Рухани- адамгершілікке тәрбиелеу

Рухани. адамгершілікке тәрбиелеу
Адамның адамгершілік түйсігі
Пайдаланған әдебиеттер

Қай заман иесі болсын әлеуметтік- экономикалық жағдайына қарамастан педагогикалық қызыметті қаласа да, қаламаса да араласатыны анық. Тіпті бірге жұмыс істеген адамдарға ықпал ете алса, соның өзі де тәрбиелік мәнге ие. Сондықтан кімде кім болсын тәрбиелік қателіктер жібермеуге алдын ала дайын болуға саналы бойсынғаны жөн. Балалардың қателіктері ата- аналардың , ұстаздың және ересектердің жіберген кемшіліктері. Егер бала көңілдегідей болмай шықса, бұған оны қоршаған тәрбтешілер кінәлі екенін саналы мойындамағанынша, адами құндылық тәрбиелері межелі нәтиже бермейді. Қазіргі кезде рухани адамгершілік тәрбиесіне қатысты ғылыми- теориялық әдебиеттерді талдай, ата- аналар мен ұстаздар арасында хүргізілген нақты тәжірибелік мәтериалдарды зерделей келе, жасөспірімдерді рухани адамгершілік қасиеттерге тәрбиелеуде ұстаз тәрбиешілердің ықпалы басым екенін баса айтуға болады. Ендеше тәрбиені мақсатты да мазмұнды ету үшін біз ең алдымен мекткпке педагогикалық жағдай жасап алуымыз керек сиақты. Бұған тәжірибелік барыста көз жеткізіп отырған. Ал бұл жердегі айтылып отырған педагогикалық жағдай дегеніміз- бұл оқушіні жақсы ой. Жағамды мінез, пакйдалы әрекеттерге жетелеп, ұмтылыс жасайтындылық шарттары оқушылардың рухани байлығы мен әлеуметтік ахуалын қамтиды. Мұны мектепте, отбасында оқушының ақыл- ойы, жұрыс тұрысы мен мінез құлқына әсер етіп, оның бойындағы қабылеттерін дамытуға мүмкіндік туғызатын шынайы жағдайлар деуге болады. Яғни, туындаған жағдай жағымды болса, оның әсері де пайдалы әрі тиімді, ал жағымсыз болса, ол қауып қатер тудыруы мүмкін. Сондықтан оқу орындары руөани адамгершілікті қасиет- құндылықты тәрбие беру барысында ұстаздар мен ата- аналардың ықпалын арттыратын мынадай шарттарды белгілеп алғаны тиіс: мотивациялық- мақсаттылық, ғылыми әдістемелік, әлеуметтік, тұлғалық, интелектуалды- эмоциялық, танымдық шығармашылық, ақпараттық.

1. Мақаренко А.С Педагогические сочнерия. Москова 1983 г. 85- бет.
2. Абай Құнанбаев Шығармалар толық жинағы. Алматы. Ғылым, 1987 жыл. 280- бет.
3. Педагогическая энцклопедия\ Под. Аед. А.И.Кариров и Ф.Н.Петров М...Сов. Энциклопедия. 1964. Т.4830 бет.
4. Антуан де Сент- Экзюцери. \1900-1944\ Ата журт: Повестер\ Орысшадан аударған А.Нысаналин. Алматы. Жалын, 1989. 384- бет.
5. Қазақстан мектебі 2006 ж. 10 сан

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Әл - Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
Философия және Саясаттану факультеті

Жалпы университтік жалпы және этникалық педагогика кафедрасы

Өзіндік жеке жұмыс

Тақырыбы: рухани адамгершілікке тәрбиелеу

Тексерген: Жумабекова Қ
Орындаған: Мұқанқызы Нұрзат

Алматы 2007

Рухани- адамгершілікке тәрбиелеу
Қай заман иесі болсын әлеуметтік- экономикалық жағдайына қарамастан
педагогикалық қызыметті қаласа да, қаламаса да араласатыны анық. Тіпті
бірге жұмыс істеген адамдарға ықпал ете алса, соның өзі де тәрбиелік мәнге
ие. Сондықтан кімде кім болсын тәрбиелік қателіктер жібермеуге алдын ала
дайын болуға саналы бойсынғаны жөн. Балалардың қателіктері ата- аналардың ,
ұстаздың және ересектердің жіберген кемшіліктері. Егер бала көңілдегідей
болмай шықса, бұған оны қоршаған тәрбтешілер кінәлі екенін саналы
мойындамағанынша, адами құндылық тәрбиелері межелі нәтиже бермейді. Қазіргі
кезде рухани адамгершілік тәрбиесіне қатысты ғылыми- теориялық әдебиеттерді
талдай, ата- аналар мен ұстаздар арасында хүргізілген нақты тәжірибелік
мәтериалдарды зерделей келе, жасөспірімдерді рухани адамгершілік
қасиеттерге тәрбиелеуде ұстаз тәрбиешілердің ықпалы басым екенін баса
айтуға болады. Ендеше тәрбиені мақсатты да мазмұнды ету үшін біз ең алдымен
мекткпке педагогикалық жағдай жасап алуымыз керек сиақты. Бұған тәжірибелік
барыста көз жеткізіп отырған. Ал бұл жердегі айтылып отырған педагогикалық
жағдай дегеніміз- бұл оқушіні жақсы ой. Жағамды мінез, пакйдалы
әрекеттерге жетелеп, ұмтылыс жасайтындылық шарттары оқушылардың рухани
байлығы мен әлеуметтік ахуалын қамтиды. Мұны мектепте, отбасында оқушының
ақыл- ойы, жұрыс тұрысы мен мінез құлқына әсер етіп, оның бойындағы
қабылеттерін дамытуға мүмкіндік туғызатын шынайы жағдайлар деуге болады.
Яғни, туындаған жағдай жағымды болса, оның әсері де пайдалы әрі тиімді, ал
жағымсыз болса, ол қауып қатер тудыруы мүмкін. Сондықтан оқу орындары
руөани адамгершілікті қасиет- құндылықты тәрбие беру барысында ұстаздар мен
ата- аналардың ықпалын арттыратын мынадай шарттарды белгілеп алғаны тиіс:
мотивациялық- мақсаттылық, ғылыми әдістемелік, әлеуметтік, тұлғалық,
интелектуалды- эмоциялық, танымдық шығармашылық, ақпараттық.
Бұл үшін, біріншіден, оқытуші рухани- адамгершілік тәрбиесіндегі
алдына қоятын мақсатты анықтап алғаны ләзім. Педагогика ғылымының жүздеген
жылдан бергі тәжірибесіне сүйенсек, баланы руөани адамгершілікті болуға
тәрбиелеу өте қиын үрдіс. Себебі, қазіргі таңда рухани адамгершілік
құндылығы өте қиын үрдіс. Себебі, қазіргі таңда рухани- адамгершілік
қасиеттердің құндылығы төмендеп, озбырлық, арсыздық, ұятсыздық,
көргенсіздік, мейірімсіздік, қатігездік, т.б. белең алып, осындай мінезі
бар адамдардың жағдайы керіусінше ұяты, ары бар адамдарға қарағанда тәуір
секілді болып көрінеді. Бірақ, сырттан қарағанда олардың жағдайы жақсы
болғанымен, әлемді ұстап тұрған жақсылық пен жақсы адамдардың арқасына
екенін олар іштей мойындамайды.
Адамның адамгершілік түйсігі- оның эмоциялық танымы мен мінезіне де
байланысты болатын күрделі құбылыс. Адамгершілік қасиеттер басқа да
қоғамдық таным түрлеріәмен байланысты болады. Ол, әсіресе, құқықпен тығыз
байланысты. Адамгершілік тәрбиесві оқушылардың өзін- өзі дұрыс ұстауын
қамтамсыз етеді. Яғни, қазіргі уақытта рухани адамгершілік тәрбиесін
қалыптастыру мақсатында түрлі педагогикалық теориялар мен шарттар
қалыптасып отыр.
Рухани адамгершілікке тәрбиелеудің екінші шарті біртұтас педагогикалық
үрдіс ретінде танымдық, жастық қарым- қатынасқа қарай, нормаларға сай
жүзеге асырылуы керек. Өйткені, адамнгың танымындағы тұлғаның ар- ожданы,
сезімі, жігері, дағдысы, әдеті, қоғамдық бағалы мінезінің қалыптасуы бір
тұтас педагогикалық үрдіустің нәтижесві болып табылады.
Рухани адамгершілік тәрбиесінің үшінші шарті: эмоциялық сезімдер,
уайым, шынайы адамгершілік қатынастар мен олардың бір- бірімен байланысы
және барлық адамгершілік сезімдердің тұтас тұсінігі. Рухани- адмгершілік
нормалары баланың сезімдік қабылдауының субьиективтік ынтасына байланысты
қалыптасады. Ал адамдық сезім рухани- адамгершіліктің қалыптасуына әсер
ететін жүйелік бастау болып саналады. Демек, рухани- адамгершілікқасиеттер
адамгершілік мағынаға, мәнге ие және бұл ұғым адамгершілі шарттарына
бағынышты боладыф.
Педагогтің балалардың субиективті адамгершілік ауанын көрсететін
адамдық әлемін білуі- төртінші шарт. Осының барлығы рухани- адамгершілік
тәрбиені терең түсінуге көмектеседі. Сыртқы және ішкі қарам- қайшылықты
игеру адавмгершілік тәрбиесівнің бала өміріндегі қарама- қайшылықтарды,
сұрақтарды, мәселелерді шешуге маңізі зор.
Рухани- адамгершілік тәрбиенің нәтижесі- бесінші шарт. Ол тұлғаны
қоғамдық бғалы қасиетері мен сапалары, қарым- қатынасында қалаптасады.
Рухани- адамгершілік тәрбие- дұрыс дағдылар мен өзін- өзі ұстау
дағдыларының нормалары. Бұл ұжымдағы қарпым- қатынас мәдениетінің
тұрақтылығын қалыптастырады.
Алтыншыдан, рухани- адамгершілік тәрбие жөнінде сөз еткенде баланың
ерік жігеріне, өзін- өзі бақылауші жүйенің болуына да мән береді. Ол оның
белсенді өмірінде, сөзбен іс бірлігінде, өмірдің қиын тұстарында өз
тұжырымына адал қалуына әсер етеді.
Жетінші, рухани- адамгершілік тәрбиесінде баланың өзін- өзі тәрбиелеуі
мен өзіндік іс- әрекеті болса, онда ол жақсы көмек.
Мектептегі, ұжымдағы, отбасындағы рухани- адамгершілік тәрбие баланың
Отанға деген махаббатын, еңбекке деген қызығуын, т.б. нәрселерге қатынасын
қалыптастырады. Оның нәтижесі жеке тұлғалылық, адамға деген көңіл
бөлушіулік, өзіне деген талаптылықтан көрінеді.
Рухани- адамгершілік тәрбиедегі педагогикалық шарттардың және бірі-
кешенділік. Бұл педагогикалық урдісте оқушының дүниетанымымен, мінез-
құлқының бағалы негіздемен, оқуға, еңбекке, табиғатқа, өз- өзіне, басқа
адмдарағап қатынасымен байланысты жүргізілетін рухани тәрбиелік шарт.
Оқу- тәрбеие жұмыстарының өмірмен тығыз байланыста жүргізілуі рухани-
адамгершіәлік тәрбиенің негізгішарттарының бірі. Педагогика балаларды тек
өмірге ғана дайындамайды, сонымен қатар жәңа нәрселерді дұрыс қабылдап,
ескірген нәрселерме нкүресувге, өз- өзін жетілдіруге де дайындайды.
Ал біртұтастық және интелектуалдық- эмоциялық шарттар баланың рухани
және физикалық мүмкіндіктереін дамыту ақсатында жүзеге асырылады. өйткекні,
балалардың ұжымдық ортада өзін- өзі ұстауына қатысты педагогикалық үрдісті
адамгершілік тәрбиесінің орны ерекше. Бұл баланы қоғамдық ортада өзін- өзі
қалай ұстау керектігіне үйретеді. Ұжымдық қарым қатынас дағдларын:
ұстамдылық, бақылыау, талаптылық т.б. осы шарттың ішінде қарастырылады.
Балаларндың шығармашылық қабылетын дамытуда рухани- адамгершілік
тәрбиенің басті шарттарының бірі: олоқушылардың бар ықыластарнымен жасаған
жұмыстарының нәтижесін бағалап, ішкі түрнткілерін оятып, талпындыруға
көмектеседі. Сондай- ақ рухани- адамгершілік тәрнбиедегі макңізді
педагогикалық шарттардың бірі- танымдық қабылетты қалыптастыру.
Рухани- адамгершілік тәрбиеде алдымен баланы тек жақсылыққа,
қайырымдылық, мейірімділік, ізгілікке тәрбиелеп, соны мақсат тұста ғана
ұстаз бен ата- ананың еңбегі жемыс бермек. Жақсы тәрбие көрген адамға өмір
сүру қиын, сондықтан баланы аздап жаман нәрселерге де үйреткени жөн деген
ұғымнан үзілді кесілді басм тарту керек. Себебі, өмірде жамандық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.