Қазақстанның жағдайына әсер еткен оқиғалар

I. Қазақстанның жағдайына бiрiншi дүние жүзiлiк соғыстың әсерi.
II. Ұлт.азаттық қозғалыстың себебi.
III. Жетiсудағы көтерiлiс.
IV. Торғайдағы көтерiлiс.
V. Қорытынды: Көтерлiстiң жеңiлу себебi.

Бiрiншi дүниежүзiлiк соғыс, бұл соғысқа Росейдiң отары ретiнде қазақтардың да тартылуы, халықтың экономикалық және саяси өмiрiндегi қиыншылығы, малды конфисациялау, қазақ халқының байлығын әскерге деген тежеулерi, 1916 жылғы халық Ұлт-азаттық көтерлсiне әкелiп соқты.
1914 ж. Басталған және оған патшалық Ресей де қатысқан бiрiншi дүниежүзiлiк соғыс оның халықтарына аса ауыр қайғы қасриеттер әкелдi: әлеуметтiк және ұлттық езгi күшейдi, империаның шет аймақтарында патша шенеунiктерiнiң басынушылығы мен зорлық-зомбылығы өлшеусiз артты. Қазақстанда бiрiншi кезекте Сырдария облысының солтүстiк шығысы аудандарында, Жетiсу облысының оңтүстiгiнде және басқа бiрқатар облыстарда қазақтардың жерлерiн жаппай тартып алу жалғасып жатты. Тек Жетiсу облысының өзiнен ғана соғыстың алғашқы үш жылы iшiнде 1800 мың десятина ең таңдаулы жайылымдық және егiстiк жерлер тартып алынды, ал осы жерлердiң шын қожалары – қазақтар шаруашылық жүргiзуге жарамдылығы аз немесе мүлде жарамсыз шөл және шөлейт аудандарға күштеп көшiрiлiп жiберiлдi. Қазақтардан тартып алынған жерлер патша офицерлерiне, шенеунiктерге, дiн басыларына, казак әскерлерi мен Ресейден және Украинадан қоныс аударған шаруаларға үлестiрiлдi. 1916 ж. Ортасына таман қазақ халқынан тартып алынған жерлердiң көлемi 45 млн. Десятинаға жеттi. Соғыс шикiзаты, азық- түлiктi, малдың және басқа материалдық байлықтардың орасан зор мөлшерiн жұтып жатты.

1. Қазақстан тарихы очерiктерi, М.Қ. Қозыбаев, А.Қ. Ақышев.
2. Қазақстан тарихы 10 сынып, М,Қ, Қозыбаев, I,М, Қозыбаев.
3. История Государства и Права РК, Еркин Абиль.