Біріккен кәсіпкерлік



1 Бөлім. Біріккен кәсіпкерліктің түрлері
1.1 Операциялардың бірігіп орындалуы
1.2. Операциялардың бірігіп орындалуының бухгалтерлік есебі
1.3 . Бухгалтерлік есеп берудің ақпараттарын ашып қарастыру
Бухгалетрлік Есеп Стандартының мақсатындағы біріккен кәсіпкерлік қатысуында азаматтық құқұқтық келісіміндегі мекеменің қатысуын, жай серіктестік келісіміндегі немесе басқа да біріккен кәсіпкерлік туралы келісімдерін түсінуге болады.
Бухгалтерлік Есеп Стандарты экономикалық пайда табудың әдістерінің түріне қарай біріккен кәсіпкерліктің үш түрлерін бөледі:
1) операциялардың бірігіп орындалуы
2) активтердің бірігіп қолданылуы
3) қызметтің бірігіп орындалуы (жай серіктестік келісімшарты бойынша)
Біріккен кәсіпкерліктің барлық формаларына бухгалтерлік есеп жүргізудің өз тәртібі және қаржылай есеп берудегі мәліметтің ашылуы көрсетілген.
Біріккен кәсіпкерліктің барлық формаларына келесі мінездемелер қатысты:
- біріккен кәсіпкерліктің екі немесе одан да көп жақтары сәйкес келетін келісіммен байланысады;
- осы келісім біріккен бақылауды бекітеді;
-заңды тұлға құрылмай-ақ орындала алады.
Айтқанды ескере отырып, осындай келісімді құрастырар алдында негізгі критерийлер тек келісімнің заң жағынан тазалығы ғана емес, сонымен қатар салық нәтижелері, мекеменің кәсіпкерлік қаупі де болуы керек.
Бухгалтерлік Есеп Стандартында нақты бухгалтерлік жазбалар келтірілмегендіктен және операциялардың бірігіп орындалуында және активтердің бірігіп қолданылуындағы бухгалтерлік есеп жалпы түрде жазылғандықтан, біріккен кәсіпкерліктің үш түріне мүмкін болатын есеп нұсқаларын көрсетейік.

Пән: Экономика
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:   
1 Бөлім. Біріккен кәсіпкерліктің түрлері
1.1 Операциялардың бірігіп орындалуы

Бухгалетрлік Есеп Стандартының мақсатындағы біріккен кәсіпкерлік
қатысуында азаматтық құқұқтық келісіміндегі мекеменің қатысуын, жай
серіктестік келісіміндегі немесе басқа да біріккен кәсіпкерлік туралы
келісімдерін түсінуге болады.
Бухгалтерлік Есеп Стандарты экономикалық пайда табудың әдістерінің
түріне қарай біріккен кәсіпкерліктің үш түрлерін бөледі:
1) операциялардың бірігіп орындалуы
2) активтердің бірігіп қолданылуы
3) қызметтің бірігіп орындалуы (жай серіктестік келісімшарты
бойынша)
Біріккен кәсіпкерліктің барлық формаларына бухгалтерлік есеп
жүргізудің өз тәртібі және қаржылай есеп берудегі мәліметтің ашылуы
көрсетілген. Олардың бір бірінен айырмашылығы келесі кестеде
көрсетілген:
Біріккен кәсіпкерлік келісімшартының бухгалтерлік есебіндегі үш
типтердің бір бірінен өзара айырмашылығы

Кесте №1
№ Негізгі мінездемелер ОперациялаАктивтердіБіріккен
№ рдың ң бірігіп кәсіпкерлі
бірігіп қолданылуык
орындалуы
1 Жеке баланстың қолда жоқ жоқ иә
бары (келісімшарт
1 бойынша табыс пен
шығыстың жекеленген
есебі)
2 Салымның жузеге асырылуыШартты Шартты Фактіге
түрде түрде негізделге
2 н
3 Істің, күштің қосуы иә иә иә
3
4 Өзінің табысының иә иә жоқ
үлесінің есебін жүргізу
4
5 Алынған табысты тарату иә иә жоқ
6 Қатысушылардың арасында жоқ иә жоқ
келісімшарт бойынша
бірге көтеріп алған
шығыстар мен
6 міндеттемелерді тарату
7 Қаржылық нәтижені таратужоқ жоқ иә
7
8 Жою балансын құру жоқ жоқ иә
8

Біріккен кәсіпкерліктің барлық формаларына келесі мінездемелер
қатысты:
- біріккен кәсіпкерліктің екі немесе одан да көп жақтары сәйкес
келетін келісіммен байланысады;
- осы келісім біріккен бақылауды бекітеді;
-заңды тұлға құрылмай-ақ орындала алады.
Айтқанды ескере отырып, осындай келісімді құрастырар алдында негізгі
критерийлер тек келісімнің заң жағынан тазалығы ғана емес, сонымен
қатар салық нәтижелері, мекеменің кәсіпкерлік қаупі де болуы керек.
Бухгалтерлік Есеп Стандартында нақты бухгалтерлік жазбалар
келтірілмегендіктен және операциялардың бірігіп орындалуында және
активтердің бірігіп қолданылуындағы бухгалтерлік есеп жалпы түрде
жазылғандықтан, біріккен кәсіпкерліктің үш түріне мүмкін болатын
есеп нұсқаларын көрсетейік.
1.2. Операциялардың бірігіп орындалуының бухгалтерлік есебі
Операциялардың бірігіп орындалуында:
1) жеке баланс құрылмайды;
2) қатысушының салымы бухгалтерлік есепте сәйкес шоттарында
ескеріледі және қаржылық енгізудің құрамына аударылмайды;
3) операциялардың бірігіп орындалуына қатысты активтер мен
міндеттемелердің, табыстар мен шығыстардың есебі қатысушымен
жүргізіледі;
4) операциялардың бірігіп орындалуы бойынша міндеттемелер мен
активтер, табыстар мен шығыстар келісімшарттың әр қатысушысына
қатысты жеке үлес түрінде ескеріледі. Ол үшін табыстар, шығыстар,
міндеттемелер мен активтердің синтетикалық шоттарына қатысты
аналитикалық шоттар құрылады;
5) біріккен өндірістік процестің соңғы этапын орындайтын қатысушы
келісімшарттың басқа қатысушыларына арналған өнімнің үлесін баланстан
шығарып ескереді.
Операциялардың бірігіп орындалуының өндірістің соңғы этапынан кейін
қатысушылар:
- өндірістің барлық стадиясынан өткен өндірілген өнімнің барлығын
өздерінің араларында натуралды түрде тарата алады;
- өндірістің соңғы этапын орындаған қатысушыға өндірілген өнімнің
реализациясын жасауға тапсыра алады.
Қорытынды кезеңді орындамайтын қатысушының есебі
Аналитикалық есептің ұйымдастырылуы
Әр қатысушының бірлескен процесіне қатысты міндеттемелердің,
активтердің аналитикалық жекелеген есебінің қалай ұйымдастырылуын
анықтау қажет.
Бухгалтерлік Есеп Стандартында көрсетілгендей, осы келісімшарттың
қатысушысының салымы бухгалтерлік есепте сәйкесті шоттарды ескеріле
береді және қаржылық салымының құрамына аударылмайды. Сонымен қатар,
бірлесіп орындалатын операциялар бойынша табыстар, шығыстар,
міндеттемелер мен активтер әр келісімшарттың қатысушысына қатысты
жекелеген үлесте ескерілетіні, аналитикалық есепте табыстар,
шығыстар, міндеттемелер мен активтердің синтетикалық шоттар есебіне
сәйкесті ескерілетіні осы пункте талап етіледі.
Бухгалтерлік Есеп Стандартында активтер мен міндеттемелердің жекелеп
ескерілуі және аналитикалық есепті қалай ұйымдастырылуы туралы толық
көрсетілмеген.
Жекелеген есеп үшін қатысушының жұмыс жоспар шоттарында синтетикалық
шоттарға сәйкес аналитикалық субшоттарды қарастыруға болады. Мысалы,
Негізгі құралдар 2410 шоттарына келесі шоттар ашылуы мүмкін:
- Дербес қызметте қатысатын Негізгі құралдар субшот 1
- Бірлескен операцияға қатысатын Негізгі құралдар субшот 2
Негізгі құралдардың бір жағдайдан басқасына аударылуы бухгалтерлік
жазбаларда келесідей көрсетіледі:

№ Шаруашылық операция Шот корреспонденциясы
атауы
Дт Кт
1 Біріккен операцияларда 2410 субшот 1 2410 субшот 1
қатысатын негізгі Біріккен Дербес қызметте
құралдардың операцияларға қатысатын негізгі
объектілерінің құны қатысатын негізгі құралдар
көрсетілді құралдар

Сонымен қатар, бөлек субшоттарда басқа да активтер де ескеріле алады:
материалдар, материалды емес активтер, кредиторлық қарыздар және т.б.
Аналитикалық есеп карточкасы, кесте, аналитикалық мәлімет бар кез
келген регистр аналитикалық есептің регистрі бола алады.
Аналитикалық есептің тәртібі мекеменің аналитикалық саясатында
бекітіледі. Мекеменің жұмыс жоспары шоттарындағы субшоттардан бас
тартқанда аналитикалық есеп регистрларының формаларын құру керек және
оларды есеп саясатына қосымша түрде бекіту керек.
Соңғы өнімді таратудағы есебі
Бухгалтерлік Есеп Стандартының қорытындысы бойынша әр қатысушыға
келесі бухгалтерлік жазбалар ұсынылады:
№ Шаруашылық операция Шот корреспонденциясы
атауы
Дт Кт
1 Өндірістік циклдің 8010 субшот 1 8010
сәйкесті кезеңінде
өндірілген меншікті
шығындардың
сомасына
2 Операциялардың 1420 3310
бірігіп орындалуы
бойынша өндіріс
мақсаттарына
алынған қызметтер,
материалдар,
шикізаттар құнына
ҚҚС сомасы
көрсетілді
3 Кірістелгеннен 3130 1420
кейінгі
операциялардың
бірігіп орындалуы
бойынша өндіріс
мақсаттарына
алынған қызметтер,
материалдар,
шикізаттар құнына
ҚҚС сомасы салық
шегерімдерінің
құрамында
көрсетіледі

Қорытынды кезеңді орындамайтын серіктестіктің есебіндегі біріккен
процестің барлық кезеңі аяқталғаннан соң дайын өнімді бөлуге дейін
шығындар аяқталмаған өндірісте ескеріледі. Өнімді бөлгеннен кейін
оның қатысушыға тиесілі бөлігі келесі балансқа кірістелу керек:

№ Шаруашылық операция Шот корреспонденциясы
атауы
Дт Кт
1 Барлық операция 1310 8010 субшот 1
алынғаннан кейін
алынған дайын өнім
құнының сомасына

Кезеңді өзі орындаған қатысушыға өндірістің өзіндік құнына дайын өнім
кірістеле алады. Яғни, әр қатысушыға қатысты өнімнің тиесілі үлесінің
баланстық құны 8010 шоттағы кезеңде көрсетілген өндіріске
серіктестіктің кеткен шығынына тең болады.
Содан кейін сатудың есеп шоттарындағы шығуы көрсетіледі.
Есептің ерекшелігі тек жалпы процесс аяқталғаннан соң қатысушының
алатын дайын өнімнің факті түрдегі өзіндік құнының анықтамасында
болады.
Тиесілі табыстың есебі
Өндірістің қорытынды кезеңін орындамайтын қатысушыда операциялар
көрініс тапқанда, екі күрделі кезеңге көңіл аудару керек.
Біріншіден, өндірістің қорытынды кезеңіндегі дайын өнімнің
шығарылуына дейін бір процесске қатысушыдан екіншісіне ары қарай
өндеу үшін материалдық активтерді (шалафабрикаттар және т.б.)
тапсыруы болу керек, және осы тапсыруды қалайда болса топтастыру
керек.
Бұдан шығатыны, шалафабрикаттар мен содан кейінгі шығарылған өнімдер
жай серіктестік келісімшартындағы қатысушылардың ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Біріккен кәсіпкерлік жайлы
Кәсіпкерліктің теориясы
Біріккен серіктестіктердің түрлілігі
Біріккен кәсіпкерлік туралы
Қазақстан Республикасының экономикалық потенциалы
Кәсіпкерлік қызметтің теориясы
Халықаралық еңбек бөлінісінің халықаралық экономикадағы алатын орны мен ролі
Кәсiпкерлiк қызметінің ұйымдастыру нысандары құқықтық түрлері
Кәсіпкерліктің ұйымдастырушылық-құқықтық және институционалды қамтамасыз етілуі
Жеке кәсіпкерлік түрлері
Пәндер