Хадистер

Кіріспе
1. «Хадис» пен «сүннәттің» айырмашылығы
2. Хадистердің түрлері «Нәбәуи» және «құдси» хадис
3. Хадистердің дәрежелері
4. Хадистерді қолдану жолдары
Қорытынды
Пайдаланған әдебиет:

«Хадис» сөзінің тілдік мағынасы: жаңа, сөз, әңгіме. Шарғи мағынасы: Пайғамбарымыздың (солләл-лаһу ъаләйһи уә салләм) айтқан сөздері, істеген істері мен төрелігінің жинағы.

1. «Хадис» пен «сүннәттің» айырмашылығы
Мухаддистердің айтуынша «хадис» және «сүннәт» сөздері шарғи мағына жағынан бір-біріне өте жақын. Толығырақ айтқанда, «хадис» және «сүннәт» - Пайғамбарымыздың (солләл-лаһу ъаләйһи уә салләм) айтқан сөздері, істеген амалы мен шарғи үкімдері. Алайда, бұл екі сөздің түпкілікті мағыналарына үңілер болсақ, арасында біршама айырмашылық барын аңғарса болады.
«Хадис» - сөйлеу және айту арқылы келген хабар. Әрі Пайғамбарымыздың (солләл-лаһу ъаләйһи уә салләм) сөзі, не болмаса істеген амалы «хадис» деп айтылады. Ғұламалардың кейбірі «хадис» сөзінің «жаңа» деген мағынасы бар екенін ескере тұрып, оны «қадим» (ескі, бұрын болған) сөзіне қарсы мәндес сөз ретінде қолданып, «қадим» дегенде Қасиетті Құран Кәримді, ал «хадис» дегенде Пайғамбарымыздың (солләл-лаһу ъаләйһи уә салләм) сөздерін назар тұтқан. Осы себептен ғұламалардың көпшілігі Аллаһ Тағаланың сөзі болған Қасиетті құран Кәримді «хадис» деуден сақтанған.
«Сүннәт» сөзінің тілдік мағынасы: жол. Шарғи мағынасы: Пайғамбарымыздың (солләл-лаһу ъаләйһи уә салләм) істеген сі, ұстанған діни жолы. Бұған дәлел ретінде «хадис» және мухаддис-хадис ғалымы.

1. «Құдси хадистер» мұсылман баспа үйі 2008ж.

Пән: Дінтану
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:
Кіріспе
1. Хадис пен сүннәттің айырмашылығы
2. Хадистердің түрлері Нәбәуи және құдси хадис
3. Хадистердің дәрежелері
4. Хадистерді қолдану жолдары
Қорытынды
Пайдаланған әдебиет:

Кіріспе
Хадис сөзінің тілдік мағынасы: жаңа, сөз, әңгіме. Шарғи мағынасы:
Пайғамбарымыздың (солләл-лаһу ъаләйһи уә салләм) айтқан сөздері, істеген
істері мен төрелігінің жинағы.

1. Хадис пен сүннәттің айырмашылығы
Мухаддистердің айтуынша хадис және сүннәт сөздері шарғи мағына
жағынан бір-біріне өте жақын. Толығырақ айтқанда, хадис және сүннәт -
Пайғамбарымыздың (солләл-лаһу ъаләйһи уә салләм) айтқан сөздері, істеген
амалы мен шарғи үкімдері. Алайда, бұл екі сөздің түпкілікті мағыналарына
үңілер болсақ, арасында біршама айырмашылық барын аңғарса болады.
Хадис - сөйлеу және айту арқылы келген хабар. Әрі Пайғамбарымыздың
(солләл-лаһу ъаләйһи уә салләм) сөзі, не болмаса істеген амалы хадис деп
айтылады. Ғұламалардың кейбірі хадис сөзінің жаңа деген мағынасы бар
екенін ескере тұрып, оны қадим (ескі, бұрын болған) сөзіне қарсы мәндес
сөз ретінде қолданып, қадим дегенде Қасиетті Құран Кәримді, ал хадис
дегенде Пайғамбарымыздың (солләл-лаһу ъаләйһи уә салләм) сөздерін назар
тұтқан. Осы себептен ғұламалардың көпшілігі Аллаһ Тағаланың сөзі болған
Қасиетті құран Кәримді хадис деуден сақтанған.
Сүннәт сөзінің тілдік мағынасы: жол. Шарғи мағынасы:
Пайғамбарымыздың (солләл-лаһу ъаләйһи уә салләм) істеген сі, ұстанған діни
жолы. Бұған дәлел ретінде хадис және мухаддис-хадис ғалымы.[1]
сүннәт сөздерінің түпкілікті мағьшасынан хабардар болған
ғұламалардың: Бұл хадис қиясқа, сүннәт пен ижмағқа қарсы, хадис имамы,"
сүннәт имамы, хадис және сүннәт имамы,-деген сөздерін келтіруге болады.

2. Хадистердің түрлері
Нәбәуи және құдси хадис
Хадистер негізгі екі топқа бөлінеді. Ол: нәбәуи және құдси
хадистер. Нәбәуи сөзінің мағынасы: пайғамбардың, пайғамбарлық. Құдси
сөзінің мағынасы: қасиетті.
Нәбәуи хадис - сөзі мағына жағынан тек Пайғамбарға (солләл-лаһу
ъаләйһи уә салдәм) қатысты болған хадис. Мысалы: Менің атымнан жалған айту
басқалардың атынан жалған айтқандай жай нәрсе емес. Кім менің атымнан
жалған сөз айтса, тозақтан өзіне орын әзірлей берсін.
Құдси хадис - Құран аяттары тәрізді анық уахи етілмеген дінге қатысты
Аллаһ Тағаланың бұйрығы. Ғалымдар құдси хадиске түсініктеме беріп: Құдси
хадис пен Құранның айырмашылығы: Құран - Жәбрәил (ғаләйһис-саләм) арқылы
түсірілген Хақ Тағаланың сөзі. Құдси хадис - Нәби (солләл-лаһу ъаләйһи уә
салләм) өз сөзімен жеткізген илһам немесе түс арқылы келген Аллаһ Тағаланың
хабары,-деген. Бұл сөзді мәселен Имам Әбу Әл-Бақо өзінің Күллийату Әбил-
Бақо атты еңбегінде айтқан. Осы себептен құдси хадис дәрежелік
жағынан Құран аяттары мен нәбәуи хадистің арасында тұрады. Имам
Әттоййиби бұл мәселеге қатысты: Құдси хадистер Нәбиге (солләл-лаһу
ъаләйһи уә салләм) көбінесе періштенің дәнекерлігінсіз жеткен болса да
Құраннан кейінгі дәрежені иеленеді. Себебі құдси хадис - Хақ Тағала сөзінің
мағынасы. Ал Құранның сөзі де, мағынасы да тікелей Аллаһ Тағалаға қатысты,-
деген.23[2]

Құдси хадистер көбінесе: Аллаһ Тағала айтады... деген сөзбен
басталады. Осы себептен, кейбір ғұламалар: Құдси хадис - Аллаһ Тағаланың
сөзі,-деген пікірде болған. Алайда, жоғарыда айтылғандай ғұламалардың
көпшілігі құдси хадисті Пайғамбарымыздың (солләл-лаһу ъаләйһи уә салләм)
сөзіне жатқызған.

3. Хадистердің дәрежелері
Хадис дұрыстығында күмән болу немесе болмауына байланысты мақбұл24
және мардуд25 болып бөлінеді. Мақбұлды сахих,26 мардудты дағиф27
хадис деп айтады. Сонымен қатар, екеуіне де ортақ болған хадисті муштәрәк
деп атайды.
Дін саласында хабары аз адамдардың арасында көп кездесетін жағдай,
анық-қанығына жетпей тұрып Пайғамбар (солләл-лаһу ъаләйһи уә салләм) не
болмаса сахабалардың (родиял-лаһу ъанһум) аузынан шықпаған сөзді хадис
деп айтуы. Мұндай жағдайда ондай адамның айтқан сөзі хадис емес, жалған
болады.
Сахих хадистің түсініктемесіне келер болсақ, ол: оны айтушылардың
тізбегі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.