті бойынша сыныптауға болады. Бұл Асханалардың көбісінде
дайындалатын тағамдар жоғары тамақтар разрядына жатады.
Заринадің мамандандыру әртүрлі; жылдам қызмет көрсету, отбасылық,
күнделікті. Сонымен қатар Асханалар ұлттық тағамдарды, кешкі астарды, таңғы
асты дайындауға мамандандырылуы мүмкін.
Жылдам қызмет көрсетуші Асханалар гамбургелермен, қуырылған картоппен, хот-
догтармен, қуырылған балапандармен, әртүрлі балық тағамдарымен шектелген
мезіретті ұсынады. Мезіреттің бұл шектеулері мен стандартталулары қызмет
көрсетуді едәуір жылдамдатуға мүмкіндік береді, бұл уақыты тар адамдарға
ұнайды. Келермендер тағамға, мезіретке жарық көп түсетін столдың жанында
тапсырыс береді, ол жерде тапсырылатын тағамды барлық көрінісінде көруге
болады. Кәдуілігіде жылдам қызмет көрсетуші Асханалар бір тағамды
дайындауға мамандандырылады. Бұл: пицца, гамбургер, құймақтар, сэндвичтер,
теңіз сыйлары, балапан бола алады.
Күнделікті түскі астар "түскі ас үйі".
Күнделікті түскі астар, аты айтып тұрғандай, -бұл салтанаттылыққа және
ресмилыққа қарама- қайшы. Сондықтан, жайбарақат, ресми атмосферасыз кез-
келген Асхана күнделікті Асханалар категориясына жатқызуға болады, мейлі ол
этникалық немесе тақырыптық болсын, тәуелсіз немесе желілі болсын, -
бұлардыц бәрі күнделіктіге арналған керемет Асханалар бола алады.
Түстенетін үйлер - бұл демалуға болатын жерлер. Бірақ Еуропада
Даяшылар бірыңғай үлгідегі формалы киімді киінуі керек. Ас жаулықтар
тапсырыспен тігіледі. Қызмет көрсету кезінде фирмалық ыдыс (фарфор және
хрусталь) пен мельхиор аспаптар қолданылады. Люкс Асханалар мезіретке
тапсырысты және фирмалық тамақтарды ендіреді (сұрыпталымның жартысынан
көбі), сұрыпталымның маңызды бөлігін дайындалатын аспаздық жэне Ет, балық
бұйымдар құрайды. Тағамдар күрделі рецептуралы, көркемдік рәсімделуі жоғары
дәрежелі болады.
Зарина, Люксінде қонақтарға Асхана эмблемасы бар проспекттер, мезірет,
шақырулар жәнс т.б. ұсынылады, кешкі мезгілдерде музыкалық нөмерлер,
варьете ұйымдастырылады, эстраданың белгілі жұлдыздары шақырылады,
концерттер беріліп, билеуге арналған орын бөлінеді. Қосымша қызметтерде
көрсетіледі, мысалы такси шақыру, тірі гүлдер сату және басқ.
Кейде Асханаларда даяшылар, дайындалуының қорытынды операцияларын осы
тағамды тапсырған тұтынушыныц қатысуымен жүргізе отырып ұсынады. Тағамдар
күрделі рецептуралы, көркемдік рәсімделуі жоғары дәрежелі болады.
Асхананы басқару құрылымы - белгілі бір кызмет аткаратын, өзара
байланысты ұйымдастыру бірліктері немесе буындарынын жиынтығы мен
бағыныштылығы .
Құрылым элементі болып кәсіпорын әкімшілігі тұлғасындағы басқару органы
табылады.
Асханада қызмет көрсетуді ұйымдастыру бірнеше элементтерден тұрады:
келермендермен кездесу, оларды орналастыру, тапсырыстарды қабылдау және
рәсімдеу, тапсырыстарды буфетке беру және оларды алу, тапсырыстарды
өндіріске беру, тапсырысты алу және келерменге беру, есеп айырысу және
столды жинау..
Асхананың фирмалық тағамын және шараптар мен сусындар
нұсқаларын ұсынады.
Тапсырысты қабылдау кезінде даяшы тапсырыс беруші келерменнін оң жақ
қатарында тұруы керек, тапсырыс көшірме кағаз аркылы келесідей ізділікте
есеп айырысу бланкісіне жазылады: суық және жеңіл тағамдар, ыстық тағамдар,
бірінші, екінші тағамдар мен десерттер және буфет өнімдері. Тапсырысты
даяшы алдымен суық, содан соң ыстық цехқа, тағамдар дайындалатын ыдыспен
қосып береді. Буфет өнімдерін алу үшін даяшы буфетте алдын-ала чек соғады.
Суық және ыстык тағамдарды алу алдындада даяшы чек соғады.
Әрине, аспазшылардың өзінің біліктілігін айшықтау мүмкіндігіне
колданудағы ас үй жабдықтарының ықпалы тиеді.
Мезіретті кұрастыру кезіндс ас үй өнімділігі мен оларды орналастыруды
ескеру қажст. Көптегсн аспазшылар қолдағы бар жабдыкка үйреніп алады және
оларда өте сапалы тағамдар дайындайды. Кейбіреулер, әртүрлі тағамдарды
бастамас бұрын, ненің қандай мөлшерде дайындалуы керек екенінің егжей-
тегжейлі әдістемесін әзірленді. Ал енді біреулері оданда ары кейін,
жартылай дайындалған тағамдарды жасап койып қояды, ал тапсырыс түскен
ккезде оны тез арада толық дайындыкка жеткізе салады. Әрине, әрбір
аспазшының өзіндік басты тағамы болады, ол барлык уақытта сұраныска ие және
өндірістік желі жұмысының кызуы кезін жеңілдетеді.
Қазіргі күндсрде Асхана келермендсрі жақсы көрсетілетін кызметті
көргісі келеді. Асханалар қолданатын қызмет корсетудің үш әдісі бар.
- Қызмет көрсетудің ағылшын әдісі: дербес қызмет көрсету кезінде,
қонақтардың шағын компаниясы болғандада, ұжымдық шаралар кезінде де
қолданылады.
Ағылшын әдісі даяшының қосымша столды міндетті түрде колдануын
қарастырады, ол столда келесі әрекеттер жасалады: келермендер тарелкасына
тамақты сыбағалы салу, салаттарды дайындау, коктейлдерді және басқа аралас
сусындарды дайындау. Даяшының косымша столында қыздыруға арналған электр
плитасы болады, ол оған тамак салынған ыдысты қояды, содан соң конақтар
тарелкаларына сыбағалы бөліп салады,ыдысты қояды, содан соң қонақтар
тарелкаларына сыбағалы бөліп салады.
2. Ет, балық цехының мінездемесі
Ет, балық цех - цехтық құрылымын бар кәсіпорындарда ұйымдастырылады.
Ет, балық цехтар салқын тағамдар мен басытқыларды дайындауға,
порцияларға бөлуге және безендіруге арналған.Салқын тағамдардың
ассортименті кәсіпорынның типі мен класына байланысты.
Ет, балық цехтың өндірістік бағдарламасын сауда залына,аспаздық
дүкендерге,сонымен қатар,буфеттерге және басқа да филиалдарға жіберілетін
тағам.
2.Экономикалық бөлім
Асхана ашу және онда жұмыс істеу көп қуаныш әкследі – көп адамдар,
жаңа таныстар, ескі достар. Зарина Асханасы - бұл келермендердің, қызмет
керсетушілердің және әкімшіліктің тамырындағы адреналин қозғалысын
үдететін, қарқынды әлеуметтік қатынасорыны.
Егер Асханалық бизнесте жеңіс теңдеуі бар болса, онда ол келесідей
тркырымдалуы керек: жаца тұжырымдаманы ойлап тауып, оны енгізу керек, ол
анықталған нарыққа мүлтіксіз үйлеспеседе, ен болмағанда бәсекелес Асханалар
негізделетін тұжырымдамалардан жақсы болуы керек. Әрбір Асхана бейіні оның
тұжырымдамасымен анықталады, және бұл тұжырымдама оның, нақты нарыққа
шағымданатын бейнесін анықтайды: күнделікті, ресми, балаларға, тек қана
ересектерге арналған, этникалық. Тұжырымдама жергілікті жерге сәйкесті және
осы нарыкқа бағдарлануы керек. Сыртқы көркемдік пен мезірет ерекшеліктері
тұжырымдамаларға сүйенеді, ал тұжырымдама нарыққа бағдаланады. Осылай
нарық, мезірет және рәсімделу өзара шиеленіседі. Әр жыл санын мыңдаған жаңа
Асханалар ашылып, соншалықтысы жабылыпта жатады, көп адамдарға Асханалық
бизнеске кіру жеңіл, бірақ табыска жету қиын. Және мсйрамхананың шығындарын
көрсете кеткен дұрыс.
3.Еңбекті қорғау бөлімі
ЕТ құралдармен орнатылған бөлімдер - өте қауіпті категорияға жатады,
өйткені мұнда бір уақытта адамның жердегі металды конструкция мен
металдыық электр құралды корпуспен жақындасу мүмкіндігі бар.
Басшылық, еңбек қорғау жұмыс ұйым шаралары, және сонымен қатар
олардың жағдайы директорға және зауыттың бас инженеріне жүктеледі, ал
жобаланатын аумақта есептегіш орталығы бастығына жүктеледі. Еңбекті қорғау
ұжымы үшін шихта дайындау аумағында еңбек қорғау кабинеті бар, бір штатты
бірлік инженері техника қауіпсіздігі және еңбек қорғау, жобалау аумағында
– еңбек қорғау бұрышы.
Оператор жұмысына келесілерге рұқсат етіледі, техника қауіпсіздігі
нұсқауын өткендер. Жобаланатын аумақта келесі нұсқаулар түрі
қарастырылады.
1) кіріспе нұсқаудың негізгі мақсаты жұмысшылардың жалпы зауыттың
техника қауіпсіздігі (ТҚ) ережелерімен танысуы және өндірістік санитария
ережелерімен танысуы, ішкі жұмыс уақыты ережелері және негізгі құқықтары
ережелерімен танысуы. Бұл нұсқауларды еңбекті қорғау инженері жүргізеді
және де жұмысшының мамандығына, біліктілігіне, қызмет етуіне, біліміне және
қызмет орнына қарамайды, екі сағат уақыт көлемінде жүргізеді.
2) жұмыс орнында нұсқауды шебер жүргізеді, әрр адаммен бөлек, нақты
мамандыққа еңбек қорғаудың ағымдағы нұсқауларымен таныстыру мақсатында.
3) ағымдағы нұсқауды өте жоғары қауіптілік жұмыстарды өндіру алдында
өткізеді, бұларға кезекті демалыс уақыты бөлінеді.
4) кәсіптілігіне қарамастан барлық жұмысшыларға қайта нұсқау
жүргізіледі. Бұл нұсқаулар кем дегенде жарты жылда бірден кем емес, және
ол топтық немесе жеке болып, мақсатты аумақтағы ТҚ ережелерін бұзу
сипаттамасына байланысты жүргізіледі.
5) жоспардан тыс нұсқаулар ТҚ нұсқауларына байланысты өткізіліп
отырады, процесс немесе құрылғы ауыстырылған жағдайда, еңбек ұйымы және
шарттары өзгерген жағдайда, жұмысшының ТҚ бұзған жағдайда, жұмыстан екі
айға дейін босатылған жағдайларда жүргізіледі.
Еңбек қорғау заңдылықтарын техникалық мемлекет басқарушы инспекторы
қарайды, мемлекеттік санитарлық инспектор және жергілікті кәсіподақ
комитетінің инспекторы қарайды.
Есептегіш орталықта ай сайын ТҚ бұзу туралы ақпараттық қағаздардың
шығарылуы, дәріс оқытылуы, стенттерді рәсімдеу шараларын жүргізу
қарастырылған.
4.Экологиялық бөлім
Асхананы басқару құрылымы - белгілі бір қызмет атқаратын, өзара
байланысты ұйымдастыру бірліктері немесе буындарының жиынтығы мен
бағыныштылығы.[13]
Кәсіпорынды басқаруда жауапты рольді өндіріс меңгерушісі атқарады, ол
бүкіл өндірістік цехтардың жұмысы үшін жауап береді және цехтардың
бастықтары арқылы оларды басқарады. Цехсыз құрылым болған кезде ол
бригадирлер арқылы жеке бөлімшелерді басқарады.
5.Технологиялық бөлім
Зарина Асханасы қоғамдық тамақтандыру саласында қаржылық
жағдайы тұрақты және маркетингті ұйымдастыру дәрежесі жоғары
кәсіпорындардың бірі болып табылады.
“ Зарина” Асханасында маркетинг қызметі жұмыс істейді. Ол жаңа
негізде құрылған, оның қызметкерлері үнемі тұтынушылардың талабы, өнімнің
дизайны, дәмі, сапасы бойынша қалауын зерттеп отырады. Үнемі жаңа өткізу
нарықтары зерттеліп, игерілуде. Кәсіпорын толығымен шикізат пен дайын
өнімді сақтау үшін қажетті қоймалармен қамтамасыз етілген.
Өткізу бөлімінде - өндірістің дамуына және тұтынушылардың қажеттеріне
байланысты, өткізу кезінде тұтынушының талғамы мен қалауына да көңіл
бөледі. Сонымен қатар табысқа жету үшін өткізу арналарын ұйымдастырады.
Жарнама бөлімінде - өндірісті өткізу, тауарды сатып алушыға қарай
жылжыту, тауарды тартымды көрсету барысында жарнама тарату құралдарын
пайдалануда. Өнімдері туралы ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz