Access - деректер базасы

Кіріспе

1. Беттік қалыптаумен өңделген бұйымға деректер базасын құру
2. Беттік қалыптаумен өңделген бұйымға негізгі кестені жобалау және құру
3. Көмекші кестелер дерек көздерін құру
4. Кластар бойынша кесте жобалау және құру
5. Дайындау әдістері сипаты бойынша кесте жобалау және құру
6. Деректер базасы сұлбасын тұрғызу
7. Деректер базасының көмегімен нақтылы бұйымдарды сипаттау
8. Деректер базасы үшін «Форма» құру
9. Деректер базасы үшін «Есеп беру» құжатын құру

Қорытынды

Әдебиеттер

XXI ғасырдың басы адамзаттың индустриялық эрадан информациялық эраға өтуімен ерекшеленеді. Осыған байланысты ақпаратты білу, оны өңдеу және күнделікті істе пайдалану өркениетті дамудың қажетті шарты болып табылады.
Microsoft Access жүйесінің мәліметтер базасын жобалауға да және оны пайдалануға да ыңғайлы жақсы мүмкіндіктері бар. Access-ті қолданбалы программалар ішіндегі қолдануға арналған ең қуатты құрал ретінде көрсететін оның бірнеше ерекшеліктерін атап өтейік:
- Windows интерфейсі – тұтынушының жұмысына ыңғайлы жағдай жасайтын әртүрлі менюлер, терезелер, батырмалар тәрізді стандартты графикалық интерфейс элементтерін пайдалану;
- түс және графика – экран көрнекілігін қамтамасыз ете алатын әр түрлі қаріптерді, түстерді, белгішелерді (пиктограммаларды) және одан да басқа графикалық элементтерді пайдалана отырып, экранға көптеген мәліметтер шығару;
- программа шеберлері (Wizards) – тұтынушымен қарапайым, әрі логикалық айқын түрде диалог ұйымдастыра отырып, қолданбалы программалардың кез-келген элементін тез құру;
- оқиғаларды программалау – программалар экранда көрініп тұрған элементтермен тікелей байланыса алады және солардан кейінгі менюден команда таңдау, кез-келген бір батырманы шерту сияқты әрекеттерді тез жүзеге асыру;
- SQL – мәліметтерге тез қол жеткізу тәсілі ретінде программаларда, макростарда және өрнектерде SQL операторларын пайдалану.
Мәліметтермен жұмыс істеу барысында оларды жүктеу, түзету және іздеу сияқты негізгі операцияларды іске асыруға арналған қазіргі кездегі мәліметтер базасын басқару жүйесін (СУБД) пайдалану, компьютерде графикалық операциялық ортамен жұмыс жасау мүмкіндіктерін тереңдетуді жеңілдетеді.
Microsoft Access 97/2000 СУБД-сы Windows 98/2000 ортасында жұмыс істейтін, жаңа буынға жататын реляциялық мәліметтер базасының 32-разрядты басқару жүйесі болып табылады. Оның Windows – технологиясының барлық жақсы қасиеттерін сақтай отырып, тұтынушылардың жайлы жұмыс істеуіне бағытталған, өте қолайлы графикалық интерфейсі бар. Access кестелер, формалар, сұраныстар, басылымдар, макростар және модульдер сияқты мәліметтер базасының объектілерімен жұмыс істейді.

1. Кен Герц, Пол Литвин, Майк Гилберт «Access 2000». Перевод с английского «Ирина», BHV, Киев 2000г.
2. Д.Вейскас «Эффективная работа с Microsoft Access 2». Перевод с английского, Питер 1996г.
3. Абдуллина В.З., Балапанов Е.Қ., Бөрібаев Б. «Access жүйесімен жұмыс істеу». Алматы ЖГИ 2004ж.
4. «Технологический классификатор деталей машиностроения и приборостроения», М.: Издательство стандартов, 1976г.

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 14 бет
Таңдаулыға:

Access - деректер базасы

МАЗМҰНЫ

Кіріспе

1. Беттік қалыптаумен өңделген бұйымға деректер базасын құру
2. Беттік қалыптаумен өңделген бұйымға негізгі кестені жобалау және құру
3. Көмекші кестелер дерек көздерін құру
4. Кластар бойынша кесте жобалау және құру
5. Дайындау әдістері сипаты бойынша кесте жобалау және құру
6. Деректер базасы сұлбасын тұрғызу
7. Деректер базасының көмегімен нақтылы бұйымдарды сипаттау
8. Деректер базасы үшін Форма құру
9. Деректер базасы үшін Есеп беру құжатын құру

Қорытынды

Әдебиеттер

КІРІСПЕ

XXI ғасырдың басы адамзаттың индустриялық эрадан информациялық
эраға өтуімен ерекшеленеді. Осыған байланысты ақпаратты білу, оны өңдеу
және күнделікті істе пайдалану өркениетті дамудың қажетті шарты болып
табылады.
Microsoft Access жүйесінің мәліметтер базасын жобалауға да және
оны пайдалануға да ыңғайлы жақсы мүмкіндіктері бар. Access-ті қолданбалы
программалар ішіндегі қолдануға арналған ең қуатты құрал ретінде
көрсететін оның бірнеше ерекшеліктерін атап өтейік:
- Windows интерфейсі – тұтынушының жұмысына ыңғайлы жағдай жасайтын
әртүрлі менюлер, терезелер, батырмалар тәрізді стандартты графикалық
интерфейс элементтерін пайдалану;
- түс және графика – экран көрнекілігін қамтамасыз ете алатын әр түрлі
қаріптерді, түстерді, белгішелерді (пиктограммаларды) және одан да
басқа графикалық элементтерді пайдалана отырып, экранға көптеген
мәліметтер шығару;
- программа шеберлері (Wizards) – тұтынушымен қарапайым, әрі логикалық
айқын түрде диалог ұйымдастыра отырып, қолданбалы программалардың кез-
келген элементін тез құру;
- оқиғаларды программалау – программалар экранда көрініп тұрған
элементтермен тікелей байланыса алады және солардан кейінгі менюден
команда таңдау, кез-келген бір батырманы шерту сияқты әрекеттерді тез
жүзеге асыру;
- SQL – мәліметтерге тез қол жеткізу тәсілі ретінде программаларда,
макростарда және өрнектерде SQL операторларын пайдалану.
Мәліметтермен жұмыс істеу барысында оларды жүктеу, түзету және
іздеу сияқты негізгі операцияларды іске асыруға арналған қазіргі кездегі
мәліметтер базасын басқару жүйесін (СУБД) пайдалану, компьютерде
графикалық операциялық ортамен жұмыс жасау мүмкіндіктерін тереңдетуді
жеңілдетеді.
Microsoft Access 972000 СУБД-сы Windows 982000 ортасында
жұмыс істейтін, жаңа буынға жататын реляциялық мәліметтер базасының 32-
разрядты басқару жүйесі болып табылады. Оның Windows – технологиясының
барлық жақсы қасиеттерін сақтай отырып, тұтынушылардың жайлы жұмыс
істеуіне бағытталған, өте қолайлы графикалық интерфейсі бар. Access
кестелер, формалар, сұраныстар, басылымдар, макростар және модульдер
сияқты мәліметтер базасының объектілерімен жұмыс істейді.

1 БЕТТІК ҚАЛЫПТАУМЕН ӨҢДЕЛГЕН БҰЙЫМҒА ДЕРЕКТЕР БАЗАСЫН ҚҰРУ

Деректер базасын құру технологиясының дамуына жарты ғасырдан артық
уақыт болды. Алғашқылардың бірі болып бұл программаны Американың
экономикалық мәселелерді өңдеудің стандартты құралдарын жасаумен
айналысатын Codasil мекемесі саналады.
Деректер базасы (ДБ) – белгілі бір пәндік аймаққа жататын
объектілерді (процестерді, құбылыстарды, оқиғаларды), олардың қасиеттерін
және өзара қатынастарын бейнелейтін, өзіндік аты бар мәліметтер жиыны.
Пәндік аймақ дегеніміз деректер базасын қамтуға тиісті нақты дүниенің бір
бөлігі болып табылады және белгілі бір құрылым бойынша қалыптасқан деректер
сипатының жиыны.
Деректер базасын басқару жүйесі (СУБД) – мәліметтермен жан-жақты
қатынас құра отырып, олардың өңделуін қамтамасыз ететін база құру мен
сүйемелдеуге арналған кешен және ДБ-ны құруға, оны қолдануға мүмкіндік
беретін тілдік-программалық құралдар жиыны болып табылады.
Берілген жұмыста объект – беттік қалыптаумен өңделген бұйым
(бұрандама, тығырық, сомын).
Беттік қалыптаумен өңделген бұйымның технологиялық
классификациясында келесі белгілер қабылданған:
бастапқы дайындама түрі;
квалитет;
кедір-бұдырлық параметрі;
технологиялық талаптардың сипаттамасы;
қосымша өңдеу түрі;
масса сипаттамасы.
MsAccess ДБ белгілі бір салаға қатысты объектілерді ,
сипаттамаларын бір немесе бірнеше кестелерден тұрғызылып, кесте бағаналары
объектінің қасиетіне немесе атрибутына сәйкес . Әр бағананың 3 элементі
болады:
1) имя поля – кестедегі өріс аты (ерекше, қайталанбауы тиіс);
2) тип данных – деректер типі;
3) описание – бағанаға берілетін түсініктеме (сипаттау).
Курстық жұмыс тапсырмасы – машина жасау саласының бұйымдарының
технологиялық классификаторы бойынша Беттік қалыптаумен өңделген бұйымдар
үшін Microsoft Access ДББЖ аясында деректер базасын құру.
Берілген курстық жұмыстың мақсаты – беттік қалыптаумен өңделген
бұйымға(тығырық т.б.) Ms Access бойынша сипаттама беру. Бұйымның түрлі
көрсеткіштеріне арнайы сипаттама кестелерін құрып,ат беріп, арасында
байланыс тұрғызу және бұл арқылы тізбекті жүйелеу. Берілген бұйым үшін
құрылатын сипаттама кестелері: негізгі кесте, көмекші кестелер, форма, есеп
беру, кластар сипаты бойынша кесте жобалау және құру, яғни берілген бұйым
үшін толық деректер базасы сұлбасын тұрғызу.

2 НЕГІЗГІ КЕСТЕНІ ЖОБАЛАУ, ҚҰРУ ЖӘНЕ ҚОЛДАНУ.

Беттік қалыптаумен өңделген бұйымға негізгі кестені жобалау және
құру Конструктор режимінде орындалады.
Кестені құру барысында Конструктор режимін таңдап, кесте
өрістерінің сипаттамасын анықтаймыз. Мұнда әрбір өріске ат беріп,
мәліметтер типін және оның сипаттамасын беріп, бұл өрістің қасиеттерін
анықтау керек.
Беттік қалыптаумен өңделген бұйымның технологиялық
классификациясында келесі белгілер қабылданған:
бастапқы дайындама түрі;
квалитет;
кедір-бұдырлық параметрі;
технологиялық талаптардың сипаттамасы;
қосымша өңдеу түрі;
масса сипаттамасы.
Бұйымның бұл белгілерін негізгі кестеге енгізу келесі түрде
жүреді: алдымен Конструктор режимі ашылады. Конструктор терезесінде үш
бағанадан тұратын кесте пайда болады. Бұл кестенің 1-ші бағана, яғни Өріс
атына (Имя поля) - бастапқы дайындама түрі (ВидИсхЗаг), квалитеті
(Квалитет), Кедір-бұдырлық параметрлері Ra,Rz (ПарШер Ra,Rz),
технологиялық талаптарының сипаттамалары (ХарТехТреб),қосымша өңдеу түрі
(ВидДопОбр), масса сипаттамасы (ХарМассы) кодтары енгізіледі.Кестенің 2-ші
бағана, яғни Деректер типі (Тип данных) бағанасында бағыттауыш тілсызық
пайда болады, оны шерткенде мүмкін болатын барлық мәліметтер типінің тізімі
шығады. Бұл тізімде мәліметтерге сәйкесінше Мәтіндік (Текстовый) немесе
Сандық (Числовой) ұғымдары таңдап алынады. Келесі 3-ші бағана, мәтіндік
Сипаттау (Описание) бағанасының жолына сипаттамаларға сәйкес мкм, мм, кг
және т.б. сәйкес мәліметтер енгізіледі.
Мәліметтерді сақтағанда негізгі кестеге ат беріледі ( ЛистШтамп).
Деректер базасында бұл құрылған кестелерді қарауда, өзгертуде және
жоюда кесте режимі қолданылады. Бұл режим мәліметтерді жол және бағана
бойынша көруде ең оңай әдіс болып табылады. Кесте режиміне ДБ терезесіндегі
керекті кесте атын екі рет шерту арқылы өтуге болады. Конструктор режимінде
және кесте режимінде өріс атынан өріс атына Тab клавишасы арқылы, ал
жоғарғы және төменгі жазуларға ↑ және ↓ клавишалары арқылы өтуге болады.

3 КӨМЕКШІ КЕСТЕЛЕР ДЕРЕК КӨЗДЕРІН ҚҰРУ

Көмекші кестелерді құру мақсаты берілген бұйымды сипаттауда ең
тиімді, дұрыс мәліметтер алынатын, жұмыс уақытын үнемдеуге мүмкін беретін
деректер көзі.
Көмекші кестелердің барлығы Құру (Создать) режиміндегі -
Конструктор арқылы кесте тұрғызуды таңдап алып орындалады. Ол кестелер
негізгі кесте арқылы жасалады. Бұл бұйым сипаттамасына байланысты 8 көмекші
кесте құрылады. 1-көмекші кесте аты – Бастапқы дайындама түрі (ВидИсхЗаг),
оның ішіне бастапқы дайындаманың жеті түрі енгізіледі, 2-кесте – Квалитет
(Квалитет), оған квалитеттің алты түрі енгізіледі, 3-кесте аты – Кедір-
бұдырлық сипаттамасы Ra, (ПарШер Ra), 4-кесте аты – Кедір-бұдырлық
сипаттамасы Rz, (ПарШер Rz), мұнда кедір-бұдырлықтың он екі түрі
сипатталады, келесі 5-кесте – Технологиялық талаптардың сипаттамалары
(ХарТехТреб), яғни он төрт технологиялық талаптар түрі енгізіледі, 6-
кестеге Қосымша өңдеу түрі (ВидДопОбр), мұнда үш өңдеу түрлері сипатталады,
7-кесте – Масса сипаттамасы (ХарМассы), бұған жиырма тоғыз масса
сипаттамалары енгізіледі, 8-кесте - Бұйым аты (НаимДет), мұнда үш бұйым
түрі сипатталады. Бұл көмекші кестелердің өрісінің өлшемдері (Размер поля):
Бастапқы дайындама түрі – 120, Квалитет – 30, Кедір-бұдырлық сипаттамасы Ra
– 35, Кедір-бұдырлық сипаттамасы Rz – 35, Технологиялық талаптардың
сипаттамалары – 100, Қосымша өңдеу түрі – 80, Масса сипаттамасы – 50, Бұйым
аты – 30.
А-қосымшада Квалитет көмекші кестесі көрсетілген.
Бірнеше кестені анықтағаннан кейін, ол кестелердің бір-бірімен
қалай байланысқандығын Access-ке жеткізу қажет. Кейінірек Access бұл
байланыстарды сұраныстарда, формаларда және есеп берулерде қолданады.
Бұл байланыстарды анықтау үшін, алдыдыға терезе жабылып немесе оны
активтендіру үшін ДБ терезесін бір шертіп, ДБ терезесіне оралуға болады.
Кейін Правка- Схема данных командасы орындалады.
ДБ кестелерін құруда келесі шектеулер ескерілу керек:
• Кестеде 255 астам өріс жолы болмау керек.
• Кесте индексі 32 аспайды.
• Өріс жолдарының толық ұзындығы 255 байттан аспауы керек.
• Мемо және OLE объектілерін санамағанда, кесте жолының толық
ұзындығы 2 килобайттан аспайды.
• Мемо өрісінің объектісі 64000 символ құрай алады.
• OLE объектісінің өлшемі 1 гигабайттан аспауы керек.
• МsАccess ДБ-сының файлы 1 гигабайттан аспайды.
Access деректердің 8 типін қарастырады: мәтіндік, Мемо, сандық,
Мерзімі Уақыт, Ақшалы, шоттық, логикалық және ОLЕ объектісі.

4. КЛАСТАР БОЙЫНША КЕСТЕ ЖОБАЛАУ ЖӘНЕ ҚҰРУ

Технологиялық классификаторда қабылданған әріпті-сандық кодтау
жүйесі ЭВМ-ге ақпаратты енгізуде және шығаруда қолданылады. Технологиялық
классификатор бойынша бұйымдарды кодтау процесі – ЕСКД классификаторы
бойынша бұйымға құрылымдық белгілерінің классификациялық топтарының кодын
таңдап алу болып табылады. Содан кейін бұл код негізгі технологиялық сипаты
және технологиялық әдіспен бұйым түрін анықтайтын сипаттамалармен
толықтырылады.
Классификатор бойынша бұйымдар 6 класс түріне бөлінеді. Енді бұл
кластар түрі Ms Access арқылы келесі түрде беріледі.
Кластар бойынша кесте жобалау және құру Конструктор режимінде
орындалады. Алдымен Өріс аты (Имя поля) бағанасына Класс коды (Код класса)
және Класс түрі (Вид класса) енгізіледі. Келесі Деректер типі (Тип данных)
бағанасында Класс түріне сәйкес Мәтіндік (Текстовый), ал Класс кодына
сәйкес Сандық (Числовой) таңдалады.
Класс коды (Код класса) деген атау кілтпен таңбаланады.
Кестенің белгілі бір өрісін кілтпен таңбалау Ms Access-те өте
оңай. Кестенің бастапқы өрісіне кілт таңдағанда Конструктор
режимінің кесте терезесіндегі өріс атының сол жағында орналасқан маркировка
алаңын бір рет шерту жеткілікті. Егер бастапқы кілтке бірнеше өрісті
біріктіру керек болса, онда CTRL клавишасын басып және оны жібермей ұстап
тұрып, керекті өрістердің маркировка алаңын шерту керек.
Класс кестесін құру.
Ашу (Открыть) режимін қолданамыз.
Жалпы және Алмастыру (Общие и Подстановка) қолданылады.
255 символ аз болса, сөз сыймаса 32000- нан тұратын, Memo- ны
қоямыз (мәтін орнына).
Мұнда, 1- ші бағана – Класс кодына (Код класса) 71...76 дейін
кластар, ал 2- ші бағанаға – Класс түріне (Вид класса) кластарды
сипаттайтын мәтін (мысалы: 71 – дөңгелек, диск тәрізді айналу денелерінің
тетіктері; 72 – тісті элементті іліністермен айналу денелерінің тетіктері;
73 – корпус, тірек тәрізді айналмайтын денелер тетіктері,
т.с.с.)орналастырылады.

5 ДАЙЫНДАУ ӘДІСТЕРІ СИПАТЫ БОЙЫНША КЕСТЕ ЖОБАЛАУ ЖӘНЕ ҚҰРУ

Белрілген кестені жобалау және құру Конструктор және Открыть
(Ашу) режимдерінде орындалады. Кестені жобалау келесі түрде жүреді.
Алдымен Өріс аты бағанасына – Дайындау әдістемесінің коды
(КодМетИзгДет) енгізіледі, Деректер типі бағанасына – оған сәйкесінше
Сандық таңдап алынады, келесі Сипаттауға 1...9 дейінгі сандар енгізіледі.
Келесі Өріс аты бағанасына – Дайындау әдістемесінің түрі
(ВидМетИзгДет), ал Деректер типі бағанасына – оған сәйкесінше Мәтіндік
таңдап алынады, енді Сипаттауға мәтіндік, яғни 9 дайындама әдісінің
түрлерісипаттама енгізіледі.
Технологиялық классификатор бойынша бұйымдардың дайындау
әдістемесінің 9 түрі анықталған:
1 – құю әдісімен дайындалған бұйымдар;
2 – көлемдік қалыптаумен өңделген бұйымдар;
3 – беттік қалыптаумен өңделген бұйымдар;
4 – кесумен өңделген бұйымдар;
5 – термиялық өңделетін бұйымдар;
6 – резина мен полимер материалдарынан пішінделіп дайындалатын
бұйымдар;
7 – қапталған бұйымдар;
8 – электрофизикохимиялық өңделетін бұйымдар;
9 – ұнтақты металлургиямен дайындалатын бұйымдар.
КодМетИзгДет кілтпен таңбаланады.
Кестені сақтағанда КодМетИзгДет атымен сақтаймыз.
Дайындау әдісі кестесін құру Открыть режимінде келесі түрде
орындалады.
Біріншіден екі негізгі бағана орнатылады: 1- Дайындау
әдістемесінің коды, яғни КодМетИзгДет, мұнда 1...9 дейін кодтар енгізіледі;
2- Дайындау әдістемесінің түрі, яғни ВидМетИзгДет, бұл жерге кодтардың
сипаттама мәтіндері енгізіледі.
Технологиялық классификатор және ҚҚБЖ Классификаторы бойынша бұйым
кодтары есептеу техникасы көмегімен ұжымдарда өндірісті құрылымдық және
технологиялық дайындау сатыларында бастапқы ақпарат ретінде қолданылады.

6 ДЕРЕКТЕР БАЗАСЫ СҰЛБАСЫН ТҰРҒЫЗУ

Деректер сұлбасы ДБ сұлбасы болып табылады. Сұлба ДБ-ның құрылымын
график түрінде айқындау үшін және ДБ ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.