Жан де Лабрюйер
І. Кіріспе бөлім
1. Дәуір бейнесі
ІІ. Негізгі бөлім
1. Жазушы өмірі
2. Ой.түіндеріне (афоризмдеріне) талдау
ІІІ. Қорытынды бөлім
1. Сыншыл, шыншыл
1. Дәуір бейнесі
ІІ. Негізгі бөлім
1. Жазушы өмірі
2. Ой.түіндеріне (афоризмдеріне) талдау
ІІІ. Қорытынды бөлім
1. Сыншыл, шыншыл
Франция ХVІІ ғасырда Батыс Европа елдерінің ішіндегі ең беделі мықтысы болған. Тек осы ғасыр аяғында ғана Ұлыбритания одан озып кетеді. Бұл ғасырдаранция мәдениеті үлкен жетістіктерге жетті. Бұл кездері елді мықты саясаткер, ішкі және сыртқы қатынастарды ретке келтірген Генрих ІV болды. Ол 1610 жылы Париждің көшесінде қапаста өлтіріледі. Ол кезде корольдің баласы Людовик ХІІІ тоғыз жаста ғана болады, ал анасы Мария Медичидің саясаттан хабары жоқ болған. 1624 жылы билік басына Людовик ХІІІ келеді. Алайда ол мемлекеттік жұмыстармен басын қатырғанды ұнатпағандықтан, бұл жұмыстармен бірінші министр Ришелье айналысқан. Ришелье 1642 жылға дейін 18 жыл қатарынан басқарады. Ол орталықтан басқару саясатын ұстанады. 1661 жылы билікке Людовик ХІV келеді. Ол осыдан 1715 жылға дейін басқарады. Оның басқару кезеңін екіге бөуге болады.
1) Корольдіктің нығаюуы (сауданың дамуы, саясатының күшеюуі)
2) Монархияның құлдырауы (сәтсіздікке ұшыраған соғыстар)
Дәл осы екінші кезеңде король саясаттан бас тартып, діни ұстамдылығын да жоғалтады. ХVІІ ғасыр аяғы осылайша Франция үшін қайғылы болады. Осы кездегі шаруаларды Лабрюйер былай сипаттайды: «Сіздердің алдарыңызда осы айматарға таралған жабайы хайуандардың ұрғашы және еркек жыныстысы. Олардың денесі күнге күйіп кеткен, біртүрлі қап-қара, көгілдір түсті. Олар жерде жорғалайды және сол жерді қазбалайды.Бұл жаратылыстар сөйлей алатындай көрінеді және тік тұрып бойын түзегенде адамға ұқсайтын түрін аңғарасың. Шынымен де бұл адам болып шығады. Түнде індеріне кіріп қара нан мен шөп тамырларымен қоректенеді» - дейді. Міне осындай кезеңде Францияда басқа ешбір елде . шарықтау шегіне жетіп көрмеген классицизм кемелдене түсті. Осы жерде классицизмнің теориясы қалыптасты. Классицистер антикалық әдебиет тәжірибелерін жаңа заман талабына сай етіп өңдей түсіп, өз елінің мүддесіне пайдалана білді. Классицизмнің теориясы білімнің мәңгі жасауы мен кереметтің идеалды түрдегі абсрлюттігі.
1) Корольдіктің нығаюуы (сауданың дамуы, саясатының күшеюуі)
2) Монархияның құлдырауы (сәтсіздікке ұшыраған соғыстар)
Дәл осы екінші кезеңде король саясаттан бас тартып, діни ұстамдылығын да жоғалтады. ХVІІ ғасыр аяғы осылайша Франция үшін қайғылы болады. Осы кездегі шаруаларды Лабрюйер былай сипаттайды: «Сіздердің алдарыңызда осы айматарға таралған жабайы хайуандардың ұрғашы және еркек жыныстысы. Олардың денесі күнге күйіп кеткен, біртүрлі қап-қара, көгілдір түсті. Олар жерде жорғалайды және сол жерді қазбалайды.Бұл жаратылыстар сөйлей алатындай көрінеді және тік тұрып бойын түзегенде адамға ұқсайтын түрін аңғарасың. Шынымен де бұл адам болып шығады. Түнде індеріне кіріп қара нан мен шөп тамырларымен қоректенеді» - дейді. Міне осындай кезеңде Францияда басқа ешбір елде . шарықтау шегіне жетіп көрмеген классицизм кемелдене түсті. Осы жерде классицизмнің теориясы қалыптасты. Классицистер антикалық әдебиет тәжірибелерін жаңа заман талабына сай етіп өңдей түсіп, өз елінің мүддесіне пайдалана білді. Классицизмнің теориясы білімнің мәңгі жасауы мен кереметтің идеалды түрдегі абсрлюттігі.
1. История зарубежной литературы ХVІІ-ХVІІІ в.в., М., 1978 г. «Просвещение»
Жоспар
І. Кіріспе бөлім
1. Дәуір бейнесі
ІІ. Негізгі бөлім
1. Жазушы өмірі
2. Ой-түіндеріне (афоризмдеріне) талдау
ІІІ. Қорытынды бөлім
1. Сыншыл, шыншыл
Франция ХVІІ ғасырда Батыс Европа елдерінің ішіндегі ең беделі мықтысы
болған. Тек осы ғасыр аяғында ғана Ұлыбритания одан озып кетеді. Бұл
ғасырдаранция мәдениеті үлкен жетістіктерге жетті. Бұл кездері елді мықты
саясаткер, ішкі және сыртқы қатынастарды ретке келтірген Генрих ІV болды.
Ол 1610 жылы Париждің көшесінде қапаста өлтіріледі. Ол кезде корольдің
баласы Людовик ХІІІ тоғыз жаста ғана болады, ал анасы Мария Медичидің
саясаттан хабары жоқ болған. 1624 жылы билік басына Людовик ХІІІ келеді.
Алайда ол мемлекеттік жұмыстармен басын қатырғанды ұнатпағандықтан, бұл
жұмыстармен бірінші министр Ришелье айналысқан. Ришелье 1642 жылға дейін 18
жыл қатарынан басқарады. Ол орталықтан басқару саясатын ұстанады. 1661 жылы
билікке Людовик ХІV келеді. Ол осыдан 1715 жылға дейін басқарады. Оның
басқару кезеңін екіге бөуге болады.
1) Корольдіктің нығаюуы (сауданың дамуы, саясатының күшеюуі)
2) Монархияның құлдырауы (сәтсіздікке ұшыраған соғыстар)
Дәл осы екінші кезеңде король саясаттан бас тартып, діни ұстамдылығын
да жоғалтады. ХVІІ ғасыр аяғы осылайша Франция үшін қайғылы болады. Осы
кездегі шаруаларды Лабрюйер былай сипаттайды: Сіздердің алдарыңызда осы
айматарға таралған жабайы хайуандардың ұрғашы және еркек жыныстысы. Олардың
денесі күнге күйіп кеткен, біртүрлі қап-қара, көгілдір түсті. Олар жерде
жорғалайды және сол жерді қазбалайды.Бұл жаратылыстар сөйлей алатындай
көрінеді және тік тұрып бойын түзегенде адамға ұқсайтын түрін аңғарасың.
Шынымен де бұл адам болып шығады. Түнде індеріне кіріп қара нан мен шөп
тамырларымен қоректенеді - дейді. Міне осындай кезеңде Францияда басқа
ешбір елде . шарықтау шегіне жетіп көрмеген классицизм кемелдене түсті.
Осы жерде классицизмнің теориясы қалыптасты. Классицистер антикалық әдебиет
тәжірибелерін жаңа заман талабына сай етіп өңдей түсіп, өз елінің мүддесіне
пайдалана білді. Классицизмнің теориясы білімнің мәңгі жасауы мен
кереметтің идеалды түрдегі абсрлюттігі. Классика өз жалғасын афоризм
төңірегінде де демытты. Жазушы – афористер роман немесе новелла жазған
адамдар емес. Олар қысқа өздерінің ойлары мен өмірге деген көзқарастарын
қағаз бетіне түсірді. Бірақ әдебиеттің бұл жанры әлі зерттелген де жоқ,
зерттеушісі де жоқ десек болады. Сонда бұл жанр әдебиетте алған орны үлкен.
Ларошфуко, Лабрюйер, Вовенарг, Шамфор – афоризмдердің классикалық үлгісін
көрсетті. Афоризм жанры ерекше шеберлікті қажет етеді. Мұнда сөз алтынмен
теңестіріліп, ешқандай артық нәрсе болмауы керек.
Осындай шеберлігімен ерекшеленген афоризм жанрының өкілдерінің бірі
– ЛАБРЮЙЕР. Ұлы классиктер қатарына жатқызылған француз жазушысы,
сатирик – моралист. Ол Париж жанындағы шағын ауылда буржуаздық әулетте
дүниеге келген. Орлеан университетінде заң оқуын оқыған. 1673 жылы көп
мұраның иесі болып, Нормандияның қазына бастығының жанындағы қызметті
сатып алады. Алайда, 1679 жылы тоналып, маркиза де Сокураның әулетіне
үй тәрбиешісі болып кіреді. Ал 1684 жылы Конде патшаның үйіне
немересінің тәрбиешісі болып орналасады. Кейіннен Конденнің хатшысы
болып қызмет атқарады. Өзінің білімпаздығымен еркшеленіп, өмірге
деген өзіндің көзқарасы болған ол қоғамды, онда өмір сүріп жатқан
адамдардың мінез-құлқын зерттейді. Ол әлеуметтік таптардың еркшелігін
зерттеп, олардың портретін жасайды. Шантийиде яғни Конденің сарайында
жүргенде оның көз алдынан кітабына арқау болатын талай оқиғалар
өтеді. Ол әр адамдарға яғни, сарай маңындағы вельможаларға, монахтарға,
батырларға, жай шаруаларға мінездеме береді. Оны өзінің 1688 жылы
шыққан атақты Характеры или нравы нашего века деген туындысына
арқау етіп алады. Бұл кітапта алғаш шыққанда 418 мінездеме болған.
Сынап жазған жазушының бұл шығармасынан кейбір адамдар өздерінің бейнесін
танып, көңілдері толмай, реніш білдіреді. Сол себепті оны Француз
Академиясына қабылдамй қояды. Автортың тірі кезінде бұл кітап тоғыз
рет басылып шығып, мінездемелер саны 1120 дейін өскен. Тек 1693 жылы
ескі мен жаңаның айтысында ескіні қолдап, (яғни антикалық
әдебиетті) Акдемия мүшесі болады. Ол барлық сол заманның классиктері
секілді антика әдебиетін үлгі тұтқан. Ол: Өмірде қалдық пен батпақтан
шыланған ұсқынсыз жандар болады. Текті адамдар атақты жақсы
көргеніндей, олар пайда мен олжаны сүйеді; олар тек бір ғана нәрседен
рахат алады ол – бір затты иемдену немесе ештеңесін жоғалтпау; оларды
он пайыздық олжа ғана қызықтырады; өздерінің қарыздарын ғана ойлайды;
ылғи да ақшаның құнсыздануы мен өсіміне алаңдап жүреді; келісімшарттар
мен іс-қағаздарға белшесінен батқан. Мұндай тіршілік иелері – адам емес,
олар – ақшаны иеленушілер дейді. Лабрюйер мұнда ақшаға, мансапқа
құмарлық пен дүниеқоңыздықты ашық әрі қатал сынайды. Өткір тілмен әлгі
тіршілік иелерін ақшаның құлдары екенін айтады.
Сондай-ақ ор ар тазалығы туралы былай дейді: Егер адам өз-өзінен
ұялатын болса, ол өзін жасырын және ашық түрде жасалатын
қылмыстардан құтқарар еді. Если бы человек умел краснеть перед самим
собой, от скольких преступлений, не только скрытых, но и явных, избавил бы
он себя". Жазушы мұнда адамдық пен арды насихаттайды. Жоғары тап
пен төменгі таптың арасындағы алшақтықты да жай сөздермен жеңіл
жеткізеді. Оның: Жоғары орын ұлы адамдарды ұлы ете түседі, ал
төмендерді одан да төмен ете түспек деген сөзінің екі философиялық
мәні бар секілді. (Высокие места делают людей великих более великими, а
низких - более низкими.) Мұнда автор жоғары тап пен төменгі таптың
арасындағы алшақтықты айтады ма, әлде білімділік пен қараңғылықтың
ара қатынасын көрсетіп отыр ма? Егер жазушының өмір сүрген
заманын ескеретін болсақ, мәселе кедейлер мен байлардың ара
қатынасы жайлы деп ой түюге болады. Яғни бұл кездер Людовик ХІV
монархиясының құлдырап, шаруалардың жағдайы тым төмендеп кеткен
кезі еді. Сол себепті, бұл кезден нағыз жоғары және төмен деп
бөлінетін кезеңнің бейнесін көруге болатындықтан, тап арасындағы
теңсіздікті сынап отыр деп пайымдауға болады. Оның білімге қатысты
айтылған мынандай ой түйіні бар: Білім мен үлкен адамгершілік
қасиеттерге ие болған ер – ұсқынсыздар қатарынан емес. (
Мужчина, обладающий большими достоинствами и умом, никогда не бывает
безобразен.) Яғни, автор оқыған, көзі ашық, көкірегі ояу, адал
азамат білімімен сұлу дегенді нұсқайтын секілді. Дәл осыған
байланысты тағы бір ой – түйіні бар: Ер адамның білімділігінің
түрінде түруы, әйел затының әсем бейнесінің түзулігі сияқты;
сұлулықтың бұл түрін ең атақты адамдар да қалар еді, - дейді.
(Умное выражение лица у мужчин - то же, что правильность черт у женщин;
это род красоты, которую и самые тщеславные люди желали бы иметь.)
Қараңғылық пен білімсіздікке қатысты Егер кедейлік – қылмыс анасы
болса, ой-өрісі таяздық (таяз білім) оның әкесі, - дейді. (Если
бедность - мать преступлений, то недалекий ум их отец.)
Қоғам болған соң , оның негізгі құраушысы халық болғандықтан
халықпен бірге әрқашан қараңғылық бірге жүреді. Оларды ғылыми жолға
салу қай заманда да қиын болған. Қазақ қоғамының өзінде осындай
кедергілер көп болған. Мысалы, ұлы ақын Абайдың кезеңінде халық
басындағы надандық түнегінен арылу оңай болған жоқ. Міне осы
туралы автор былай дейді: Білімділерге күлу – ақылсыздар беделі
(Смеяться над умными людьми - привилегия глупцов.) Осыған қатысты тағы
бір мысал: ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
І. Кіріспе бөлім
1. Дәуір бейнесі
ІІ. Негізгі бөлім
1. Жазушы өмірі
2. Ой-түіндеріне (афоризмдеріне) талдау
ІІІ. Қорытынды бөлім
1. Сыншыл, шыншыл
Франция ХVІІ ғасырда Батыс Европа елдерінің ішіндегі ең беделі мықтысы
болған. Тек осы ғасыр аяғында ғана Ұлыбритания одан озып кетеді. Бұл
ғасырдаранция мәдениеті үлкен жетістіктерге жетті. Бұл кездері елді мықты
саясаткер, ішкі және сыртқы қатынастарды ретке келтірген Генрих ІV болды.
Ол 1610 жылы Париждің көшесінде қапаста өлтіріледі. Ол кезде корольдің
баласы Людовик ХІІІ тоғыз жаста ғана болады, ал анасы Мария Медичидің
саясаттан хабары жоқ болған. 1624 жылы билік басына Людовик ХІІІ келеді.
Алайда ол мемлекеттік жұмыстармен басын қатырғанды ұнатпағандықтан, бұл
жұмыстармен бірінші министр Ришелье айналысқан. Ришелье 1642 жылға дейін 18
жыл қатарынан басқарады. Ол орталықтан басқару саясатын ұстанады. 1661 жылы
билікке Людовик ХІV келеді. Ол осыдан 1715 жылға дейін басқарады. Оның
басқару кезеңін екіге бөуге болады.
1) Корольдіктің нығаюуы (сауданың дамуы, саясатының күшеюуі)
2) Монархияның құлдырауы (сәтсіздікке ұшыраған соғыстар)
Дәл осы екінші кезеңде король саясаттан бас тартып, діни ұстамдылығын
да жоғалтады. ХVІІ ғасыр аяғы осылайша Франция үшін қайғылы болады. Осы
кездегі шаруаларды Лабрюйер былай сипаттайды: Сіздердің алдарыңызда осы
айматарға таралған жабайы хайуандардың ұрғашы және еркек жыныстысы. Олардың
денесі күнге күйіп кеткен, біртүрлі қап-қара, көгілдір түсті. Олар жерде
жорғалайды және сол жерді қазбалайды.Бұл жаратылыстар сөйлей алатындай
көрінеді және тік тұрып бойын түзегенде адамға ұқсайтын түрін аңғарасың.
Шынымен де бұл адам болып шығады. Түнде індеріне кіріп қара нан мен шөп
тамырларымен қоректенеді - дейді. Міне осындай кезеңде Францияда басқа
ешбір елде . шарықтау шегіне жетіп көрмеген классицизм кемелдене түсті.
Осы жерде классицизмнің теориясы қалыптасты. Классицистер антикалық әдебиет
тәжірибелерін жаңа заман талабына сай етіп өңдей түсіп, өз елінің мүддесіне
пайдалана білді. Классицизмнің теориясы білімнің мәңгі жасауы мен
кереметтің идеалды түрдегі абсрлюттігі. Классика өз жалғасын афоризм
төңірегінде де демытты. Жазушы – афористер роман немесе новелла жазған
адамдар емес. Олар қысқа өздерінің ойлары мен өмірге деген көзқарастарын
қағаз бетіне түсірді. Бірақ әдебиеттің бұл жанры әлі зерттелген де жоқ,
зерттеушісі де жоқ десек болады. Сонда бұл жанр әдебиетте алған орны үлкен.
Ларошфуко, Лабрюйер, Вовенарг, Шамфор – афоризмдердің классикалық үлгісін
көрсетті. Афоризм жанры ерекше шеберлікті қажет етеді. Мұнда сөз алтынмен
теңестіріліп, ешқандай артық нәрсе болмауы керек.
Осындай шеберлігімен ерекшеленген афоризм жанрының өкілдерінің бірі
– ЛАБРЮЙЕР. Ұлы классиктер қатарына жатқызылған француз жазушысы,
сатирик – моралист. Ол Париж жанындағы шағын ауылда буржуаздық әулетте
дүниеге келген. Орлеан университетінде заң оқуын оқыған. 1673 жылы көп
мұраның иесі болып, Нормандияның қазына бастығының жанындағы қызметті
сатып алады. Алайда, 1679 жылы тоналып, маркиза де Сокураның әулетіне
үй тәрбиешісі болып кіреді. Ал 1684 жылы Конде патшаның үйіне
немересінің тәрбиешісі болып орналасады. Кейіннен Конденнің хатшысы
болып қызмет атқарады. Өзінің білімпаздығымен еркшеленіп, өмірге
деген өзіндің көзқарасы болған ол қоғамды, онда өмір сүріп жатқан
адамдардың мінез-құлқын зерттейді. Ол әлеуметтік таптардың еркшелігін
зерттеп, олардың портретін жасайды. Шантийиде яғни Конденің сарайында
жүргенде оның көз алдынан кітабына арқау болатын талай оқиғалар
өтеді. Ол әр адамдарға яғни, сарай маңындағы вельможаларға, монахтарға,
батырларға, жай шаруаларға мінездеме береді. Оны өзінің 1688 жылы
шыққан атақты Характеры или нравы нашего века деген туындысына
арқау етіп алады. Бұл кітапта алғаш шыққанда 418 мінездеме болған.
Сынап жазған жазушының бұл шығармасынан кейбір адамдар өздерінің бейнесін
танып, көңілдері толмай, реніш білдіреді. Сол себепті оны Француз
Академиясына қабылдамй қояды. Автортың тірі кезінде бұл кітап тоғыз
рет басылып шығып, мінездемелер саны 1120 дейін өскен. Тек 1693 жылы
ескі мен жаңаның айтысында ескіні қолдап, (яғни антикалық
әдебиетті) Акдемия мүшесі болады. Ол барлық сол заманның классиктері
секілді антика әдебиетін үлгі тұтқан. Ол: Өмірде қалдық пен батпақтан
шыланған ұсқынсыз жандар болады. Текті адамдар атақты жақсы
көргеніндей, олар пайда мен олжаны сүйеді; олар тек бір ғана нәрседен
рахат алады ол – бір затты иемдену немесе ештеңесін жоғалтпау; оларды
он пайыздық олжа ғана қызықтырады; өздерінің қарыздарын ғана ойлайды;
ылғи да ақшаның құнсыздануы мен өсіміне алаңдап жүреді; келісімшарттар
мен іс-қағаздарға белшесінен батқан. Мұндай тіршілік иелері – адам емес,
олар – ақшаны иеленушілер дейді. Лабрюйер мұнда ақшаға, мансапқа
құмарлық пен дүниеқоңыздықты ашық әрі қатал сынайды. Өткір тілмен әлгі
тіршілік иелерін ақшаның құлдары екенін айтады.
Сондай-ақ ор ар тазалығы туралы былай дейді: Егер адам өз-өзінен
ұялатын болса, ол өзін жасырын және ашық түрде жасалатын
қылмыстардан құтқарар еді. Если бы человек умел краснеть перед самим
собой, от скольких преступлений, не только скрытых, но и явных, избавил бы
он себя". Жазушы мұнда адамдық пен арды насихаттайды. Жоғары тап
пен төменгі таптың арасындағы алшақтықты да жай сөздермен жеңіл
жеткізеді. Оның: Жоғары орын ұлы адамдарды ұлы ете түседі, ал
төмендерді одан да төмен ете түспек деген сөзінің екі философиялық
мәні бар секілді. (Высокие места делают людей великих более великими, а
низких - более низкими.) Мұнда автор жоғары тап пен төменгі таптың
арасындағы алшақтықты айтады ма, әлде білімділік пен қараңғылықтың
ара қатынасын көрсетіп отыр ма? Егер жазушының өмір сүрген
заманын ескеретін болсақ, мәселе кедейлер мен байлардың ара
қатынасы жайлы деп ой түюге болады. Яғни бұл кездер Людовик ХІV
монархиясының құлдырап, шаруалардың жағдайы тым төмендеп кеткен
кезі еді. Сол себепті, бұл кезден нағыз жоғары және төмен деп
бөлінетін кезеңнің бейнесін көруге болатындықтан, тап арасындағы
теңсіздікті сынап отыр деп пайымдауға болады. Оның білімге қатысты
айтылған мынандай ой түйіні бар: Білім мен үлкен адамгершілік
қасиеттерге ие болған ер – ұсқынсыздар қатарынан емес. (
Мужчина, обладающий большими достоинствами и умом, никогда не бывает
безобразен.) Яғни, автор оқыған, көзі ашық, көкірегі ояу, адал
азамат білімімен сұлу дегенді нұсқайтын секілді. Дәл осыған
байланысты тағы бір ой – түйіні бар: Ер адамның білімділігінің
түрінде түруы, әйел затының әсем бейнесінің түзулігі сияқты;
сұлулықтың бұл түрін ең атақты адамдар да қалар еді, - дейді.
(Умное выражение лица у мужчин - то же, что правильность черт у женщин;
это род красоты, которую и самые тщеславные люди желали бы иметь.)
Қараңғылық пен білімсіздікке қатысты Егер кедейлік – қылмыс анасы
болса, ой-өрісі таяздық (таяз білім) оның әкесі, - дейді. (Если
бедность - мать преступлений, то недалекий ум их отец.)
Қоғам болған соң , оның негізгі құраушысы халық болғандықтан
халықпен бірге әрқашан қараңғылық бірге жүреді. Оларды ғылыми жолға
салу қай заманда да қиын болған. Қазақ қоғамының өзінде осындай
кедергілер көп болған. Мысалы, ұлы ақын Абайдың кезеңінде халық
басындағы надандық түнегінен арылу оңай болған жоқ. Міне осы
туралы автор былай дейді: Білімділерге күлу – ақылсыздар беделі
(Смеяться над умными людьми - привилегия глупцов.) Осыған қатысты тағы
бір мысал: ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz