Қылмыстық іс бойынша іс жүргізу барысындағы еңбекке ақы төлеу және шығындарды өтеу

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 78 бет
Таңдаулыға:

КІРІСПЕ

Қазақстан Республикасында қүқықтық реформа қалыптасуының бірінші кезеңі аяқталып келеді; оның екінші кезеңінің бағдарламасы талқылануда. Азаматтар қүқықтарының басымдылығы мен заң жүзіңде қорғалатын мүлделерінің конституциялық жағдайын жүзеге асыру, сөз жоқ, реформада басты орын алуы тиіс. Бү_ған, көбіне садалық заңдарды жэне бір жағынан - "қылмыстық" қү_қықты жетілдіру арқылы қол жетуі мүмкін, Алайда, азаматтық қүқықты жетілдіру жэне оны қолданудың тиімділігін арттыру аталған конституциялық қағиданы жүзеге асыруда негізгі рөл атқаруы тиіс.

Қазақстан Республикасының 1999 ж. 1 шілдеден бастап күшіне енген Азаматтық кодексі (ерекше бөлім) қолданылып жүрген заңдардағы көптеген олқылықтардың орнын толтырып, біздің қүқықтық жүйені дамыған елдердің қүқықтық жүйелеріне жақындата түсті. Осыған қарамастан, азаматтык қүқық қатынастарын реттейтін Азаматтық кодекстің жалпы бөлімін жэне басқа нормативтік актілерді қабылдау және кейін қолдану тэжірибесін басшылыққа ала отырып, Азаматтық қодекстің ерекше бөлімі аяқталған түрге жету үшін біраз уақыт жэне қажырлы еңбек ету керек деп сенімділікпен айтуға болады.

Бүл монографияда азаматтық қүқықтың нарықтық қатынастар дами бастаған түста жеткілікті көңіл бөлінбеген бір саласы - азаматтық-қүқыктық жауапкершілік институтына зейін аударылады. Сондықтан адамның және азаматтың қүқықтарын қорғау түрғысынан қарағанда, көрсетілген институттың рөлін анықтау біздің зерттеуіміздің негізгі мақсаты болды. Қазіргі өмір шындығын ескере отырып, азаматтық-құқықтық жауапкершіліктің жалпы қағидаларына да талдау жасалады, мүнда жеке адамға қылмыстық қастандықтың салдары ретінде туындайтын деликт (азаматтық құқық бүзушылық) жауапкершілікті талдауға негізгі көңіл бөлінеді. Нарықтық қатынастардың қалыптасуы мен дамуының қазіргі кезеңінде пайдакүнемдік сипаттағы қылмыстың өсуін ескере отырып, бү_л проблеманың алға қойылуы ерекше маңызды болып көрінеді.

Азаматтық-қүқықтық жауапкершілікті көздейтін нормаларды қолданбайынша, көптеген жағдайлар коммерциялық айналымдарда да ойдағыдай шешілмейді. Азаматтық-қүқықтық жауапкершілік

маңыздылығының өсуі қылмыс пен басқа да қүқық бұзушылық нысаны болып табылатын азаматтардың, заңды түлғалардың қүқықтарын қылмыстық қүқық қолдану субъектілері жеткілікті дәрежеде үғынбай отырғандығына да байланысты. Мүның үстіне, олар азаматтық сот ісін жүргізу тэртібі жағынан да тиісінше қорғалмаған. Қүқық қол-дану субъектілері құқық бүзушылықтың зардаптарына (оның ішінде қылмыстарға) үнемі толық дәрежеде аза-маттық-қүқықтық баға беріп отырмайды.

Заңгер ғалымдардың Қазақстан мемлекеттігінің ерте кезеңіне арналған жұмыстарында шарттық және азаматтық жауапкершілікке негізінен бөлек талдау жүргізіледі, бүл КСРО мен Қазақ КСР-інде қолданылған заңдардың даму деңгейіне сай келетін еді. Бізді Қазақстан Республикасының егемендік алған сэтінен бөліп түрған уақыт аралығы үдайы өсіп келеді. Бүрын "новелла"

("қосымша") мәртебесін алып келген көптеген заң шешімдері қазір қүқықтық материяның үйреншікті қабатына айналды. Оның ішінде меншік қатынастарын реттеуге, кәсіпкерліктің ұйымдық-құқықтық формаларына жэне т. с. с. арналған заң актілері де осыларға жатады. Алайда, мүны толық дэрежеде азаматтық-қүқықтық жауапкершілікке арналған нормаларға көшіруге болмайды. Олардың қүрамындағы өзгерістер азаматтық қү_қықтың өзге салаларынан кейінірек енгізіле бастады, мүны нормалары нарықтық қатынастарды жедел қалыптастыруға арналған заңдарға басымдылық берілуімен тусіндіруге болады.

Қазіргі уақытта республикада жоғары теориялық деңгейде жүргізілген бірқатар ғылыми зерттеулер пайда болды. Олар заңды түлғалардың, азаматтық қүқық объектілерінің, меншік қүқығы мен мүліктік құқықтың түрлі мәністерінің кейбір үйымдық-қүқықтық формаларын, міндеттілік қүқықтың, инвестициялық қызметтің, кэсіпкерлік субъектілері мен өзге де келешегі бар бағыттардың арасындағы дауларды шешудің жалпы ережелерін зерттеуге арналған.

Азаматтық-қү_қықтық жауапкершілік проблемалары, оның ішінде моральдық зиян келтіргені үшін жауапкершілік проблемалары Ю. Г. Басиннің еңбектерінде сөз болады. Алайда, түтас алғанда, олар "ерсілі-қарсылы" талданбады. Сондықтан авторлар бүл жүмыста алдарына белгілі дэрежеде азаматтық-қүқықтық жауапкершілікке жеткілікті көңіл бөлмеушіліктің орнын толтыру мақсатын қойды. Атап айтқанда, біз азаматтық-қүқықтық жауаіжершілікті, сонымен бірге азаматтық қүқықтың реттеуші нормаларының әрекетін қамтамасыз ете алатын тетік ретінде қарастырдық. Жалпы алғанда, заң алдындағы жауапкершілік, атап айтқанда, азаматтық-қүқықтық жауапкершілік болмайынша, қоғамның қазіргі даму кезеңінде қүқықтық нүсқауларды жүзеге асыру қүрғақ сөз түрінде қалуы мүмкін.

Біз келтірілген жалпы тү_жырымның негізінде бірқатар маңызды заңдылықтарды анықтадық. Азаматтық-қүқықтық жауапкершілік қүқықтың әр түрлі салаларының нормаларына сөйкес пайда болған мүліктік талаптардың әмбебап қүралы ретінде бағаланады. Мүліктік жауапкершіліктің барлық қалған түрлерінің ішінде сол ғана осы қызметті атқарады.

Азаматтақ-құқықтық жауапкершілік дегеніміз - бүл қүқық саласындағы біртүтас қүбылыс. Шарттық жэне азаматтық жауапкершілік қатарласа дами отырып, бір-бірінен көптеген түрлі элементтерді қабылдаған. Жауапкершілік туралы нормалардың жалпы санының шарттық және азаматтық жауапкершілік үшін ортақ маңызы бар. Мүндай мән-жай бірқатар жағдайларда еске алынбайды, ал азаматтық жауапкершілік туралы нормаларды қолданатын қазіргі қағида жэне оларды қолдану сапасы әлі де жетілдіруді қажет етеді. Монографияда осы секілді кемшіліктерді жоюға бағытталған практикалық үсыныстар беріледі.

Монографияның теориялық жэне практикалық бағыты бар. Біздің жүргізген талдауларымыздың азаматтық-қүқықтық жауапкершілік институтын реформалау мен жетілдіруге қомақты үлес қосары сөзсіз.

1 ТАРАУ. ҚЫЛМЫСТЫҚ ІС БОЙЫНША ІС ЖҮРГІЗУ БАРЫСЫНДАҒЫ ЕҢБЕККЕ АҚЫ ТӨЛЕУ ЖӘНЕ ШЫҒЫНДАРДЫ

ӨТЕУ

1. 1 Іс жүргізу шығындарың өтеу мәселелері және төлеттіру тэртібі

Қоргаушының заң көмегіне ақы төлеу

Қорғаушының заң көмегіне ақы төлеу қолданылып жүрген заңдарға сәйкес жүргізіледі.

Қылмыстық процесті жүргізетін орган, бү_ған негіз болған жағдайда сезіктіні, айыпталушыны заң көмегіне ақы төлеуден толық немесе ішінара босатуға қүқылы. Бүл ретте адвокаттың еңбегіне ақы төлеу республикалық бюджет қаражатының есебінен жүргізіледі.

Адвокаттардың еңбегіне ақы төлеу жөніндегі шығындар ҚР ҚІЖК 71-бабының үшінші бөлігінде көзделгендей адвокат анықтауға, алдын ала тергеуге немесе сотқа клиентпен келісім жасамай, тағайындау бойынша қатысқан жағдайда да республикалық бюджет қаражатының есебіне жатқызылуы мүмкін.

Аудармашының, маманның, сарапшының орындаған жүмысы үшін сыйақы алуы

Қылмыстық іс бойынша іс жүргізу кезінде тиісті жу_мысты орындайтын аудармашы, маман, сарапшы:

егер жүмысты қызметтік тапсырма тэртібімен орындаса - жүмыс істеген орнында жалақы;

егер орындалған жүмыс олардың лауазымдық міндеттерінің аясына кірмесе жэне жүмыстан тыс уақытта орындалса - Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген ставкалардың шегінде республикалық бюджет қаражатының есебінен сыйақы;

егер жүмысты осы тараппен уағдаластық бойынша орындаса тараппен жасалған шартта белгіленген мөлшерде сыйақы алады.

Осы баптың бірінші бөлігінің 2-тармағында көзделген жағдайда сыйақы қылмыстық процесті жүргізіп отырған органның аудармашы, маман, сарапшы шотты үсынғаннан кейін шығарған қаулысының негізінде төленеді.

Қылмыстық сот ісін жүргізуге қатысқан адамдардың шыққан шығындарын өтеу

Қылмыстық сот ісін жүргізу тэртібімен жәбірленушінің, азаматтық талапкердің, азаматтық жауапкердің, олардың заңды өкілдерінің, қорғалушы мен сеніп тапсырушы үшін тегін заң көмегін көрсететін қорғаушы мен жеке айыптаушы өкілінің, куэнің, аудармашының, маманның, сарапшының, куәгердің мынадай шығындары республикалық бюджет қаражатының есебінен өтелуге жатады:

қылмыстық істі жүргізу органының шақыртуы бойынша келуге байланысты шығыстар:

- темір жол, су, автомобиль (таксиді қоспағанда) көлігімен және сол жерде бар басқа да көлік түрлерімен жол жүру қү_ны, ал қылмыстық процесті жүргізуші органның келісуімен - эуе көлігімен жол жүру қүны;

- қызметтік іссапарларға ақы төлеу үшін қабылданған норма бойынша бүл шығындарды үйым, жүмыс беруші өтемейтін реттегі түрғын үйді жалдау қүны;

бүл адамдар үшін қылмыстық процесті жүргізуші органның талап етуі бойынша түрғылықты түратын жерінен тысқары жерде түруы қажет болған кезде және тэуліктік ақыны үйым, жүмыс беруші өтемейтін кездегі - тәуліктік ақы;

олар үшін орташа жалақысын үйым, жү_мыс беруші сақтайтын жағдайлардан басқа, қылмыстық процесті жүргізуші органның талап етуі бойынша қылмыстық сот ісін жүргізуге қатысуға кеткен барлық уақыт үшін орташа жалақы;

сол адамның қылмыстық процесті жүргізуші органның талап етуі бойынша тергеу ісіне немесе басқа да іс жүргізу эрекетіне қатысуы нэтижесінде сапасынан айырылған немесе жоғалған мүлікті қалпына келтіруге немесе сатып алуға арналған шығындары.

Мемлекеттік органдар мен үйымдар жэбірленушінің, оның заңды өкілінің, куэнің, аудармашының, маманның, сарапшының, куәгердің қылмыстық процесті жүргізуші органның талап етуі бойынша қылмыстық сот ісін жүргізуге қатысуға кеткен барлық уақыты ішіндегі орташа жалақысын сақтауға міндетті.

• Маман мен сарапшыға сондай-ақ оларға тиесілі химиялық реактивтер мен тапсырылған жүмысты орындау кезінде жүмсалған басқа да шығыс материалдарының қүны, сондай-ақ жү_мысты орындау үшін олардың қүрал-жабдықтарды пайдаланғаны, коммуналдық қызмет көрсетулер жэне машина уақытын түтынғаны үшін төлеген ақысы өтеледі.

Қылмыстық іс бойынша іс жүргізу кезінде шыққан шығындар осы баптың бірінші бөлігінде көрсетілген адамдардың өтініші бойынша, қылмыстық процесті жүргізуші органның қаулысының негізінде, заңдарда белгіленген мөлшерде өтелуге жатады. Аталған шығыстар сонымен қатар осы баптың бірінші бөлігінде көрсетілген адамдарды тергеу ісіне қатысуға тартқан тараптың есебінен не осы Кодексте көзделген басқа жағдайларда өтелуі мүмкін. Осы баптың бірінші бөлігінің 1, 2 жэне 4-тармақтарында көзделген шығындар заңдарға сәйкес қылмыстық процесті жүргізуші органның өз бастамашылығымен өтелуі мүмкін.

Іс жүргізу шыгындары:

Куэларға, жэбірленушілерге жэне олардың өкілдеріне, сарапшыларға, мамандарға, аудармашыларға, куэгерлерге ҚР ҚІЖК 173, 174-баптары тәртібімен төленетін сомалардан; түрақты жалақысы жоқ куәларға, жэбірленушілерге және олардың өкілдеріне, куэгерлерге оларды қалыпты жүмыстарынан қол үздіргені үшін төленетін сомалардан; жүмыс істейтін және түрақты жалақысы бар куэларға, жэбірленушілерге және олардың заңды

өкілдеріне, куэгерлерге олардың қылмыстық процесті жүргізуші органға шақыртылуына байланысты кеткен барлық уақыты үшін толық алмаған жалақысын өтеу үшін төленетін сомалардан; міндеттер қызметтік тапсырма тэртібімен орындалғаннан басқа жағдайларда сарапшыларға, аудармашыларға, мамандарға олардың анықтау, алдын ала тергеу процесінде немесе сотта өз міндеттерін орындағаны үшін төленетін сыйақыдан; қорғаушының заң көмегін көрсеткені үшін төленетін сомалардан, сезікті, айыпталушы немесе сотталушы адам оны төлеуден босатылған не адвокат анықтауға, алдын-ала тергеуге немесе сотқа клиентпен келісім жасамай, тағайындау бойынша қатысқан жағдайда; заттай дэлелдемелерді сақтау мен жөнелтуге жүмсалған сомалардан; сот сараптамасы органдарында сараптама жүргізуге жүмсалған сомалардан; тергеуден немесе соттан жасырынған айыпталушыны іздестіруге байланысты жүмсалған сомалардан; айыпталушыны тергеушіге немесе сотқа ол дәлелсіз себептермен келмеген жағдайда алып келуге байланысты, сондай-ақ сотталушының дэлелсіз себептермен келмеуіне не оның сотқа мас болып келуіне байланысты сот қарауын басқа уақытқа қалдыруға байланысты жүмсалған сомалардан; қылмыстық іс бойынша іс жүргізу кезінде келтірілген өзге шығындардан қүралады.

Іс жүргізу шыгындарын төлеттіру

Іс жүргізу шығындарын сот сотталушыға жүктеуі мүмкін немесе олар мемлекет есебіне жатқызылады.

Аудармашыға, сондай-ақ осы баптың төртінші жэне бесінші бөліктерінде көзделген жағдайларда қорғаушыға төленген сомаларды қоспағанда, сот сотталушыдан іс жүргізу шығындарын төлеттіруге қүқылы. Іс жүргізу шығындары жазадан босатылған сотталушыға да жүктелуі мүмкін.

Іске аудармашының қатысуына байланысты іс жүргізу шығындары мемлекет есебіне жатқызылады. Егер аудармашы өз функцияларын қызметтік тапсырма тәртібімен орындаған болса, онда оның еңбегіне ақы төлеуді мемлекет аудармашы жүмыс істейтін үйымға өтейді.

Егер сезікті немесе айыпталушы қорғаушыдан бас тартатынын мэлімдесе, бірақ ол қанағаттандырылмай, қорғаушы іске тағайындау бойынша қатысса, онда адвокаттың еңбегіне ақы төлеу жөніндегі шығындар мемлекет есебіне қабылданады.

Сотталушы ақталған немесе іс ҚР ҚІЖК 37-бабының бірінші бөлігінің 1, 2-тармақтарына жэне 269-бабының екінші бөлігіне сэйкес қысқартылған жағдайда іс жүргізу шығындары мемлекет есебіне жатқызылады. Егер сотталушы ішінара ғана ақталса, сот оны ол кінэлі деп танылған айыппен байланысты іс жүргізу шығындарын төлеуге міндеттейді.

Іс жүргізу шығындары оны төлеуге тиіс адам мүліктік жағынан дәрменсіз болған жағдайда мемлекет есебіне жатқызылады. Егер іс жүргізу шығындарын төлеттіру сотталушының асырауындағы адамдардың материалдық жағдайына айтарлықтай эсер ететін болса, сот сотталушыны іс жүргізу шығындарын төлеуден толық немесе ішінара босатуға қүқылы.

Іс бойынша бірнеше сотталушыны кінэлі деп тани отырып, сот іс жүргізу шығындары олардың эрқайсысынан қандай мөлшерде төлеттірілуге тиіс екенін белгілейді. Бүл ретте сот сотталушы кінэсінің сипатын, қылмыс үшін жауапкершілік дэрежесін жэне мүліктік жағдайын есепке алады.

Кэмелетке толмағандардың қылмыстары туралы істер бойынша сот іс жүргізу шығындарын кэмелетке толмағандардың ата-аналарына немесе олардың орнындағы адамдарға жүктей алады.

Сотталушы жеке айыптау ісі бойынша ақталған кезде сот іс жүргізу шығындарын шағымы бойынша іс жүргізу басталған адамға толық немесе ішінара төлеттіруге қүқылы. Тараптардың бітімге келуіне байланысты іс қысқартылған кезде іс жүргізу шығындары бір немесе екі тараптан де төлеттіріледі.

Айыпталушы қайтыс болған жағдайда оның мүрагерлері іс жүргізу шығындарына байланысты міндеттемелер бойынша жауап бермейді.

Іс жүргізу шығындарын төлеттіру қүқығы соттың тиісті шешімі заңды күшіне енген күннен бастап үш жыл өткен соң ескіруіне байланысты тоқтатылады.

1. 2 Азаматтардың мүлкіне келтірілген зиян үшін жауапкершілік

Мүлікке қылмыспен зиян келтіргені үшін жауапкершілікті қолдану мәселесі сөз болғанда, оның проблемаларын, оның ішінде осындай жауапкершілікті жүзеге асыруға байланысты проблемаларын жан-жақты талдау қажеттігі туатынын ескертеміз. Осыны негізге ала отырып, азаматтық-қүқықтық жауапкершіліктің осы түрі жөніндегі заңдарды, заңгер-ғалымдардың тиісгі теориялық көзқарастарын жэне мүлікке келтірілген зиянның орнын толтыру жөніндегі нормаларды қолдану практикасын - қарастыру объектісі етіп алу көзделеді. Бү_л осындай зиянның орнын толтыру практикасында кездесетін кемшіліктер толып жатқан себептердің салдары екеніне байланысты болады. Олардың қатарынан, мысалы, қүқықтық олқылықтардың орын алуын, көрсетілген проблеманың теориялық түрғыдан (бүған дейін атап көрсетілгендей) жеткілікті зерттелмегенін, қүқық қорғау органдарының жүмысындағы кемшіліктерді атауға болады.

Кейбір соттар азаматтық талаптарды қамтамасыз ету шараларын қолданбайтын, тергеу органдарының мүлікке дер кезінде тыйым салмау фактілеріне үнемі тиісінше көңіл бөлмейтін, залалдың сипаты мен көлемі туралы айғақтарды толық зерттемейтін, азаматтық талаптарды жеткілікті негізсіз қараусыз қалдыратын, мүліктің қылмыстық жолмен табылған қаржыға алыну мүмкіндігін анықтамайтын теріс практика қалыптасқан. ҚР Жоғарғы Сотының Пленумы соттардың қызметінде аталған кемшіліктердің орын алып отырғанын атап көрсетті. Алматы қаласы мен Алматы облысындағы соттарда соңғы жылдары адамның жеқе басына қарсы жасалған қылмыстар бойынша козғалған қылмыстық істерді талдау олардың қазіргі практикада да сакталып отырғанын, ал зиянның орнын толтыру практикасының босандығын көрсетеді.

Мысалы, Қазақ КСР Қылмыстық кодексінің 88-бабының 1-бөлігінің "а" тармағында, 134-бабының 2-бөлігінде, 134-бабының 3-бөлігінде көзделген қылмысты жасағаны үшін X. деген азаматты айыптау жөніндегі істе қылмыскер үрлаған мүліктің қү_ны ғана өтелген. Сот жалпылама сипаттағы түжырымдаманы пайдаланған, оның мазмүны - өзінің қорытындыларының неге сүйеніп жасалғанын жэне зиянның нақты көлемі қалайша есептелгенін анықтауға мүмкіндік бермейді. Осы іс жөніндегі сот үкімінде былай деп айтылған: "Г. деген жэбірленуші өкілінің азаматтық талабы орынды жэне толық қанағаттандырылуға жатады".

Мәселен, 1995 жыл ішінде Алматы облыстық сотында адамның жеке басына қарсы жасалған қылмыстар бойынша 49 қылмыстық іс қаралған, оның 6 қылмыстық ісі Қазақ КСР Қылмыстық кодексінің 104-бабының 4-бөлігінде көзделген қылмыстарды жасағаны үшін айыптау жөнінде қозғалған. Бүл қылмыстардың кейбіреуі жәбірленушіні өлтіруге үласқан, ал бір іс - 100-баптың 3-бөлігінде көзделген қылмыстарды жасағаны үшін айыптау жөнінде қозғалған, қалған істер - мүлікті иеленіп кетуге бағытталған қылмыстармен бірге жасалған кісі өлтіруге байланысты қаралған. Сот 33 жағдайда қылмыспен келтірілген зиян үшін, оның ішінде мүлікке келтірілген зиян үшін азаматтық-қүқықтық жауапкершілікті қолдану туралы мәселені мүдде қарамаған. Сонымен, жағдайлардың 33 пайызында ғана зиянның орны толтырылған; азаматтық-қүқықтық жауапкершілікті қолдану жөнінде де олқылықтар болған. Атап айтқанда, П. деген азаматты Қазақ КСР Қылмыстық кодексінің 221-бабының 2-бөлігінде, 217-бабының 1-бөлігінде, 765, 88-бабының 1-бөлігінің "а", "г", "е" тармақтарында, 82-бабының 2-бөлігінде көзделген қылмыстарды жасағаны үшін айыптау ісінде мүлікті үрлағаны үшін келтірілген зиян ғана өтелген, мұнда сот ешқандай қорытынды жасамаған жэне зиянды өтеу керек пе, жоқ па немесе талап етуді қолдану керек пе еді деген мэселе айқындалмаған.

1996 жылы Алматы облыстық соты адамның жеке басына қарсы жасалған 44 қылмыстық істі қараған, олардың бесеуі Қазақ КСР Қылмыстық кодексінің 101-бабының 4-бөлігінде, екеуі 101-бабының 3-бөлігінде көзделген қылмыстарды жасағаны үшін айыптау жөнінде, қалған істер - кісі өлтіру, кісі өлтіруге оқталу жөнінде, оның ішінде меншікке қарсы қылмыстарға үласқан эрекеттер жөнінде қозғалған. 1996 жылы қаралған істер бойынша 31 жағдайда мүлікке келтірілген зиян өтелмеген (жағдайлардың 29 пайызында зиян өтелген) .

Бүл арада кейде ойдан шығарылған желеумен зиянды өндіріп алудан бас тартқан. Мысалы, Т. деген азаматты Қазақ КСР Қылмыстық кодексінің 762-бабының 3-бөлігінде, 88-бабының 1-бөлігінің "а" тармағында, 201-бабының 1-бөлігінде көзделген қылмыстарды жасағаны үшін, Д. деген азаматты Қазак КСР Қылмыстық кодексінің 202-бабының 1-бөлігінде, 762-бабының 3-бөлігінде, 88-бабының 1-бөлігінің "а" тармағында көзделген қылмыстарды жасағаны үшін айыптау жөніндегі қылмыстық істе сот Д. -ның қүны 325 мың теңге түратын ВАЗ-2106 маркалы автомашинаны бөлшектегенін, сондай-ақ С. деген жэбірленушінің 1200 теңге ақшасын иеленіп кеткенін анықтаған. Оқиға

орнынан машинаның үш доңғалағы, аккумуляторы, артқы әйнегі табылған. Сот аталған фактілерді қылмыстық айыптауды дэлелдеу үшін пайдаланған және жэбірленушінің өкілі (ол - азаматтық талапкер де) қойған талаптарын растайтын құжаттар тапсырылады деген желеумен талапты қараусыз қалдырған, ал жэбірленушінің өкіліне азаматтық іс жүргізу тәртібімен талап қою құқығы бар екенін көрсеткен.

Қазақ КСР АІЖК-нің 218-бабы талапты қарамай қалдыруға болатын жағдайлардың толық тізбесін көздеген жэне айғақтарды келтірмеу талапты қараусыз қалдыруға негіз болған жоқ (ҚР АІЖК-нің 249-бабы да талапты қараусыз қалдыруды көздейді) . ҚР ҚІЖК-нде талапты қараусыз қалдыру негіздерінің қосымша тізбесі жоқ. Қазақ КСР ҚІЖК-нің 295-бабына (іс осы бап бойынша қаралған) сэйкес, "сот айыптау қорытындысын шығарған кезде азаматтық талапты толығымен немесе ішінара қанағаттандырады немесе оның орындылығына қарай одан бас тартады". Мәселен, 1997 жылы Алматы облысының бірінші сатыдағы сотында адамның жеке басына қарсы қылмыстар жасаған түлғаларға қатысты 37 қылмыстық іс қаралған. Белгілі бір істер бойынша айыпталушылар сотталған қылмыстардың басым көпшілігі қалай болғанда да адамның жеке басына қол сүғушылықпен байланысты болуы да айтарлықтай маңызды мэн-жайлардың қатарына жатады. Көрсетілген кезеңнің қалғандарынан ерекшелігі - 101-бап бойыша сотталғандардың саны болмашы еді. Бір іс 101-баптың 1-бөлігінде көзделген кісі өлтіруге ұласқан қылмысты жасаумен байланысты болса, 101-баптың 3-бөлігі бойынша өтетін келесі іс те кісі өлтірумен байланысты болған және үшінші іс - Қазақ КСР ҚК-нің 101 -бабының 4-бөлігінде көзделген қылмысты жасағаны үшін айыптау жөнінде қозғалған. Қаралған істердің 40 пайызында келтірілген зиянның орны толтырылған.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.